Sırpçanın romanizasyonu veya Sırpçanın latinleştirilmesi, Sırpçanın Latin harfleri kullanılarak temsil edilmesidir. Sırpça, Kiril alfabesinin bir varyasyonu olan Sırp Kiril ve Latin alfabesinin bir varyasyonu olan Gaj Latin alfabesi (latinica) olmak üzere iki alfabe kullanır. Sırpça, birden fazla alfabe kullanan dillerden biridir.
Gaj Latin alfabesi Sırbistan'da yaygın olarak kullanılmaktadır. Kullanılan iki alfabe de birbirlerine tamamen ve doğrudan çevrilebilir. Bu sebeple romanizasyon hatasız bir şekilde gerçekleştirilebilir. Ancak bazı durumlarda Latinceden Kiril alfabesine uygun harf çevirisi yapmak için Sırpça bilgisi gerekmektedir. Standart Sırpça şu anda her iki alfabeyi de kullanmaktadır. 2014'te yapılan bir anket, Sırp nüfusunun %47'sinin Latin alfabesini, %36'sının Kiril alfabesini tercih ettiğini gösterdi; kalan %17 ise ikisini de tercih etmemiştir.
Romanizasyonun kullanım alanları
2006 yılında referandumla kabul edilen Sırbistan Anayasası'nın 10. maddesi, Kiril alfabesini Sırbistan'ın resmî alfabesi olarak tanımlarken, anayasa ile birlikte Latinceye "resmî olarak kullanımda yazı" statüsü verildi. Eskiden devlete ait olan ve Sırbistan Radyo Televizyonu veya yabancı Google Haberler,Rusya'nın Sesi ve Facebook gibi yayın ve hizmetler ise Kiril alfabesini kullanma eğilimindedir.
2013 yılında Hırvatistan'ın Vukovar şehrindeki yerel yönetim binalarının üzerindeki Kiril yazılarına yönelik kitlesel protestolar düzenlendi.
İsimlerin romanizasyonu
Sırp yer adları
Sırp yer isimleri yol levhalarına hem Sırp Kiril alfabesiyle hem de Latin alfabesiyle yazılmaktadır.
Sırp kişi adları
Sırp kişi adları genellikle tam olarak yer adlarıyla aynı şekilde latinleştirilir. Bu işlem için diğer Slav alfabelerinde de bulunan Č, Ć, Š, Ž, ve Đ harfleri kullanılır. Bazen Türkçedeki "C" harfi gibi telaffuz edilen Đ/đ harfinin yerine "Dj" kullanılması sonucunda sorunlar ortaya çıkabilmektedir. Đ harfi, orijinal Gaj alfabesinin bir parçası değildi ancak sonradan tarafından 19. yüzyılda eklendi. Sırpça isimlerin İngilizceye çevrilmesinde (örneğin Novak Đoković) bazen "Dj" ile karşılaşılmaktadır, Hırvatçada olduğu gibi ancak kesinlikle Đ harfi kullanılmalıdır.
Yabancı adlar
Sırpçada yabancı isimler Hırvatça ve Boşnakçanın aksine fonetik olarak hem Gaj Latin alfabesine hem de Kiril alfabesine çevrilir. Örneğin Sırp tarih kitaplarında George Washington'ın ismi Džordž Vašington veya Џорџ Вашингтон olarak yazılır.
Eksik romanizasyon
ASCII Sırpça olarak da bilinen Sırpçanın eksik romanizasyonu, İngiliz alfabesi kullanılarak aksan işaretleri kullanılmadan yazılır. Genelde SMS mesajlarında, İnternet'teki yorumlarda veya e-postalarda kullanılır, çünkü çoğu kullanıcıda Sırpça klavye yüklü değildir. Sırpça 30 sesten oluşan tamamen fonetik bir dildir. Bu sesler 27 Gaj Latin harfiyle veya 30 Kiril harfiyle (ekstradan "nj" için "њ", ”lj" için "љ" ve "" için "џ") temsil edilebilir. "q", "w", "x" ve "y" harfleri yoktur. Bu da homograflardan dolayı romanizasyonda bir miktar belirsizliğe yol açsa da genel içeriğin anlaşılması ile bu tür sorunlar giderilebilmektedir.
Eksik romanizasyonun kullanılması, manuel bir müdahale olmadan direkt olarak Kiril alfabesine çevirme işlemini zorlaştırmaktadır. Google, bu sorunu çözmek için bir yapay zeka geliştirmeyi denedi ve ASCII ile Sırpça yazmayı ve otomatik olarak Kiril alfabesine dönüştürmeyi sağlayan etkileşimli bir metin giriş aracı geliştirdi. Ancak bazı durumlarda manuel müdahale gerekli olabilmektedir.
