Doktor, hekim veya tabip, tıp alanında çalışan profesyoneldir. Hastalık, yaralanma ve diğer fiziksel ya da zihinsel bozuklukların incelenmesi, tanısı, prognozu ve tedavisi yoluyla sağlığın iyileştirilmesini, sürdürülmesi veya eski haline getirilmesi ile ilgilenirler. Doktorlar uygulamalarını belirli hastalık kategorilerine, hasta türlerine ve tedavi yöntemlerine odaklayabilir ve bireylere, ailelere ve topluluklara sürekli ve kapsamlı tıbbi bakım sağlanması sorumluluğunu üstlenirler.
Sağlık profesyonelleri Alfabetik sıraya göre | |
| |
Sağlık bakımı ile ilgili | |
---|---|
|
Doktor kelimesi, Türkçeye Avrupa kökenli dillerden (İngilizce veya Fransızca etkisi ile) girmiştir. Kelime aslı itibarıyla Latince kökenlidir ve aynı şekilde okunan docēre kelimesinden gelmektedir ve anlamı öğretmektir. Tıp alanında uzmanlık veya doktora çalışmalarını tamamlamış tabiplere (hekimlere) verilen ünvandır. Günümüzde doktor ünvanı kısaca Dr. olarak isimlerin önünde de kullanılmaktadır.
Ünvanın tarihsel süreci
Fransa'daki ilk üniversitelerden bu yana, bin yılı aşkın bir süredir, akademik bir ünvan olarak kullanılmıştır. Üniversitedeki kullanılan anlamı, üniversitede öğreten kişidir (hoca). Amerika kıtasındaki kolonilerin yayılması ile ve geç dönem Avrupa etkisi ile Dr. olarak kısaltılmış hali, kişi isimlerinin önünde ünvan olarak kullanılmaya başlamıştır. Özellikle Rönesans hareketi ile akademik hayatta, Avrupa ve daha sonraları Amerika kıtalarının hakimiyeti ile, dünya üzerindeki pek çok ülkede doktora derecesi almış kişilere verilen ünvandır.
Doktor ünvanı, akademik bir seviyeyi ve akademideki çalışmaların getirmiş olduğu saygınlığı ifade etmektedir. Latince kökeninde de öğreten kişi anlamının taşıdığı gibi, üniversitelerde uzun süreli çalışmalar sırasında, kişilerin yaptığı eğitim faaliyetlerinin kazandırdığı bir ünvandır. Orta Çağ Avrupası'ndaki anlamıyla, hayatını öğrenmeye, öğretmeye ve hikmeti (knowledge) yaymaya adamış kişi anlamındadır.
Avrupa ve Amerikan ekolünde kullanılan doktor ünvanını günümüzde de PhD (kelimesi kelimesine: ancak okunuşu Doctor of Philosophy yani felsefe'nin doktoru) olarak kısaltılmaktadır ve bu ünvan ilk kez 19. yüzyılda, Berlin'deki Friedrich-Wilhelms-Universität tarafından verilmiştir. Doktor kelimesinin felsefe üzerine kurgulanmasının sebebi, ilk dönem üniversitelerinin genel yapılanması 3 ana alan üzerinden kurgulanmış olmasıdır. Buna göre üniversitedeki bir kişi, hukuk, din (teoloji) veya ilaç alanlarında çalışabilirdi ve bu üç alan da o zamanlar felsefenin çalışma alanları olarak kabul ediliyordu. Günümüzde ise ünvanın taşıdığı anlamlardan birisi de yapılan işin (çalışma alanının) felsefesine hâkim olmaktır.
