Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Meryem (İbranice: מִרְיָם, romanize: Miriyam; Aramice: ܡܪܝܡ, Mariam; Grekçe: Μαρία, María; y. MÖ 18 – MS 30/33), Nasıralı İsa'nın annesi olan Yahudi kadındır. Yeni Ahit'te ve Kur'an'da önemli ve kutsal kişilerden biridir. Meryem Ana ve Bakire Meryem olarak da anılır.
Meryem מרים | |
|---|---|
 | |
| Doğum | y. MÖ 18 (geleneksel olarak M.Ö. 8 Eylül 18) Nasıra, Celile, Yahudiye |
| Ölüm | MS 30 / 33 |
| Evlilik | Yusuf |
| Çocuk(lar) | İsa |
| Ebeveyn(ler) | Yehoiakim • Hanne |
Meryem İsa'ya hamile iken Yusuf ile evlendi. İsa, mensubu olduğu Yahudi toplumunda Yusuf'un oğlu İsa olarak anılırdı.
Meryem'in, çocuk sahibi olmasına rağmen ebedi bakireliği gibi inanılan birçok sıfatının Artemis veya Isis gibi evlenip çocuk sahibi olan ama bekaretini kaybetmeyen mitolojik tanrıça modellerinden Hristiyanlığa aktarılan inanışlar olduğu üzerinde durulan konulardandır.
Hristiyanlık'ta
Yeni Ahit Meryem'in ailesi ve ilk yılları için çok az şey söyler. 2. yüzyıl Yakup İncili (apokrif) yazarı onun anne-babasını Yehoiakim ve Anne (Hanne) olarak tanımlar.
Meryem annesi tarafından daha doğmadan erkek olacağı varsayımı ile Süleyman Mabedi'ne adanmıştı. Meryem'in bugünkü İsrail topraklarında yaşadığı, Beytüllahim'de babasız olarak İsa'yı dünyaya getirdiğine inanılır.
Bazı Hristiyanların inanışına göre Meryem'in son yıllarını geçirdiği yerlerden olan Efes ve Meryem Ana Evi günümüzde Selçuk ilçesi sınırları içerisindedir.
Hristiyan dünyasında Meryem'in kilise hayatındaki konumu mezhepsel olarak bazı bölünmelere yol açmıştır. Katolik Kilisesi, Meryem'in bekâretinin ölene kadar muhafaza edildiğine ve öldüğünde bedeniyle beraber cennete çekildiğine inanmaktadır, Protestanlar ise Günahsız Doğum'a inanmakla beraber, Meryem'in ebedi bekâretini ve göğe çıkışını incilsel bir dayanağı bulunmadığı gerekçesi ile reddederler. 1854'te IX. Pius, Bakire Meryem'in öğretisini ortaya attı.
Yeni Ahit'in muhtelif bölümlerinde İsa'nın 4 adet erkek kardeşinin isimlerinden açıkça bahsedilmesine karşın bu ayetlerde geçen kardeş sözcüğünün bugünkü anlamda kardeş olarak değil, o zamanlardaki kuzen sözcüğünün eksikliğinden dolayı, kuzen gibi yakın akrabaları tanımladığı yorumları yapılmaktadır.Yeni Ahit'te Meryem hakkında en çok bilgi verilen bölüm, Luka İncili'dir.
Hristiyanlar tarafından Meryem "Kutsal Anne" olarak görülür.
İslam'da
Meryem | |
|---|---|
 İslam kaligrafisinde Meryem'in adı | |
| Doğum | MÖ 18 Nasıra, Celile, Yahudiye |
| Ölüm | MS 30 / 33 |
| Evlilik | Yusuf |
| Çocuk(lar) | İsa |
| Ebeveyn(ler) | Yehoiakim • Hanne |
Meryem konusunun Kur'an'da birçok kez bahsi geçmesinin ötesinde Kur'an'da adı doğrudan telaffuz edilen tek kadın Meryem'dir. 19. surenin adı Meryem Suresi olarak adlandırılır ve Meryem'in babası olarak anılan İmran, bir başka surenin (Al-i İmran) isim kaynağıdır. Kur'an'da Meryem'den bahseden ayetler şunlardır: Al-i İmran Suresi 3:35-37, 42-47, 59, Nisa Suresi 4: 156-158, Maide Suresi 5:75, Meryem Suresi 19: 16-34, Mü'minun Suresi 23:50, Tahrim Suresi 66:12, Enbiya Suresi 21:91
Kur'an'a göre, Meryem, İmran'ın kızı (Al-i İmran 33-42) ve Harun'un kız kardeşidir (Meryem Suresi:28).
