Varna Haçlı Seferi (1443-44) çok sayıda Avrupa hükümdarı tarafından Osmanlı İmparatorluğu'nun Orta Avrupa'daki, özellikle Balkanlar'daki ilerleyişini durdurmak için başlattığı başarısız bir seferdir. Sefer çağrısını 1 Ocak 1443'te Papa IV. Eugenius yapmış, seferi Lehistan Kralı III. Władysław, János Hunyadi, Erdel Voyvodası ve Burgundiya Dükü İyi Philip komuta etmiştir.
Varna Haçlı Seferi | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Haçlı Seferleri, Osmanlı-Macaristan Savaşları | |||||||
Varna Haçlı Seferi | |||||||
| |||||||
Taraflar | |||||||
Osmanlı İmparatorluğu | Macaristan Krallığı Lehistan Krallığı Sırp Despotluğu Hırvatistan Krallığı (925–1102) Bohemya Krallığı Litvanya Büyük Dükalığı Eflak Boğdan Bulgar isyancılar Kutsal Roma İmparatorluğu Papalık Devleti Töton Şövalyeleri | ||||||
Komutanlar ve liderler | |||||||
II. Murad | János Hunyadi III. Władysław Đurađ Branković |
Varna Haçlı Seferi, 10 Kasım 1444 Varna Muharebesi'nde Osmanlı'nın haçlı ittifakına karşı mutlak zaferiyle sonuçlanmıştır. Bu muharebede Władysław ve Papalık elçisi Julian Cesarini öldürülmüştür.
Arka planı
1428'de Osmanlı İmparatorluğu, Venedik Cumhuriyeti ve Macaristan Krallığı'yla savaştayken Sırp Despotluğu'nu tampon devlet yaparak geçici bir barış sağladı. Savaş 1430'da bitince, Osmanlılar bir önceki Tuna'nın güneyindeki tüm toprakları kontrol altına alma hedefine geri döndü. 1432'de Sultan II. Murad, Erdel'e akınlar başlattı. Kral Sigismund'un 1437'deki vefatından sonra saldırılar arttı ve Osmanlı, 1438'de Boraç Kalesi'ni, 1439'da Zvornik ve Srebrenitsa'yı aldı. 1439'un sonunda Semendire'nin teslim olmasıyla Sultan Murad, Sırbistan'ı Osmanlı toprağı yapmayı başardı.Sırp Despotu Đurađ Branković Macaristan'daki malikanesine kaçtı. 1440'ta Murad, Macaristan'ın ana sınır istihkâmı Belgrad'ı kuşattı. İstihkâmı almayı başaramayınca Karamanoğulları'nın saldırılarını durdurmak için Anadolu'ya dönmek zorunda kaldı.
Bu arada Sigismund'un selefi Albert Ekim 1439'da, "memleketin antik kanun ve geleneklerini geri getirmek" amaçlı bir kanunu imzaladıktan kısa süre sonra öldü. Kanun, topraklı soyluların siyasi kararlara katılımını zorunlu tutmak yoluyla kraliyetin otoritesini kısıtlıyordu. Albert'in vefatından dört ay sonra tek oğlu Ladislaus, Macaristan'ın bir sonraki hükümdarını belirlemek için iç savaşa girdiği bir sırada doğdu. 17 Temmuz 1440'ta Lehistan kralı III. Władysław, süregelen anlaşmazlıklara rağmen tahta geçti. János Hunyadi, Władysław'ın doğu ülkelerini barışçıllaştırma amacına destek oldu, böylece Erdel Nádoru unvanını ve bu unvan gereği Macaristan'ın güney sınırını koruma sorumluluğunu kazanıyordu. 1442'nin sonlarında Władysław Macaristan'daki konumunu güvene aldı ve Osmanlı'nın Belgrad'ı vermek karşılığında yaptığı barış teklifini reddetti.
