Prusya (Almanca: Preußen), tarihin değişik dönemlerinde değişik anlamlarda kullanılmış bir isim olmakla birlikte en çok 1713-1867 yılları arasında kendine Prusya Krallığı adını veren ve Orta Avrupa'da hüküm süren Alman devletinin ismidir.
Prusya Preußen (Almanca) | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1525-1947 | |||||||||||||
Bayrak (1803–1892) Arma | |||||||||||||
1870 yılında Prusya (mavi), Kuzey Almanya Konfederasyonu'nu yöneten devlet olarak. | |||||||||||||
Başkent | Königsberg, daha sonra Berlin | ||||||||||||
Yaygın dil(ler) | Almanca (resmi) | ||||||||||||
Hükûmet | Monarşi | ||||||||||||
1 | |||||||||||||
| |||||||||||||
1, 2 | |||||||||||||
| |||||||||||||
Tarihçe | |||||||||||||
| |||||||||||||
Yüzölçümü | |||||||||||||
• Toplam | 297007 km2 | ||||||||||||
Nüfus | |||||||||||||
| |||||||||||||
1 Devletin başında olan kişiler ilk ve son olarak numaralandırılmıştır. Daha fazla bilgi için Prusya hakkında İngilizce Vikipedi'de bilgi mevcuttur. 2Ministerpräsident rütbesi 1792'de Prusya bir krallıkken getirildi ve Başbakan'lar devletin başındaki kişilerdir. |
Tarihçe
Bu alt başlığın geliştirilmesi gerekiyor. |
Baltık Denizi kıyısında bir bölge olan Prusya başlangıçta, Brandenburg Dükalığı olarak Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu'nun bir parçasıydı ve başkenti Königsberg (Kaliningrad) idi. İspanya Veraset Savaşı (1701-1713) sırasında İngiltere, Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu, Hollanda; Portekiz ve Savoya Dükalığı ittifakında savaşa katılmıştır. İttifakın Fransa karşısında zafer kazanmasıyla imzalanan Utrecht Barışı'yla Brandenburg Dükalığına krallık statüsü tanınmıştır. Bu tarihten sonra Prusya Krallığı olarak bilinecektir, başkenti ise Berlin olacaktır.
1806 yılında krallık, Napolyon Bonapart önderliğindeki Fransız ordusuna yenilince topraklarının büyük bir kısmını kaybeder ve Fransa ile ittifak kurmak zorunda kalır. Napolyon'un 1812'deki Rusya seferinde başarısız olup büyük güç kaybetmesini fırsat bilen Prusya, Fransa'yla olan ittifakını bozar ve koalisyon güçleriyle birlikte 1813 Leipzig ve 1815 Waterloo savaşlarında Fransızları mağlup ederler. 1815'teki Viyana Kongresi'nde Prusya, sınırlarını batıdaki Saar nehrinden doğudaki Neman nehrine kadar genişletir. Ancak krallık toprakları hâlâ ikiye bölünmüş durumdadır. Çünkü Hannover, Braunschweig, Hamburg ve Bremen gibi bağımsız prenslikler ve şehir devletleri ülkeyi coğrafi olarak ikiye bölmektedir.
1867 yılında Prusya kralı I. Wilhelm, Otto von Bismarck'ı başbakanlığa atadı. Bismarck, Danimarka, Avusturya ve Fransa'ya açtığı savaşlarla Alman bölgelerini bir bayrak altında topladı ve Alman İmparatorluğu'nu kurdu. Bu birleşmedeki anahtar unsur Otto von Bismarck'tır. Kendisi (Almanca) Blut und Eisen politik düşüncesiyle birlikte bu birleşimi sağlamıştır. Bu sayede Prusya kralı I. Wilhelm de artık Almanya'nın Kayzer Wilhelm'i oldu. Bu tarihten sonra Prusya Alman İmparatorluğu'nun en büyük parçası olarak kaldı. 1934 yılında Naziler Prusya tanımını tamamen ortadan kaldırdılar.
II. Dünya Savaşı sonrasında Prusya toprakları Polonya ile Rusya arasında paylaşıldı. Günümüzde Litvanya ile Polonya arasında kalan Rusya'ya ait Kaliningrad şehri eskiden Königsberg adıyla Doğu Prusya'nın başkenti idi. Prusya, Avusturya ile birlikte "Alman düalizminin" (Alman ikiliğinin) temeli olarak bilinir.
Demografi
Bu alt başlığın geliştirilmesi gerekiyor. |
Nüfus
1871 yılında Prusya'nın nüfusu 24.69 milyon olarak ölçüldü-ki bu Alman İmparatorluğunun nüfusunun %60'ıydı-. 1910 yılında nüfus 40.17 milyona yükseldi (Alman İmparatorluğunun nüfusunun %62'si). 1914'te Prusya 354,490 km² alana sahipti. Mayıs 1939'da Prusya 297,007 km² alana ve 41,915,040 kişilik nüfusa sahipti.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Prusya Almanca Preussen tarihin degisik donemlerinde degisik anlamlarda kullanilmis bir isim olmakla birlikte en cok 1713 1867 yillari arasinda kendine Prusya Kralligi adini veren ve Orta Avrupa da hukum suren Alman devletinin ismidir PrusyaPreussen Almanca 1525 1947Bayrak 1803 1892 ArmaSlogan Gott mit uns Almanca Tanri bizimle 1870 yilinda Prusya mavi Kuzey Almanya Konfederasyonu nu yoneten devlet olarak BaskentKonigsberg daha sonra BerlinYaygin dil ler Almanca resmi HukumetMonarsi1 1525 1568I Albert ilk 1688 1701III Frederick son 1 2 1918 1920Paul Hirsch ilk 1933 1945Hermann Goring son Tarihce Kurulusu1525 Brandenburg ile birlik27 Agustos 1618 Prusya Kralligi18 Ocak 1701 Bagimsiz Prusya Devleti9 Kasim 1918 Feshedilme de facto 30 Ocak 1934 Dagilisi1947Yuzolcumu Toplam297007 km2Nufus 181610 349 000 193941 915 0401 Devletin basinda olan kisiler ilk ve son olarak numaralandirilmistir Daha fazla bilgi icin Prusya hakkinda Ingilizce Vikipedi de bilgi mevcuttur 2Ministerprasident rutbesi 1792 de Prusya bir krallikken getirildi ve Basbakan lar devletin basindaki kisilerdir TarihceBu alt basligin gelistirilmesi gerekiyor Baltik Denizi kiyisinda bir bolge olan Prusya baslangicta Brandenburg Dukaligi olarak Kutsal Roma Cermen Imparatorlugu nun bir parcasiydi ve baskenti Konigsberg Kaliningrad idi Ispanya Veraset Savasi 1701 1713 sirasinda Ingiltere Kutsal Roma Cermen Imparatorlugu Hollanda Portekiz ve Savoya Dukaligi ittifakinda savasa katilmistir Ittifakin Fransa karsisinda zafer kazanmasiyla imzalanan Utrecht Barisi yla Brandenburg Dukaligina krallik statusu taninmistir Bu tarihten sonra Prusya Kralligi olarak bilinecektir baskenti ise Berlin olacaktir 1806 yilinda krallik Napolyon Bonapart onderligindeki Fransiz ordusuna yenilince topraklarinin buyuk bir kismini kaybeder ve Fransa ile ittifak kurmak zorunda kalir Napolyon un 1812 deki Rusya seferinde basarisiz olup buyuk guc kaybetmesini firsat bilen Prusya Fransa yla olan ittifakini bozar ve koalisyon gucleriyle birlikte 1813 Leipzig ve 1815 Waterloo savaslarinda Fransizlari maglup ederler 1815 teki Viyana Kongresi nde Prusya sinirlarini batidaki Saar nehrinden dogudaki Neman nehrine kadar genisletir Ancak krallik topraklari hala ikiye bolunmus durumdadir Cunku Hannover Braunschweig Hamburg ve Bremen gibi bagimsiz prenslikler ve sehir devletleri ulkeyi cografi olarak ikiye bolmektedir 1867 yilinda Prusya krali I Wilhelm Otto von Bismarck i basbakanliga atadi Bismarck Danimarka Avusturya ve Fransa ya actigi savaslarla Alman bolgelerini bir bayrak altinda topladi ve Alman Imparatorlugu nu kurdu Bu birlesmedeki anahtar unsur Otto von Bismarck tir Kendisi Almanca Blut und Eisen politik dusuncesiyle birlikte bu birlesimi saglamistir Bu sayede Prusya krali I Wilhelm de artik Almanya nin Kayzer Wilhelm i oldu Bu tarihten sonra Prusya Alman Imparatorlugu nun en buyuk parcasi olarak kaldi 1934 yilinda Naziler Prusya tanimini tamamen ortadan kaldirdilar II Dunya Savasi sonrasinda Prusya topraklari Polonya ile Rusya arasinda paylasildi Gunumuzde Litvanya ile Polonya arasinda kalan Rusya ya ait Kaliningrad sehri eskiden Konigsberg adiyla Dogu Prusya nin baskenti idi Prusya Avusturya ile birlikte Alman dualizminin Alman ikiliginin temeli olarak bilinir DemografiBu alt basligin gelistirilmesi gerekiyor Nufus 1871 yilinda Prusya nin nufusu 24 69 milyon olarak olculdu ki bu Alman Imparatorlugunun nufusunun 60 iydi 1910 yilinda nufus 40 17 milyona yukseldi Alman Imparatorlugunun nufusunun 62 si 1914 te Prusya 354 490 km alana sahipti Mayis 1939 da Prusya 297 007 km alana ve 41 915 040 kisilik nufusa sahipti Ayrica bakinizUtrecht Barisi Veraset SavaslariKaynakca a b tacitus nu 28 Haziran 2004 tarihinde kaynagindan arsivlendi Busch Otto Ilja Mieck Wolfgang Neugebauer 1992 Otto Busch Ed Handbuch der preussischen Geschichte Almanca 2 Berlin de Gruyter s 42 ISBN 978 3 11 008322 4