Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Sir William Herschel, KH, FRS, Almanca: Friedrich Wilhelm Herschel (15 Kasım 1738 – 25 Ağustos 1822) Almanya doğumlu, İngiliz astronom, teleskop üreticisi ve bestecidir. Hannover, Almanya'da doğmuştur. On dokuz yaşında İngiltere'ye göç edene kadar, Hanover Askeri Bandosu bünyesinde çalışmıştır. Güneş Sistemindeki 7. gezegen olan Uranüs'ü, Uranüs'ün iki büyük uydusu Titania ve Oberon'u ve Satürn'ün iki uydusu olan Enceladus ve Mimas'ı, kızılötesi radyasyonu keşfetmesi ve yazdığı 24 adet senfoni sayesinde ünlenmiştir.
William Herschel | |
|---|---|
 Lemuel Francis Abbott tarafından portresi | |
| Doğum | Friedrich Wilhelm Herschel 15 Kasım 1738 Hannover, , Kutsal Roma İmparatorluğu |
| Ölüm | 25 Ağustos 1822 (83 yaşında) Slough, İngiltere, Birleşik Krallık |
| Defin yeri | St. Laurence Kilisesi, Slough |
| Vatandaşlık | Hannoverli; sonradan İngiliz |
| Tanınma nedeni | Uranüs'ün keşfi Kızılötesi'nin keşfi Derin uzay araştırmaları |
| Evlilik | Mary Baldwin Herschel |
| Çocuk(lar) | John Herschel (oğlu) |
| Ödüller | Copley Madalyası |
| Kariyeri | |
| Dalı | Astronomi ve müzik |
| İmza | |
 | |
Sir William Herschel, hayatının büyük bir kısmını İngiltere'de, Slough (Berkshire Kontluğu içinde yer alan) isimli kasabada geçirmiş ve aynı kasabada ölmüştür.
Astronomi
Herschel'ın müziğe olan ilgisi, onu matematik ve lensler üzerinde çalışmaya yönlendirmiştir. İngiliz asil astronom Nevil Maskeylne ile tanışması ardından, astronomiye karşı ilgisi oluşmuştur ve kendi yansımalı teleskopunu yapmıştır. Mayıs 1773 yılı içerisinde gökyüzünü düzenli bir şekilde izlemeye ve incelemeye başlamış ve 1 Mart 1774 yılında, Satürn'ün halkaları ve Büyük Orion Bulutsusu'nun (M42) da dahil olduğu izlenimlerini kaydettiği bir astronomi günlüğü tutmaya başlamıştır.
Çift yıldızlar
Herschel, bir süreden sonra dikkatini, gökyüzünde çok yakın gözüken "çift yıldızları" incelemeye çevirmiştir. Bath'taki New King Sokağı'nda bulunan evinin arka bahçesinden, kendinin yaptığı, 160 milimetre açıklığa, 2,1 metre odak uzaklığına sahip Newton usulü teleskopu ile 1779 yılında sistematik olarak "gökyüzündeki tüm yıldızları" aramaya başlamıştır. 1792 yılına kadar olan çalışmalarında birçok çift ve çoklu yıldız sistemi keşfetmiş ve dikkatli ölçümlerden sonra bu keşiflerini bir araya getirerek 1782 (269 sistemlik ilk kataloğu) ve 1784 (434 sistemlik ikinci kataloğu) yıllarında, Royal Londra Topluluğu'na iki adet katalog sunmuştur. 1821 yılında, 1783 yılından sonra yaptığı keşifler üzerine 145 sistemden oluşan üçüncü kataloğu basılmıştır. Döneminin astronomlarının yıldızların hareketlerini açıklamalarının (aslen Galileo Galilei'nin savunduğu şekilde) aksine, 1802 yılında kendi hipotezi olan; karşılıklı çekim kuvvetlerine takılmış, çift yıldız sistemlerini ortaya atmıştır.
