Isabelle Yakovlevna Kremer (21 Ekim 1887 - 7 Temmuz 1956), yaşamının çeşitli zamanlarında Rusya, ABD ve Arjantin'de vatandaşlık kazanan Rus Yahudi kökenli bir soprano idi. İlk olarak, Odessa gazetesinde yayınlanan devrimci şiiri ile dikkat çekti. Profesyonel şarkı kariyerine 20. yüzyılın ikinci on yılında Avrupa'da opera sanatçısı olarak başladı. 1924'te Amerika Birleşik Devletleri'ne yerleştiğinde, opera kariyerini konser solisti ve resitalisti olarak yapmaktan vazgeçti.
Bir resital olarak Kremer sadece klasik repertuvardan eserler söylemekle kalmadı, aynı zamanda çeşitli ülkelerden ve birçok dilde halk müziği yaptı. Muhtemelen konser sahnesindeKlezmer müziği yapan ilk kadındı. 1927'de bir resitalist olarak geniş çaplı performans sergilemeye devam ederken Vodvil sanatçısı olarak performans göstermeye başladı. 1938'de hayatının son 18 yılını yaşadığı Arjantin'e taşındı. 2000 yılında hayatı, Yahudi Kanalı için yapılan Isa Kremer: Halkın Divası adlı bir televizyon belgeselinin konusu oldu.
Avrupa'da erken yaşamı ve kariyer
Kremer, Rus İmparatorluk yönetimi altında Bessarabia olarak bilinen bölgenin bir parçası olan Belz şehrinde Yahudi bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Babası Jacob Kremer, II.Kar Nikolay'ın ordusunda yer almaktaydı. Annesi Anna Kremer (née Rosenbluth) bir müzik aşığıydı ve bu sevgisini kızına aktardı. Aile burjuva sınıfının bir parçasıydı ve Isa bir mürebbiye bakımı altında yetiştirildi ve Rus Ortodoks Kilisesi tarafından işletilen özel bir okula gitti. Isa 12 yaşındayken ailesi Odessa'ya taşındı.
Ergenlik döneminde Kremer, şair olarak çalışmaya başladı; Odessa'da bir gazete için devrimci şiir yazıyordu. Gazetenin editörü Israel Heifetz, Kremer'e ilgi duydu ve 1902-1911 yılları arasında Milano'daki Pollione Ronzi ile opera çalışmalarına devam etmek için ona fon sağladı. Babasının işi başarısız olduğunda çalışmayı bırakmak ve konser vermeye başlamak zorunda kaldı; annesi İtalya'ya geldi ve ikisini de destekledi. Profesyonel opera çıkışını 1911 yılında Cremona'daki Ponchielli Tiyatrosun'da Giacomo Puccini'nin La bohème'de Tito Schipa'nın Rodolfo'suna Mimì olarak sahne aldı. Daha sonra Saint Petersburg'daki Mariinsky Tiyatrosu'nda (daha sonra Petrograd Operası olarak bilinir) baş sanatçı olarak aktiflik gösterdi ve burada çeşitli operetlerde rol aldı ve konser repertuvarından çeşitli eserlerde duyuldu. Orada oynadığı rollerden bazıları Franz Lehár'ın Endlich allein'inde Dolly, Lehar'ın Die ideale Gattin'inde Elvira, Oskar Nedbal'ın Polská krev'inde Helen ve Karl Millöcker'ın Der Bettelstudent'inde Laura idi. Daha sonra 1915'te Moskova'daki Bolşoy Tiyatrosu'nda aktif oldu.
1914'te Kremer Odessa'ya döndü ve iki yıl boyunca Odessa Opera ve Bale Tiyatrosu'nda rol aldı; Mimì'i tasvir etmek ve Giuseppe Verdi'nin La traviata'daki Violetta'nın rolü de dahil orada şarkı söyleme yeteneğinin arias için en uygun olmadığını keşfetti ve Yidce ve diğer dillerde halk müziğine döndü. Entelektüel çevrelerde oldukça aktif oldu ve özellikle Sholem , , ve ile yakın arkadaş oldu. Yidiş müziği toplamaya ve konserlerine dahil etmesine ilham veren Bialik'ti. Bu noktaya kadar Yidiş müziği konserler dahilinde sadece erkekler, genellikle de hazzalar tarafından icra edilmişti. Moskova'da ilk halk konserini verdi ve bu büyük bir başarıydı; oradan Türkiye'ye gitti ve daha sonra Polonya, Almanya, Fransa, İngiltere ve başka yerleri de gezdi.
Odessa'da kendisinden 27 yaş büyük Rus Yahudi editörü Israel Heifetz ile evlendi. Evliliklerinin arından 1917 senesinde kızları Toussia hayata geldi. 1922'de Kremer, konserlerinin çok başarılı olduğu Amerika'ya geldi. M. Osherovitsh hakkında şöyle yazdı: "Isa Kremer'in Yidiş halk müziğinin dinlenmesi Yahudi aydınları için bir zorunluluktur.
Odessa 'da iken, Kremer 20. yüzyılın ikinci on yılında konserlerde ve operalarda Avrupa genelinde konuk sanatçı olarak aktif sahne aldı. Sahne repertuvarındaki roller arasında Pyotr Ilyich Çaykovski'nin Eugene Onegin'inde Tatyana ve Jules Massenet'in Manon ve Puccini'nin Madama Kelebekleri'ndeki başlık kahramanları vardı. 1917'de İstanbul'u gezerken, Alexander Kerensky'nin destekçileri olarak bilinen Kremer ve ailesi'ni kötü etkileyecek olan Rus Devrimi gerçekleşti. Ailenin Odessa'daki mülküne el konuldu, Heifetz hapsedildi ve kızlarının, mürebbiye ve Kremer'in ebeveynlerinin şehri terk etmeleri yasaklandı. Kremer sonunda 1919'da ailesini şehirden Polonya'ya kaçırabildi. Ertesi yıl, şehir yetkililerine kocasını hapisten çıkarmak için rüşvet vermeyi başardı. Bu aile draması devam ederken, 1918-1920 yılları arasında İstanbul'daki Orfeon kayıt şirketinde birkaç kayıt yaptı.
Kremer ve ailesi 1920'de Polonya'da tekrar bir araya geldikten sonra, aile kısa bir süre Berlin'de yaşadı, ama daha sonra Paris, Fransa'ya yerleşti. Kısa bir süre sonra Kremer kocasından ayrıldı. Heifetz daha sonra II.Dünya Savaşı sırasında Nazi toplama kampı bir mahkûm iken öldü. 1922'de Kremer, Yahudi şarkılarının performanslarını içeren Polonya konser turu yaptı. Bir yıl sonra Kanadalı Yahudi Chronicle'dan Jessie Abrams'a, Varşova'ya ulaştıktan sonra planlanan konserinin Filarmoni Konser Salonu dışında anti-Semitik bir isyan çıkardığını söyledi. Daha sonra yaptığı ayaklanma ve Avrupa'daki antisemitizmle ilgili diğer deneyimler, ABD'ye yerleşmesine neden oldu.
Amerika Birleşik Devletleri'nde yaşamı ve kariyeri
Kremer ilk olarak 1922 sonbaharında Amerika Birleşik Devletleri'ne geldi; New York'a vardığında sanat müdürü Sol Hurok ile sözleşme imzaladı. 29 Ekim 1922'de ünlü Amerikan konser lansmanını Carnegie Hall'da yaptı. Sonunda 1924'te kızı ve ailesi ile Amerika Birleşik Devletleri'ne taşındı; ardından Amerika Birleşik Devletleri vatandaşlığı aldı. Daha sonra yirmi yıl boyunca düzenli olarak Carnegie Hall ve Binası'nda NYC konserlerinde yer aldı; son New York görünümünü 3 Aralık 1950'de Carnegie Hall'da yaptı. ABD'de esas olarak halk şarkıcısı olarak biliniyordu; İngilizce, Fransızca, Almanca, İtalyanca, Lehçe, Rusça ve Yidiş halk türküleri söylüyordu.27 Eylül 1927'de ilk çıkışını Saray Tiyatrosu'nda yaptı. Aynı yıl için konuşmalar yaptı. Daha sonra 1930'da Seymour Rechzeit'in karşısında Getto Şarkısı olan İkinci Cadde'deki bir tiyatroda müzikalinde rol aldı. Müzikal "Mayn shtetele Belz" daki şarkılardan biri onun için Amerikalı-Yahudi besteci Alexander Olshanetsky tarafından yazıldı. Şarkı memleketiyle ilgiliydi ve oldukça ünlendi. Ayrıca Amerika Birleşik Devletleri'nde ve Columbia Records ile kayıt yaptı .