Uzun zamandır Osmanlı'ya karşı bir Haçlı seferi yapılmasını savunan Roma Katolik Kilisesi, Macaristan'daki ve Bizans'taki iç savaşların neredeyse aynı anda bitmesinin ardından görüşmelere ve gerçekçi planlamalara başlayabilme olanağı buldu. Planları eyleme geçirme gücü 1441'de Semendereli İshak Paşa'nın komuta ettiği bir akını bozguna uğratmış olan Hunyadi tarafından sağlanmıştı. Hunyadi, 22 Mart 1442'de Mezid Bey'in Erdel'deki ordusunu neredeyse yok etmiş ve aynı yılın Eylül'ünde Rumeli genel valisi Hadım Şehabettin Paşa'nın intikam saldırısına galip gelmiştir. Sırbistan'ı bağımsızlaştırmayı uman Branković de Nobırda, Son büyük Sırp şehri 1441'de Osmanlı'nın eline geçtiğinde desteğini sunmuştur.
Haçlı Seferi
İlk savaşlar
1 Ocak 1443'te Papa IV. Eugenius yeni bir Haçlı Seferi için fetva vermiştir. Mayıs başlarında "Türklerin kötü durumda olduğu ve onları Avrupa'dan çıkartmanın kolay olacağı" yönünde raporlar gelmişti. 1443'teki Palmiye Pazarı'nda toplanan Budin diyetinde Sultan II. Murad'a karşı savaş ilan edilmiştir ve genç hükümdar Hunyadi'nin komuta ettiği çoğunlukla Macarlardan müteşekkil 40 bin kişilik bir ordu Tuna'yı geçerek Sofya'yı ve Niş'i aldı.
Władysław, Hunyadi ve Branković komutasındaki haçlılar Ekim ortasında saldırıya geçti. Sultan Murad'ın çoğunlukla vergilerini ödeyebilmek için hasatlarını toplamak zorunda olan tımarlı sipahilerden müteşekkil ordusunu çabucak toplayamayacağını doğru bir şekilde tahmin ettiler. Hunyadi'nin 1441–42'deki kış seferlerinde edindiği tecrübe Macarlara avantaj kazandırmıştı. Ayrıca Macarlar, daha iyi sırhları sayesinde Osmanlı silahlarını kullanışsız kılıyordu. Murad, Rumeli'den gelen birliklerine güvenemiyordu ve Macar taktiklerine karşı gelmede güçlük yaşıyordu.
Niş Muharebesi
Haçlılar, Niş Muharebesi'nde zafer kazanmış, Rumelili Kasım Paşa'yla yaveri Turahan Bey'i Sultan Murad'ı işgale karşı uyarmak için Sofya'ya kaçmaya zorlamıştı. Ancak o ikisi Haçlılar'ı yıpratmak için yollarındaki tüm köyleri ateşe vermiş, yakıp yıkma taktiği uygulamıştı. Sofya'ya vardıklarında Sultan'a şehri yakıp Osmanlı'nın daha küçük ordusunun o kadar dezavantajlı olmayacağı dağ geçitlerine çekilmesini tavsiye ettiler.
İzladi Muharebesi
Kısa süre sonra ayaz çöktü ve 12 Aralık 1443'teki bir sonraki muharebe, İzladi Geçidi'nde karlar içerisinde yapıldı. İzladi Muharebesi'ne kadar Haçlılar, Edirne'ye doğru rotalarındaki iki şehir garnizonu dışında büyük bir Osmanlı ordusuyla karşılaşmamıştı. En sonunda, İzladiye'de güçlü ve iyi konuşlanmış bir Osmanlı savunma kuvveti karşılarına çıkacaktı. Haçlılar yenildi. Ancak evlerine dönerken girdikleri Kunovica Muharebesi'nde kendilerini izleyen bir orduyu pusuya düşürüp Sultan Murad'ın damadı ve Çandarlı Halil Paşa'nın kardeşi Mahmud Bey'i esir aldılar. Bu muharebeden 4 gün sonra Hristiyan ittifakı Ürgüp'e vardı. Đurađ Branković, III. Władysław'a ve János Hunyadi'ye müstahkem Sırp şehirlerinde kışlamalarını ve Osmanlı'ya karşı seferlerini 1444 baharında devam ettirmelerini teklif etti. Bu telkifi reddettiler ve geri çekildiler. Ocak 1444'ün sonlarına doğru Władysław ve Hunyadi'nin orduları Belgrad'a, Şubat'ta da kahraman gibi karşılandıkları Budin'e vardı.
