Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Wisconsin, ABD'nin eyaletlerinden birisidir. Eyaletin adı 'nden gelir.
| Wisconsin | |
|---|---|
 Bayrak  Mühür | |
 | |
| Ülke |  Amerika Birleşik Devletleri |
| Başkent | Madison |
| En büyük şehir | Milwaukee |
| İdare | |
| • Vali | (D) |
| • Vali vekili | Sara Rodriguez (D) |
| • Üst meclis | |
| • Alt meclis | |
| • | (R) (D) |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 169.640 km² |
| • Kara | 140.663 km² (54.310 mil²) |
| Rakım | 320 m |
| En yüksek nokta | 595 m (1.952 ft) |
| En alçak nokta | 176 m (577 ft) |
| Nüfus (2020) | |
| • Toplam | 5.893.718 |
| • Yoğunluk | 40,6/km² |
| Zaman dilimi | UTC-06.00 |
| • Yaz (YSU) | UTC-05.00 |
| ISO 3166 kodu | US-WI |
Resmî site wisconsin.gov | |
Tarih
Eyalette 14.000 yıldır bu topraklarda yerleşik olarak yaşayan Kızılderililer kabileleri vardı. Eyalet beyaz Avrupalılar tarafından ilk defa 1644'te Fransız Jean Nicolet tarafından ziyaret edildi. Wisconsin arazileri 17. ve 18. yüzyıllarda arazilere tarım için yerleşip devamlı yaşanan hiçbir yerleşke kurmadan tuzak kurup "kürk hayvanı" avlayan genellikle Fransız asıllı beyaz tuzakçı avcılar tarafından kolonize edildi. Bu kürk hayvanı tuzakçıları daha önce Fransızlarca yerleşilen ve sonra Britanya tarafından savaşla işgal edilip Kanada kolonisi yapılan arazilerde yaşamaktaydılar ve Wisconsin arazilerine geçici olarak gelmekteydiler. 1763'te Fransızlar ile Kızılderililer arasında yapılan bir savaştan sonra Fransız tüccarlar bu arazilere yerleşip ticaret etmeye başladılar ve bunlardan ilk defa Charles de Langlade 1764'te devamlı olarak bu arazilerde yaşamaya başladı. İngiliz Amerikan koloniler mensupları da Wisconsin arazilerine önce tuzakçı avcı ve sonra ticaret için yerleşmeye başladılar. 1761'de 'i ele geçirdiler ve bu kenti bir yerleşke olarak geliştirmeye başladılar. 1763'te tüm Wisconsin araziler adı ile İngiliz koloni toprakları olarak ilan ettiler.
1783'te Amerikan Bağımsızlık Savaşı sona erip ABD devleti kurulunca Wisconsin toprakları da ABD arazileri olarak ABD'ye ilhak edildi. Bu ABD idaresi döneminden bu arazilerde bulunan madenler, özellikle kurşun madenleri, yeni gelip bu arazilere gelen beyaz koloniciler tarafından işletilmeye başlandı ve bu madencilik sektörü, eski tuzakçı kürk hayvanı avcılık sektöründen çok daha önemli, ana ekonomi sektörü oldu. Bu madencilerin Wisconsin arazilerine açtıkları kurşun madeni ocakları porsuk hayvanı yuvalarına benzemekteydi. Bundan sonra bu arazilere ve günümüzde bile Wisconsin arazilerine "Porsuk Eyaleti" (Badger State) adı miras kaldı. Bundan sonra dışarıdan gelen beyaz madenci yerleşiciler bu arazilerde yaşayan Kızılderili kabileleri ve yerli Kızılderilileri imha edip geride kalanları bu arazilerden uzaklaştırıp onların arazilerine yerleşmek için 1827'de "Winnebago Savaşı" ve 1832'de "Black Hawk Savaşı" adı verdikleri gayet haksız ve saldırgan bir şekilde savaşlara giriştiler. Beyaz ırktan olup göçerek buraya yerleşen sayısı özellikle ABD doğusunda Hudson Nehri'ni Büyük Göller'e bağlayan Erie Kanalı açıldıktan sonra gittikçe arttı. 20 Nisan 1836'da ABD Kongresi'nden geçen bir kanunla bu araziler, bir ABD eyaleti olmada bir son etap sayılan, "Wisconsin Toprakları" (Wisconsin Territories) olarak kabul edildi. 29 Mayıs 1848 tarihinde Kongre'nin çıkardığı bir kanunla Wisconsin ABD eyaletlerinden biri olarak ilan edildi.