Öğrenim
Amerika Birleşik Devletleri, Kanada ve diğer bazı ülkelerde MD, tıp fakültesinden mezun olduktan sonra verilen profesyonel bir lisansüstü derecesini belirtir. Çünkü 18. yüzyılda ABD ve Kanada'daki hekimlerin çoğu MD isimlendirmesini kullanan İskoçya'da eğitim almıştı. Bununla birlikte, İngiltere'de, Bachelor of Surgery, Surgelor of Surgery ifadesi kullanıldı ve 19. yüzyılda İskoçya'da da standart hale geldi. Bu nedenle, Birleşik Krallık, İrlanda ve diğer ülkelerde, MSD, tıp alanında profesyonel bir dereceye sahip olanlarla sınırlı bir araştırma doktora, yüksek doktora, veya uygulamalı klinik derecedir; Bu ülkelerde, Kuzey Amerika’ya eşdeğer profesyonel meslek mensupları ve bazılarında derecesi kullanılır.
Türkiye'de tıp doktoru ünvanı, 4 yıllık fakülte eğitimine ek olarak 2 yıllık yüksek lisans ile toplam 6 yıllık tıp fakültesi eğitiminin preklinik ve klinik dönemlerini bitirerek başarıyla mezun olanlara hekim ünvanı verilmektedir. Tıp eğitimi disiplini, yüksek lisans seviyesinde öğrenim veren bir programdır. Türkiye'de verilen tıp doktoru ünvanının bir benzeri Fransız tıp eğitimi sisteminde bulunmaktadır. Aynı şekilde Fransa'da da 6 yıllık eğitim sonunda "docteur en médecine" ünvanı verilmektedir.
Ünvanın kullanımı
Sağlık sektöründeki ünvanların nasıl kullanılacağı ile ilgili olarak Dünya Sağlık Örgütü tarafından 2010 yılında Cenova'da alınan karar gereği, bu şekilde uzmanlığı / doktora mezuniyeti bulunmayan kişilere tam olarak genel pratisyen (general practitioner) ünvanının kullanılması tavsiye edilmiştir.
Türkiye'de Tıp fakültesi meslek ünvanları
- Stajyer: Tıp fakültesi dördüncü ve beşinci sınıf öğrencilerine denir.
- : Tıp fakültesi son sınıf öğrencilerine denir. İntern kelimesi "stajyer" anlamında olmasına rağmen, farklı bir ifade gibi kullanılmaktadır.
- Pratisyen hekim: Birinci basamak doktorlarıdır. Pratisyen hekim olmak için tıp fakültesi mezunu olmak gerekir. "Dr." kısaltması ile anılır.
- Aile hekimi: Tıp fakültesi mezunu olup, aile sağlığı merkezinde çalışan pratisyen hekimdir.
- : Tıp fakültesi mezunu olup, TUS'ta başarılı olduktan sonra alınan 3 yıllık uzmanlık eğitimi ile olunur.
- Uzman doktor: Tıp fakültesi mezunu olup, TUS'ta başarılı olması kaydıyla, seçtiği bölüme göre 4-6 yıllık doktora eğitimini tamamladıktan sonra uzman doktor olunur. "Uzm. Dr." kısaltması ile anılır.
- Operatör doktor (Cerrah): Cerrahi tıp bilimleri uzmanına denir. Tıp fakültesi mezunu olup, TUS'ta başarılı olması kaydıyla, ilgili bölüme göre eğitimini tamamladıktan (uzmanlığın üzerine) sonra cerrah olunur. "Op. Dr." kısaltması ile anılır.
- Psikiyatr: Tıp fakültesi mezunu olup, TUS sınavında başarılı olmak kaydıyla, "Psikiyatri" bölümü seçilerek 4 yıl uzmanlık eğitimi sonunda psikiyatr olunur. "Psikiyatr Dr." kısaltması ile anılır.
- Profesör operatör doktor: "Prof. Op. Dr." kısaltması ile anılır.
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 17 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Mart 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 5 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Haziran 2016.
- ^ World Health Organization: Classifying health workers. Geneva, 2010. [1] 16 Ağustos 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Wikimedia Commons'ta Doktor (tıp) ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Doktor hekim veya tabip tip alaninda calisan profesyoneldir Hastalik yaralanma ve diger fiziksel ya da zihinsel bozukluklarin incelenmesi tanisi prognozu ve tedavisi yoluyla sagligin iyilestirilmesini surdurulmesi veya eski haline getirilmesi ile ilgilenirler Doktorlar uygulamalarini belirli hastalik kategorilerine hasta turlerine ve tedavi yontemlerine odaklayabilir ve bireylere ailelere ve topluluklara surekli ve kapsamli tibbi bakim saglanmasi sorumlulugunu ustlenirler Saglik profesyonelleri Alfabetik siraya goreAcil tip teknisyenligi Dis hekimi Diyetisyen Ebelik Eczaci Eczane teknisyeni Elektronorofizyolog Doktor Fizyoterapist Hemsire Hemsire yardimcisi Kiropraktik Konusma terapisti Optometrist Paramedik Podiatrist Psikoloji Psikoterapist Radyolog Radyoloji uzmani Radyoloji teknikeri Ortopedi Teknikeri Ortopedik Ortez ve Protez Teknikeri Radyoterapist Saglik Bakim Teknisyeni Saglik yoneticisi Tibbi laboratuvar teknikeri Tibbi sekreter teknikeri Toplum sagligi calisani Odyolog Veteriner hekim Yardimci veteriner saglik calisanlariSaglik bakimi ile ilgilitartisdegistir td tr tbody table Luke Fildes in Doktor isimli tablosu Doktor kelimesi Turkceye Avrupa kokenli dillerden Ingilizce veya Fransizca etkisi ile girmistir Kelime asli itibariyla Latince kokenlidir ve ayni sekilde okunan docere kelimesinden gelmektedir ve anlami ogretmektir Tip alaninda uzmanlik veya doktora calismalarini tamamlamis tabiplere hekimlere verilen unvandir Gunumuzde doktor unvani kisaca Dr olarak isimlerin onunde de kullanilmaktadir section Unvanin tarihsel sureciFransa daki ilk universitelerden bu yana bin yili askin bir suredir akademik bir unvan olarak kullanilmistir Universitedeki kullanilan anlami universitede ogreten kisidir hoca Amerika kitasindaki kolonilerin yayilmasi ile ve gec donem Avrupa etkisi ile Dr olarak kisaltilmis hali kisi isimlerinin onunde unvan olarak kullanilmaya baslamistir Ozellikle Ronesans hareketi ile akademik hayatta Avrupa ve daha sonralari Amerika kitalarinin hakimiyeti ile dunya uzerindeki pek cok ulkede doktora derecesi almis kisilere verilen unvandir Doktor unvani akademik bir seviyeyi ve akademideki calismalarin getirmis oldugu sayginligi ifade etmektedir Latince kokeninde de ogreten kisi anlaminin tasidigi gibi universitelerde uzun sureli calismalar sirasinda kisilerin yaptigi egitim faaliyetlerinin kazandirdigi bir unvandir Orta Cag Avrupasi ndaki anlamiyla hayatini ogrenmeye ogretmeye ve hikmeti knowledge yaymaya adamis kisi anlamindadir Avrupa ve Amerikan ekolunde kullanilan doktor unvanini gunumuzde de PhD kelimesi kelimesine ancak okunusu Doctor of Philosophy yani felsefe nin doktoru olarak kisaltilmaktadir ve bu unvan ilk kez 19 yuzyilda Berlin deki Friedrich Wilhelms Universitat tarafindan verilmistir Doktor kelimesinin felsefe uzerine kurgulanmasinin sebebi ilk donem universitelerinin genel yapilanmasi 3 ana alan uzerinden kurgulanmis olmasidir Buna gore universitedeki bir kisi hukuk din teoloji veya ilac alanlarinda calisabilirdi ve bu uc alan da o zamanlar felsefenin calisma alanlari olarak kabul ediliyordu Gunumuzde ise unvanin tasidigi anlamlardan birisi de yapilan isin calisma alaninin felsefesine hakim olmaktir OgrenimAmerika Birlesik Devletleri Kanada ve diger bazi ulkelerde MD tip fakultesinden mezun olduktan sonra verilen profesyonel bir lisansustu derecesini belirtir Cunku 18 yuzyilda ABD ve Kanada daki hekimlerin cogu MD isimlendirmesini kullanan Iskocya da egitim almisti Bununla birlikte Ingiltere de Bachelor of Surgery Surgelor of Surgery ifadesi kullanildi ve 19 yuzyilda Iskocya da da standart hale geldi Bu nedenle Birlesik Krallik Irlanda ve diger ulkelerde MSD tip alaninda profesyonel bir dereceye sahip olanlarla sinirli bir arastirma doktora yuksek doktora veya uygulamali klinik derecedir Bu ulkelerde Kuzey Amerika ya esdeger profesyonel meslek mensuplari ve bazilarinda derecesi kullanilir Turkiye de tip doktoru unvani 4 yillik fakulte egitimine ek olarak 2 yillik yuksek lisans ile toplam 6 yillik tip fakultesi egitiminin preklinik ve klinik donemlerini bitirerek basariyla mezun olanlara hekim unvani verilmektedir Tip egitimi disiplini yuksek lisans seviyesinde ogrenim veren bir programdir Turkiye de verilen tip doktoru unvaninin bir benzeri Fransiz tip egitimi sisteminde bulunmaktadir Ayni sekilde Fransa da da 6 yillik egitim sonunda docteur en medecine unvani verilmektedir Unvanin kullanimiSaglik sektorundeki unvanlarin nasil kullanilacagi ile ilgili olarak Dunya Saglik Orgutu tarafindan 2010 yilinda Cenova da alinan karar geregi bu sekilde uzmanligi doktora mezuniyeti bulunmayan kisilere tam olarak genel pratisyen general practitioner unvaninin kullanilmasi tavsiye edilmistir Turkiye de Tip fakultesi meslek unvanlariStajyer Tip fakultesi dorduncu ve besinci sinif ogrencilerine denir Tip fakultesi son sinif ogrencilerine denir Intern kelimesi stajyer anlaminda olmasina ragmen farkli bir ifade gibi kullanilmaktadir Pratisyen hekim Birinci basamak doktorlaridir Pratisyen hekim olmak icin tip fakultesi mezunu olmak gerekir Dr kisaltmasi ile anilir Aile hekimi Tip fakultesi mezunu olup aile sagligi merkezinde calisan pratisyen hekimdir Tip fakultesi mezunu olup TUS ta basarili olduktan sonra alinan 3 yillik uzmanlik egitimi ile olunur Uzman doktor Tip fakultesi mezunu olup TUS ta basarili olmasi kaydiyla sectigi bolume gore 4 6 yillik doktora egitimini tamamladiktan sonra uzman doktor olunur Uzm Dr kisaltmasi ile anilir Operator doktor Cerrah Cerrahi tip bilimleri uzmanina denir Tip fakultesi mezunu olup TUS ta basarili olmasi kaydiyla ilgili bolume gore egitimini tamamladiktan uzmanligin uzerine sonra cerrah olunur Op Dr kisaltmasi ile anilir Psikiyatr Tip fakultesi mezunu olup TUS sinavinda basarili olmak kaydiyla Psikiyatri bolumu secilerek 4 yil uzmanlik egitimi sonunda psikiyatr olunur Psikiyatr Dr kisaltmasi ile anilir Profesor operator doktor Prof Op Dr kisaltmasi ile anilir Kaynakca Arsivlenmis kopya 17 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Mart 2020 Arsivlenmis kopya 5 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Haziran 2016 World Health Organization Classifying health workers Geneva 2010 1 16 Agustos 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Wikimedia Commons ta Doktor tip ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir