Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Pîrî Reis (Osmanlıca: پیری رئیس; 1465/70, Gelibolu - 1554, Kahire), Türk denizci ve kartograf. Asıl adı Muhyiddin Pîrî Bey'dir. Künyesi Ahmed ibn-i el-Hac Mehmed El Karamanî'dir. Amerika'yı gösteren Dünya haritaları ve Kitab-ı Bahriye adlı denizcilik kitabıyla tanınmıştır. Ayrıca , ve gibi eserleride bulunmaktadır.[]
Pîrî Reis | |
|---|---|
 Pîrî Reis'in Mersin Deniz Müzesindeki büstü. | |
| Doğum | Ahmet Muhyiddin Pîrî 1465-70 Gelibolu |
| Ölüm | 1554 Kahire |
| Milliyet | Türk |
| Meslek | Coğrafyacı, Denizci |
Hayatı
İlk yılları
Pîrî Reis'in memleketiyle ilgili bazı görüşler bulunmaktadır. 19. yüzyıl Osmanlı bibliyografya ve biyografi yazarı Mehmed Tahir Bey'in Osmanlı Müellifleri adlı eserinde kullanılan "Ahmed İbn-i Ali El-Hac Mehmed Karamanî Lârendevî" künyesinden yola çıkarak Karamanlı bir ailenin çocuğu olarak belirtilmektedir. Pîrî Reis'in babası Karamanlı Hacı Mehmed, amcası ise ünlü denizci Kemal Reis'tir. Kemal Reis'le bizzat tanışmış olan Osmanlı tarihçisi Kemalpaşazâde onun Gelibolulu olduğunu belirtmiştir. Buradan yola çıkarak Ahmed Muhyiddin Pîrî'nin ailesinin Fatih Sultan Mehmed devrinde padişahın emri ile Karaman'dan İstanbul'a göç ettirilen ailelerden olduğu, ailenin bir süre İstanbul'da yaşadıktan sonra Gelibolu'ya göç ettiği kabul edilmektedir. 1500 yılında Modon civarında yaşanan deniz muharebesinde 30-35 yaşlarında bir gemi reisi olan Piri Reis, 1465-1470 yılları arasında bir tarihte doğmuştur.
Denizciliğe adım
Pîrî Reis tarafından yazılan Kitâb-ı Bahriye adlı eserden yola çıkarak, onun amcası Kemal Reis'le birlikte Eğriboz dolaylarında birlikte bulunduğu ve Kemal Reis'in Eğriboz'dan ayrılmasıyla da onunla birlikte Cerbe Adası'na yerleşerek korsanlık yaptığı anlaşılmaktadır. Kemal Reis ile birlikte İspanya’daki Müslümanların yardımına gitti. Sicilya, Korsika, Sardinya ve Fransa kıyılarına yapılan akınlara katıldılar. Endülüs'te Müslümanların hâkimiyetindeki son şehir olan Gırnata'da katliama uğrayan Müslümanlar Osmanlı Devleti'nden yardım isteyince o yıllarda denizaşırı sefere çıkacak donanması bulunmayan Osmanlı Devleti, Kemal Reis'i Osmanlı Bayrağı altında İspanya'ya gönderdi. Bu sefere katılan Pîrî Reis, amcası ile birlikte Müslümanları İspanya'dan Kuzey Afrika'ya taşıdı.
Osmanlı donanmasına katılması
Venedik üzerine sefer hazırlığına girişen II. Beyazid'in Akdeniz'de korsanlık yapan denizcileri Osmanlı donanmasına katılmaya çağırması üzerine 1494'te amcası ile birlikte İstanbul'da padişahın huzuruna çıktı ve birlikte donanmanın resmî hizmetine girdiler. Daha sonra Osmanlı donanmasının Venedik donanmasına karşı sağlamaya çalıştığı deniz kontrolü mücadelesinde Osmanlı donanmasında gemi komutanı olarak yer aldı, böylece ilk kez savaş kaptanı oldu. Kendisinin de önemli katkı sağladığı savaşların sonucunda Venedikliler barış istediler ve iki devlet arasında bir barış anlaşması yapıldı. Pîrî Reis, 1495-1510 yıllarında İnebahtı Sancağı, Modon, Koron, Navarin, Midilli, Rodos gibi deniz seferlerinde görev aldı. Akdeniz'de yaptığı seyirler sırasında gördüğü yerleri ve yaşadığı olayları, daha sonra Kitab-ı Bahriye adıyla anılacak olan kitabının taslağı olarak kaydetti.