Meryem'in İslam'da çok önemli bir konumu olduğunu belirten pek çok ayet bulunmaktadır:
Kur'an 19:21'de İsa için kullanılan ve mucize, işaret anlamlarına gelen Ayet terimi Kur'an 23:50'de Meryem için de yinelenmiş İsa ve Meryem Allah'ın rahmetinin bir simgesi olarak sunulmuştur. Ayrıca "berrak çeşmeler" veya "akarsular" anlamındaki sözcükle cennet, huzur kavramlarıyla bağlantılı olarak manevî arınmışlık simgelenmektedir.
Meryem'e babasız bir çocuk olan İsa'yı doğuracağı Cebrail tarafından müjdelenmiştir. Doğum insanlardan uzakta, bir hurma ağacının altında gerçekleşir. İsa'nın bir babası olmadığından Meryem utanç içindedir. Ancak ilahi bir ses, kendisine üzülmemesini, doğacak çocuğun şerefli kılındığını söyler. Meryem, bebekle birlikte topluluğun arasına döndüğünde, iffetsizlikle suçlanır. Meryem, iffetli olduğuna kanıt olarak bebeği gösterir. Bebek İsa konuşarak Allah'ın kendisini peygamber yaptığını, annesine iyi davranmayı öğütlediğini söyler. (Meryem Suresi, 19:16-34) Bu bilgiler, İsa'nın konuşması dışında, Allah'ın meleğinin Yusuf'a bu konuda konuştuğu Luka İncili ile benzerlik göstermektedir.
Al-i İmran suresinde ayrıca Meryem'in, Yahya'nın babası olan Zekeriya peygamberin gözetiminde büyüdüğü anlatılır.
Kimlik tartışmaları
Meryem'in aile yapısı konusunda İslam ve Hristiyan kaynakları arasında açıkça bir çelişki bulunmaktadır. Iraklı alim ve Kur'an tercümanı N.J.Dawood Âl-i İmrân Suresinde İmran-Meryem ilişkisini Yahudi-Hristiyan teolojisinin karmaşık bir aktarımı (zaman ve kişilerin karıştırılmış olduğu) şeklinde değerlendirmiştir. Meryemlerin isim benzerliğinden başka, zaman ve mekân bakımından bir yakınlıkları söz konusu değildir.
İslam'ın erken dönemini kapsayan yüzyıllarda Müslümanlar arasında Yahudi-Hristiyan geleneği ile ilgili karakterlerin isim, kimlik ve jenealoji bilgilerinin çok iyi ve aslına uygun şekilde bilinerek ifade edildiği söylenemez. Konu ile ilgili kişi ve yer isimleri ayrıntılı bilgilere Kur'an'da rastlanılmamaktadır. İslam dünyasında bu bilgiler yine Hristiyan/Yahudi Apokrif geleneğinden gelen rivayetlerle şekillenir. Ayrıca tefsirler ve rivayetler yazarının hayal ürünü olan süslemeler ve tutarsızlıklarla doludurlar.
Kurgusal olduğu iddiaları
Bazı yazarlara göre Meryem diğer bazı dini kişilikler gibi kurgusal bir kişiliktir. Buna göre İmparator Konstantin tarafından toplanan Birinci İznik Konsili'nde tanrıça İsis'in metamorfozu (yeni yorumlarla yeniden yaratılması) ile Meryem yaratılmıştır.
Örneğin hiçbir erkekle ilişkisi olmayan "kutsal bir bakire"nin doğum yapması figürü Budizm, Zerdüştizm ve Katolik Hristiyanlığın ortak figürlerindendir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Pevehouse, James (2010). Spiritual Truths (1.1isbn=9781434903044 bas.). Pittsburgh: . s. 110. 22 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Kasım 2020.
- ^ Luka İncili 4:22; Yuhanna İncili 1:45; 6:42
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 23 Aralık 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Aralık 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 31 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Aralık 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 22 Ocak 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Aralık 2020.
- ^ Jestice, Phyllis G. Holy people of the world: a cross-cultural encyclopedia, Volume 3. 2004 page 54
- ^ Holweck, Frederick (1907), The Feast of the Assumption,(The Catholic Encyclopedia), 2, New York: Robert Appleton Company, 7 Ocak 2020 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 2 Eylül 2020, access date 18 April 2015
- ^ J.D. McAuliffe, Chosen of all women
- ^ J.-M. Abd-el-Jalil, Marie et l'Islam, Paris 1950
- ^ . selcuk.gov.tr. 10 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2009.
- ^ "Mary", A Dictionary of First Names by Patrick Hanks, Kate Hardcastle and Flavia Hodges (27 July 2006). Oxford University Press. .
- ^ Hıristiyanlık Tarihi. Wayne A. Detzler. Yeni Yaşam Yayınları. 1977. s. 516 .
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 12 Kasım 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Temmuz 2012.
- ^ Jestice, Phyllis G. Holy people of the world: a cross-cultural encyclopedia, Volume 3. 2004 page 558 Sayyidana Maryam 27 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Ekim 2021.
- ^ Leirvik 2010, pp. 33–34.
- ^ . 8 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2018.
- ^ . kuran.gen.tr. 16 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2009.
- ^ . kuran.gen.tr. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2009.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Eylül 2020.
- ^ M'Corry, John StewartTheotokos: Or, the Divine Maternity. 2009 page 10
- ^ The Christian theology reader by Alister E. McGrath 2006 page 273
- ^ . kuran.gen.tr. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2009.
- ^ What Every Catholic Should Know about Mary by Terrence J. McNally page 128
- ^ Dawood, N J (1956). The Koran. Londra: Penguin Books. s. 53. ISBN .
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Şubat 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Şubat 2012.
- ^ What Every Catholic Should Know about Mary by Terrence J. McNally s. 128
- ^ Ann Ball, 2003 Encyclopedia of Catholic Devotions and Practices page 525
- ^ (PDF). 21 Aralık 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ağustos 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Nisan 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Mart 2012.
- ^ . 3 Mart 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2012.
- ^ (PDF). 11 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2012.
- ^ Ann Ball, 2003 Encyclopedia of Catholic Devotions and Practices page 515
- ^ Candice Lee Goucher, 2007 World history: journeys from past to present page 102
Konuyla ilgili yayınlar
- Kur'an, çev. Hüseyin Atay, Yurt Yayıncılık, İstanbul, 1998
- Nevzat Yüksel, Konularına Göre Kur'an-ı Kerim Fihristi, Bayrak Yayınları, İstanbul, 1995
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Meryem Ibranice מ ר י ם romanize Miriyam Aramice ܡܪܝܡ Mariam Grekce Maria Maria y MO 18 MS 30 33 Nasirali Isa nin annesi olan Yahudi kadindir Yeni Ahit te ve Kur an da onemli ve kutsal kisilerden biridir Meryem Ana ve Bakire Meryem olarak da anilir Meryem מריםDogumy MO 18 geleneksel olarak M O 8 Eylul 18 Nasira Celile YahudiyeOlumMS 30 33EvlilikYusufCocuk lar IsaEbeveyn ler Yehoiakim Hanne Meryem Isa ya hamile iken Yusuf ile evlendi Isa mensubu oldugu Yahudi toplumunda Yusuf un oglu Isa olarak anilirdi Meryem in cocuk sahibi olmasina ragmen ebedi bakireligi gibi inanilan bircok sifatinin Artemis veya Isis gibi evlenip cocuk sahibi olan ama bekaretini kaybetmeyen mitolojik tanrica modellerinden Hristiyanliga aktarilan inanislar oldugu uzerinde durulan konulardandir Hristiyanlik taYeni Ahit Meryem in ailesi ve ilk yillari icin cok az sey soyler 2 yuzyil Yakup Incili apokrif yazari onun anne babasini Yehoiakim ve Anne Hanne olarak tanimlar Meryem annesi tarafindan daha dogmadan erkek olacagi varsayimi ile Suleyman Mabedi ne adanmisti Meryem in bugunku Israil topraklarinda yasadigi Beytullahim de babasiz olarak Isa yi dunyaya getirdigine inanilir Bazi Hristiyanlarin inanisina gore Meryem in son yillarini gecirdigi yerlerden olan Efes ve Meryem Ana Evi gunumuzde Selcuk ilcesi sinirlari icerisindedir Bakire Meryem e Isa nin Mujdelenisi Leonardo Da Vinci Hristiyan dunyasinda Meryem in kilise hayatindaki konumu mezhepsel olarak bazi bolunmelere yol acmistir Katolik Kilisesi Meryem in bekaretinin olene kadar muhafaza edildigine ve oldugunde bedeniyle beraber cennete cekildigine inanmaktadir Protestanlar ise Gunahsiz Dogum a inanmakla beraber Meryem in ebedi bekaretini ve goge cikisini incilsel bir dayanagi bulunmadigi gerekcesi ile reddederler 1854 te IX Pius Bakire Meryem in ogretisini ortaya atti Yeni Ahit in muhtelif bolumlerinde Isa nin 4 adet erkek kardesinin isimlerinden acikca bahsedilmesine karsin bu ayetlerde gecen kardes sozcugunun bugunku anlamda kardes olarak degil o zamanlardaki kuzen sozcugunun eksikliginden dolayi kuzen gibi yakin akrabalari tanimladigi yorumlari yapilmaktadir Yeni Ahit te Meryem hakkinda en cok bilgi verilen bolum Luka Incili dir Hristiyanlar tarafindan Meryem Kutsal Anne olarak gorulur Meryem e dair teolojik calismalar butunune Marioloji denir Islam daMeryem taze hurma icin hurma agacini silkeliyor Sozde Matta Incilinde anlatilan efsane Kur an da da tekrarlanir MeryemIslam kaligrafisinde Meryem in adiDogumMO 18 Nasira Celile YahudiyeOlumMS 30 33EvlilikYusufCocuk lar IsaEbeveyn ler Yehoiakim Hanne Meryem konusunun Kur an da bircok kez bahsi gecmesinin otesinde Kur an da adi dogrudan telaffuz edilen tek kadin Meryem dir 19 surenin adi Meryem Suresi olarak adlandirilir ve Meryem in babasi olarak anilan Imran bir baska surenin Al i Imran isim kaynagidir Kur an da Meryem den bahseden ayetler sunlardir Al i Imran Suresi 3 35 37 42 47 59 Nisa Suresi 4 156 158 Maide Suresi 5 75 Meryem Suresi 19 16 34 Mu minun Suresi 23 50 Tahrim Suresi 66 12 Enbiya Suresi 21 91 Kur an a gore Meryem Imran in kizi Al i Imran 33 42 ve Harun un kiz kardesidir Meryem Suresi 28 Meryem in Islam da cok onemli bir konumu oldugunu belirten pek cok ayet bulunmaktadir Meryem Suresi nde de anlatilan Bakire Meryem in cocuk dogurmasi hikayesi Apokrif metinlerden Yakup Incili nde yazildigina gore ebe Isa nin dogumu sonrasinda Meryem in bekaretini kontrol edip onayliyor Kur an 19 21 de Isa icin kullanilan ve mucize isaret anlamlarina gelen Ayet terimi Kur an 23 50 de Meryem icin de yinelenmis Isa ve Meryem Allah in rahmetinin bir simgesi olarak sunulmustur Ayrica berrak cesmeler veya akarsular anlamindaki sozcukle cennet huzur kavramlariyla baglantili olarak manevi arinmislik simgelenmektedir Meryem ve Isa yi betimleyen eski bir Iran minyaturu Meryem e babasiz bir cocuk olan Isa yi doguracagi Cebrail tarafindan mujdelenmistir Dogum insanlardan uzakta bir hurma agacinin altinda gerceklesir Isa nin bir babasi olmadigindan Meryem utanc icindedir Ancak ilahi bir ses kendisine uzulmemesini dogacak cocugun serefli kilindigini soyler Meryem bebekle birlikte toplulugun arasina dondugunde iffetsizlikle suclanir Meryem iffetli olduguna kanit olarak bebegi gosterir Bebek Isa konusarak Allah in kendisini peygamber yaptigini annesine iyi davranmayi ogutledigini soyler Meryem Suresi 19 16 34 Bu bilgiler Isa nin konusmasi disinda Allah in meleginin Yusuf a bu konuda konustugu Luka Incili ile benzerlik gostermektedir Al i Imran suresinde ayrica Meryem in Yahya nin babasi olan Zekeriya peygamberin gozetiminde buyudugu anlatilir Kimlik tartismalariMeryem ve cocuk Isa Meryem in aile yapisi konusunda Islam ve Hristiyan kaynaklari arasinda acikca bir celiski bulunmaktadir Irakli alim ve Kur an tercumani N J Dawood Al i Imran Suresinde Imran Meryem iliskisini Yahudi Hristiyan teolojisinin karmasik bir aktarimi zaman ve kisilerin karistirilmis oldugu seklinde degerlendirmistir Meryemlerin isim benzerliginden baska zaman ve mekan bakimindan bir yakinliklari soz konusu degildir Islam in erken donemini kapsayan yuzyillarda Muslumanlar arasinda Yahudi Hristiyan gelenegi ile ilgili karakterlerin isim kimlik ve jenealoji bilgilerinin cok iyi ve aslina uygun sekilde bilinerek ifade edildigi soylenemez Konu ile ilgili kisi ve yer isimleri ayrintili bilgilere Kur an da rastlanilmamaktadir Islam dunyasinda bu bilgiler yine Hristiyan Yahudi Apokrif geleneginden gelen rivayetlerle sekillenir Ayrica