Vaspurakan Krallığı (Batı Ermenice'de Vasbouragan olarak da çevrilmiştir; Ermenice: Վասպուրական, (Vaspowrakan) "soylu topraklar" veya "prensler ülkesi" anlamına gelen bir Orta Çağ Ermeni krallığıydı), Büyük Ermenistan Krallığı'nın ilk ve en büyük eyaletiydi ve daha sonra Orta Çağ'da Van Gölü merkezli bağımsız bir krallık oldu. Günümüzde doğu Türkiye ve kuzeybatı İran'da yer alan tarihsel bölge, Ermeni medeniyetinin beşiği olarak kabul edilir.
Vaspurakan Krallığı Վասպուրական | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
908-1021 | |||||||||
Krallığın sınırları | |||||||||
Başkent | Van | ||||||||
Yaygın dil(ler) | Ermenice | ||||||||
Resmî din | Ermeni Apostolik Kilisesi | ||||||||
Tarihçe | |||||||||
| |||||||||
| |||||||||
Günümüzdeki durumu | Türkiye İran Irak Azerbaycan |
Tarihi
Krallık tarihinin büyük kısmında, bölgede bir prenslik kurmayı başaran tarafından yönetildi. Vaspurakan'ın 908 yılında ulaştığı en geniş sınırları Van Gölü ile Urmiye Gölü (Kaputan olarak da bilinir) arasındaki toprakları kapsıyordu. Bu dönemde Ani Ermeni Bagratuni Krallığı'nın egemenliği altındaydı.
Vaspurakan, 908'de Vaspurakanlı I. Gagik'in Abbasiler tarafından Ermenistan Kralı olarak tanınması ve ilk başta onların yanında yer almasıyla krallık statüsüne yükseltildi, ancak kısa süre sonra I. Gagik pişman oldu ve II. Aşot ile birlikte Arapları yendi. Yakında Bagratuni kralı II. Aşot tarafından Vaspurakan Kralı olarak tanındı. 1021'de son Vaspurakan kralı Senekerim Artsruni, Vaspurakan'ı Bizans İmparatorluğu'na vererek Sebasteia ve çevresinin yönetimini aldı. Vaspurakan, Vasprakania veya Media'nın bir Bizans eyaleti (theması) oldu. Yaklaşık 1050'de Vasprakania, Taron'un dahil olduğu thema ile birleştirildi, daha sonra 1054-1056 yılları arasında Selçuklu Türkleri tarafından fethedildi. 13. yüzyılda Vaspurakan'ın bir kısmı Ermeni kökenli Gürcistan Krallığı hanedanı Zakaryan-Mhargrdzeli tarafından ele geçirildi. Ancak kısa süre sonra Moğollar, ardından Osmanlı Türkleri tarafından fethedildi.
Bizans ilhakından sonra hanedan, 1004 yılında Antzivazik Lordu olan Gurgen Hatçik'in oğlu Derenik ile devam etti. Derenik'in Gugik ve Aşot adında iki erkek kardeşi vardı. Kral Hovhannes Senekerim ayrıca aralarında Davit, Atom, Abuşal ve Konstantine'in de bulunduğu birkaç çocuğu vardı. Senekerim'in kızlarından birinin Lusitania'da yaşayan bir Alan olan Mendo Alao ile evlendiğine dair bir efsane bulunmaktadır. Davit'in Ani Kralı II. Gagik ile evlenen bir kızı vardı.
Ailenin bir başka kolu, 1040 yılında Büyük Hatçik'in üç çocuğu olan Hasan, Djendjluk ve İşhanik'in soyu ile ortaya çıktı. Hasan'ın Ani Kralı Davit ile evlenen bir kızı olan Abelgarib adında bir oğlu vardı.
Vaspurakan krallığının belirli bir başkenti yoktu, kral ikametgâhını bir yerden bir yere – Van, Ostan/Vostan (modern Gevaş) ve başka yerlere naklettikçe başkent değişmekteydi.
Kaynakça
- ^ a b Hovannisian, Richard G. (1999). . Costa Mesa, California: Mazda Publishers. 8 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Hewsen, Robert H. (2001). Armenia: a historical atlas. . s. 126. ISBN .