Pîrî Reis, 1511'de amcasının bir deniz kazasında ölümünden sonra Gelibolu'ya yerleşti. Barbaros Kardeşler'in idaresi altındaki donanmada Halaoğlu Muhiddin Reis ile Akdeniz'de bazı seferlere çıktıysa da daha çok Gelibolu'da kalıp haritaları ve kitabı üzerinde çalıştı. Bu haritalardan ve kendi gözlemlerinden yararlanarak 1513 tarihli ilk dünya haritasını çizdi. Atlas Okyanusu, İber Yarımadası, Afrika'nın batısı ile yeni dünya Amerika'nın doğu kıyılarını kapsayan üçte birlik parça, bu haritanın günümüzde elde bulunan bölümüdür. Bu haritayı dünya ölçeğinde önemli kılan, günümüze kalmamış olan,[]Kristof Kolomb'un Amerika haritasındaki bilgileri içeriyor olması rivayetidir.
Barbaros Kardeşler, 1515 yılında dünyanın en büyük deniz güçlerinden birisini oluşturmuş ve Kuzey Afrika'da fetihler yapmışlardı. Pîrî Reis, Oruç Reis'in kaptanlarından birisi olarak hediye sunmak üzere yardımını bekledikleri Yavuz Sultan Selim'e gönderildiğinde Yavuz'un yardım olarak verdiği iki savaş gemisi ile geri döndü. Pîrî Reis, 1516-1517 yıllarında İstanbul'a geldiğinde tekrar Osmanlı donanmasının hizmetine girdi; Derya Beyi (Deniz Albayı) rütbesini aldı ve Mısır seferine gemi komutanı olarak katıldı. Donanmanın bir kısmı ile Kahire'ye geçip Nil Irmağı'nın haritasını çizme fırsatı buldu.
Pîrî Reis, İskenderiye'nin ele geçirilmesinde gösterdiği başarılar ile padişahın övgüsünü kazandı ve sefer sırasında haritasını padişaha sundu. Günümüzde bu haritanın bir parçası mevcuttur, diğer parçası kayıptır. Bazı tarihçilere göre, Osmanlı padişahı dünya haritasına bakmış ve "Dünya ne kadar küçük..." demiştir. Sonra da, haritayı ikiye bölmüş ve "biz doğu tarafını elimizde tutacağız..." demiştir. Padişah, daha sonra 1929'da bulunacak olan diğer yarıyı atmıştır. Bazı kaynaklarca, günümüzde bulunamamış olan doğu yarısını, Hint Okyanusu'nun ve onun Baharat Yolu'nun kontrolünü ele geçirmek için padişahın yapacağı olası bir sefer için kullanmak istediği bile iddia edilmektedir.
Pîrî Reis seferden sonra, tuttuğu notlardan bahriye için bir kitap yapmak amacıyla Gelibolu'ya döndü. Derlediği denizcilik notlarını bir Denizcilik Kitabı (Seyir Kılavuzu) olan Kitab-ı Bahriye'de bir araya getirdi.
Kanûnî Sultan Süleyman'ın dönemi, büyük fetihler dönemiydi. Pîrî Reis, 1523'teki Rodos seferi sırasında da Osmanlı donanmasına katıldı. 1524'te Mısır seyrinde kılavuzluğunu yaptığı sadrazam Pargalı Damat İbrahim Paşa'nın takdiri ve desteğini kazanınca, 1525'te gözden geçirdiği Kitab-ı Bahriye'sini İbrahim Paşa aracılığıyla Kanuni'ye sundu.
