Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Wilson Ermenistanı (Ermenice: Վիլսոնյան Հայաստան) ABD Başkanı Woodrow Wilson Dışişleri Bakanlığı tarafından çizildiği üzere Sevr Antlaşması'ndaki Birinci Ermenistan Cumhuriyeti'nin sınır yapılandırmasını ifade eder. Sevr Antlaşması, Ağustos 1920'de Batı Müttefik Güçleri ile Osmanlı İmparatorluğu'nun mağlup hükûmeti arasında hazırlanmış ve imzalanmış bir barış antlaşmasıydı. Anlaşma Amerika Birleşik Devletleri tarafından asla imzalanmadı. Antlaşmanın imzalanmasına rağmen Osmanlı İmparatorluğu tarafından hiçbir zaman onaylanmadı.
Önerilen sınırlar, bir zamanlar Ermeni nüfusunun yoğun olduğu Erzurum, Bitlis ve Van gibi Osmanlı vilayetlerini içeriyordu. Bu bölge, ilk Ermenistan Cumhuriyeti için Trabzon limanında Karadeniz'e çıkış sağlaması adına Trabzon'un batı tarafına kadar kuzeye doğru genişletilmiştir. Pontus'un önerilen devleti 1919 Paris Barış Konferansı'nda tartışıldı, ancak Yunan Eleftherios Venizelos hükûmeti böyle bir devletin tehlike yaratabileceği durumundan korkuyordu ve bunun yerine Wilson Ermenistanı'nın içerisine dahil edildi.
Amerika Birleşik Devletleri Senatosu 1920'de Ermenistan yetkisini reddetti. Türk Kurtuluş Savaşı'nın patlak vermesi Osmanlı İmparatorluğu'nun Sevr Antlaşması'nı onaylamamasına yol açtı. 1920 yılının ilerleyen zamanlarında Türk-Ermeni Savaşı başladı. Ermenistan mağlup edildi ve 2 Kasım 1920'de imzalanan Gümrü Antlaşması dolayısıyla Sevr Antlaşması uyarınca Ermeniler kendilerine vadedilen toprak bütünlüğünden feragat ettiler. Kars Antlaşması, 2 Aralık 1920'de Sovyet Ordusu tarafından Demokratik Ermenistan Cumhuriyeti'nin ilhak edilmesinin ardından Sovyet Rusya ve Türkiye arasında müzakere edildi ve 23 Ekim 1921'de Ermenistan'daki Sovyet hükûmeti arasında imzalandı.Sovyet Rusya hükûmeti, Moskova Antlaşması'nda Ermenistan toprakları ile Türkiye arasında gördüğü benzer bir sınırı ayrı olarak müzakere etti (1921).
Son Türk ve Ermeni sınırları, genel olarak onaylanmamış ve uygulanmayan Sevr Antlaşması'nın yerini alan Lozan Antlaşması'nda 1923'te uluslararası olarak kabul edildi.
Müzakereler
Londra Konferansı sırasında David Lloyd George, Wilson'u işgal altındaki Türk Ermenistanının talep ettiği bölgeler için Anadolu'ya ve özellikle de Ermeni diasporasının desteğine izin vermesi için teşvik etti. Wilson, Ermeni ulusal hareketinin iddialarını incelemek ve bu iddiaların Wilson ilkelerine uyumlu olup olmadığını belirlemek için King-Crane Komisyonu ve General bölgeye gönderdi. 12. nokta:
"Mevcut Osmanlı İmparatorluğu'nun Türk kesimine güvenli bir egemenlik sağlanmalı, ancak şu anda Türk hakimiyeti altındaki diğer milletlerden kuşkusuz bir yaşam güvenliği ve kesinlikle zarar görmemiş bir özerk kalkınma fırsatı sağlanmalı ve Çanakkale Boğazı kalıcı olarak açılmalıdır. uluslararası garantiler altında tüm ulusların gemilerine ve ticaretine serbest geçiş olmalıdır. "
King-Crane Komisyonu, bir Ermeni devleti olup olmadığı ve bu devletin ABD yetkisi altında yaratılıp yaratılmayacağı konusunu ele aldı ve bir Ermeni devlet olması gerektiği sonucuna vardı. Komisyonun bir Ermeni devletinin kurulmasını haklılaştırmayı önerdiği iddialarının, II. Dünya Savaşı'ndan sonra İsrail'in varlığına ilişkin daha sonraki argümanlara benzer olduğu kaydedildi. Harbord, bölgede yaşanabilecek savaşlar yüzünden Ermenilerin yaşadığı toprakların bölünmesi yönünde öneride bulundu. Harbord'un raporu, "geçmiş yanlışlar için misillemenin cazibesinin" bölgede barışın korunmasını son derece zorlaştıracağını belirtti.
King-Crane Komisyonu, Ermenilerin travmatik bir deneyim yaşadıklarını, Osmanlı İmparatorluğu'na haklarına daha fazla saygı göstermelerine güvenemeyeceklerini ve Ermenilerin "bir halk olduğunu" kaydetti. Bu nedenle Komisyon, Kafkasya Cephesi sırasında kurulan kazanılmış Ermeni bağımsızlığına uluslararası toplum tarafından saygı duyulmasını ve Müttefikler tarafından sigortalanmasını önerdi.
Ermeni iddiaları
Ermeni Devrim Federasyonu (ARF), Ermeni ulusal hareketinin liderlerini kullanarak, Ermenilerin bir ulus inşa etme kabiliyetine sahip oldukları iddiasına dayanarak bu bölgenin Osmanlı İmparatorluğu'nun bir parçası olmaması gerektiğini iddia etti. Ermeniler yaklaşık 3 yıl (1915-1918) Osmanlı İmparatorluğu'nun Van ilini çevreleyen bir bölge üzerinde fiili kontrole sahiptiler. ARF, bu bölgeyi Rus İmparatorluğu'nun çöküşünden sonra yaratılan ilk modern Ermeni cumhuriyeti olan yeni kurulan Ermenistan Cumhuriyeti'ne (1918-1920) eklemenin doğal olduğunu belirtti.
Bu dönemde geliştirilen bir diğer argüman nüfusun gittikçe daha fazla Ermeni olduğu ve bu nedenle Ermenilerin bir azınlık değil, birçoğulluk olduğu; yerlerinden edilmiş Ermenilerin bu alana taşınması bir seçenek olarak görülmesiydi. 1917'de yaklaşık 150.000 Ermeni Erzurum, Bitlis, Muş ve Van illerine yerleşti. Ermeniler zaten evlerini inşa etmeye ve tarım alanlarını yaratmaya başlamışlardı. 1917'de vali Aram Manukian, Rusya veya Osmanlı İmparatorluğu altında bölgede yeni bir özerk devletin kurulması gerektiğini belirtti. Armen Garo (Karekin Pastermajian) ve diğer sözcüler, Avrupa'daki Ermeni askerlerin yeni tesisin korunması ve istikrarı için Kafkasya cephesine nakledilmelerini önerdiler. Ermeni askerleri, Osmanlı Ordusu ile Ermeni cephesi arasında koruyucu bir çizgi oluşturmaya başladı.
Sonrası
King-Crane Komisyonunun ardından, sahadaki olaylar kendiliğinden gelişmeye başladı. Başkan Wilson 24 Mayıs 1920'de Amerika Birleşik Devletleri Kongresi'nden Ermenistan'ın devlet olarak tanınmasını istedi. Amerika Birleşik Devletleri Senatosu 1 Haziran 1920'de 52-23 oyla talebini reddetti. Eylül 1920'de Türk-Ermeni Savaşı başladı. Birinci Ermenistan Cumhuriyeti Kasım 1920'de yenildi ve "Batı Ermenistan" a çeşitli toprak iddiaları ile birlikte Sevr Antlaşması'ndan vazgeçtiği Gümrü Antlaşması'nı imzaladı. Ermenistan hükûmeti daha sonra devrildi. Yeni Ermeni hükûmeti, önceki Ermeni imtiyazlarını tekrar teyit eden ve iki ülke arasındaki modern sınırları belirleyen Kars Antlaşması'nı imzaladı.
1922'nin sonlarında, çeşitli uluslararası partiler Sevr Antlaşması'nın yerini almak üzere Lozan Antlaşması'nı müzakere ettiler. Önceki Türk-Ermeni antlaşmaları ve o zamanki Sovyet Ermeni hükûmetinin görüşleri göz önüne alındığında, Ermeniler'in "Batı Ermenistan" iddiası konusu düştü.
II. Dünya Savaşı'ndan sonra Sovyetler Birliği, Kars Antlaşması'nı feshetmeye ve Türkiye'ye bırakılan toprakları geri kazanmaya çalıştı. Sovyet iddiaları uluslararası Ermeni diasporasının yanı sıra Ermeni Devrimci Federasyonu tarafından da desteklendi. Ermeni liderler, Doğu Anadolu'nun Türkiye'den geri kazanılması için İngiliz ve Amerikan desteğini toplamaya çalıştı, ancak Winston Churchill Sovyet ve Ermeni toprak iddialarına itiraz etti. Aynı şekilde, Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanlığı da Türkiye'yi destekledi ve 1934'ten beri olduğu gibi Wilson Ermenistanına önceki desteğinin sona erdiğini söyledi.Sovyetler Birliği, Stalin'in 1953'teki ölümünden sonra Türkiye aleyhindeki iddialarını reddetti.
Modern Zamanlar
Bugün, ilk hedefin devamı olarak, Sevr Antlaşması ile Wilson Ermenistanı olarak belirlenen tüm bölgelerden oluşan bağımsız ve birleşik bir Ermenistan'ın oluşturulması, ABD'nin resmi desteğinin sona ermesine bakılmaksızın, Ermeni Devrim Federasyonu'nun belirtilen bir amacıdır. Ayrıca bu fikir bölgelerin artık ağırlıklı olarak Kürtler ve Türkler'in yaşadığı gerçeğine rağmen sürmektedir.
Ermeni Soykırımı tarihçisi Vahakn Dadrian, Ermenilerin çoğunu geliştirme çabası olarak başlasa da, Sevr Antlaşması'nın büyük ölçüde Ermenilerin talihsizliklerini birleştirmeye hizmet ettiğini savundu. "Uzun süredir gecikmiş ve şartlarını Ermenilere hak etmiş gibi görünse de, Ermenilere büyük bir tarihi Ermenistan geri yükleme sözü, abartılı Ermeni umutlarını ve irredentist arzuları körükledi." Sevr Antlaşması'nın doğuşu, soykırım yazarlarına karşı kovuşturmayı başlatan Damat Ferit'in Bakanı'nın kesin yenilgisiyle de çakıştı. O dönemden itibaren mahkeme askeri yargılama süreci gevşedi ve yavaş yavaş kayboldu.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Hovannisian, Richard G. (1996). The Republic of Armenia, Vol. IV: Between Crescent and Sickle, Partition and Sovietization. Berkeley, California: University of California Press. s. 40–44.
- ^ Hovannisian Richard G. The Armenian People from Ancient to Modern Times: Vol.
- ^ Richard G. Hovannisian The Armenian People from Ancient to Modern Times: Foreign dominion to statehood: the fifteenth century to the twentieth century.
- ^ a b Suny, Ronald Grigor (1993). Looking Toward Ararat: Armenia in Modern History. Indiana University Press. pp. 169, 175–176.
- ^ Ro'i, Yaacov (1974). Tecavüzden Tutulmaya: Orta Doğu'da Sovyet Politikasının Belgesel Çalışması, 1945-1973. İşlem Yayıncısı. s. 106-107.
- ^ Vahakn N. Dadrian The History of the Armenian Genocide: Ethnic Conflict from the Balkans to Anatolia to the Caucasus, p. 359
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Wilson Ermenistani Ermenice Վիլսոնյան Հայաստան ABD Baskani Woodrow Wilson Disisleri Bakanligi tarafindan cizildigi uzere Sevr Antlasmasi ndaki Birinci Ermenistan Cumhuriyeti nin sinir yapilandirmasini ifade eder Sevr Antlasmasi Agustos 1920 de Bati Muttefik Gucleri ile Osmanli Imparatorlugu nun maglup hukumeti arasinda hazirlanmis ve imzalanmis bir baris antlasmasiydi Anlasma Amerika Birlesik Devletleri tarafindan asla imzalanmadi Antlasmanin imzalanmasina ragmen Osmanli Imparatorlugu tarafindan hicbir zaman onaylanmadi Wilson Ermenistaninin projeksiyonuSevr Antlasmasi na gore Wilson Ermenistani Baskan Wilson tarafindan verilen Ermenistan sinirlarini gosteren harita Onerilen sinirlar bir zamanlar Ermeni nufusunun yogun oldugu Erzurum Bitlis ve Van gibi Osmanli vilayetlerini iceriyordu Bu bolge ilk Ermenistan Cumhuriyeti icin Trabzon limaninda Karadeniz e cikis saglamasi adina Trabzon un bati tarafina kadar kuzeye dogru genisletilmistir Pontus un onerilen devleti 1919 Paris Baris Konferansi nda tartisildi ancak Yunan Eleftherios Venizelos hukumeti boyle bir devletin tehlike yaratabilecegi durumundan korkuyordu ve bunun yerine Wilson Ermenistani nin icerisine dahil edildi Amerika Birlesik Devletleri Senatosu 1920 de Ermenistan yetkisini reddetti Turk Kurtulus Savasi nin patlak vermesi Osmanli Imparatorlugu nun Sevr Antlasmasi ni onaylamamasina yol acti 1920 yilinin ilerleyen zamanlarinda Turk Ermeni Savasi basladi Ermenistan maglup edildi ve 2 Kasim 1920 de imzalanan Gumru Antlasmasi dolayisiyla Sevr Antlasmasi uyarinca Ermeniler kendilerine vadedilen toprak butunlugunden feragat ettiler Kars Antlasmasi 2 Aralik 1920 de Sovyet Ordusu tarafindan Demokratik Ermenistan Cumhuriyeti nin ilhak edilmesinin ardindan Sovyet Rusya ve Turkiye arasinda muzakere edildi ve 23 Ekim 1921 de Ermenistan daki Sovyet hukumeti arasinda imzalandi Sovyet Rusya hukumeti Moskova Antlasmasi nda Ermenistan topraklari ile Turkiye arasinda gordugu benzer bir siniri ayri olarak muzakere etti 1921 Son Turk ve Ermeni sinirlari genel olarak onaylanmamis ve uygulanmayan Sevr Antlasmasi nin yerini alan Lozan Antlasmasi nda 1923 te uluslararasi olarak kabul edildi MuzakerelerLondra Konferansi sirasinda David Lloyd George Wilson u isgal altindaki Turk Ermenistaninin talep ettigi bolgeler icin Anadolu ya ve ozellikle de Ermeni diasporasinin destegine izin vermesi icin tesvik etti Wilson Ermeni ulusal hareketinin iddialarini incelemek ve bu iddialarin Wilson ilkelerine uyumlu olup olmadigini belirlemek icin King Crane Komisyonu ve General bolgeye gonderdi 12 nokta Mevcut Osmanli Imparatorlugu nun Turk kesimine guvenli bir egemenlik saglanmali ancak su anda Turk hakimiyeti altindaki diger milletlerden kuskusuz bir yasam guvenligi ve kesinlikle zarar gormemis bir ozerk kalkinma firsati saglanmali ve Canakkale Bogazi kalici olarak acilmalidir uluslararasi garantiler altinda tum uluslarin gemilerine ve ticaretine serbest gecis olmalidir King Crane Komisyonu bir Ermeni devleti olup olmadigi ve bu devletin ABD yetkisi altinda yaratilip yaratilmayacagi konusunu ele aldi ve bir Ermeni devlet olmasi gerektigi sonucuna vardi Komisyonun bir Ermeni devletinin kurulmasini haklilastirmayi onerdigi iddialarinin II Dunya Savasi ndan sonra Israil in varligina iliskin daha sonraki argumanlara benzer oldugu kaydedildi Harbord bolgede yasanabilecek savaslar yuzunden Ermenilerin yasadigi topraklarin bolunmesi yonunde oneride bulundu Harbord un raporu gecmis yanlislar icin misillemenin cazibesinin bolgede barisin korunmasini son derece zorlastiracagini belirtti King Crane Komisyonu Ermenilerin travmatik bir deneyim yasadiklarini Osmanli Imparatorlugu na haklarina daha fazla saygi gostermelerine guvenemeyeceklerini ve Ermenilerin bir halk oldugunu kaydetti Bu nedenle Komisyon Kafkasya Cephesi sirasinda kurulan kazanilmis Ermeni bagimsizligina uluslararasi toplum tarafindan saygi duyulmasini ve Muttefikler tarafindan sigortalanmasini onerdi Ermeni iddialariErmeni Devrim Federasyonu ARF Ermeni ulusal hareketinin liderlerini kullanarak Ermenilerin bir ulus insa etme kabiliyetine sahip olduklari iddiasina dayanarak bu bolgenin Osmanli Imparatorlugu nun bir parcasi olmamasi gerektigini iddia etti Ermeniler yaklasik 3 yil 1915 1918 Osmanli Imparatorlugu nun Van ilini cevreleyen bir bolge uzerinde fiili kontrole sahiptiler ARF bu bolgeyi Rus Imparatorlugu nun cokusunden sonra yaratilan ilk modern Ermeni cumhuriyeti olan yeni kurulan Ermenistan Cumhuriyeti ne 1918 1920 eklemenin dogal oldugunu belirtti Bu donemde gelistirilen bir diger arguman nufusun gittikce daha fazla Ermeni oldugu ve bu nedenle Ermenilerin bir azinlik degil bircogulluk oldugu yerlerinden edilmis Ermenilerin bu alana tasinmasi bir secenek olarak gorulmesiydi 1917 de yaklasik 150 000 Ermeni Erzurum Bitlis Mus ve Van illerine yerlesti Ermeniler zaten evlerini insa etmeye ve tarim alanlarini yaratmaya baslamislardi 1917 de vali Aram Manukian Rusya veya Osmanli Imparatorlugu altinda bolgede yeni bir ozerk devletin kurulmasi gerektigini belirtti Armen Garo Karekin Pastermajian ve diger sozculer Avrupa daki Ermeni askerlerin yeni tesisin korunmasi ve istikrari icin Kafkasya cephesine nakledilmelerini onerdiler Ermeni askerleri Osmanli Ordusu ile Ermeni cephesi arasinda koruyucu bir cizgi olusturmaya basladi SonrasiKing Crane Komisyonunun ardindan sahadaki olaylar kendiliginden gelismeye basladi Baskan Wilson 24 Mayis 1920 de Amerika Birlesik Devletleri Kongresi nden Ermenistan in devlet olarak taninmasini istedi Amerika Birlesik Devletleri Senatosu 1 Haziran 1920 de 52 23 oyla talebini reddetti Eylul 1920 de Turk Ermeni Savasi basladi Birinci Ermenistan Cumhuriyeti Kasim 1920 de yenildi ve Bati Ermenistan a cesitli toprak iddialari ile birlikte Sevr Antlasmasi ndan vazgectigi Gumru Antlasmasi ni imzaladi Ermenistan hukumeti daha sonra devrildi Yeni Ermeni hukumeti onceki Ermeni imtiyazlarini tekrar teyit eden ve iki ulke arasindaki modern sinirlari belirleyen Kars Antlasmasi ni imzaladi 1922 nin sonlarinda cesitli uluslararasi partiler Sevr Antlasmasi nin yerini almak uzere Lozan Antlasmasi ni muzakere ettiler Onceki Turk Ermeni antlasmalari ve o zamanki Sovyet Ermeni hukumetinin gorusleri goz onune alindiginda Ermeniler in Bati Ermenistan iddiasi konusu dustu II Dunya Savasi ndan sonra Sovyetler Birligi Kars Antlasmasi ni feshetmeye ve Turkiye ye birakilan topraklari geri kazanmaya calisti Sovyet iddialari uluslararasi Ermeni diasporasinin yani sira Ermeni Devrimci Federasyonu tarafindan da desteklendi Ermeni liderler Dogu Anadolu nun Turkiye den geri kazanilmasi icin Ingiliz ve Amerikan destegini toplamaya calisti ancak Winston Churchill Sovyet ve Ermeni toprak iddialarina itiraz etti Ayni sekilde Amerika Birlesik Devletleri Disisleri Bakanligi da Turkiye yi destekledi ve 1934 ten beri oldugu gibi Wilson Ermenistanina onceki desteginin sona erdigini soyledi Sovyetler Birligi Stalin in 1953 teki olumunden sonra Turkiye aleyhindeki iddialarini reddetti Modern ZamanlarBugun ilk hedefin devami olarak Sevr Antlasmasi ile Wilson Ermenistani olarak belirlenen tum bolgelerden olusan bagimsiz ve birlesik bir Ermenistan in olusturulmasi ABD nin resmi desteginin sona ermesine bakilmaksizin Ermeni Devrim Federasyonu nun belirtilen bir amacidir Ayrica bu fikir bolgelerin artik agirlikli olarak Kurtler ve Turkler in yasadigi gercegine ragmen surmektedir Ermeni Soykirimi tarihcisi Vahakn Dadrian Ermenilerin cogunu gelistirme cabasi olarak baslasa da Sevr Antlasmasi nin buyuk olcude Ermenilerin talihsizliklerini birlestirmeye hizmet ettigini savundu Uzun suredir gecikmis ve sartlarini Ermenilere hak etmis gibi gorunse de Ermenilere buyuk bir tarihi Ermenistan geri yukleme sozu abartili Ermeni umutlarini ve irredentist arzulari korukledi Sevr Antlasmasi nin dogusu soykirim yazarlarina karsi kovusturmayi baslatan Damat Ferit in Bakani nin kesin yenilgisiyle de cakisti O donemden itibaren mahkeme askeri yargilama sureci gevsedi ve yavas yavas kayboldu Ayrica bakinizSykes Picot Anlasmasi Birlesik ErmenistanKaynakca Hovannisian Richard G 1996 The Republic of Armenia Vol IV Between Crescent and Sickle Partition and Sovietization Berkeley California University of California Press s 40 44 ISBN 0 520 08804 2 Hovannisian Richard G The Armenian People from Ancient to Modern Times Vol Richard G Hovannisian The Armenian People from Ancient to Modern Times Foreign dominion to statehood the fifteenth century to the twentieth century a b Suny Ronald Grigor 1993 Looking Toward Ararat Armenia in Modern History Indiana University Press pp 169 175 176 Ro i Yaacov 1974 Tecavuzden Tutulmaya Orta Dogu da Sovyet Politikasinin Belgesel Calismasi 1945 1973 Islem Yayincisi s 106 107 Vahakn N Dadrian The History of the Armenian Genocide Ethnic Conflict from the Balkans to Anatolia to the Caucasus p 359