İzladiye Geçidi'ndeki muharebe hezimet de olsa, pusu Haçlılar'a Hristiyanlar zafer kazanmış da evlerine muzaffer dönüyorlarmış gibi bir izlenim verdi. Kral da Kilise de bu izlenimi koruma telaşı içerisindeydi, o yüzden zafer haberlerinin yayılması ve mağlubiyet haberlerine mutlak surette karşı çıkılması yönünde talimatlarda bulundu..
Sultan Murad'sa ordusunun güvenilmezliği yüzünden kızgın ve kederli dönmüştü. Turahan Bey'i ordunun eksikliklerinden ve Mahmut Bey'in esaretinden sorumlu tutatak hapse attı.
Barış teklifleri
Barışı en çok isteyenin II. Murad olduğu düşünülmektedir. Sultan'ın kız kardeşi, Mahmud Bey'in serbest bırakılması için ona yalvarmış, Sultan'ın eşi ve Branković'in kızı Mara Hatun da ayrıca baskıda bulunmuştur. 6 Mart 1444'te Mara Hatun babasına elçi göndermiş, tartışmaları Osmanlı'yla barış müzakerelerini başlatmıştır.
24 Nisan 1444'te Kral Władysław'ın Murad'a gönderdiği mektupta elçisi Stojka Gisdanić'in Kral adına müzakere yapmak için tam yetkilerle kuşanmış bir şekilde Edirne'ye doğru yola çıktığını yazdı. Bir anlaşmaya varılır varılmaz Murad, kendi elçilerini anlaşmayla ve Macaristan'a yeminiyle gönderecek, Władysław da yemin edecekti.
Tam aynı gün, Władysław, daha önce Osmanlı'ya karşı yazın yeni bir sefer düzenlemek için Kardinal Julian Cesarini'nin önünde ant içtiği Budin'de bir diyet meclisi daha topladı. Władysław'ın tahttaki hak iddiasının en güçlü destekçisi de ateşkese anlaştı, böylece yeni bir iç savaş tehdidini de bertaraf ettiler.
1444 Temmuz'u ve Ağustos'u arasında önce Edirne'de, ardında Szeged'de anlaşma müzakereleri yapılmaktaydı. Ancak Haçlılar tamamen barış taraftarı değildi, özellikle Cesarini seferlerin devam etmesini savunuyordu. Sonunda Kardinal, hem çatışmanın sürmesini, hem de anlaşmanın onayını sağlayacak bir çözüm buldu ve 15 Ağustos 1444'te Edirne-Segedin Antlaşması imzalandı.
Son aşama
Anlaşmanın tüm kısa dönem şartları yerine getirilmeden önce Macarlar ve müttefikleri Haçlı Seferleri'ne devam etti. Anlaşma'nın tamamlanmasından kısa süre sonra emekliye ayrılan Murad'a tekrar Osmanlı ordusunun başına geçme çağrısı yapıldı. 10 Kasım 1444'te iki ordu, Karadeniz kıyısındaki Varna müstahkeminde yapılan Varna Muharebesi'nde çatıştı. Osmanlı, ağır kayıplarına rağmen mutlak zafer kazandı ve Haçlılar krallarını ve 15 binden fazla adamını kaybetti.