Kısaca Herchel, yaklaşık olarak, doğrulanmış 800 adet, çift veya çoklu yıldız sistemi keşfetmiştir. Teorik çalışmaları ve gözlemleri; modern çift yıldız gözlemleri ve değerlendirmelerinin temelini oluşturmuştur.
Uranüs
Herschel, 1781 yılının mart ayı içerisinde, çift yıldızları ararken, yıldız doğasına sahip olamayan bir diske rastlamıştır. Herschel bu cismin, asıl olarak bir kuyruklu yıldız veya yıldız olduğunu düşünmüş olsa da, Rus Akademisyen Anders Lexell'in değerlendirmeleri sonucu, bu diskin yörüngesinin gezegensel olduğunu ortaya çıkmış ve sonuç olarak Herschel, Satürn'ün yörüngesinin ötesinde de, yedinci bir gezegen olduğu kanısına varmıştır. Kral 3. George'un ardından bu yeni gezegeni; "George'un Yıldızı" (Gerogium Sidus) olarak adlandırmış olsa da, bu isim kalıcı olmamıştır. Fransa'da "Herschel" olarak tanına bu gezegen, bir süre sonra Yunan mitolojisinde hem Gaia'nın eşi, hem de Zeus'un büyükbabası olduğuna inanılan, kozmik güçlere sahip, gökyüzünün tanrısı Uranus'ün ardından adlandırılmıştır. Herschel bu keşfi ile, 1781 yılı içerisinde Copley Madalyası ile ödüllendirilmiş ve Royal Topluluğun bir üyesi haline gelmiştir. 1782 yılında, Kral'ın astronomu olarak görevlendirilmiştir. Sonuç olarak aynı yıl içerisinde, Herschel Buckinghamshire'ye yerleşmiştir. Yeni şehirde astronom, teleskoplar üretmeye başlamış, 60'ın üzerinde Avrupalı astronoma ürettiklerini satmıştır.
Derin uzay incelemeleri
1782 ve 1802 yılları arasında, Herschel, kendi ürettiği iki teleskopu ile (610 cm odak uzaklığı/30 cm açıklık ve 610 cm odak uzaklığı/47 cm açıklık), tekrarlanan veya kaybolan incelemeler dışında, 2400 derin uzay objesini keşfetmiş ve bu keşiflerini üç katalog içerisinde yayınlamıştır.
- Catalogue of One Thousand New Nebulae and Clusters of Stars (1786)
- Catalogue of a Second Thousand New Nebulae and Clusters of Stars (1789)
- Catalogue of 500 New Nebulae (1802)
Herschel, kataloglarındaki objeleri, "bulutsu" (nebulae) olarak adlandırmış (1924 yılında Edwin Hubble tarafından bulutsular tanımlanana kadar, büyük ve bozuk gözüken uzay objeleri, bulutsu olarak tanımlanmaktaydı.) ve objeleri sekiz "sınıfa" ayırmıştır.
- Parlak Bulutsu (I)
- Zayıf Bulutsu (II)
- Çok Zayıf Bulutsu (III)
- Gezegenimsi Bulutsu (IV)
- Çok Büyük Bulutsu (V)
- Çok Sıkıştırılmış ve Zengin Yıldız Kümeleri (VI)
- Çok Sıkıştırılmış Büyük ve Küçük (Zayıf ve Parlak) Yıldız Kümeleri (VII)
- Kabaca Dağılmış Yıldız Kümeleri (VIII)
Teleskoplar
Kariyeri boyunca, Herschel 400'ün üzerinde teleskop üretmiştir. Ürettiklerinin arasındaki, en büyük ve aynı zamanda da en ünlü olan teleskopu, 1.26 metrelik ana aynaya sahip ve 12 metrelik odak uzaklığına sahiptir. Döneminin aynaları mükemmel yansıtma yapamadıkları için, görüntü verimliliğini artırtmak adına, Herschel farklı bir yol izlemiş ve günümüz de "Herschelian Teleskopu" denilen modeli ortaya çıkartmıştır. Ürettiği bu büyük teleskopunu denediği ilk gece, 28 Ağustos 1789 yılında Satürn'ün uydusu olan Enceladus'u keşfetmiş, bir aylık gözlem sonucunda ise Satürn'ün bir diğer uydusu olan Mimas'ı keşfetmiştir.
