Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Yunt Dağları, Batı Anadolu'da Ege Bölgesi'nin kuzeyinde yer alan kırık tipi dağ oluşumudur. Yükseltisi 1076 m'dir.
| Yunt Dağları | |
|---|---|
 Yunt Dağı’nın doğu yamaçlarından görünüş. | |
 | |
| En yüksek noktası | |
| Yükseklik | 1.076 m (3.530 ft) |
| Koordinatlar | 38°54′27″K 27°18′27″D / 38.90750°K 27.30750°D |
| Coğrafya | |
| Konum | İzmir ve Manisa, Türkiye |
| Jeoloji | |
| Dağ türü | Tektonik |
  Türkiye' deki konumu | |
Coğrafya
Yunt Dağları İzmir ve Manisa illeri sınırları içinde kalır. Kuzeyinde Bakırçay Nehri ve Ova'sı yer alır. Doğuda Gediz ırmağının suladığı Manisa Ovasına uzanır.
Darkot ve Tuncel’in de ifade ettiği gibi Yunt Dağı genelleştirilmiş adını taşıyan kütle, KD-GB eksenli oval bir kütle olup kenarlarından vadiler ve sel yataklarıyla yarılmış, üzerinde yuvarlak tepeler taşıyan bir plato görünüşündedir. Yunt kütlesinin üzerinde akarsular tarafından derin bir şekilde yarılmış, üzerinde yer yer geniş düzlüklerin ve volkan topoğrafyasına ait şekillerin görüldüğü geniş bir volkanik plato bulunmaktadır. Bu volkanik platoyu hafif engebeli bir topoğrafya özelliği sergileyen tepelik alanlar çevrelemektedir.Plato sahasının doğusunda belirgin yükselti oluşturan Yunt Dağı’nın zirvesinde yükseltileri 1000 m civarındaki küçük tepeler bulunmaktadır. En yüksek yeri gri renkli andezitlerin yayıldığı hafif dalgalı düzlüktür. Yunt Dağı, Ala Tepe ve Kılıçdağı Tepe’nin doğusundaki dik yamaçlar Çukurçeşme Dere’nin kolları tarafından yarılmıştır. Yamaçların yapısını gri-açık yeşil renkli dasitik lavlar ve laharlar oluşturmaktadır. Bu sahanın doğusunda alçalan plato alanının yükseltisi 250-300m arasında değişmektedir.
Yunt Dağı’nın kuzeydoğusunda yer alan dağlık saha, yüksekliği ve engebeli görünümüyle dikkat çeker. Yunt Dağı’nın güneybatısında volkanik oluşumlu Dumanlı Dağ yer alır. Yunt kütlesini kuzeydoğusundan sınırlandıran dağlık saha, horst-graben sistemlerinin bir arada görüldüğü oldukça arızalı bir topoğrafyaya sahiptir. Yunt kütlesini kuzeydoğusundan sınırlandıran dağlık sahanın en önemli yükseltilerini Köse Dağ (984m), Somasivrisi Tepe (1109m),Göz Tepe (758m), Sarıkaya Tepe (951m), Kösekaya Tepe (1088m), Kocakaya Tepe (1073m), Mağara Tepe (890m), Yellice Tepe (812m), Çamlıca Tepe (1201m), Asar Tepe (946m) ve Ada Tepe (694m)’dir. Dağlık sahanın temelini metamorfizmaya uğramış kumtaşı, çamurtaşı ve kireçtaşları, dolomitik ve kristalize kireçtaşları, bitümlü kireçtaşları ve kalker mercekleri içeren grovaklı killi şistler oluşturur.
Jeomorfolojik Özellikler
Yunt Dağı ve çevresinde kuzeydoğu-güneybatı yönünde uzanan yüksek rölyef ve bu yüksek rölyefi çevreleyen çöküntü alanları ana çizgileriyle birbirlerinden ayrılan jeomorfolojik ünitelerdir. Volkanik bir oluşum olan Yunt kütlesi kabaca yüksek rölyefin ortasında bulunmaktadır. Yunt Dağı ve çevresinde temel araziyi Paleozoyik ve Mesozoyik yaşlı litolojik birimler oluşturmaktadır. Bu temel arazi üzerine Neojen ve Kuvaterner’e ait örtü formasyonları diskordant olarak gelmiştir. Sahada Miyosen volkanitleri geniş yer tutmaktadır.Yunt Dağı ve çevresinde jeolojik yapı Paleozoyik, Mesozoyik, Tersiyer ve Kuvaterner’e ait formasyonlardan oluşmaktadır. Sahanın çeşitli yerlerinde arazi yapısını oluşturan bu formasyonlar farklı litolojik, stratigrafik, metamorfik ve tektonik özellikler içermektedirler. Yunt Dağı ve çevresinde Kretase arazisi kireçtaşı, grovak, marn, çört, şeyl, tüf, aglomera, konglomera ve kumtaşı ardalanmasından oluşan formasyonlardan meydana gelmektedir. Bunlar Avgediği Formasyonu, Eydemirçay Formasyonu ve Kretase kireçtaşlarıdır. Yunt Dağı ve çevresinde Tersiyer Formasyonları’nı Oligosen ve Miyosen volkanitleri ile flüviyal ve limnik kökenli tortul kayaçların ardalanmasından oluşan Miyosen formasyonları teşkil etmektedir. Görüldüğü gibi, Yunt Dağı ve çevresinde volkanizma Orta Miyosen’de başlamış Alt-Orta Pliyosen’e kadar devam etmiştir. Yunt Dağı ve çevresinde yer alan en genç litolojik birimler Pliyosen çakıl taşı ile Kuaterner yaşlı yamaç molozları ve alüvyonlardır. Yunt Dağı ve çevresinde jeotermal enerji sahaları içinde Aliağa yöresi dikkat çekicidir. Yunt Dağı ve çevresinde temeli oluşturan formasyonlar, Miyosen dönemine kadar uzun bir aşınım dönemi geçirmiştir.
Tarih
Manisa'nın Soma ve Kırkağaç, İzmir'in Kınık ilçeleri ve kasabaları Yunt Dağları'nın kuzey eteklerinde bulunur. Bergama ilçesi de Yunt Dağları'nın büyük bir kısmını içine alır.
Antik çağ coğrafyacısı Strabon'a göre, Yunt Dağları'nın en eski adı 'dur. Helence bir anlamı yoktur.
Manisa'ya bağlı Köseler Köyü yakınındaki antik Aigai kenti, Klasik çağın on iki Aiolis kentinden biridir. Bugün bile görkemli kalıntılarıyla önemli bir ören yeridir. Ayrıca, Kınık'a bağlı beldesi yakınlarındaki antik Gambrion ve siteleri de Yunt Dağları'nın Bakırçay ovasıyla kesiştiği yerlerdedir.
Helenistik dönemde Pergamon Krallığı egemenliği altında bulunan Yunt Dağları üzerinde, Kınık'ın Karadağ yöresinde, Pergamon Krallığı'nın kurucusu Filetairos tarafından , Magna Mater, Kybele adından büyük bir tapınak yaptırılmıştır.
Ayrıca bakınız
Dipnot
- ^ a b Eroğlu,i.,Bozyiğit,R., YUNT DAĞI VE ÇEVRESİNİN JEOMORFOLOJİK ÖZELLİKLERİNE TEKTONİK-VOLKANİK UNSURLARIN ETKİLERİ
- ^ Darkot, B., ve Tuncel, M., (1995), Ege Bölgesi Coğrafyası ( 3.Baskı ),İstanbul Üniversitesi Yayın No:2365, Coğrafya Enstitüsü Yayın No: 99, İstanbul.
- ^ a b c Eroğlu,İ.,Bozyiğit,R., Yunt Dağı ve Çevresinin Jeomorfolojik Özelliklerine Tektonik-Volkanik Unsurların Etkileri,Marmara Coğrafya Dergisi Sayı:25,ocak-2012 S.32-59
- ^ Strabon, Coğrafya, Anadolu (Kitap XII,XIII,XIV),Arkeoloji ve Sanat Yayınları, 1987 - Sayfa 123
- ^ Sefa Taşkın, Pergamon Kadınları,Arkeoloji ve Sanat Yayınları, 2011 - Sayfa 54
Kaynakça
- Fatih M. Aygüneş, Yunt Dağı'nın Antik Hazinesi: Aigai, İzmir Kültür ve Turizm Dergisi, Sayı: 40, Sayfa: 80 - 88, 2016.