Akıbeti
Haçlıların çoğu soğuk ısırması sebebiyle sakat kalmış, daha fazlası ardından gelen küçük savaşlarda can vermiş ve birçok Avrupalı esir alınmıştı. Macaristan, 1446'da Hunyadi çocuk kral Ladislaus'un yerine tekrar naip seçilene dek sürecek başka bir iç savaşa girdi. Branković, Sırbistan'ın kontrolünü geri aldı.
Varna'daki Osmanlı zaferinin ardından 1448'de gelen II. Kosova Muharebesi'nin zaferi, Avrupa devletlerini İstanbul'un Fethi sırasında Bizans İmparatorluğu'na önemli askeri yardımlarda bulunmaktan caydıracaktı. Her ne kadar II. Pius, İstanbul'u Osmanlı'dan geri almak için Mantova Konseyi'nde resmen üç yıllık bir Haçlı Seferi ilan etmişse de 80 bin asker sözü veren önderler taahhütlerinden geri caydı. Osmanlı İmparatorluğu, yüzyıllarca Avrupa'dan atılmaya yönelik herhangi bir ciddi çabaya maruz kalmayacaktı.
Popüler kültürde
Varna Haçlı Seferi'nin sonu, 11 Kasım 1444 Varna Muharebesi'nin bittiği günün bir ertesi gün Paradox Development Studio'nun geliştirdiği Europa Universalis IV isimli strateji oyununun başlangıç anıdır.
Kaynakça
- ^ "History of Warfare". World History at . 6 Haziran 2005. 28 Haziran 2004 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Mayıs 2007.
- ^ a b . Southeastern Europe Under Ottoman Rule, 1354–1804. Reprint. . 1977. 9 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b c d e f g h i j k l "Introduction". The Crusade of Varna, 1443-45. PDF. Ashgate Publishing. Temmuz 2006. ss. 9–31. ISBN .
- ^ The Late Medieval Balkans: A Critical Survey from the Late Twelfth Century to the Ottoman Conquest. University of Michigan Press. 1994. s. 548. ISBN . 9 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Mayıs 2020.
- ^ Jireček 1978.
- ^ Калић-Мијушковић 2006.
- ^ Setton, Hazard & Zacour 1990.
- ^ Ervin Liptai, Magyarország hadtörténete,
- ^ Csaba Csorba-János Estók-Konrád Salamon, Magyarország képes története,
- ^ "9". The New Concise History of the Crusades. Rowman & Littlefield. 2006. s. 202. ISBN .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Varna Hacli Seferi 1443 44 cok sayida Avrupa hukumdari tarafindan Osmanli Imparatorlugu nun Orta Avrupa daki ozellikle Balkanlar daki ilerleyisini durdurmak icin baslattigi basarisiz bir seferdir Sefer cagrisini 1 Ocak 1443 te Papa IV Eugenius yapmis seferi Lehistan Krali III Wladyslaw Janos Hunyadi Erdel Voyvodasi ve Burgundiya Duku Iyi Philip komuta etmistir Varna Hacli SeferiHacli Seferleri Osmanli Macaristan SavaslariVarna Hacli SeferiTarihEkim 1443 Kasim 1444BolgeBalkanlarSonucMutlak Osmanli zaferiTaraflarOsmanli ImparatorluguMacaristan Kralligi Lehistan Kralligi Sirp Despotlugu Hirvatistan Kralligi 925 1102 Bohemya Kralligi Litvanya Buyuk Dukaligi Eflak Bogdan Bulgar isyancilar Kutsal Roma Imparatorlugu Papalik Devleti Toton SovalyeleriKomutanlar ve liderlerII MuradJanos Hunyadi III Wladyslaw Đurađ Brankovic Varna Hacli Seferi 10 Kasim 1444 Varna Muharebesi nde Osmanli nin hacli ittifakina karsi mutlak zaferiyle sonuclanmistir Bu muharebede Wladyslaw ve Papalik elcisi Julian Cesarini oldurulmustur Arka plani1428 de Osmanli Imparatorlugu Venedik Cumhuriyeti ve Macaristan Kralligi yla savastayken Sirp Despotlugu nu tampon devlet yaparak gecici bir baris sagladi Savas 1430 da bitince Osmanlilar bir onceki Tuna nin guneyindeki tum topraklari kontrol altina alma hedefine geri dondu 1432 de Sultan II Murad Erdel e akinlar baslatti Kral Sigismund un 1437 deki vefatindan sonra saldirilar artti ve Osmanli 1438 de Borac Kalesi ni 1439 da Zvornik ve Srebrenitsa yi aldi 1439 un sonunda Semendire nin teslim olmasiyla Sultan Murad Sirbistan i Osmanli topragi yapmayi basardi Sirp Despotu Đurađ Brankovic Macaristan daki malikanesine kacti 1440 ta Murad Macaristan in ana sinir istihkami Belgrad i kusatti Istihkami almayi basaramayinca Karamanogullari nin saldirilarini durdurmak icin Anadolu ya donmek zorunda kaldi Bu arada Sigismund un selefi Albert Ekim 1439 da memleketin antik kanun ve geleneklerini geri getirmek amacli bir kanunu imzaladiktan kisa sure sonra oldu Kanun toprakli soylularin siyasi kararlara katilimini zorunlu tutmak yoluyla kraliyetin otoritesini kisitliyordu Albert in vefatindan dort ay sonra tek oglu Ladislaus Macaristan in bir sonraki hukumdarini belirlemek icin ic savasa girdigi bir sirada dogdu 17 Temmuz 1440 ta Lehistan krali III Wladyslaw suregelen anlasmazliklara ragmen tahta gecti Janos Hunyadi Wladyslaw in dogu ulkelerini bariscillastirma amacina destek oldu boylece Erdel Nadoru unvanini ve bu unvan geregi Macaristan in guney sinirini koruma sorumlulugunu kazaniyordu 1442 nin sonlarinda Wladyslaw Macaristan daki konumunu guvene aldi ve Osmanli nin Belgrad i vermek karsiliginda yaptigi baris teklifini reddetti Uzun zamandir Osmanli ya karsi bir Hacli seferi yapilmasini savunan Roma Katolik Kilisesi Macaristan daki ve Bizans taki ic savaslarin neredeyse ayni anda bitmesinin ardindan gorusmelere ve gercekci planlamalara baslayabilme olanagi buldu Planlari eyleme gecirme gucu 1441 de Semendereli Ishak Pasa nin komuta ettigi bir akini bozguna ugratmis olan Hunyadi tarafindan saglanmisti Hunyadi 22 Mart 1442 de Mezid Bey in Erdel deki ordusunu neredeyse yok etmis ve ayni yilin Eylul unde Rumeli genel valisi Hadim Sehabettin Pasa nin intikam saldirisina galip gelmistir Sirbistan i bagimsizlastirmayi uman Brankovic de Nobirda Son buyuk Sirp sehri 1441 de Osmanli nin eline gectiginde destegini sunmustur Hacli SeferiIlk savaslar 1 Ocak 1443 te Papa IV Eugenius yeni bir Hacli Seferi icin fetva vermistir Mayis baslarinda Turklerin kotu durumda oldugu ve onlari Avrupa dan cikartmanin kolay olacagi yonunde raporlar gelmisti 1443 teki Palmiye Pazari nda toplanan Budin diyetinde Sultan II Murad a karsi savas ilan edilmistir ve genc hukumdar Hunyadi nin komuta ettigi cogunlukla Macarlardan mutesekkil 40 bin kisilik bir ordu Tuna yi gecerek Sofya yi ve Nis i aldi Wladyslaw Hunyadi ve Brankovic komutasindaki haclilar Ekim ortasinda saldiriya gecti Sultan Murad in cogunlukla vergilerini odeyebilmek icin hasatlarini toplamak zorunda olan timarli sipahilerden mutesekkil