Diğer keşifleri
- 1787 yılı içerisinde, Herschel Uranus'ün keşfinin ardından, gezegenin uyduları olan Oberon ve Titania'yı ve 1789 yılı içerisinde Satürn'ün uyduları olan Mimas ve Enceladus'u keşfetmiştir. Bu uyduların adları, kendi tarafından değil, ölümünden sonra oğlu John tarafından 1847 ve 1852 yılları arasında verilmiştir.
- Herschel, kendinden önce Giovanni Domenico Cassini (1666) ve Christiaan Huygens (1672) tarafından gözlemlenen Mars kutuplarındaki buzulların, Mars'ın mevsimleri ile değiştiğini gözlemlemiştir.
- Yıldızlar üzerindeki çalışmalarından sonra, Güneş Sistemi'nin kendinin de bir bütün olarak hareket ettiğinin farkına varmış ve hareket yönünü yaklaşık olarak saptamıştır.
- Samanyolu üzerindeki çalışmaları sonucunda, galaksinin bir disk şeklinde olduğu kanısına varmıştır.
- "Asteroid" kelimesini 1802 yılında, gözlemlediği objeleri tanımlarken, "yıldıza benzer" anlamında kullanmak için, Yunan kökenli aster (yıldız) ve eidos (şekil, form) kelimelerini bir araya getirerek oluşturmuş ve astronomi literatürüne sokmuştur.
- Uranüs'ün keşfinin yanında, Uranüs'ün halkalarını da Herschel'in tanımladığı üzerine devam eden bir tartışma vardır.
- Herschel, Güneş dahil olmak üzere, tüm gezegenlerde yaşamın bulunduğuna inanmıştır.
Güneş ışığının kızılötesi ışıma özelliğinin keşfi
Herschel, 11 Şubat 1800'de, güneş lekelerini gözlemlemek için, bazı teleskop filtrelerini test etmekteydi. Çalışması sırasında, kırmızı filtre kullanırken, normalin üstünde bir sıcaklık oluştuğunun farkına varmıştı. Bunun üzerine, bir prizma ve bir termometre ile deney yapmaya karar vermiş ve ışık spekturumunun farklı kesitlerinde farklı derecelerde ısı oluştuğunun farkına varmıştır. Devam eden deneyleri sonucu, Herschel, gözle görülen spektrumun dışında da ışık formları olduğu kanısına varmıştır.
Biyoloji
Herschel, bir mikroskop kullanarak, genel kanının tersine, deniz mercanların hücre duvarlarının bitkisel değil, hayvansal bir formda olduğunu kanıtlamıştır.
Hatırası
- Uranüs'ün sembolü içerisinde Herschel'in soyadının baş harfi olan H'yi taşımaktadır.
- Mu Cephei yıldızı, Hershel'in Lal Taşı Yıldızı olarak da bilinmektedir.
- Mars üzerinde büyük bir çarpma havuzunun adı Herschel'dir.
- 2000 Herschel adlı bir meteor vardır.
- La Palma, Kanarya Adaları'ndaki büyük teleskopun adı William Herschel'dir.
- 14 Mayıs 2009 tarihinde kendi türündeki teleskopların en büyüğü olan Herschel Uzay Rasathanesi başarıyla uzaya gönderilmiştir.
- Bath, İngiltere'de, Herschel Astronomi Müzesi vardır.
- Herschel Astronomi Topluluğu, Berkshire'daki, Herschel Hatıra Rasathanesi'nde faaliyet göstermektedir.
Kaynakça
- ^ Caroline Herschel's autobiographies (M. Hoskin ed., 2003) page 13
- ^ a b ^ a b The Light of Reason 8 August 2006 02:00 BBC Four
- ^ Aitken, Robert. The Binary Stars. McGraw-Hill, 1935. pp. 4–9
- ^ ^ William Herschel's Double Star Catalog. Handprint.com (2011-01-05). Retrieved on 5 June 2011.
- ^ ^ Kuhn, Thomas. The Structure of Scientific Revolutions. The University of Chicago Press, 1970. p. 115
- ^ ^ Astronomical League National – Herschel Club – Friedrich Wilhelm Herschel. Astroleague.org. Retrieved on 5 June 2011.
- ^ ^ Mullaney, p. 14
- ^ ^ Rincon, Paul (18 April 2007). "Uranus rings 'were seen in 1700s'". BBC News.
- ^ ^ The idea of life on our neighbour planet [Mars] has inspired humans for a long time. The British astronomer Sir William Herschel (1738–1822) assumed that there are intelligent beings not only on Mars, but on all planets in our solar system Mars in Rekordnähe zur Erde
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sir William Herschel KH FRS Almanca Friedrich Wilhelm Herschel 15 Kasim 1738 25 Agustos 1822 Almanya dogumlu Ingiliz astronom teleskop ureticisi ve bestecidir Hannover Almanya da dogmustur On dokuz yasinda Ingiltere ye goc edene kadar Hanover Askeri Bandosu bunyesinde calismistir Gunes Sistemindeki 7 gezegen olan Uranus u Uranus un iki buyuk uydusu Titania ve Oberon u ve Saturn un iki uydusu olan Enceladus ve Mimas i kizilotesi radyasyonu kesfetmesi ve yazdigi 24 adet senfoni sayesinde unlenmistir William HerschelLemuel Francis Abbott tarafindan portresiDogumFriedrich Wilhelm Herschel 15 Kasim 1738 Hannover Kutsal Roma ImparatorluguOlum25 Agustos 1822 83 yasinda Slough Ingiltere Birlesik KrallikDefin yeriSt Laurence Kilisesi SloughVatandaslikHannoverli sonradan IngilizTaninma nedeniUranus un kesfi Kizilotesi nin kesfi Derin uzay arastirmalariEvlilikMary Baldwin HerschelCocuk lar John Herschel oglu OdullerCopley MadalyasiKariyeriDaliAstronomi ve muzikImza Sir William Herschel hayatinin buyuk bir kismini Ingiltere de Slough Berkshire Kontlugu icinde yer alan isimli kasabada gecirmis ve ayni kasabada olmustur AstronomiHerschel in muzige olan ilgisi onu matematik ve lensler uzerinde calismaya yonlendirmistir Ingiliz asil astronom Nevil Maskeylne ile tanismasi ardindan astronomiye karsi ilgisi olusmustur ve kendi yansimali teleskopunu yapmistir Mayis 1773 yili icerisinde gokyuzunu duzenli bir sekilde izlemeye ve incelemeye baslamis ve 1 Mart 1774 yilinda Saturn un halkalari ve Buyuk Orion Bulutsusu nun M42 da dahil oldugu izlenimlerini kaydettigi bir astronomi gunlugu tutmaya baslamistir Cift yildizlar Herschel bir sureden sonra dikkatini gokyuzunde cok yakin gozuken cift yildizlari incelemeye cevirmistir Bath taki New King Sokagi nda bulunan evinin arka bahcesinden kendinin yaptigi 160 milimetre acikliga 2 1 metre odak uzakligina sahip Newton usulu teleskopu ile 1779 yilinda sistematik olarak gokyuzundeki tum yildizlari aramaya baslamistir 1792 yilina kadar olan calismalarinda bircok cift ve coklu yildiz sistemi kesfetmis ve dikkatli olcumlerden sonra bu kesiflerini bir araya getirerek 1782 269 sistemlik ilk katalogu ve 1784 434 sistemlik ikinci katalogu yillarinda Royal Londra Toplulugu na iki adet katalog sunmustur 1821 yilinda 1783 yilindan sonra yaptigi kesifler uzerine 145 sistemden olusan ucuncu katalogu basilmistir Doneminin astronomlarinin yildizlarin hareketlerini aciklamalarinin aslen Galileo Galilei nin savundugu sekilde aksine 1802 yilinda kendi hipotezi olan karsilikli cekim kuvvetlerine takilmis cift yildiz sistemlerini ortaya atmistir Kisaca Herchel yaklasik olarak dogrulanmis 800 adet cift veya coklu yildiz sistemi kesfetmistir Teorik calismalari ve gozlemleri modern cift yildiz gozlemleri ve degerlendirmelerinin temelini olusturmustur Uranus Herschel 1781 yilinin mart ayi icerisinde cift yildizlari ararken yildiz dogasina sahip olamayan bir diske rastlamistir Herschel bu cismin asil olarak bir kuyruklu yildiz veya yildiz oldugunu dusunmus olsa da Rus Akademisyen Anders Lexell in degerlendirmeleri sonucu bu diskin yorungesinin gezegensel oldugunu ortaya cikmis ve sonuc olarak Herschel Saturn un yorungesinin otesinde de yedinci bir gezegen oldugu kanisina varmistir Kral 3 George un ardindan bu yeni gezegeni George un Yildizi Gerogium Sidus olarak adlandirmis olsa da bu isim kalici olmamistir Fransa da Herschel olarak tanina bu gezegen bir sure sonra Yunan mitolojisinde hem Gaia nin esi hem de Zeus un buyukbabasi olduguna inanilan kozmik guclere sahip gokyuzunun tanrisi Uranus un ardindan adlandirilmistir Herschel bu kesfi ile 1781 yili icerisinde Copley Madalyasi ile odullendirilmis ve Royal Toplulugun bir uyesi haline gelmistir 1782 yilinda Kral in astronomu olarak gorevlendirilmistir Sonuc olarak ayni yil icerisinde Herschel Buckinghamshire ye yerlesmistir Yeni sehirde astronom teleskoplar uretmeye baslamis 60 in uzerinde Avrupali astronoma urettiklerini satmistir Derin uzay incelemeleri 1782 ve 1802 yillari arasinda Herschel kendi urettigi iki teleskopu ile 610 cm odak uzakligi 30 cm aciklik ve 610 cm odak uzakligi 47 cm aciklik tekrarlanan veya kaybolan incelemeler disinda 2400 derin uzay objesini kesfetmis ve bu kesiflerini uc katalog icerisinde yayinlamistir Catalogue of One Thousand New Nebulae and Clusters of Stars 1786 Catalogue of a Second Thousand New Nebulae and Clusters of Stars 1789 Catalogue of 500 New Nebulae 1802 Herschel kataloglarindaki objeleri bulutsu nebulae olarak adlandirmis 1924 yilinda Edwin Hubble tarafindan bulutsular tanimlanana kadar buyuk ve bozuk gozuken uzay objeleri bulutsu olarak tanimlanmaktaydi ve objeleri sekiz sinifa ayirmistir Parlak Bulutsu I Zayif Bulutsu II Cok Zayif Bulutsu III Gezegenimsi Bulutsu IV Cok Buyuk Bulutsu V Cok Sikistirilmis ve Zengin Yildiz Kumeleri VI Cok Sikistirilmis Buyuk ve Kucuk Zayif ve Parlak Yildiz Kumeleri VII Kabaca Dagilmis Yildiz Kumeleri VIII Teleskoplar Kariyeri boyunca Herschel 400 un uzerinde teleskop uretmistir Urettiklerinin arasindaki en buyuk ve ayni zamanda da en unlu olan teleskopu 1 26 metrelik ana aynaya sahip ve 12 metrelik odak uzakligina sahiptir Doneminin aynalari mukemmel yansitma yapamadiklari icin goruntu verimliligini artirtmak adina Herschel farkli bir yol izlemis ve gunumuz de Herschelian Teleskopu denilen modeli ortaya cikartmistir Urettigi bu buyuk teleskopunu denedigi ilk gece 28 Agustos 1789 yilinda Saturn un uydusu olan Enceladus u kesfetmis bir aylik gozlem sonucunda ise Saturn un bir diger uydusu olan Mimas i kesfetmistir Diger kesifleri 1787 yili icerisinde Herschel Uranus un kesfinin ardindan gezegenin uydulari olan Oberon ve Titania yi ve 1789 yili icerisinde Saturn un uydulari olan Mimas ve Enceladus u kesfetmistir Bu uydularin adlari kendi tarafindan degil olumunden sonra oglu John tarafindan 1847 ve 1852 yillari arasinda verilmistir Herschel kendinden once Giovanni Domenico Cassini 1666 ve Christiaan Huygens 1672 tarafindan gozlemlenen Mars kutuplarindaki buzullarin Mars in mevsimleri ile degistigini gozlemlemistir Yildizlar uzerindeki calismalarindan sonra Gunes Sistemi nin kendinin de bir butun olarak hareket ettiginin farkina varmis ve hareket yonunu yaklasik olarak saptamistir Samanyolu uzerindeki calismalari sonucunda galaksinin bir disk seklinde oldugu kanisina varmistir Asteroid kelimesini 1802 yilinda gozlemledigi objeleri tanimlarken yildiza benzer anlaminda kullanmak icin Yunan kokenli aster yildiz ve eidos sekil form kelimelerini bir araya getirerek olusturmus ve astronomi literaturune sokmustur Uranus un kesfinin yaninda Uranus un halkalarini da Herschel in tanimladigi uzerine devam eden bir tartisma vardir Herschel Gunes dahil olmak uzere tum gezegenlerde yasamin bulunduguna inanmistir Gunes isiginin kizilotesi isima ozelliginin kesfiHerschel 11 Subat 1800 de gunes lekelerini gozlemlemek icin bazi teleskop filtrelerini test etmekteydi Calismasi sirasinda kirmizi filtre kullanirken normalin ustunde bir sicaklik olustugunun farkina varmisti Bunun uzerine bir prizma ve bir termometre ile deney yapmaya karar vermis ve isik spekturumunun farkli kesitlerinde farkli derecelerde isi olustugunun farkina varmistir Devam eden deneyleri sonucu Herschel gozle gorulen spektrumun disinda da isik formlari oldugu kanisina varmistir BiyolojiHerschel bir mikroskop kullanarak genel kaninin tersine deniz mercanlarin hucre duvarlarinin bitkisel degil hayvansal bir formda oldugunu kanitlamistir HatirasiUranus un sembolu icerisinde Herschel in soyadinin bas harfi olan H yi tasimaktadir Mu Cephei yildizi Hershel in Lal Tasi Yildizi olarak da bilinmektedir Mars uzerinde buyuk bir carpma havuzunun adi Herschel dir 2000 Herschel adli bir meteor vardir La Palma Kanarya Adalari ndaki buyuk teleskopun adi William Herschel dir 14 Mayis 2009 tarihinde kendi turundeki teleskoplarin en buyugu olan Herschel Uzay Rasathanesi basariyla uzaya gonderilmistir Bath Ingiltere de Herschel Astronomi Muzesi vardir Herschel Astronomi Toplulugu Berkshire daki Herschel Hatira Rasathanesi nde faaliyet gostermektedir Kaynakca Caroline Herschel s autobiographies M Hoskin ed 2003 page 13 a b a b The Light of Reason 8 August 2006 02 00 BBC Four Aitken Robert The Binary Stars McGraw Hill 1935 pp 4 9 William Herschel s Double Star Catalog Handprint com 2011 01 05 Retrieved on 5 June 2011 Kuhn Thomas The Structure of Scientific Revolutions The University of Chicago Press 1970 p 115 Astronomical League National Herschel Club Friedrich Wilhelm Herschel Astroleague org Retrieved on 5 June 2011 Mullaney p 14 Rincon Paul 18 April 2007 Uranus rings were seen in 1700s BBC News The idea of life on our neighbour planet Mars has inspired humans for a long time The British astronomer Sir William Herschel 1738 1822 assumed that there are intelligent beings not only on Mars but on all planets in our solar system Mars in Rekordnahe zur Erde