- "Yunt Dağı'nın Antik Hazinesi: Aigai", Yeni Asır Gazetesi, İzmir, 13.01.2017.
- Strabon, Coğrafya, Anadolu (Kitap XII,XIII,XIV), Arkeoloji ve Sanat Yayınları, 1987
- Esther V.Hansen, The Attalids of Pergamon, Cornell Univercity Press, 1971
- Sefa Taşkın, Pergamon Kadınları,Arkeoloji ve Sanat Yayınları, 2011
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yunt Daglari Bati Anadolu da Ege Bolgesi nin kuzeyinde yer alan kirik tipi dag olusumudur Yukseltisi 1076 m dir Yunt DaglariYunt Dagi nin dogu yamaclarindan gorunus En yuksek noktasiYukseklik1 076 m 3 530 ft Koordinatlar38 54 27 K 27 18 27 D 38 90750 K 27 30750 D 38 90750 27 30750 CografyaKonumIzmir ve Manisa TurkiyeJeolojiDag turuTektonikTurkiye deki konumuCografyaYunt Daglari Izmir ve Manisa illeri sinirlari icinde kalir Kuzeyinde Bakircay Nehri ve Ova si yer alir Doguda Gediz irmaginin suladigi Manisa Ovasina uzanir Darkot ve Tuncel in de ifade ettigi gibi Yunt Dagi genellestirilmis adini tasiyan kutle KD GB eksenli oval bir kutle olup kenarlarindan vadiler ve sel yataklariyla yarilmis uzerinde yuvarlak tepeler tasiyan bir plato gorunusundedir Yunt kutlesinin uzerinde akarsular tarafindan derin bir sekilde yarilmis uzerinde yer yer genis duzluklerin ve volkan topografyasina ait sekillerin goruldugu genis bir volkanik plato bulunmaktadir Bu volkanik platoyu hafif engebeli bir topografya ozelligi sergileyen tepelik alanlar cevrelemektedir Plato sahasinin dogusunda belirgin yukselti olusturan Yunt Dagi nin zirvesinde yukseltileri 1000 m civarindaki kucuk tepeler bulunmaktadir En yuksek yeri gri renkli andezitlerin yayildigi hafif dalgali duzluktur Yunt Dagi Ala Tepe ve Kilicdagi Tepe nin dogusundaki dik yamaclar Cukurcesme Dere nin kollari tarafindan yarilmistir Yamaclarin yapisini gri acik yesil renkli dasitik lavlar ve laharlar olusturmaktadir Bu sahanin dogusunda alcalan plato alaninin yukseltisi 250 300m arasinda degismektedir Yunt Dagi nin kuzeydogusunda yer alan daglik saha yuksekligi ve engebeli gorunumuyle dikkat ceker Yunt Dagi nin guneybatisinda volkanik olusumlu Dumanli Dag yer alir Yunt kutlesini kuzeydogusundan sinirlandiran daglik saha horst graben sistemlerinin bir arada goruldugu oldukca arizali bir topografyaya sahiptir Yunt kutlesini kuzeydogusundan sinirlandiran daglik sahanin en onemli yukseltilerini Kose Dag 984m Somasivrisi Tepe 1109m Goz Tepe 758m Sarikaya Tepe 951m Kosekaya Tepe 1088m Kocakaya Tepe 1073m Magara Tepe 890m Yellice Tepe 812m Camlica Tepe 1201m Asar Tepe 946m ve Ada Tepe 694m dir Daglik sahanin temelini metamorfizmaya ugramis kumtasi camurtasi ve kirectaslari dolomitik ve kristalize kirectaslari bitumlu kirectaslari ve kalker mercekleri iceren grovakli killi sistler olusturur Jeomorfolojik OzelliklerYunt Dagi ve cevresinin jeomorfolojik haritasi Yunt Dagi ve cevresinde kuzeydogu guneybati yonunde uzanan yuksek rolyef ve bu yuksek rolyefi cevreleyen cokuntu alanlari ana cizgileriyle birbirlerinden ayrilan jeomorfolojik unitelerdir Volkanik bir olusum olan Yunt kutlesi kabaca yuksek rolyefin ortasinda bulunmaktadir Yunt Dagi ve cevresinde temel araziyi Paleozoyik ve Mesozoyik yasli litolojik birimler