Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Zeytuni babun (Papio anubis), Köpeksi maymunlar (Cercopithecidae) ailesinden bir maymun türüdür. Tür, tüm babunların en yaygın çeşididir, dağılımı Afrika'daki 25 ülkede Mali'den, Etiyopya'ya ve Tanzanya'ya kadar uzanır. Sahra'nın bazı dağlık bölgelerinde yalıtılmış topluluklar da mevcuttur. Savanlarda, bozkırlarda ve ormanlarda yaşar. Yaygın adı, uzaktan yeşil-gri bir ton olan kürk renginden türemiştir. Türdeki sesli ve sesli olmayan çeşitli iletişimler, karmaşık bir toplumsal yapıyı kolaylaştırır.
| Zeytuni babun | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||||||||||||||
| Korunma durumu | |||||||||||||||||||||
 Asgari endişe altında (IUCN 3.1) | |||||||||||||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
| İkili adlandırma | |||||||||||||||||||||
| Papio anubis (Lesson, 1827) | |||||||||||||||||||||
 | |||||||||||||||||||||
| Coğrafik dağılımı | |||||||||||||||||||||
Fiziksel özellikler
Yelenin yanı sıra, erkek zeytuni babun, ağırlık, vücut ve köpek dişi boyutu açısından dişilerden farklıdır. Erkeklerin ortalama yüksekliği ayakta dururken 70 cm iken dişilerde ortalama 60 cm dir. Zeytuni babun, en büyük maymun türlerinden biridir; sadece chacma babun ve mandril benzer boyutlara ulaşır. Vücut uzunluğu 50 ile 114 cm arasında değişir. Ortalama vücut uzunluğu türde 85 santimetre civarındadır. Dört ayak üzerinde omuz yükseklikleri, kadınlarda ortalama 55 santimetre (22 in) iken erkeklerde ortalama 70 santimetre (28 in)dir. Her iki cinsiyet için tipik ağırlık aralığı ortalama 10–37 kg arasındadır. Erkekler ortalama 24 kg iken, dişiler ortalama 14,7 kg dır. Bazı erkeklerin ağırlığı 50 kilograma kadar ulaşabilir.
Diğer babunlar gibi, zeytuni babunun da uzun, köpeğe benzer bir ağzı vardır. Zeytuni babunun,dişleri, kuyruğu ve dört ayaklı yürüyüşü, daha çok köpek gibi görünmesine neden olur. Kuyruk, ilk çeyrekte dik olduğu için neredeyse kırılmış gibi görünür, ardından keskin bir şekilde aşağı iner. Çizgi filmlerde ve filmlerde ünlü bir babun kıçının çıplak yaması, zeytin babununda oldukça küçüktür. Çoğu Cercopithecine gibi zeytin babununun da yiyecek depolamak için yanak kesesi vardır.
Davranış ve ekoloji
Sosyal yapı
Zeytuni babunlar, az erkek, çok sayıda kadın ve yavrularından oluşan 15 ila 150 kişilik gruplar halinde yaşar. Her babunun, egemenliğine bağlı olarak grup için de bir sosyal hiyerarşi vardır. Kadın egemenliği kalıtsaldır, kızları anneleriyle hemen hemen aynı rütbeye sahiptir ve yetişkin dişiler sosyal sistemin çekirdeğini oluşturur. Kadın akrabalar, birlik içinde kendi alt gruplarını oluşturur. Akraba dişiler büyük ölçüde birbirlerine dosttur. Birbirlerine yakın olma ve birbirlerini Tımar etme eğilimindedirler.Birlik içindeinde agresif karşılaşmalarda takım oluştururlar. Dişi akrabalar, doğum gruplarından göç etmedikleri için bu güçlü bağları oluştururlar.
