Kızıldeniz (Arapça (1): البحر الأحمر El-Bahr el-ahmar; Arapça (2): الخليج العربي El-Halic el-Arabi; İbranice: 'ים סוף Yam Suf; Tigrinya ቀይሕ ባሕሪ QeyH baHri), Afrika ile Asya (Arap Yarımadası) arasında yer alan, Hint Okyanusu'na bağlı bir denizdir. Kızıldeniz adı, Yunanca Ερυθρά Θάλασσα ("Erythra thalassa") ve Latince "Mare Rubrum" un çevirisinden almıştır. Kızıldeniz, yerel halk tarafından şap denilen mercan kayalıklarından dolayı "Şap Denizi" olarak da bilinmektedir. Uzunluğu yaklaşık 2000 km olup, bazı kaynaklarda 1900 km ya da 2350 km diye geçmektedir. Kuzeyde Mısır'daki Süveyş Kanalı ile doğal olmayan yoldan Akdeniz'e bağlanmıştır; güneyde ise Arap Yarımadası ucunda Babü'l Mendep (Bab el Mendeb) boğazı ile Hint Okyanusu'na bağlanır. Kızıldeniz kuzeyde Sina Yarımadası ile ikiye ayrılır; kuzeydoğuya doğru Akabe Körfezi, kuzeybatıda ise Süveyş Körfezi vardır.
Kızıldeniz | |
---|---|
Havza | |
Ülke(ler) | Ülkeler listesi |
Konum | Kuzey Afrika, Batı Asya |
Koordinatlar | 22°K 38°D / 22°K 38°D |
Genel bilgiler | |
Aktığı yer | Hint Okyanusu |
Tür | Deniz |
Akarsu (giden) | Babülmendep Boğazı |
Uzunluk | 2.250 km (1.400 mi) |
Genişlik | 355 km (221 mi) |
Ortalama derinlik | 490 m (1.610 ft) |
En derin noktası | 3.040 m (9.970 ft) |
Yüzölçümü | 438.000 km2 (169.000 sq mi) |
Su hacmi | 233.000 km3 (56.000 cu mi) |
Wikimedia Commons | |
Bir görüşe göre, Kızıldeniz'in adının, mevsimlik olarak çoğalma patlaması yaşayan Trichodesmium erythraeum adlı alg türlerden kaynaklandığı düşünülmektedir. Ayrıca çevresindeki kıyılarda yer alan mineral bakımından zengin kızıl renkli dağlardan doğmuş olabileceği tahmin edilmektedir. Denizaltı yaşamına ve üremeye elverişli sıcaklıkta olduğundan çok sayıda deniz canlısı barındırmaktadır. Bunun sebebi ise zemindeki büyük sırtta oluşan yarık bölümün yeraltından gelen magma ile dolmasıdır. Bu lavlar çok fazla 1. üretici konumunda bulunan için besin kaynağı oluşturmaktadır. Tuzluluk oranı ‰ (binde) 44 ile oldukça yüksektir.
İnanç ve efsane
Tevrat'ın 2. kitabı olan Çıkış'a göre Musa, İsrailoğulları ile birlikte Mısır'dan kaçarken Kızıldeniz'e asası ile vurmuş, deniz ikiye yarılmış, İsrailoğulları karşıya geçtikten sonra grubu takip eden Firavun ve askerleri üzerlerine kapanan denizin altında kalarak boğulmuşlardır. Anlatı Kur'an'da da benzer şekilde tekrarlanmaktadır.
Bir başka görüşe göre ise, bu denizin adı Tevrat'ta Yam Suf ("Sazlıklar Denizi") olarak geçer ve bu İngilizcede "Sea of Reeds" veya "Reed Sea" olarak okunur. Zamanla bu deyişin bozulup "Red Sea" (yani Kırmızı/Kızıl Deniz) olarak kullanılmaya başlandığı da kabul edilen görüşler arasında bulunur.
Sınırı olan ülkeler
Sınırı olan ülkeler şunlardır:
Kasabalar ve şehirler
Kızıldeniz sahilindeki kasaba ve şehirler:
- (الحديدة)
- (القصير)
- (العقبة)
- Assab (ዓሳብ)
- Dahab (دهب)
- Eilat (אילת)
- (الجونة)
- Süveyş (السويس)
- (حلايب)
- (ሕርጊጎ)
- Hurgada (الغردقة)
- Cidde (جدة)
- Marsa Alem (مرسى علم)
- Massava (ምጽዋ)
- (نويبع)
- Port Safaga (ميناء سفاجا)
- Port Sudan (بورت سودان)
- (رابغ)
- Şarm El-Şeyh (شرم الشيخ)
- (سوما باي)
- Suakin (سواكن)
- Taba (طابا)
- Yanbu (ينبع)
Galeri
- Kızıldeniz üzerinden kıvrılarak geçen bir kum fırtınasını gösteren uydu görüntüsü.
- Şarm El-Şeyh'teki Sheraton Sharm otelinden Tiran adası ve Kızıl Deniz'in görünümü.
- Kızıldeniz'in Mısır'dan görünüşü
Kızıldeniz haritası için dış bağlantılar
- United Nations Environment Programme (BM Çevre Programı)18 Eylül 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Ayrıca bakınız
Kaynakça
Dış bağlantılar
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kizildeniz Arapca 1 البحر الأحمر El Bahr el ahmar Arapca 2 الخليج العربي El Halic el Arabi Ibranice ים סוף Yam Suf Tigrinya ቀይሕ ባሕሪ QeyH baHri Afrika ile Asya Arap Yarimadasi arasinda yer alan Hint Okyanusu na bagli bir denizdir Kizildeniz adi Yunanca Ery8ra 8alassa Erythra thalassa ve Latince Mare Rubrum un cevirisinden almistir Kizildeniz yerel halk tarafindan sap denilen mercan kayaliklarindan dolayi Sap Denizi olarak da bilinmektedir Uzunlugu yaklasik 2000 km olup bazi kaynaklarda 1900 km ya da 2350 km diye gecmektedir Kuzeyde Misir daki Suveys Kanali ile dogal olmayan yoldan Akdeniz e baglanmistir guneyde ise Arap Yarimadasi ucunda Babu l Mendep Bab el Mendeb bogazi ile Hint Okyanusu na baglanir Kizildeniz kuzeyde Sina Yarimadasi ile ikiye ayrilir kuzeydoguya dogru Akabe Korfezi kuzeybatida ise Suveys Korfezi vardir KizildenizHavzaUlke ler Ulkeler listesiKonumKuzey Afrika Bati AsyaKoordinatlar22 K 38 D 22 K 38 D 22 38Genel bilgilerAktigi yerHint OkyanusuTurDenizAkarsu giden Babulmendep BogaziUzunluk2 250 km 1 400 mi Genislik355 km 221 mi Ortalama derinlik490 m 1 610 ft En derin noktasi3 040 m 9 970 ft Yuzolcumu438 000 km2 169 000 sq mi Su hacmi233 000 km3 56 000 cu mi Wikimedia Commons Bir goruse gore Kizildeniz in adinin mevsimlik olarak cogalma patlamasi yasayan Trichodesmium erythraeum adli alg turlerden kaynaklandigi dusunulmektedir Ayrica cevresindeki kiyilarda yer alan mineral bakimindan zengin kizil renkli daglardan dogmus olabilecegi tahmin edilmektedir Denizalti yasamina ve uremeye elverisli sicaklikta oldugundan cok sayida deniz canlisi barindirmaktadir Bunun sebebi ise zemindeki buyuk sirtta olusan yarik bolumun yeraltindan gelen magma ile dolmasidir Bu lavlar cok fazla 1 uretici konumunda bulunan icin besin kaynagi olusturmaktadir Tuzluluk orani binde 44 ile oldukca yuksektir Inanc ve efsaneTevrat in 2 kitabi olan Cikis a gore Musa Israilogullari ile birlikte Misir dan kacarken Kizildeniz e asasi ile vurmus deniz ikiye yarilmis Israilogullari karsiya gectikten sonra grubu takip eden Firavun ve askerleri uzerlerine kapanan denizin altinda kalarak bogulmuslardir Anlati Kur an da da benzer sekilde tekrarlanmaktadir Bir baska goruse gore ise bu denizin adi Tevrat ta Yam Suf Sazliklar Denizi olarak gecer ve bu Ingilizcede Sea of Reeds veya Reed Sea olarak okunur Zamanla bu deyisin bozulup Red Sea yani Kirmizi Kizil Deniz olarak kullanilmaya baslandigi da kabul edilen gorusler arasinda bulunur Siniri olan ulkelerSiniri olan ulkeler sunlardir Dogu kiyisinda Suudi Arabistan Yemen Kuzey kiyisinda Misir Israil Urdun Guney kiyisinda Cibuti Eritre Somali Bati kiyisinda Misir Eritre SudanKasabalar ve sehirlerKizildeniz sahilindeki kasaba ve sehirler الحديدة القصير العقبة Assab ዓሳብ Dahab دهب Eilat אילת الجونة Suveys السويس حلايب ሕርጊጎ Hurgada الغردقة Cidde جدة Marsa Alem مرسى علم Massava ምጽዋ نويبع Port Safaga ميناء سفاجا Port Sudan بورت سودان رابغ Sarm El Seyh شرم الشيخ سوما باي Suakin سواكن Taba طابا Yanbu ينبع GaleriKizildeniz uzerinden kivrilarak gecen bir kum firtinasini gosteren uydu goruntusu Sarm El Seyh teki Sheraton Sharm otelinden Tiran adasi ve Kizil Deniz in gorunumu Kizildeniz in Misir dan gorunusuKizildeniz haritasi icin dis baglantilarUnited Nations Environment Programme BM Cevre Programi 18 Eylul 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ayrica bakinizTurkiye deki korfezler listesiKaynakca Arsivlenmis kopya 24 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Eylul 2021 Harbottle Rod 2005 Kutsal Kitap Yerler Sozlugu 25 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Haziran 2020 Dis baglantilar