Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
William McDougall (22 Haziran 1871 - 28 Kasım 1938) 20. yüzyıl erken dönem psikologlarındandır. 22 Haziran 1871 yılında İngiltere’de doğmuştur.
William McDougall | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 22 Haziran 1871 , İngiltere |
| Ölüm | 28 Kasım 1938 (67 yaşında) Durham, ABD |
| Milliyet | Britanyalı |
| Meslek | Psikolog |
| Etkilendikleri | Thorstein Veblen,Konrad Lorenz, |
Eğitim hayatı
Akademik hayatının ilk yıllarını Spencer, Darwin ve Huxley’in eserlerini okuduğu Manchester’daki ’da geçirdi. 1890’da burs kazanarak Cambridge’e girdi ve sonra da tıp eğitimi almak için Londra’ya gitti. Londra’da geçirdiği süre içerisinde ünlü fizyolog Charles Sherrington’un laboratuvarında çalıştı. William James’in Principles’ını okuduktan sonra psikolojiye dönmeye karar verdi. 1897’de araştırma bursu kazanarak, psikolog ve düşünür ’ın asistanlığını yapacağı Cambridge’e geri döndü. Bir yıl sonra Cambridge’in düzenlediği Torres Boğazı gezisine katıldı. Bu gezi, yarım yüzyıl kadar sonra kültürler-arası psikolojiye dönüşecek yaklaşımın ilk adımıydı.
’ın yönetimi altında sakinlerine psikolojik testler uyguladı. 1903’te Oxford’da Wilde Reader in Mental Philosophy olarak atandı. Görevi gereği deney yapması açıkça yasaklandığı için deney yapmak istediğinde fizyoloji laboratuvarının konukseverliğine sığınmak zorunda kalıyordu. Bu koşullar altında, 1920’de Harvard’dan gelen teklifi memnuniyetle kabul etti. Harvard’da yedi yıl kalmasının ardından Duke Üniversitesi’ne geçmiştir.
William McDougall çok geniş ve çeşitli ilgi alanına sahipti; klasikleri olduğu kadar fizyoloji ve antropolojiyi de kapsayacak şekilde geniş birçok konuya ilgi duyuyordu. Zihnin gelişen ve davranışın da amaca yönelik olduğu yönündeki görüşü onu John B. Watson'ın davranışçılığının önde gelen muhaliflerinden biri haline getirdi.
Akademik çalışmaları
McDougall’ın ilk çalışmaları Fizyolojik psikoloji üzerineydi ve Psikoanalitik Kuram söylemleriyle de tutarlılık gösteren sinirlerin engellemesi ile ilgili hidrolik bir model öneren bir kitap yayımladı. Fizyolojik yönelimini insan zihninin erekselci, amaçlı işleyişine duyduğu güçlü inançla birleştiriyordu. McDougall’ın amaçlı terimiyle ne kastettiği tam olarak açık değildir. Bazen sonuçların öngörülmesi anlamında kullanıyormuş gibi görünmektedir ki bu durumda hayvanlar hakkındaki spekülasyonlarını doğrulamak mümkün olmayacaktır. Bazen de bir amaca ulaşıncaya kadar devam eden davranış silsileleri anlamında kullanıyormuş gibi görünmektedir. Buna daha sonra ‘hormik kuram’ adı verilmeye başlanmıştır. Bu bakış açısı tam olarak ilk kez olarak 1908’de yayımlanan ve Psikoloji alanında en çok baskısı yapılan kitap olduğu söylenen An Introduction to Social Psychology’de dile getirilmiştir. McDougall ön sözünde Darwinci Evrim Kuramı’nın psikoloji açısından önemini, özellikle eylemin çıkış kaynağı sayılan İçgüdü ile ilişkili olarak açıklamıştır.
McDougall Darwin’in etkisi altından kalan sayısız psikologtan biriydi ancak içgüdüsel olduğu farz edilen davranışlarla tutarlı bir kuram geliştiren bir başkası yoktur. McDougall’ın açıkladığı amaçları arasında sosyal bilimlere psikolojik bir temel kazandırmak da vardır. McDougall o dönemki psikolojinin zihinsel çabalamayı ve duygulanımı göz ardı ederek büyük ölçüde içgözlem ile ilgilendiğini bunun da Antropoloji, Ekonomi ya da Tarih gibi disiplinlerin ‘kendin pişir kendin ye’ türü bir psikolojiden medet ummalarına neden olduğunu iddia ediyordu.
İçgüdü kuramı ve sosyal psikolojiye katkıları
McDougall, Darwin’in alternatif içgüdülerin iki farklı kökene dayanabileceğini kabul ettiğini gözlemlemiştir: İlk olarak pek çok nesil boyunca tekrarlanan zekice davranışlar içgüdüselleşebilirdi; ikinci olarak karmaşık içgüdüler daha basit içgüdülere göre hareket eden doğal seçilim aracılığıyla ortaya çıkabilirlerdi. İlk alternatif Lamarkçılığı gerektirir ve McDougall’ın buna itirazı yoktur. Ancak bu yaklaşımın Lamarkizm'in doğru olmasına bağlı olmadığı belirtilmelidir.
McDougall’n kullandığı anlamda içgüdüler katı davranış kalıpları değildir, dış etkenlerden etkilenirler ve gelişim boyunca değiştirilebilirler. McDougall’a göre İçgüdüler doğuştan belirlenmiş Psikofiziksel eğilimlerdir ve üç veçheye sahiptirler: algısal-belli bir sınıfa ait nesnelere dikkat etmek, duyusal-bu nesneyi algılayarak belli bir niteliği olan duygusal bir heyecan yaşamak, motor-böylesi nesnelere belli bir tarzda tepki vermek.
En yeni aynı zamanda en tartışmalı olan veçhe duygunun içgüdüyle ilişkilendirilmesidir. Örneğin duygunun yalnızca içgüdüsel davranış engellendiğinde ortaya çıktığı ileri sürülmüştür ve McDougall, daha sonraki bir çalışmasında bu gibi güçlükleri ele almaya çalışmıştır. Bireyin gelişimi sırasında içgüdülerin pek çok farklı şekilde değiştirildiğini ileri sürüyordu: İçgüdüsel davranışı içsel olarak serbest bırakan şey nesnelerden fikirlere doğru genişletilmiştir; içgüdünün neden olduğu hareketler daha çok çeşitlenir; pek çok İçgüdü aynı anda harekete geçirilebilir ve sonuç bunların bir karışımı olacaktır. McDougall, kullanmış olduğu içgüdü kavramı nedeniyle birçok eleştiriye tabi tutulmuştur. Daha sonra bu kavram yerine ‘doğal eğilim’ kavramını kullanmayı tercih etmiştir. Bu doğal eğilim kavramını açıklarken 12 içgüdüsel eğilimden bahsetmiştir. Bunlar açlık, tiksinti, merak, korku, engellenince kızma, cinsel istek, annelik, topluluğa katılma, kendini kanıtlama, açıkça aşağı konumdaysa kabullenme ve tabi olma, bir şeyler meydana getirmeye çalışma, sahip ol yapmaya çalışma içgüdüsüdür. McDougall, sosyal ilişkilerde bu eğilimlerin birinci dereceden etkili olduğu görüşündeydi. Ona göre insanın bütün etkinliklerini doğrudan ya da dolaylı olarak doğuran, bu etkinliklerin hedefini koyan ve enerji sağlayan bu temel eğilimlerdir. En gelişmiş zihnin bile bütün düşünme donanımı tatmin arayan bu eğilimlere hizmet eder. McDougall’ın bu iddiaları daha sonra Etologların çalışmalarıyla ve Sosyal psikoloji çalışmalarıyla desteklenmiştir.
McDougall’ın grup ve grup üyeliği hakkında sunmuş olduğu tanımlamaları sosyal psikolojiye yapmış olduğu bir diğer katkıdır. McDougall düzenli her toplumun bir kolektif zihni olduğunu tartışır ama kolektif bilinç veya bilinçsizlik fikrini reddeder. Kendisine göre toplumda zihinsel bir birlik vardır. Ona göre herhangi bir kişinin zihni zihinsel veya maksatlı güçlerin bir düzen içerisinde bir arada olduğu bir sistem arz eder. Bu sistemi şekillendiren toplumun bütün üyelerinin zihnidir; toplum kişinin zihni, kişinin zihni ise toplumun zihnidir. Bu grup zihni o gruptaki kişinin zihni dışında veya onun üstünde bir zihniyet değildir. İşin ilginci sosyal psikolojiye hatrı sayılır katkılarda bulunan McDougall’ın kendisinin fazla sosyal bir insan olmayışı idi. Hiçbir sosyal gruba düzenli olarak katılmadığını ifade etmiştir. ‘’Grup hayatının, grupça duygulanmanın ve düşünmenin çekiciliğinden habersiz olmamama rağmen kendimi hiçbir sistemin veya partinin içinde bir bütün olarak hissedemedim, kendimi hep dışarıda tuttum, eleştirel bir tavır içinde oldum’’ demiştir.
Davranışçılık eleştirisi
Watson ve ekolünün göze çarpan muhaliflerinden biri William McDougall olmuştur. Watson’ın davranışı mekanik bir biçimde ele alan ekolü McDougall’ın dinamikleriyle taban tabana zıttı. Amerika Birleşik Devletleri'ndeki çoğu psikolog McDougall’ın etkisini bir dereceye kadar kabullenmişken 1920’lerin sonlarında davranışçılığa yönelik eleştirileri sebebiyle psikoloji toplulukları tarafından yerilmişti. Yaklaşık 1928 yılında McDougall, Amerika’daki genel Psikoloji akımı tarafından dışlanmıştı. Kendisinin bir aşağılanmaya maruz bırakıldığını düşünüyordu. On yıl sonra McDougall kanserden öldüğünde Watson’un ’teki halefi olan ‘‘Nihayet öldü, bu kuşkusuz psikoloji için çok daha iyi olmuştur.’’ demiştir. Aralarındaki farklılıkları tartışmak üzere 5 Şubat 1924’te Washington D.C.’deki psikoloji topluluğunda toplandılar. Münazaraya bin kişi katıldı. Bu nedenle dinleyici topluluğunun büyüklüğü Watson davranışçılığının popüleritesi hakkında oldukça iyi bir fikir verir. Ancak münazaranın hakemleri McDougall’ın lehine oy verdiler. Münazaranın büyük kısmı Watson ve McDougall tarafından 1929’da adı altında yayınlandı.
Kaynakça
- ^ Hodgson, Geoffrey M. 1998. "On the Evolution of Thorstein Veblen's Evolutionary Economics." Cambridge Journal of Economics. 22(4):415–431.
- ^ a b c d e Sosyal Psikoloji Tarihi, Gustav Jahoda, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2011.
- ^ Grup İlişkileri, Sibel Arkonaç, Alfa Basın Yayım Dağıtım, 1993.
- ^ a b Modern Psikoloji Tarihi, Diane P. Schultz ve Sydney Ellen Schultz, Kaknüs Yayınları, 2007.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
William McDougall 22 Haziran 1871 28 Kasim 1938 20 yuzyil erken donem psikologlarindandir 22 Haziran 1871 yilinda Ingiltere de dogmustur William McDougallDogum22 Haziran 1871 IngiltereOlum28 Kasim 1938 67 yasinda Durham ABDMilliyetBritanyaliMeslekPsikologEtkilendikleriThorstein Veblen Konrad Lorenz Egitim hayatiAkademik hayatinin ilk yillarini Spencer Darwin ve Huxley in eserlerini okudugu Manchester daki da gecirdi 1890 da burs kazanarak Cambridge e girdi ve sonra da tip egitimi almak icin Londra ya gitti Londra da gecirdigi sure icerisinde unlu fizyolog Charles Sherrington un laboratuvarinda calisti William James in Principles ini okuduktan sonra psikolojiye donmeye karar verdi 1897 de arastirma bursu kazanarak psikolog ve dusunur in asistanligini yapacagi Cambridge e geri dondu Bir yil sonra Cambridge in duzenledigi Torres Bogazi gezisine katildi Bu gezi yarim yuzyil kadar sonra kulturler arasi psikolojiye donusecek yaklasimin ilk adimiydi in yonetimi altinda sakinlerine psikolojik testler uyguladi 1903 te Oxford da Wilde Reader in Mental Philosophy olarak atandi Gorevi geregi deney yapmasi acikca yasaklandigi icin deney yapmak istediginde fizyoloji laboratuvarinin konukseverligine siginmak zorunda kaliyordu Bu kosullar altinda 1920 de Harvard dan gelen teklifi memnuniyetle kabul etti Harvard da yedi yil kalmasinin ardindan Duke Universitesi ne gecmistir William McDougall cok genis ve cesitli ilgi alanina sahipti klasikleri oldugu kadar fizyoloji ve antropolojiyi de kapsayacak sekilde genis bircok konuya ilgi duyuyordu Zihnin gelisen ve davranisin da amaca yonelik oldugu yonundeki gorusu onu John B Watson in davranisciliginin onde gelen muhaliflerinden biri haline getirdi Akademik calismalariMcDougall in ilk calismalari Fizyolojik psikoloji uzerineydi ve Psikoanalitik Kuram soylemleriyle de tutarlilik gosteren sinirlerin engellemesi ile ilgili hidrolik bir model oneren bir kitap yayimladi Fizyolojik yonelimini insan zihninin erekselci amacli isleyisine duydugu guclu inancla birlestiriyordu McDougall in amacli terimiyle ne kastettigi tam olarak acik degildir Bazen sonuclarin ongorulmesi anlaminda kullaniyormus gibi gorunmektedir ki bu durumda hayvanlar hakkindaki spekulasyonlarini dogrulamak mumkun olmayacaktir Bazen de bir amaca ulasincaya kadar devam eden davranis silsileleri anlaminda kullaniyormus gibi gorunmektedir Buna daha sonra hormik kuram adi verilmeye baslanmistir Bu bakis acisi tam olarak ilk kez olarak 1908 de yayimlanan ve Psikoloji alaninda en cok baskisi yapilan kitap oldugu soylenen An Introduction to Social Psychology de dile getirilmistir McDougall on sozunde Darwinci Evrim Kurami nin psikoloji acisindan onemini ozellikle eylemin cikis kaynagi sayilan Icgudu ile iliskili olarak aciklamistir McDougall Darwin in etkisi altindan kalan sayisiz psikologtan biriydi ancak icgudusel oldugu farz edilen davranislarla tutarli bir kuram gelistiren bir baskasi yoktur McDougall in acikladigi amaclari arasinda sosyal bilimlere psikolojik bir temel kazandirmak da vardir McDougall o donemki psikolojinin zihinsel cabalamayi ve duygulanimi goz ardi ederek buyuk olcude icgozlem ile ilgilendigini bunun da Antropoloji Ekonomi ya da Tarih gibi disiplinlerin kendin pisir kendin ye turu bir psikolojiden medet ummalarina neden oldugunu iddia ediyordu Icgudu kurami ve sosyal psikolojiye katkilariMcDougall Darwin in alternatif icgudulerin iki farkli kokene dayanabilecegini kabul ettigini gozlemlemistir Ilk olarak pek cok nesil boyunca tekrarlanan zekice davranislar icgudusellesebilirdi ikinci olarak karmasik icguduler daha basit icgudulere gore hareket eden dogal secilim araciligiyla ortaya cikabilirlerdi Ilk alternatif Lamarkciligi gerektirir ve McDougall in buna itirazi yoktur Ancak bu yaklasimin Lamarkizm in dogru olmasina bagli olmadigi belirtilmelidir McDougall n kullandigi anlamda icguduler kati davranis kaliplari degildir dis etkenlerden etkilenirler ve gelisim boyunca degistirilebilirler McDougall a gore Icguduler dogustan belirlenmis Psikofiziksel egilimlerdir ve uc vecheye sahiptirler algisal belli bir sinifa ait nesnelere dikkat etmek duyusal bu nesneyi algilayarak belli bir niteligi olan duygusal bir heyecan yasamak motor boylesi nesnelere belli bir tarzda tepki vermek En yeni ayni zamanda en tartismali olan veche duygunun icguduyle iliskilendirilmesidir Ornegin duygunun yalnizca icgudusel davranis engellendiginde ortaya ciktigi ileri surulmustur ve McDougall daha sonraki bir calismasinda bu gibi guclukleri ele almaya calismistir Bireyin gelisimi sirasinda icgudulerin pek cok farkli sekilde degistirildigini ileri suruyordu Icgudusel davranisi icsel olarak serbest birakan sey nesnelerden fikirlere dogru genisletilmistir icgudunun neden oldugu hareketler daha cok cesitlenir pek cok Icgudu ayni anda harekete gecirilebilir ve sonuc bunlarin bir karisimi olacaktir McDougall kullanmis oldugu icgudu kavrami nedeniyle bircok elestiriye tabi tutulmustur Daha sonra bu kavram yerine dogal egilim kavramini kullanmayi tercih etmistir Bu dogal egilim kavramini aciklarken 12 icgudusel egilimden bahsetmistir Bunlar aclik tiksinti merak korku engellenince kizma cinsel istek annelik topluluga katilma kendini kanitlama acikca asagi konumdaysa kabullenme ve tabi olma bir seyler meydana getirmeye calisma sahip ol yapmaya calisma icgudusudur McDougall sosyal iliskilerde bu egilimlerin birinci dereceden etkili oldugu gorusundeydi Ona gore insanin butun etkinliklerini dogrudan ya da dolayli olarak doguran bu etkinliklerin hedefini koyan ve enerji saglayan bu temel egilimlerdir En gelismis zihnin bile butun dusunme donanimi tatmin arayan bu egilimlere hizmet eder McDougall in bu iddialari daha sonra Etologlarin calismalariyla ve Sosyal psikoloji calismalariyla desteklenmistir McDougall in grup ve grup uyeligi hakkinda sunmus oldugu tanimlamalari sosyal psikolojiye yapmis oldugu bir diger katkidir McDougall duzenli her toplumun bir kolektif zihni oldugunu tartisir ama kolektif bilinc veya bilincsizlik fikrini reddeder Kendisine gore toplumda zihinsel bir birlik vardir Ona gore herhangi bir kisinin zihni zihinsel veya maksatli guclerin bir duzen icerisinde bir arada oldugu bir sistem arz eder Bu sistemi sekillendiren toplumun butun uyelerinin zihnidir toplum kisinin zihni kisinin zihni ise toplumun zihnidir Bu grup zihni o gruptaki kisinin zihni disinda veya onun ustunde bir zihniyet degildir Isin ilginci sosyal psikolojiye hatri sayilir katkilarda bulunan McDougall in kendisinin fazla sosyal bir insan olmayisi idi Hicbir sosyal gruba duzenli olarak katilmadigini ifade etmistir Grup hayatinin grupca duygulanmanin ve dusunmenin cekiciliginden habersiz olmamama ragmen kendimi hicbir sistemin veya partinin icinde bir butun olarak hissedemedim kendimi hep disarida tuttum elestirel bir tavir icinde oldum demistir Davraniscilik elestirisiWatson ve ekolunun goze carpan muhaliflerinden biri William McDougall olmustur Watson in davranisi mekanik bir bicimde ele alan ekolu McDougall in dinamikleriyle taban tabana zitti Amerika Birlesik Devletleri ndeki cogu psikolog McDougall in etkisini bir dereceye kadar kabullenmisken 1920 lerin sonlarinda davranisciliga yonelik elestirileri sebebiyle psikoloji topluluklari tarafindan yerilmisti Yaklasik 1928 yilinda McDougall Amerika daki genel Psikoloji akimi tarafindan dislanmisti Kendisinin bir asagilanmaya maruz birakildigini dusunuyordu On yil sonra McDougall kanserden oldugunde Watson un teki halefi olan Nihayet oldu bu kuskusuz psikoloji icin cok daha iyi olmustur demistir Aralarindaki farkliliklari tartismak uzere 5 Subat 1924 te Washington D C deki psikoloji toplulugunda toplandilar Munazaraya bin kisi katildi Bu nedenle dinleyici toplulugunun buyuklugu Watson davranisciliginin populeritesi hakkinda oldukca iyi bir fikir verir Ancak munazaranin hakemleri McDougall in lehine oy verdiler Munazaranin buyuk kismi Watson ve McDougall tarafindan 1929 da adi altinda yayinlandi Kaynakca Hodgson Geoffrey M 1998 On the Evolution of Thorstein Veblen s Evolutionary Economics Cambridge Journal of Economics 22 4 415 431 a b c d e Sosyal Psikoloji Tarihi Gustav Jahoda Turkiye Is Bankasi Kultur Yayinlari 2011 Grup Iliskileri Sibel Arkonac Alfa Basin Yayim Dagitim 1993 a b Modern Psikoloji Tarihi Diane P Schultz ve Sydney Ellen Schultz Kaknus Yayinlari 2007