Coğrafya
Konum ve topoloji
Wisconsin ABD'nin Ortabatı eyaletleri ve Büyük Göller bölgelerindedir. Eyaletin batısında Minnesota eyaleti; güneybatısında Iowa eyaleti; güneyinde Illinois eyaleti; kuzeybatısında Michigan eyaleti; doğusunda Michigan Gölü ve kuzeyinde Superior Gölü bulunur. En büyük şehri Michigan Gölü'nün batı kıyısında konumlanmış Milwaukee'dir. Başkenti Madison'dur. Wisconsin eyaleti 72 county'ye bölünmüştür.
Wisconsin'in çeşitli coğrafi alanları bulunmaktadır. Kuzeyde "Northern Highland" Platosu ve batıda "Western Uplands" Platosu eyaletin yüksek rakımlı alanlardandır Bunların arasında eyaletin batısından Michigan Gölü sahillerine kadar uzanan "Central Plains" ovalarının bir kısmı bulunur. Wisconsin'in Büyük Göller kenarında bulunan göl sahillerinin uzunluğu, Michigan eyaletinin Büyük Göller sahillerinin uzunluğundan sonra ikinci sıradadır.
İklim
Wisconsin eyaletin önemli bir kısmı ılıman-yazlı nemli kıtasal iklim (Koppen sınıflandırmasına göre DFb) bölgesindedir. Yalnız eyaletin güney ve güneybatı bölgeleri sıcak-yazlı nemli karasal iklim (Koppen sınıflandırması Dfa) bölgeleri olarak nitelendirilmektedir. Eyaletin tümünde gözlemlenen en yüksek ısı 13 Temmuz 1936'da Wisconsin Dells gözlem mevkiinde 46 °C olmuştur. Wisconsin eyaletinin tümünde gözlemlenen en düşük ısı ise 2-4 Şubat 1996'da gözlemlenen −48 °C olmuştur. Wisconsin eyaleti kış aylarında epeyce kar yağışına sahne olmaktadır. Ortalama olarak eyaletin güneyinde yıllık ortalama kar yağışı 110 cm ve Superior Gölü ve civarında "kar kemeri" adı verilen arazilerde ise yıllık ortalama kar yağışı 410 cm olmaktadır.
Demografi
Nüfus
ABD Nüfus Bürosu tahminlerine göre 1 Temmuz 2015'te Wisconsin eyaletinin nüfusu 5.771.337 kişi olup bu nüfus eyaletinin nüfusunun 2010 Nüfus Sayımı'na göre %1,48 yıllık artış gösterdiğine işaret etmektedir.
Şehirler
Ekonomi
2010 yılı itibarıyla Wisconsin eyaleti gayrisafi eyalet hasılası 248,3 milyar dolar olup bu eyaleti ABD eyaletleri arasında 21. sıraya koymaktadır. Wisconsin ekonomisinin gyrisafi hasılası içinde önemli iktisadi sektörler başında "sanayi üretimi", "tarım üretimi" ve "sağlık bakım hizmetleri" gelmektedir. Wisconsin eyaletinden sanayi üretimi hasılasının değeri 2008 itibarıyla 48,9 milyar dolar olması nedeniyle ABD eyaletleri arasında sanayi gayrisafi eyalet hasılası itibarıyla Wisconsin 3. sıradadır. Wisconsin eyaletinde 2008'de kişi başına düşen yıllık şahsi medyan gelir 35.239 dolar idi.
2011 dördüncü üç aylık verilere göre Wisconsin eyaletinde en büyük istihdam sağlayan kurumlar ve şirketler şöyle sıralandırılmaklardır:
- Walmart
- Wisconsin-Madison Üniversitesi
- Milwaukee Kamu sektörü okulları
- U.S. Posta Hizmetleri]]
- Wisconsin Eyaleti Adalet İnfazları Departmanı
- Menards Şirketi
- Marshfield Kliniği
- Wisconsin Eski Askerler İşleri Deparmanı
- Target Corporation
- Milwaukee Şehir Belediyesi.
Ekonomi alanında eyalette büyük bir gelişim 1973 yılında ABD Merkez Bankası'nın merkezinin Milwaukee şehrine açılmasıyla olmuştur.
