Yam (Yama, Yamgorod, Rusça: Ям) Kingisepp, Leningrad Oblastı, Rusya'da Luga Nehri'nin doğu kıyısında bulunan bir kale ve miras alanıdır.
Yam | |
---|---|
17. yüzyılın başlarından bir Yam Kalesi çizimi | |
Yerel ad ru: Ям | |
Konum | Kingisepp, Leningrad Oblastı, Rusya |
Koordinatlar | 59°22′34.460″K 28°35′38.944″D / 59.37623889°K 28.59415111°D |
Kuruluşu | 1384 |
Kurucusu | Ivan Fyodorovich |
Yıkılışı | 1781 |
Güncel kullanımı | park |
Kale, Novgorod Cumhuriyeti'nin bir boyarı (asil) olan Ivan Fyodorovich tarafından cumhuriyetin batı sınırlarını korumak için 1384 yılında inşa edilmiştir. Kale sayesinde Yam, 14. yüzyıldan 15. yüzyıla kadar işgalden korundu. Novgorod Cumhuriyeti Moskova Büyük Dükalığı'na dahil edildikten sonra kale tamamen yeniden inşa edildi. inşasının ardından Yam Kalesi askeri önemini yitirdi.
16. yüzyılın sonu ile 17. yüzyılın başı arasında, Yam Kalesi İsveç ordusu tarafından iki kez ele geçirildi ve kale, 1612'de Stolbovo Antlaşması ile İsveç'e verildi. Ruslar 1658'de kaleye baskın düzenledi ve kalenin büyük bir bölümünü ele geçirdi, ancak İsveç garnizonu Detinetlerde direndi. Daha sonra, İsveç ordusu yeniden inşa etme amacıyla kalenin çoğunu (Detinetler hariç) yıktı. Yeni bir burç tipi kale inşaatına başlandı, ancak bu inşaat hiçbir zaman tamamlanamadı. 1703'te kale Ruslar tarafından geri alındı. Yam'ın inşaatı Rus Çarı Büyük Petro tarafından tamamlandı. Ancak, Rusya sınırı daha batıya doğru genişlediğinden, Yam kullanılmaz hale geldi. Detinetlerin kalıntıları, 1781'de Büyük Katerina'nın emriyle yıkıldı ve burçlar terk edildi. 19. yüzyılda, kaleyi çevreleyen alan bir şehir parkı haline geldi.
Tarihi
Novgorod Cumhuriyeti zamanları
Kroniklere göre, Yam Kalesi 1384 yılında Luga Nehri geçişi üzerinde kurulmuştur. Kale 33 günde inşa edildi. Kalenin inşaatının Novgorod için çok önemli olduğu görülmektedir. Bir tarihçi, "Novgorod'un tüm soylularının" sürece katıldığını yazmaktadır.[] İnşaatı beş kochansky voyvodası (bölge başkanı) yönetti. Ivan Fyodorovich inşaattan sorumluydu ve inşaat Osip Zakharovich, Yury Ontsiforovich, Fyodor Timofeev, Stepan Borisov ve diğer "boyarlar ve kültürsüzler" tarafından desteklendi. Kale, Novgorod'dan Avrupa'ya kara ve su yollarının kesiştiği Luga Nehri geçişinin sağ (doğu) kıyısında inşa edilmiştir. Ayrıca, Yam, Koporye'ye karayolu ile bağlantılıydı ve yedek birliklerin hareket edebilmesine olanak sağlamaktaydı. Aynı zamanda, bazı Novgorod vatandaşları kale içine, bazı Rus köylüleri çevre bölgelere yerleşmişti. Daha sonra Yam çevresinde Yamgorod (Yam-şehri) adında bir kasaba kuruldu.
1395'te İsveçliler Yam'a saldırdı, ancak bu saldırı başarısızlıkla sonuçlandı. Prens Konstantin liderliğindeki bir garnizon, kaçan İsveç ordusunu bozguna uğrattı. Kale iki yıl sonra Livonyalı şövalyeler tarafından tekrar saldırıya uğradı. Şövalyeler Yam çevresindeki birkaç köyü yağmaladılar, ancak kaleye saldırmaya çalışmadılar.
Novgorod-Livonya savaşı sırasında, Livonya ordusu 1443'te Yam'a saldırdı; (yerleşim yeri yaktılar ve iskeleyi yıktılar. Düzen elçilerinin bu saldırıyı kontrolsüz bir savaş ağası tarafından yapılan bağımsız bir baskın olarak sunmaya çalışmasına rağmen, 1444 sonbaharında büyük, iyi silahlanmış bir Livonya ordusu kaleyi kuşattı. Ordunun silahları arasında bir Prusya topu da vardı. O yıllarda Novgorod'da görev yapan Suzdal prensi Vasily Yuryevich, Yam'daki savunmaya liderlik etti. Bir top düellosu sonucunda Livonya ordusunun birlikleri yok edildi. Livonya kuvvetleri geri çekildi ve ağır kayıplar verdi. 1447'de bir Livonya Düzeni çok daha büyük bir orduyla Yam'ı tekrar ele geçirmeye çalıştı. Narva'dan topladığı kendi ordusunun yanı sıra birkaç mangası, topçusu, silahı ve Prusya'dan bir vagon treni vardı. Savaş şiddetli geçti ve Livonya kaynaklarına göre 13 gün sürdü. Son gün, Novgorod'dan topçu taşıyan takviyeler geldi ve Livonya ordusu tekrar ağır kayıplarla geri çekilmeye zorlandı. Livonyalılar Yam çevresindeki ve hatta Neva ve Izhora nehirlerinin kıyısındaki birçok köyü yağmaladılar.
1448'de bir barış anlaşması imzalandı, ancak savaşın sonucu olarak Yam ağır hasar gördü. Tahkimat eskimişti ve kasaba en yeni top saldırılarından korunamıyordu. Bu nedenle, o yıllarda Yam'ı teftiş eden Novgorod'un başpiskoposu II. Euthymius'un emriyle eski kale 1449'da söküldü. Hemen aynı yerde yeni ve modern bir kale inşa edildi.
Moskova Büyük Dükalığı yılları
Novgorod Cumhuriyeti 1478'de Moskova Büyük Dükalığı'nın bir parçası olduğunda, Yam Kalesi sınırda yer alıyordu, bu yüzden onarıldı ve Yamgorod yerleşiminin çevresi de ahşap bir surla çevrildi. 1492'de III. İvan, Narva Kalesi'nin hemen karşısında, Yam'dan çok uzak olmayan, Livonia'ya giden yol üzerinde inşasını emretti. 1490'da Yam, diğer surlarla birlikte modernize edildi. Yamgorod daha sonra Luga Nehri kıyısındaki ve bölgeye en yakın ana ticaret merkezi haline geldi. Dmitry Kitayev'in 1500 yılında Vodskaya Pyatina hakkında yazdığı kitabına göre 393 haneli 67 köyle çevriliydi.
İsveç Krallığı yılları
1580'de, Rusya Livonya Savaşı'nda savaşmakla meşgulken, İsveç Kralı III Johan Rus Baltık sahil şeridini ele geçirmeye karar verdi. Kral, Pontus De la Gardie komutasındaki bir orduyu Novgorod'a kadar olan bölgedeki bütün kaleleri ele geçirmek için görevlendirildi. Yam 28 Eylül 1581'de ele geçirilmeden önce Koporye, Korela, Ivangorod ve Narva mağlup edildi. İsveç kuvvetleri, Rusya'nın üç günlük bir kuşatmadan sonra geri aldığı 1590'a kadar Yam'ı elinde tuttu. 25 Mayıs 1595'te Tyavzino köyünde imzalanan bir barış anlaşması sonucunda Yam Rusya'nın bir parçası olarak kaldı.
1612'deki Karışıklık Dönemi'nde İsveç, Yam'ı tekrar ele geçirdi ve 1617'de Stolbovo köyünde imzalanan yeni bir anlaşma ile bu topraklar İsveç güvencesi altına alındı. 1633'te bir Holstein büyükelçisi Yamburg'dan (köyün İsveççe adı) geçerken onu sekiz kuleli ve yüksek taş duvarlara sahip orta büyüklükte bir kale olarak tanımladı. 1658'deki Rus-İsveç Savaşı sırasında, Rus kuvvetleri Yam'a saldırdı ve kaleye girdi, ancak İsveçliler detinete saklandı ve tüm saldırıları püskürttü. Rusların kaleyi ele geçirme girişimi, topçu birliğinin eksikliği nedeniyle başarısız oldu. Büyük bir kısmını ele geçirdikleri kaleden geri çekilmek zorunda kaldılar. 1681'de Erik Dahlbergh kaleye bir yolculuk gerçekleştirdi. Seyahati sırasında kale korkunç bir durumdaydı, ancak yapının yüksek kaliteli olduğunu ifade etmişti. Ne Yam ne de Koporye'nin İsveç tarafından ele geçirildikten sonra bir onarım görmediğini ifade eden Dahlbergh, kalenin düşmanlar tarafından kullanılmasındansa yıkılmasının daha mantıklı olacağını ifade etti. 1682'de, detinetler hariç, Yam kalesinin çoğu 40 varil barutla havaya uçuruldu. Aynı yerde yeni bir burç kalesi kuruldu, ancak bu inşaat 1700'deki Büyük Kuzey Savaşı başlamadan önce bitmemişti.
Rus İmparatorluğu yılları
1700'de Yamburg, I. Petro'nun güçlerine bir çarpışma yaşanmadan teslim oldu, ancak Rusları kaleyi terk etmeye zorladı. 13 Mayıs 1703'te, Tümgeneral Nikolay Verden komutasındaki bir Rus ekibi Yamburg'a geldi ve toplarla kaleye saldırı başladı. Ertesi gün, garnizon onurlu bir teslimiyet için bir heyet gönderdi ve teslimiyetleri kabul edildi. Ruslar garnizonun Narva'ya taşınmasına izin verdi ve kalmaya karar verenlere zarar verilmedi. Kasaba adının günümüzdeki İsveççe biçimi olan Yamburg, ele geçirildikten sonra da kullanılmaya devam edildi. Burç kalesi, Rus çarının emriyle ve Mareşal Boris Şeremetev komutasında aynı yılın sonbaharına kadar tamamlanmadı. Kale yeniden inşa edilmedi çünkü Narva ve Tartu'nun ele geçirilmesinden sonra sınır batıya taşınmıştı ve Yam'ın tek kullanım amacı İsveç amfibi saldırısı durumlarda küçük bir garnizona ev sahipliği yapmaktı. Detinetler yeniden inşa sırasında korundu ve yeni kalenin bir parçası oldu. O yıllarda, kalede farklı kalibrelerde 53 top bulunan bir garnizon bulunuyordu.
18. yüzyılın ikinci çeyreğinde, Rus askeri komutanlığı statik savunma pozisyonu taktiklerini terk ettiği için Yamburg Kalesi silahsızlandı. Askeri kontrol altında kaldı ve bazı askeri bölümleri (depolar vb.) varlığını korudu, ancak herhangi bir bakım veya onarım yapılmadan bırakılan eski detinetler çökmeye başlamıştı. 1760 yılında, II. Katerina'nın bir kararnamesi ile Yamburg bir şehir haline getirildi, bu yüzden binalarının çoğu yıkılarak yeni şehir düzenli bir planla inşa edildi. Detinetler yıkıldı ve Antonio Rinaldi, 1762'de bir Azize Katerina Kilisesi'nin inşası sırasında taş duvarlarının bazı kısımlarını kullandı. 1781'de II. KaterinaPetersburg'dan Revel'e seyahat ederken, Yam Kalesi'nin kalıntılarını inceledi ve kötü durumu nedeniyle detinetlerin tamamen yıkılmasını emretti. Tabyalar korunmuştu, ancak 18. yüzyılın sonunda bir basma fabrikası inşa etmek için kısmen yok edildiler.
19. yüzyılın ortalarında, Yamburg kasabasında bir askeri garnizon konuşlandı. Başlangıçta, garnizon Irkutsky 93. Piyade Alayı tarafından yönetildi, ancak 1881'de Finlandiya'ya taşındı. Dvinsky 91. Piyade Alayı 1883'te Yamburg'a taşındı. Daha sonra 1893'te yerini Tsaritsynsky 146. Piyade Alayı aldı. Alay, Yam kale bölgesi üzerinde bir park kurdu. Kurulan parka Tsaritsynsky 146. Alayı Bahçesi adı verildi ve bu ad Ekim Devrimi'ne kadar kullanıldı.
1909'da, bir okul binasının inşası sırasında, okulun bodrum katının inşası için Yam Kalesi'nin güney kısmı kazıldı. İnşaat işçileri güneydeki kale kulesinin bazı kalıntılarını buldular. Bu keşfin ardından inşaat daha kuzeye, Luga kıyılarından daha uzağa taşındı.
Modern durum
2021 itibarıyla kalenin kalıntılarında üzerinde bir park yer almaktadır. Park Sovyet döneminde İşçi Bahçesi (Rusça: Сад трудящихся) olarak adlandırılsa da yerliler parkı Karanlık Bahçe (Rusça: Тёмный сад) olarak adlandırmaktaydılar; Sovyet sonrası dönemde park Yaz Bahçesi (Rusça: Летний сад) olarak yeniden adlandırıldı. Parkın kuzey tarafında iki burç kalıntısı günümüzde de görülebilmektedir. Bölgenin güney kesiminde tüm yer tahkimatı yıkılmış 1926 yılında köprü yapımı sırasında taş olanlar tamamen tahrip edilmişti. Ayrıca, St. Petersburg–Narva yolu detinetlerin bulunduğu yerdeydi. Kuzey tarafta, ticari okul binası halen durmaktadır, ancak yerel tarih müzesi haline olarak kullanımdadır. Kuzey ve güneydeki hendekler ve doğudaki bir gölet, kalenin ana hatlarını çizmektedir. Göletin kuzey hendeği yoluyla Luga Nehri'ne drenajı vardır. Bazı yerlerde, tahkimatın duvar kalıntıları görülebilir durumdadır.
Sovyet döneminde, parkta içinde bir dans pisti de olan bir sinema köşkü bulunmaktaydı, ancak çıkan yangın sonucunda tahrip oldu ve restore edilmedi. 1958'de parkın güneydoğu köşesine İkinci Dünya Savaşı partizanlarına adanan bir anıt yerleştirildi.
2017 yılında, Rosterminalugol parkın bakımını devraldı.İvangorod su hizmetleri servisi parkın göletini 24 Temmuz ve 25 Ağustos 2019 tarihleri arasında temizledi. Daha sonra çeşmeli Biolight Oloid Pyramaid su temizleme sistemi kuruldu. Gölete sazan ve carassius yavruları bırakıldı.
Mimari
Kale, nehir kıvrımının dışında yüksek ve sarp bir sahil üzerine inşa edilmiştir. Bu, saldırılarda ek bir destek oluşturmaktaydı. Kale her yönden sularla çevriliydi: batı tarafında Luga Nehri, diğer taraflarında hendekler vardı. Kale, nehre bakan bir yamuk şeklinde inşa edilmişti ve uzun kenarı hafif içbükeydi. Kireç taşından kıvrımlı duvarlar 4,5 metre genişliğindeydi. Köşelerde, kalenin batı, kuzey ve doğu surlarının ortasındaki kare kulelerle desteklenen 4 yuvarlak kulesi vardı. Bu, savunmacılara çapraz ateş etme olanağı sunmaktaydı. Detinetler, kalenin güneybatı köşesinde yer alırdı ve karşılıklı kapıları vardı. Harçla desteklenmiş iri kalker bloklardan yapılmış, birbiriyle ilişkili iki kare yarım kulede batıya doğru bir kapı yerleştirilmişti. 2 metre genişliğinde ve 17,5 metre uzunluğundaki geçidin içinde 3 adet kapı ve girişin önünde tek asma köprülü bir çukur bulunuyordu.
Burç kalesi, eskisi ile aynı plana göre inşa edilmiş olup, köşelerinde perdelerle birbirine bağlanan 4 burç bulunmaktaydı. Güneybatı köşede, güney ve batı perdeleri arasına eski detinetler yerleştirilmişti. Destinetlerin batı duvarı ve kapı kulesi perde içine inşa edilmiş ve giriş olarak kullanılmıştı. Bu nedenle güneybatı burcu diğerlerinden daha küçüktü.
Arkeoloji
Yam Kalesi'ndeki ilk arkeolojik araştırma, 1909'da ticari okul binasının inşası sırasında, işçiler doğuya bakan bir mazgallı güney kulesinin kalıntılarını bulduğunda gerçekleştirildi. Bu araştırma sırasında ayrıca güneybatı kule kalıntıları da keşfedildi. Bunlar çoğunlukla 1926'da yılında gerçekleşen bir köprü inşaatı sırasında tahrip edilmişti. 1950'de Vladimir Kostochkin, güney kulesinin, kabartmasının tasarım özelliklerine dayanarak 16. yüzyılın başında inşa edildiğini öne sürdü.
Kale bölgesinde 1971'de, Sovyetler Birliği Bilimler Akademisi Arkeoloji Enstitüsü'nün Leningrad şubesi tarafından Anatoly Kirpichnikov'un başkanlığındaki ilk büyük arkeolojik araştırma gerçekleştirildi. Bu araştırma sırasında 960 m2 (10.300 ft2) alanda dokuz kazı yapılmıştır. Antik yerleşme kazısının doğu tarafında, 15. yüzyılın sonu ile 16. yüzyılın başı arasına tarihlenen ve yüzey tabakasının hemen altında yer alan 4,5 m (15 ft) genişliğinde ve 1,9 m (6 ft 3 inç) yüksekliğinde bir duvar bulundu. Detinetlerde ve kuzey duvarının yakınında birçok eşya bulundu. Bu buluntular hem 15. ve 16. yüzyıllardaki Rus nüfusuna hem de 17. yüzyılda bölgede konuşlu olan İsveçli askerlerine atfedildiler. Çok az buluntu 14. yüzyıla ve 15. yüzyıl başına atfedilmiştir. Detinetlerde tek apsisli dört sütunlu kilisenin kalıntılarına da rastlandı. Bu kilise 14. yüzyıla tarihlendirilmiştir. Tüm araştırmalar, Stockholm'deki Kraliyet Askeri Arşivi'nde saklanan kalenin 1680 İsveç planının doğruluğunu kanıtladı. Arkeologlar, 18. yüzyılda kalenin güney kısmının yıkıldığına dair kanıtlar buldular. Bu araştırma sonucunda, 1974 yılında Yam Kalesi Arkeolojik Alanı Rusya'da kültürel miras alanı olarak tescil edildi.
2008 yılında gerçekleştirilen kazılarda, 17. yüzyıldan kalma burç kalesinin yapısının incelemesi amaçlanıyordu. Sonuç olarak, bir su borusu keşfedildi. Dolgu sırasında kuzey hendeğinin dibine yerleştirilmişti ve eskiden doğu hendeği olan göletin bir tarafından bir taşkın kapağıyla kaplıydı.
Arkeolojik kazılar sırasında bulunan eserlerin bir kısmı Kingisepp yerel tarih müzesinde sergilenmektedir.
Kaynakça
- ^ Кирпичников 1984, s. 180, Ямгород. Черты летописной истории.
- ^ a b Кирпичников 1984, s. 181, Ямгород. Черты летописной истории.
- ^ Косточкин 1964, s. 104.
- ^ a b c Ефимов 1972, s. 12.
- ^ Ефимов 1972, s. 14.
- ^ a b Косточкин 1964, s. 105.
- ^ a b Кирпичников 1984, ss. 181–182, Ямгород. Черты летописной истории.
- ^ a b Кирпичников 1984, s. 183, Ямгород. Черты летописной истории.
- ^ a b Косточкин 1964, ss. 105–106.
- ^ Косточкин 1964, ss. 106–107.
- ^ Ефимов 1972, s. 13.
- ^ Косточкин 1964, ss. 107–108.
- ^ Кирпичников 1984, ss. 183–184, Ямгород. Черты летописной истории.
- ^ a b Косточкин 1964, s. 108.
- ^ Ефимов 1972, s. 15.
- ^ a b c d Крепости Северо-Запада России 2012, s. 121.
- ^ Кирпичников 1984, s. 189, Ямгород. Крепостные сооружения.
- ^ Кирпичников 1984, ss. 189–190, Ямгород. Крепостные сооружения.
- ^ Кирпичников 1984, s. 190, Ямгород. Крепостные сооружения.
- ^ Аристов 2009, ss. 87–88, Бастионная крепость Петра Великого.
- ^ a b Крепости Северо-Запада России 2012, s. 122.
- ^ Аристов 2009, s. 88, Бастионная крепость Петра Великого.
- ^ a b Кирпичников 1984, ss. 191–192, Ямгород. Крепостные сооружения.
- ^ Аристов 2009, s. 90, Бастионная крепость Петра Великого.
- ^ a b Скрипинская 2014, s. 256.
- ^ Косточкин 1964, ss. 108–110.
- ^ Аристов 2009, ss. 118–119, Бастионная крепость Петра Великого.
- ^ a b c (Rusça). Oblast47.ru. 13 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2019.
- ^ a b Кирпичников 1984, s. 192, Ямгород. Крепостные сооружения.
- ^ a b Кирпичников 1984, ss. 192–194, Ямгород. Крепостные сооружения.
- ^ Кирпичников 1984, ss. 198–200, Ямгород. Крепостные сооружения.
- ^ a b (Rusça). Кингисепп 1. 5 Mart 2018. 13 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2019.
- ^ a b (Rusça). docs.cntd.ru. 13 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2019.
- ^ a b "Вы видели обновленный пруд в Летнем?". Восточный берег. 30 Ağustos 2019. 28 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Nisan 2022.
- ^ Поливанов А. (24 Haziran 2019). "Спасение пруда Летнего сада в Кингисеппе началось!". Время-Кингисепп. 15 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Aralık 2019.
- ^ Трубачёва Е. (27 Haziran 2019). "В Кингисеппе очистят пруд с помощью современных технологий". Gazeta.spb. 13 Aralık 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Aralık 2019.
- ^ Косточкин 1964, ss. 104–105.
- ^ Кирпичников 1984, s. 196, Ямгород. Крепостные сооружения.
- ^ a b Скрипинская 2014, ss. 255–256.
- ^ Кирпичников 1984, s. 186, Ямгород. Крепостные сооружения.
- ^ Кирпичников 1984, ss. 194–196, Ямгород. Крепостные сооружения.
- ^ Кирпичников 1984, s. 187, Ямгород. Крепостные сооружения.
- ^ Кирпичников 1984, s. 188, Ямгород. Крепостные сооружения.
- ^ Кирпичников 1984, s. 198, Ямгород. Крепостные сооружения.
- ^ (Rusça). jamburg.jimdo.com. 19 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2019.
Bibliyografya
- Аристов, В. В. (2009). Страницы Яма-Ямбурга-Кингисеппа в истории России и Европы [Pages of history of Yam—Yamburg—Kingisepp in Russian and European history]. В. В. Аристов (Rusça). СПб. ISBN .
- Жулев, П. Н. (1924). Очерк истории Кингисеппского уезда и города Кингисеппа (бывшего Яма — Ямбурга) [Articles about history of Kingisepp district and town of Kingisepp]. Отд-ние нар. образ. Кингиссеппск. уисполкома (Rusça). Кингисепп.
- Косточкин, В. В. (1964). Древние русские крепости [Ancient Russian fortresses] (Rusça). М.: .
- Ефимов, А. С. (1972). Кингисепп: Ист.-краевед. очерк [Kingisepp: historical feature article] (Rusça) (2-е изд., перераб. и доп. bas.). Л.: Лениздат.
- Кирпичников, А. Н. (1984). Каменные крепости Новгородской земли [Stone fortresses of Novgorod land]. Отв. ред. П. А. Раппопорт (Rusça). Л.: , Ленинградское отделение.
- Коллектив авторов. (2012). Крепость Ям [Yam fortress]. Крепости Северо-Запада России: от крепости к крепости (Rusça). Каламос.
- Скрипинская, Н. Ю. (2014). Бастионная система крепости Ямбург [Bastion system of a Yamburg fortress]. История и археология (Rusça). Stratum Plus. Археология и культурная антропология (6). ISSN 1608-9057. 31 Mart 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Nisan 2022.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yam Yama Yamgorod Rusca Yam Kingisepp Leningrad Oblasti Rusya da Luga Nehri nin dogu kiyisinda bulunan bir kale ve miras alanidir Yam17 yuzyilin baslarindan bir Yam Kalesi cizimiYerel ad ru YamKonumKingisepp Leningrad Oblasti RusyaKoordinatlar59 22 34 460 K 28 35 38 944 D 59 37623889 K 28 59415111 D 59 37623889 28 59415111Kurulusu1384KurucusuIvan FyodorovichYikilisi1781Guncel kullanimipark Kale Novgorod Cumhuriyeti nin bir boyari asil olan Ivan Fyodorovich tarafindan cumhuriyetin bati sinirlarini korumak icin 1384 yilinda insa edilmistir Kale sayesinde Yam 14 yuzyildan 15 yuzyila kadar isgalden korundu Novgorod Cumhuriyeti Moskova Buyuk Dukaligi na dahil edildikten sonra kale tamamen yeniden insa edildi insasinin ardindan Yam Kalesi askeri onemini yitirdi 16 yuzyilin sonu ile 17 yuzyilin basi arasinda Yam Kalesi Isvec ordusu tarafindan iki kez ele gecirildi ve kale 1612 de Stolbovo Antlasmasi ile Isvec e verildi Ruslar 1658 de kaleye baskin duzenledi ve kalenin buyuk bir bolumunu ele gecirdi ancak Isvec garnizonu Detinetlerde direndi Daha sonra Isvec ordusu yeniden insa etme amaciyla kalenin cogunu Detinetler haric yikti Yeni bir burc tipi kale insaatina baslandi ancak bu insaat hicbir zaman tamamlanamadi 1703 te kale Ruslar tarafindan geri alindi Yam in insaati Rus Cari Buyuk Petro tarafindan tamamlandi Ancak Rusya siniri daha batiya dogru genislediginden Yam kullanilmaz hale geldi Detinetlerin kalintilari 1781 de Buyuk Katerina nin emriyle yikildi ve burclar terk edildi 19 yuzyilda kaleyi cevreleyen alan bir sehir parki haline geldi TarihiNovgorod Cumhuriyeti zamanlari Kroniklere gore Yam Kalesi 1384 yilinda Luga Nehri gecisi uzerinde kurulmustur Kale 33 gunde insa edildi Kalenin insaatinin Novgorod icin cok onemli oldugu gorulmektedir Bir tarihci Novgorod un tum soylularinin surece katildigini yazmaktadir kim Insaati bes kochansky voyvodasi bolge baskani yonetti Ivan Fyodorovich insaattan sorumluydu ve insaat Osip Zakharovich Yury Ontsiforovich Fyodor Timofeev Stepan Borisov ve diger boyarlar ve kultursuzler tarafindan desteklendi Kale Novgorod dan Avrupa ya kara ve su yollarinin kesistigi Luga Nehri gecisinin sag dogu kiyisinda insa edilmistir Ayrica Yam Koporye ye karayolu ile baglantiliydi ve yedek birliklerin hareket edebilmesine olanak saglamaktaydi Ayni zamanda bazi Novgorod vatandaslari kale icine bazi Rus koyluleri cevre bolgelere yerlesmisti Daha sonra Yam cevresinde Yamgorod Yam sehri adinda bir kasaba kuruldu 1395 te Isvecliler Yam a saldirdi ancak bu saldiri basarisizlikla sonuclandi Prens Konstantin liderligindeki bir garnizon kacan Isvec ordusunu bozguna ugratti Kale iki yil sonra Livonyali sovalyeler tarafindan tekrar saldiriya ugradi Sovalyeler Yam cevresindeki birkac koyu yagmaladilar ancak kaleye saldirmaya calismadilar Novgorod Livonya savasi sirasinda Livonya ordusu 1443 te Yam a saldirdi yerlesim yeri yaktilar ve iskeleyi yiktilar Duzen elcilerinin bu saldiriyi kontrolsuz bir savas agasi tarafindan yapilan bagimsiz bir baskin olarak sunmaya calismasina ragmen 1444 sonbaharinda buyuk iyi silahlanmis bir Livonya ordusu kaleyi kusatti Ordunun silahlari arasinda bir Prusya topu da vardi O yillarda Novgorod da gorev yapan Suzdal prensi Vasily Yuryevich Yam daki savunmaya liderlik etti Bir top duellosu sonucunda Livonya ordusunun birlikleri yok edildi Livonya kuvvetleri geri cekildi ve agir kayiplar verdi 1447 de bir Livonya Duzeni cok daha buyuk bir orduyla Yam i tekrar ele gecirmeye calisti Narva dan topladigi kendi ordusunun yani sira birkac mangasi topcusu silahi ve Prusya dan bir vagon treni vardi Savas siddetli gecti ve Livonya kaynaklarina gore 13 gun surdu Son gun Novgorod dan topcu tasiyan takviyeler geldi ve Livonya ordusu tekrar agir kayiplarla geri cekilmeye zorlandi Livonyalilar Yam cevresindeki ve hatta Neva ve Izhora nehirlerinin kiyisindaki bircok koyu yagmaladilar 1448 de bir baris anlasmasi imzalandi ancak savasin sonucu olarak Yam agir hasar gordu Tahkimat eskimisti ve kasaba en yeni top saldirilarindan korunamiyordu Bu nedenle o yillarda Yam i teftis eden Novgorod un baspiskoposu II Euthymius un emriyle eski kale 1449 da sokuldu Hemen ayni yerde yeni ve modern bir kale insa edildi Moskova Buyuk Dukaligi yillari Luga Nehri nden bakildiginda kale duvari kalintilari Novgorod Cumhuriyeti 1478 de Moskova Buyuk Dukaligi nin bir parcasi oldugunda Yam Kalesi sinirda yer aliyordu bu yuzden onarildi ve Yamgorod yerlesiminin cevresi de ahsap bir surla cevrildi 1492 de III Ivan Narva Kalesi nin hemen karsisinda Yam dan cok uzak olmayan Livonia ya giden yol uzerinde insasini emretti 1490 da Yam diger surlarla birlikte modernize edildi Yamgorod daha sonra Luga Nehri kiyisindaki ve bolgeye en yakin ana ticaret merkezi haline geldi Dmitry Kitayev in 1500 yilinda Vodskaya Pyatina hakkinda yazdigi kitabina gore 393 haneli 67 koyle cevriliydi Isvec Kralligi yillari 1580 de Rusya Livonya Savasi nda savasmakla mesgulken Isvec Krali III Johan Rus Baltik sahil seridini ele gecirmeye karar verdi Kral Pontus De la Gardie komutasindaki bir orduyu Novgorod a kadar olan bolgedeki butun kaleleri ele gecirmek icin gorevlendirildi Yam 28 Eylul 1581 de ele gecirilmeden once Koporye Korela Ivangorod ve Narva maglup edildi Isvec kuvvetleri Rusya nin uc gunluk bir kusatmadan sonra geri aldigi 1590 a kadar Yam i elinde tuttu 25 Mayis 1595 te Tyavzino koyunde imzalanan bir baris anlasmasi sonucunda Yam Rusya nin bir parcasi olarak kaldi 1612 deki Karisiklik Donemi nde Isvec Yam i tekrar ele gecirdi ve 1617 de Stolbovo koyunde imzalanan yeni bir anlasma ile bu topraklar Isvec guvencesi altina alindi 1633 te bir Holstein buyukelcisi Yamburg dan koyun Isvecce adi gecerken onu sekiz kuleli ve yuksek tas duvarlara sahip orta buyuklukte bir kale olarak tanimladi 1658 deki Rus Isvec Savasi sirasinda Rus kuvvetleri Yam a saldirdi ve kaleye girdi ancak Isvecliler detinete saklandi ve tum saldirilari puskurttu Ruslarin kaleyi ele gecirme girisimi topcu birliginin eksikligi nedeniyle basarisiz oldu Buyuk bir kismini ele gecirdikleri kaleden geri cekilmek zorunda kaldilar 1681 de Erik Dahlbergh kaleye bir yolculuk gerceklestirdi Seyahati sirasinda kale korkunc bir durumdaydi ancak yapinin yuksek kaliteli oldugunu ifade etmisti Ne Yam ne de Koporye nin Isvec tarafindan ele gecirildikten sonra bir onarim gormedigini ifade eden Dahlbergh kalenin dusmanlar tarafindan kullanilmasindansa yikilmasinin daha mantikli olacagini ifade etti 1682 de detinetler haric Yam kalesinin cogu 40 varil barutla havaya ucuruldu Ayni yerde yeni bir burc kalesi kuruldu ancak bu insaat 1700 deki Buyuk Kuzey Savasi baslamadan once bitmemisti Rus Imparatorlugu yillari 1700 de Yamburg I Petro nun guclerine bir carpisma yasanmadan teslim oldu ancak Ruslari kaleyi terk etmeye zorladi 13 Mayis 1703 te Tumgeneral Nikolay Verden komutasindaki bir Rus ekibi Yamburg a geldi ve toplarla kaleye saldiri basladi Ertesi gun garnizon onurlu bir teslimiyet icin bir heyet gonderdi ve teslimiyetleri kabul edildi Ruslar garnizonun Narva ya tasinmasina izin verdi ve kalmaya karar verenlere zarar verilmedi Kasaba adinin gunumuzdeki Isvecce bicimi olan Yamburg ele gecirildikten sonra da kullanilmaya devam edildi Burc kalesi Rus carinin emriyle ve Maresal Boris Seremetev komutasinda ayni yilin sonbaharina kadar tamamlanmadi Kale yeniden insa edilmedi cunku Narva ve Tartu nun ele gecirilmesinden sonra sinir batiya tasinmisti ve Yam in tek kullanim amaci Isvec amfibi saldirisi durumlarda kucuk bir garnizona ev sahipligi yapmakti Detinetler yeniden insa sirasinda korundu ve yeni kalenin bir parcasi oldu O yillarda kalede farkli kalibrelerde 53 top bulunan bir garnizon bulunuyordu Detinet kule bodrumunun bir parcasi 18 yuzyilin ikinci ceyreginde Rus askeri komutanligi statik savunma pozisyonu taktiklerini terk ettigi icin Yamburg Kalesi silahsizlandi Askeri kontrol altinda kaldi ve bazi askeri bolumleri depolar vb varligini korudu ancak herhangi bir bakim veya onarim yapilmadan birakilan eski detinetler cokmeye baslamisti 1760 yilinda II Katerina nin bir kararnamesi ile Yamburg bir sehir haline getirildi bu yuzden binalarinin cogu yikilarak yeni sehir duzenli bir planla insa edildi Detinetler yikildi ve Antonio Rinaldi 1762 de bir Azize Katerina Kilisesi nin insasi sirasinda tas duvarlarinin bazi kisimlarini kullandi 1781 de II KaterinaPetersburg dan Revel e seyahat ederken Yam Kalesi nin kalintilarini inceledi ve kotu durumu nedeniyle detinetlerin tamamen yikilmasini emretti Tabyalar korunmustu ancak 18 yuzyilin sonunda bir basma fabrikasi insa etmek icin kismen yok edildiler 19 yuzyilin ortalarinda Yamburg kasabasinda bir askeri garnizon konuslandi Baslangicta garnizon Irkutsky 93 Piyade Alayi tarafindan yonetildi ancak 1881 de Finlandiya ya tasindi Dvinsky 91 Piyade Alayi 1883 te Yamburg a tasindi Daha sonra 1893 te yerini Tsaritsynsky 146 Piyade Alayi aldi Alay Yam kale bolgesi uzerinde bir park kurdu Kurulan parka Tsaritsynsky 146 Alayi Bahcesi adi verildi ve bu ad Ekim Devrimi ne kadar kullanildi 1909 da bir okul binasinin insasi sirasinda okulun bodrum katinin insasi icin Yam Kalesi nin guney kismi kazildi Insaat iscileri guneydeki kale kulesinin bazi kalintilarini buldular Bu kesfin ardindan insaat daha kuzeye Luga kiyilarindan daha uzaga tasindi Modern durum Parktaki golet eskiden kalenin etrafindaki hendeklerden biriydi 2021 itibariyla kalenin kalintilarinda uzerinde bir park yer almaktadir Park Sovyet doneminde Isci Bahcesi Rusca Sad trudyashihsya olarak adlandirilsa da yerliler parki Karanlik Bahce Rusca Tyomnyj sad olarak adlandirmaktaydilar Sovyet sonrasi donemde park Yaz Bahcesi Rusca Letnij sad olarak yeniden adlandirildi Parkin kuzey tarafinda iki burc kalintisi gunumuzde de gorulebilmektedir Bolgenin guney kesiminde tum yer tahkimati yikilmis 1926 yilinda kopru yapimi sirasinda tas olanlar tamamen tahrip edilmisti Ayrica St Petersburg Narva yolu detinetlerin bulundugu yerdeydi Kuzey tarafta ticari okul binasi halen durmaktadir ancak yerel tarih muzesi haline olarak kullanimdadir Kuzey ve guneydeki hendekler ve dogudaki bir golet kalenin ana hatlarini cizmektedir Goletin kuzey hendegi yoluyla Luga Nehri ne drenaji vardir Bazi yerlerde tahkimatin duvar kalintilari gorulebilir durumdadir Sovyet doneminde parkta icinde bir dans pisti de olan bir sinema kosku bulunmaktaydi ancak cikan yangin sonucunda tahrip oldu ve restore edilmedi 1958 de parkin guneydogu kosesine Ikinci Dunya Savasi partizanlarina adanan bir anit yerlestirildi 2017 yilinda Rosterminalugol parkin bakimini devraldi Ivangorod su hizmetleri servisi parkin goletini 24 Temmuz ve 25 Agustos 2019 tarihleri arasinda temizledi Daha sonra cesmeli Biolight Oloid Pyramaid su temizleme sistemi kuruldu Golete sazan ve carassius yavrulari birakildi Mimari1645 tarihli kalenin Isvec plani Kale nehir kivriminin disinda yuksek ve sarp bir sahil uzerine insa edilmistir Bu saldirilarda ek bir destek olusturmaktaydi Kale her yonden sularla cevriliydi bati tarafinda Luga Nehri diger taraflarinda hendekler vardi Kale nehre bakan bir yamuk seklinde insa edilmisti ve uzun kenari hafif icbukeydi Kirec tasindan kivrimli duvarlar 4 5 metre genisligindeydi Koselerde kalenin bati kuzey ve dogu surlarinin ortasindaki kare kulelerle desteklenen 4 yuvarlak kulesi vardi Bu savunmacilara capraz ates etme olanagi sunmaktaydi Detinetler kalenin guneybati kosesinde yer alirdi ve karsilikli kapilari vardi Harcla desteklenmis iri kalker bloklardan yapilmis birbiriyle iliskili iki kare yarim kulede batiya dogru bir kapi yerlestirilmisti 2 metre genisliginde ve 17 5 metre uzunlugundaki gecidin icinde 3 adet kapi ve girisin onunde tek asma koprulu bir cukur bulunuyordu Burc kalesi eskisi ile ayni plana gore insa edilmis olup koselerinde perdelerle birbirine baglanan 4 burc bulunmaktaydi Guneybati kosede guney ve bati perdeleri arasina eski detinetler yerlestirilmisti Destinetlerin bati duvari ve kapi kulesi perde icine insa edilmis ve giris olarak kullanilmisti Bu nedenle guneybati burcu digerlerinden daha kucuktu ArkeolojiLuga Nehri kiyisinda kalan duvarlar Yam Kalesi ndeki ilk arkeolojik arastirma 1909 da ticari okul binasinin insasi sirasinda isciler doguya bakan bir mazgalli guney kulesinin kalintilarini buldugunda gerceklestirildi Bu arastirma sirasinda ayrica guneybati kule kalintilari da kesfedildi Bunlar cogunlukla 1926 da yilinda gerceklesen bir kopru insaati sirasinda tahrip edilmisti 1950 de Vladimir Kostochkin guney kulesinin kabartmasinin tasarim ozelliklerine dayanarak 16 yuzyilin basinda insa edildigini one surdu Kale bolgesinde 1971 de Sovyetler Birligi Bilimler Akademisi Arkeoloji Enstitusu nun Leningrad subesi tarafindan Anatoly Kirpichnikov un baskanligindaki ilk buyuk arkeolojik arastirma gerceklestirildi Bu arastirma sirasinda 960 m2 10 300 ft2 alanda dokuz kazi yapilmistir Antik yerlesme kazisinin dogu tarafinda 15 yuzyilin sonu ile 16 yuzyilin basi arasina tarihlenen ve yuzey tabakasinin hemen altinda yer alan 4 5 m 15 ft genisliginde ve 1 9 m 6 ft 3 inc yuksekliginde bir duvar bulundu Detinetlerde ve kuzey duvarinin yakininda bircok esya bulundu Bu buluntular hem 15 ve 16 yuzyillardaki Rus nufusuna hem de 17 yuzyilda bolgede konuslu olan Isvecli askerlerine atfedildiler Cok az buluntu 14 yuzyila ve 15 yuzyil basina atfedilmistir Detinetlerde tek apsisli dort sutunlu kilisenin kalintilarina da rastlandi Bu kilise 14 yuzyila tarihlendirilmistir Tum arastirmalar Stockholm deki Kraliyet Askeri Arsivi nde saklanan kalenin 1680 Isvec planinin dogrulugunu kanitladi Arkeologlar 18 yuzyilda kalenin guney kisminin yikildigina dair kanitlar buldular Bu arastirma sonucunda 1974 yilinda Yam Kalesi Arkeolojik Alani Rusya da kulturel miras alani olarak tescil edildi 2008 yilinda gerceklestirilen kazilarda 17 yuzyildan kalma burc kalesinin yapisinin incelemesi amaclaniyordu Sonuc olarak bir su borusu kesfedildi Dolgu sirasinda kuzey hendeginin dibine yerlestirilmisti ve eskiden dogu hendegi olan goletin bir tarafindan bir taskin kapagiyla kapliydi Arkeolojik kazilar sirasinda bulunan eserlerin bir kismi Kingisepp yerel tarih muzesinde sergilenmektedir Kaynakca Kirpichnikov 1984 s 180 Yamgorod Cherty letopisnoj istorii a b Kirpichnikov 1984 s 181 Yamgorod Cherty letopisnoj istorii Kostochkin 1964 s 104 a b c Efimov 1972 s 12 Efimov 1972 s 14 a b Kostochkin 1964 s 105 a b Kirpichnikov 1984 ss 181 182 Yamgorod Cherty letopisnoj istorii a b Kirpichnikov 1984 s 183 Yamgorod Cherty letopisnoj istorii a b Kostochkin 1964 ss 105 106 Kostochkin 1964 ss 106 107 Efimov 1972 s 13 Kostochkin 1964 ss 107 108 Kirpichnikov 1984 ss 183 184 Yamgorod Cherty letopisnoj istorii a b Kostochkin 1964 s 108 Efimov 1972 s 15 a b c d Kreposti Severo Zapada Rossii 2012 s 121 Kirpichnikov 1984 s 189 Yamgorod Krepostnye sooruzheniya Kirpichnikov 1984 ss 189 190 Yamgorod Krepostnye sooruzheniya Kirpichnikov 1984 s 190 Yamgorod Krepostnye sooruzheniya Aristov 2009 ss 87 88 Bastionnaya krepost Petra Velikogo a b Kreposti Severo Zapada Rossii 2012 s 122 Aristov 2009 s 88 Bastionnaya krepost Petra Velikogo a b Kirpichnikov 1984 ss 191 192 Yamgorod Krepostnye sooruzheniya Aristov 2009 s 90 Bastionnaya krepost Petra Velikogo a b Skripinskaya 2014 s 256 Kostochkin 1964 ss 108 110 Aristov 2009 ss 118 119 Bastionnaya krepost Petra Velikogo a b c Rusca Oblast47 ru 13 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Aralik 2019 a b Kirpichnikov 1984 s 192 Yamgorod Krepostnye sooruzheniya a b Kirpichnikov 1984 ss 192 194 Yamgorod Krepostnye sooruzheniya Kirpichnikov 1984 ss 198 200 Yamgorod Krepostnye sooruzheniya a b Rusca Kingisepp 1 5 Mart 2018 13 Kasim 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Kasim 2019 a b Rusca docs cntd ru 13 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Kasim 2019 a b Vy videli obnovlennyj prud v Letnem Vostochnyj bereg 30 Agustos 2019 28 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Nisan 2022 Polivanov A 24 Haziran 2019 Spasenie pruda Letnego sada v Kingiseppe nachalos Vremya Kingisepp 15 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Aralik 2019 Trubachyova E 27 Haziran 2019 V Kingiseppe ochistyat prud s pomoshyu sovremennyh tehnologij Gazeta spb 13 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Aralik 2019 Kostochkin 1964 ss 104 105 Kirpichnikov 1984 s 196 Yamgorod Krepostnye sooruzheniya a b Skripinskaya 2014 ss 255 256 Kirpichnikov 1984 s 186 Yamgorod Krepostnye sooruzheniya Kirpichnikov 1984 ss 194 196 Yamgorod Krepostnye sooruzheniya Kirpichnikov 1984 s 187 Yamgorod Krepostnye sooruzheniya Kirpichnikov 1984 s 188 Yamgorod Krepostnye sooruzheniya Kirpichnikov 1984 s 198 Yamgorod Krepostnye sooruzheniya Rusca jamburg jimdo com 19 Aralik 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Kasim 2019 BibliyografyaAristov V V 2009 Stranicy Yama Yamburga Kingiseppa v istorii Rossii i Evropy Pages of history of Yam Yamburg Kingisepp in Russian and European history V V Aristov Rusca SPb ISBN 978 5 99 01202 6 6 Zhulev P N 1924 Ocherk istorii Kingiseppskogo uezda i goroda Kingiseppa byvshego Yama Yamburga Articles about history of Kingisepp district and town of Kingisepp Otd nie nar obraz Kingisseppsk uispolkoma Rusca Kingisepp Kostochkin V V 1964 Drevnie russkie kreposti Ancient Russian fortresses Rusca M Efimov A S 1972 Kingisepp Ist kraeved ocherk Kingisepp historical feature article Rusca 2 e izd pererab i dop bas L Lenizdat Kirpichnikov A N 1984 Kamennye kreposti Novgorodskoj zemli Stone fortresses of Novgorod land Otv red P A Rappoport Rusca L Leningradskoe otdelenie Kollektiv avtorov 2012 Krepost Yam Yam fortress Kreposti Severo Zapada Rossii ot kreposti k kreposti Rusca Kalamos Skripinskaya N Yu 2014 Bastionnaya sistema kreposti Yamburg Bastion system of a Yamburg fortress Istoriya i arheologiya Rusca Stratum Plus Arheologiya i kulturnaya antropologiya 6 ISSN 1608 9057 31 Mart 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Nisan 2022