Vardzia (Gürcüce: ვარძია) güney Gürcistan'daki bir mağara manastırıdır. Kura Nehri'nin sol yakasında bulunan Eruşeti Dağı'nın eteklerinden kazılmış olan manastır, Aspindza'ya otuz kilometre uzaklıktadır. Ana inşaat dönemi on ikinci yüzyılın ikinci yarısıydı. Mağaralar, uçurum boyunca yaklaşık beş yüz metre boyunca uzanır ve on dokuz katmandan oluşur. Meryem'in ölümü Kilisesinin tarihi, Tamar ve Rustaveli'nin altın çağını yaşandığı 1180'lere dayanır. Kilisede önemli duvar ressamlığı serileri vardır. Bölge, on altıncı yüzyılda Osmanlı'nın bölgeyi fethetmesinden sonra büyük ölçüde terk edilmiştir. Günümüzde devlet mirasının parçası olan genişletilmiş Vardzia-Hertvisi bölgesi, UNESCO Dünya Mirası listesine eklenmiştir.
Tarihi
Sovyet döneminde yapılan kazılarla, Vardzia bölgesindeki ilk yerleşimlerin Tunç Çağında başladığı görülmüştür. Trialeti kültürünün bölgede görüldüğü anlaşılır. Uplistsihe gibi mağara yerleşimlerinin Kura Nehri boyunca en azından MÖ 5. yüzyıldan beri var olduğu bilinmektedir. Gürcü Hristiyanlığında görülen kaya kesme mimarisi MS 6. yüzyılda yapılan Zedazeni ve Gareci'den, daha yerel örnekler ise sekizinci yüzyılda yapılan Vanis Kvabebi, Cholta ve Margastani'den bilinmektedir. Vardzia'da dört farklı dönemde yapıldığı tespit edilen yapılar tanımlanmıştır: bunlardan ilki III. Giorgi döneminde (1156–1184) yapılmıştır, mağaradaki kazılarla ortaya çıkan ilk yapılar bu dönemden kalmıştır; ikinci dönemdeki yapılar ise Giorgi'nin ölümünden sonra ve ondan sonra tahta çıkan Tamar'ın 1186'da evlenmesinden önce yapılmıştır, Meryem'in ölümü kilisesinin oyulması ve dekore edilmesi bu döneme rastlar; üçüncü dönemdeki yapılar ise Selçuklular ve Gürcüler arasında 1203 yılında gerçekleşen Basian Muharebesi'ne kadar olan döneme rastlar, bu dönemde savunma, su temini ve sulama şebekesinin yanı sıra birçok konut inşa edilmiştir; yapıdaki eserlerin yapıldığı son dönem ise 1283 depremindeki ağır hasardan sonra yapıların bir kısmının inşa edildiği zaman dilimidir.
Bir dizi belgelere dayanan kaynak, sitenin fiziksel dokusundan elde edilen bilgileri desteklemektedir. Tarihi bilgilerin toplaması olarak bilinen Kartlis Tshovreba, Vardzia Meryem Ana ikonasına ev sahipliği yapmak amacıyla bir kilise kuran Tamar’a atıfta bulunur. Tamar’ın, Müslümanlarla yaptığı savaşlar sırasında Vardzia’dan ayrıldığı söyleniyor, Ioane Shavteli'ye göre Tamar'ın Basian'da Selçuklulara karşı kazandığı zafer Vardzia'daki Meryem'in ölümü kilisesinde ilahilerle kutlanmıştır. Kartlis Tshovreba, aynı zamanda Vardzia'nın 1290'lardaki Moğol istilalarından nasıl kurtulduğunu da anlatıyor. Farslı yazar Hasan Bey Rumlu, Vardzia'yı "İskender'in duvarı" ve bir mucize olarak nitelendirmiştir. Osmanlıların 1578'de bölgeye gelmesinden sonra rahipler ayrılmış ve alan terk edilmiştir.
Yerleşim
Büyük Vardzia bölgesi, ayrıca Zeda Vardzia'daki on birinci yüzyıldan kalan kiliseyi, onuncu ila on ikinci yüzyıldan kalan köyleri ve Ananauri mağara kiliselerini içerir. Ana alçak alan, uçurumun merkez tabakasındaki tufaköz breşlerden oyulmuş ve deniz seviyesinden bin üç yüz metre yükseklikte konumlanmıştır. Meryem'in ölümü kilisesiyle doğu ve batı bölümlerine ayrılmıştır. Kompleksin doğu kısmında yetmiş dokuz ayrı mağara konutu bulunmaktadır. Doğu kısım sekiz kademedeki 242 odayı içerir. Bu odaların yanında, altı şapel, "Tamar'ın Odası", toplantı odası, resepsiyon odası, eczane ve yirmi beş şarap mahzeninden oluşur; mahzenden çıkarılan 185 şarap kavanozu, bağcılığın manastır ekonomisine önemini belgelemektedir. Manastırın batı kısmında ise, çan kulesi ve ana kilise arasında, kırk ev daha vardır, on üç kademede toplam 165 oda vardır. Bu odaların yanında, altı şapel, fırınlı yemekhane, ekmek pişirmek için diğer fırınlar ve bir demirhane bulunur. Çan kulesinin ötesinde, kompleks on dokuz kademeye yükselir ve mezarlıklara giden merdivenler ortaya çıkar. Altyapı ayrıca erişim tünellerini, su tesislerini ve savunma için erzakları içerir.
Meryem'in ölümü kilisesi
Meryem'in ölümü kilisesi alanın manevi olarak merkezi ve anıtsal olarak odak noktasıydı. Kayayla benzer bir şekilde oyulmuştu ve duvarları taşlarla güçlendirilmişti, uzunluğu 82 metre (269 ft), genişliği 145 metre (476 ft) ve 92 metre (302 ft) yüksekliğindeydi. Hem kilise hem de narteks resimlerle boyanmıştı; bu resimler Orta Çağ Gürcü duvar resminin gelişiminde kritik öneme sahipti. Kilisenin patronu Rati Surameli, kuzey duvarındaki bir donör portrede anılıyor; Yazıt bilimine göre duvarda "Tanrı'nın annesi, Kartli'nin Eristavisi ve hizmetçiniz Rati'den gelen, şerefinize coşkuyla dekore edilmiş olan bu kiliseyi kabul edin." yazmaktadır. Aynı kuzey duvarda kraliyetin kurucuları III. Giorgi ve Tamar'ın portreleri vardır; Tamar'ın portresi evli bir kadının özelliği olan kurdeleden yoksundur ve yazıtında “Tanrı ona uzun bir yaşam versin” yazmaktadır, Giorgi'nin bölümünde ise bu yazmamaktadır. Buradan çıkan sonuca göre bu eserler Giorgi'nin 1184 yılındaki ölümünden sonra ve Tamar'ın 1186 yılındaki evliliğinden önce yazılmıştır. Mesih'in yaşamından bölümler üst duvarlarda sıralanır, bu sıralama müjdeyle başlar ve sonrasında İsa'nın doğumu, İsa'nın mabede takdimi, İsa'nın vaftiz edilişi, İsa'nın suretinin değişmesi, İsa'nın sevdiği kişilerden Lazarus'un dirilişi, İsa’nın eşek veya sıpa üzerinde Kudüs'e girişi, Son Akşam Yemeği, Ayakların yıkanması, İsa'nın çarmıha gerilişi, İsa'nın öldükten sonra dirilişi, İsa'nın göğe yükselişi, Kutsal ruhun havariler üzerine inişi ve Meryem'in ölümü şeklinde devam eder. Daha düşük katmanlarda, azizlerin ve stiletlerin resimleri daha erişilebilirdir. Kutsal alanın arka duvarında, sunağın arkasında, On İki Kilise Babası bulunmaktadır. Narteks'te, Kıyamet günü, Cennet, Haç ile Madalyon Taşıyan Melekler ve Aziz Stephen'ın hayatından üç sahne yer almaktadır; geriye kalan resimler 1283 depremiyle beraber kaybolmuştur.
Panorama
Galeri
- Dağda halen daha 5 rahip yaşamaktadır. Her sabah 7'de çanı çalarlar.
-
- Mağara manastır kompleksinde sayısız basamak vardır.
- Çan kulesi
- Mağaradaki tünellerden biri
-
-
-
- Kompleksin bünyesinde çok sayıda kilise, koridor ve manastır evi bulunmaktadır.
- Manastır evi
- Μanastır evi
İkonalar
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "About Meskheti". . 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Mayıs 2012.
- ^ "Vardzia Historical-Architectural Museum-Reserve". . 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Mayıs 2012.
- ^ a b "Vardzia-Khertvisi". UNESCO. 4 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Mayıs 2012.
- ^ a b "Vardzia Monastery complex". . 12 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Mayıs 2012.
- ^ a b c d e f g h i Gaprindashvili, Ghivi (1975). Ancient Monuments of Georgia: Vardzia (İngilizce, Rusça, ve Gürcüce). Aurora Art Publishers, Leningrad. ss. 7-25. ISBN .
- ^ a b "Evaluations of Cultural Properties by ICOMOS (2001)" (PDF). UNESCO. ss. 18-21. 18 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 1 Mayıs 2012.
- ^ a b "Vardzia: Preserving the Wall Paintings of Georgia" (PDF). Courtauld Institute of Art. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2012.[]
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Vardzia ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Vardzia Tarihi-Mimari Müze-Koruma Alanı3 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Vardzia-Khertvisi (UNESCO)4 Temmuz 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Vardzia Gurcuce ვარძია guney Gurcistan daki bir magara manastiridir Kura Nehri nin sol yakasinda bulunan Eruseti Dagi nin eteklerinden kazilmis olan manastir Aspindza ya otuz kilometre uzakliktadir Ana insaat donemi on ikinci yuzyilin ikinci yarisiydi Magaralar ucurum boyunca yaklasik bes yuz metre boyunca uzanir ve on dokuz katmandan olusur Meryem in olumu Kilisesinin tarihi Tamar ve Rustaveli nin altin cagini yasandigi 1180 lere dayanir Kilisede onemli duvar ressamligi serileri vardir Bolge on altinci yuzyilda Osmanli nin bolgeyi fethetmesinden sonra buyuk olcude terk edilmistir Gunumuzde devlet mirasinin parcasi olan genisletilmis Vardzia Hertvisi bolgesi UNESCO Dunya Mirasi listesine eklenmistir Bu dagda hala bes rahip yasiyor Her sabah saat yedide yuksek kemerdeki zili calarlar TarihiTamar Meryem in olumu kilisesinde resmedilmis etiyolojik bir mite gore genc Tamar avlanmak icin amacasi III Giorgi ile disari ciktiginda magarada kaybolur Giorgi onu cagirdiginda ise soyle cevap verir Ben buradayim amca Gurcuce აქ ვარ ძია ac var dzia bu cagri manastira ismini verir Sovyet doneminde yapilan kazilarla Vardzia bolgesindeki ilk yerlesimlerin Tunc Caginda basladigi gorulmustur Trialeti kulturunun bolgede goruldugu anlasilir Uplistsihe gibi magara yerlesimlerinin Kura Nehri boyunca en azindan MO 5 yuzyildan beri var oldugu bilinmektedir Gurcu Hristiyanliginda gorulen kaya kesme mimarisi MS 6 yuzyilda yapilan Zedazeni ve Gareci den daha yerel ornekler ise sekizinci yuzyilda yapilan Vanis Kvabebi Cholta ve Margastani den bilinmektedir Vardzia da dort farkli donemde yapildigi tespit edilen yapilar tanimlanmistir bunlardan ilki III Giorgi doneminde 1156 1184 yapilmistir magaradaki kazilarla ortaya cikan ilk yapilar bu donemden kalmistir ikinci donemdeki yapilar ise Giorgi nin olumunden sonra ve ondan sonra tahta cikan Tamar in 1186 da evlenmesinden once yapilmistir Meryem in olumu kilisesinin oyulmasi ve dekore edilmesi bu doneme rastlar ucuncu donemdeki yapilar ise Selcuklular ve Gurculer arasinda 1203 yilinda gerceklesen Basian Muharebesi ne kadar olan doneme rastlar bu donemde savunma su temini ve sulama sebekesinin yani sira bircok konut insa edilmistir yapidaki eserlerin yapildigi son donem ise 1283 depremindeki agir hasardan sonra yapilarin bir kisminin insa edildigi zaman dilimidir Bir dizi belgelere dayanan kaynak sitenin fiziksel dokusundan elde edilen bilgileri desteklemektedir Tarihi bilgilerin toplamasi olarak bilinen Kartlis Tshovreba Vardzia Meryem Ana ikonasina ev sahipligi yapmak amaciyla bir kilise kuran Tamar a atifta bulunur Tamar in Muslumanlarla yaptigi savaslar sirasinda Vardzia dan ayrildigi soyleniyor Ioane Shavteli ye gore Tamar in Basian da Selcuklulara karsi kazandigi zafer Vardzia daki Meryem in olumu kilisesinde ilahilerle kutlanmistir Kartlis Tshovreba ayni zamanda Vardzia nin 1290 lardaki Mogol istilalarindan nasil kurtuldugunu da anlatiyor Farsli yazar Hasan Bey Rumlu Vardzia yi Iskender in duvari ve bir mucize olarak nitelendirmistir Osmanlilarin 1578 de bolgeye gelmesinden sonra rahipler ayrilmis ve alan terk edilmistir YerlesimBuyuk Vardzia bolgesi ayrica Zeda Vardzia daki on birinci yuzyildan kalan kiliseyi onuncu ila on ikinci yuzyildan kalan koyleri ve Ananauri magara kiliselerini icerir Ana alcak alan ucurumun merkez tabakasindaki tufakoz breslerden oyulmus ve deniz seviyesinden bin uc yuz metre yukseklikte konumlanmistir Meryem in olumu kilisesiyle dogu ve bati bolumlerine ayrilmistir Kompleksin dogu kisminda yetmis dokuz ayri magara konutu bulunmaktadir Dogu kisim sekiz kademedeki 242 odayi icerir Bu odalarin yaninda alti sapel Tamar in Odasi toplanti odasi resepsiyon odasi eczane ve yirmi bes sarap mahzeninden olusur mahzenden cikarilan 185 sarap kavanozu bagciligin manastir ekonomisine onemini belgelemektedir Manastirin bati kisminda ise can kulesi ve ana kilise arasinda kirk ev daha vardir on uc kademede toplam 165 oda vardir Bu odalarin yaninda alti sapel firinli yemekhane ekmek pisirmek icin diger firinlar ve bir demirhane bulunur Can kulesinin otesinde kompleks on dokuz kademeye yukselir ve mezarliklara giden merdivenler ortaya cikar Altyapi ayrica erisim tunellerini su tesislerini ve savunma icin erzaklari icerir Meryem in olumu kilisesiApsis ve ikonostasisin goruntulenmesi ya da narteksleri kutsal alandan ayiran ikonalarla suslenmis ekran Meryem in olumu kilisesi alanin manevi olarak merkezi ve anitsal olarak odak noktasiydi Kayayla benzer bir sekilde oyulmustu ve duvarlari taslarla guclendirilmisti uzunlugu 82 metre 269 ft genisligi 145 metre 476 ft ve 92 metre 302 ft yuksekligindeydi Hem kilise hem de narteks resimlerle boyanmisti bu resimler Orta Cag Gurcu duvar resminin gelisiminde kritik oneme sahipti Kilisenin patronu Rati Surameli kuzey duvarindaki bir donor portrede aniliyor Yazit bilimine gore duvarda Tanri nin annesi Kartli nin Eristavisi ve hizmetciniz Rati den gelen serefinize coskuyla dekore edilmis olan bu kiliseyi kabul edin yazmaktadir Ayni kuzey duvarda kraliyetin kuruculari III Giorgi ve Tamar in portreleri vardir Tamar in portresi evli bir kadinin ozelligi olan kurdeleden yoksundur ve yazitinda Tanri ona uzun bir yasam versin yazmaktadir Giorgi nin bolumunde ise bu yazmamaktadir Buradan cikan sonuca gore bu eserler Giorgi nin 1184 yilindaki olumunden sonra ve Tamar in 1186 yilindaki evliliginden once yazilmistir Mesih in yasamindan bolumler ust duvarlarda siralanir bu siralama mujdeyle baslar ve sonrasinda Isa nin dogumu Isa nin mabede takdimi Isa nin vaftiz edilisi Isa nin suretinin degismesi Isa nin sevdigi kisilerden Lazarus un dirilisi Isa nin esek veya sipa uzerinde Kudus e girisi Son Aksam Yemegi Ayaklarin yikanmasi Isa nin carmiha gerilisi Isa nin oldukten sonra dirilisi Isa nin goge yukselisi Kutsal ruhun havariler uzerine inisi ve Meryem in olumu seklinde devam eder Daha dusuk katmanlarda azizlerin ve stiletlerin resimleri daha erisilebilirdir Kutsal alanin arka duvarinda sunagin arkasinda On Iki Kilise Babasi bulunmaktadir Narteks te Kiyamet gunu Cennet Hac ile Madalyon Tasiyan Melekler ve Aziz Stephen in hayatindan uc sahne yer almaktadir geriye kalan resimler 1283 depremiyle beraber kaybolmustur PanoramaVardzia magara manastiri panorama Galeri source source source source source source source source Dagda halen daha 5 rahip yasamaktadir Her sabah 7 de cani calarlar Magara manastir kompleksinde sayisiz basamak vardir Can kulesi Magaradaki tunellerden biri Kompleksin bunyesinde cok sayida kilise koridor ve manastir evi bulunmaktadir Manastir evi Manastir eviIkonalarAyrica bakinizBizans sanatiKaynakca About Meskheti 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Mayis 2012 Vardzia Historical Architectural Museum Reserve 3 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Mayis 2012 a b Vardzia Khertvisi UNESCO 4 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Mayis 2012 a b Vardzia Monastery complex 12 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Mayis 2012 a b c d e f g h i Gaprindashvili Ghivi 1975 Ancient Monuments of Georgia Vardzia Ingilizce Rusca ve Gurcuce Aurora Art Publishers Leningrad ss 7 25 ISBN 978 1 135 68320 7 a b Evaluations of Cultural Properties by ICOMOS 2001 PDF UNESCO ss 18 21 18 Mart 2016 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 1 Mayis 2012 a b Vardzia Preserving the Wall Paintings of Georgia PDF Courtauld Institute of Art Erisim tarihi 1 Mayis 2012 olu kirik baglanti Dis baglantilarWikimedia Commons ta Vardzia ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Vardzia Tarihi Mimari Muze Koruma Alani3 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Vardzia Khertvisi UNESCO 4 Temmuz 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde