Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Viktor Mihály Orbán (d. 31 Mayıs 1963, İstolni Belgrad, Macaristan), Macar siyasetçi ve 2010 yılından beri Macaristan Başbakanı. Aynı zamanda 2003 yılından beri Fidesz partisinin genel başkanıdır.
| Viktor Orbán | |
|---|---|
 | |
| 2023'te Orbán | |
| Macaristan Başbakanı | |
| Görevde | |
| Makama geliş 29 Mayıs 2010 | |
| Cumhurbaşkanı | László Sólyom Pál Schmitt László Kövér (Geçici) János Áder Katalin Novák Tamás Sulyok |
| Yardımcı | Tibor Navracsics (2010-2014) |
| Yerine geldiği | Gordon Bajnai |
| Görev süresi 6 Temmuz 1998 - 27 Mayıs 2002 | |
| Cumhurbaşkanı | Árpád Göncz Ferenc Mádl |
| Yerine geldiği | Gyula Horn |
| Yerine gelen | Péter Medgyessy |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | Viktor Mihály Orbán 31 Mayıs 1963 İstolni Belgrad, Macaristan |
| Partisi | Fidesz |
| Evlilik(ler) | Anikó Lévai (1986-günümüz) |
| Çocuk(lar) | Ráhel Sára Róza Flóra |
| Bitirdiği okul | Eötvös Loránd Üniversitesi |
| Dini | Hristiyan (Kalvinizm) |
| İmzası |  |
| Resmî site | orbanviktor.hu |
Segeşvahervar'da doğan Orbán, 1987 yılında Eötvös Loránd Üniversitesi'nde hukuk okuyup mezun oldu. Pembroke Koleji'nde kısa bir süre politika eğitimi gören Orbán, Macaristan'da başlayacak olan 1989 Devrimleri öncesinde ülkesine döndü ve Macar Yurttaş Birliği adlı siyasi öğrenci oluşumuna katıldı. Kendisinin liderliği altında Fidesz, başlangıçtaki klasik liberal ve Pro-Avrupacılık ideolojilerinden çıkarak merkez sağ ve ulusal muhafazakârlık çizgisine doğru kaydı.
1989'da, Imre Nagy önderliğinde 1956'da gerçekleştirilen ancak bastırılan Macar Devrimi ve hayatını kaybedenleri anma etkinliğinde verdiği bir nutukta, Sovyet birliklerinin Macarsitan'dan çekilmesini açıkça talep etti ve böylelikle ulusal çapta tanınan bir politikacı hâline geldi.
1989'da, tek partili komünist Macaristan Halk Cumhuriyeti'nin lağvedilmesinin ardından yapılan ilk demokratik seçimlerde milletvekili seçilerek parlamentoya girdi. Üç yıl sonra yapılan 1998 genel seçimlerinde Fidesz, parlamentoda çoğunluğu elde etti ve Viktor Orbán ilk kez başbakan seçildi. Ancak Orbán ve Fidesz, 2002 ve 2006 genel seçimlerini Macar Sosyalist Partisi'ne karşı az farkla kaybetti ve Orbán sekiz yıl boyunca ana muhalefet lideri olarak siyaset yaptı. Zaman içinde sosyalist hükûmete olan destek azaldı, hatta dönemin sosyalist başbakanı Ferenc Gyurcsány'ın basına kapalı bir toplantıda, nahoş bir üslûp kullanarak konuşması ve bürokratların halka yalan söylediğini itiraf etmesi ve ardından bu konuşmasının basına sızdırılmasıyla başlayan sürecin ardından sosyalist parti desteğini iyice kaybetti ve Fidesz, 2010 genel seçimlerini ezici bir çoğunlukla kazandı. Ardından Orbán'ın başbakanlıktaki 2. dönemi başladı.
Parlamentodaki üstünlüğünü 2014 ve 2018 seçimlerinde de koruyan Fidesz partisi ve Orbán, anayasada birtakım köklü değişikliklere öncülük etti.
1993 yılında Fidesz'in ilk başkanı seçildi. 1998-2002 yılları arasında Macaristan Başbakanı olarak görev yaptı. Partisi, Nisan 2010 seçimlerinde %50'nin üstünde oy alarak, Macaristan Ulusal Meclisi'nde büyük çoğunluk elde etmiştir. 29 Mayıs 2010 tarihinde ikinci kez başbakanlık görevine başlamıştır.
Orbán Kasım 2020'de, 1875-1890 yılları arasında başbakanlık görevini yürüten Kálmán Tisza'yı geride bırakarak 14 yıl 156 günlük başbakanlık süresi ile Macaristan tarihinin en uzun süre görevde kalan başbakanı unvanını aldı.
Orban başbakanlığı boyunca Pro-Avrupacı görüşten ziyade; özellikle Rusya, Türkiye, İsrail ve Çin ile yakın ilişkiler izlemiştir.
Hayatı
Orbán 31 Mayıs 1963'te Segeşvahervar'da orta sınıf bir ailenin; tarım mühendisi Győző Orbán'ın ve ve konuşma terapisti Erzsébet Sípos'un ilk oğulları olarak dünyaya geldi. Çocukluğunu Fejér kentinin yakınlarındaki kasabalarda geçiren Orbán, 1981 yılında bu bölgedeki Blanka Teleki Lisesi'nden mezun oldu. İki yıllık zorunlu askerlik görevini tamamladıktan sonra Budapeşte'deki Eötvös Loránd Üniversitesi'nde hukuk eğitimi aldı ve yüksek lisans tezini Polonya Dayanışma Hareketi üzerine yazdı. 1987 yılında mezun olduktan sonra, Szolnok kentinde iki yıl yaşadı ve ardından Budapeşte'deki Tarım ve Gıda Bakanlığı'nda sosyolog olarak işe başladı.
1989 yılında, Oxford Üniversitesi'ne bağlı Pembroke Koleji'nde siyaset bilimi okumak için Açık Toplum Enstitüsü'nden burs aldı. Bu kolejdeki danışman hocası Hegelci siyasi filozof idi. Konuşması ülke çapında takdir topladı ve Orbán bu konuşmasıyla ulusal çapta tanınır hâle geldi.
14 ve 15 yaşındayken, okulunun komünist gençlik örgütünün (KISZ) sekreterliğini yaptı. (KISZ üyeliği, üniversite kabulü için zorunluydu). Orbán, daha sonra verdiği bir röportajda, siyasi görüşünün askeri hizmet sırasında keskin bir şekilde değiştiğini söylemiş ve daha önce kendisini komünist rejimin ‘naif ve özverili bir destekçisiʼ olarak gördüğünü belirtmiştir.
Erken dönem siyasî kariyeri
30 Mart 1988'de kurulan Fidesz'in (Mac. Fiatal Demokraták Szövetsége, “Genç Demokrat İttifakı”) kurucu üyelerinden biri olan Orbán, Fidesz'in ilk sözcüsü olarak siyasal kariyerine başladı. Fidesz'in kurucuları ve ilk üyeleri, Viktor Orbán da dahil olmak üzere, komünist rejime muhalif olan Bibó István Koleji öğrencileriydi. Bu kolejde Orbán, sosyal bilimler dergisi Századvég'i (‘Yüzyılın Sonu’) çıkarttı.
1989'da Budapeşte'deki 'nda, Imre Nagy ve bastırılan Macar Devrimi sonrasında komünist rejim tarafından idam edilen devrimcileri anma töreninde Orban siyasal bir konuşma gerçekleştirdi. Konuşmasında, Macaristan Halk Cumhuriyeti'ndeki Kızıl Ordu birliklerinin geri çekilmesini ve serbest seçilerin yapılması için çağrıda bulundu. 1989 yazında, Macaristan Halk Cumhuriyeti'nin ve tek partili komünist rejimin lağvedilmesinin ardından düzenlenen ve yeni demokratik düzenin nasıl olacağına dair tartışmaların yapıldığı 'ne, Fidesz'i temsilen, László Kövér ile birlikte bu görüşmelere katılmıştır.
1990 genel seçimlerinde partisinin Pest şehrinden milletvekili seçildi. Fidesz'in parlamentodaki grup başkanı olarak atandı ve bu görevine Mayıs 1993'e kadar devam etti. 18 Nisan 1993 tarihinde, Orbán, kurulduğu günden bu yana ortak bir kurulca yönetilen Fidesz'in yapısının değiştirilmesiyle ilk ve tek başkanı seçildi. Kendisinin liderliği altında, Fidesz yavaş yavaş özgürlükçü bir öğrenci kolektifinden, merkez sağ bir halk partisine dönüştü.
Muhafazakâr bir çizgiye kayış, parti üyeleri arasında ciddi bir bölünmeye sebep oldu. Péter Molnár, Gábor Fodor ve Zsuzsanna Szelényi gibi önemli figürler de dahil olmak üzere, bazı üyeleri partiden ayrıldı ve liberal partiye katıldılar.
1994 genel seçimlerinde Fidesz zar zor %5 barajını aşabildi. Bu seçimde Orbán Fejér kentinden milletvekili seçilerek parlamentoya girdi. 1994-1998 yılları arasında Avrupa Entegrasyon İşleri Komitesinin başkanlığını yaptı.
Bu dönemde merkez sağın baskın partisi Macar Demokrat Forumu (MDF) güç kaybederken, Fidesz ciddi bir destek toplamaya başlayarak merkez sağdaki boşluğu doldurmaya başladı.
1992 yılının Eylül ayında, Orbán, Liberal Enternasyonal'in başkan yardımcılığına seçildi. Ancak Kasım 2000'de Fidesz, Liberal Enternasyonal'den ayrıldı ve muhafazakâr enternasyonal olan Avrupa Halk Partisi'ne katıldı.
Dış bağlantılar
- Resmî site
Kaynakça
Wikimedia Commons'ta Viktor Orbán ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
- ^ Annar, Dora (1 Aralık 2020). "Viktor Orbán became the longest-serving prime minister of Hungary". Daily News Hungary. 1 Aralık 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Aralık 2020.
| Parti siyasi görevi | ||
|---|---|---|
| Yeni makam | Fidesz Genel Başkanı 1993-2000 | Sonra gelen László Kövér |
| Önce gelen János Áder | Fidesz Genel Başkanı 2003-günümüz | Görevde |
| Siyasi görevi | ||
| Önce gelen İlk | Fidesz Ulusal Meclis Lideri 1990-1994 | Sonra gelen László Kövér |
| Önce gelen Gyula Horn | Macaristan Başbakanı 1998-2002 | Sonra gelen Péter Medgyessy |
| Önce gelen Gordon Bajnai | Macaristan Başbakanı 2010-günümüz | Görevde |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Viktor Mihaly Orban d 31 Mayis 1963 Istolni Belgrad Macaristan Macar siyasetci ve 2010 yilindan beri Macaristan Basbakani Ayni zamanda 2003 yilindan beri Fidesz partisinin genel baskanidir Viktor Orban2023 te OrbanMacaristan BasbakaniGorevdeMakama gelis 29 Mayis 2010Cumhurbaskani Laszlo Solyom Pal Schmitt Laszlo Kover Gecici Janos Ader Katalin Novak Tamas SulyokYardimci Tibor Navracsics 2010 2014 Yerine geldigi Gordon BajnaiGorev suresi 6 Temmuz 1998 27 Mayis 2002Cumhurbaskani Arpad Goncz Ferenc MadlYerine geldigi Gyula HornYerine gelen Peter MedgyessyKisisel bilgilerDogum Viktor Mihaly Orban 31 Mayis 1963 61 yasinda Istolni Belgrad MacaristanPartisi FideszEvlilik ler Aniko Levai 1986 gunumuz Cocuk lar Rahel Sara Roza FloraBitirdigi okul Eotvos Lorand UniversitesiDini Hristiyan Kalvinizm ImzasiResmi site orbanviktor hu Segesvahervar da dogan Orban 1987 yilinda Eotvos Lorand Universitesi nde hukuk okuyup mezun oldu Pembroke Koleji nde kisa bir sure politika egitimi goren Orban Macaristan da baslayacak olan 1989 Devrimleri oncesinde ulkesine dondu ve Macar Yurttas Birligi adli siyasi ogrenci olusumuna katildi Kendisinin liderligi altinda Fidesz baslangictaki klasik liberal ve Pro Avrupacilik ideolojilerinden cikarak merkez sag ve ulusal muhafazakarlik cizgisine dogru kaydi 1989 da Imre Nagy onderliginde 1956 da gerceklestirilen ancak bastirilan Macar Devrimi ve hayatini kaybedenleri anma etkinliginde verdigi bir nutukta Sovyet birliklerinin Macarsitan dan cekilmesini acikca talep etti ve boylelikle ulusal capta taninan bir politikaci haline geldi 1989 da tek partili komunist Macaristan Halk Cumhuriyeti nin lagvedilmesinin ardindan yapilan ilk demokratik secimlerde milletvekili secilerek parlamentoya girdi Uc yil sonra yapilan 1998 genel secimlerinde Fidesz parlamentoda cogunlugu elde etti ve Viktor Orban ilk kez basbakan secildi Ancak Orban ve Fidesz 2002 ve 2006 genel secimlerini Macar Sosyalist Partisi ne karsi az farkla kaybetti ve Orban sekiz yil boyunca ana muhalefet lideri olarak siyaset yapti Zaman icinde sosyalist hukumete olan destek azaldi hatta donemin sosyalist basbakani Ferenc Gyurcsany in basina kapali bir toplantida nahos bir uslup kullanarak konusmasi ve burokratlarin halka yalan soyledigini itiraf etmesi ve ardindan bu konusmasinin basina sizdirilmasiyla baslayan surecin ardindan sosyalist parti destegini iyice kaybetti ve Fidesz 2010 genel secimlerini ezici bir cogunlukla kazandi Ardindan Orban in basbakanliktaki 2 donemi basladi Parlamentodaki ustunlugunu 2014 ve 2018 secimlerinde de koruyan Fidesz partisi ve Orban anayasada birtakim koklu degisikliklere onculuk etti Rusya Devlet Baskani Vladimir Putin ile Moskova 2014 1993 yilinda Fidesz in ilk baskani secildi 1998 2002 yillari arasinda Macaristan Basbakani olarak gorev yapti Partisi Nisan 2010 secimlerinde 50 nin ustunde oy alarak Macaristan Ulusal Meclisi nde buyuk cogunluk elde etmistir 29 Mayis 2010 tarihinde ikinci kez basbakanlik gorevine baslamistir Orban Kasim 2020 de 1875 1890 yillari arasinda basbakanlik gorevini yuruten Kalman Tisza yi geride birakarak 14 yil 156 gunluk basbakanlik suresi ile Macaristan tarihinin en uzun sure gorevde kalan basbakani unvanini aldi Orban basbakanligi boyunca Pro Avrupaci gorusten ziyade ozellikle Rusya Turkiye Israil ve Cin ile yakin iliskiler izlemistir 2010 da Orban2017 de OrbanHayatiOrban 31 Mayis 1963 te Segesvahervar da orta sinif bir ailenin tarim muhendisi Gyozo Orban in ve ve konusma terapisti Erzsebet Sipos un ilk ogullari olarak dunyaya geldi Cocuklugunu Fejer kentinin yakinlarindaki kasabalarda geciren Orban 1981 yilinda bu bolgedeki Blanka Teleki Lisesi nden mezun oldu Iki yillik zorunlu askerlik gorevini tamamladiktan sonra Budapeste deki Eotvos Lorand Universitesi nde hukuk egitimi aldi ve yuksek lisans tezini Polonya Dayanisma Hareketi uzerine yazdi 1987 yilinda mezun olduktan sonra Szolnok kentinde iki yil yasadi ve ardindan Budapeste deki Tarim ve Gida Bakanligi nda sosyolog olarak ise basladi 1989 yilinda Oxford Universitesi ne bagli Pembroke Koleji nde siyaset bilimi okumak icin Acik Toplum Enstitusu nden burs aldi Bu kolejdeki danisman hocasi Hegelci siyasi filozof idi Konusmasi ulke capinda takdir topladi ve Orban bu konusmasiyla ulusal capta taninir hale geldi 14 ve 15 yasindayken okulunun komunist genclik orgutunun KISZ sekreterligini yapti KISZ uyeligi universite kabulu icin zorunluydu Orban daha sonra