ordusunu cabucak toplayamayacagini dogru bir sekilde tahmin ettiler Hunyadi nin 1441 42 deki kis seferlerinde edindigi tecrube Macarlara avantaj kazandirmisti Ayrica Macarlar daha iyi sirhlari sayesinde Osmanli silahlarini kullanissiz kiliyordu Murad Rumeli den gelen birliklerine guvenemiyordu ve Macar taktiklerine karsi gelmede gucluk yasiyordu Nis Muharebesi Haclilar Nis Muharebesi nde zafer kazanmis Rumelili Kasim Pasa yla yaveri Turahan Bey i Sultan Murad i isgale karsi uyarmak icin Sofya ya kacmaya zorlamisti Ancak o ikisi Haclilar i yipratmak icin yollarindaki tum koyleri atese vermis yakip yikma taktigi uygulamisti Sofya ya vardiklarinda Sultan a sehri yakip Osmanli nin daha kucuk ordusunun o kadar dezavantajli olmayacagi dag gecitlerine cekilmesini tavsiye ettiler Izladi Muharebesi Kisa sure sonra ayaz coktu ve 12 Aralik 1443 teki bir sonraki muharebe Izladi Gecidi nde karlar icerisinde yapildi Izladi Muharebesi ne kadar Haclilar Edirne ye dogru rotalarindaki iki sehir garnizonu disinda buyuk bir Osmanli ordusuyla karsilasmamisti En sonunda Izladiye de guclu ve iyi konuslanmis bir Osmanli savunma kuvveti karsilarina cikacakti Haclilar yenildi Ancak evlerine donerken girdikleri Kunovica Muharebesi nde kendilerini izleyen bir orduyu pusuya dusurup Sultan Murad in damadi ve Candarli Halil Pasa nin kardesi Mahmud Bey i esir aldilar Bu muharebeden 4 gun sonra Hristiyan ittifaki Urgup e vardi Đurađ Brankovic III Wladyslaw a ve Janos Hunyadi ye mustahkem Sirp sehirlerinde kislamalarini ve Osmanli ya karsi seferlerini 1444 baharinda devam ettirmelerini teklif etti Bu telkifi reddettiler ve geri cekildiler Ocak 1444 un sonlarina dogru Wladyslaw ve Hunyadi nin ordulari Belgrad a Subat ta da kahraman gibi karsilandiklari Budin e vardi Izladiye Gecidi ndeki muharebe hezimet de olsa pusu Haclilar a Hristiyanlar zafer kazanmis da evlerine muzaffer donuyorlarmis gibi bir izlenim verdi Kral da Kilise de bu izlenimi koruma telasi icerisindeydi o yuzden zafer haberlerinin yayilmasi ve maglubiyet haberlerine mutlak surette karsi cikilmasi yonunde talimatlarda bulundu Sultan Murad sa ordusunun guvenilmezligi yuzunden kizgin ve kederli donmustu Turahan Bey i ordunun eksikliklerinden ve Mahmut Bey in esaretinden sorumlu tutatak hapse atti Baris teklifleri Wladyslaw Warnenczyk ve Janos Hunyadi nin seferlerinin haritassi Barisi en cok isteyenin II Murad oldugu dusunulmektedir Sultan in kiz kardesi Mahmud Bey in serbest birakilmasi icin ona yalvarmis Sultan in esi ve Brankovic in kizi Mara Hatun da ayrica baskida bulunmustur 6 Mart 1444 te Mara Hatun babasina elci gondermis tartismalari Osmanli yla baris muzakerelerini baslatmistir 24 Nisan 1444 te Kral Wladyslaw in Murad a gonderdigi mektupta elcisi Stojka Gisdanic in Kral adina muzakere yapmak icin tam yetkilerle kusanmis bir sekilde Edirne ye dogru yola ciktigini yazdi Bir anlasmaya varilir varilmaz Murad kendi elcilerini anlasmayla ve Macaristan a yeminiyle gonderecek Wladyslaw da yemin edecekti Tam ayni gun Wladyslaw daha once Osmanli ya karsi