William Turner (1509/10 - 13 Temmuz 1568) İngiliz ilahiyatçı ve reformcu, doktor ve doğa tarihçisiydi . Kendisi "İngiliz botaniğinin babası" olarak nitelendirildi. İtalya'da tıp okudu ve İsviçreli büyük doğa bilimci Conrad Gessner'in dostuydu. Kendisi ilk bitki bilimci ve kuş bilimcidir. Günümüzde en çok ilgi gören bu alanlara dayanmaktadır. İngiltere'deki ilk " papaz-doğa bilimcilerden " biri olarak bilinmektedir.
Libellus de Re herbaria'yı ilk olarak 1538'de Latince olarak yayınladı ve daha sonra bitki bilimcilerin bilgilerini paylaşmadığına inandığı için İngilizceye çevirdi. Turner'ın çalışmaları VIII. Henry ve Mary Tudor döneminde kınanmıştır.
Hayatı
İlk yılları
Turner 1508'de ya da 1508 civarında Morpeth, Northumberland'da doğdu. Babası muhtemelen aynı adı taşıyan bir tabakçıydı . 1526-1533 yılları arasında Cambridge Üniversitesi Pembroke Hall'da eğitim gördü. 1530'da lisans, 1533'te yüksek lisans derecelerini aldı. Cambridge'deki Pembroke Hall'un üyesi ve kıdemli hazinedarıydı. Cambridge'deyken, 1538'de Libellus de re herbaria da dahil olmak üzere çeşitli eserler yayınladı. Boş zamanlarının çoğunu, doğal ortamlarında aradığı ve İngiltere'de o zamana kadar bilinmeyen bir doğrulukla tanımladığı bitkileri dikkatli bir şekilde inceleyerek geçirdi.
1540 yılında, tutuklanana kadar vaaz vermek üzere seyahat etmeye başladı. Serbest bırakıldıktan sonra 1540-1542 yılları arasında İtalya'da Ferrara ve Bologna'da tıp eğitimi aldı ve bu üniversitelerden birinde doktor unvanını aldı. Jane Auder ile evlendi 1542'de oğlu Peter'ı doğurdu. Ölümünden sonra Ely Piskoposu Richard Cox ile yeniden evlendi.
Kariyeri
Tıp eğitimini tamamladıktan sonra Emden Kontu'nun doktoru oldu. İngiltere'ye döndüğünde Somerset Dükü'nün papazı ve doktoru oldu ve Somerset'in etkisiyle dini kısmı tercih etti. Somerset'in doktoru olma pozisyonu aynı zamanda üst sosyete arasında çalışmaya da yol açtı. 1550'de York Katedrali'nde Botevant'ın papazı ve 1551'den 1553'e kadar Wells Katedrali'nin dekanıydı ve burada bir sebze bahçesi kurdu.İngiltere Kraliçesi Mary tahta çıkınca Turner bir kez daha sürgüne yollandı. 1553'ten 1558'e kadar Bayern'deki Weißenburg'da yaşadı ve doktor olarak geçimini sağladı. Bu dönemde Kalvinist oldu.
1558'de İngiltere Kraliçesi Elizabeth'in tahta geçmesinin ardından Turner İngiltere'ye geri döndü ve 1560'tan 1564'e kadar bir kez daha Wells Katedrali'nin Dekanı oldu. İngiliz kilisesini Almanya ve İsviçre'deki reform kiliseleriyle bir anlaşmaya getirme çabası, 1564'te uyumsuzluk nedeniyle görevden alınmasına sebep oldu. Turner, 7 Temmuz 1568'de Londra Şehri, Crutched Friars'taki evinde hayatını kaybetti ve St Olave Hart Caddesi'ndeki kiliseye gömüldü. Bu kilisenin güneydoğu duvarına oyulmuş bir taş Turner'ın anısınadır. Cenazesinde vaazı dönemin büyük püriten vaizlerinden Thomas Lever verdi.
