Zeleia Balıkesir'in Gönen İlçesinin bir beldesi olan şimdiki Sarıköy yerleşim birimininde bulunmaktadır. Ancak kentten günümüze pek bir şey kalmamıştır. Truva'ya, Troya Savaşı'na asker göndermiş bir memlekettir. İskender'in savaş öncesi burada askerleriyle birlikte konakladığı söylenir. Homeros'un İlyada destanında Zeleia kentinin, Gönen Çayı 'un adı geçer.
![]() Zeleia Antik Kenti | |
Konum | |
---|---|
Bölge | Pamfilya |
Tarihçe | |
Kurucu | |
Kuruluş | MÖ c. 1400 |
Devir(ler) | Geç Tunç Çağı |
Kültür(ler) | Helenistik Dönem, Roma Dönemi |
Olay(lar) | Truva Savaşı |
![image](https://www.wikipedia.tr-tr.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud2lraXBlZGlhLnRyLXRyLm5pbmEuYXovaW1hZ2UvYUhSMGNITTZMeTkxY0d4dllXUXVkMmxyYVcxbFpHbGhMbTl5Wnk5M2FXdHBjR1ZrYVdFdlkyOXRiVzl1Y3k5MGFIVnRZaTgxTHpVMEwwTnZiRzl1YVdGelgyZHlhV1ZuWVhOZlpXNWZiR0ZmVUhKdmNDVkRNeVZDTTI1MGFXUmxMV1Z6TG5OMlp5OHlNakJ3ZUMxRGIyeHZibWxoYzE5bmNtbGxaMkZ6WDJWdVgyeGhYMUJ5YjNBbFF6TWxRak51ZEdsa1pTMWxjeTV6ZG1jdWNHNW4ucG5n.png)
Zeleia'nın kuruluşu
Makedonya bölgesinde hüküm süren ve zalim bir hükümdar olan Triopas'ı kendi oğlu Karkabos öldürür. daha sonrasında suçundan arınmak için Kral Tros'un yanına, Truva bölgesine sığınmıştır. Karkabos, Troya kralının kendisine yerleşmesi için toprak vermesiyle Zeleia adında bir şehir kurmuştur. Karkabos, Troya Savaşında Troyalılardan yana savaşan 'un atasıdır.
Tarihçe
Sarıköy'de bulunan Zeleia şehrinin tarihi Gönen'den çok daha eskilere dayanır. Zeleya adının Zelys veya Zelius'tan geldiği rivayet edilir. Zelys, Yunan mitolojisinde yer alan bir kahramandır.
Strabon, Aisepos nehri kıyısında yaşayanları ve dolayısıyla Zeleialılar'ı Aphenler olarak adlandırmıştır. Zeleia bölgesine "Küçük Likya" da denirdi. Bu bölge Truva medeniyetine bağlı en uzak şehir durumundaydı.
Miken () – Truva savaşında (MÖ. 1200), Zeleia halkı, Lycian oğlu Kral Pandaros önderliğinde Truva'ya yardım göndermiştir. Kral Pandaros bu savaşta ölmüştür.
Homeros, İlyada adlı destanında Zeleia'dan şöyle bahseder: "...Sonra Zeleia'da oturanlar gelir İda'nın ta dibinde Aisepos'un kara sularını içen zengin Troyalılar. Başlarında Lykaon'un ünlü oğlu Pandaros var. Apollon kendisi vermiştir Pandaros'a yayını..."
Zeleia halkı Apollon'a tapıyorlardı. Ve Apollon adına bir tapınak yapmışlardı. İlyada destanında anlatılanlar da bu bilgiyi doğrular; "...Yurduna kutsal Zeleiaya kentine dönüşünde değerli kurbanlar kesmeyi adadı ilk kuzulardan ün salmış Likyalı Apollon'a..."
4. yüzyılda ise halkın adına yemin ettiği tanrı Artemis olarak bilinmektedir. Bastırdıkları paralarda Artemis'in resmi açıkça görülür.
Zeleia, kısa bir süre sonra Pers hakimiyetine girmiştir. Kasaba, Perslerin satraplıklarından biri olarak yönetilmiş ve halk, savaşlarda Perslerin yanında yer almıştır. Bu dönemde (MÖ. 350) Nikaporas kasabanın yerli bir Tiranı ve önemli bir kraldır.
