Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Uçuş kompüteri,havacılıkta kullanılan, genellikle metal veya plastikten yapılmış, mekanik, dairesel bir hesap cetveli. Bazı ülkelerde E6B, CRP-5 gibi meşhur modellerin isimleri uçuş komputeri ile eşanlamlı olarak kullanılır. Başta ABD olmak üzere bazı ülkelerde whiz wheel (akıllı teker) ismi de aynı anlamda kullanılır. Çoğunlukla iç içe geçmiş kaydıraklı dairesel cetvellerden ve bunların ortasından geçen bir dikdörtgen karttan oluşur.
Uçuş kompüteri, adında bilgisayar (İngilizce: computer) sözcüğü geçmesine rağmen en basit tanımıyla gelişmiş bir abaküstür. esnasında ve uçuşta ihtiyaç duyulan çeşitli dönüşüm ve hesaplamalarda pilotlar ve seyrüseferciler tarafından kullanılır.
Modelden modele değişmekle birlikte kompüter ile yapılabilecek işlemlerden bazıları şunlardır:
- Baş, hava sürati, rota (track), yer sürati, rüzgâr istikameti ve rüzgâr şiddeti bilgilerinden "bilinen dördünü" kullanarak "bilinmeyen ikisini" bulma.
- Özellikle inişte ve kalkışta karşılaşılan rüzgârın baş, kuyruk ve yan (cross) bileşenlerini bulma.
- Deviasyon ve varyasyon verilerini kullanarak , ve dönüşümlerini yapma.
- Kilometre, mil, deniz mili, feet gibi uzunluk birimlerini birbirine çevirme.
- , , litre gibi hacim birimlerini birbirine çevirme.
- İçler dışlar çarpımı yaparak bölme ve çarpma işlemlerini gerçekleştirme.
- Belirli bir sürede gidilen mesafeyi veya tersini bulma.
- Celsius'u (C) fahrenhayta (F) çevirme (veya tersi).
- Sıcaklık ve irtifa bilgilerini girerek hava süratlerini birbirine çevirme.
- Yoğunluk irtifası hesaplama.
Örnek hesaplamalar
Baş, rota, TAS, rüzgâr sapması ve yer sürati hesabı
Yandaki örnekte verilen bilgiler kullanılarak bilinmeyenler hesaplanır. Gerçek hava sürati (TAS):150, Rüzgâr:270/30KT, Arzu edilen rota 020°T'dir. Kompüter kullanılarak 009°T başta uçulması gerektiği (sola 11° rüzgâr düzeltmesi verilmesi gerektiği) ve yer süratinin (GS) 158 KT olacağı bulunur. Bu bilgiler seyrüsefer planlamasında kullanılır.
Deniz mili, km dönüşümü
Kompüterin hesap yüzündeki döner çember (şekilde sarı) üzerindeki 10 rakamı (veya varsa şekildeki uzun kırmızı ok) deniz mili (nm) oku ile aynı hizaya getirilir. Kilometre (km) okunun altında 1852 rakamı olduğu görülecektir. Bu rakam 1 nm'nin 1,852 km olduğunu gösterir. Bu eşleştirmeden sonra en dıştaki hareketsiz çemberdeki rakamlar deniz mili, hareketli (şekilde sarı) çemberdeki rakamlar kilometredir.
Örneğin 60 nm'nin yaklaşık 110 km olduğu bilgisi veya 9,5 nm'nin yaklaşık 17,6 km olduğu cetvelden görülür. Kompüterde ondalık işareti olmadığı için, bu dönüşümler yapılırken akıldan sağlamalar yapılmalıdır.