Amerika Birleşik Devletleri'nde yaşarken, Kremer 1920'ler ve 1930'larda dünya çapında geniş bir tura çıkmaya devam etti. Amerika Birleşik Devletleri, Kanada, Avrupa, Afrika, Filistin ve Latin Amerika'da turlar verdi. Birçok durumda, antisemitizmle karşı karşıya kaldı; ancak buna rağmen Yahudi şarkılarını neredeyse tüm konserlerine dahil etmeye devam etti. Yahudi sanatçıların artık "Ari tiyatrolarda" işe alınamaması sonrasında Yahudi nüfusu için performans sergilemek amacıyla Nazilerin rızasıyla oluşturulan bir kurum olan Berlin'in konserlerine Yidiş şarkılarını dahil etmede özellikle ısrar etti. 1931 yılında Kremer popüler konser serisinin adını yirmidört Yidiş türkülerle bir kitap, Song Yahudi Yaşamı Chappell & Co. tarafından Londra'da yayımlandı.
Arjantin'de son yıllar
1938'de Kremer Arjantin'e göç etti. Orada Buenos Aires'te oldukça başarılı görülen psikiyatrist Dr. ile tanıştı. Çift, 1956'da Córdoba, Arjantin'de 69 yaşında Isa'nın mide kanseri ölümüne kadar Arjantin'de birlikte yaşadı. Kızı Toussia, New Jersey'den Dr.Kermit Pines ile evlenerek Amerika Birleşik Devletleri'nde kaldı.
Arjantin'de Kremer çok sıkıntı çekti. Bermann sosyalistti ve komünist partiye yakındı ve karı koca diktatör Juan Perón tarafından kara listeye alındı. Sonuç olarak, 1940'larda ve 1950'lerde ciddi mali zorluklar ve politik tacizler ile yüzleştiler. O yıllarda ülkedeki konserlerinin çoğu Nazi kurbanlarına ya da grev yapan işçilere yardım içindi. Bu konserlerin birçoğu sürgündeki İspanyol Cumhuriyetçi yazar ile birlikte verildi. Ölümünden sonra arşivleri Buenos Aires'teki bağışlandı. Halk müziğinin geniş konser repertuvarını; kapsayan toplam 24 dile çevrildi.
Dış bağlantılar
- YouTube'da Isa Kremer sings three folk songs
Kaynakça
- ^ a b c d "Isa Kremer, Singer of Folk Songs, 69". The New York Times. 9 Temmuz 1956. 24 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Nisan 2020. Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi: "obit" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: ) - ^ a b c d "Isa Kremer" (PDF). . 9 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 15 Ekim 2010. Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi: "JWMC" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: ) - ^ a b c d e f g h "Isa Kremer". . 26 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Nisan 2020. Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi: "JWA" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: ) - ^ a b c d Zalmen Zylbercweig, Leksikon fun Yidishn teater, Book four, p. 3641
- ^ Jesse Abrams, Isa Kremer, A Child of the People, (14 September 1923)
- ^ "Iza Kremer w Gdańsku". Chwila: dziennik dla spraw politycznych, społecznych i kulturalnych (Lehçe). Cilt 4. 25 Şubat 1922. s. 6.
- ^ "Iza Kremer nie będzie śpiewać!". Kurjer Warszawski (Lehçe). 102 (28). 28 Ocak 1922.
- ^ "Jeszcze sprawa Izy Kremer". Chwila : dziennik dla spraw politycznych, społecznych i kulturalnych. (Lehçe). 4 (1). 6 Şubat 1922. s. 2.["Chwila Poniedziałkowa"]
- ^ . 26 Ekim 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2020.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Isabelle Yakovlevna Kremer 21 Ekim 1887 7 Temmuz 1956 yasaminin cesitli zamanlarinda Rusya ABD ve Arjantin de vatandaslik kazanan Rus Yahudi kokenli bir soprano idi Ilk olarak Odessa gazetesinde yayinlanan devrimci siiri ile dikkat cekti Profesyonel sarki kariyerine 20 yuzyilin ikinci on yilinda Avrupa da opera sanatcisi olarak basladi 1924 te Amerika Birlesik Devletleri ne yerlestiginde opera kariyerini konser solisti ve resitalisti olarak yapmaktan vazgecti Isa KremerIsa Kremer gencligi Bir resital olarak Kremer sadece klasik repertuvardan eserler soylemekle kalmadi ayni zamanda cesitli ulkelerden ve bircok dilde halk muzigi yapti Muhtemelen konser sahnesindeKlezmer muzigi yapan ilk kadindi 1927 de bir resitalist olarak genis capli performans sergilemeye devam ederken Vodvil sanatcisi olarak performans gostermeye basladi 1938 de hayatinin son 18 yilini yasadigi Arjantin e tasindi 2000 yilinda hayati Yahudi Kanali icin yapilan Isa Kremer Halkin Divasi adli bir televizyon belgeselinin konusu oldu Avrupa da erken yasami ve kariyerKremer Rus Imparatorluk yonetimi altinda Bessarabia olarak bilinen bolgenin bir parcasi olan Belz sehrinde Yahudi bir ailenin cocugu olarak dunyaya geldi Babasi Jacob Kremer II Kar Nikolay in ordusunda yer almaktaydi Annesi Anna Kremer nee Rosenbluth bir muzik asigiydi ve bu sevgisini kizina aktardi Aile burjuva sinifinin bir parcasiydi ve Isa bir murebbiye bakimi altinda yetistirildi ve Rus Ortodoks Kilisesi tarafindan isletilen ozel bir okula gitti Isa 12 yasindayken ailesi Odessa ya tasindi Ergenlik doneminde Kremer sair olarak calismaya basladi Odessa da bir gazete icin devrimci siir yaziyordu Gazetenin editoru Israel Heifetz Kremer e ilgi duydu ve 1902 1911 yillari arasinda Milano daki Pollione Ronzi ile opera calismalarina devam etmek icin ona fon sagladi Babasinin isi basarisiz oldugunda calismayi birakmak ve konser vermeye baslamak zorunda kaldi annesi Italya ya geldi ve ikisini de destekledi Profesyonel opera cikisini 1911 yilinda Cremona daki Ponchielli Tiyatrosun da Giacomo Puccini nin La boheme de Tito Schipa nin Rodolfo suna Mimi olarak sahne aldi Daha sonra Saint Petersburg daki Mariinsky Tiyatrosu nda daha sonra Petrograd Operasi olarak bilinir bas sanatci olarak aktiflik gosterdi ve burada cesitli operetlerde rol aldi ve konser repertuvarindan cesitli eserlerde duyuldu Orada oynadigi rollerden bazilari Franz Lehar in Endlich allein inde Dolly Lehar in Die ideale Gattin inde Elvira Oskar Nedbal in Polska krev inde Helen ve Karl Millocker in Der Bettelstudent inde Laura idi Daha sonra 1915 te Moskova daki Bolsoy Tiyatrosu nda aktif oldu 1914 te Kremer Odessa ya dondu ve iki yil boyunca Odessa Opera ve Bale Tiyatrosu nda rol aldi Mimi i tasvir etmek ve Giuseppe Verdi nin La traviata daki Violetta nin rolu de dahil orada sarki soyleme yeteneginin arias icin en uygun olmadigini kesfetti ve Yidce ve diger dillerde halk muzigine dondu Entelektuel cevrelerde oldukca aktif oldu ve ozellikle Sholem ve ile yakin arkadas oldu Yidis muzigi toplamaya ve konserlerine dahil etmesine ilham veren Bialik ti Bu noktaya kadar Yidis muzigi konserler dahilinde sadece erkekler genellikle de hazzalar tarafindan icra edilmisti Moskova da ilk halk konserini verdi ve bu buyuk bir basariydi oradan Turkiye ye gitti ve daha sonra Polonya Almanya Fransa Ingiltere ve baska yerleri de gezdi Odessa da kendisinden 27 yas buyuk Rus Yahudi editoru Israel Heifetz ile evlendi Evliliklerinin arindan 1917 senesinde kizlari Toussia hayata geldi 1922 de Kremer konserlerinin cok basarili oldugu Amerika ya geldi M Osherovitsh hakkinda soyle yazdi Isa Kremer in Yidis halk muziginin dinlenmesi Yahudi aydinlari icin bir zorunluluktur Odessa da iken Kremer 20 yuzyilin ikinci on yilinda konserlerde ve operalarda Avrupa genelinde konuk sanatci olarak aktif sahne aldi Sahne repertuvarindaki roller arasinda Pyotr Ilyich Caykovski nin Eugene Onegin inde Tatyana ve Jules Massenet in Manon ve Puccini nin Madama Kelebekleri ndeki baslik kahramanlari vardi 1917 de Istanbul u gezerken Alexander Kerensky nin destekcileri olarak bilinen Kremer ve ailesi ni kotu etkileyecek olan Rus Devrimi gerceklesti Ailenin Odessa daki mulkune el konuldu Heifetz hapsedildi ve kizlarinin murebbiye ve Kremer in ebeveynlerinin sehri terk etmeleri yasaklandi Kremer sonunda 1919 da ailesini sehirden Polonya ya kacirabildi Ertesi yil sehir yetkililerine kocasini hapisten cikarmak icin rusvet vermeyi basardi Bu aile dramasi devam ederken 1918 1920 yillari arasinda Istanbul daki Orfeon kayit sirketinde birkac kayit yapti Kremer ve ailesi 1920 de Polonya da tekrar bir araya geldikten sonra aile kisa bir sure Berlin de yasadi ama daha sonra Paris Fransa ya yerlesti Kisa bir sure sonra Kremer kocasindan ayrildi Heifetz daha sonra II Dunya Savasi sirasinda Nazi toplama kampi bir mahkum iken oldu 1922 de Kremer Yahudi sarkilarinin performanslarini iceren Polonya konser turu yapti Bir yil sonra Kanadali Yahudi Chronicle dan Jessie Abrams a Varsova ya ulastiktan sonra planlanan konserinin Filarmoni Konser Salonu disinda anti Semitik bir isyan cikardigini soyledi Daha sonra yaptigi ayaklanma ve Avrupa daki antisemitizmle ilgili diger deneyimler ABD ye yerlesmesine neden oldu Amerika Birlesik Devletleri nde yasami ve kariyeriKremer ilk olarak 1922 sonbaharinda Amerika Birlesik Devletleri ne geldi New York a vardiginda sanat muduru Sol Hurok ile sozlesme imzaladi 29 Ekim 1922 de unlu Amerikan konser lansmanini Carnegie Hall da yapti Sonunda 1924 te kizi ve ailesi ile Amerika Birlesik Devletleri ne tasindi ardindan Amerika Birlesik Devletleri vatandasligi aldi Daha sonra yirmi yil boyunca duzenli olarak Carnegie Hall ve Binasi nda NYC konserlerinde yer aldi son New York gorunumunu 3 Aralik 1950 de Carnegie Hall da yapti ABD de esas olarak halk sarkicisi olarak biliniyordu Ingilizce Fransizca Almanca Italyanca Lehce Rusca ve Yidis halk turkuleri soyluyordu 27 Eylul 1927 de ilk cikisini Saray Tiyatrosu nda yapti Ayni yil icin konusmalar yapti Daha sonra 1930 da Seymour Rechzeit in karsisinda Getto Sarkisi olan Ikinci Cadde deki bir tiyatroda muzikalinde rol aldi Muzikal Mayn shtetele Belz daki sarkilardan biri onun icin Amerikali Yahudi besteci Alexander Olshanetsky tarafindan yazildi Sarki memleketiyle ilgiliydi ve oldukca unlendi Ayrica Amerika Birlesik Devletleri nde ve Columbia Records ile kayit yapti Amerika Birlesik Devletleri nde yasarken Kremer 1920 ler ve 1930 larda dunya capinda genis bir tura cikmaya devam etti Amerika Birlesik Devletleri Kanada Avrupa Afrika Filistin ve Latin Amerika da turlar verdi Bircok durumda antisemitizmle karsi karsiya kaldi ancak buna ragmen Yahudi sarkilarini neredeyse tum konserlerine dahil etmeye devam etti Yahudi sanatcilarin artik Ari tiyatrolarda ise alinamamasi sonrasinda Yahudi nufusu icin performans sergilemek amaciyla Nazilerin rizasiyla olusturulan bir kurum olan Berlin in konserlerine Yidis sarkilarini dahil etmede ozellikle israr etti 1931 yilinda Kremer populer konser serisinin adini yirmidort Yidis turkulerle bir kitap Song Yahudi Yasami Chappell amp Co tarafindan Londra da yayimlandi Arjantin de son yillar1938 de Kremer Arjantin e goc etti Orada Buenos Aires te oldukca basarili gorulen psikiyatrist Dr ile tanisti Cift 1956 da Cordoba Arjantin de 69 yasinda Isa nin mide kanseri olumune kadar Arjantin de birlikte yasadi Kizi Toussia New Jersey den Dr Kermit Pines ile evlenerek Amerika Birlesik Devletleri nde kaldi Arjantin de Kremer cok sikinti cekti Bermann sosyalistti ve komunist partiye yakindi ve kari koca diktator Juan Peron tarafindan kara listeye alindi Sonuc olarak 1940 larda ve 1950 lerde ciddi mali zorluklar ve politik tacizler ile yuzlestiler O yillarda ulkedeki konserlerinin cogu Nazi kurbanlarina ya da grev yapan iscilere yardim icindi Bu konserlerin bircogu surgundeki Ispanyol Cumhuriyetci yazar ile birlikte verildi Olumunden sonra arsivleri Buenos Aires teki bagislandi Halk muziginin genis konser repertuvarini kapsayan toplam 24 dile cevrildi Dis baglantilarYouTube da Isa Kremer sings three folk songsKaynakca a b c d Isa Kremer Singer of Folk Songs 69 The New York Times 9 Temmuz 1956 24 Mayis 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Nisan 2020 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi obit adi farkli icerikte birden fazla tanimlanmis Bkz Kaynak gosterme a b c d Isa Kremer PDF 9 Temmuz 2011 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 15 Ekim 2010 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi JWMC adi farkli icerikte birden fazla tanimlanmis Bkz Kaynak gosterme a b c d e f g h Isa Kremer 26 Mayis 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Nisan 2020 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi JWA adi farkli icerikte birden fazla tanimlanmis Bkz Kaynak gosterme a b c d Zalmen Zylbercweig Leksikon fun Yidishn teater Book four p 3641 Jesse Abrams Isa Kremer A Child of the People 14 September 1923 Iza Kremer w Gdansku Chwila dziennik dla spraw politycznych spolecznych i kulturalnych Lehce Cilt 4 25 Subat 1922 s 6 Iza Kremer nie bedzie spiewac Kurjer Warszawski Lehce 102 28 28 Ocak 1922 Jeszcze sprawa Izy Kremer Chwila dziennik dla spraw politycznych spolecznych i kulturalnych Lehce 4 1 6 Subat 1922 s 2 Chwila Poniedzialkowa 26 Ekim 2006 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Nisan 2020