yazin yeni bir sefer duzenlemek icin Kardinal Julian Cesarini nin onunde ant ictigi Budin de bir diyet meclisi daha topladi Wladyslaw in tahttaki hak iddiasinin en guclu destekcisi de ateskese anlasti boylece yeni bir ic savas tehdidini de bertaraf ettiler 1444 Temmuz u ve Agustos u arasinda once Edirne de ardinda Szeged de anlasma muzakereleri yapilmaktaydi Ancak Haclilar tamamen baris taraftari degildi ozellikle Cesarini seferlerin devam etmesini savunuyordu Sonunda Kardinal hem catismanin surmesini hem de anlasmanin onayini saglayacak bir cozum buldu ve 15 Agustos 1444 te Edirne Segedin Antlasmasi imzalandi Son asama Anlasmanin tum kisa donem sartlari yerine getirilmeden once Macarlar ve muttefikleri Hacli Seferleri ne devam etti Anlasma nin tamamlanmasindan kisa sure sonra emekliye ayrilan Murad a tekrar Osmanli ordusunun basina gecme cagrisi yapildi 10 Kasim 1444 te iki ordu Karadeniz kiyisindaki Varna mustahkeminde yapilan Varna Muharebesi nde catisti Osmanli agir kayiplarina ragmen mutlak zafer kazandi ve Haclilar krallarini ve 15 binden fazla adamini kaybetti AkibetiHaclilarin cogu soguk isirmasi sebebiyle sakat kalmis daha fazlasi ardindan gelen kucuk savaslarda can vermis ve bircok Avrupali esir alinmisti Macaristan 1446 da Hunyadi cocuk kral Ladislaus un yerine tekrar naip secilene dek surecek baska bir ic savasa girdi Brankovic Sirbistan in kontrolunu geri aldi Varna daki Osmanli zaferinin ardindan 1448 de gelen II Kosova Muharebesi nin zaferi Avrupa devletlerini Istanbul un Fethi sirasinda Bizans Imparatorlugu na onemli askeri yardimlarda bulunmaktan caydiracakti Her ne kadar II Pius Istanbul u Osmanli dan geri almak icin Mantova Konseyi nde resmen uc yillik bir Hacli Seferi ilan etmisse de 80 bin asker sozu veren onderler taahhutlerinden geri caydi Osmanli Imparatorlugu yuzyillarca Avrupa dan atilmaya yonelik herhangi bir ciddi cabaya maruz kalmayacakti Populer kulturdeVarna Hacli Seferi nin sonu 11 Kasim 1444 Varna Muharebesi nin bittigi gunun bir ertesi gun Paradox Development Studio nun gelistirdigi Europa Universalis IV isimli strateji oyununun baslangic anidir Kaynakca History of Warfare World History at 6 Haziran 2005 28 Haziran 2004 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Mayis 2007 a b Southeastern Europe Under Ottoman Rule 1354 1804 Reprint 1977 9 Mayis 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi a b c d e f g h i j k l Introduction The Crusade of Varna 1443 45 PDF Ashgate Publishing Temmuz 2006 ss 9 31 ISBN 0 7546 0144 7 The Late Medieval Balkans A Critical Survey from the Late Twelfth Century to the Ottoman Conquest University of Michigan Press 1994 s 548 ISBN 0 472 08260 4 9 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Mayis 2020 Jirecek 1978 Kaliћ Miјushkoviћ 2006 Setton Hazard amp Zacour 1990 Ervin Liptai Magyarorszag hadtortenete 963 326 337 9 Csaba Csorba Janos Estok Konrad Salamon Magyarorszag kepes tortenete 963 548 961 7 9 The New Concise History of the Crusades Rowman amp Littlefield 2006 s 202 ISBN 978 0 7425 3823 8