tefsirler ve rivayetler yazarinin hayal urunu olan suslemeler ve tutarsizliklarla doludurlar Kurgusal oldugu iddialari Sina Dagi ndaki Azize Katerina Manastiri nda bulunan Isa ve annesi Meryem i betimleyen bir ikon Bazi yazarlara gore Meryem diger bazi dini kisilikler gibi kurgusal bir kisiliktir Buna gore Imparator Konstantin tarafindan toplanan Birinci Iznik Konsili nde tanrica Isis in metamorfozu yeni yorumlarla yeniden yaratilmasi ile Meryem yaratilmistir Ornegin hicbir erkekle iliskisi olmayan kutsal bir bakire nin dogum yapmasi figuru Budizm Zerdustizm ve Katolik Hristiyanligin ortak figurlerindendir Ayrica bakinizMiryam Besaret Isa HanneKaynakca Pevehouse James 2010 Spiritual Truths 1 1isbn 9781434903044 bas Pittsburgh s 110 22 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Kasim 2020 Luka Incili 4 22 Yuhanna Incili 1 45 6 42 Arsivlenmis kopya 23 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Aralik 2020 Arsivlenmis kopya 31 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Aralik 2020 Arsivlenmis kopya 22 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Aralik 2020 Jestice Phyllis G Holy people of the world a cross cultural encyclopedia Volume 3 2004 ISBN 1 57607 355 6 page 54 Holweck Frederick 1907 The Feast of the Assumption The Catholic Encyclopedia 2 New York Robert Appleton Company 7 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 2 Eylul 2020 access date 18 April 2015 J D McAuliffe Chosen of all women J M Abd el Jalil Marie et l Islam Paris 1950 selcuk gov tr 10 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Agustos 2009 Mary A Dictionary of First Names by Patrick Hanks Kate Hardcastle and Flavia Hodges 27 July 2006 Oxford University Press 0198610602 Hiristiyanlik Tarihi Wayne A Detzler Yeni Yasam Yayinlari 1977 s 516 ISBN 975 8318 86 1 Arsivlenmis kopya 12 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Temmuz 2012 Jestice Phyllis G Holy people of the world a cross cultural encyclopedia Volume 3 2004 1 57607 355 6 page 558 Sayyidana Maryam 27 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Arsivlenmis kopya 19 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Ekim 2021 Leirvik 2010 pp 33 34 8 Temmuz 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Temmuz 2018 kuran gen tr 16 Mart 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Agustos 2009 kuran gen tr 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Agustos 2009 Arsivlenmis kopya 27 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Eylul 2020 M Corry John StewartTheotokos Or the Divine Maternity 2009 1 113 18361 6 page 10 The Christian theology reader by Alister E McGrath 2006 1 4051 5358 X page 273 kuran gen tr 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Agustos 2009 What Every Catholic Should Know about Mary by Terrence J McNally 1 4415 1051 6 page 128 Dawood N J 1956 The Koran Londra Penguin Books s 53 ISBN 9780141393841 Arsivlenmis kopya 4 Subat 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Subat 2012 What Every Catholic Should Know about Mary by Terrence J McNally 1 4415 1051 6 s 128 Ann Ball 2003 Encyclopedia of Catholic Devotions and Practices 0 87973 910 X page 525 PDF 21 Aralik 2018 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 13 Agustos 2020 Arsivlenmis kopya 14 Nisan 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Mart 2012 3 Mart 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Mart 2012 PDF 11 Temmuz 2012 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 17 Temmuz 2012 Ann Ball 2003 Encyclopedia of Catholic Devotions and Practices 0 87973 910 X page 515 Candice Lee Goucher 2007 World history journeys from past to present 0 415 77137 4 page 102Konuyla ilgili yayinlarKur an cev Huseyin Atay Yurt Yayincilik Istanbul 1998 Nevzat Yuksel Konularina Gore Kur an i Kerim Fihristi Bayrak Yayinlari Istanbul 1995