Pîrî Reis'in 1526'ya kadar olan yaşamı Kitab-ı Bahriye'den izlenebilir. Pîrî Reis, 1528'de, ilkinden daha ayrıntılı ikinci dünya haritasını çizdi.[]
1533 yılında Barbaros Hayreddin Paşa kaptan-ı derya olunca Pîrî Reis de Derya Sancak Beyi (Tümamiral) unvanı aldı. Pîrî Reis, sonraki yıllarda, güney sularında devlet için çalıştı. Barbaros'un 1546'da ölümünün ardından Mısır Kaptanlığı (Hint Denizleri Kaptanlığı da denilirdi) yaptı, Umman Denizi, Kızıl Deniz ve Basra Körfezi'ndeki deniz görevlerinde yaşlandı. Osmanlı donanmasında yaptığı son görev idamıyla sonuçlanan Mısır Kaptanlığı oldu.
Ölümü
Pîrî Reis, Kanûnî devrinde Portekiz ile sürekli savaş hâlindeydi. 80 yaşındayken Aden şehrindeki Arap isyanını bastırmakta başarılı olduğu için kendisine yeni bir görev verildi. Süveyş'ten donanma ile Basra'ya gidip buradaki 15.000 askeri ve diğer gemileri de yanına alarak Hürmüz Adası'nı ele geçirmesi istendi. Bu adaya mümkün olduğunca Portekizlilere bulaşmadan ulaşması isteniyordu. Hint Okyanusu'na otuz civarı gemi ile açılan Pîrî Reis, kendisinden sayıca iki kat fazla Portekiz gemisini burada yenmeyi başardı. Savaştan kurtulup kaçan kimi Portekizliler Hürmüz Adası'ndaki kaleye sığındı. Kale kuşatıldı, ancak buradaki Portekiz garnizonu hazırlıklı olduğu için işgal edilemedi. Kuşatma kaldırıldı. Bazı tarihçiler bu kuşatmanın kaldırılma nedeninin Pîrî Reis'in Portekizlilerden rüşvet alması olduğunu iddia ederler. Bölge halkının Portekizlilere yardımı üzerine kızan Pîrî Reis, burayı yağmaladı.
Bu yağma onu idam sürecine götüren olayı başlattı. Basra valisi Ramazanoğlu Kubad Paşa'dan yardım istedi. Fakat vali onu bu yağmadan dolayı tutuklamak ve mallarına el koymak istedi. Portekiz donanmasının geniş bir kuvvetle Basra körfezini kapatmak üzere yola çıktığını haber aldı. Pîrî Reis'in donanması bakım ve onarım yaptırıyordu. Portekizlilerin ablukasına maruz kalmamak için askerlerini bırakarak 3 gemi ganimet ile Süveyş'teki donanma merkez tersanesine geri döndü. Basra valisinin şikâyeti Mısır valisine ulaştı. Pîrî Reis tutuklandı. Mısır valisinden divana iletilen konuda Pîrî Reis kuşatmayı kaldırmak ve donanmayı bırakmak suçlarından yargılandı. Kendisi bakımsız donanma ile denize açılmasının sakıncalarını dile getirdiyse de suçlu bulunmasına engel olamadı.Kanûnî Sultan Süleyman'ın fermanı üzerine 1554'te Kahire'de boynu vurularak îdam edildi. İdam edildiğinde 80 yaşının üzerinde olan Pîrî Reis'in terekesine devletçe el konuldu.
Popüler kültürdeki yeri
Ubisoft'un yapımcılığını üstlendiği Assassin's Creed: Revelations adlı oyunda Pîrî Reis, donanma için çalışan ve suikastçı birliğinin üyesi olan önemli bir karakter olarak oyuna eklenmişti. Ayrıca Pîrî Reis, bu oyunda bomba yapımında usta biri olarak dünyaya tanıtılmıştı. Ayrıca TRT 1'de yayımlanmış olan Barbaroslar: Akdeniz'in Kılıcı dizisinde Emir Benderlioğlu tarafından "Piri" adıyla ve Barbaros Hayreddin: Sultanın Fermanı dizisinde Erman Saban tarafından canlandırılmıştır.