Romanizasyon için kullanılabilecek araçlar
Sırpça metin bilgisayar tarafından otomatik olarak Kiril alfabesinden Latinceye veya tam tersine dönüştürülebilir. Linux, MacOS ve Windows için command line araçlarının yanı sıra Microsoft Word ve OpenOffice.org için eklenti araçları mevcuttur.
Kaynakça
- ^ . 25 Şubat 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Şubat 2023.
- ^ (PDF) (İngilizce). Sırbistan hükûmeti. 30 Mart 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Şubat 2023.
Article 10 - Serbian language and Cyrillic script shall be in official use in the Republic of Serbia.
- ^ . 8 Kasım 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Şubat 2023.
- ^ "Google вести". Google (Sırpça). 11 Şubat 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Şubat 2023.
- ^ . 24 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Şubat 2023.
- ^ Burton, Cathie; Drake, Alun (1 Ağustos 2004). Hitting the Headlines in Europe: A Country-By-Country Guide to Effective Media Relations (İngilizce). s. 166. ISBN . Erişim tarihi: 28 Şubat 2023.
The former state-run paper, Politika, which kept its retro style until very recently, using Serbian Cyrillic rather than the Latin alphabet, has been bought by a German company and is modernizing rapidly. There are a host of tabloids, ...
- ^ "Outrage Over Cyrillic Signs In Vukovar". Radio Free Europe/Radio Liberty (İngilizce). 3 Eylül 2013. 4 Aralık 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Şubat 2023.
- ^ . www.aljazeera.com (İngilizce). 28 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Şubat 2023.
- ^ "Thousands of Vukovar Croats rally against Serb Cyrillic signs". Reuters (İngilizce). 2 Şubat 2013. 21 Mart 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Şubat 2023.
- ^ Maretić, Tomislav. Gramatika i stilistika hrvatskoga ili srpskoga književnog jezika, s. 14-15. 1899.
- ^ Bosnian, Croatian, Serbian, a grammar: with sociolinguistic commentary - Sayfa 3 Ronelle Alexander - 2006 -"... name in original Serbian (Cyrillic) Serbian (Latin) Croatian George Џорџ Džordž ; George Mary Мери Meri Mary ; Winston Churchill Винстон Черчил Vinston Čerčil Winston Churchill ; Charles de Gaulle Шарл де Гол Šarl de Gol Charles de Gaulle ;"
- ^ "Office 2003 Add-in: Latin and Cyrillic Transliteration". 26 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Mart 2023.
- ^ "OOoTranslit add-on for OpenOffice". 30 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Mart 2023.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sirpcanin romanizasyonu veya Sirpcanin latinlestirilmesi Sirpcanin Latin harfleri kullanilarak temsil edilmesidir Sirpca Kiril alfabesinin bir varyasyonu olan Sirp Kiril ve Latin alfabesinin bir varyasyonu olan Gaj Latin alfabesi latinica olmak uzere iki alfabe kullanir Sirpca birden fazla alfabe kullanan dillerden biridir Sirbistan da Kiril ve Latin alfabeleri kullanilmis bir yol levhasi Levha Sid Novi Sad ve Belgrad i gostermektedir Gaj Latin alfabesi Sirbistan da yaygin olarak kullanilmaktadir Kullanilan iki alfabe de birbirlerine tamamen ve dogrudan cevrilebilir Bu sebeple romanizasyon hatasiz bir sekilde gerceklestirilebilir Ancak bazi durumlarda Latinceden Kiril alfabesine uygun harf cevirisi yapmak icin Sirpca bilgisi gerekmektedir Standart Sirpca su anda her iki alfabeyi de kullanmaktadir 2014 te yapilan bir anket Sirp nufusunun 47 sinin Latin alfabesini 36 sinin Kiril alfabesini tercih ettigini gosterdi kalan 17 ise ikisini de tercih etmemistir Avrupa da kullanilan baslica alfabeler 1900 Latin alfabesi varyanti Latin alfabesi varyanti Kiril alfabesi Yunan alfabesi Arap alfabesi Mogol alfabesiRomanizasyonun kullanim alanlari Dj yerine kullanilmasi icin 1882 de Đ harfini Hirvatca Akademisi ne kazandirmistir 2006 yilinda referandumla kabul edilen Sirbistan Anayasasi nin 10 maddesi Kiril alfabesini Sirbistan in resmi alfabesi olarak tanimlarken anayasa ile birlikte Latinceye resmi olarak kullanimda yazi statusu verildi Eskiden devlete ait olan ve Sirbistan Radyo Televizyonu veya yabanci Google Haberler Rusya nin Sesi ve Facebook gibi yayin ve hizmetler ise Kiril alfabesini kullanma egilimindedir 2013 yilinda Hirvatistan in Vukovar sehrindeki yerel yonetim binalarinin uzerindeki Kiril yazilarina yonelik kitlesel protestolar duzenlendi Isimlerin romanizasyonuSirp yer adlari Sirp yer isimleri yol levhalarina hem Sirp Kiril alfabesiyle hem de Latin alfabesiyle yazilmaktadir Sirp kisi adlari Sirp kisi adlari genellikle tam olarak yer adlariyla ayni sekilde latinlestirilir Bu islem icin diger Slav alfabelerinde de bulunan C C S Z ve Đ harfleri kullanilir Bazen Turkcedeki C harfi gibi telaffuz edilen Đ đ harfinin yerine Dj kullanilmasi sonucunda sorunlar ortaya cikabilmektedir Đ harfi orijinal Gaj alfabesinin bir parcasi degildi ancak sonradan tarafindan 19 yuzyilda eklendi Sirpca isimlerin Ingilizceye cevrilmesinde ornegin Novak Đokovic bazen Dj ile karsilasilmaktadir Hirvatcada oldugu gibi ancak kesinlikle Đ harfi kullanilmalidir Yabanci adlar Belgrad daki George Washington caddesi tabelasi Sirpcada yabanci isimler Hirvatca ve Bosnakcanin aksine fonetik olarak hem Gaj Latin alfabesine hem de Kiril alfabesine cevrilir Ornegin Sirp tarih kitaplarinda George Washington in ismi Dzordz Vasington veya Џorџ Vashington olarak yazilir Eksik romanizasyonASCII Sirpca olarak da bilinen Sirpcanin eksik romanizasyonu Ingiliz alfabesi kullanilarak aksan isaretleri kullanilmadan yazilir Genelde SMS mesajlarinda Internet teki yorumlarda veya e postalarda kullanilir cunku cogu kullanicida Sirpca klavye yuklu degildir Sirpca 30 sesten olusan tamamen fonetik bir dildir Bu sesler 27 Gaj Latin harfiyle veya 30 Kiril harfiyle ekstradan nj icin њ lj icin љ ve icin џ temsil edilebilir q w x ve y harfleri yoktur Bu da homograflardan dolayi romanizasyonda bir miktar belirsizlige yol acsa da genel icerigin anlasilmasi ile bu tur sorunlar giderilebilmektedir Eksik romanizasyonun kullanilmasi manuel bir mudahale olmadan direkt olarak Kiril alfabesine cevirme islemini zorlastirmaktadir Google bu sorunu cozmek icin bir yapay zeka gelistirmeyi denedi ve ASCII ile Sirpca yazmayi ve otomatik olarak Kiril alfabesine donusturmeyi saglayan etkilesimli bir metin giris araci gelistirdi Ancak bazi durumlarda manuel mudahale gerekli olabilmektedir Romanizasyon icin kullanilabilecek araclarSirpca metin bilgisayar tarafindan otomatik olarak Kiril alfabesinden Latinceye veya tam tersine donusturulebilir Linux MacOS ve Windows icin command line araclarinin yani sira Microsoft Word ve OpenOffice org icin eklenti araclari mevcuttur Kaynakca 25 Subat 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Subat 2023 PDF Ingilizce Sirbistan hukumeti 30 Mart 2015 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 28 Subat 2023 Article 10 Serbian language and Cyrillic script shall be in official use in the Republic of Serbia 8 Kasim 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Subat 2023 Google vesti Google Sirpca 11 Subat 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Subat 2023 24 Nisan 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Subat 2023 Burton Cathie Drake Alun 1 Agustos 2004 Hitting the Headlines in Europe A Country By Country Guide to Effective Media Relations Ingilizce s 166 ISBN 0749442263 Erisim tarihi 28 Subat 2023 The former state run paper Politika which kept its retro style until very recently using Serbian Cyrillic rather than the Latin alphabet has been bought by a German company and is modernizing rapidly There are a host of tabloids Outrage Over Cyrillic Signs In Vukovar Radio Free Europe Radio Liberty Ingilizce 3 Eylul 2013 4 Aralik 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Subat 2023 www aljazeera com Ingilizce 28 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Subat 2023 Thousands of Vukovar Croats rally against Serb Cyrillic signs Reuters Ingilizce 2 Subat 2013 21 Mart 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Subat 2023 Maretic Tomislav Gramatika i stilistika hrvatskoga ili srpskoga knjizevnog jezika s 14 15 1899 Bosnian Croatian Serbian a grammar with sociolinguistic commentary Sayfa 3 Ronelle Alexander 2006 name in original Serbian Cyrillic Serbian Latin Croatian George Џorџ Dzordz George Mary Meri Meri Mary Winston Churchill Vinston Cherchil Vinston Cercil Winston Churchill Charles de Gaulle Sharl de Gol Sarl de Gol Charles de Gaulle Office 2003 Add in Latin and Cyrillic Transliteration 26 Agustos 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Mart 2023 OOoTranslit add on for OpenOffice 30 Mayis 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Mart 2023