Turner, kariyerinin oldukça erken dönemlerinde doğa tarihiyle ilgilenmeye başladı ve 1538 yılında Libellus de re herbaria adıyla yayınladığı İngiliz bitki ve hayvanlarının güvenilir bir listesini çıkarmaya koyuldu. 1544'te Turner Latince: Avium praecipuarum, quarum apud Plinium et Aristotelem mentio est, brevis et succincta historia'yı yayınladı. ("Aristoteles ve Pliny'nin Başlıca Kuşları..."), yalnızca Aristoteles ve Yaşlı Pliny'nin bahsettiği başlıca kuşları ve kuş adlarını tartışmakla kalmayıp aynı zamanda kendi kapsamlı ornitolojik bilgisi ile yola çıkarak kuşların doğru tanımlarını ve yaşam öykülerini de içerdi. Bu tamamen kuşlara ayrılmış ilk basılı kitap olmuştur.
1545'te Turner, The Rescuynge of the Romishe Fox'u ve 1548'de The Names of Herbes'i yayınladı. 1551 yılında, botanik alanındaki ününü dayandırdığı ünlü Herbal kitabının üç bölümünden ilkini yayınladı.
A new herball, wherin are conteyned the names of herbes… (Londra: Steven Myerdman tarafından basılmıştır ve John Gybken tarafından soolde, 1551) Turner'ın çalışmasının ilk kısmıdır; ikincisi 1562'de ve üçüncüsü 1568'de Köln'den Arnold Birckman tarafından yayınlanmıştır. Bu ciltler, İngiliz bitkileri üzerine ilk açık ve sistematik araştırmayı sağladı ve hayranlık uyandıran kabartmaların(çoğunlukla Leonhart Fuchs'un 1542 kopyalanmıştır) ve Turner'ın kendi saha araştırmalarına dayanan ayrıntılı gözlemleriyle, şifalı bitkiyi daha önceki çalışmalara göre tamamen daha iyi bir temele oturttu. Ancak Turner aynı zamanda bu bitkilerin "kullanımları ve yararları" hakkında bir açıklama da eklemiş ve önsözünde bazılarının kendisini profesyonel bir kitleye ayrılmış olması gereken şeyleri halka açıklamakla suçlayacağını kabul etmiştir. Bitkiler ilk kez İngiltere'de, insanların başlıca İngiliz bitkilerini zorlanmadan tanımlayabilecekleri yerel dilde erişilebilir oldu.
A New Book of Spiritual Physick 1555'te yayımlandı. 1562'de Turner, Bitkisel kitabının, Cambridge'e gitmesini sağlayan patronun oğlu Sir Thomas Wentworth'a ithaf edilen ikinci bölümünü yayınlamıştır. Bu kitap Kölnlü Arnold Birckman tarafından basılmış ve aynı ciltte Turner'ın hamamlar üzerine incelemesi de yer almıştır. İkinci cilt, Wells'e sadece beş mil uzaklıktaki ünlü Glastonbury dikenine yapılan en eski atıflardan birini içerir ve Turner bize "orada yaşayanların hepsinin sadık bir şekilde tuttuğu üzere, tüm hafta boyunca harikadır" der. Turner's Herbal'ın üçüncü ve son bölümü, birinci ve ikinci bölümlerin gözden geçirilmiş baskılarını da içeren bir cilt halinde 1568'de yayınlandı. Bu eser Kraliçe Elizabeth'e ithaf edilmiştir. Bitkinin sadece İngiliz bitki türlerini tanımladığını ve "ne eski Yunanlılardan ne de Latinlerden bahsedilmediğini" ileri sürmüştür. Yine 1568'de yayınlanan A New Boke on the Natures and Properties of all Wines arkasında farmakolojik bir amaç vardı ve aynı zamanda içerdiği Treatise of Triacle da vardı.
