Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu madde, uygun değildir. (Şubat 2022) |
Horon, Doğu Karadeniz Bölgesi'nde oynanan geleneksel halk danslarının genel adıdır. Sinop'ta (Doğu Karadeniz göçmenleri ve kısmen yerli halk tarafından), Samsun, Ordu, Giresun, Trabzon, Rize, Artvin, Gümüşhane, Bayburt'un Aydıntepe ilçesi, Erzurum'un İspir, Tortum ve Olur ilçelerinde (kısmen horon-bar karışık) ve Doğu Karadeniz'den göçenlerden dolayı Sakarya'da oynanan çevik hareketli oyunlardır.
Kökeni
Yunanca "dans" anlamında horos (χορός) kelimesiyle ilişkili olup, Türkçe içerisinde bilinen ilk kayıt Bahr'ür Garip tarafından yapılmış ve 15. yüzyılda Rum kadınlarının sıra halinde oynadığı bir halk dansı için kullanılmıştır.
Dağılım
Anadolu
Karadeniz bölgesinde Samsun sınırından Gürcistan sınırına kadar olan bölgede, düğün, nişan, asker uğurlaması, yayla şenlikleri gibi toplu eğlencelerde kemençe ile Beşikdüzü, Çarşıbaşı, Akçaabat, Yomra, Of, Sürmene, Aydıntepe, Çaykara, Kemalpaşa,, Görele, Güce, Eynesil, Espiye, Şebinkarahisar, klarnetle, Ordu Merkez, Perşembe, Ulubey, Gülyalı, Kabadüz, Fatsa, Piraziz ve Bulancakta, tulum ile Artvin ve Çayeli'nin batısındaki Rize ile Borçka ve Şavşat, Ardeşen, Fındıklı, Pazar, Çamlıhemşin, Hemşin, İspir, Tortum, Hopa, Arhavi ve neredeyse bütün yörelerde davul-zurna eşliğinde, yalnız erkekler (erkek horonu), yalnız kadınlar (kız horonu) ya da kız-erkek karışık (karma horon) olarak; türkü eşliğinde (sözlü horon) ya da sadece çalgı eşliğinde; düz çizgi, yarım daire ya da halka yapısı formunda; hızlı ve çevik hareketlerle oynanmaktadır.
Acara ve Yunanistan
Bölge dışında, savaşlar sonucunda göç edip daha çok Adapazarı, İzmit, Bolu, Bursa,Sinop, Düzce gibi illere yerleşen Karadenizli muhacirler ile 1923 Türkiye-Yunanistan Nüfus Mübadelesi'nde bölgeden Yunanistan’a gönderilen Hristiyan Rumlar ve Gürcistan’ın Acara bölgesi'nin halkı tarafından, horon milli bir dans olarak oynanmaktadır. Düz Horon (Omal), Deli Horon, Acara Horonu, Hemşin Horonu, Artvin yöresinde oynanan horon çeşitlerinden birkaçıdır.
Horon çeşitleri
Karadeniz dışında Anadolu ve Yunanistan’da çeşitli halk oyunlarında her iki formda yaygındır. Lucian’ın (MS 125-190) bahsettiği geleneksel oyuncuların zincir oluşturduğu dans aynı isimle halen daha Ege adaları'nda oynanılmakta olup, önce birbirinden ayrı oynayan erkek ve kadın grupların karışarak oyunu birlikte oynaması Karadeniz horonlarında da izlenmektedir. Düz sıra halinde veya dairesel olarak oynanan horonda, hangi formun orijinal olduğunu saptamak oldukça güçtür.
Erkekler tarafından oynanan horonlar ne kadar hızlı ve sert ise, kadınların oynadığı ve “kız horonu” denen horonlar da o kadar yumuşak ve zarif hareketlerle oynanır. Kadın-erkek karışık oynanan horonlarda bu hızlı ve sert hareketlere kadınların da uyum sağladıkları, erkekler kadar ustalıkla oynadıkları görülür.