olusturmaktadir Bu temel arazi uzerine Neojen ve Kuvaterner e ait ortu formasyonlari diskordant olarak gelmistir Sahada Miyosen volkanitleri genis yer tutmaktadir Yunt Dagi ve cevresinde jeolojik yapi Paleozoyik Mesozoyik Tersiyer ve Kuvaterner e ait formasyonlardan olusmaktadir Sahanin cesitli yerlerinde arazi yapisini olusturan bu formasyonlar farkli litolojik stratigrafik metamorfik ve tektonik ozellikler icermektedirler Yunt Dagi ve cevresinde Kretase arazisi kirectasi grovak marn cort seyl tuf aglomera konglomera ve kumtasi ardalanmasindan olusan formasyonlardan meydana gelmektedir Bunlar Avgedigi Formasyonu Eydemircay Formasyonu ve Kretase kirectaslaridir Yunt Dagi ve cevresinde Tersiyer Formasyonlari ni Oligosen ve Miyosen volkanitleri ile fluviyal ve limnik kokenli tortul kayaclarin ardalanmasindan olusan Miyosen formasyonlari teskil etmektedir Goruldugu gibi Yunt Dagi ve cevresinde volkanizma Orta Miyosen de baslamis Alt Orta Pliyosen e kadar devam etmistir Yunt Dagi ve cevresinde yer alan en genc litolojik birimler Pliyosen cakil tasi ile Kuaterner yasli yamac molozlari ve aluvyonlardir Yunt Dagi ve cevresinde jeotermal enerji sahalari icinde Aliaga yoresi dikkat cekicidir Yunt Dagi ve cevresinde temeli olusturan formasyonlar Miyosen donemine kadar uzun bir asinim donemi gecirmistir TarihManisa nin Soma ve Kirkagac Izmir in Kinik ilceleri ve kasabalari Yunt Daglari nin kuzey eteklerinde bulunur Bergama ilcesi de Yunt Daglari nin buyuk bir kismini icine alir Antik cag cografyacisi Strabon a gore Yunt Daglari nin en eski adi dur Helence bir anlami yoktur Manisa ya bagli Koseler Koyu yakinindaki antik Aigai kenti Klasik cagin on iki Aiolis kentinden biridir Bugun bile gorkemli kalintilariyla onemli bir oren yeridir Ayrica Kinik a bagli beldesi yakinlarindaki antik Gambrion ve siteleri de Yunt Daglari nin Bakircay ovasiyla kesistigi yerlerdedir Helenistik donemde Pergamon Kralligi egemenligi altinda bulunan Yunt Daglari uzerinde Kinik in Karadag yoresinde Pergamon Kralligi nin kurucusu Filetairos tarafindan Magna Mater Kybele adindan buyuk bir tapinak yaptirilmistir Ayrica bakinizTurkiye deki daglar listesi Turkiye deki yanardaglarDipnot a b Eroglu i Bozyigit R YUNT DAGI VE CEVRESININ JEOMORFOLOJIK OZELLIKLERINE TEKTONIK VOLKANIK UNSURLARIN ETKILERI Darkot B ve Tuncel M 1995 Ege Bolgesi Cografyasi 3 Baski Istanbul Universitesi Yayin No 2365 Cografya Enstitusu Yayin No 99 Istanbul a b c Eroglu I Bozyigit R Yunt Dagi ve Cevresinin Jeomorfolojik Ozelliklerine Tektonik Volkanik Unsurlarin Etkileri Marmara Cografya Dergisi Sayi 25 ocak 2012 S 32 59 Strabon Cografya Anadolu Kitap XII XIII XIV Arkeoloji ve Sanat Yayinlari 1987 Sayfa 123 Sefa Taskin Pergamon Kadinlari Arkeoloji ve Sanat Yayinlari 2011 Sayfa 54KaynakcaFatih M Aygunes Yunt Dagi nin Antik Hazinesi Aigai Izmir Kultur ve Turizm Dergisi Sayi 40 Sayfa 80 88 2016 Yunt Dagi nin Antik Hazinesi Aigai Yeni Asir Gazetesi Izmir 13 01 2017 Strabon Cografya Anadolu Kitap XII XIII XIV Arkeoloji ve Sanat Yayinlari 1987 Esther V Hansen The Attalids of Pergamon Cornell Univercity Press 1971 Sefa Taskin Pergamon Kadinlari Arkeoloji ve Sanat Yayinlari 2011