Turner, Kisveler tartışmasında konformist olmayan grubun bir üyesi olarak, zina yapan bir kişiye kare bir şapka giydirerek kefaret ödetmesi ve köpeğine piskoposların kafalarından bu tür şapkaları çalmayı öğretmesiyle ünlüydü. Bilimsel uğraşlarının başka, belirgin siyasi sonuçları da vardı. Örneğin Tudor tarihçisi Lacey Baldwin Smith'e göre, "William Turner, Henry VIII'in İncil'in okunmasını sosyal statüye sahip erkeklerle sınırlayan 1543 tarihli bildirisine karşı konuşmaya cesaret ettiği zaman dini hoşnutsuzluk ve sivil isyan açıkça el ele yürüyordu. 'Zenginlerin ve soyluların fakir insanlardan daha bilge olduğunu' söylemek nasıl bir dinsiz bilgelikti, diye sordu."
Turner bir türün başka bir türe değişimini açıklayan Türlerin transmutasyonunu benimsedi. Bilim tarihçisi Charles E. Raven, "Kurnaz bir gözlemci ve mükemmel bir botanikçi olan Turner, transmutasyonu sıradan bir olay olarak kabul etti" diye yazmıştır.
Doğa tarihi yayınları
- 1538: Latince: Libellus de re herbaria novus. Bydell, London. Index 1878; facsimiles 1877, 1966.
- 1544: Latince: Avium praecipuarum, quarum apud Plinium et Aristotelem mentio est, brevis et succincta historia. Gymnicus, Cologne. ed Cambridge 1823; ed with transl. Cambridge 1903.
- 1548: Turner, William (1548). The Names of Herbes. 1881. Londra: .
- 1551: (1995) [1562–8]. A New Herball Parts II and III. Cambridge University Press. ISBN . (Part 1 Mierdman, London 1551; Parts 2 and 3 Barckman, Cologne. 1562, 1568) Parts 1-2, 1551-1562, available at BHL
Diğer eserler Raven tarafından kısaca listelenmiştir.
Kaynakça
- ^ Year of birth from DNB; day of death preferred on grounds of a message sent by the Bishop of Norwich: see Raven p122.
- ^ a b Samson, Alexander. Locus Amoenus: Gardens and Horticulture in the Renaissance, 2012 :4
- ^ Raven, Charles E. 1947. English naturalists from Neckam to Ray: a study of the making of the modern world. Cambridge. p38
- ^ Armstrong, Patrick (2000). The English Parson-naturalist: A Companionship Between Science and Religion. Gracewing. s. 43. ISBN .
- ^ "Turner, William (TNR529W)". A Cambridge Alumni Database. Cambridge Üniversitesi.
- ^ "Richard Cox" 1911 Encyclopædia Britannica Vol. 7
- ^ 1911 Encyclopædia Britannica
- ^ Adler, Mark (May 2010). Mendip Times. ss. 36-37. Eksik ya da boş
|başlık=
() - ^ "William Turner and the First Bird Book | BirdNote". BirdNote. 18 Ocak 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Ocak 2018.
- ^ Stout, Adam (2020) Glastonbury Holy Thorn: Story of a Legend Green & Pleasant Publishing, pp. 24-25
- ^ Knight, Leah. Of Books and Botany in Early Modern England. s. 40.
- ^ Smith, Henry VIII: The Mask of Royalty, Boston: Houghton Mifflin Co., 1971, p. 128.
- ^ Raven, Charles E. (2010 edition). Natural Religion and Christian Theology: Volume 1, Science and Religion: The Gifford Lectures 1951. Cambridge University Press. p. 205.
- ^ Raven, Charles E. 1947. English naturalists from Neckam to Ray: a study of the making of the modern world. Cambridge. p71
- Chisholm, Hugh, (Ed.) (1911). "Turner, William". Encyclopædia Britannica. 27 (11. bas.). Cambridge University Press.
- Hunt, William (1899). "Turner, William (d.1568)". (Ed.). Dictionary of National Biography. 57. Londra: Smith, Elder & Co.
- Jones, W. R. D. "Turner, William (1509/1510-1568)". Oxford Ulusal Biyografi Sözlüğü (çevrimiçi bas.). Oxford University Press. doi:10.1093/ref:odnb/27874. Birleşik Krallık Halk Kütüphanesi abonelik veya üyeliği gereklidir
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
William Turner 1509 10 13 Temmuz 1568 Ingiliz ilahiyatci ve reformcu doktor ve doga tarihcisiydi Kendisi Ingiliz botaniginin babasi olarak nitelendirildi Italya da tip okudu ve Isvicreli buyuk doga bilimci Conrad Gessner in dostuydu Kendisi ilk bitki bilimci ve kus bilimcidir Gunumuzde en cok ilgi goren bu alanlara dayanmaktadir Ingiltere deki ilk papaz doga bilimcilerden biri olarak bilinmektedir William Turner in Herbal adli eserinden adamotu bitkisinin illustrasyonu Latince yerine Ingilizce yazilan ilk eserdir Libellus de Re herbaria yi ilk olarak 1538 de Latince olarak yayinladi ve daha sonra bitki bilimcilerin bilgilerini paylasmadigina inandigi icin Ingilizceye cevirdi Turner in calismalari VIII Henry ve Mary Tudor doneminde kinanmistir HayatiLibellus de Re Herbaria Novus un kapak sayfasi 1538Guilielmus Turnerus adiyla Libellus de Re Herbaria Novus un onsozuTamamen ornitolojiye adanmis ilk basili kitap olan Avium Praecipuarum un kapak sayfasi 1544Ilk yillari Turner 1508 de ya da 1508 civarinda Morpeth Northumberland da dogdu Babasi muhtemelen ayni adi tasiyan bir tabakciydi 1526 1533 yillari arasinda Cambridge Universitesi Pembroke Hall da egitim gordu 1530 da lisans 1533 te yuksek lisans derecelerini aldi Cambridge deki Pembroke Hall un uyesi ve kidemli hazinedariydi Cambridge deyken 1538 de Libellus de re herbaria da dahil olmak uzere cesitli eserler yayinladi Bos zamanlarinin cogunu dogal ortamlarinda aradigi ve Ingiltere de o zamana kadar bilinmeyen bir dogrulukla tanimladigi bitkileri dikkatli bir sekilde inceleyerek gecirdi 1540 yilinda tutuklanana kadar vaaz vermek uzere seyahat etmeye basladi Serbest birakildiktan sonra 1540 1542 yillari arasinda Italya da Ferrara ve Bologna da tip egitimi aldi ve bu universitelerden birinde doktor unvanini aldi Jane Auder ile evlendi 1542 de oglu Peter i dogurdu Olumunden sonra Ely Piskoposu Richard Cox ile yeniden evlendi Kariyeri Tip egitimini tamamladiktan sonra Emden Kontu nun doktoru oldu Ingiltere ye dondugunde Somerset Duku nun papazi ve doktoru oldu ve Somerset in etkisiyle dini kismi tercih etti Somerset in doktoru olma pozisyonu ayni zamanda ust sosyete arasinda calismaya da yol acti 1550 de York Katedrali nde Botevant in papazi ve 1551 den 1553 e kadar Wells Katedrali nin dekaniydi ve burada bir sebze bahcesi kurdu Ingiltere Kralicesi Mary tahta cikinca Turner bir kez daha surgune yollandi 1553 ten 1558 e kadar Bayern deki Weissenburg da yasadi ve doktor olarak gecimini sagladi Bu donemde Kalvinist oldu 1558 de Ingiltere Kralicesi Elizabeth in tahta gecmesinin ardindan Turner Ingiltere ye geri dondu ve 1560 tan 1564 e kadar bir kez daha Wells Katedrali nin Dekani oldu Ingiliz kilisesini Almanya ve Isvicre deki reform kiliseleriyle bir anlasmaya getirme cabasi 1564 te uyumsuzluk nedeniyle gorevden alinmasina sebep oldu Turner 7 Temmuz 1568 de Londra Sehri Crutched Friars