Horonlar, türkü eşliğinde (sözlü horon) ya da sallama, sıksara (Sera), sık horon horonlarında olduğu gibi sadece çalgı eşliğinde, sadece kadınlar (kız horonu), sadece erkekler (erkek horonu) ya da kadın erkek karışık (karma horon) olarak, düz bir sıra halinde ya da halka oluşturularak oynanır.
Artvin horonları
Rize ve Trabzon gibi sahil kesiminde oynanan horonlara göre daha değişik bir yapıdadır. Sahilde oynanan horonlarda, çok hızlı omuz silkme ve ayak sallama figürleri karakteristik iken, Artvin horonlarında hareketler daha çok tüm vücudun hareketi, ayakların sertçe yere basması vb. biçimindedir. Yine sahil horonlarında çalgı kemençe iken, Artvin’de tulum ve akordeon dur. Öztürk'de Trabzon Bölgesi horonlarını daha doğudaki Laz, Hemşin, Gürcü horonlarından ayıran önemli bir farkın Trabzon horonlarında öne çıkarılan omuz silkme figürü olduğunu yazıyor. Artvin de horon Lazlar'ın yaşadığı Hopa, Arhavi ve Borçka (bir kısmı) ve Gürcü köylerinde geleneksel olarak oynanmakta olup Artvin'in iç kesimlerinde Artvin Ahıska Türklerinin oyunları davul ve zurna eşliğinde bar oyunları (Atabarı gibi) ve Ahıska - Kafkas dansı oynanır. En az beş kişi ile oynanan horonlar, oyunları iyi bilen, yaşça büyük, sevilen ve sayılan bir kişi tarafından yönetilir. Oynayanları coşturmak için söylenen “kollar dik”, “dik oyna” “vurdu-çıktı” gibi komut ve “ii-hu ii-hu!” gibi naralarla oyuncular daha da neşelenir ve hareketlenirler.
Saygun, Artvin horonlarını genel olarak “koşmalı horonlar” ve “koşmasız horonlar” diye ikiye ayırıyor ve “seyahat esnasında koşmasızlardan bir-ikisini mümkün oldu ise de koşmalı nev’ine hiç tesadüf edemediğim cihetle bu nev’ine ait misâl veremiyeceğim” diyor ve şöyle devam ediyor:
“Düz horonlara gelince: Koşmasız horonlar, Artvin’in esas sazı olan “tulum zurna”nın refakati ile icra edilirler. Tulum zurnanın her raksa aid olarak mütemadiyen tekrarlandığı kısa motifleri icra eden sazcının, melodinin ritmine göre ayağını vurması âdettir. Bu oyunların birçok nev’ileri vardır: “Deli horonu”, Sâlyabasa, Titreme oyunu, “Kabak havası” bu cümledendir. Bunlara âid olarak kısa motifleri sazcı icra ederken, oyuncuların teşkil ettiği halkanın ortasında bulunur. Oyuncuların yarım daire halinde raks etmeleri de vakidir" (Saygun, 1937).
Ordu horonları
Doğu Karadeniz'in kapısı konumunda bulunan Ordu'da oynanan Gürcü horonu, mısıroğlu horonu, milli horon, Boztepe horonu, kol horonu, melet horonu, Perşembe horonu, nalcı horonu, iskilip horonu, eşkıya horonu, Harşit horonu (Cemo) da Karadeniz Bölgesinde oynanan horon türlerine örnektir. Ordu Karşılaması, Metelik oyun havası, Kol havasıda Ordu'da oynanan oyun türlerine örnektir. Ayrıca Ordu'da Giresun karşılamasıda icra edilmektedir. Davul-Gırnata başta olmak üzere bağlama ve kemençe ile de horon ve karşılama türü oyunlar oynanmaktadır. Ordu ile Giresun karşılaması müzik ve ritim hatta oynanış ile aynı olsalar da aralarındaki fark Giresun'da daha çok 2 ayak Ordu'da ise tek ayak ağırlıklı oynanmasıdır. 2 ayak horonu ile 3 ayak horonu farkı gibi düşünebiliriz.