- ^ http://medbib.com/Vaspurakan []
- ^ Hewsen, Robert H. (2001). Armenia: a historical atlas. . s. 116. ISBN .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Vaspurakan Kralligi Bati Ermenice de Vasbouragan olarak da cevrilmistir Ermenice Վասպուրական Vaspowrakan soylu topraklar veya prensler ulkesi anlamina gelen bir Orta Cag Ermeni kralligiydi Buyuk Ermenistan Kralligi nin ilk ve en buyuk eyaletiydi ve daha sonra Orta Cag da Van Golu merkezli bagimsiz bir krallik oldu Gunumuzde dogu Turkiye ve kuzeybati Iran da yer alan tarihsel bolge Ermeni medeniyetinin besigi olarak kabul edilir Vaspurakan KralligiՎասպուրական908 1021Kralligin sinirlariBaskentVanYaygin dil ler ErmeniceResmi dinErmeni Apostolik KilisesiTarihce I Gagik Abbasiler tarafindan Ermenistan Krali olarak tanindi908 Senekerim Hovhannes Vaspurakan i Bizans Imparatorlugu na verdi1021Onculler ArdillarErmeni Bagratuni Kralligi Bizans ImparatorluguGunumuzdeki durumuTurkiye Iran Irak AzerbaycanTarihiKrallik tarihinin buyuk kisminda bolgede bir prenslik kurmayi basaran tarafindan yonetildi Vaspurakan in 908 yilinda ulastigi en genis sinirlari Van Golu ile Urmiye Golu Kaputan olarak da bilinir arasindaki topraklari kapsiyordu Bu donemde Ani Ermeni Bagratuni Kralligi nin egemenligi altindaydi Vaspurakan 908 de Vaspurakanli I Gagik in Abbasiler tarafindan Ermenistan Krali olarak taninmasi ve ilk basta onlarin yaninda yer almasiyla krallik statusune yukseltildi ancak kisa sure sonra I Gagik pisman oldu ve II Asot ile birlikte Araplari yendi Yakinda Bagratuni krali II Asot tarafindan Vaspurakan Krali olarak tanindi 1021 de son Vaspurakan krali Senekerim Artsruni Vaspurakan i Bizans Imparatorlugu na vererek Sebasteia ve cevresinin yonetimini aldi Vaspurakan Vasprakania veya Media nin bir Bizans eyaleti themasi oldu Yaklasik 1050 de Vasprakania Taron un dahil oldugu thema ile birlestirildi daha sonra 1054 1056 yillari arasinda Selcuklu Turkleri tarafindan fethedildi 13 yuzyilda Vaspurakan in bir kismi Ermeni kokenli Gurcistan Kralligi hanedani Zakaryan Mhargrdzeli tarafindan ele gecirildi Ancak kisa sure sonra Mogollar ardindan Osmanli Turkleri tarafindan fethedildi Bizans ilhakindan sonra hanedan 1004 yilinda Antzivazik Lordu olan Gurgen Hatcik in oglu Derenik ile devam etti Derenik in Gugik ve Asot adinda iki erkek kardesi vardi Kral Hovhannes Senekerim ayrica aralarinda Davit Atom Abusal ve Konstantine in de bulundugu birkac cocugu vardi Senekerim in kizlarindan birinin Lusitania da yasayan bir Alan olan Mendo Alao ile evlendigine dair bir efsane bulunmaktadir Davit in Ani Krali II Gagik ile evlenen bir kizi vardi Ailenin bir baska kolu 1040 yilinda Buyuk Hatcik in uc cocugu olan Hasan Djendjluk ve Ishanik in soyu ile ortaya cikti Hasan in Ani Krali Davit ile evlenen bir kizi olan Abelgarib adinda bir oglu vardi Vaspurakan kralliginin belirli bir baskenti yoktu kral ikametgahini bir yerden bir yere Van Ostan Vostan modern Gevas ve baska yerlere naklettikce baskent degismekteydi Kaynakca a b Hovannisian Richard G 1999 Costa Mesa California Mazda Publishers 8 Haziran 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Hewsen Robert H 2001 Armenia a historical atlas s 126 ISBN 0 226 33228 4 http medbib com Vaspurakan yalin URL Hewsen Robert H 2001 Armenia a historical atlas s 116 ISBN 0 226 33228 4