taki evinde hayatini kaybetti ve St Olave Hart Caddesi ndeki kiliseye gomuldu Bu kilisenin guneydogu duvarina oyulmus bir tas Turner in anisinadir Cenazesinde vaazi donemin buyuk puriten vaizlerinden Thomas Lever verdi Turner kariyerinin oldukca erken donemlerinde doga tarihiyle ilgilenmeye basladi ve 1538 yilinda Libellus de re herbaria adiyla yayinladigi Ingiliz bitki ve hayvanlarinin guvenilir bir listesini cikarmaya koyuldu 1544 te Turner Latince Avium praecipuarum quarum apud Plinium et Aristotelem mentio est brevis et succincta historia yi yayinladi Aristoteles ve Pliny nin Baslica Kuslari yalnizca Aristoteles ve Yasli Pliny nin bahsettigi baslica kuslari ve kus adlarini tartismakla kalmayip ayni zamanda kendi kapsamli ornitolojik bilgisi ile yola cikarak kuslarin dogru tanimlarini ve yasam oykulerini de icerdi Bu tamamen kuslara ayrilmis ilk basili kitap olmustur 1545 te Turner The Rescuynge of the Romishe Fox u ve 1548 de The Names of Herbes i yayinladi 1551 yilinda botanik alanindaki ununu dayandirdigi unlu Herbal kitabinin uc bolumunden ilkini yayinladi A new herball wherin are conteyned the names of herbes Londra Steven Myerdman tarafindan basilmistir ve John Gybken tarafindan soolde 1551 Turner in calismasinin ilk kismidir ikincisi 1562 de ve ucuncusu 1568 de Koln den Arnold Birckman tarafindan yayinlanmistir Bu ciltler Ingiliz bitkileri uzerine ilk acik ve sistematik arastirmayi sagladi ve hayranlik uyandiran kabartmalarin cogunlukla Leonhart Fuchs un 1542 kopyalanmistir ve Turner in kendi saha arastirmalarina dayanan ayrintili gozlemleriyle sifali bitkiyi daha onceki calismalara gore tamamen daha iyi bir temele oturttu Ancak Turner ayni zamanda bu bitkilerin kullanimlari ve yararlari hakkinda bir aciklama da eklemis ve onsozunde bazilarinin kendisini profesyonel bir kitleye ayrilmis olmasi gereken seyleri halka aciklamakla suclayacagini kabul etmistir Bitkiler ilk kez Ingiltere de insanlarin baslica Ingiliz bitkilerini zorlanmadan tanimlayabilecekleri yerel dilde erisilebilir oldu A New Book of Spiritual Physick 1555 te yayimlandi 1562 de Turner Bitkisel kitabinin Cambridge e gitmesini saglayan patronun oglu Sir Thomas Wentworth a ithaf edilen ikinci bolumunu yayinlamistir Bu kitap Kolnlu Arnold Birckman tarafindan basilmis ve ayni ciltte Turner in hamamlar uzerine incelemesi de yer almistir Ikinci cilt Wells e sadece bes mil uzakliktaki unlu Glastonbury dikenine yapilan en eski atiflardan birini icerir ve Turner bize orada yasayanlarin hepsinin sadik bir sekilde tuttugu uzere tum hafta boyunca harikadir der Turner s Herbal in ucuncu ve son bolumu birinci ve ikinci bolumlerin gozden gecirilmis baskilarini da iceren bir cilt halinde 1568 de yayinlandi Bu eser Kralice Elizabeth e ithaf edilmistir Bitkinin sadece Ingiliz bitki turlerini tanimladigini ve ne eski Yunanlilardan ne de Latinlerden bahsedilmedigini ileri surmustur Yine 1568 de yayinlanan A New Boke on the Natures and Properties of all Wines arkasinda farmakolojik bir amac vardi ve ayni zamanda icerdigi Treatise of Triacle da vardi Turner Kisveler tartismasinda konformist olmayan grubun bir uyesi olarak zina yapan bir kisiye kare bir