Üreme ve ebeveynlik
Dişiler 7 ila 8 yaşlarında, erkekler ise 7 ila 10 yaşlarında cinsel olarak olgunlaşır. Bir dişinin yumurtlamasının başlangıcı, erkeklere çiftleşmeye hazır olduğunun bir işaretidir. Yumurtlama sırasında dişinin anogenital bölgesinin derisi şişer ve parlak kırmızı / pembeye döner. Şişlik hareket etmeyi zorlaştırır ve dişinin mikrobiyal veya parazitik enfeksiyon olasılığını artırır. Daha şişmiş anogenital bölgeleri olan dişiler gençken çoğalırlar, her yıl daha fazla yavru üretirler ve bu yavruların hayatta kalma şansı daha yüksektir. Bu dişiler ayrıca daha fazla erkek çeker ve aralarında agresif kavgalara neden olma olasılıkları daha yüksektir. Zeytuni babunlar rastgele çiftleşme eğilimindedir. Bir erkek, öfkeli bir dişiyle bir ilişki kurar, ona yakın durur ve onunla çiftleşir. Erkekler, partnerlerini onunla çiftleşmeye çalışan diğer herhangi bir erkeğe karşı korurlar. Bir kadın çok günlü bir birliktelikte olmadığı sürece, genellikle her gün birden fazla erkekle çiftleşir. Üremeleri için birden fazla çiftleşme gerekli değildir, ancak dişinin yavrularının gerçek babalığını belirsiz hale getirme işlevi görebilir. Bu babalık eksikliği, çocuk öldürme olayını azaltmaya yardımcı olabilir. Nadiren, erkek zeytuni babunlar, olası gebe kalma döneminin tamamı boyunca bir dişiyi tekelleştirir. Erkek, dişisini, birliktelik sırasında diğer erkekler tarafından çiftleşmekten korur.
Korunma durumu
Zeytuni babun, IUCN tarafından en Asgari endişe altındaki türler'de listelenmiştir çünkü: "Bu tür çok yaygın ve bol miktarda bulunur ve bir ekin akıncısı ve hayvan katili olarak zulüm görmesine rağmen, geniş bir nüfus düşüşüne neden olduğuna inanılan büyük bir tehdit yoktur". Katledilmesine rağmen, Zeytuni babun hala yaygın ve çok sayıdadır. Rekabet ve hastalığın kapalı ormanlarda babun sayısının azalmasına neden olmuş olabileceği düşünülüyor.
Kaynakça
- ^ Wallis, J. (2020). "Papio anubis". IUCN Tehdit Altındaki Türlerin Kırmızı Listesi. 2020: e.T40647A17953200.
- ^ a b c d . Animal Diversity Web. 2004. 12 Eylül 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2007.
- ^ Forest and woodland vegetation in the highlands of Dogu'a Tembien. In: Nyssen J., Jacob, M., Frankl, A. (Eds.). Geo-trekking in Ethiopia's Tropical Mountains - The Dogu'a Tembien District. SpringerNature. 2019. ISBN . 8 Mart 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Haziran 2019.
- ^ Primate Adaptation and Evolution. 2nd. San Diego: Academic Press. 1999. ss. 195-197. ISBN .
- ^ Dechow (1983). "Estimation of body weights from craniometric variables in baboons" (PDF). American Journal of Physical Anthropology. 60 (1): 113-23. doi:10.1002/ajpa.1330600116. (PMID) 6869499. 21 Kasım 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Nisan 2021.
- ^ Burnie D and Wilson DE (Eds.
- ^ . kenyalogy.com
- ^ Primate Factsheets: Olive baboon (Papio anubis) Taxonomy, Morphology, & Ecology 1 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
- ^ Kingdon, Jonathan Kingdon Guide to African Mammals (1993)
- ^ Nagel (1973). "A Comparison of Anubis Baboons, Hamadryas Baboons and Their Hybrids at a Species Border in Ethiopia". Folia Primatol. 19 (2–3): 104-65. doi:10.1159/000155536. (PMID) 4201907.
- ^ . 18 Nisan 2006. 1 Eylül 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2007.
- ^ Primate Taxonomy. Washington DC: Smithsonian Inst Pr. 2001. ISBN .
- ^ a b . 18 Nisan 2006. 28 Ağustos 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2007.
- ^ Sex and Friendship in Baboons. New York: Aldine Publications. 1985. ISBN . 12 Nisan 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Nisan 2010.
- ^ Primate Behavioral Ecology. 4th. Upper Saddle River: Prentice Hall. 2011. ISBN .
- ^ Motluk, Alison (2001). "Big Bottom". New Scientist. 19 (7). 23 Nisan 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Nisan 2021.
- ^ Packer (1979). "Inter-troop transfer and inbreeding avoidance in Papio anubis". Anim Behav. 27 (1): 1-36. doi:10.1016/0003-3472(79)90126-X.
- ^ Reproduction and Fitness in Baboons: Behavioral, Ecological, and Life History Perspective. New York: Springer Science+Business Media, LLC. 2006. s. 28. ISBN .
- ^ Bercovitch (1991). "Mate selection, consortship formation, and reproductive tactics in adult female savanna baboons". Primates. 32 (4): 437-452. doi:10.1007/BF02381935.
Dış bağlantılar
![image]()
Wikimedia Commons'ta Papio anubis ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur![image]()
Vikitür'de Papio anubis ile ilgili ayrıntılı taksonomik bilgiler bulunur.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Zeytuni babun Papio anubis Kopeksi maymunlar Cercopithecidae ailesinden bir maymun turudur Tur tum babunlarin en yaygin cesididir dagilimi Afrika daki 25 ulkede Mali den Etiyopya ya ve Tanzanya ya kadar uzanir Sahra nin bazi daglik bolgelerinde yalitilmis topluluklar da mevcuttur Savanlarda bozkirlarda ve ormanlarda yasar Yaygin adi uzaktan yesil gri bir ton olan kurk renginden turemistir Turdeki sesli ve sesli olmayan cesitli iletisimler karmasik bir toplumsal yapiyi kolaylastirir Zeytuni babunNgorongoro Koruma Alani TanzanyaKorunma durumuAsgari endise altinda IUCN 3 1 Biyolojik siniflandirmaAlem AnimaliaSube ChordataSinif MammaliaTakim PrimatesAlt takim HaplorhiniInfra takim SimiiformesFamilya CercopithecidaeOymak PapioniniCins PapioTur P anubisIkili adlandirmaPapio anubis Lesson 1827 Cografik dagilimiFiziksel ozelliklerErkek solda ve disi sagda kafatasi Yelenin yani sira erkek zeytuni babun agirlik vucut ve kopek disi boyutu acisindan disilerden farklidir Erkeklerin ortalama yuksekligi ayakta dururken 70 cm iken disilerde ortalama 60 cm dir Zeytuni babun en buyuk maymun turlerinden biridir sadece chacma babun ve mandril benzer boyutlara ulasir Vucut uzunlugu 50 ile 114 cm arasinda degisir Ortalama vucut uzunlugu turde 85 santimetre civarindadir Dort ayak uzerinde omuz yukseklikleri kadinlarda ortalama 55 santimetre 22 in iken erkeklerde ortalama 70 santimetre 28 in dir Her iki cinsiyet icin tipik agirlik araligi ortalama 10 37 kg arasindadir Erkekler ortalama 24 kg iken disiler ortalama 14 7 kg dir Bazi erkeklerin agirligi 50 kilograma kadar ulasabilir Diger babunlar gibi zeytuni babunun da uzun kopege benzer bir agzi vardir Zeytuni babunun disleri kuyrugu ve dort ayakli yuruyusu daha cok kopek gibi gorunmesine neden olur Kuyruk ilk ceyrekte dik oldugu icin neredeyse kirilmis gibi gorunur ardindan keskin bir sekilde asagi iner Cizgi filmlerde ve filmlerde unlu bir babun kicinin ciplak yamasi zeytin babununda oldukca kucuktur Cogu Cercopithecine gibi zeytin babununun da yiyecek depolamak icin yanak kesesi vardir Davranis ve ekolojiAgaclar avcilari tespit etmek isteyen bir gozcu icin kullanisli olabilir Tanzanya Ngorongoro Koruma Alani nda gencleri timar eden bir yetiskin babun Sosyal yapi Kenya da bir babun klani Zeytuni babunlar az erkek cok sayida kadin ve yavrularindan olusan 15 ila 150 kisilik gruplar halinde yasar Her babunun egemenligine bagli olarak grup icin de bir sosyal hiyerarsi vardir Kadin egemenligi kalitsaldir kizlari anneleriyle hemen hemen ayni rutbeye sahiptir ve yetiskin disiler sosyal sistemin cekirdegini olusturur Kadin akrabalar birlik icinde kendi alt gruplarini olusturur Akraba disiler buyuk olcude birbirlerine dosttur Birbirlerine yakin olma ve birbirlerini Timar etme egilimindedirler Birlik icindeinde agresif karsilasmalarda takim olustururlar Disi akrabalar dogum gruplarindan goc etmedikleri icin bu guclu baglari olustururlar Ureme ve ebeveynlik Yavrusunu emziren disi Zeytuni babun UgandaBebegini tasiyan bir babun Manyara Golu Milli Parki Tanzanya Disiler 7 ila 8 yaslarinda erkekler ise 7 ila 10 yaslarinda cinsel olarak olgunlasir Bir disinin yumurtlamasinin baslangici erkeklere ciftlesmeye hazir oldugunun bir isaretidir Yumurtlama sirasinda disinin anogenital bolgesinin derisi siser ve parlak kirmizi pembeye doner Sislik hareket etmeyi zorlastirir ve disinin mikrobiyal veya parazitik enfeksiyon olasiligini artirir Daha sismis anogenital bolgeleri olan disiler gencken cogalirlar her yil daha fazla yavru uretirler ve bu yavrularin hayatta kalma sansi daha yuksektir Bu disiler ayrica daha fazla erkek ceker ve aralarinda agresif kavgalara neden olma olasiliklari daha yuksektir Zeytuni babunlar rastgele ciftlesme egilimindedir Bir erkek ofkeli bir disiyle bir iliski kurar ona yakin durur ve onunla ciftlesir Erkekler partnerlerini onunla ciftlesmeye calisan diger herhangi bir erkege karsi korurlar Bir kadin cok gunlu bir birliktelikte olmadigi surece genellikle her gun birden fazla erkekle ciftlesir Uremeleri icin birden fazla ciftlesme gerekli degildir ancak disinin yavrularinin gercek babaligini belirsiz hale getirme islevi gorebilir Bu babalik eksikligi cocuk oldurme olayini azaltmaya yardimci olabilir Nadiren erkek zeytuni babunlar olasi gebe kalma doneminin tamami boyunca bir disiyi tekellestirir Erkek disisini birliktelik sirasinda diger erkekler tarafindan ciftlesmekten korur Korunma durumuZeytuni babun IUCN tarafindan en Asgari endise altindaki turler de listelenmistir cunku Bu tur cok yaygin ve bol miktarda bulunur ve bir ekin akincisi ve hayvan katili olarak zulum gormesine ragmen genis bir nufus dususune neden olduguna inanilan buyuk bir tehdit yoktur Katledilmesine ragmen Zeytuni babun hala yaygin ve cok sayidadir Rekabet ve hastaligin kapali ormanlarda babun sayisinin azalmasina neden olmus olabilecegi dusunuluyor Kaynakca Wallis J 2020 Papio anubis IUCN Tehdit Altindaki Turlerin Kirmizi Listesi 2020 e T40647A17953200 a b c d Animal Diversity Web 2004 12 Eylul 2004 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Ocak 2007 Forest and woodland vegetation in the highlands of Dogu a Tembien In Nyssen J Jacob M Frankl A Eds Geo trekking in Ethiopia s Tropical Mountains The Dogu a Tembien District SpringerNature 2019 ISBN 978 3 030 04954 6 8 Mart 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Haziran 2019 Primate Adaptation and Evolution 2nd San Diego Academic Press 1999 ss 195 197 ISBN 0 12 260341 9 Dechow 1983 Estimation of body weights from craniometric variables in baboons PDF American Journal of Physical Anthropology 60 1 113 23 doi 10 1002 ajpa 1330600116 PMID 6869499 21 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Nisan 2021 Burnie D and Wilson DE Eds kenyalogy com Primate Factsheets Olive baboon Papio anubis Taxonomy Morphology amp Ecology 1 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kingdon Jonathan Kingdon Guide to African Mammals 1993 978 0 85112 235 9 Nagel 1973 A Comparison of Anubis Baboons Hamadryas Baboons and Their Hybrids at a Species Border in Ethiopia Folia Primatol 19 2 3 104 65 doi 10 1159 000155536 PMID 4201907 18 Nisan 2006 1 Eylul 2006 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Ocak 2007 Primate Taxonomy Washington DC Smithsonian Inst Pr 2001 ISBN 1 56098 872 X a b 18 Nisan 2006 28 Agustos 2006 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Ocak 2007 Sex and Friendship in Baboons New York Aldine Publications 1985 ISBN 978 0 202 02027 3 12 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Nisan 2010 Primate Behavioral Ecology 4th Upper Saddle River Prentice Hall 2011 ISBN 978 0 205 79017 3 Motluk Alison 2001 Big Bottom New Scientist 19 7 23 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Nisan 2021 Packer 1979 Inter troop transfer and inbreeding avoidance in Papio anubis Anim Behav 27 1 1 36 doi 10 1016 0003 3472 79 90126 X Reproduction and Fitness in Baboons Behavioral Ecological and Life History Perspective New York Springer Science Business Media LLC 2006 s 28 ISBN 0 387 30688 9 Bercovitch 1991 Mate selection consortship formation and reproductive tactics in adult female savanna baboons Primates 32 4 437 452 doi 10 1007 BF02381935 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Papio anubis ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur Vikitur de Papio anubis ile ilgili ayrintili taksonomik bilgiler bulunur