Başlıca eserleri
- Kitab-ı Bahriye
- Pîrî Reis Haritası
- piri reis eserleri
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b c d Pîrî Reis’in Hürmüz Seferi ve İdamı Hakkındaki Türk ve Portekiz Tarihçilerinin Düşünceleri 2 Aralık 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Ertuğrul Önalp. Prof. Dr. Ankara Üniversitesi, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi, İspanyol Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı.
- ^ a b Bayatli, Altay (1 Ocak 2022). "Osmanlı ve Kutup Stratejisinin Haritacılık Tarihi ve Coğrafi Keşifler Perspektifinden İncelenmesi / Examining of The Ottoman and Polar Strategy from The Perspective of The History of Cartopital and Geographical Discoveries". dergipark.org.tr. 3 Şubat 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Şubat 2022.
- ^ Piri Reis Kitabı Bahriye 2. Cilt (Önsöz: Fevzi Kurdoğlu-Haydar Alpogot, İndeks:Fehmi Pekol). Ankara: Türk Tarih Kurumu. 2002. s. I-X. ISBN .
- ^ Öz, Aslı (3 Ocak 2010). . Timetürk. 23 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2015.
- ^ a b c d e f Çal, İsmail (21 Ekim 2010). "Pîrî Reis neden idam edildi?". Dünya Bülteni. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Kasım 2015.
Dış bağlantılar
' hakkında daha fazla bilgi edinin | |
 | Commons'ta dosyalar |
 | Vikisöz'de alıntılar |
 | Vikikaynak'ta belgeler |
- Pîrî Reis Belgeseli 30 Aralık 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Piri Reis’in Kitabı Amerika’ya mı Kaçırılmış? 27 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- 'Piri Reis Dünya Haritacısı Belgeseli' ön gösterim / first preview 23 Temmuz 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Piri Reis Belgeseli - Tarihi Değiştiren Yüzler 11 Mart 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Denizleri Piri 1513 (Piri Reis Belgeseli)
- Hayatın İçinden 06.12.2016 (Piri Reis Belgesel Filmi Hayat Buluyor)
- Can Atilla / Piri Reis Film 23 Temmuz 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Piri Reis Osmanlica پیری رئیس 1465 70 Gelibolu 1554 Kahire Turk denizci ve kartograf Asil adi Muhyiddin Piri Bey dir Kunyesi Ahmed ibn i el Hac Mehmed El Karamani dir Amerika yi gosteren Dunya haritalari ve Kitab i Bahriye adli denizcilik kitabiyla taninmistir Ayrica ve gibi eserleride bulunmaktadir sayfa belirt Piri ReisPiri Reis in Mersin Deniz Muzesindeki bustu DogumAhmet Muhyiddin Piri 1465 70 GeliboluOlum1554 KahireMilliyetTurkMeslekCografyaci DenizciHayatiIlk yillari Piri Reis in memleketiyle ilgili bazi gorusler bulunmaktadir 19 yuzyil Osmanli bibliyografya ve biyografi yazari Mehmed Tahir Bey in Osmanli Muellifleri adli eserinde kullanilan Ahmed Ibn i Ali El Hac Mehmed Karamani Larendevi kunyesinden yola cikarak Karamanli bir ailenin cocugu olarak belirtilmektedir Piri Reis in babasi Karamanli Haci Mehmed amcasi ise unlu denizci Kemal Reis tir Kemal Reis le bizzat tanismis olan Osmanli tarihcisi Kemalpasazade onun Gelibolulu oldugunu belirtmistir Buradan yola cikarak Ahmed Muhyiddin Piri nin ailesinin Fatih Sultan Mehmed devrinde padisahin emri ile Karaman dan Istanbul a goc ettirilen ailelerden oldugu ailenin bir sure Istanbul da yasadiktan sonra Gelibolu ya goc ettigi kabul edilmektedir 1500 yilinda Modon civarinda yasanan deniz muharebesinde 30 35 yaslarinda bir gemi reisi olan Piri Reis 1465 1470 yillari arasinda bir tarihte dogmustur Denizcilige adim Piri Reis tarafindan yazilan Kitab i Bahriye adli eserden yola cikarak onun amcasi Kemal Reis le birlikte Egriboz dolaylarinda birlikte bulundugu ve Kemal Reis in Egriboz dan ayrilmasiyla da onunla birlikte Cerbe Adasi na yerleserek korsanlik yaptigi anlasilmaktadir Kemal Reis ile birlikte Ispanya daki Muslumanlarin yardimina gitti Sicilya Korsika Sardinya ve Fransa kiyilarina yapilan akinlara katildilar Endulus te Muslumanlarin hakimiyetindeki son sehir olan Girnata da katliama ugrayan Muslumanlar Osmanli Devleti nden yardim isteyince o yillarda denizasiri sefere cikacak donanmasi bulunmayan Osmanli Devleti Kemal Reis i Osmanli Bayragi altinda Ispanya ya gonderdi Bu sefere katilan Piri Reis amcasi ile birlikte Muslumanlari Ispanya dan Kuzey Afrika ya tasidi Osmanli donanmasina katilmasi Venedik uzerine sefer hazirligina girisen II Beyazid in Akdeniz de korsanlik yapan denizcileri Osmanli donanmasina katilmaya cagirmasi uzerine 1494 te amcasi ile birlikte Istanbul da padisahin huzuruna cikti ve birlikte donanmanin resmi hizmetine girdiler Daha sonra Osmanli donanmasinin Venedik donanmasina karsi saglamaya calistigi deniz kontrolu mucadelesinde Osmanli donanmasinda gemi komutani olarak yer aldi boylece ilk kez savas kaptani oldu Kendisinin de onemli katki sagladigi savaslarin sonucunda Venedikliler baris istediler ve iki devlet arasinda bir baris anlasmasi yapildi Piri Reis 1495 1510 yillarinda Inebahti Sancagi Modon Koron Navarin Midilli Rodos gibi deniz seferlerinde gorev aldi Akdeniz de yaptigi seyirler sirasinda gordugu yerleri ve yasadigi olaylari daha sonra Kitab i Bahriye adiyla anilacak olan kitabinin taslagi olarak kaydetti Piri Reis ten bir harita 16 yuzyil 1513 te cizdigi Dunya haritasinin bir parcasiPiri Reis in Kitab i Bahriye sinde Rodos AdasiPiri Reis in Gelibolu daki bustu Piri Reis 1511 de amcasinin bir deniz kazasinda olumunden sonra Gelibolu ya yerlesti Barbaros Kardesler in idaresi altindaki donanmada Halaoglu Muhiddin Reis ile Akdeniz de bazi seferlere ciktiysa da daha cok Gelibolu da kalip haritalari ve kitabi uzerinde calisti Bu haritalardan ve kendi gozlemlerinden yararlanarak 1513 tarihli ilk dunya haritasini cizdi Atlas Okyanusu Iber Yarimadasi Afrika nin batisi ile yeni dunya Amerika nin dogu kiyilarini kapsayan ucte birlik parca bu haritanin gunumuzde elde bulunan bolumudur Bu haritayi dunya olceginde onemli kilan gunumuze kalmamis olan kaynak belirtilmeli Kristof Kolomb un Amerika haritasindaki bilgileri iceriyor olmasi rivayetidir Barbaros Kardesler 1515 yilinda dunyanin en buyuk deniz guclerinden birisini olusturmus ve Kuzey Afrika da fetihler yapmislardi Piri Reis Oruc Reis in kaptanlarindan birisi olarak hediye sunmak uzere yardimini bekledikleri Yavuz Sultan Selim e gonderildiginde Yavuz un yardim olarak verdigi iki savas gemisi ile geri dondu Piri Reis 1516 1517 yillarinda Istanbul a geldiginde tekrar Osmanli donanmasinin hizmetine girdi Derya Beyi Deniz Albayi rutbesini aldi ve Misir seferine gemi komutani olarak katildi Donanmanin bir kismi ile Kahire ye gecip Nil Irmagi nin haritasini cizme firsati buldu Piri Reis Iskenderiye nin ele gecirilmesinde gosterdigi basarilar ile padisahin ovgusunu kazandi ve sefer sirasinda haritasini padisaha sundu Gunumuzde bu haritanin bir parcasi mevcuttur diger parcasi kayiptir Bazi tarihcilere gore Osmanli padisahi dunya haritasina bakmis ve Dunya ne kadar kucuk demistir Sonra da haritayi ikiye bolmus ve biz dogu tarafini elimizde tutacagiz demistir Padisah daha sonra 1929 da bulunacak olan diger yariyi atmistir Bazi kaynaklarca gunumuzde bulunamamis olan dogu yarisini Hint Okyanusu nun ve onun Baharat Yolu nun kontrolunu ele gecirmek icin padisahin yapacagi olasi bir sefer icin kullanmak istedigi bile iddia edilmektedir Piri Reis seferden sonra tuttugu notlardan bahriye icin bir kitap yapmak amaciyla Gelibolu ya dondu Derledigi denizcilik notlarini bir Denizcilik Kitabi Seyir Kilavuzu olan Kitab i Bahriye de bir araya getirdi Kanuni Sultan Suleyman in donemi buyuk fetihler donemiydi Piri Reis 1523 teki Rodos seferi sirasinda da Osmanli donanmasina katildi 1524 te Misir seyrinde kilavuzlugunu yaptigi sadrazam Pargali Damat Ibrahim Pasa nin takdiri ve destegini kazaninca 1525 te gozden gecirdigi Kitab i Bahriye sini Ibrahim Pasa araciligiyla Kanuni ye sundu Piri Reis in 1526 ya kadar olan yasami Kitab i Bahriye den izlenebilir Piri Reis 1528 de ilkinden daha ayrintili ikinci dunya haritasini cizdi sayfa belirt 1533 yilinda Barbaros Hayreddin Pasa kaptan i derya olunca Piri Reis de Derya Sancak Beyi Tumamiral unvani aldi Piri Reis sonraki yillarda guney sularinda devlet icin calisti Barbaros un 1546 da olumunun ardindan Misir Kaptanligi Hint Denizleri Kaptanligi da denilirdi yapti Umman Denizi Kizil Deniz ve Basra Korfezi ndeki deniz gorevlerinde yaslandi Osmanli donanmasinda yaptigi son gorev idamiyla sonuclanan Misir Kaptanligi oldu OlumuPiri Reis Kanuni devrinde Portekiz ile surekli savas halindeydi 80 yasindayken Aden sehrindeki Arap isyanini bastirmakta basarili oldugu icin kendisine yeni bir gorev verildi Suveys ten donanma ile Basra ya gidip buradaki 15 000 askeri ve diger gemileri de yanina alarak Hurmuz Adasi ni ele gecirmesi istendi Bu adaya mumkun oldugunca Portekizlilere bulasmadan ulasmasi isteniyordu Hint Okyanusu na otuz civari gemi ile acilan Piri Reis kendisinden sayica iki kat fazla Portekiz gemisini burada yenmeyi basardi Savastan kurtulup kacan kimi Portekizliler Hurmuz Adasi ndaki kaleye sigindi Kale kusatildi ancak buradaki Portekiz garnizonu hazirlikli oldugu icin isgal edilemedi Kusatma kaldirildi Bazi tarihciler bu kusatmanin kaldirilma nedeninin Piri Reis in Portekizlilerden rusvet almasi oldugunu iddia ederler Bolge halkinin Portekizlilere yardimi uzerine kizan Piri Reis burayi yagmaladi Bu yagma onu idam surecine goturen olayi baslatti Basra valisi Ramazanoglu Kubad Pasa dan yardim istedi Fakat vali onu bu yagmadan dolayi tutuklamak ve mallarina el koymak istedi Portekiz donanmasinin genis bir kuvvetle Basra korfezini kapatmak uzere yola ciktigini haber aldi Piri Reis in donanmasi bakim ve onarim yaptiriyordu Portekizlilerin ablukasina maruz kalmamak icin askerlerini birakarak 3 gemi ganimet ile Suveys teki donanma merkez tersanesine geri dondu Basra valisinin sikayeti Misir valisine ulasti Piri Reis tutuklandi Misir valisinden divana iletilen konuda Piri Reis kusatmayi kaldirmak ve donanmayi birakmak suclarindan yargilandi Kendisi bakimsiz donanma ile denize acilmasinin sakincalarini dile getirdiyse de suclu bulunmasina engel olamadi Kanuni Sultan Suleyman in fermani uzerine 1554 te Kahire de boynu vurularak idam edildi Idam edildiginde 80 yasinin uzerinde olan Piri Reis in terekesine devletce el konuldu Populer kulturdeki yeriUbisoft un yapimciligini ustlendigi Assassin s Creed Revelations adli oyunda Piri Reis donanma icin calisan ve suikastci birliginin uyesi olan onemli bir karakter olarak oyuna eklenmisti Ayrica Piri Reis bu oyunda bomba yapiminda usta biri olarak dunyaya tanitilmisti Ayrica TRT 1 de yayimlanmis olan Barbaroslar Akdeniz in Kilici dizisinde Emir Benderlioglu tarafindan Piri adiyla ve Barbaros Hayreddin Sultanin Fermani dizisinde Erman Saban tarafindan canlandirilmistir Baslica eserleriKitab i Bahriye Piri Reis Haritasi piri reis eserleriAyrica bakinizRV K Piri Reis TCG Pirireis S 343 belgeseli Piri Reis UniversitesiKaynakca a b c d Piri Reis in Hurmuz Seferi ve Idami Hakkindaki Turk ve Portekiz Tarihcilerinin Dusunceleri 2 Aralik 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ertugrul Onalp Prof Dr Ankara Universitesi Dil ve Tarih Cografya Fakultesi Ispanyol Dili ve Edebiyati Anabilim Dali a b Bayatli Altay 1 Ocak 2022 Osmanli ve Kutup Stratejisinin Haritacilik Tarihi ve Cografi Kesifler Perspektifinden Incelenmesi Examining of The Ottoman and Polar Strategy from The Perspective of The History of Cartopital and Geographical Discoveries dergipark org tr 3 Subat 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Subat 2022 Piri Reis Kitabi Bahriye 2 Cilt Onsoz Fevzi Kurdoglu Haydar Alpogot Indeks Fehmi Pekol Ankara Turk Tarih Kurumu 2002 s I X ISBN 975 16 1544 5 Oz Asli 3 Ocak 2010 Timeturk 23 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Kasim 2015 a b c d e f Cal Ismail 21 Ekim 2010 Piri Reis neden idam edildi Dunya Bulteni 5 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Kasim 2015 Dis baglantilarVikipedi nin kardes projelerinden hakkinda daha fazla bilgi edininCommons ta dosyalarVikisoz de alintilarVikikaynak ta belgelerPiri Reis Belgeseli 30 Aralik 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde Piri Reis in Kitabi Amerika ya mi Kacirilmis 27 Mayis 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Piri Reis Dunya Haritacisi Belgeseli on gosterim first preview 23 Temmuz 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Piri Reis Belgeseli Tarihi Degistiren Yuzler 11 Mart 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Denizleri Piri 1513 Piri Reis Belgeseli Hayatin Icinden 06 12 2016 Piri Reis Belgesel Filmi Hayat Buluyor Can Atilla Piri Reis Film 23 Temmuz 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde