Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Yemek kitabı, yemek yapım tarifleri ile sofra ve mutfakla alakalı bilgileri içeren kitaplardır. Bilinen en eski yemek kitaplarından biri Yunan gastronom Athenaios'a aittir. Apicius ise antik tarihin bilinen en eski gastronomlarından biridir. Eski Çin zamanından kalma çorba tariflerini içeren yemek kitapları ile Orta Çağ Avrupasını yansıtan yemek kitapları da mevcuttur. Tarihsel süreçte matbanın icadı yemek kitabı sayısını da artımış ve yemeklerin tanınırlığına katkı sağlamıştır.
Tarihi
Yazının bilindiği her tarihsel toplumda yemek kitapları da yazılmıştır. En eski ve en çok bilinen yemek kitaplarından biri Yunan gastronom 'a ait olan ve İÖ 2. yüzyılda yazılmış (Gastronomlar)'dir. Bu yapıt bir şölen sofrasında iki kişi arasında günlerce süren sohbetlerden oluşur ve yaprak sarması ile peynirli kek çeşitleri gibi yiyeceklerin tarifi verilir. Athenaios bu yapıtında kendisinden önce yaşamış yirmi kadar gastronomun adını vermiştir. Bu bilgilerden de ilk gastronom olarak bilinen Athenaios'un, aslında ilk gastronom olmadığı anlaşılmaktadır. Bu yapıtta Arkhestratos'un İÖ 350'de yazdığı Keyifli Hayat adlı eseri özellikle vurgulan bir eserdir. Athenaios'un vurguladığı diğer bir isim ise Apicius olmuştur. Apicius Antik tarihin bilinen en eski gastronomlarından birisidir ve kral Tiberius döneminde yaşamıştır. Onun De re coquinaria adlı yemek kitabı ise günümüze kadar ulaşmıştır.
Eski Çin'in yemek kitapları da günümüze kadar gelmiştir. Bunlardan en çok bilinen yapıt Kubilay Han'ın (1215–94) başaşçısının yazdığı Yeme ve İçme Konusunda Bilinmesi Gereken Önemli Şeyler adlı yapıttır. Bu yapıt genel olarak çorba tarifleri ve günlük ev işlerine faydalı bilgiler içermektedir.
Orta Çağ Avrupası'nda da yemek kitapları yazılmıştır. En eski İngilizce yemek kitabı tahmini 1390 yılında II. Richard'ın sarayında görevli aşçıların yazdığı adlı yapıttır. Bu kitaptaki 196 yemek tarifi vardır; tariflerin isimleri genellikle Fransız kökenlidir. Fransızca'daki ilk yemek kitaplarından biri olan 1394 tarihli ise kurbağa ve salyangoz gibi yemek tariflerine yer vermektedir.
Matbaanın icadı ile kitap basımının artması yemek kitabı alanına da olumlu yansıdı. Tarihte bilinen ilk basılı yemek kitabını 1485 yılında İtalyan (Britannica Bartolema Scappi şeklinde vermektedir) tarafından yazıldı. Onun kitabında ise daha çok badem ezmesi ve tatlı tarifleri yer alıyordu. Orta sınıf insanlarının toplum içindeki yerinin zamanla önem kazanması bu insanların yemek pişirmeye olan ilgilerini de artırdı. Bu ilgiyle de yemek kitabı sayısı daha fazla hala geldi. The Queen-like Closet; or Rich Cabinet'la (1670) yemek kitabı yazan ilk kadın oldu. (1809-58) gibi dönemin önemli aşçıları ise yazdıkları yemek kitaplarında Fransız mutfağının önemli niteliklerini halka açıklamış oldu. Soyer'in kitabı 100 binden fazla satış gerçekleştirdi. Gastronomi tarihinin en bilinen kitaplarından biri olan ise 1896 yılında Amerika Birleşik Devletleri'nde yayımlandı. Kitabın yayın yönetmenliğini ise yaptı. Fransız şef Auguste Escoffier'ın (1903) adlı eseri ise oldukça fazla rağbet gördü. Onun bu eserine olan ilgi günümüzde bile devam etmektedir. 20. yüzyılda ise yemek sanatına olan ilgi eskiye nazaran daha da arttı. Bu ilgi de tıpkı matbaanın icadı gibi yemek kitabı alanına olumlu yansıdı. Artık basılan yemek kitapları ile yöresel yemekler de bilinir hale geldi. Bu sayede bir ülke veya bölgeye ait olan yemekler sınır dışında da tanındı. Yayıncılık alanının ivme kazanması ile de yemek kitabı basımı rağbete uğrar hale geldi.
Türkiye'de yemek kitabı
Tarihte Türk mutfağı üzerine yazılmış ilk eser adlı yazmadır. 18. yüzyılda yazılmış olan bu eserde toplamda 200'e yakın Türk yemeği kaydı bulunmaktadır. Eserin yazarı ise bilinmemektedir. 1828 tarihli Et Terkibat fi Tabhi'l Hulviyyat ise günümüzde Yunanistan sınırları içinde kalan Yenişehirfeneri yöresine ait tatlı ve helva tariflerinden oluşmaktadır. Basılı ilk Türk yemek kitabı ise Mehmed Kâmil Efendi'ye ait olan Melceü’t Tabbahin (Aşçıların Sığınağı) adlı kitaptır. Kitap on iki bölüm ve 277 tariften oluşmaktadır. İngilizceye Turkish Cookery Book... (1867) adıyla çevrilmiştir. 1927 yılına kadar eski Türk alfabesi ile en az 36 yemek kitabı daha yayımlanmıştır. Bu kitaplar arasından yazarı bilinmeyen Yeni Yemek Kitabı (1880/81) ve 'nin hazırladığı Ev Kadını (1882/83) adlı kitaplar ön plana çıkmaktadır. Ev Kadını'nda 35 bölüme ayrılmış 877 yemek tarifi vardır.Cumhuriyet döneminin ilk önemli yemek kitapları 'e ait; Alaturka-Alafranga Yemek Öğretimi ve Sofra Düzeni - Sofra Görgüsü ile Alaturka-Alafranga Tatlı Pasta Öğretimi ve Soğuk Yemekler-Mezeler-Salatalar''dır. Bu kitapları ise Necip Usta takma adını kullanan 'ün Türk Tatlı Sanatı (1971) ve Türk Mutfak Sabatı (1972) adlı eserleri izlemektedir. Bu iki kitabın ilkinde 300, ikincisinde ise 1000'den fazla yemek tarifi bulunmaktadır. Günümüzde ön plana çıkan Türk yemek kitaplarına ise 'in Tatlıdan Tuzluya Türk Sofrası (1976), 'un Aile Yemekleri ve Sohbetleri, Nevin Halıcı'nın Türk Mutfağı (1985) ve Leman Cılızoğlu Eryılmaz'ın Türk Mutfağından Seçme Yemeker (1986) adlı kitapları örnek verilebilir.
Kaynakça
- ^ a b "Yeryüzü kitaplığı". Radikal. 2 Şubat 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Aralık 2016.
- ^ a b c d Yemek kitabı (Ana Yayıncılık bas.). AnaBritannica - 22. Cilt. s. 385-86.
- ^ "The Forme of Cury". gutenberg.org. 10 Şubat 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Aralık 2016.
- ^ Mehmet Yalçın. "İştah açıyorlar..." Milliyet. 23 Aralık 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Aralık 2016.
- ^ N. Acar Tek; M. s. Sürücüoğlu. "Et Terkibat fi Tabhi'l Hulviyyat". Gazi Üniversitesi.
- ^ . turkish-cuisine.org. 20 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2016.
- ^ Tuğrul Şavkay. "Türk mutfağının büyük klasiği Fahriye Hanım". Hürriyet. 7 Ekim 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Aralık 2016.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yemek kitabi yemek yapim tarifleri ile sofra ve mutfakla alakali bilgileri iceren kitaplardir Bilinen en eski yemek kitaplarindan biri Yunan gastronom Athenaios a aittir Apicius ise antik tarihin bilinen en eski gastronomlarindan biridir Eski Cin zamanindan kalma corba tariflerini iceren yemek kitaplari ile Orta Cag Avrupasini yansitan yemek kitaplari da mevcuttur Tarihsel surecte matbanin icadi yemek kitabi sayisini da artimis ve yemeklerin taninirligina katki saglamistir De re coquinaria veya Apicius yazmalari Almanya Fulda Manastiri TarihiYazinin bilindigi her tarihsel toplumda yemek kitaplari da yazilmistir En eski ve en cok bilinen yemek kitaplarindan biri Yunan gastronom a ait olan ve IO 2 yuzyilda yazilmis Gastronomlar dir Bu yapit bir solen sofrasinda iki kisi arasinda gunlerce suren sohbetlerden olusur ve yaprak sarmasi ile peynirli kek cesitleri gibi yiyeceklerin tarifi verilir Athenaios bu yapitinda kendisinden once yasamis yirmi kadar gastronomun adini vermistir Bu bilgilerden de ilk gastronom olarak bilinen Athenaios un aslinda ilk gastronom olmadigi anlasilmaktadir Bu yapitta Arkhestratos un IO 350 de yazdigi Keyifli Hayat adli eseri ozellikle vurgulan bir eserdir Athenaios un vurguladigi diger bir isim ise Apicius olmustur Apicius Antik tarihin bilinen en eski gastronomlarindan birisidir ve kral Tiberius doneminde yasamistir Onun De re coquinaria adli yemek kitabi ise gunumuze kadar ulasmistir Eski Cin in yemek kitaplari da gunumuze kadar gelmistir Bunlardan en cok bilinen yapit Kubilay Han in 1215 94 basascisinin yazdigi Yeme ve Icme Konusunda Bilinmesi Gereken Onemli Seyler adli yapittir Bu yapit genel olarak corba tarifleri ve gunluk ev islerine faydali bilgiler icermektedir Orta Cag Avrupasi nda da yemek kitaplari yazilmistir En eski Ingilizce yemek kitabi tahmini 1390 yilinda II Richard in sarayinda gorevli ascilarin yazdigi adli yapittir Bu kitaptaki 196 yemek tarifi vardir tariflerin isimleri genellikle Fransiz kokenlidir Fransizca daki ilk yemek kitaplarindan biri olan 1394 tarihli ise kurbaga ve salyangoz gibi yemek tariflerine yer vermektedir Ilk basili yemek kitabinin yazari Bartolomeo Scappi Matbaanin icadi ile kitap basiminin artmasi yemek kitabi alanina da olumlu yansidi Tarihte bilinen ilk basili yemek kitabini 1485 yilinda Italyan Britannica Bartolema Scappi seklinde vermektedir tarafindan yazildi Onun kitabinda ise daha cok badem ezmesi ve tatli tarifleri yer aliyordu Orta sinif insanlarinin toplum icindeki yerinin zamanla onem kazanmasi bu insanlarin yemek pisirmeye olan ilgilerini de artirdi Bu ilgiyle de yemek kitabi sayisi daha fazla hala geldi The Queen like Closet or Rich Cabinet la 1670 yemek kitabi yazan ilk kadin oldu 1809 58 gibi donemin onemli ascilari ise yazdiklari yemek kitaplarinda Fransiz mutfaginin onemli niteliklerini halka aciklamis oldu Soyer in kitabi 100 binden fazla satis gerceklestirdi Gastronomi tarihinin en bilinen kitaplarindan biri olan ise 1896 yilinda Amerika Birlesik Devletleri nde yayimlandi Kitabin yayin yonetmenligini ise yapti Fransiz sef Auguste Escoffier in 1903 adli eseri ise oldukca fazla ragbet gordu Onun bu eserine olan ilgi gunumuzde bile devam etmektedir 20 yuzyilda ise yemek sanatina olan ilgi eskiye nazaran daha da artti Bu ilgi de tipki matbaanin icadi gibi yemek kitabi alanina olumlu yansidi Artik basilan yemek kitaplari ile yoresel yemekler de bilinir hale geldi Bu sayede bir ulke veya bolgeye ait olan yemekler sinir disinda da tanindi Yayincilik alaninin ivme kazanmasi ile de yemek kitabi basimi ragbete ugrar hale geldi Turkiye de yemek kitabiTarihte Turk mutfagi uzerine yazilmis ilk eser adli yazmadir 18 yuzyilda yazilmis olan bu eserde toplamda 200 e yakin Turk yemegi kaydi bulunmaktadir Eserin yazari ise bilinmemektedir 1828 tarihli Et Terkibat fi Tabhi l Hulviyyat ise gunumuzde Yunanistan sinirlari icinde kalan Yenisehirfeneri yoresine ait tatli ve helva tariflerinden olusmaktadir Basili ilk Turk yemek kitabi ise Mehmed Kamil Efendi ye ait olan Melceu t Tabbahin Ascilarin Siginagi adli kitaptir Kitap on iki bolum ve 277 tariften olusmaktadir Ingilizceye Turkish Cookery Book 1867 adiyla cevrilmistir 1927 yilina kadar eski Turk alfabesi ile en az 36 yemek kitabi daha yayimlanmistir Bu kitaplar arasindan yazari bilinmeyen Yeni Yemek Kitabi 1880 81 ve nin hazirladigi Ev Kadini 1882 83 adli kitaplar on plana cikmaktadir Ev Kadini nda 35 bolume ayrilmis 877 yemek tarifi vardir Cumhuriyet doneminin ilk onemli yemek kitaplari e ait Alaturka Alafranga Yemek Ogretimi ve Sofra Duzeni Sofra Gorgusu ile Alaturka Alafranga Tatli Pasta Ogretimi ve Soguk Yemekler Mezeler Salatalar dir Bu kitaplari ise Necip Usta takma adini kullanan un Turk Tatli Sanati 1971 ve Turk Mutfak Sabati 1972 adli eserleri izlemektedir Bu iki kitabin ilkinde 300 ikincisinde ise 1000 den fazla yemek tarifi bulunmaktadir Gunumuzde on plana cikan Turk yemek kitaplarina ise in Tatlidan Tuzluya Turk Sofrasi 1976 un Aile Yemekleri ve Sohbetleri Nevin Halici nin Turk Mutfagi 1985 ve Leman Cilizoglu Eryilmaz in Turk Mutfagindan Secme Yemeker 1986 adli kitaplari ornek verilebilir Kaynakca a b Yeryuzu kitapligi Radikal 2 Subat 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Aralik 2016 a b c d Yemek kitabi Ana Yayincilik bas AnaBritannica 22 Cilt s 385 86 The Forme of Cury gutenberg org 10 Subat 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Aralik 2016 Mehmet Yalcin Istah aciyorlar Milliyet 23 Aralik 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Aralik 2016 N Acar Tek M s Surucuoglu Et Terkibat fi Tabhi l Hulviyyat Gazi Universitesi turkish cuisine org 20 Aralik 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Aralik 2016 Tugrul Savkay Turk mutfaginin buyuk klasigi Fahriye Hanim Hurriyet 7 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Aralik 2016