Kaynakça
- ^ Pito statik sistemler 10 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . 7. Hava Kuvvet Komutanlığı
- ^ Uçuşta vertigo 27 Eylül 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Havacıyız.com
- ^ Kompüter ve plotterler 19 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Pilotpazarı.com
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ucus komputeri havacilikta kullanilan genellikle metal veya plastikten yapilmis mekanik dairesel bir hesap cetveli Bazi ulkelerde E6B CRP 5 gibi meshur modellerin isimleri ucus komputeri ile esanlamli olarak kullanilir Basta ABD olmak uzere bazi ulkelerde whiz wheel akilli teker ismi de ayni anlamda kullanilir Cogunlukla ic ice gecmis kaydirakli dairesel cetvellerden ve bunlarin ortasindan gecen bir dikdortgen karttan olusur Metal bir E6B nin hesap yuzu soldaki ve ruzgar yuzu Ucus komputeri adinda bilgisayar Ingilizce computer sozcugu gecmesine ragmen en basit tanimiyla gelismis bir abakustur esnasinda ve ucusta ihtiyac duyulan cesitli donusum ve hesaplamalarda pilotlar ve seyruseferciler tarafindan kullanilir Modelden modele degismekle birlikte komputer ile yapilabilecek islemlerden bazilari sunlardir Bas hava surati rota track yer surati ruzgar istikameti ve ruzgar siddeti bilgilerinden bilinen dordunu kullanarak bilinmeyen ikisini bulma Ozellikle iniste ve kalkista karsilasilan ruzgarin bas kuyruk ve yan cross bilesenlerini bulma Deviasyon ve varyasyon verilerini kullanarak ve donusumlerini yapma Kilometre mil deniz mili feet gibi uzunluk birimlerini birbirine cevirme litre gibi hacim birimlerini birbirine cevirme Icler dislar carpimi yaparak bolme ve carpma islemlerini gerceklestirme Belirli bir surede gidilen mesafeyi veya tersini bulma Celsius u C fahrenhayta F cevirme veya tersi Sicaklik ve irtifa bilgilerini girerek hava suratlerini birbirine cevirme Yogunluk irtifasi hesaplama Ornek hesaplamalarBas rota TAS ruzgar sapmasi ve yer surati hesabi Yandaki ornekte verilen bilgiler kullanilarak bilinmeyenler hesaplanir Gercek hava surati TAS 150 Ruzgar 270 30KT Arzu edilen rota 020 T dir Komputer kullanilarak 009 T basta uculmasi gerektigi sola 11 ruzgar duzeltmesi verilmesi gerektigi ve yer suratinin GS 158 KT olacagi bulunur Bu bilgiler seyrusefer planlamasinda kullanilir Deniz mili km donusumu CRP 5 uzerinde nm km donusumuTAS hesaplama Surat penceresinde harici hava sicakligi irtifa ile eslestirilir Ic cemberdeki suratin IAS veya CAS karsisina gelen dis cemberdeki surat TAS tir ornekte 100 KIAS 106 5 KTAS IAS veya CAS ucak dusuk suratlerde iken yakin degerlerde olacagi icin bazen IAS CAS donusumu ihmal edilir Komputerin hesap yuzundeki doner cember sekilde sari uzerindeki 10 rakami veya varsa sekildeki uzun kirmizi ok deniz mili nm oku ile ayni hizaya getirilir Kilometre km okunun altinda 1852 rakami oldugu gorulecektir Bu rakam 1 nm nin 1 852 km oldugunu gosterir Bu eslestirmeden sonra en distaki hareketsiz cemberdeki rakamlar deniz mili hareketli sekilde sari cemberdeki rakamlar kilometredir Ornegin 60 nm nin yaklasik 110 km oldugu bilgisi veya 9 5 nm nin yaklasik 17 6 km oldugu cetvelden gorulur Komputerde ondalik isareti olmadigi icin bu donusumler yapilirken akildan saglamalar yapilmalidir Kaynakca Pito statik sistemler 10 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde 7 Hava Kuvvet Komutanligi Ucusta vertigo 27 Eylul 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Havaciyiz com Komputer ve plotterler 19 Subat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Pilotpazari com