sapka giydirerek kefaret odetmesi ve kopegine piskoposlarin kafalarindan bu tur sapkalari calmayi ogretmesiyle unluydu Bilimsel ugraslarinin baska belirgin siyasi sonuclari da vardi Ornegin Tudor tarihcisi Lacey Baldwin Smith e gore William Turner Henry VIII in Incil in okunmasini sosyal statuye sahip erkeklerle sinirlayan 1543 tarihli bildirisine karsi konusmaya cesaret ettigi zaman dini hosnutsuzluk ve sivil isyan acikca el ele yuruyordu Zenginlerin ve soylularin fakir insanlardan daha bilge oldugunu soylemek nasil bir dinsiz bilgelikti diye sordu Turner bir turun baska bir ture degisimini aciklayan Turlerin transmutasyonunu benimsedi Bilim tarihcisi Charles E Raven Kurnaz bir gozlemci ve mukemmel bir botanikci olan Turner transmutasyonu siradan bir olay olarak kabul etti diye yazmistir Doga tarihi yayinlari 1538 Latince Libellus de re herbaria novus Bydell London Index 1878 facsimiles 1877 1966 1544 Latince Avium praecipuarum quarum apud Plinium et Aristotelem mentio est brevis et succincta historia Gymnicus Cologne ed Cambridge 1823 ed with transl Cambridge 1903 1548 Turner William 1548 The Names of Herbes 1881 Londra 1551 1995 1562 8 A New Herball Parts II and III Cambridge University Press ISBN 978 0 521 44549 8 Part 1 Mierdman London 1551 Parts 2 and 3 Barckman Cologne 1562 1568 Parts 1 2 1551 1562 available at BHL Diger eserler Raven tarafindan kisaca listelenmistir Kaynakca Year of birth from DNB day of death preferred on grounds of a message sent by the Bishop of Norwich see Raven p122 a b Samson Alexander Locus Amoenus Gardens and Horticulture in the Renaissance 2012 4 Raven Charles E 1947 English naturalists from Neckam to Ray a study of the making of the modern world Cambridge p38 Armstrong Patrick 2000 The English Parson naturalist A Companionship Between Science and Religion Gracewing s 43 ISBN 978 0 85244 516 7 Turner William TNR529W A Cambridge Alumni Database Cambridge Universitesi Richard Cox 1911 Encyclopaedia Britannica Vol 7 1911 Encyclopaedia Britannica Adler Mark May 2010 Mendip Times ss 36 37 Eksik ya da bos baslik yardim William Turner and the First Bird Book BirdNote BirdNote 18 Ocak 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Ocak 2018 Stout Adam 2020 Glastonbury Holy Thorn Story of a Legend Green amp Pleasant Publishing pp 24 25 978 1 9162686 1 6 Knight Leah Of Books and Botany in Early Modern England s 40 Smith Henry VIII The Mask of Royalty Boston Houghton Mifflin Co 1971 p 128 Raven Charles E 2010 edition Natural Religion and Christian Theology Volume 1 Science and Religion The Gifford Lectures 1951 Cambridge University Press p 205 978 0 521 16639 3 Raven Charles E 1947 English naturalists from Neckam to Ray a study of the making of the modern world Cambridge p71 Chisholm Hugh Ed 1911 Turner William Encyclopaedia Britannica 27 11 bas Cambridge University Press Hunt William 1899 Turner William d 1568 Ed Dictionary of National Biography 57 Londra Smith Elder amp Co Jones W R D Turner William 1509 1510 1568 Oxford Ulusal Biyografi Sozlugu cevrimici bas Oxford University Press doi 10 1093 ref odnb 27874 Birlesik Krallik Halk Kutuphanesi abonelik veya uyeligi gereklidir