verdigi bir roportajda siyasi gorusunun askeri hizmet sirasinda keskin bir sekilde degistigini soylemis ve daha once kendisini komunist rejimin naif ve ozverili bir destekcisiʼ olarak gordugunu belirtmistir Erken donem siyasi kariyerive Viktor Orban 1993 yilinda Cumartesi Gorusmeleri sirasinda Fodor kisa sure sonra Fidesz ten istifa etmistir 30 Mart 1988 de kurulan Fidesz in Mac Fiatal Demokratak Szovetsege Genc Demokrat Ittifaki kurucu uyelerinden biri olan Orban Fidesz in ilk sozcusu olarak siyasal kariyerine basladi Fidesz in kuruculari ve ilk uyeleri Viktor Orban da dahil olmak uzere komunist rejime muhalif olan Bibo Istvan Koleji ogrencileriydi Bu kolejde Orban sosyal bilimler dergisi Szazadveg i Yuzyilin Sonu cikartti 1989 da Budapeste deki nda Imre Nagy ve bastirilan Macar Devrimi sonrasinda komunist rejim tarafindan idam edilen devrimcileri anma toreninde Orban siyasal bir konusma gerceklestirdi Konusmasinda Macaristan Halk Cumhuriyeti ndeki Kizil Ordu birliklerinin geri cekilmesini ve serbest secilerin yapilmasi icin cagrida bulundu 1989 yazinda Macaristan Halk Cumhuriyeti nin ve tek partili komunist rejimin lagvedilmesinin ardindan duzenlenen ve yeni demokratik duzenin nasil olacagina dair tartismalarin yapildigi ne Fidesz i temsilen Laszlo Kover ile birlikte bu gorusmelere katilmistir 1990 genel secimlerinde partisinin Pest sehrinden milletvekili secildi Fidesz in parlamentodaki grup baskani olarak atandi ve bu gorevine Mayis 1993 e kadar devam etti 18 Nisan 1993 tarihinde Orban kuruldugu gunden bu yana ortak bir kurulca yonetilen Fidesz in yapisinin degistirilmesiyle ilk ve tek baskani secildi Kendisinin liderligi altinda Fidesz yavas yavas ozgurlukcu bir ogrenci kolektifinden merkez sag bir halk partisine donustu Muhafazakar bir cizgiye kayis parti uyeleri arasinda ciddi bir bolunmeye sebep oldu Peter Molnar Gabor Fodor ve Zsuzsanna Szelenyi gibi onemli figurler de dahil olmak uzere bazi uyeleri partiden ayrildi ve liberal partiye katildilar 1994 genel secimlerinde Fidesz zar zor 5 barajini asabildi Bu secimde Orban Fejer kentinden milletvekili secilerek parlamentoya girdi 1994 1998 yillari arasinda Avrupa Entegrasyon Isleri Komitesinin baskanligini yapti Bu donemde merkez sagin baskin partisi Macar Demokrat Forumu MDF guc kaybederken Fidesz ciddi bir destek toplamaya baslayarak merkez sagdaki boslugu doldurmaya basladi 1992 yilinin Eylul ayinda Orban Liberal Enternasyonal in baskan yardimciligina secildi Ancak Kasim 2000 de Fidesz Liberal Enternasyonal den ayrildi ve muhafazakar enternasyonal olan Avrupa Halk Partisi ne katildi Dis baglantilarResmi siteKaynakcaWikimedia Commons ta Viktor Orban ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur Annar Dora 1 Aralik 2020 Viktor Orban became the longest serving prime minister of Hungary Daily News Hungary 1 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Aralik 2020 Parti siyasi goreviYeni makam Fidesz Genel Baskani 1993 2000 Sonra gelen Laszlo KoverOnce gelen Janos Ader Fidesz Genel Baskani 2003 gunumuz GorevdeSiyasi goreviOnce gelen Ilk Fidesz Ulusal Meclis Lideri 1990 1994 Sonra gelen Laszlo KoverOnce gelen Gyula Horn Macaristan Basbakani 1998 2002 Sonra gelen Peter MedgyessyOnce gelen Gordon Bajnai Macaristan Basbakani 2010 gunumuz Gorevde