Wisconsin eyaletinde en önemli tarıma dayalı sanayiler süt ve sütlü mamuller üretimidir. Wisconsin eyaleti inek sütü üretimi bakımından ABD'de Kaliforniya'dan sonra 2. sırayı almakta; kişi başına süt üretimi için Kaliforniya ve Vermount eyaletlerinden sonra 3. sırada bulunmaktadır. Eyalet ABD içinde en önemli peynir üreticisi eyalettir ve ABD'de üretilen peynirin dörtte biri Wisconsin'de yapılmaktadır. Wisconsin ABD'de üretilen tereyağının dörtte birini üretmekte ve tereyağı üreten eyaletler arasında 2. sırayı almaktadır. Wisconsin'da üretilen önemli tarim ürünleri arasında "silaj yani hayvan yemi olarak mısır", ginseng, "mercani (cranberries)", "taze yeşil fasulye" (hepsinde 1. sırada); yulaf, patates, havuç, vişne, akçaağaç şurubu ve konserve etme ve dondurulmak için taze tane mısır gelmektedir.
Wisconsin'de bazı ABD'de tanınmış markaları olan besin maddeleri üretici şirketlerinin üretim ve idare merkezleri bulunmaktadır. Bunların arasında Oscar Mayer, Tombstone dondurulmuş pizza, Johnsonville "bratwurst sosisi" ve Usinger "sosisi" gelmektedir. Kraft Foods şirketi eyalette 5.000 kadar işçi istihdam etmektedir. Milwaukee ABD'de bira üretiminde 2. sırayı almaktadır ve bu şehir ABD'de önemli bira markaları olan Schlitz, Blatz ve Pabst bira markalarını üretmektedir. Bu bira markalarını üreten şirket olan "Miller Biracılık Şirketi", "Coors Biracılık Şirketi" ile birleşmeden önce, Milwaukee idare merkezli bir şirketti.
Wisconsin eyaletinde çok geniş alanlarda ve nispeten büyük ölçekte olarak ürün üreten sanayi üretim sektörüne üretim merkezliği yapmaktadır. Bu sanayiler çoğunlukla ulaştırma sektöründe ve sermaye malları sektöründe bulunmaktadır. Wisconsin'da önemli sanayi üretim merkezi bulunan şirketler arasında şunlar kayda değerdir: Kohler Company; Mercury Marine; Rockwell Automation; Johnson Controls; John Deere; Briggs & Stratton; Milwaukee Electric Tool Company; Caterpillar Inc.; Joy Global; Oshkosh Corporation; Harley-Davidson; Case IH; S. C. Johnson & Son; Ashley Furniture; Ariens; ve Evinrude Outboard Motors.
Wisconsin eyaletinde, özellikle paketleme için kullanılan, kağıt ve kağıttan ürünler önemli bir sanayi alanıdır. Bu sektörde bulunan Wiscondin şirketleri SC Johnson & Co. ve Diversey Inc. isimlidir. Wisconsin'da bulunan "Fox Nehri" aşağı mecrası kıyılarında Winnebagoo Gölü'nden kentine kadar uzanan 63 km'de 24 tane kağıt fabrikası bulunmaktadır.
Sağlık bakımı için aletler üretimi ve software geliştirme eyalet ekonomisinde hızla gelişen bir sektördür ve bu sektörde önemli olan Wisconsin şirketleri arasında GE Healthcare, Epic Systems, TomoTherapy kayda değerdir.
Yerli turizm Wisconsin için önemli bir sektördür ve eyalet ekonomik hasılası içinde turizm gelirleri 3. sırada bulunmaktadır. Wisconsin'da binlerce turist çeken görülecek yerler "Spring Green" yakınlarındaki "House on the Rock (Kaya üzerindeki Ev)", Baraboo'daki "Sirk Dünyası Müzesi" ve Wisconsin Nehri "Dells (Küçük Vadiler)" ve yıllık festival olan "Summerfest" ve "EAA Oshkosh Havacılık Gösterisi"dir. Wisconsin'de bulunan göller kıyıları ve bu göllere akan ve yelkenliler ve motorlu botlarca kullanılabilen akarsular bu çeşit su sporları için uzunca tatil için ve hafta sonu için gayet büyük sayıda turist çekmektedir.