Çamlıhemşin Horonları
Çamlıhemşin’den horon çeşitleri: Rize, Hemşin, Yüksek Hemşin, Papilat, Memetina, Bakos, Çarişka, Aleka, Sırtlı, Mahmutoğlu, Gant, Hevrek, Hanlakıt, Yali ve Çano'dur.
Gümüşhane Horonları
Gümüşhane ilinde; Gümüşhane Merkez, Torul, Kürtün ve Şiran ilçelerinde tipik Doğu Karadeniz kıyı şeridi figür, tavır, ezgi ve enstrümanları görülebilirken ilin güneydoğu kısmına doğru yöneldiğimizde; Kelkit'te oynanan horon türü oyunlar incelendiğinde Kuzeydoğu Anadolu-bar figürleri ve tavrının da etkisi görülmeye başlanır. Gümüşhane il olarak bakıldığında horon ile bar bölgesi olarak gösterilebilir.Gümüşhane merkezinde ve Torul, Kürtün ilçelerinde horonlar geleneksel olarak kemençe ve davul-zurna eşliğinde oynanırken şehir merkezinin doğusunda bulunan Merkez ilçe köylerinde davul-zurna, tulum yaygındır ve yer yer kemençe de görülür. Şiran'da horonlara ağırlıklı olarak davul-zurna eşlik eder ve bazı Şiran köylerinde kemençeye de rastlanır, Kelkit-Köse ilçelerindeyse ağırlıklı olarak davul-zurna kullanılır. Kelkit ve Köse ilçelerinin ana oyunu bar halk oyunudur. Şiran ve Gümüşhane merkez ise bar ile horonun geçiş bölgesidir. Gümüşhane'de oynanan başlıca horonlar şunlardır: Sıksara, Dizden Kırma (Urum Diki), Bıçak Oyunu, Mavrangel, Dik Horon, Düz Horon, Hey Mustafa, Üç Ayak, Cemo, Beş Ayak, Sorda Diki, Lazutlar.
Horon terminolojisi
Her horonun bir pişme, coşma noktası bulunmaktadır. Oyuncuların elleri yukarıdayken horon başının ya da kemençecinin "şimula" ya da "alaşağı" komutuyla horoncular adım atarak omuz titretme hareketini içeren aşağı alma hareketini yaparlar. Horon oynayanlar, kemençeci hatta seyredenler oyun sırasında kendilerinden geçerek anlamsız sesler çıkartabilir, horoncuları gayrete getirmek için naralar atabilir, tıslayabilir ya da gayret sözleri sarf edebilirler.
Artvin ili, Borçka ilçesinden bu tür sözlere örnekler (Gürcüce): Şuhto bico (oyna oğlan), şeni celi (senin belin), şeni hdeba (sana yakışır), elias gogonebia (elias kızlar), hehe lamazat lamazat (hehheh güzel güzel), gogonebia ahla (kızlar şimdi), pehpeh suhto suhto (atla atla), hoho çemo hute (sarıl bana), ahla bicebo (şimdi oğlanlar), rcalebi geyhade ahla (geline bak şimdi), malemoooy (çabuk gel)... Horonlar, horonbaşının (hovarda) verdiği komutlarla oynanır. Artvin horonlarında verilen bu tür komutlara örnekler: Deli Horon’da: Başla, başla-işle, işle, işle-kollar üste, kollar siya-kındır oyna, dura dura-kollar çabuk-gel oguna diza-vur orta topuk, gel horo, alasiya, az vur oyna, tek çökme. ’nda: Siya, siya-savuş, savuş-geldum, geç-geç-te, dura-geldi Hemşin.
Notlar
- ^ "...Destbend horan teperler, Rum avratları anna derler.." Özhan Öztürk. Folklor ve Mitoloji Sözlüğü 2 Ocak 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Phoenix yayınları. İstanbul, 2009 s. 479
- ^ . 5 Eylül 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2008.
- ^ . 5 Eylül 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2008.
- ^ . 5 Eylül 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2008.
- ^ a b . 5 Eylül 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2008.
- ^ [1]Özhan Öztürk, 2005. Karadeniz Ansiklopedisi 5 Eylül 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .; Ayder Bülteni
- ^ . 26 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2020.
- ^ . 26 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2020.
- ^ (Öztürk, 2005).
Dış bağlantılar
- Halk Oyunlarında Horon. Horon Oyunları, Horon Yöreleri11 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu madde Vikipedi bicem el kitabina uygun degildir Maddeyi Vikipedi standartlarina uygun bicimde duzenleyerek Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Gerekli duzenleme yapilmadan bu sablon kaldirilmamalidir Subat 2022 Horon Dogu Karadeniz Bolgesi nde oynanan geleneksel halk danslarinin genel adidir Sinop ta Dogu Karadeniz gocmenleri ve kismen yerli halk tarafindan Samsun Ordu Giresun Trabzon Rize Artvin Gumushane Bayburt un Aydintepe ilcesi Erzurum un Ispir Tortum ve Olur ilcelerinde kismen horon bar karisik ve Dogu Karadeniz den gocenlerden dolayi Sakarya da oynanan cevik hareketli oyunlardir source source source source source source source source Horon tepen genclerKokeniYunanca dans anlaminda horos xoros kelimesiyle iliskili olup Turkce icerisinde bilinen ilk kayit Bahr ur Garip tarafindan yapilmis ve 15 yuzyilda Rum kadinlarinin sira halinde oynadigi bir halk dansi icin kullanilmistir DagilimAnadolu Karadeniz bolgesinde Samsun sinirindan Gurcistan sinirina kadar olan bolgede dugun nisan asker ugurlamasi yayla senlikleri gibi toplu eglencelerde kemence ile Besikduzu Carsibasi Akcaabat Yomra Of Surmene Aydintepe Caykara Kemalpasa Gorele Guce Eynesil Espiye Sebinkarahisar klarnetle Ordu Merkez Persembe Ulubey Gulyali Kabaduz Fatsa Piraziz ve Bulancakta tulum ile Artvin ve Cayeli nin batisindaki Rize ile Borcka ve Savsat Ardesen Findikli Pazar Camlihemsin Hemsin Ispir Tortum Hopa Arhavi ve neredeyse butun yorelerde davul zurna esliginde yalniz erkekler erkek horonu yalniz kadinlar kiz horonu ya da kiz erkek karisik karma horon olarak turku esliginde sozlu horon ya da sadece calgi esliginde duz cizgi yarim daire ya da halka yapisi formunda hizli ve cevik hareketlerle oynanmaktadir Acara ve Yunanistan Bolge disinda savaslar sonucunda goc edip daha cok Adapazari Izmit Bolu Bursa Sinop Duzce gibi illere yerlesen Karadenizli muhacirler ile 1923 Turkiye Yunanistan Nufus Mubadelesi nde bolgeden Yunanistan a gonderilen Hristiyan Rumlar ve Gurcistan in Acara bolgesi nin halki tarafindan horon milli bir dans olarak oynanmaktadir Duz Horon Omal Deli Horon Acara Horonu Hemsin Horonu Artvin yoresinde oynanan horon cesitlerinden birkacidir Horon cesitleriKemence esliginde Horon oynayan Karadeniz liler Karadeniz disinda Anadolu ve Yunanistan da cesitli halk oyunlarinda her iki formda yaygindir Lucian in MS 125 190 bahsettigi geleneksel oyuncularin zincir olusturdugu dans ayni isimle halen daha Ege adalari nda oynanilmakta olup once birbirinden ayri oynayan erkek ve kadin gruplarin karisarak oyunu birlikte oynamasi Karadeniz horonlarinda da izlenmektedir Duz sira halinde veya dairesel olarak oynanan horonda hangi formun orijinal oldugunu saptamak