MÖ. 334'te İskender ve Persler arasında yapılan Granikos Savaşında Zeleia halkı Perslerin yanında yer almışlardır. Granikos Savaşı'ı kaybedilince bölgede İskender hakimiyeti başlamış, Zeleia şehri Kyzikos'a (Kizikos) bağlı bir uç karakol vazifesi görmüştür. Kyzikos topraklarını gösteren bir sınır taşının Gönen'in batısındaki tepelerde bulunduğu şeklindeki bilgiler Dr. Wiegand tarafından yayınlanmıştır.
Bundan sonra Zeleia, birkaç yüzyıl daha önemini devam ettirmiş, fakat daha sonra önemini yitirmeye başlamıştır. Milattan sonra Zeleia önem kaybederken aynı dönemde Gönen Çayı kenarında köyü önem kazanmıştır. İskender'in ölümünden sonra bu bölgeler önce Selevkosların sonra ve Bergama krallıklarının hakimiyetine girmiştir.
Sarıköy'de Üyücek (Üvecik) adı verilen tepede taş ve horosandan yapılmış temeller, tunç ve bakırdan yapılmış paralar bulunmuştur.
Kuruluş tarihi ile ilgili çelişkiler
Zeleia kentinin kuruluş tarihi, bazı kaynaklarda MÖ 1200 olarak geçmektedir. Ama Truva Savaşı da MÖ 1200 tarihinde yaşanmıştır. Kentin kuruluşu ile savaşın aynı dönemde yaşanması olanaksızdır. Zeleia'nın MÖ. 1200'de kurulmadığına kanıt, kurucu Karkabos'un bu toprakları Troya'nın kurucusu Kral Tros'tan aldığı bilinir. Oysa Troya Savaşı sırasında Truva Kralı Priamos'tur. Ve savaş döneminde Zeleia'nın kralı Pandaros'tur, Karkabos'un soyundan gelir. Bu sebeple kentin kuruluşu ile savaşın arasında en az iki asırlık bir zaman olması gerekir. Bu yüzden Zeleia'nın yaklaşık MÖ. 1400 yıllarında kurulduğunu söylemek yanlış olmaz.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Homeros, İlyada, Çev. Azra Erhat - A. Kadir.
- ^ Tros: Troya (Truva) kral soyunun atalarından biridir. Troya'ya adını veren soylu kahraman.
- ^ Azra Erhat (1933). Mitoloji Sözlüğü. İstanbul. s. 168.
- ^ F.W. Hasluck (1910). Cyzicus (İngilizce). Cambridge. ss. 101.
- ^ Homeros. İlyada.
- ^ Hasluck. Cyzicus. s. 102.
- ^ Homeros. İlyada. ss. IV/119-121.
- ^ Hasluck. Cyzicus. s. 102.
- ^ F. W. Hasluck. Cyzicus. s. 103.
- ^ Tacettin Akkuş (2001). Gönen ve Köyleri Tarihçesi. İstanbul: Ekin Yayıncılık.
- ^ Kemal Özer (1962). Turistik Gönen ve Ömer Seyfettin. Bandırma.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Haziran 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Haziran 2023.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Zeleia Balikesir in Gonen Ilcesinin bir beldesi olan simdiki Sarikoy yerlesim birimininde bulunmaktadir Ancak kentten gunumuze pek bir sey kalmamistir Truva ya Troya Savasi na asker gondermis bir memlekettir Iskender in savas oncesi burada askerleriyle birlikte konakladigi soylenir Homeros un Ilyada destaninda Zeleia kentinin Gonen Cayi un adi gecer ZeleiaZeleia Antik KentiKonumBalikesir GonenBolgePamfilyaTarihceKurucuKurulusMO c 1400Devir ler Gec Tunc CagiKultur ler Helenistik Donem Roma DonemiOlay lar Truva SavasiM O 1000 li yillari gosteren haritaZeleia nin kurulusuMakedonya bolgesinde hukum suren ve zalim bir hukumdar olan Triopas i kendi oglu Karkabos oldurur daha sonrasinda sucundan arinmak icin Kral Tros un yanina Truva bolgesine siginmistir Karkabos Troya kralinin kendisine yerlesmesi icin toprak vermesiyle Zeleia adinda bir sehir kurmustur Karkabos Troya Savasinda Troyalilardan yana savasan un atasidir TarihceSarikoy de bulunan Zeleia sehrinin tarihi Gonen den cok daha eskilere dayanir Zeleya adinin Zelys veya Zelius tan geldigi rivayet edilir Zelys Yunan mitolojisinde yer alan bir kahramandir Strabon Aisepos nehri kiyisinda yasayanlari ve dolayisiyla Zeleialilar i Aphenler olarak adlandirmistir Zeleia bolgesine Kucuk Likya da denirdi Bu bolge Truva medeniyetine bagli en uzak sehir durumundaydi Miken Truva savasinda MO 1200 Zeleia halki Lycian oglu Kral Pandaros onderliginde Truva ya yardim gondermistir Kral Pandaros bu savasta olmustur Homeros Ilyada adli destaninda Zeleia dan soyle bahseder Sonra Zeleia da oturanlar gelir Ida nin ta dibinde Aisepos un kara sularini icen zengin Troyalilar Baslarinda Lykaon un unlu oglu Pandaros var Apollon kendisi vermistir Pandaros a yayini Zeleia halki Apollon a tapiyorlardi Ve Apollon adina bir tapinak yapmislardi Ilyada destaninda anlatilanlar da bu bilgiyi dogrular Yurduna kutsal Zeleiaya kentine donusunde degerli kurbanlar kesmeyi adadi ilk kuzulardan un salmis Likyali Apollon a 4 yuzyilda ise halkin adina yemin ettigi tanri Artemis olarak bilinmektedir Bastirdiklari paralarda Artemis in resmi acikca gorulur Zeleia kisa bir sure sonra Pers hakimiyetine girmistir Kasaba Perslerin satrapliklarindan biri olarak yonetilmis ve halk savaslarda Perslerin yaninda yer almistir Bu donemde MO 350 Nikaporas kasabanin yerli bir Tirani ve onemli bir kraldir MO 334 te Iskender ve Persler arasinda yapilan Granikos Savasinda Zeleia halki Perslerin yaninda yer almislardir Granikos Savasi i kaybedilince bolgede Iskender hakimiyeti baslamis Zeleia sehri Kyzikos a Kizikos bagli bir uc karakol vazifesi gormustur Kyzikos topraklarini gosteren bir sinir tasinin Gonen in batisindaki tepelerde bulundugu seklindeki bilgiler Dr Wiegand tarafindan yayinlanmistir Bundan sonra Zeleia birkac yuzyil daha onemini devam ettirmis fakat daha sonra onemini yitirmeye baslamistir Milattan sonra Zeleia onem kaybederken ayni donemde Gonen Cayi kenarinda koyu onem kazanmistir Iskender in olumunden sonra bu bolgeler once Selevkoslarin sonra ve Bergama kralliklarinin hakimiyetine girmistir Sarikoy de Uyucek Uvecik adi verilen tepede tas ve horosandan yapilmis temeller tunc ve bakirdan yapilmis paralar bulunmustur Kurulus tarihi ile ilgili celiskilerZeleia kentinin kurulus tarihi bazi kaynaklarda MO 1200 olarak gecmektedir Ama Truva Savasi da MO 1200 tarihinde yasanmistir Kentin kurulusu ile savasin ayni donemde yasanmasi olanaksizdir Zeleia nin MO 1200 de kurulmadigina kanit kurucu Karkabos un bu topraklari Troya nin kurucusu Kral Tros tan aldigi bilinir Oysa Troya Savasi sirasinda Truva Krali Priamos tur Ve savas doneminde Zeleia nin krali Pandaros tur Karkabos un soyundan gelir Bu sebeple kentin kurulusu ile savasin arasinda en az iki asirlik bir zaman olmasi gerekir Bu yuzden Zeleia nin yaklasik MO 1400 yillarinda kuruldugunu soylemek yanlis olmaz Ayrica bakinizGonen Balikesir Kizikos Mysia SarikoyKaynakca Homeros Ilyada Cev Azra Erhat A Kadir Tros Troya Truva kral soyunun atalarindan biridir Troya ya adini veren soylu kahraman Azra Erhat 1933 Mitoloji Sozlugu Istanbul s 168 F W Hasluck 1910 Cyzicus Ingilizce Cambridge ss 101 Homeros Ilyada Hasluck Cyzicus s 102 Homeros Ilyada ss IV 119 121 Hasluck Cyzicus s 102 F W Hasluck Cyzicus s 103 Tacettin Akkus 2001 Gonen ve Koyleri Tarihcesi Istanbul Ekin Yayincilik Kemal Ozer 1962 Turistik Gonen ve Omer Seyfettin Bandirma Arsivlenmis kopya 11 Haziran 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Haziran 2023