Wisconsin'da kömür, petrol ve doğal gaz üretilmemektedir. Eyalet içinde elektrik enerjisi çoğunlukla kömür santrallerinden elde edilmektedir ve eyalette doğal gaz ve nükleer santralleri de bulunmaktadır. Eyalet siyasi idarecileri çevresel sorunlara, ve özellikle çevreye zarar veren enerji üretimine karşı olanlara gayet antipatiktirler. Bunun için Wisconsin içinde güneşten ve rüzgârdan elektrik üretimi açıkça ve gayet şiddetli olarak adeta yasaklanmıştır. Buna rağmen Wisconsin eyaletine komşu eyaletler olan Minnesota ve Iowa'dan getirilen (ve Wisconsin enerjisinin %10'unu sağlayan) elektrik bu çevresel sorunlara pozitif karşılık veren güneş ve rüzgâr enerjisi kullanarak elde edilmektedir.
Kaynakça
- ^ Schneider, Mike. . madison.com. . 26 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2021.
- ^ "GDP by State" (İngilizce). Greyhill Advisors. 16 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2011.
- ^ EconPost websitesi : [1] 25 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- ^ . 28 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2017.
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Wisconsin ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Wisconsin Eyaleti resmi web sitesi: Online: [2] 26 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- ABD fedaral hükümeti'nin "National Atlas (Ulusal Atlas)" adlı küçük boyutlu basılabilir haritalar ve enformasyon yayınında Wisconsin eyaleti: Online:[3] 25 Mayıs 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- Wisconsin eyaletinin resmi websitesi "dnr.wi.gov" da "Wisconsin eyaleti senbolleri" dergisi yayını.Online:
- Wisconsin Eyalet Kongresi resmi websitesi: Online:[5][](İngilizce)
- Wisconsin eyaletinin yörel mahkemeler sisteminin resmi websitesi: Online:[6] 27 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- ABD Fedaral Tarım Departmanı'nın yayınladığı Wisconsin'da tarım hakkında enformasyon ve veriler: Online:[7] 24 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- ABD Enerji Enformasyon Yönetim dairesinin yayınladığı "Wisconsin Enerji Profil - Ekonomik, çevresel ve enerji verileri" adlı yayın: Online: (İngilizce)
- Wisconsin Tarihsel Cemiyeti'nin websitesi: Online:[9]8 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- Wisconsin Üniversitesi kütüphanesinin Wisconsin eyaleti konulu dijital koleksiyonu: Online: [10] 9 Nisan 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- Wisconsin eyaleti Turizm Departmanı websitesi Online:[11] 28 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- Wisconsin eyaleti ulaştırama Depatmanı'nın eyaleteki kamu ulastirması hakkında enformasyon websitesi: Online: (İngilizce)
- Curlie'de Wisconsin (DMOZ tabanlı)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Wisconsin ABD nin eyaletlerinden birisidir Eyaletin adi nden gelir WisconsinEyaletBayrakMuhurUlkeAmerika Birlesik DevletleriBaskentMadisonEn buyuk sehirMilwaukeeIdare Vali D Vali vekiliSara Rodriguez D Ust meclis Alt meclis R D Yuzolcumu Toplam169 640 km Kara140 663 km 54 310 mil Rakim320 mEn yuksek nokta595 m 1 952 ft En alcak nokta176 m 577 ft Nufus 2020 Toplam5 893 718 Yogunluk40 6 km Zaman dilimiUTC 06 00 Yaz YSU UTC 05 00ISO 3166 koduUS WIResmi site wisconsin govTarihEyalette 14 000 yildir bu topraklarda yerlesik olarak yasayan Kizilderililer kabileleri vardi Eyalet beyaz Avrupalilar tarafindan ilk defa 1644 te Fransiz Jean Nicolet tarafindan ziyaret edildi Wisconsin arazileri 17 ve 18 yuzyillarda arazilere tarim icin yerlesip devamli yasanan hicbir yerleske kurmadan tuzak kurup kurk hayvani avlayan genellikle Fransiz asilli beyaz tuzakci avcilar tarafindan kolonize edildi Bu kurk hayvani tuzakcilari daha once Fransizlarca yerlesilen ve sonra Britanya tarafindan savasla isgal edilip Kanada kolonisi yapilan arazilerde yasamaktaydilar ve Wisconsin arazilerine gecici olarak gelmekteydiler 1763 te Fransizlar ile Kizilderililer arasinda yapilan bir savastan sonra Fransiz tuccarlar bu arazilere yerlesip ticaret etmeye basladilar ve bunlardan ilk defa Charles de Langlade 1764 te devamli olarak bu arazilerde yasamaya basladi Ingiliz Amerikan koloniler mensuplari da Wisconsin arazilerine once tuzakci avci ve sonra ticaret icin yerlesmeye basladilar 1761 de i ele gecirdiler ve bu kenti bir yerleske olarak gelistirmeye basladilar 1763 te tum Wisconsin araziler adi ile Ingiliz koloni topraklari olarak ilan ettiler 1783 te Amerikan Bagimsizlik Savasi sona erip ABD devleti kurulunca Wisconsin topraklari da ABD arazileri olarak ABD ye ilhak edildi Bu ABD idaresi doneminden bu arazilerde bulunan madenler ozellikle kursun madenleri yeni gelip bu arazilere gelen beyaz koloniciler tarafindan isletilmeye baslandi ve bu madencilik sektoru eski tuzakci kurk hayvani avcilik sektorunden cok daha onemli ana ekonomi sektoru oldu Bu madencilerin Wisconsin arazilerine actiklari kursun madeni ocaklari porsuk hayvani yuvalarina benzemekteydi Bundan sonra bu arazilere ve gunumuzde bile Wisconsin arazilerine Porsuk Eyaleti Badger State adi miras kaldi Bundan sonra disaridan gelen beyaz madenci yerlesiciler bu arazilerde yasayan Kizilderili kabileleri ve yerli Kizilderilileri imha edip geride kalanlari bu arazilerden uzaklastirip onlarin arazilerine yerlesmek icin 1827 de Winnebago Savasi ve 1832 de Black Hawk Savasi adi verdikleri gayet haksiz ve saldirgan bir sekilde savaslara giristiler Beyaz irktan olup gocerek buraya yerlesen sayisi ozellikle ABD dogusunda Hudson Nehri ni Buyuk Goller e baglayan Erie Kanali acildiktan sonra gittikce artti 20 Nisan 1836 da ABD Kongresi nden gecen bir kanunla bu araziler bir ABD eyaleti olmada bir son etap sayilan Wisconsin Topraklari Wisconsin Territories olarak kabul edildi 29 Mayis 1848 tarihinde Kongre nin cikardigi bir kanunla Wisconsin ABD eyaletlerinden biri olarak ilan edildi CografyaKonum ve topoloji Wisconsin ABD nin Ortabati eyaletleri ve Buyuk Goller bolgelerindedir Eyaletin batisinda Minnesota eyaleti guneybatisinda Iowa eyaleti guneyinde Illinois eyaleti kuzeybatisinda Michigan eyaleti dogusunda Michigan Golu ve kuzeyinde Superior Golu bulunur En buyuk sehri Michigan Golu nun bati kiyisinda konumlanmis Milwaukee dir Baskenti Madison dur Wisconsin eyaleti 72 county ye bolunmustur Wisconsin in cesitli cografi alanlari bulunmaktadir Kuzeyde Northern Highland Platosu ve batida Western Uplands Platosu eyaletin yuksek rakimli alanlardandir Bunlarin arasinda eyaletin batisindan Michigan Golu sahillerine kadar uzanan Central Plains ovalarinin bir kismi bulunur Wisconsin in Buyuk Goller kenarinda bulunan gol sahillerinin uzunlugu Michigan eyaletinin Buyuk Goller sahillerinin uzunlugundan sonra ikinci siradadir Iklim Wisconsin eyaletin onemli bir kismi iliman yazli nemli kitasal iklim Koppen siniflandirmasina gore DFb bolgesindedir Yalniz eyaletin guney ve guneybati bolgeleri sicak yazli nemli karasal iklim Koppen siniflandirmasi Dfa bolgeleri olarak nitelendirilmektedir Eyaletin tumunde gozlemlenen en yuksek isi 13 Temmuz 1936 da Wisconsin Dells gozlem mevkiinde 46 C olmustur Wisconsin eyaletinin tumunde gozlemlenen en dusuk isi ise 2 4 Subat 1996 da gozlemlenen 48 C olmustur Wisconsin eyaleti kis aylarinda epeyce kar yagisina sahne olmaktadir Ortalama olarak eyaletin guneyinde yillik ortalama kar yagisi 110 cm ve Superior Golu ve civarinda kar kemeri adi verilen arazilerde ise yillik ortalama kar yagisi 410 cm olmaktadir DemografiNufus ABD Nufus Burosu tahminlerine gore 1 Temmuz 2015 te Wisconsin eyaletinin nufusu 5 771 337 kisi olup bu nufus eyaletinin nufusunun 2010 Nufus Sayimi na gore 1 48 yillik artis gosterdigine isaret etmektedir Sehirler Milwaukee Madison Eau ClaireEkonomiMilwaukee nin en yuksek binasi olan U S Bank Center 2010 yili itibariyla Wisconsin eyaleti gayrisafi eyalet hasilasi 248 3 milyar dolar olup bu eyaleti ABD eyaletleri arasinda 21 siraya koymaktadir Wisconsin ekonomisinin gyrisafi hasilasi icinde onemli iktisadi sektorler basinda sanayi uretimi tarim uretimi ve saglik bakim hizmetleri gelmektedir Wisconsin eyaletinden sanayi uretimi hasilasinin degeri 2008 itibariyla 48 9 milyar dolar olmasi nedeniyle ABD eyaletleri arasinda sanayi gayrisafi eyalet hasilasi itibariyla Wisconsin 3 siradadir Wisconsin eyaletinde 2008 de kisi basina dusen yillik sahsi medyan gelir 35 239 dolar idi 2011 dorduncu uc aylik verilere gore Wisconsin eyaletinde en buyuk istihdam saglayan kurumlar ve sirketler soyle siralandirilmaklardir Walmart Wisconsin Madison Universitesi Milwaukee Kamu sektoru okullari U S Posta Hizmetleri Wisconsin Eyaleti Adalet Infazlari Departmani Menards Sirketi Marshfield Klinigi Wisconsin Eski Askerler Isleri Deparmani Target Corporation Milwaukee Sehir Belediyesi Ekonomi alaninda eyalette buyuk bir gelisim 1973 yilinda ABD Merkez Bankasi nin merkezinin Milwaukee sehrine acilmasiyla olmustur Wisconsin eyaletinde en onemli tarima dayali sanayiler sut ve sutlu mamuller uretimidir Wisconsin eyaleti inek sutu uretimi bakimindan ABD de Kaliforniya dan sonra 2 sirayi almakta kisi basina sut uretimi icin Kaliforniya ve Vermount eyaletlerinden sonra 3 sirada bulunmaktadir Eyalet ABD icinde en onemli peynir ureticisi eyalettir ve ABD de uretilen peynirin dortte biri Wisconsin de yapilmaktadir Wisconsin ABD de uretilen tereyaginin dortte birini uretmekte ve tereyagi ureten eyaletler arasinda 2 sirayi almaktadir Wisconsin da uretilen onemli tarim urunleri arasinda silaj yani hayvan yemi olarak misir ginseng mercani cranberries taze yesil fasulye hepsinde 1 sirada yulaf patates havuc visne akcaagac surubu ve konserve etme ve dondurulmak icin taze tane misir gelmektedir Wisconsin de bazi ABD de taninmis markalari olan besin maddeleri uretici sirketlerinin uretim ve idare merkezleri bulunmaktadir Bunlarin arasinda Oscar Mayer Tombstone dondurulmus pizza Johnsonville bratwurst sosisi ve Usinger sosisi gelmektedir Kraft Foods sirketi eyalette 5 000 kadar isci istihdam etmektedir Milwaukee ABD de bira uretiminde 2 sirayi almaktadir ve bu sehir ABD de onemli bira markalari olan Schlitz Blatz ve Pabst bira markalarini uretmektedir Bu bira markalarini ureten sirket olan Miller Biracilik Sirketi Coors Biracilik Sirketi ile birlesmeden once Milwaukee idare merkezli bir sirketti Wisconsin eyaletinde cok genis alanlarda ve nispeten buyuk olcekte olarak urun ureten sanayi uretim sektorune uretim merkezligi yapmaktadir Bu sanayiler cogunlukla ulastirma sektorunde ve sermaye mallari sektorunde bulunmaktadir Wisconsin da onemli sanayi uretim merkezi bulunan sirketler arasinda sunlar kayda degerdir Kohler Company Mercury Marine Rockwell Automation Johnson Controls John Deere Briggs amp Stratton Milwaukee Electric Tool Company Caterpillar Inc Joy Global Oshkosh Corporation Harley Davidson Case IH S C Johnson amp Son Ashley Furniture Ariens ve Evinrude Outboard Motors Wisconsin eyaletinde ozellikle paketleme icin kullanilan kagit ve kagittan urunler onemli bir sanayi alanidir Bu sektorde bulunan Wiscondin sirketleri SC Johnson amp Co ve Diversey Inc isimlidir Wisconsin da bulunan Fox Nehri asagi mecrasi kiyilarinda Winnebagoo Golu nden kentine kadar uzanan 63 km de 24 tane kagit fabrikasi bulunmaktadir Saglik bakimi icin aletler uretimi ve software gelistirme eyalet ekonomisinde hizla gelisen bir sektordur ve bu sektorde onemli olan Wisconsin sirketleri arasinda GE Healthcare Epic Systems TomoTherapy kayda degerdir Yerli turizm Wisconsin icin onemli bir sektordur ve eyalet ekonomik hasilasi icinde turizm gelirleri 3 sirada bulunmaktadir Wisconsin da binlerce turist ceken gorulecek yerler Spring Green yakinlarindaki House on the Rock Kaya uzerindeki Ev Baraboo daki Sirk Dunyasi Muzesi ve Wisconsin Nehri Dells Kucuk Vadiler ve yillik festival olan Summerfest ve EAA Oshkosh Havacilik Gosterisi dir Wisconsin de bulunan goller kiyilari ve bu gollere akan ve yelkenliler ve motorlu botlarca kullanilabilen akarsular bu cesit su sporlari icin uzunca tatil icin ve hafta sonu icin gayet buyuk sayida turist cekmektedir Wisconsin da komur petrol ve dogal gaz uretilmemektedir Eyalet icinde elektrik enerjisi cogunlukla komur santrallerinden elde edilmektedir ve eyalette dogal gaz ve nukleer santralleri de bulunmaktadir Eyalet siyasi idarecileri cevresel sorunlara ve ozellikle cevreye zarar veren enerji uretimine karsi olanlara gayet antipatiktirler Bunun icin Wisconsin icinde gunesten ve ruzgardan elektrik uretimi acikca ve gayet siddetli olarak adeta yasaklanmistir Buna ragmen Wisconsin eyaletine komsu eyaletler olan Minnesota ve Iowa dan getirilen ve Wisconsin enerjisinin 10 unu saglayan elektrik bu cevresel sorunlara pozitif karsilik veren gunes ve ruzgar enerjisi kullanarak elde edilmektedir Kaynakca Schneider Mike madison com 26 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Nisan 2021 GDP by State Ingilizce Greyhill Advisors 16 Temmuz 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Eylul 2011 EconPost websitesi 1 25 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce 28 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Kasim 2017 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Wisconsin ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Wisconsin Eyaleti resmi web sitesi Online 2 26 Kasim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce ABD fedaral hukumeti nin National Atlas Ulusal Atlas adli kucuk boyutlu basilabilir haritalar ve enformasyon yayininda Wisconsin eyaleti Online 3 25 Mayis 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Wisconsin eyaletinin resmi websitesi dnr wi gov da Wisconsin eyaleti senbolleri dergisi yayini Online Wisconsin Eyalet Kongresi resmi websitesi Online 5 olu kirik baglanti Ingilizce Wisconsin eyaletinin yorel mahkemeler sisteminin resmi websitesi Online 6 27 Kasim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce ABD Fedaral Tarim Departmani nin yayinladigi Wisconsin da tarim hakkinda enformasyon ve veriler Online 7 24 Agustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce ABD Enerji Enformasyon Yonetim dairesinin yayinladigi Wisconsin Enerji Profil Ekonomik cevresel ve enerji verileri adli yayin Online Ingilizce Wisconsin Tarihsel Cemiyeti nin websitesi Online 9 8 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Wisconsin Universitesi kutuphanesinin Wisconsin eyaleti konulu dijital koleksiyonu Online 10 9 Nisan 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Wisconsin eyaleti Turizm Departmani websitesi Online 11 28 Kasim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Wisconsin eyaleti ulastirama Depatmani nin eyaleteki kamu ulastirmasi hakkinda enformasyon websitesi Online Ingilizce Curlie de Wisconsin DMOZ tabanli