oldukca guctur Erkekler tarafindan oynanan horonlar ne kadar hizli ve sert ise kadinlarin oynadigi ve kiz horonu denen horonlar da o kadar yumusak ve zarif hareketlerle oynanir Kadin erkek karisik oynanan horonlarda bu hizli ve sert hareketlere kadinlarin da uyum sagladiklari erkekler kadar ustalikla oynadiklari gorulur Horonlar turku esliginde sozlu horon ya da sallama siksara Sera sik horon horonlarinda oldugu gibi sadece calgi esliginde sadece kadinlar kiz horonu sadece erkekler erkek horonu ya da kadin erkek karisik karma horon olarak duz bir sira halinde ya da halka olusturularak oynanir Artvin horonlari Rize ve Trabzon gibi sahil kesiminde oynanan horonlara gore daha degisik bir yapidadir Sahilde oynanan horonlarda cok hizli omuz silkme ve ayak sallama figurleri karakteristik iken Artvin horonlarinda hareketler daha cok tum vucudun hareketi ayaklarin sertce yere basmasi vb bicimindedir Yine sahil horonlarinda calgi kemence iken Artvin de tulum ve akordeon dur Ozturk de Trabzon Bolgesi horonlarini daha dogudaki Laz Hemsin Gurcu horonlarindan ayiran onemli bir farkin Trabzon horonlarinda one cikarilan omuz silkme figuru oldugunu yaziyor Artvin de horon Lazlar in yasadigi Hopa Arhavi ve Borcka bir kismi ve Gurcu koylerinde geleneksel olarak oynanmakta olup Artvin in ic kesimlerinde Artvin Ahiska Turklerinin oyunlari davul ve zurna esliginde bar oyunlari Atabari gibi ve Ahiska Kafkas dansi oynanir En az bes kisi ile oynanan horonlar oyunlari iyi bilen yasca buyuk sevilen ve sayilan bir kisi tarafindan yonetilir Oynayanlari costurmak icin soylenen kollar dik dik oyna vurdu cikti gibi komut ve ii hu ii hu gibi naralarla oyuncular daha da neselenir ve hareketlenirler Saygun Artvin horonlarini genel olarak kosmali horonlar ve kosmasiz horonlar diye ikiye ayiriyor ve seyahat esnasinda kosmasizlardan bir ikisini mumkun oldu ise de kosmali nev ine hic tesaduf edemedigim cihetle bu nev ine ait misal veremiyecegim diyor ve soyle devam ediyor Duz horonlara gelince Kosmasiz horonlar Artvin in esas sazi olan tulum zurna nin refakati ile icra edilirler Tulum zurnanin her raksa aid olarak mutemadiyen tekrarlandigi kisa motifleri icra eden sazcinin melodinin ritmine gore ayagini vurmasi adettir Bu oyunlarin bircok nev ileri vardir Deli horonu Salyabasa Titreme oyunu Kabak havasi bu cumledendir Bunlara aid olarak kisa motifleri sazci icra ederken oyuncularin teskil ettigi halkanin ortasinda bulunur Oyuncularin yarim daire halinde raks etmeleri de vakidir Saygun 1937 Ordu horonlari Dogu Karadeniz in kapisi konumunda bulunan Ordu da oynanan Gurcu horonu misiroglu horonu milli horon Boztepe horonu kol horonu melet horonu Persembe horonu nalci horonu iskilip horonu eskiya horonu Harsit horonu Cemo da Karadeniz Bolgesinde oynanan horon turlerine ornektir Ordu Karsilamasi Metelik oyun havasi Kol havasida Ordu da oynanan oyun turlerine ornektir Ayrica Ordu da Giresun karsilamasida icra edilmektedir Davul Girnata basta olmak uzere baglama ve kemence ile de horon ve karsilama turu oyunlar oynanmaktadir Ordu ile Giresun karsilamasi muzik ve ritim hatta oynanis ile ayni olsalar da aralarindaki fark Giresun da daha cok 2 ayak Ordu da ise tek ayak agirlikli oynanmasidir 2 ayak horonu ile 3 ayak horonu farki gibi dusunebiliriz Camlihemsin Horonlari Camlihemsin den horon cesitleri Rize Hemsin Yuksek Hemsin Papilat Memetina Bakos Cariska Aleka Sirtli Mahmutoglu Gant Hevrek Hanlakit Yali ve Cano dur Gumushane Horonlari Gumushane ilinde Gumushane Merkez Torul Kurtun ve Siran ilcelerinde tipik Dogu Karadeniz kiyi seridi figur tavir ezgi ve enstrumanlari gorulebilirken ilin guneydogu kismina dogru yoneldigimizde Kelkit te oynanan horon turu oyunlar incelendiginde Kuzeydogu Anadolu bar figurleri ve tavrinin da etkisi gorulmeye baslanir Gumushane il olarak bakildiginda horon ile bar bolgesi olarak gosterilebilir Gumushane merkezinde ve Torul Kurtun ilcelerinde horonlar geleneksel olarak kemence ve davul zurna esliginde oynanirken sehir merkezinin dogusunda bulunan Merkez ilce koylerinde davul zurna tulum yaygindir ve yer yer kemence de gorulur Siran da horonlara agirlikli olarak davul zurna eslik eder ve bazi Siran koylerinde kemenceye de rastlanir Kelkit Kose ilcelerindeyse agirlikli olarak davul zurna kullanilir Kelkit ve Kose ilcelerinin ana oyunu bar halk oyunudur Siran ve Gumushane merkez ise bar ile horonun gecis bolgesidir Gumushane de oynanan baslica horonlar sunlardir Siksara Dizden Kirma Urum Diki Bicak Oyunu Mavrangel Dik Horon Duz Horon Hey Mustafa Uc Ayak Cemo Bes Ayak Sorda Diki Lazutlar Horon terminolojisiHer horonun bir pisme cosma noktasi bulunmaktadir Oyuncularin elleri yukaridayken horon basinin ya da kemencecinin simula ya da alasagi komutuyla horoncular adim atarak omuz titretme hareketini iceren asagi alma hareketini yaparlar Horon oynayanlar kemenceci hatta seyredenler oyun sirasinda kendilerinden gecerek anlamsiz sesler cikartabilir horonculari gayrete getirmek icin naralar atabilir tislayabilir ya da gayret sozleri sarf edebilirler Artvin ili Borcka ilcesinden bu tur sozlere ornekler Gurcuce Suhto bico oyna oglan seni celi senin belin seni hdeba sana yakisir elias gogonebia elias kizlar hehe lamazat lamazat hehheh guzel guzel gogonebia ahla kizlar simdi pehpeh suhto suhto atla atla hoho cemo hute saril bana ahla bicebo simdi oglanlar rcalebi geyhade ahla geline bak simdi malemoooy cabuk gel Horonlar horonbasinin hovarda verdigi komutlarla oynanir Artvin horonlarinda verilen bu tur komutlara ornekler Deli Horon da Basla basla isle isle isle kollar uste kollar siya kindir oyna dura dura kollar cabuk gel oguna diza vur orta topuk gel horo alasiya az vur oyna tek cokme nda Siya siya savus savus geldum gec gec te dura geldi Hemsin Notlar Destbend horan teperler Rum avratlari anna derler Ozhan Ozturk Folklor ve Mitoloji Sozlugu 2 Ocak 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Phoenix yayinlari Istanbul 2009 ISBN 9786955738266 s 479 5 Eylul 2006 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Ocak 2008 5 Eylul 2006 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Ocak 2008 5 Eylul 2006 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Ocak 2008 a b 5 Eylul 2006 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Ocak 2008 1 Ozhan Ozturk 2005 Karadeniz Ansiklopedisi 5 Eylul 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ayder Bulteni 26 Mart 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Mart 2020 26 Mart 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Mart 2020 Ozturk 2005 Dis baglantilarHalk Oyunlarinda Horon Horon Oyunlari Horon Yoreleri11 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde