Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
VI. Henry Bölüm 3 (İngilizce özgün adı: "King Henry VI, Part III") 1591'de yazıldığı kabul edilen ve konusunun zamanının İngiltere Kralı VI. Henry'nin hayat dönemini olan bir Shakespeare tarihsel oyunudur. Bu oyun üç bölüm olan VI. Henry oyunları (VI. Henry, Bölüm 1, VI. Henry, Bölüm 2 ve VI. Henry, Bölüm 3) ile birlikte III. Richard oyunlarından oluşan Shakespeare'in bir tarih oyunlar dörtlemesinin üçüncüsüdür.
| VI. Henry, Bölüm 3 King Henry VI, Part III | |
|---|---|
"King Henry VI, Part III" | |
 1595'te "oktavo ebadlı" "Quatro" baskısında "Henry VI Part III" oyununun isim sayfası | |
| Yazar | William Shakespeare |
| İlk gösterim | 1592 |
| Ülke | İngiltere |
| Orijinal dil | İngilizce |
| Tür | Tarihsel oyun |
VI. Henry, Bölüm 1 Yüz Yıl Savaşları ile İngiltere'nin kıta Avrupası'nda Fransa'da elinde bulundurduğu topraklarını kaybetmesini ve Güller Savaşı'na yol açan çeşitli politik entrikaları konu almakta iken; VI. Henry, Bölüm 2 Kralın soylularının devamlı çatışmalarını yumuşatmaya yetersiz kalmasına ve silahlı çatışmaların kaçınılmaz hale gelmesi üzerinde odaklanmakta iken, VI. Henry, Bölüm 3 ana konusu çatışmaların korkunç sonuçlarına yani sulh sükun içinde yaşayan bir ülkenin aile ocaklarının parçalanması ve ahlak ve adalet kurallarının politik güç kazanmak ve intikam almak uğruna değiştirilip yıkılmasıyla kaos ve barbarlık ortamına girmesi konusuna eğilmektedir.
Shakespeare VI. Henry üçleme oyunun kronolojik bir sıralama üzerine yazmamış olmakla beraber bu üçleme oyun ile birlikte III. Richard oyunu ile bir dörtlem oyun şeklini alan bu grup oyun İngiltere'de Güller Savaşı denilen iç savaşın tümünü, yani 1442de V. Henry'nin ölümünden sonra 1485'te VII. Henry'nin krallığı eline geçirmesine kadar dönemin tarihsel anahatlarını açıklamaktadır. Shakespeare bir oyun yazarı olarak kazandığı üne yaraştığını bu oyunlar serisi ile vurgulamıştır.
Bütün Shakespeare eserleri arasında en uzun tek aktörün söylediği monolog VI. Henry Bölüm 3 oyununun III. Perde 2. Sahnesinde bulunmaktadır. Ayrıca tüm Shakespeare oyunları arasında en çoğu sayıda çarpışma sahneleri (4 tanesi sahnede ve 1 tanesi açıklama ile belirtilen) bu eserde bulunmaktadır.
Oyun için kaynaklar
VI. Henry Bölüm 3 oyunu için Shakespeare'in ana kaynak olarak şu iki tarih eserini kullandığı bildirilmektedir:
- Edmund Hall (1548), The Union of the Two Noble and Illustre Families of Lancaster and York ve
- Raphael Holinshed, (1.ed:1577, 2.ed:1587) Chronicles of England, Scotland and Ireland.
Shakespeare tarihsel oyunlarını yazmak için genellikle kullandığı ana kaynak "Holinshed"'in tarih eseridir. Holinshed tarihinin "Güller Savaşı" bölümlerini hazırlamak için Edmund Hall'un eserini kaynak olarak kullanmıştır ve hatta Hall'un eserinden büyük kısımlarını kendi eserine aynen nakletmiştir. Fakat iki eserin verdiği bilgiler ve ifade tarzları arasında farklılıklar bulunur ve Shakespeare bu oyununun bu farklılıkları aksettiği açıkça gösterilebilir. Ayrıca Shakespeare'in oyunda Hall'da bulunmayan ama Holinshed'de orijinal olarak bulunan bazı kısımlar bulunmaktadır. Bu nedenlerle kritikler Shakespeare'in bu oyununun baş kaynağının Hall olduğunu ama Holinshed eserinden ekstra bilgilerle bunu takviye ettiğine inanmaktadırlar.
Shakespeare eserinin bünyesel ve temasal içeriğine diğer eserlerden de katkılar yapmıştır. Thomas Norton ve 1. Dorset Kontu Thomas Sackville'in birlikte 1561de hazırladıkları "Gorbudoc" adlı bir tiyatro oyununda bulunan ve cemiyetin çürümesine bir örnek olarak verilen bir oğlun babasını öldürmesi ve bir babanın oğlunu öldürmesi teması bu eserin II. Perde 3. Sahnesinde de gösterilmektedir. Bu oyuna diğer bir tematik kaynak William Baldwin'in yazdığı biyografik şiirler dizisi olan "Mirror for Magistrates (Yerel Yargıçlara Ayna)" eserinde bulunan Anjou'lu Margaret, Kral IV. Edward ve 3. York Dükü Richard Plantagenet hakkındaki şiirler olmuştur.
Shakespeare bazı diğer kaynaklardan ufak kısımlar veya temalar da aldığı bildirilir. "Thomas Kyd"in "İspanyol Trajedisi" (1582–1591) eserinden I. Perde 4. Sahne'de bulunan kanlı mendil olayı ve Arthur Brooke'un "Romeo ve Juliet'in Trajik Tarihi" (1562) eserinden V. Perde 4. Sahne Anjou'lu Margaret'in ordusuna konuşması bunlar arasında sayılır.
Hazırlanması ve baskıları
Bu oyunun 1595de ve daha önce yazıldığı açıktır çünkü o tarihte basımcı Peter Short ve kitap satıcı Thomas Millington "oktavo ebadlı" York Dükü Richard'ın ve Kral Henrie'nin ölümü ile Lancaster ve Yorke sullaleleri arasındaki mücadelenin trajedisi (The True Tragedie of Richard Duke of Yorke, and the death of good King Henrie the Sixt, with the Whole Contention betweene the two Houses Lancaster and Yorke adlı kitabi bastırmışlardır. Bu edisyonun metininin bu eseri oynayan aktörler ezberledikleri metinleri tekrarlamaları sonunda ortaya çıktığı çok muhtemeldir. Bu eserin muhtemel son yazılma tarihinin 1595 olduğunu işbat etmektedir. Fakat oyunun birkaç yıl önce yazıldığına ve Eylül 1592'de sahneye konulduğuna dair açık deliller de bulunmaktadır. Eylül 1592'de Robert Greene tarafından yazılan ve ayrı bir el nüshası olarak bastırılan bir hiciv yazısı Shakepeare'in VI. Henry Bölüm 3 eserini hiciv etmektedir. Bu eser Eylül 1592'de yazıldığı için ve o yıl 23 Haziran'da tiyatrolar bir veba salgını dolayısıyla kapatıldığı için bu delile göre bu oyun ya 1591'de yahut 1592'nin başlarında yazılmıştır.
Bu oyunun adının ne zaman "Bölüm 3" sözcüğünü de ihtiva ettiği de belirli değildir. 1623'te basılan folyo ebadındaki versiyona kadar, bu oyunun basılan versiyonlarının hiçbiri VI. Henry oyununun ismi olarak Bölüm 3 ismini taşımamıştır. Bu nedenle Bölüm 3 adı Birinci Folyo editörleri John Heminges ve Henry Condell tarafından eklendiği kuşkusuzdur.
1595'te basılan "oktavo ebadlı" bu eserinin ilk baskısı aynen 1600'da basımcı William White ve kitap satıcısı Millington tarafından "kuatro ebadlı" ve 1619'da ise basımcı Thomas Pavier ile kitap satıcısı William Jaggard tarafından "folyo ebadlı" olarak yayımlanmıştır. Günümüzde kullanılan "Birinci Folyo" adı verilen versiyonu 1623'te John Heminges ve Henry Condell editörlüğü altında yayımlanmıştır.
Karakterler
Kralın etrafındakiler
- Kral VI. Henry
- Kraliçe Margaret Anjoulu
- Galler Prensi ve Edward Westminsterli, oğulları
- 9. Baron de Clifford
- 3. Exeter Dükü Henry Holland
- Somerset Dükü (3. Somerset Dükü Henry Beaufort ile 4. Somerset Dükü Edmund Beaufort'un karışımı tek bir bileşik rol), küçük kardeşi
- 3. Northumberland Kontu Henry Percy
- 2. Westmoreland Kontu Ralph Neville
- 13. Oxford Kontu John de Vere
- Ricmond Kontu Henry (sonra İngiltere Kralı VII. Henry) (konuşmasız rol)
- Somerville, bir haberci
York Dükü'nün etrafındakiler
- 3. York Dükü Richard Plantagenet
- Edward Plantagenet, Sınır (March) Kontu. Sonra Kral IV. Edward. York Dükü'nün en yaşlı oğlu
- 1. Clearance Dükü George Plantagenet, later Clearance Dükü; York Dükü'nün oğlu.
- Richard Plantagenet, sonra Gloucester Dükü; York Dükü'nün oğlu.
- Edmund Plantagenet, sonra Rutland Kontu, York Dükü'nün en küçük oğlu.
- Rutland kontunun hocası
- 16. Warwick Kontu Richard Neville
- 3. Norfolk Kontu John de Mowbray
- Montague (Oyunda bu karakter iki ayrı yerde ayrı gerçek kişilerinin yerine konulmuş bulunmaktadır. I. Perde'deki karakter VI. Henry Bölüm 2'de çok önemli rol oynayan 5. Salisbury Kontu Richard Neville yerine konmuştur. II. Perde'den sonra bu karakter Salisbury Kontu'nın oğlu ve Warwick Dükü'nün küçük erkek kardeşi olan 1. Montague Markizı John Neville'i temsil eder.
- 1. Pembroke Kontu William Herbert (1423-1469) (konuşmasız rol)
- 1. Devon Kontu Lord Humphrey Stafford.
- 1. Hastings Baronu Lord William Hastings
- Sır William Stanley
- Sır John Mortimer, York Dükü'nün amcası
- Sir Hugh Mortimer, York Dükü'nün amcası
- Sir John Montgomery
- Elizabeth Woodville, Lady Gray, sonra Kraliçe Elizabeth
- 2. Rivers Kontu Lord Anthony Woodville, erkek kardeşi
- Prens Edward, IV. Edward ve Kraliçe Elizabeth'in oğlu (konuşmasız rol)
Fransızlar
- Fransız Kralı XI. Louis
- Lady Bona Savoylu, Louis'in kardeşinin karısı
- V. Jean de Bueil veya Lord Bourbon, Fransa Amiralı (konuşmasız rol)
Diğerleri
- York Şehri Belediye Başkanı
- York Şehri kıdemli şehir meclis üyesi
- Coventry Şehri Belediye Başkanı
- Londra Kulesinin Komutanı (1. Worcester Kontu John Tiptoft ile 6. Düudley Baronu John Sutton karışımı bileşik rol)
- Babasını öldüren bir oğul
- Oğlunu öldüren bir baba
- İki av hayvanları korucuları
- Gözcüler
- Avcılar
- Askerler, haberciler, davulcular, nedimler vb.
Konusu
Bu oyun VI. Henry, Bölüm 2 oyununun sona erdiği andan sonra başlar. Yani 'in de galip gelmiş olan üyelerinin (3. York Dükü Richard, March Kontu Edward, Richard Plantagenet, 16. Warwick Kontu, Montague veya 5. Salisbury Dükü ve Norfolk Dükü'nün) savaş alanından kaçan Kral VI. Henry ve Margeret Anjoulu'yu kovalamaları sırasında perde açılır.
York Dükü Londra'ya varınca Westminster Sarayı (şimdi parlamento)da bulunan krallık tahtı üzerine oturur ama kendisini tutanlar ile ile 'nı tutanlar arasında bir sert karşılaşma ortaya çıkar. Fakat Warwick Dükü ordusunun bir kısmını buraya getirmiştir ve bu karşılaşmanın silahlı çatışmaya geçişmesi halinde zor kullanacağı tehdidi ile durum yatıştırılır. Müzakereler sonunda Henry ve York Dükü arasında bir anlaşma sağlanır. Buna göre Henry ölene kadar tahtta kalacaktır ama o ölünce taht bu andan sonra sürekli olarak York Dükü ve onun York Hanedanı çocuklarına geçecektir .
Bu Henry'nin oğlu olan Prens Edward Westmisterli'nin kral olmasını önleyeceği için Henry'nin karısı Margaret Anjoulu başlarında olarak Henry'nin destekçilerini çok kızdırır. Bunlar Henry'nin tarafını tutmaktan vazgeçerler. Margaret, St Albans savaşında Yorklular tarafından öldürülen babasının intikamını almak isteyen Cliford desteğiyle, Yorklulara savaş ilan eder.
Margaret York Dükü'nün Wakefield'de olan şatosuna hücuma geçer ve Wakefield Muharebesini Yorklular kaybederler. Bu çarpışma sırasında Clifford York Dükü'nün on iki yaşındaki oğlu olan Rutland Kontu'nu öldürür. Bu çatışma sırasında York Dükü de harp esiri olarak Margaret ve Clifford'un eline geçer. Clifford ve Margeret önce onunla alay etmek için alnındaki terleri silmesi için oğlu Rutland'ın kanını çekmiş olan bir mendil verirler ve kâğıttan yapılmış bir tacı kafasına geçirirler ve sonra da onu öldürürler.
Muharebe bittikten sonra Edward ve Richard babaları olan York Dükü'nün ölümünü yasını çekmekte iken, Warwick Kontu gelir ve komuta attığı ordusunun Margaret tarafından 'nde yenildiği haberini onlara verir. Henry ise Londra'ya dönmüştür ve Margaret'in baskısı ile York Dükü ile daha önce yaptığı anlaşmanın geçersiz olduğunu ilan eder. Sonra Warwick Kontu'nun babası olan Salisbury Kontu'nun da yakalanıp öldürüldüğü haberi onlara ulaşır.
Fakat kızkardeşi Burgundi Düşesi tarafından yapılan zorlamalardan etkilenen George Plantagnet kardeşleri olan Yorklu Richard ve Edward Plantagenet'i tüm olarak destekleme kararı almıştır. Ayrıca Warwick Kontu da genç kardeşi olan Montague tarafından tamamen desteklenmeye başlanır. Yorklular böylece kendilerini toplayıp yeni bir düzene girerler. Yorklulara ile Lancesterliler arasında yapılan 'nde Yorklular büyük bir galibiyet kazanırlar. Bu galebeden sonra Edward İngiltere Kralı olarak tahta geçer; George'a Clearance Dükü unvanı verilir; Richard ise Gloucester Dükü unvanını alır. Yeni Kral Edward ve kardeşi Clearance Dükü Ssray'dan ayrılırlar ve sahnede kalan Gloucester dükü Richard seyirciye dönerek iktidarı eline geçirmek için çevirdiği dolaplardan bahse geçer ve krallık tahtını kardeşinin elinden alacağını bildirir; ama o anda bunu nasıl yapacağını açıkça bilemediğini de itiraf eder.
Towton Muharebesi galibiyetinden sonra Warwick Kontu Fransa'ya geçer. Burada görevi Fransız Kralı IX. Louis'in görümcesi olan Lady Bona'nın Kral Edward ile evlenmesini sağlamaktır. Bu evlenme ile Fransız ve İngiliz krallıkları arasında şahsi bağlar ortaya çıkacak ve iki ülke arasında barış garantilenmiş olacaktır. Fakat Warwick Kontu Fransız Sarayına vardığında Lancasterlilerden Margeret Anjoulu, oğlu Prens Edward Westminsterli ve Oxford Kontu'nun daha önce Fransız Sarayına gelip Fransız Kralına İngiltere'de ortaya çıkmış olan silahlı çatışmalarda kendi yanlarını tutmayı ve onlara Fransız askeri desteğini sağlamayı kabul ettirmiş gibilerdir. Tam bu sırada Fransız sarayına erişen Warwick Kontu duruma hakim olur ve Fransız Kralı'nı Kral Edward'a destek verip Edward'ın görümcesi ile evlenmesini kabul etmesini Fransa için çok daha yararlı olacağına inandırır.
Fakat İngiltere'de Kral Edward, kardeşleri George ve Richard'ın negatif tavsiyelerini hiçe sayarak soylu olmayan bir kız olan Lady Gray ile evlilik yapmıştır. Bunu Fransa'da haber alan Warwick Kontu York Hanedanı'na yaptığı bu kadar hizmete rağmen kendisinin Fransa'da çok küçük düşürüldüğünü anlar. Warwick Kontu bundan sonra Lancesterliler tarafına geçer ve onlara olan sadakatini ispat etmek için küçük kızı olan Anne Nevill'i Prens Edward Westminsterli'ye eş olarak vereceğini ilan eder. Bundan kısa bir zaman sonra da George ve Montegue da Kral Edward'ı tutmaktan vazgeçip, Warwick Kontu ve Lancasterlileri destekleyeceklerini açıklarlar. Warwick Kontu Fransa Kralının verdiği bir Fransız ordusuyla İngiltere'ye geçer ve bu ordu ile Kral Edward'ın ordusunu yener ve kral IV. Edward'ı harp esiri olarak eline geçirir. VI. Henry tahta yeniden geçer ve Warwick Kontu ile George Plantagenet'i "Taht Koruyucu Lord" olarak atar.
Fakat çok geçmeden Lancesterliler esir olan kral IV. Edward Richard, Hastings ve Stanley tarafından esaretten kurtarılır. Bu kurtarma haberi VI. Henry'ye sarayında yetişince, Richmond Kontu Henry emniyette yaşabilmesi için Fransa'ya gönderilir. Richmond Kontu Henry 'nun soyundan gelip; 'in kardeşi ve III. Edward'in oğlu idi ve böylece eğer kral VI. Henry'ye ve oğlu Prens Edward Westminsterli'ye herhangi bir olasılıkla ölürlerse Lancasterlılar hanedanından taht varisi olması mümkündü. Bu nedenle Richmond Kontu'nun hayatının korunması elzem görünmekte idi.
Bu sırada Yorklu Edward da Yorklular ordusunu yeniden düzene sokmaya ve bu yenilenmiş ordu ile Warwick Dükünün Lancasterliler ordusuna karşı savaşmaya hazırlanmakta idi. İki ordu 'nde karşılaşırlar. George Warwick Dükü'nün ordusuna ihanet edip; Lancasterlılara tarafını terk edip Yorklular tarafına geçer. Bu Warwick'in ordusunun dağılmasına ve Yorklular ordusunun büyük bir galibiyet kazanmasına neden olur. BU muharebede Lancasterliler ordusu en üst iki komutanı olan Warwick Dükü ve Salisbury Dükü Montegue hayatlarını kaybederler ve Lancasterliler ordusu komutanlığına Somerset Dükü ve Oxford Dükü geçerler. Lancasterliler ordusu Fransa'dan Margaret Anjoulu ve oğlu Prens Edward Westminsterli komutasında gelen yeni bir ordu ile takviye edilir.
Bu sırada Kral VI. Henry kendine ihanet eden ve Yorklu Edward'ın adamı oldukları anlaşılan iki av hayvanları korucusu tarafından yakalanıp Yorklu Edward'a teslim edilir. Böylece esir düşen VI. Henry Londra Kalesi'nde hapise atılır. Yorklu Edward ordusu ile Lancasterliler ordusu ile karşılaşmak için Londra'dan ayrılır. Yapılan 'nde Yorklular ordusu büyük bir galibiyet kazanır. Lancasterliler ordusunun üst komutanları olan Margaret Anjoulu; oğlu Prens Edwarad Westmiaterli; Somerset Dükü ve Oxford Dükü Yorklular eline esir olarak geçirilir. Somerset Dükü idama mahkûm edilir. Oxford Dükü'ne müebbet hapis cezası verilir. Prens Edward Westminsterli ise soruşturması sırasında Yorklular Hanedanı'nın meşru kraliyet hanedanı olduğunu kabul etmez; bu Yorklular Plantagnet kardeşleri gayet kızdırır ve bu kızgınlık ile üç Plantagent kardeş onu kılıç darbeleri ile öldürürler. Kardeşlerden Richard sabık kral IV. Henry'yi öldürmek maksadıyla Londra'ya gider. Londra Kalesi'dnede hapis edilmiş olan sabık VI. Henry ile görüşmeye başlar; Richard sabık kral ile münakaşaya girişir ve bu münakaşada kızgınlığından sabık krala kılıcını saplayıp onu ölümcül yaralar. II. Henry son nefesini vermekte iken Richard'ın gelecekte bir devamlı hainlikler yapma hayatına gireceği ve onun bu hainliklerinin İngiltere ülkesinin tümünü büyük bir keşmekeş ve kaos içine sokacağı kehanetlerini yapar.
Kral IV. Edward kazandığı galibiyet dolayısı ile ülkede şenlikler yapılmasını emreder. Bu galibiyetle ülkede hanedan savaşlarının sona erdiğini ve bundan sonra ülkesinin refah ve barış içinde yaşayacağını sanmaktadır. Fakat kardeşi olan Richard'ın, maliyeti ne olursa olsun ülkede devlet iktidarını eline geçirmek için çeşitli hainlik planları yapmakta olduğundan habersizdir.
Türkçeye çeviriler
- VI. Henry: I., II. ve III. Bölüm. Çev. Hamit Çalışkan. Ankara: İmge Yayınları, 1994.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "Gorboduc" oyununun işlediği tahtından feragat eden kralın ülkesinin arazisini çocukları arasında paylaştırması konusunu, Shakespeare yazdığı Kral Lear oyununun ana teması olarak almıştır.
- ^ Arthur Brooke (1562) The Tragical History of Romeus and Juliet (1562) Shakespeare'in ünlü Romeo ve Juliet oyununun ana kaynağıdır.
- ^ Martin, Randall (ed.) (2001) 'Henry VI, Part Three'(The Oxford Shakespeare); Oxford: Oxford University Press, say.106-112)
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta VI. Henry, Bölüm 3 ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Wikisource'da VI. Henry Bölüm 3 oyununun tam metni 31 Ağustos 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce).
- Henry VI Part 3 oyununun Endeksli, arama yapılabilir tam metni (İngilizce) (Erişim:25.12.2009)
- Henry VI Part 3 oyununun İndeksli, arama yapılabilir tam metni 12 Temmuz 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce) (Erişim:18.9.2010)
- Henry the Sixth Part 3 11 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . - İngilizce metin Project Gutenberg (İngilizce) (Erişim:18.9.2010)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
VI Henry Bolum 3 Ingilizce ozgun adi King Henry VI Part III 1591 de yazildigi kabul edilen ve konusunun zamaninin Ingiltere Krali VI Henry nin hayat donemini olan bir Shakespeare tarihsel oyunudur Bu oyun uc bolum olan VI Henry oyunlari VI Henry Bolum 1 VI Henry Bolum 2 ve VI Henry Bolum 3 ile birlikte III Richard oyunlarindan olusan Shakespeare in bir tarih oyunlar dortlemesinin ucuncusudur VI Henry Bolum 3 King Henry VI Part III King Henry VI Part III 1595 te oktavo ebadli Quatro baskisinda Henry VI Part III oyununun isim sayfasiYazarWilliam ShakespeareIlk gosterim1592UlkeIngiltereOrijinal dilIngilizceTurTarihsel oyun1623 Birinci Folyo baskisinin birinci sayfasinin kopyasiVI Henry portresi VI Henry Bolum 1 Yuz Yil Savaslari ile Ingiltere nin kita Avrupasi nda Fransa da elinde bulundurdugu topraklarini kaybetmesini ve Guller Savasi na yol acan cesitli politik entrikalari konu almakta iken VI Henry Bolum 2 Kralin soylularinin devamli catismalarini yumusatmaya yetersiz kalmasina ve silahli catismalarin kacinilmaz hale gelmesi uzerinde odaklanmakta iken VI Henry Bolum 3 ana konusu catismalarin korkunc sonuclarina yani sulh sukun icinde yasayan bir ulkenin aile ocaklarinin parcalanmasi ve ahlak ve adalet kurallarinin politik guc kazanmak ve intikam almak ugruna degistirilip yikilmasiyla kaos ve barbarlik ortamina girmesi konusuna egilmektedir Shakespeare VI Henry ucleme oyunun kronolojik bir siralama uzerine yazmamis olmakla beraber bu ucleme oyun ile birlikte III Richard oyunu ile bir dortlem oyun seklini alan bu grup oyun Ingiltere de Guller Savasi denilen ic savasin tumunu yani 1442de V Henry nin olumunden sonra 1485 te VII Henry nin kralligi eline gecirmesine kadar donemin tarihsel anahatlarini aciklamaktadir Shakespeare bir oyun yazari olarak kazandigi une yarastigini bu oyunlar serisi ile vurgulamistir Butun Shakespeare eserleri arasinda en uzun tek aktorun soyledigi monolog VI Henry Bolum 3 oyununun III Perde 2 Sahnesinde bulunmaktadir Ayrica tum Shakespeare oyunlari arasinda en cogu sayida carpisma sahneleri 4 tanesi sahnede ve 1 tanesi aciklama ile belirtilen bu eserde bulunmaktadir Oyun icin kaynaklarVI Henry Bolum 3 oyunu icin Shakespeare in ana kaynak olarak su iki tarih eserini kullandigi bildirilmektedir Edmund Hall 1548 The Union of the Two Noble and Illustre Families of Lancaster and York ve Raphael Holinshed 1 ed 1577 2 ed 1587 Chronicles of England Scotland and Ireland Shakespeare tarihsel oyunlarini yazmak icin genellikle kullandigi ana kaynak Holinshed in tarih eseridir Holinshed tarihinin Guller Savasi bolumlerini hazirlamak icin Edmund Hall un eserini kaynak olarak kullanmistir ve hatta Hall un eserinden buyuk kisimlarini kendi eserine aynen nakletmistir Fakat iki eserin verdigi bilgiler ve ifade tarzlari arasinda farkliliklar bulunur ve Shakespeare bu oyununun bu farkliliklari aksettigi acikca gosterilebilir Ayrica Shakespeare in oyunda Hall da bulunmayan ama Holinshed de orijinal olarak bulunan bazi kisimlar bulunmaktadir Bu nedenlerle kritikler Shakespeare in bu oyununun bas kaynaginin Hall oldugunu ama Holinshed eserinden ekstra bilgilerle bunu takviye ettigine inanmaktadirlar Shakespeare eserinin bunyesel ve temasal icerigine diger eserlerden de katkilar yapmistir Thomas Norton ve 1 Dorset Kontu Thomas Sackville in birlikte 1561de hazirladiklari Gorbudoc adli bir tiyatro oyununda bulunan ve cemiyetin curumesine bir ornek olarak verilen bir oglun babasini oldurmesi ve bir babanin oglunu oldurmesi temasi bu eserin II Perde 3 Sahnesinde de gosterilmektedir Bu oyuna diger bir tematik kaynak William Baldwin in yazdigi biyografik siirler dizisi olan Mirror for Magistrates Yerel Yargiclara Ayna eserinde bulunan Anjou lu Margaret Kral IV Edward ve 3 York Duku Richard Plantagenet hakkindaki siirler olmustur Shakespeare bazi diger kaynaklardan ufak kisimlar veya temalar da aldigi bildirilir Thomas Kyd in Ispanyol Trajedisi 1582 1591 eserinden I Perde 4 Sahne de bulunan kanli mendil olayi ve Arthur Brooke un Romeo ve Juliet in Trajik Tarihi 1562 eserinden V Perde 4 Sahne Anjou lu Margaret in ordusuna konusmasi bunlar arasinda sayilir Hazirlanmasi ve baskilariBu oyunun 1595de ve daha once yazildigi aciktir cunku o tarihte basimci Peter Short ve kitap satici Thomas Millington oktavo ebadli York Duku Richard in ve Kral Henrie nin olumu ile Lancaster ve Yorke sullaleleri arasindaki mucadelenin trajedisi The True Tragedie of Richard Duke of Yorke and the death of good King Henrie the Sixt with the Whole Contention betweene the two Houses Lancaster and Yorke adli kitabi bastirmislardir Bu edisyonun metininin bu eseri oynayan aktorler ezberledikleri metinleri tekrarlamalari sonunda ortaya ciktigi cok muhtemeldir Bu eserin muhtemel son yazilma tarihinin 1595 oldugunu isbat etmektedir Fakat oyunun birkac yil once yazildigina ve Eylul 1592 de sahneye konulduguna dair acik deliller de bulunmaktadir Eylul 1592 de Robert Greene tarafindan yazilan ve ayri bir el nushasi olarak bastirilan bir hiciv yazisi Shakepeare in VI Henry Bolum 3 eserini hiciv etmektedir Bu eser Eylul 1592 de yazildigi icin ve o yil 23 Haziran da tiyatrolar bir veba salgini dolayisiyla kapatildigi icin bu delile gore bu oyun ya 1591 de yahut 1592 nin baslarinda yazilmistir Bu oyunun adinin ne zaman Bolum 3 sozcugunu de ihtiva ettigi de belirli degildir 1623 te basilan folyo ebadindaki versiyona kadar bu oyunun basilan versiyonlarinin hicbiri VI Henry oyununun ismi olarak Bolum 3 ismini tasimamistir Bu nedenle Bolum 3 adi Birinci Folyo editorleri John Heminges ve Henry Condell tarafindan eklendigi kuskusuzdur 1595 te basilan oktavo ebadli bu eserinin ilk baskisi aynen 1600 da basimci William White ve kitap saticisi Millington tarafindan kuatro ebadli ve 1619 da ise basimci Thomas Pavier ile kitap saticisi William Jaggard tarafindan folyo ebadli olarak yayimlanmistir Gunumuzde kullanilan Birinci Folyo adi verilen versiyonu 1623 te John Heminges ve Henry Condell editorlugu altinda yayimlanmistir KarakterlerBarnet Muharebesinde Warwick Dukunun olumu V Perde 2 SahnePrens Edward in olumuKral VI Henry Towton daVI Henry nin Towton dan kacisiKral VI Henry nin olumu Kralin etrafindakiler Kral VI Henry Kralice Margaret Anjoulu Galler Prensi ve Edward Westminsterli ogullari 9 Baron de Clifford 3 Exeter Duku Henry Holland Somerset Duku 3 Somerset Duku Henry Beaufort ile 4 Somerset Duku Edmund Beaufort un karisimi tek bir bilesik rol kucuk kardesi 3 Northumberland Kontu Henry Percy 2 Westmoreland Kontu Ralph Neville 13 Oxford Kontu John de Vere Ricmond Kontu Henry sonra Ingiltere Krali VII Henry konusmasiz rol Somerville bir haberci York Duku nun etrafindakiler 3 York Duku Richard Plantagenet Edward Plantagenet Sinir March Kontu Sonra Kral IV Edward York Duku nun en yasli oglu 1 Clearance Duku George Plantagenet later Clearance Duku York Duku nun oglu Richard Plantagenet sonra Gloucester Duku York Duku nun oglu Edmund Plantagenet sonra Rutland Kontu York Duku nun en kucuk oglu Rutland kontunun hocasi 16 Warwick Kontu Richard Neville 3 Norfolk Kontu John de Mowbray Montague Oyunda bu karakter iki ayri yerde ayri gercek kisilerinin yerine konulmus bulunmaktadir I Perde deki karakter VI Henry Bolum 2 de cok onemli rol oynayan 5 Salisbury Kontu Richard Neville yerine konmustur II Perde den sonra bu karakter Salisbury Kontu nin oglu ve Warwick Duku nun kucuk erkek kardesi olan 1 Montague Markizi John Neville i temsil eder 1 Pembroke Kontu William Herbert 1423 1469 konusmasiz rol 1 Devon Kontu Lord Humphrey Stafford 1 Hastings Baronu Lord William Hastings Sir William Stanley Sir John Mortimer York Duku nun amcasi Sir Hugh Mortimer York Duku nun amcasi Sir John Montgomery Elizabeth Woodville Lady Gray sonra Kralice Elizabeth 2 Rivers Kontu Lord Anthony Woodville erkek kardesi Prens Edward IV Edward ve Kralice Elizabeth in oglu konusmasiz rol Fransizlar Fransiz Krali XI Louis Lady Bona Savoylu Louis in kardesinin karisi V Jean de Bueil veya Lord Bourbon Fransa Amirali konusmasiz rol Digerleri York Sehri Belediye Baskani York Sehri kidemli sehir meclis uyesi Coventry Sehri Belediye Baskani Londra Kulesinin Komutani 1 Worcester Kontu John Tiptoft ile 6 Duudley Baronu John Sutton karisimi bilesik rol Babasini olduren bir ogul Oglunu olduren bir baba Iki av hayvanlari koruculari Gozculer Avcilar Askerler haberciler davulcular nedimler vb KonusuBu oyun VI Henry Bolum 2 oyununun sona erdigi andan sonra baslar Yani in de galip gelmis olan uyelerinin 3 York Duku Richard March Kontu Edward Richard Plantagenet 16 Warwick Kontu Montague veya 5 Salisbury Duku ve Norfolk Duku nun savas alanindan kacan Kral VI Henry ve Margeret Anjoulu yu kovalamalari sirasinda perde acilir York Duku Londra ya varinca Westminster Sarayi simdi parlamento da bulunan krallik tahti uzerine oturur ama kendisini tutanlar ile ile ni tutanlar arasinda bir sert karsilasma ortaya cikar Fakat Warwick Duku ordusunun bir kismini buraya getirmistir ve bu karsilasmanin silahli catismaya gecismesi halinde zor kullanacagi tehdidi ile durum yatistirilir Muzakereler sonunda Henry ve York Duku arasinda bir anlasma saglanir Buna gore Henry olene kadar tahtta kalacaktir ama o olunce taht bu andan sonra surekli olarak York Duku ve onun York Hanedani cocuklarina gececektir Bu Henry nin oglu olan Prens Edward Westmisterli nin kral olmasini onleyecegi icin Henry nin karisi Margaret Anjoulu baslarinda olarak Henry nin destekcilerini cok kizdirir Bunlar Henry nin tarafini tutmaktan vazgecerler Margaret St Albans savasinda Yorklular tarafindan oldurulen babasinin intikamini almak isteyen Cliford destegiyle Yorklulara savas ilan eder Margaret York Duku nun Wakefield de olan satosuna hucuma gecer ve Wakefield Muharebesini Yorklular kaybederler Bu carpisma sirasinda Clifford York Duku nun on iki yasindaki oglu olan Rutland Kontu nu oldurur Bu catisma sirasinda York Duku de harp esiri olarak Margaret ve Clifford un eline gecer Clifford ve Margeret once onunla alay etmek icin alnindaki terleri silmesi icin oglu Rutland in kanini cekmis olan bir mendil verirler ve kagittan yapilmis bir taci kafasina gecirirler ve sonra da onu oldururler Muharebe bittikten sonra Edward ve Richard babalari olan York Duku nun olumunu yasini cekmekte iken Warwick Kontu gelir ve komuta attigi ordusunun Margaret tarafindan nde yenildigi haberini onlara verir Henry ise Londra ya donmustur ve Margaret in baskisi ile York Duku ile daha once yaptigi anlasmanin gecersiz oldugunu ilan eder Sonra Warwick Kontu nun babasi olan Salisbury Kontu nun da yakalanip olduruldugu haberi onlara ulasir Fakat kizkardesi Burgundi Dusesi tarafindan yapilan zorlamalardan etkilenen George Plantagnet kardesleri olan Yorklu Richard ve Edward Plantagenet i tum olarak destekleme karari almistir Ayrica Warwick Kontu da genc kardesi olan Montague tarafindan tamamen desteklenmeye baslanir Yorklular boylece kendilerini toplayip yeni bir duzene girerler Yorklulara ile Lancesterliler arasinda yapilan nde Yorklular buyuk bir galibiyet kazanirlar Bu galebeden sonra Edward Ingiltere Krali olarak tahta gecer George a Clearance Duku unvani verilir Richard ise Gloucester Duku unvanini alir Yeni Kral Edward ve kardesi Clearance Duku Ssray dan ayrilirlar ve sahnede kalan Gloucester duku Richard seyirciye donerek iktidari eline gecirmek icin cevirdigi dolaplardan bahse gecer ve krallik tahtini kardesinin elinden alacagini bildirir ama o anda bunu nasil yapacagini acikca bilemedigini de itiraf eder Towton Muharebesi galibiyetinden sonra Warwick Kontu Fransa ya gecer Burada gorevi Fransiz Krali IX Louis in gorumcesi olan Lady Bona nin Kral Edward ile evlenmesini saglamaktir Bu evlenme ile Fransiz ve Ingiliz kralliklari arasinda sahsi baglar ortaya cikacak ve iki ulke arasinda baris garantilenmis olacaktir Fakat Warwick Kontu Fransiz Sarayina vardiginda Lancasterlilerden Margeret Anjoulu oglu Prens Edward Westminsterli ve Oxford Kontu nun daha once Fransiz Sarayina gelip Fransiz Kralina Ingiltere de ortaya cikmis olan silahli catismalarda kendi yanlarini tutmayi ve onlara Fransiz askeri destegini saglamayi kabul ettirmis gibilerdir Tam bu sirada Fransiz sarayina erisen Warwick Kontu duruma hakim olur ve Fransiz Krali ni Kral Edward a destek verip Edward in gorumcesi ile evlenmesini kabul etmesini Fransa icin cok daha yararli olacagina inandirir Fakat Ingiltere de Kral Edward kardesleri George ve Richard in negatif tavsiyelerini hice sayarak soylu olmayan bir kiz olan Lady Gray ile evlilik yapmistir Bunu Fransa da haber alan Warwick Kontu York Hanedani na yaptigi bu kadar hizmete ragmen kendisinin Fransa da cok kucuk dusuruldugunu anlar Warwick Kontu bundan sonra Lancesterliler tarafina gecer ve onlara olan sadakatini ispat etmek icin kucuk kizi olan Anne Nevill i Prens Edward Westminsterli ye es olarak verecegini ilan eder Bundan kisa bir zaman sonra da George ve Montegue da Kral Edward i tutmaktan vazgecip Warwick Kontu ve Lancasterlileri destekleyeceklerini aciklarlar Warwick Kontu Fransa Kralinin verdigi bir Fransiz ordusuyla Ingiltere ye gecer ve bu ordu ile Kral Edward in ordusunu yener ve kral IV Edward i harp esiri olarak eline gecirir VI Henry tahta yeniden gecer ve Warwick Kontu ile George Plantagenet i Taht Koruyucu Lord olarak atar Fakat cok gecmeden Lancesterliler esir olan kral IV Edward Richard Hastings ve Stanley tarafindan esaretten kurtarilir Bu kurtarma haberi VI Henry ye sarayinda yetisince Richmond Kontu Henry emniyette yasabilmesi icin Fransa ya gonderilir Richmond Kontu Henry nun soyundan gelip in kardesi ve III Edward in oglu idi ve boylece eger kral VI Henry ye ve oglu Prens Edward Westminsterli ye herhangi bir olasilikla olurlerse Lancasterlilar hanedanindan taht varisi olmasi mumkundu Bu nedenle Richmond Kontu nun hayatinin korunmasi elzem gorunmekte idi Bu sirada Yorklu Edward da Yorklular ordusunu yeniden duzene sokmaya ve bu yenilenmis ordu ile Warwick Dukunun Lancasterliler ordusuna karsi savasmaya hazirlanmakta idi Iki ordu nde karsilasirlar George Warwick Duku nun ordusuna ihanet edip Lancasterlilara tarafini terk edip Yorklular tarafina gecer Bu Warwick in ordusunun dagilmasina ve Yorklular ordusunun buyuk bir galibiyet kazanmasina neden olur BU muharebede Lancasterliler ordusu en ust iki komutani olan Warwick Duku ve Salisbury Duku Montegue hayatlarini kaybederler ve Lancasterliler ordusu komutanligina Somerset Duku ve Oxford Duku gecerler Lancasterliler ordusu Fransa dan Margaret Anjoulu ve oglu Prens Edward Westminsterli komutasinda gelen yeni bir ordu ile takviye edilir Bu sirada Kral VI Henry kendine ihanet eden ve Yorklu Edward in adami olduklari anlasilan iki av hayvanlari korucusu tarafindan yakalanip Yorklu Edward a teslim edilir Boylece esir dusen VI Henry Londra Kalesi nde hapise atilir Yorklu Edward ordusu ile Lancasterliler ordusu ile karsilasmak icin Londra dan ayrilir Yapilan nde Yorklular ordusu buyuk bir galibiyet kazanir Lancasterliler ordusunun ust komutanlari olan Margaret Anjoulu oglu Prens Edwarad Westmiaterli Somerset Duku ve Oxford Duku Yorklular eline esir olarak gecirilir Somerset Duku idama mahkum edilir Oxford Duku ne muebbet hapis cezasi verilir Prens Edward Westminsterli ise sorusturmasi sirasinda Yorklular Hanedani nin mesru kraliyet hanedani oldugunu kabul etmez bu Yorklular Plantagnet kardesleri gayet kizdirir ve bu kizginlik ile uc Plantagent kardes onu kilic darbeleri ile oldururler Kardeslerden Richard sabik kral IV Henry yi oldurmek maksadiyla Londra ya gider Londra Kalesi dnede hapis edilmis olan sabik VI Henry ile gorusmeye baslar Richard sabik kral ile munakasaya girisir ve bu munakasada kizginligindan sabik krala kilicini saplayip onu olumcul yaralar II Henry son nefesini vermekte iken Richard in gelecekte bir devamli hainlikler yapma hayatina girecegi ve onun bu hainliklerinin Ingiltere ulkesinin tumunu buyuk bir kesmekes ve kaos icine sokacagi kehanetlerini yapar Kral IV Edward kazandigi galibiyet dolayisi ile ulkede senlikler yapilmasini emreder Bu galibiyetle ulkede hanedan savaslarinin sona erdigini ve bundan sonra ulkesinin refah ve baris icinde yasayacagini sanmaktadir Fakat kardesi olan Richard in maliyeti ne olursa olsun ulkede devlet iktidarini eline gecirmek icin cesitli hainlik planlari yapmakta oldugundan habersizdir Turkceye cevirilerVI Henry I II ve III Bolum Cev Hamit Caliskan Ankara Imge Yayinlari 1994 Ayrica bakinizVI Henry VI Henry Bolum 2 VI Henry Bolum 1 III RichardKaynakca Gorboduc oyununun isledigi tahtindan feragat eden kralin ulkesinin arazisini cocuklari arasinda paylastirmasi konusunu Shakespeare yazdigi Kral Lear oyununun ana temasi olarak almistir Arthur Brooke 1562 The Tragical History of Romeus and Juliet 1562 Shakespeare in unlu Romeo ve Juliet oyununun ana kaynagidir Martin Randall ed 2001 Henry VI Part Three The Oxford Shakespeare Oxford Oxford University Press say 106 112 Dis baglantilarWikimedia Commons ta VI Henry Bolum 3 ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Wikisource da VI Henry Bolum 3 oyununun tam metni 31 Agustos 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Ingilizce Henry VI Part 3 oyununun Endeksli arama yapilabilir tam metni Ingilizce Erisim 25 12 2009 Henry VI Part 3 oyununun Indeksli arama yapilabilir tam metni 12 Temmuz 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Erisim 18 9 2010 Henry the Sixth Part 3 11 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce metin Project Gutenberg Ingilizce Erisim 18 9 2010