Azərbaycanca AzərbaycancaБеларускі БеларускіDansk DanskDeutsch DeutschEspañola EspañolaFrançais FrançaisIndonesia IndonesiaItaliana Italiana日本語 日本語Қазақ ҚазақLietuvos LietuvosNederlands NederlandsPortuguês PortuguêsРусский Русскийසිංහල සිංහලแบบไทย แบบไทยTürkçe TürkçeУкраїнська Українська中國人 中國人United State United StateAfrikaans Afrikaans
Destek
www.wikipedia.tr-tr.nina.az
  • Vikipedi

Bu sayfada devam eden bir çalışma vardır Yardım etmek istiyorsanız ya da çalışma yarım bırakılmışsa çalı

Khaleda Zia

Khaleda Zia
www.wikipedia.tr-tr.nina.azhttps://www.wikipedia.tr-tr.nina.az
Bu sayfada devam eden bir çalışma vardır. Yardım etmek istiyorsanız ya da çalışma yarım bırakılmışsa, çalışmayı yapan kişilerle iletişime geçebilirsiniz. Bu sayfada son yedi gün içinde değişiklik yapılmadığı takdirde şablon sayfadan kaldırılacaktır.
En son değişiklik, 68 saniye önce ( | ) tarafından gerçekleştirildi (önbelleği boşalt).

Begüm Halide Ziya (Bengalce: খালেদা জিয়া; d. 15 Ağustos 1945, Khaleda Kanam Putul) Bangladeş'in Mart 1991-Mart 1996 ve Haziran 2001-Ekim 2006 tarihleri arasında görev yapan ilk kadın  [en]. Ayrıca Benazir Butto'dan sonra islam dünyasındaki ikinci kadın başbakandı. Bangladeş'in eski cumhurbaşkanı Ziaur Rahman'ın dul eşidir. 1978'de merhum kocası tarafından kurulan  [en] 1984'ten beri başkanı ve lideridir.

Begüm Halide Ziya
image
9.  [en]
Görev süresi
10 Ekim 2001 - 29 Ekim 2006
Başkan Yardımcısı  [en]
 [en]
 [en]
Yerine geldiği Latifur Rahman
Yerine gelen İyazeddin Ahmed
Görev süresi
20 Mart 1991 - 30 Mart 1996
Başkan Yardımcısı  [en]
 [en]
Yerine geldiği  [en]
Yerine gelen  [en]
 [en] 3. Genel Başkanı
Görevde
Makama geliş
10 Mayıs 1984
Genel Sekreter  [en]
 [en]
 [en]
 [en]
 [en]
 [en]
Yerine geldiği  [en]
4.  [en]
Görev süresi
29 Aralık 2008 - 9 Ocak 2014
Başbakan Şeyh Hasina
Yerine geldiği Şeyh Hasina
Yerine gelen  [en]
2.  [en]
Görev süresi
21 Nisan 1977 - 30 Mayıs 1981
Başkan Yardımcısı Ziyaur Rahman
Yerine geldiği  [en]
Yerine gelen  [en]
7.  [en]
Görev süresi
10 Ekim 2001 - 29 Ekim 2006
Yerine geldiği Şeyh Hasina Vecid
Yerine gelen Şeyh Hasina Vecid
Görev süresi
20 Mart 1991 - 30 Mart 1996
Yerine geldiği  [en]
Yerine gelen Şeyh Hasina
Milletvekili
Görev süresi
29 Aralık 2008 - 9 Ocak 2014
Yerine geldiği  [en]
Yerine gelen  [en]
Görev süresi
1 Ekim 2001 - 29 Ekim 2006
Yerine geldiği  [en]
Yerine gelen  [en]
Görev süresi
20 Mart 1991 - 15 Temmuz 2001
Yerine geldiği  [en]
Yerine gelen  [en]
Kişisel bilgiler
Doğum 15 Ağustos 1945 (78 yaşında)
Dinajpur, Hindistan
Partisi
Diğer siyasi
bağlantıları 		 [en] (2001-2011)
18 Party Alliance (2011-2022)
 [en] (2018-2022)
Evlilik(ler) Ziyaur Rahman (1960-1981)
Akraba(lar)  [en] (erkek kardeş)
 [en] (kız kardeş)
 [en] (yeğeni)
 [en] (yeğeni)
Çocuk(lar)
  •  [en]
  •  [en]
Ebeveyn(ler) Iskandar Majumder (babası)
 [en] (erkek kardeş)
 [en]

1982'de Genelkurmay Başkanı General  [en] liderliğindeki bir askeri darbeden sonra Ziya, 1990'da Erşad'ın düşüşüne kadar demokrasi hareketine liderlik etti.  [en] BNP partisinin kazanmasının ardından başbakan oldu. Ayrıca, diğer partilerin  [en] boykot ettiği 1996'daki kısa ömürlü hükûmette kısa bir süre görev yaptı.  [en] Bangladeş Avami Birliği iktidara geldi. Daha sonra partisi 2001 yılında tekrar iktidara geldi. 1991, 1996 ve 2001  [en] beş ayrı parlamento seçim bölgesine seçildi. 1980'lerden beri Halide Ziya'nın en büyük rakibi Avami Birliği lideri Şeyh Hasina oldu. 1991'den beri Bangladeş Başbakanı olarak görev yapan tek iki kişi oldular.

Hükûmetinin görev süresinin 2006'da sona ermesinin ardından, planlanan Ocak 2007 seçimleri siyasi ve şiddetli iç çatışmalar nedeniyle ertelendi. Bu da geçici hükûmetin savaşsız yönetimi ele almasıyla sonuçlandı. Geçici yönetim, Ziya ve iki oğlunu yolsuzlukla suçladı. Bu olaylar üzerine Halide Ziya'nın oğlu  [en] tutuklandı. Bangladeş hükûmeti, 2001-2005 yılları arasındaki görev süresi boyunca Yolsuzluk Algısı Endeksi'ne göre dünyanın en yozlaşmış ülkesiydi.

Halide Ziya, 2018'de Ziya Yetimhane Vakfı yolsuzluk davası ve Ziya Charitable Trust yolsuzluk davası nedeniyle toplam 17 yıl hapis cezasına çarptırılmıştır. Yerel bir mahkeme, yeni kurulan Ziya Yetimhane Vakfı lehine bir fon dağıtırken başbakan olarak yetkiyi kötüye kullanma kararını verdi.  ABD Dışişleri Bakanlığı, 2020 İnsan Hakları Uygulamaları Ülke Raporlarında uluslararası ve yerel hukuk uzmanlarına atıfta bulunarak, "mahkumiyeti destekleyecek kanıt eksikliğinin" davanın onu seçim sürecinden çıkarmak için siyasi bir hile olduğunu öne sürdüğünü belirtmiştir. Uluslararası Af Örgütü, "adil yargılanma haklarına saygı gösterilmediği" yönündeki endişelerini dile getirdi. Şu an itibarıyla Halide Ziya, Ziya Yetimhane Vakfı yolsuzluk Davası ve Ziya Charitable Trust yolsuzluk davası da dahil olmak üzere kendisine karşı toplam 36 davayla karşı karşıyadır.

Halide Ziya, Nisan 2019'da tıbbi tedavi için bir hastaneye kaldırıldı. Mart 2020'de, Dakka'nın Gulshan kentindeki evinde kalması ve yurtdışına seyahat etmemesi şartıyla insani gerekçelerle altı ay süreyle serbest bırakıldı. Ayrıca, yeniden hapse atılmasına neden olacağı için siyasi hamleler yapması gayri resmi olarak yasaklanmıştır. Eylül 2022'de, cezasının 6 aylık erteleme süresi art arda altıncı kez verildi.Forbes dergisi, Dünyanın En Güçlü 100 Kadını listesinde Halide Ziya'yı 2004'te 14. sırada, 2005'te 29 ve 2006'da 33. sırada yer aldı.

Hayatı ve Ailesi

Gençliği ve eğitimi

Halide Khanam, 5 Ağustos 1944 tarihinde Hindistan'da doğdu. Küçük yaşta Bangladeş'in Dinajpur bölgesine göç ettiler.

Halide Khanam kendini "kendi kendini eğitmiş" olarak tanımlamaktadır ve buna karşıt olacak liseden mezun olduğuna dair hiçbir kayıt bulunmamaktadır.  Başlangıçta Dinajpur Misyoner Okulu'na ve daha sonra  [en] gitmiştir.

1960 yılında, o zamanlar Pakistan Ordusu'nda yüzbaşı olan Ziyaur Rahman ile evlendi. Evlendikten sonra kocasının ilk adını soyadı olarak alarak adını Halide Ziya olarak değiştirdi. Kocası, II. Hindistan-Pakistan Savaşı sırasında bir ordu subayı olarak görevlendirilmiştir. Dinajpur'daki Surendranath Koleji'ne kaydolduğu ancak 1965'te kocasının yanında kalmak için Batı Pakistan'a taşındığı yönünde kaydedilmiştir. Mart 1969'da çift Doğu Pakistan'a geri dönmüştür.Rahman'ın ordudaki görevi nedeniyle aile daha sonra Chittagong'a taşınmıştır.

Ailesi

Halide Ziya'nın ilk oğlu  [en] (d. 1967) siyasete atıldı ve  [en] başkan vekili oldu. İkinci oğlu  [en] (d. 1969), 2015 yılında kalp krizinden öldü. Ziya'nın kız kardeşi  [en] (1939-2006), 2001-2006 yılları arasında  [en] olarak görev yaptı. Küçük kardeşi  [en] (1953-2012) de 2001-2006 yılları arasında  [en] seçim bölgesinde Ulusal Meclis Üyesi olarak görev yapan bir politikacıydı. İkinci kardeşi Shamim Iskandar, [en] emekli bir uçuş mühendisidir. İkinci kız kardeşi Selina İslam'dır.

Siyasete Başlangıcı

30 Mayıs 1981'de Halide Ziya'nın kocası, o zamanki Bangladeş Cumhurbaşkanı Ziyaur Rahman öldürüldü. Ölümünden sonra, 2 Ocak 1982'de, önce Rahman'ın kurduğu  [en] üye olarak siyasete atıldı. Mart 1983'te başkan yardımcılığı görevini üstlendi.

Erşad Karşıtı Hareket

Mart 1982'de, Bangladeş Ordusu'nun o zamanki şefi  [en], Bangladeş Cumhurbaşkanı Yargıç  [en] istifaya ve ülkenin Sıkıyönetim Baş Yöneticisi (CMLA) olmaya zorladı. Bu, Bangladeş'te dokuz yıllık bir askeri diktatörlüğün başlangıcı oldu.

BNP ve 7 parti ittifakı

Begüm Halide Ziya, Erşad'ın iktidarının ilk gününden itibaren askeri diktatörlüğü protesto etti ve çok uzlaşmaz bir duruş sergiledi. Mayıs 1983'te BNP'nin Kıdemli Başkan Yardımcısı oldu. Onun aktif liderliği altında BNP, 12 Ağustos 1983'te diğer altı partiyle birleşik bir hareketin olanaklarını tartışmaya başladı ve Eylül 1983'ün ilk haftasında ' [en]' kurdu. Halide Ziya liderliğindeki BNP, Erşad'a karşı bir hareket başlatmak için diğer siyasi partilerle eyleme dayalı bir anlaşmaya vardı.

30 Eylül 1983'te Begüm Halide Ziya, parti ofisi önünde ilk büyük halk mitingine öncülük etti ve parti çalışanları tarafından alkışlandı. 28 Kasım 1983'te, ittifak liderleriyle birlikte Dakka'daki Sekreterlik binasının "gherao hareketi"ne (kuşatma) katıldı ve bu hareket; Erşad'ın acımasız polis gücü tarafından bastırıldı ve aynı gün ev hapsine alındı.

Kötüleşen sağlık koşulları nedeniyle, Yargıç  [en] 13 Ocak 1984'te BNP başkanlığı görevinden istifa etti ve yerine o zamanlar partinin Kıdemli Başkan Yardımcısı olan Begüm Halide Ziya getirildi. Mayıs 1984'te meclis üyeleri tarafından bir mecliste parti başkanlığına seçildi.

Parti başkanlığı görevini üstlendikten sonra Halide Ziya, Erşad'a karşı harekete öncülük etti. 1984 yılında diğer partilerle birlikte 6 Şubat'ı 'Talep Günü', 14 Şubat'ı ise 'Protesto Günü' ilan etti. O günlerde ülke çapında mitingler düzenlendi ve hareketin aktivistleri Cumhurbaşkanı Erşad'a sadık acımasız polis gücüyle savaşırken sokaklarda öldü.

7 partili ittifak, 9 Temmuz 1984'te ülke çapında bir 'Kitlesel Direniş Günü' düzenledi, Sıkıyönetimin derhal geri çekilmesi taleplerini desteklemek için muhalefet güçleri, 16-20 Eylül tarihleri arasında ülke çapında gherao (kuşatma), gösteriler ve 27 Eylül 1984'te tam gün  [en] çağrısında bulundu.

Protestolar 1985'te de devam etti ve sonuç olarak aynı yılın Mart ayında Erşad liderliğindeki hükümet sıkıyönetim kontrolünü sıkılaştırdı ve Begüm Halide Ziya'yı ev hapsine aldı.

1986 seçimlerini boykot

image
Ziya, 1979'da kocası Ziyaur Rahman ile birlikte

Siyasi baskıyı dağıtmak için Korgeneral Erşad, 1986'da yeni bir seçim için bir tarih ilan etti. Başlangıçta, iki büyük muhalefet ittifakı, BNP liderliğindeki ' [en]' ve Avami Birliği liderliğindeki '15 parti ittifakı', Erşad'ı hazırlıksız yakalamak için daha büyük bir seçim ittifakı oluşturarak seçime katılma olasılıklarını tartıştı. Ancak Avami Birliği herhangi bir seçim ittifakı kurmayı reddetti ve Şeyh Hasina, 19 Mart 1986'da halka açık bir mitingde, Erşad yönetimindeki seçimlere katılacak herkesin 'ulusal hain' olacağını ilan etti.

Ancak Şeyh Hasina'nın Avami Birliği,  [en] ve diğer altı parti ile birlikte Erşad yönetimindeki seçimlere katıldı ve 15 parti ittifakı arasında bölünmeye neden oldu, Öte yandan Begüm Halide Ziya tavizsiz bir şekilde seçimi yasadışı ilan etti ve insanları seçime direnmeye çağırdı.

Seçim arifesinde Erşad hükümeti onu ev hapsine alırken; Avami Birliği, Bangladeş Cemaat-i İslami,  [en] ve diğer küçük partiler seçime katıldı ancak Erşad'ın  [en] yenildi.

image
1979 yılında Ziya

Begüm Halide Ziya'nın uzlaşmaz tavrı ve askeri diktatörlüğe meydan okuması, halkın gözünde "Tavizsiz lider" imajını yarattı.  [en] analizinde şunları yazdı:

Hükümet baskısına karşı durma, seçimleri boykot etme, kâr makamlarını reddetme veya hapis cezasına çarptırılma yeteneği, kişisel fedakarlıkların kanıtı olarak kabul edilir ve bu, siyasetin genellikle arsız bir güç ve kişisel yüceltme arayışı olduğu bir ülkenin halkı tarafından büyük hayranlık duyulan bir şeydir. Halide, BNP'nin lideri olarak atandığı andan itibaren, Erşad iktidardayken yapılan herhangi bir seçime katılmaya açıkça karşı çıktı. 1986'da seçimleri boykot ettikten sonra popülaritesi arttı.

Aynı yılın ilerleyen saatlerinde;  [en] arifesinde, Halide Ziya bir kez daha ev hapsine alındı.

Erşad'ın düşüşü

Halide Ziya, 1986'dan 1990'a kadar Erşad'ın askeri hükümeti tarafından birçok kez ev hapsine alındı.

13 Ekim 1986'da,  [en] hemen önce ev hapsine alındı ve ancak seçimden sonra serbest bırakıldı. Serbest bırakılmasına öncülük etti ve Erşad'ı görevden almak amacıyla yeni bir hareket başlattı. Aynı yılın 10 Kasım'ında yarım günlük bir grev çağrısında bulundu ancak tekrar ev hapsine alındı.

24 Ocak 1987'de Şeyh Hasina, diğer Avami Birliği liderleriyle birlikte parlamento oturumuna katıldığında, Halide Ziya parlamentonun feshedilmesini talep ediyordu. Dakka'da şiddete dönüşen kitlesel bir miting çağrısında bulundu ve BNP'nin üst düzey liderleri tutuklandı. Bundan sonra, Şubat-Temmuz 1987 arasında Halide Ziya liderliğindeki 7 parti ittifakı tarafından bir dizi grev düzenlendi. 22 Ekim'de Halide Ziya'nın BNP'si, Şeyh Hasina'nın Avami Birliği ile işbirliği içinde 10 Kasım'da Erşad'ı devirmek için "Dakka'yı Ele Geçirme" programını ilan etti.

Buna karşı önlem olarak, Erşad hükümeti binlerce siyasi lideri ve aktivisti topladı ancak ele geçirildiği gün sokaklarda tam bir kaos vardı ve onlarca kişi öldü. Erşad hükümeti, Halide Ziya'yı hareketi koordine ettiği Purbani Oteli'nden alıkoyduktan sonra ev hapsine aldı. 11 Aralık 1987'de Halide serbest bırakıldı ancak hemen bir basın toplantısı düzenledi ve diktatörü devirmek için "ölmeye hazır" olduğunu iddia etti.

Olaylı 1987'den sonra, takip eden iki yıl ara sıra şiddet ile nispeten sakin geçti. BNP'nin öğrenci kanadı  [en] ülke çapındaki öğrenci birliği seçimlerinin çoğunu kazanmaya başlamasıyla yeni bir hareket dalgası başladı. 1990 yılına gelindiğinde Chatra Dal, Halide Ziya'nın popülaritesinden yararlanarak ülkedeki 321 öğrenci birliğinden 270'inin kontrolünü ele geçirdi. Ayrıca 1990 yılında  [en] tüm görevlerini kazandılar. [en] liderliğindeki yeni DUCSU komitesi, BNP'nin programlarına uygun olarak Erşad'ı devirmek için yeni programlar ilan etti. 10 Ekim 1990'da, Chatra Dal lideri  [en], tüm muhalefet güçleri arasında daha büyük bir ittifakın yolunu açan Dakka sokaklarında şiddetli bir şekilde öldü.

İki ay süren protestoların ardından, Begüm Halide Ziya liderliğindeki BNP, diğer siyasi partilerle birlikte Erşad'ı 4 Aralık 1990'da istifasını sunmaya zorladı.

Başbakanlık

Begüm Halide Ziya, üç kez Bangladeş Başbakanı olarak görev yaptı. İlk dönemi Mart 1991'den Şubat 1996'ya kadardı, ikinci dönemi Şubat 1996'dan sonra birkaç hafta sürdü ve üçüncü dönemi Ekim 2001'den Ekim 2006'ya kadardı. Özellikle eğitimi erişilebilir kılma ve bazı önemli ekonomik reformları uygulamaya koymadaki rolüyle hatırlanmaktadır.

İlk dönem

Bangladeş'te tarafsız bir geçici hükümet, sekiz yıllık Erşad başkanlığının ardından  [en] seçimleri denetledi. BNP 140 sandalye kazandı - basit çoğunluğun 11 gerisinde. Ziya, 20 Mart 1991'de parlamentodaki milletvekillerinin çoğunluğunun desteğiyle ülkenin ilk kadın başbakanı olarak yemin etti. Parlamento oybirliğiyle Ağustos 1991'de anayasanın 12. değişikliğini kabul etti. Cumhurbaşkanı Vekili  [en], Ziya'ya o sırada cumhurbaşkanına verilen yetkilerin neredeyse tamamını verdi ve Bangladeş'i Eylül ayında parlamenter sisteme geri döndürdü.

Eğitim reformları

Begüm Halide Ziya 1991'de göreve geldiğinde, Bangladeşli çocukların ortalama eğitim süresi iki yıl civarındaydı ve her üç erkek çocuğa karşılık aynı sınıfta okuyan bir kız çocuğu vardı. Begüm Halide Ziya, eğitim ve mesleki eğitimi çok agresif bir şekilde teşvik etti. İlköğretimi herkes için ücretsiz ve zorunlu hale getirdi. Kızlar için ise eğitim 10. sınıfa kadar ücretsiz hale getirildi.

Yeni reform ve politikaların uygulanmasını finanse etmek için, 1994 yılında eğitim sektörüne ayrılan bütçe %60 oranında artırıldı ve diğer sektörler arasında en yüksek ödeneği aldı.

1990 yılında SSC sınavında öğrencilerin sadece %31.73'ü başarılı olurken, bu oran kızlarda %30.11'dir. 1995 yılında, politikaları sayesinde, öğrencilerin %73.2'si SSC sınavını geçti ve kız öğrenciler arasında %71.58'i geçti.

Ekonomik reformlar

Önemli ekonomik reformlardan bazıları, Katma Değer Vergisi'nin (KDV) getirilmesini, 1991'de Banka Şirketleri Yasası'nın ve 1993'te Finansal Kurumlar Yasası'nın oluşturulmasını ve 1993'te özelleştirme kurulunun kurulmasını içeren ilk Halide Ziya hükümetine damgasını vurdu.  Ayrıca Bangladeş, 1993 yılında Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlaşması'nı imzalamıştır.

Yabancı yatırımcıları çekmek için 1993 yılında Dakka yakınlarında yeni bir ihracat işleme bölgesi kuruldu.

İdari reformlar

İlk Halide Ziya hükümeti, halkın talebini karşılamak için, şehir şirketlerinin belediye başkanlarının doğrudan seçmenler tarafından seçilmesine izin veren bir yasa çıkardı. Bundan önce, şehir şirketinin her birimin seçilmiş mahalle meclis üyeleri, şehrin belediye başkanını seçerdi.

Ziya'nın yönetimi Kasım 1991'de Upazila sistemini kaldırdı. İki kademeli bir yerel yönetim, bölge ve sendika konseyleri sistemi öneren Yerel Yönetim Yapısı İnceleme Komisyonu'nu kurdu. Ayrıca, Thana düzeyinde kalkınma faaliyetlerini koordine etmek için Thana Geliştirme ve Koordinasyon Komitesi oluşturulmuştur.

İkinci dönem

Muhalefet  [en] boykot ettiğinde, Ziya'nın partisi BNP, 6. Ulusal Mecliste ezici bir zafer kazandı. Diğer büyük partiler, seçimleri denetlemek için tarafsız bir geçici hükümetin atanmasını talep etti. Kısa ömürlü parlamento, anayasanın 13. değişikliğini geçirerek alelacele geçici hükümeti tanıttı. Parlamento, 90 gün içinde parlamento seçimlerinin önünü açmak için feshedildi.

 [en] BNP, Şeyh Hasina'nın Avami Birliği'ne yenildi. 116 sandalye kazanarak BNP, ülkenin parlamento tarihindeki en büyük muhalefet partisi olarak ortaya çıktı.

Üçüncü dönem

image
Brezilya Devlet Başkanı Lula da Silva ile Ziya (2004)

BNP, bir sonraki genel seçimlerde iktidara dönme şansını artırmak için 6 Ocak 1999'da dört partili bir ittifak kurdu. Bunlar arasında, Cumhurbaşkanı Erşad'ın askeri bir hükümete liderlik ettikten sonra kurduğu eski siyasi düşmanı  [en], Bangladeş Cemaat-i İslami ve  [en] İslami partileri vardı. İktidardaki Avami Birliği'ne karşı protestoları teşvik etti.

image
Ziya, Japonya Başbakanı Cuniçiro Koyzumi ile Tokyo'da (2005)

Pek çok bölge sakini 1971'de Bangladeş'in bağımsızlığına karşı çıkan Cemaat-i İslami ile ittifak kuran Ziya ve BNP'yi şiddetle eleştirdi. Dört partili ittifak 1 Ekim 2001 genel seçimlerine katıldı ve parlamentodaki sandalyelerin üçte ikisini ve oyların %46'sını kazandı (ana muhalefet partisinin %40'ına kıyasla). Ziya, Bangladeş Başbakanı olarak yemin etti.

image
Ziya, Yeni Delhi'de Hintli Muhalefet Lideri L. K. Advani ile (2006)

Ulusa verdiği seçim vaatlerinin çoğunu yerine getirmek için 100 günlük bir program üzerinde çalıştı. Bu dönemde, ekonomik kalkınma çabalarında yerli kaynakların payı artmıştır. Bangladeş, Amerika Birleşik Devletleri, Büyük Britanya ve Japonya da dahil olmak üzere ülkenin altyapısının, enerji kaynaklarının ve işletmelerinin geliştirilmesi için daha yüksek düzeyde uluslararası yatırım çekmeye başladı. Kanun ve düzenin restorasyonu bu dönemde bir başarıydı.[]

Ziya, dış politikasında komşuluk ilişkilerini destekledi. "Doğuya bakma politikasında", Güney Asya'da bölgesel işbirliğini ve BM İnsan Hakları Şartı'na bağlılığı desteklemek için çalıştı. Uluslararası anlaşmazlıkların çözümünü müzakere etti ve uluslararası ilişkilerde güç kullanımından vazgeçti. Bangladeş, Birleşmiş Milletler'in uluslararası barışı koruma çabalarına katılmaya başladı. 2006'da Forbes dergisi, yönetimini başarılarını öven büyük bir hikayede yer aldı. Hükümeti genç kızları eğitmek (Bangladeşli kadınların yaklaşık% 70'i okuma yazma bilmiyordu) ve yoksullara yiyecek dağıtmak için çalıştı (Bangladeş'in 135 milyon insanının yarısı yoksulluk sınırının altında yaşıyor). Hükümeti, ekonomik reformlara ve girişimcilik kültürünün desteklenmesine dayalı olarak güçlü GSYİH büyümesini (%5) destekledi.[]

Ziya üçüncü kez başbakan olduğunda, Bangladeş'in GSYİH büyüme oranı %6'nın üzerinde kaldı. Bangladeş'in kişi başına düşen milli geliri 482 dolara yükseldi. Bangladeş'in döviz rezervi önceki 1 milyar dolardan 3 milyar doları geçmişti. Bangladeş'in doğrudan yabancı yatırımları 2,5 milyar dolara yükselmişti. GSYİH'nın sanayi sektörü, Ziya'nın görevinin sonunda %17'yi aşmıştı.

29 Ekim 2006'da Ziya'nın görev süresi sona erdi. Anayasaya göre, genel seçimlerden önceki 90 günlük ara dönemde geçici bir hükümet yönetecek. Son günün arifesinde, kimin Baş Danışman ( [en] başkanı) olacağı konusundaki belirsizlik nedeniyle Dakka'nın merkezindeki sokaklarda isyan patlak verdi. Anayasaya göre, hemen önceki Baş Yargıç atanacaktı. Ancak,  [en] Khondokar Mahmud Hasan (K. M. Hasan) pozisyonu reddetti. Cumhurbaşkanı  [en], anayasada öngörüldüğü gibi 29 Ekim 2006'da  [en] olarak göreve başladı. Aylarca süren şiddet olayları sırasında seçimler düzenlemeye ve tüm siyasi partileri masaya oturtmaya çalıştı; Hükümetin Kasım 2006'daki istifasından sonraki ilk ayda 40 kişi öldü ve yüzlerce kişi yaralandı.

Cumhurbaşkanlığı danışmanı  [en], sorunları çözmek ve seçimleri planlamak için Ziya, Şeyh Hasina ve diğer siyasi partilerle bir araya geldi. Müzakereler, ekonomiyi tehdit eden siyasi çekişmeler, protestolar ve kutuplaşma zemininde devam etti. Resmi olarak 26 Aralık 2006'da, tüm siyasi partiler planlanan 22 Ocak 2007 seçimlerine katıldı. Avami Birliği son dakikada çekildi ve Ocak ayında ordu, geçici hükümeti daha uzun bir ara dönem için desteklemek için müdahale etti. Aralık 2008'de genel seçimlere kadar iktidarda kaldı.

Dış politika

  • Suudi Arabistan: Ziya, 2012'nin sonlarında bazı yüksek profilli dış ziyaretler yaptı. Ağustos ayında kraliyet ailesi tarafından Suudi Arabistan'a davet edilen Muhammed, Suudi Veliaht Prensi ve  [en] Selman bin Abdülaziz Âl-i Suud ile ikili ilişkiler hakkında görüşmek üzere bir araya geldi. Bangladeşli  [en] o sırada düşüşte olan Suudi işgücü piyasasına daha iyi erişimini teşvik etmeye çalıştı.
  • Çin Halk Cumhuriyeti: Ekim ayında hükümetin daveti üzerine Çin Halk Cumhuriyeti'ne gitti. Başkan Yardımcısı Şi Cinping ve Çin Komünist Partisi'nin uluslararası ilişkiler şefi  [en] de dahil olmak üzere Çinli liderlerle bir araya geldi.Şi Cinping, 2012'de Çin'in Ulu Lideri oldu.

Bangladeş'teki ticaret ve olası Çin yatırımları özellikle  [en] finansmanı konusuyla ilgili Çin'deki görüşmeler; 2012'nin başında, önemli bir finansör adayı olan Dünya Bankası,  [en] yolsuzlukla suçlayarak geri çekilmişti. BNP, ziyareti sırasında Çin'in ikinci bir Padma Köprüsü için fon sağladığının doğrulandığını duyurdu.

  • Hindistan: 28 Ekim 2012'de Ziya, Cumhurbaşkanı Pranab Mukherjee, Başbakan Manmohan Singh ve dışişleri bakanı  [en],  [en]  [en],  [en]  [en] ve Hindistan Halk Partisi lideri ve muhalefet lideri Sushma Swaraj da dahil olmak üzere bir dizi yetkiliyle görüşmek üzere Hindistan'ı ziyaret etti. Görüşmelerin ikili ticaret ve bölgesel güvenliği kapsaması planlandı.

Ziya'nın Hindistan ziyareti, BNP'nin rakibi Avami Birliği'ne kıyasla  [en] olduğu düşünüldüğü için dikkate değer kabul edildi. Başbakan Singh ile yaptığı görüşmede Ziya, partisinin cihatçılıkla mücadele de dahil olmak üzere Hindistan ile karşılıklı yarar için çalışmak istediğini söyledi. Hintli yetkililer, teröristleri caydırmak için daha büyük bölgede ortak bir jeopolitik doktrin izlemek için onunla anlaşmaya vardıklarını açıkladılar.

Başbakanlık sonrası (2007'den beri)

Bu dönemde Ziya hükûmeti eğitim alanında bir dizi reformlara gitti. Bütçede eğitime geniş bir pay verdi ve zorunlu-ücretsiz ilköğretimi devreye soktu. Tarım alanında ulusal hareket başlattı. Jamuna Barajı'nın inşaatını başlattı. Bürokrasiye giriş yaşını 27'den 30'a çıkarttı.

15 Şubat 1996 tarihinde yapılan ve muhalefet partilerinin boykot ettiği seçimde iktidar olan Begüm Halide Ziya, muhalefetin baskısına dayanamayıp geçici hükûmet başkanlığında yeniden seçimlere gidilmesi kararı aldı. Bu seçimler sonunda ülke tarihinin en büyük sandalye çoğunluğuna sahip muhalefet partisi sıfatıyla ana muhalefet sıralarında yerini aldı.

1999 yılında 4 partili bir ittifak oluşturan Begüm Halide Ziya, Bangladeş'in bağımsızlığına karşı çıkan ve Batı Pakistan'da 3 milyon kişinin öldürülmesinden sorumlu olan İslami Cemaat Partisi ile ittifakı dolayısıyla eleştirilere maruz kaldı. 1 Ekim 2001 tarihinde yapılan seçimlerde oyların %46'sını alan Begüm Halide Ziya 3. kez Bangladeş Başbakanı olarak yemin etti. Üçüncü devrinde yolsuzluk ve azınlıklara baskıyla suçlanan Ziya 27 Ekim 2006 tarihinde görev süresi dolunca yerini küçük bir krizden sonra Cumhurbaşkanına bırakarak ayrıldı.

Geçici hükümet döneminde gözaltı

Eski  [en] başkanı  [en], 12 Ocak 2007'de geçici geçici hükümetin Baş Danışmanı oldu. Mart ayında, Ziya'nın en büyük oğlu Tarık Rahman, yolsuzluktan tutuklandı. Olağanüstü hal kapsamında siyasi faaliyetlerin bastırılmasını uygulayan hükümet, 9 Nisan'dan itibaren siyasetçilerin Ziya'nın konutunu ziyaret etmesini yasakladı. Diğer oğlu Arafat Rahman (Coco), 16 Nisan'da yolsuzluktan tutuklandı. 17 Nisan'da  [en], Ziya'nın Arafat'la birlikte sürgüne gitmeyi kabul ettiğini bildirdi. Ailesi, Suudi Arabistan hükümetinin krallığa girmesine izin vermeyi reddettiğini söyledi (görünüşe göre "isteksiz bir misafir kabul etmek konusunda isteksiz olduğu için"). Temyiz başvurusuna dayanarak, 22 Nisan'da Yüksek Mahkeme, hükümetin onun eviyle sınırlı olmadığını açıklaması için bir karar verdi. 25 Nisan'da hükümet hem Ziya hem de Şeyh Hasina üzerindeki kısıtlamaları kaldırdı. 7 Mayıs'ta Yüksek Mahkeme, hükümete Ziya üzerindeki devam eden kısıtlamaları açıklamasını emretti.

17 Temmuz'da,  [en] hem Ziya hem de Hasina'ya tebligatlar göndererek, mal varlıklarının ayrıntılarının bir hafta içinde komisyona sunulmasını talep etti. Ziya'dan 27 Eylül'de Daily Dinkal Publications Limited'e yıllardır hizmet beyannamesi vermediği için açılan bir davayla bağlantılı olarak mahkemeye çıkması istendi. 2 Eylül'de hükümet, 2003 yılında Global Agro Trade Company'ye sözleşmelerin verilmesiyle ilgili olarak Ziya'ya karşı yolsuzluk suçlamasında bulundu. 3 Eylül'de tutuklandı. Parlamento binası binasındaki derme çatma bir hapishanede gözaltına alındı. Aynı gün Ziya, partisi Genel Sekreteri  [en] ve ortak genel sekreter parti denetçisi Ashraf Hossain'i parti disiplinini ihlal ettikleri gerekçesiyle ihraç etti.

BNP daimi komite üyeleri, partiye liderlik etmeleri için eski Maliye Bakanı  [en] ve eski  [en]  [en] seçti.  [en] daha sonra Ziya'nın değil, Hafızuddin'in hizbini görüşmelere katılmaya davet etti ve birincisini meşru BNP olarak etkin bir şekilde tanıdı. Ziya buna mahkemede itiraz etti, ancak temyiz başvurusu 10 Nisan 2008'de reddedildi.

Ziya, bir yıllık tutukluluğunun ardından 11 Eylül 2008'de kefaletle serbest bırakıldı.

Aralık 2008'de, geçici hükümet, Ziya'nın partisinin parlamentodaki sandalyelerin üçte iki çoğunluğunu alan Avami Birliği'ne ve Büyük İttifak'a (13 küçük partiyle) kaybettiği genel seçimler düzenledi. Şeyh Hasina başbakan oldu ve partisi 2009'un başlarında hükümeti kurdu. Ziya, parlamentonun muhalefet lideri oldu.[]

Kanton evinden tahliye

Ziya'nın ailesi 38 yıldır  [en] 2.72 Shaheed Mainul Road evindeki 6 dönümlük arsa evinde yaşıyordu. Bangladeş Ordusu Genelkurmay Başkan Yardımcısı (DCS) olarak atandığında kocası Ziyaur Rahman'ın resmi ikametgahıydı. Bangladeş Cumhurbaşkanı olduktan sonra evi ikametgahı olarak tuttu. 1981'deki suikastın ardından, Cumhurbaşkanı Abdus Sattar, evi "ömür boyu" Ziya'ya nominal bir ৳101 karşılığında kiraladı. Ordu 1983'te hükümeti devraldığında, Hüseyin Muhammed Erşad bu düzenlemeyi doğruladı.

20 Nisan 2009 tarihinde;  [en] , Ziya'dan kanton konutunu boşaltmasını isteyen bir bildiri verdi. Bildirimde belirtilen çeşitli iddialar ve usulsüzlükler: Birincisi, Ziya'nın evden siyasi faaliyetler yürütmesi tahsisin bir koşuluna aykırıydı. İkincisi; başkentte iki hükümet binası tahsisi yapılamaz. Üçüncüsü; bir sivil, bir kanton içinde ikamet eden bir kira alamaz. Ziya, 13 Kasım 2010'da evi boşalttı. Daha sonra kardeşi Sayeed Iskandar'ın  [en] mahallesindeki evine taşındı.

2014 seçimlerini boykot

image
İngiltere Dışişleri Bakanı Henry Bellingham'ın Ziya ile görüşmesi (2011)

Ziya'nın partisi, partizan olmayan bir geçici hükümet altında yönetilmediği sürece  [en] katılmama konusunda bir duruş sergiledi, ancak o zamanki Başbakan Şeyh Hasina talebi reddetti. Hasina liderliğindeki Bangladeş Avami Birliği, seçimleri 232 sandalyede (300 sandalyeden) kazandı. Dakka'dan yapılan resmi sayımlar, buradaki katılımın ortalama %22 civarında olduğunu öne sürdü.

image
ABD Dışişleri Bakanı John Kerry, Ziya'yı ABD'nin Dakka Büyükelçiliği'nde selamlıyor (2016)

2016 yılında BNP, Ziya'nın başkanlık görevini sürdürdüğü yeni Ulusal Daimi Komite'yi duyurdu.

2017'de polis, Ziya'nın evinde "devlet karşıtı" belgeler için yapılan aramaya baskın düzenledi.

2018'deki suçlamalar ve hapis cezası

3 Temmuz 2008'de, 2007-08 geçici hükümet yönetimi sırasında, ACC, Ziya ve diğer beş kişiyi, yetimler için hibe olarak yabancı bir bankadan gelen Tk 2.1 crore'u zimmete geçirmekle suçlayan bir rüşvet davası açmıştı. Davaya göre; 9 Haziran 1991'de, 1.255 milyon dolarlık (Tk 4.45 crore) hibe, Birleşik Suudi Ticaret Bankası'ndan Başbakanlık Yetimhane Fonu'na devredildi -(zimmete para geçirme planının bir parçası olarak hibenin devredilmesinden kısa bir süre önce dönemin Başbakanı Ziya tarafından oluşturulan bir fon). 5 Eylül 1993'te, Bogra'da bir yetimhane inşa etme bahanesiyle Başbakanlık Yetimhane Fonu'ndan Ziya Yetimhane Vakfı'na 2.33 kronluk bir çek verdi. Nisan 2006'ya kadar, yatırılan miktar tahakkuk eden faizle birlikte 3.37 krona yükseldi. Nisan, Haziran ve Temmuz 2006'da, paranın bir kısmı diğer üç sanığın (Salimul, Mominur ve Sharfuddin) banka hesaplarına farklı işlemlerle aktarıldı. 15 Şubat 2007'de, FDR hesaplarından ikisinden ödeme emirleri yoluyla Tk 2.10 crore çekildi. Ziya, miktarı bir kamu fonundan özel bir fona aktararak bu parayı zimmetine geçirmekle suçlandı.

8 Şubat 2018'de, Avami Birliği hükümeti yönetimi sırasında Ziya, bu yolsuzluk davasında beş yıl hapis cezasına çarptırıldı. Karardan önce Bakshibazar mahkeme binasına cep telefonu bozucuları yerleştirildi. Partisi, kararın siyasi olarak önyargılı olduğunu iddia etti. Ziya, karardan sonra Eski Dakka Merkez Hapishanesine gönderildi. Tüm mahkûmlar 2016 yılında Keraniganj'da yeni inşa edilen Dakka Merkez Hapishanesine nakledildiğinden beri hapishanedeki tek mahkûm olarak hapsedildi. 11 Şubat 2018'de Dakka Özel Yargıç Mahkemesi 5, Dakka Merkez Hapishanesi yetkililerini Ziya'ya birinci sınıf bölünme sağlamaya yönlendirdi. 31 Ekim 2018'de Yüksek Mahkeme, ACC'nin revizyon talebinde bulunmasının ardından hapis cezasını 10 yıla çıkardı.

30 Ekim 2018'de, başka bir davada (Ziya Charitable Trust Graft Case) Ziya 7 yıl ağır hapis cezasına çarptırıldı. Halide ayrıca Gatco Greft Davası, Niko Greft Davası, Barapukuria Kömür Madeni Greft Davası, Darussalam Polis Karakolu Davaları, Jatrabari Polis Karakolu Davaları, İsyan Davası, Denizcilik Bakanı Davasına Bombalı Saldırı, Khulna Kundaklama Davası, Comilla Kundaklama Davası, Sahte Doğum Günü Davasını Kutlamak, Ulusal Bayrağı Zayıflatmak Davası ve Kredi Temerrüt Durumu davalarından yatgılanmıştır.

Ziya'nın 2018 genel seçimlerinde Feni-1, Bogra-6 ve Bogra-7 seçim bölgeleri için yarışmak üzere adaylık belgeleri reddedildi. Anayasanın 66 (2) (d) maddesine göre, "ahlaki ahlaksızlık içeren bir suçtan hüküm giymiş bir kişi, iki yıldan az olmamak üzere hapis cezasına çarptırılan bir milletvekili olarak veya milletvekili seçilmekten diskalifiye edilebilir, serbest bırakılmasının üzerinden beş yıl geçmedikçe". Partisi bu genel seçimleri Avami Birliği'ne kaybetti.

Ziya, 1 Nisan 2019'da tıbbi tedavi için Bangabandhu Şeyh Mujib Tıp Üniversitesi'ne kabul edildi. Yüksek Mahkeme ve Yüksek Mahkeme, insani gerekçelerle kefalet talebini toplam dört kez reddetti.

25 Mart 2020'de Ziya, Gülşen'deki evinde kalması ve ülkeyi terk etmemesi şartıyla altı aylığına hapishaneden serbest bırakıldı. Hükümet bu yürütme kararını Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu'nun (CrPC) 401 (1) maddesi uyarınca vermiştir. Kasım 2021 itibarıyla, Serbest bırakılma süresi şimdiye kadar dört kez uzatıldı.

Hastalığı

Ziya, kronik böbrek rahatsızlıkları, dekompanse karaciğer hastalıkları, kararsız hemoglobin, diyabet, romatoid artrit ve yaşa bağlı diğer komplikasyonlardan muzdariptir. Nisan 2021'de Ziya'nın evindeki birkaç personelin COVID-19 testi pozitif çıktı. Ziya'nın da virüse yakalandığı tespit edildi ancak hiçbir semptom göstermedi ve daha sonra iyileşti. 28 Kasım'da Ziya'nın tedavisi için oluşturulan sağlık kurulu, karaciğer sirozundan muzdarip olduğunu açıkladı. Tıbbi bakım için yurtdışına uçmaya izin verilmesi talebi mahkeme tarafından reddedildi. Ziya, 27 Nisan-19 Haziran 2021, 12 Ekim-3 Kasım 2021 ve 14 Kasım 2021'den beri Dakka'daki Evercare Hastanesinde tedavi gördü. 9 Ocak 2022'de Ziya, yoğun bakım ünitesinden (YBÜ) transfer edildi.

Doğum tarihi tutarsızlığı

Ziya, Bangladeş siyasetinde tartışma konusu olan 15 Ağustos'u kendisinin doğum günü olarak iddia ediyor. 15 Ağustos, Ziya'nın siyasi rakibi Şeyh Hasina'nın babası Şeyh Mucibur Rahman da dahil olmak üzere birçok yakın aile üyesinin öldürüldüğü gündür. Ölümlerin bir sonucu olarak, 15 Ağustos resmen Bangladeş Ulusal Yas Günü ilan edildi. Ziya'nın hükümet tarafından verilen kimlik belgelerinin hiçbiri 15 Ağustos'taki doğum gününü göstermemektedir. Halide Ziya'nın babası, kızının doğum tarihinin 5 Eylül 1945 olduğunu iddia etmiş ve "kızının politikacılar tarafından sömürüldüğünü" söylemiştir. Olgunluk sınavı sertifikası, 9 Ağustos 1945 doğum tarihini listeler. Evlilik cüzdanında ise 5 Eylül 1945 yazmaktadır. Ziya'nın pasaportunda doğum tarihi 19 Ağustos 1945 olarak belirtilmektedir. Ziya'nın siyasi müttefiki Kader Sıddıki, onu 15 Ağustos'ta doğum gününü kutlamamaya çağırdı. Yüksek Mahkeme bu konuda Ziya aleyhine bir dilekçe verdi.

Ödüller ve onurlar

  • 24 Mayıs 2011'de New Jersey Eyalet Senatosu, Ziya'yı "Demokrasi Savaşçısı" olarak onurlandırdı. Eyalet Senatosu ilk kez herhangi bir yabancı lideri bu kadar onurlandırdı ve eyaletin artan göçmen nüfusunu ve Güney Asya'dan gelen torunlarını yansıtıyor.

Eponim

  • Begüm Khaleda Zia Salonu, Kushtia İslam Üniversitesi'nde bir yurt.
  • Deshnetri Begum Khaleda Zia Salonu, Chittagong Üniversitesi'nde bir yurt.
  • Begüm Khaleda Zia Salonu, Jahangirnagar Üniversitesi'nde bir yurt.
  • Begum Khaleda Zia Salonu, Rajshahi Üniversitesi'nde bir yurt.

Kaynakça

  1. ^ "'বেগম খালেদা জিয়া: হার লাইফ, হার স্টোরি'র মোড়ক উন্মোচন" (Bengali). banglanews24.com. 11 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Temmuz 2024. 
  2. ^ Sumon Mahmood (8 Şubat 2018). "এই প্রথম দণ্ড নিয়ে বন্দি খালেদা" (Bengali). bdnews24.com. 17 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Temmuz 2024. 
  3. ^ a b c d e f Islam, Sirajul; Asiatic Society of Bangladesh, (Ed.) (2003). Banglapedia: national encyclopedia of Bangladesh (İngilizce). Dakka:  [en]. ISBN . 9 Aralık 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Temmuz 2024. 
  4. ^ Skard, Torild; Skard, Torild (2014). Women of power: half a century of female presidents and prime ministers worldwide. Bristol: Policy Press. ISBN . 
  5. ^ a b "Bangladesh ex-PM son detained" (İngilizce). Al Jazeera. 16 Nisan 2007. 1 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Temmuz 2024. 
  6. ^ a b (İngilizce). International Herald Tribune. The Associated Press. 2 Eylül 2007. 12 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  7. ^ a b Anis Ahmed (3 Eylül 2007). (İngilizce). Reuters. 6 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2014. 
  8. ^ . Sabah (gazete). 9 Mart 2007. 5 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2024. 
  9. ^ "Bangladesh billed as most corrupt country for 5th time, 1st lead" (İngilizce). bdnews24.com. 17 Ekim 2005. 25 Şubat 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Temmuz 2024. 
  10. ^ Md Sanaul Islam Tipu (30 Ekim 2018). "No one should abuse state power in such manner" (İngilizce). dhakatribune.com. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2024. 
  11. ^ . U.S. Department of State, Bureau of Democracy, Human Rights, and Labor. 30 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2024. 
  12. ^ "Bangladesh: Guarantee Access to Health Care and Fair Trial Rights to Detained Former Prime Minister Begum Khaleda Zia" (İngilizce). Amnesty International. 19 Aralık 2019. 8 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Temmuz 2024. 
  13. ^ (İngilizce). The Business Standart. 8 Şubat 2020. 31 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2024. 
  14. ^ Staff Correspondent (2 Nisan 2019). (İngilizce). The Daily Star. 25 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2024. 
  15. ^ Staff Correspondent (26 Mart 2020). (İngilizce). The Daily Star. 28 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2024. 
  16. ^ Vaishali Basu Sharma (29 Aralık 2022). Şu anda 76 yaşında olan Halide Ziya, serbest bırakılmasından bu yana herhangi bir siyasi hamle yapmaktan kaçındı. Siyasete yeniden girmeye yönelik herhangi bir girişim, hapse geri dönüş anlamına gelmektedir. (İngilizce). The Wire. 29 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2024. 
  17. ^ "Ministry agrees to extend Khaleda Zia's release period by another 6 months" (İngilizce). dhakatribune.com. 18 Eylül 2022. 8 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Temmuz 2024. 
  18. ^ . Forbes. 14 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2014. 
  19. ^ . Forbes. 5 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2014. 
  20. ^ Hasibur Rahman Bilu, Bogra (1 Aralık 2008). "Khaleda Zia claims to be self-educated" (İngilizce). The Daily Star. 8 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Temmuz 2024. 
  21. ^ (İngilizce). bogra.org. 26 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2024. 
  22. ^ a b c d (Bengali). Jugantor. 8 Şubat 2018. 13 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2024. 
  23. ^ (İngilizce). The Daily Star. 23 Nisan 2018. 23 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2024. 
  24. ^ (İngilizce). bdnews24.com. 24 Ocak 2015. 21 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2019. 
  25. ^ (İngilizce). bdnews24.com. 13 Haziran 2006. 14 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2019. 
  26. ^ (İngilizce). The Daily Star. 24 Eylül 2012. 20 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2024. 
  27. ^ Staff Correspondent (19 Temmuz 2008). (İngilizce). The Daily Star. 7 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2024. 
  28. ^ Court Correspondent (19 Ağustos 2018). (İngilizce). The Daily Star. 7 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2024. 
  29. ^ (İngilizce). The Daily Star. 5 Haziran 2019. 6 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2024. 
  30. ^ "1981: Bangladeshi president assassinated" (İngilizce). BBC News. 30 Mayıs 1981. 17 Aralık 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Temmuz 2024. 
  31. ^ Shakhawat Liton;Chaitanya Chandra Halder (3 Mayıs 2014). "Ershad wanted to grab power after Zia killing" (İngilizce). The Daily Star. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2024. Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler ()
  32. ^ a b c Rizvi, Gowher (1991). "Bangladesh: Towards Civil Society". The World Today (İngilizce). 47 (8/9): 155-160. ISSN 0043-9134. Erişim tarihi: 24 Şubat 2021. 
  33. ^ a b c d e AKM Jamal Uddin (Ocak 2006). The Movement for the Restoration of Democracy in Bangladesh 1982-1990 (PDF). Doktora Tezi (İngilizce). White Rose eTheses Online. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2024. 
  34. ^ "Bangladesh Confines Opposition Leaders". The New York Times. 4 Mart 1985. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2024. 
  35. ^ "Move Against Opposition Before Bangladesh Vote" (İngilizce). The New York Times. 14 Ekim 1986. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2024. 
  36. ^ "Bangladesh Frees Dissident Leaders" (İngilizce). The New York Times. 11 Aralık 1987. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2024. 
  37. ^ Khāna, Manajura Raśīda (2012). Āmāra sainika jībana: Pākistāna theke Bāṃlādeśa (Bengali). Ḍhākā: Prathamā Prakāśana. s. 196. ISBN . 
  38. ^ a b c d Dieter Nohlen; Florian Grotz; Christof Hartmann (2001). Elections in Asia and the Pacific: a data handbook (İngilizce). Oxford ; New York: Oxford University Press. ss. 525, 537. ISBN . OCLC 48628222. 
  39. ^ Barbara Crossette (1 Mart 1991). "General's Widow Wins Bangladesh Vote". The New York Times. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2024. 
  40. ^ Jackson, Guida M. (23 Eylül 1999). Women Rulers Throughout the Ages: An Illustrated Guide (İngilizce). ABC-CLIO. s. 433. 
  41. ^ "Begüm Khaleda Zia" (İngilizce). Iowa State University. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2024. Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler ()
  42. ^ Hossain, Golam (Şubat 1995). "Bangladesh in 1994: Democracy at Risk". Asian Survey (İngilizce). 35 (2): 176. doi:10.2307/2645027. ISSN 0004-4687. Erişim tarihi: 7 Nisan 2022. 
  43. ^ Kabir Ahamed (2013). "Bangladesh Education Statistics 2012". Bangladesh Bureau of Educational Information and Statistics. s. 261. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2024. 
  44. ^ "BB Orders & Other Statutes" (İngilizce). Bangladesh Bank. Erişim tarihi: 6 Nisan 2022. Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler ()
  45. ^ Bhattacharya, Debapriya (1998). Export Processing Zones in Bangladesh: Economic impact and social issues (PDF) (İngilizce). International Labour Office. s. 9. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2024. 
  46. ^ Hossain, Golam (1 Şubat 1995). "Bangladesh in 1994: Democracy at Risk". Asian Survey (İngilizce). 35 (2): 171-178. doi:10.2307/2645027. ISSN 0004-4687. 
  47. ^ Islam, Sirajul; Asiatic Society of Bangladesh, (Ed.) (2003). Banglapedia: national encyclopedia of Bangladesh. Dakka: Asiatic Society of Bangladesh. ISBN . Erişim tarihi: 15 Temmuz 2024. 
  48. ^ a b Alastair Lawson (4 Ekim 2001). "Analysis: Challenges ahead for Bangladesh" (İngilizce). BBC News. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2024. Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler ()
  49. ^ Xinhua News Agency (27 Ekim 2006). "Violence Breaks out in Bangladesh's Capital Dhaka" (İngilizce). china.org.cn. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2024. Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler ()
  50. ^ "Renewed violence hits Bangladesh" (İngilizce). BBC News. 28 Ekim 2006. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2024. Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler ()
  51. ^ Pinaki Roy (28 Ekim 2006). "Hasan 'unwilling' to be caretaker chief" (İngilizce). The Daily Star. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2024. Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler ()
  52. ^ "KM Hasan steps aside for the sake of people" (İngilizce). The Daily Star. 29 Ekim 2006. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2024. Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler ()
  53. ^ Haroon Habib (22 Mart 2012). "President takes over in Bangladesh" (İngilizce). The Hindu. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2024. Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler ()
  54. ^ Waliur Rahman (8 Ocak 2007). "Is Bangladesh heading towards disaster?" (İngilizce). BBC News. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2024. Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler ()
  55. ^ "Iajuddin wants to open talks with alliances" (İngilizce). The Daily Star. 30 Kasım 2006. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2024. Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler ()
  56. ^ a b (İngilizce). bdnews24.com. 7 Ağustos 2012. 22 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2024. 
  57. ^ a b . Xinhua Tongxunshe. 18 Ekim 2012. 21 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2024. 
  58. ^ Staff Correspondent (21 Ekim 2012). "Khaleda seeks China's help" (İngilizce). The Daily Star. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2024. Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler ()
  59. ^ (İngilizce). Daily Sun. 20 Eylül 2012. 22 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2024. 
  60. ^ (İngilizce). The New Nation. 21 Ekim 2012. 18 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ekim 2012. 
  61. ^ "China ready to help build 2nd Padma bridge: BNP" (İngilizce). News Today. 23 Ekim 2012. 31 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ekim 2012. 
  62. ^ (İngilizce). Deccan Herald. 28 Ekim 2012. 19 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ekim 2012. 
  63. ^ "India and Bangladesh Embraceable you" (İngilizce). The Economist. 30 Temmuz 2011. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2024. Mrs Zia's family dynasty ... is as against India as Sheikh Hasina's is for it. Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler ()
  64. ^ Indo Asian News Service (29 Ekim 2012). (İngilizce). Yahoo News. 7 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ekim 2012. 
  65. ^ Subhojyoti Ghosh (29 Ekim 2012). "ভারতবিরোধী কর্মকাণ্ডে বাংলাদেশের মাটি ব্যবহার করতে দেওয়া হবে না: খালেদা জিয়া" (Bengali). BBC Bengala. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2024. Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler ()
  66. ^ (İngilizce). Hindu. 11 Nisan 2007. 30 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2014. 
  67. ^ (İngilizce). The Daily Star. 17 Nisan 2007. 11 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2019. 
  68. ^ a b "Opposition welcomes B'desh U-turn" (İngilizce). BBC News. 26 Nisan 2007. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2024. Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler ()
  69. ^ (İngilizce). International Herald Tribune. 8 Mayıs 2007. 1 Haziran 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  70. ^ (İngilizce). The Daily Star. 18 Temmuz 2007. 9 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2014. 
  71. ^ (İngilizce). The Daily Star. 27 Ağustos 2007. 30 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  72. ^ "Bangladesh former PM is arrested" (İngilizce). [[BBC News. 3 Eylül 2007. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2024. Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler ()
  73. ^ M Abul Kalam Azad; Rashedul Hasan (4 Eylül 2008). "Tarique freed on bail" (İngilizce). The Daily Star. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2024. Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler ()
  74. ^ Reuters Staff (15 Eylül 2007). (İngilizce). Reuters. 14 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2019. 
  75. ^ "Bangladesh court rejects Zia appeal" (İngilizce). Al Jazeera. 10 Nisan 2008. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2024. Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler ()
  76. ^ M Abul Kalam Azad; Rashidul Hasan (12 Eylül 2008). "Freed Khaleda to join talks, contest polls" (İngilizce). The Daily Star. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2024. Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler ()
  77. ^ Hasan Jahid Tusher; M Abul Kalam Azad (9 Nisan 2009). "Govt cancels lease of Khaleda's Cantt house" (İngilizce). The Daily Star. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2024. Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler ()
  78. ^ Staff Correspondent (15 Kasım 2010). "Quiet day at Gulshan" (İngilizce). The Daily Star. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2024. Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler ()
  79. ^ "Eviction notice for Khaleda Zia" (İngilizce). BBC News. 8 Nisan 2009. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2024. Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler ()
  80. ^ a b (İngilizce). bdnews24.com. 13 Kasım 2010. 13 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Eylül 2019. 
  81. ^ Rakib Hasnet Suman; Hasan Jahid Tusher (14 Kasım 2010). "I am evicted" (İngilizce). The Daily Star. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2024. Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler ()
  82. ^ "Dozens hurt as Bangladesh's Khaleda Zia evicted" (İngilizce). BBC. 13 Kasım 2010. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2024. Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler ()
  83. ^ Farid Ahmed (6 Ocak 2014). "Bangladesh ruling party wins elections marred by boycott, violence" (İngilizce). CNN. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2024. Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler ()
  84. ^ "Clashes and boycott mar Bangladesh election" (İngilizce). BBC. 5 Ocak 2014. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2024. Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler ()
  85. ^ "Bangladesh election violence throws country deeper into turmoil" (İngilizce). The Guardian. 6 Ocak 2014. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2024. Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler ()
  86. ^ Ellen Barry (5 Ocak 2014). "Low Turnout in Bangladesh Elections Amid Boycott and Violence" (İngilizce). The New York Times. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2024. Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler ()
  87. ^ Senior Correspondent (6 Ağustos 2016). (İngilizce). bdnews24.com. 12 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  88. ^ Sumon Mahmud (6 Ağustos 2016). (İngilizce). bdnews24.com. 12 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  89. ^ (PDF) (İngilizce). Prothom Alo. 17 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2017. 
  90. ^ Swati Sharma (20 Mayıs 2017). "Bangladesh Police Raid Khaleda Zia's Office" (İngilizce). news18.com. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2024. Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler ()
Onursal unvanlar
Önce gelen
1977–1981 		Sonra gelen
Parti siyasi görevi
Önce gelen
 Başkanı
1984–günümüz 		Görevde
Önce gelen:
Kazi Zafar Ahmed 		Meclis Lideri
1991 - 1996 		Sonra gelen:
Şeyh Hasina
Önce gelen
 Milletvekili
1991–2001 		Sonra gelen
Milletvekili
2001–2006 		Sonra gelen
Önce gelen
Şeyh Hasina 		Meclis Lideri
2001–2006 		Sonra gelen
Şeyh Hasina
Önce gelen
 Milletvekili
2008–2014 		Sonra gelen
Siyasi görevi
Önce gelen
1991–1996 		Sonra gelen

Başbakan vekili olarak
Önce gelen
Şeyh Hasina 		Muhalefet Lideri
1996–2001 		Sonra gelen
Şeyh Hasina
Önce gelen

Başbakan vekili olarak
2001–2006 		Sonra gelen

Başbakan vekili olarak
Önce gelen
Şeyh Hasina 		Muhalefet Lideri
2008–2014 		Sonra gelen

wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar

Bu sayfada devam eden bir calisma vardir Yardim etmek istiyorsaniz ya da calisma yarim birakilmissa calismayi yapan kisilerle iletisime gecebilirsiniz Bu sayfada son yedi gun icinde degisiklik yapilmadigi takdirde sablon sayfadan kaldirilacaktir En son degisiklik 68 saniye once 78tunahan katkilar kayitlar tarafindan gerceklestirildi onbellegi bosalt Begum Halide Ziya Bengalce খ ল দ জ য d 15 Agustos 1945 Khaleda Kanam Putul Banglades in Mart 1991 Mart 1996 ve Haziran 2001 Ekim 2006 tarihleri arasinda gorev yapan ilk kadin en Ayrica Benazir Butto dan sonra islam dunyasindaki ikinci kadin basbakandi Banglades in eski cumhurbaskani Ziaur Rahman in dul esidir 1978 de merhum kocasi tarafindan kurulan en 1984 ten beri baskani ve lideridir Begum Halide Ziya9 en Gorev suresi 10 Ekim 2001 29 Ekim 2006Baskan Yardimcisi en en en Yerine geldigi Latifur RahmanYerine gelen Iyazeddin AhmedGorev suresi 20 Mart 1991 30 Mart 1996Baskan Yardimcisi en en Yerine geldigi en Yerine gelen en en 3 Genel BaskaniGorevdeMakama gelis 10 Mayis 1984Genel Sekreter en en en en en en Yerine geldigi en 4 en Gorev suresi 29 Aralik 2008 9 Ocak 2014Basbakan Seyh HasinaYerine geldigi Seyh HasinaYerine gelen en 2 en Gorev suresi 21 Nisan 1977 30 Mayis 1981Baskan Yardimcisi Ziyaur RahmanYerine geldigi en Yerine gelen en 7 en Gorev suresi 10 Ekim 2001 29 Ekim 2006Yerine geldigi Seyh Hasina VecidYerine gelen Seyh Hasina VecidGorev suresi 20 Mart 1991 30 Mart 1996Yerine geldigi en Yerine gelen Seyh HasinaMilletvekiliGorev suresi 29 Aralik 2008 9 Ocak 2014Yerine geldigi en Yerine gelen en Gorev suresi 1 Ekim 2001 29 Ekim 2006Yerine geldigi en Yerine gelen en Gorev suresi 20 Mart 1991 15 Temmuz 2001Yerine geldigi en Yerine gelen en Kisisel bilgilerDogum 15 Agustos 1945 78 yasinda Dinajpur HindistanPartisiDiger siyasi baglantilari en 2001 2011 18 Party Alliance 2011 2022 en 2018 2022 Evlilik ler Ziyaur Rahman 1960 1981 Akraba lar en erkek kardes en kiz kardes en yegeni en yegeni Cocuk lar en en Ebeveyn ler Iskandar Majumder babasi en erkek kardes en 1982 de Genelkurmay Baskani General en liderligindeki bir askeri darbeden sonra Ziya 1990 da Ersad in dususune kadar demokrasi hareketine liderlik etti en BNP partisinin kazanmasinin ardindan basbakan oldu Ayrica diger partilerin en boykot ettigi 1996 daki kisa omurlu hukumette kisa bir sure gorev yapti en Banglades Avami Birligi iktidara geldi Daha sonra partisi 2001 yilinda tekrar iktidara geldi 1991 1996 ve 2001 en bes ayri parlamento secim bolgesine secildi 1980 lerden beri Halide Ziya nin en buyuk rakibi Avami Birligi lideri Seyh Hasina oldu 1991 den beri Banglades Basbakani olarak gorev yapan tek iki kisi oldular Hukumetinin gorev suresinin 2006 da sona ermesinin ardindan planlanan Ocak 2007 secimleri siyasi ve siddetli ic catismalar nedeniyle ertelendi Bu da gecici hukumetin savassiz yonetimi ele almasiyla sonuclandi Gecici yonetim Ziya ve iki oglunu yolsuzlukla sucladi Bu olaylar uzerine Halide Ziya nin oglu en tutuklandi Banglades hukumeti 2001 2005 yillari arasindaki gorev suresi boyunca Yolsuzluk Algisi Endeksi ne gore dunyanin en yozlasmis ulkesiydi Halide Ziya 2018 de Ziya Yetimhane Vakfi yolsuzluk davasi ve Ziya Charitable Trust yolsuzluk davasi nedeniyle toplam 17 yil hapis cezasina carptirilmistir Yerel bir mahkeme yeni kurulan Ziya Yetimhane Vakfi lehine bir fon dagitirken basbakan olarak yetkiyi kotuye kullanma kararini verdi ABD Disisleri Bakanligi 2020 Insan Haklari Uygulamalari Ulke Raporlarinda uluslararasi ve yerel hukuk uzmanlarina atifta bulunarak mahkumiyeti destekleyecek kanit eksikliginin davanin onu secim surecinden cikarmak icin siyasi bir hile oldugunu one surdugunu belirtmistir Uluslararasi Af Orgutu adil yargilanma haklarina saygi gosterilmedigi yonundeki endiselerini dile getirdi Su an itibariyla Halide Ziya Ziya Yetimhane Vakfi yolsuzluk Davasi ve Ziya Charitable Trust yolsuzluk davasi da dahil olmak uzere kendisine karsi toplam 36 davayla karsi karsiyadir Halide Ziya Nisan 2019 da tibbi tedavi icin bir hastaneye kaldirildi Mart 2020 de Dakka nin Gulshan kentindeki evinde kalmasi ve yurtdisina seyahat etmemesi sartiyla insani gerekcelerle alti ay sureyle serbest birakildi Ayrica yeniden hapse atilmasina neden olacagi icin siyasi hamleler yapmasi gayri resmi olarak yasaklanmistir Eylul 2022 de cezasinin 6 aylik erteleme suresi art arda altinci kez verildi Forbes dergisi Dunyanin En Guclu 100 Kadini listesinde Halide Ziya yi 2004 te 14 sirada 2005 te 29 ve 2006 da 33 sirada yer aldi Hayati ve AilesiGencligi ve egitimi Halide Khanam 5 Agustos 1944 tarihinde Hindistan da dogdu Kucuk yasta Banglades in Dinajpur bolgesine goc ettiler Halide Khanam kendini kendi kendini egitmis olarak tanimlamaktadir ve buna karsit olacak liseden mezun olduguna dair hicbir kayit bulunmamaktadir Baslangicta Dinajpur Misyoner Okulu na ve daha sonra en gitmistir 1960 yilinda o zamanlar Pakistan Ordusu nda yuzbasi olan Ziyaur Rahman ile evlendi Evlendikten sonra kocasinin ilk adini soyadi olarak alarak adini Halide Ziya olarak degistirdi Kocasi II Hindistan Pakistan Savasi sirasinda bir ordu subayi olarak gorevlendirilmistir Dinajpur daki Surendranath Koleji ne kaydoldugu ancak 1965 te kocasinin yaninda kalmak icin Bati Pakistan a tasindigi yonunde kaydedilmistir Mart 1969 da cift Dogu Pakistan a geri donmustur Rahman in ordudaki gorevi nedeniyle aile daha sonra Chittagong a tasinmistir Ailesi Halide Ziya nin ilk oglu en d 1967 siyasete atildi ve en baskan vekili oldu Ikinci oglu Arafat Rahman Koko en d 1969 2015 yilinda kalp krizinden oldu Ziya nin kiz kardesi en 1939 2006 2001 2006 yillari arasinda en olarak gorev yapti Kucuk kardesi en 1953 2012 de 2001 2006 yillari arasinda en secim bolgesinde Ulusal Meclis Uyesi olarak gorev yapan bir politikaciydi Ikinci kardesi Shamim Iskandar en emekli bir ucus muhendisidir Ikinci kiz kardesi Selina Islam dir Siyasete Baslangici30 Mayis 1981 de Halide Ziya nin kocasi o zamanki Banglades Cumhurbaskani Ziyaur Rahman olduruldu Olumunden sonra 2 Ocak 1982 de once Rahman in kurdugu en uye olarak siyasete atildi Mart 1983 te baskan yardimciligi gorevini ustlendi Ersad Karsiti HareketMart 1982 de Banglades Ordusu nun o zamanki sefi en Banglades Cumhurbaskani Yargic en istifaya ve ulkenin Sikiyonetim Bas Yoneticisi CMLA olmaya zorladi Bu Banglades te dokuz yillik bir askeri diktatorlugun baslangici oldu BNP ve 7 parti ittifaki Begum Halide Ziya Ersad in iktidarinin ilk gununden itibaren askeri diktatorlugu protesto etti ve cok uzlasmaz bir durus sergiledi Mayis 1983 te BNP nin Kidemli Baskan Yardimcisi oldu Onun aktif liderligi altinda BNP 12 Agustos 1983 te diger alti partiyle birlesik bir hareketin olanaklarini tartismaya basladi ve Eylul 1983 un ilk haftasinda en kurdu Halide Ziya liderligindeki BNP Ersad a karsi bir hareket baslatmak icin diger siyasi partilerle eyleme dayali bir anlasmaya vardi 30 Eylul 1983 te Begum Halide Ziya parti ofisi onunde ilk buyuk halk mitingine onculuk etti ve parti calisanlari tarafindan alkislandi 28 Kasim 1983 te ittifak liderleriyle birlikte Dakka daki Sekreterlik binasinin gherao hareketi ne kusatma katildi ve bu hareket Ersad in acimasiz polis gucu tarafindan bastirildi ve ayni gun ev hapsine alindi Kotulesen saglik kosullari nedeniyle Yargic en 13 Ocak 1984 te BNP baskanligi gorevinden istifa etti ve yerine o zamanlar partinin Kidemli Baskan Yardimcisi olan Begum Halide Ziya getirildi Mayis 1984 te meclis uyeleri tarafindan bir mecliste parti baskanligina secildi Parti baskanligi gorevini ustlendikten sonra Halide Ziya Ersad a karsi harekete onculuk etti 1984 yilinda diger partilerle birlikte 6 Subat i Talep Gunu 14 Subat i ise Protesto Gunu ilan etti O gunlerde ulke capinda mitingler duzenlendi ve hareketin aktivistleri Cumhurbaskani Ersad a sadik acimasiz polis gucuyle savasirken sokaklarda oldu 7 partili ittifak 9 Temmuz 1984 te ulke capinda bir Kitlesel Direnis Gunu duzenledi Sikiyonetimin derhal geri cekilmesi taleplerini desteklemek icin muhalefet gucleri 16 20 Eylul tarihleri arasinda ulke capinda gherao kusatma gosteriler ve 27 Eylul 1984 te tam gun en cagrisinda bulundu Protestolar 1985 te de devam etti ve sonuc olarak ayni yilin Mart ayinda Ersad liderligindeki hukumet sikiyonetim kontrolunu sikilastirdi ve Begum Halide Ziya yi ev hapsine aldi 1986 secimlerini boykot Ziya 1979 da kocasi Ziyaur Rahman ile birlikte Siyasi baskiyi dagitmak icin Korgeneral Ersad 1986 da yeni bir secim icin bir tarih ilan etti Baslangicta iki buyuk muhalefet ittifaki BNP liderligindeki en ve Avami Birligi liderligindeki 15 parti ittifaki Ersad i hazirliksiz yakalamak icin daha buyuk bir secim ittifaki olusturarak secime katilma olasiliklarini tartisti Ancak Avami Birligi herhangi bir secim ittifaki kurmayi reddetti ve Seyh Hasina 19 Mart 1986 da halka acik bir mitingde Ersad yonetimindeki secimlere katilacak herkesin ulusal hain olacagini ilan etti Ancak Seyh Hasina nin Avami Birligi en ve diger alti parti ile birlikte Ersad yonetimindeki secimlere katildi ve 15 parti ittifaki arasinda bolunmeye neden oldu Ote yandan Begum Halide Ziya tavizsiz bir sekilde secimi yasadisi ilan etti ve insanlari secime direnmeye cagirdi Secim arifesinde Ersad hukumeti onu ev hapsine alirken Avami Birligi Banglades Cemaat i Islami en ve diger kucuk partiler secime katildi ancak Ersad in en yenildi 1979 yilinda Ziya Begum Halide Ziya nin uzlasmaz tavri ve askeri diktatorluge meydan okumasi halkin gozunde Tavizsiz lider imajini yaratti en analizinde sunlari yazdi Hukumet baskisina karsi durma secimleri boykot etme kar makamlarini reddetme veya hapis cezasina carptirilma yetenegi kisisel fedakarliklarin kaniti olarak kabul edilir ve bu siyasetin genellikle arsiz bir guc ve kisisel yuceltme arayisi oldugu bir ulkenin halki tarafindan buyuk hayranlik duyulan bir seydir Halide BNP nin lideri olarak atandigi andan itibaren Ersad iktidardayken yapilan herhangi bir secime katilmaya acikca karsi cikti 1986 da secimleri boykot ettikten sonra popularitesi artti Ayni yilin ilerleyen saatlerinde en arifesinde Halide Ziya bir kez daha ev hapsine alindi Ersad in dususu Halide Ziya 1986 dan 1990 a kadar Ersad in askeri hukumeti tarafindan bircok kez ev hapsine alindi 13 Ekim 1986 da en hemen once ev hapsine alindi ve ancak secimden sonra serbest birakildi Serbest birakilmasina onculuk etti ve Ersad i gorevden almak amaciyla yeni bir hareket baslatti Ayni yilin 10 Kasim inda yarim gunluk bir grev cagrisinda bulundu ancak tekrar ev hapsine alindi 24 Ocak 1987 de Seyh Hasina diger Avami Birligi liderleriyle birlikte parlamento oturumuna katildiginda Halide Ziya parlamentonun feshedilmesini talep ediyordu Dakka da siddete donusen kitlesel bir miting cagrisinda bulundu ve BNP nin ust duzey liderleri tutuklandi Bundan sonra Subat Temmuz 1987 arasinda Halide Ziya liderligindeki 7 parti ittifaki tarafindan bir dizi grev duzenlendi 22 Ekim de Halide Ziya nin BNP si Seyh Hasina nin Avami Birligi ile isbirligi icinde 10 Kasim da Ersad i devirmek icin Dakka yi Ele Gecirme programini ilan etti Buna karsi onlem olarak Ersad hukumeti binlerce siyasi lideri ve aktivisti topladi ancak ele gecirildigi gun sokaklarda tam bir kaos vardi ve onlarca kisi oldu Ersad hukumeti Halide Ziya yi hareketi koordine ettigi Purbani Oteli nden alikoyduktan sonra ev hapsine aldi 11 Aralik 1987 de Halide serbest birakildi ancak hemen bir basin toplantisi duzenledi ve diktatoru devirmek icin olmeye hazir oldugunu iddia etti Olayli 1987 den sonra takip eden iki yil ara sira siddet ile nispeten sakin gecti BNP nin ogrenci kanadi en ulke capindaki ogrenci birligi secimlerinin cogunu kazanmaya baslamasiyla yeni bir hareket dalgasi basladi 1990 yilina gelindiginde Chatra Dal Halide Ziya nin popularitesinden yararlanarak ulkedeki 321 ogrenci birliginden 270 inin kontrolunu ele gecirdi Ayrica 1990 yilinda en tum gorevlerini kazandilar en liderligindeki yeni DUCSU komitesi BNP nin programlarina uygun olarak Ersad i devirmek icin yeni programlar ilan etti 10 Ekim 1990 da Chatra Dal lideri en tum muhalefet gucleri arasinda daha buyuk bir ittifakin yolunu acan Dakka sokaklarinda siddetli bir sekilde oldu Iki ay suren protestolarin ardindan Begum Halide Ziya liderligindeki BNP diger siyasi partilerle birlikte Ersad i 4 Aralik 1990 da istifasini sunmaya zorladi BasbakanlikBegum Halide Ziya uc kez Banglades Basbakani olarak gorev yapti Ilk donemi Mart 1991 den Subat 1996 ya kadardi ikinci donemi Subat 1996 dan sonra birkac hafta surdu ve ucuncu donemi Ekim 2001 den Ekim 2006 ya kadardi Ozellikle egitimi erisilebilir kilma ve bazi onemli ekonomik reformlari uygulamaya koymadaki roluyle hatirlanmaktadir Ilk donem Banglades te tarafsiz bir gecici hukumet sekiz yillik Ersad baskanliginin ardindan en secimleri denetledi BNP 140 sandalye kazandi basit cogunlugun 11 gerisinde Ziya 20 Mart 1991 de parlamentodaki milletvekillerinin cogunlugunun destegiyle ulkenin ilk kadin basbakani olarak yemin etti Parlamento oybirligiyle Agustos 1991 de anayasanin 12 degisikligini kabul etti Cumhurbaskani Vekili en Ziya ya o sirada cumhurbaskanina verilen yetkilerin neredeyse tamamini verdi ve Banglades i Eylul ayinda parlamenter sisteme geri dondurdu Egitim reformlari Begum Halide Ziya 1991 de goreve geldiginde Bangladesli cocuklarin ortalama egitim suresi iki yil civarindaydi ve her uc erkek cocuga karsilik ayni sinifta okuyan bir kiz cocugu vardi Begum Halide Ziya egitim ve mesleki egitimi cok agresif bir sekilde tesvik etti Ilkogretimi herkes icin ucretsiz ve zorunlu hale getirdi Kizlar icin ise egitim 10 sinifa kadar ucretsiz hale getirildi Yeni reform ve politikalarin uygulanmasini finanse etmek icin 1994 yilinda egitim sektorune ayrilan butce 60 oraninda artirildi ve diger sektorler arasinda en yuksek odenegi aldi 1990 yilinda SSC sinavinda ogrencilerin sadece 31 73 u basarili olurken bu oran kizlarda 30 11 dir 1995 yilinda politikalari sayesinde ogrencilerin 73 2 si SSC sinavini gecti ve kiz ogrenciler arasinda 71 58 i gecti Ekonomik reformlar Onemli ekonomik reformlardan bazilari Katma Deger Vergisi nin KDV getirilmesini 1991 de Banka Sirketleri Yasasi nin ve 1993 te Finansal Kurumlar Yasasi nin olusturulmasini ve 1993 te ozellestirme kurulunun kurulmasini iceren ilk Halide Ziya hukumetine damgasini vurdu Ayrica Banglades 1993 yilinda Gumruk Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlasmasi ni imzalamistir Yabanci yatirimcilari cekmek icin 1993 yilinda Dakka yakinlarinda yeni bir ihracat isleme bolgesi kuruldu Idari reformlar Ilk Halide Ziya hukumeti halkin talebini karsilamak icin sehir sirketlerinin belediye baskanlarinin dogrudan secmenler tarafindan secilmesine izin veren bir yasa cikardi Bundan once sehir sirketinin her birimin secilmis mahalle meclis uyeleri sehrin belediye baskanini secerdi Ziya nin yonetimi Kasim 1991 de Upazila sistemini kaldirdi Iki kademeli bir yerel yonetim bolge ve sendika konseyleri sistemi oneren Yerel Yonetim Yapisi Inceleme Komisyonu nu kurdu Ayrica Thana duzeyinde kalkinma faaliyetlerini koordine etmek icin Thana Gelistirme ve Koordinasyon Komitesi olusturulmustur Ikinci donem Muhalefet en boykot ettiginde Ziya nin partisi BNP 6 Ulusal Mecliste ezici bir zafer kazandi Diger buyuk partiler secimleri denetlemek icin tarafsiz bir gecici hukumetin atanmasini talep etti Kisa omurlu parlamento anayasanin 13 degisikligini gecirerek alelacele gecici hukumeti tanitti Parlamento 90 gun icinde parlamento secimlerinin onunu acmak icin feshedildi en BNP Seyh Hasina nin Avami Birligi ne yenildi 116 sandalye kazanarak BNP ulkenin parlamento tarihindeki en buyuk muhalefet partisi olarak ortaya cikti Ucuncu donem Brezilya Devlet Baskani Lula da Silva ile Ziya 2004 BNP bir sonraki genel secimlerde iktidara donme sansini artirmak icin 6 Ocak 1999 da dort partili bir ittifak kurdu Bunlar arasinda Cumhurbaskani Ersad in askeri bir hukumete liderlik ettikten sonra kurdugu eski siyasi dusmani en Banglades Cemaat i Islami ve en Islami partileri vardi Iktidardaki Avami Birligi ne karsi protestolari tesvik etti Ziya Japonya Basbakani Cuniciro Koyzumi ile Tokyo da 2005 Pek cok bolge sakini 1971 de Banglades in bagimsizligina karsi cikan Cemaat i Islami ile ittifak kuran Ziya ve BNP yi siddetle elestirdi Dort partili ittifak 1 Ekim 2001 genel secimlerine katildi ve parlamentodaki sandalyelerin ucte ikisini ve oylarin 46 sini kazandi ana muhalefet partisinin 40 ina kiyasla Ziya Banglades Basbakani olarak yemin etti Ziya Yeni Delhi de Hintli Muhalefet Lideri L K Advani ile 2006 Ulusa verdigi secim vaatlerinin cogunu yerine getirmek icin 100 gunluk bir program uzerinde calisti Bu donemde ekonomik kalkinma cabalarinda yerli kaynaklarin payi artmistir Banglades Amerika Birlesik Devletleri Buyuk Britanya ve Japonya da dahil olmak uzere ulkenin altyapisinin enerji kaynaklarinin ve isletmelerinin gelistirilmesi icin daha yuksek duzeyde uluslararasi yatirim cekmeye basladi Kanun ve duzenin restorasyonu bu donemde bir basariydi kaynak belirtilmeli Ziya dis politikasinda komsuluk iliskilerini destekledi Doguya bakma politikasinda Guney Asya da bolgesel isbirligini ve BM Insan Haklari Sarti na bagliligi desteklemek icin calisti Uluslararasi anlasmazliklarin cozumunu muzakere etti ve uluslararasi iliskilerde guc kullanimindan vazgecti Banglades Birlesmis Milletler in uluslararasi barisi koruma cabalarina katilmaya basladi 2006 da Forbes dergisi yonetimini basarilarini oven buyuk bir hikayede yer aldi Hukumeti genc kizlari egitmek Bangladesli kadinlarin yaklasik 70 i okuma yazma bilmiyordu ve yoksullara yiyecek dagitmak icin calisti Banglades in 135 milyon insaninin yarisi yoksulluk sinirinin altinda yasiyor Hukumeti ekonomik reformlara ve girisimcilik kulturunun desteklenmesine dayali olarak guclu GSYIH buyumesini 5 destekledi kaynak belirtilmeli Ziya ucuncu kez basbakan oldugunda Banglades in GSYIH buyume orani 6 nin uzerinde kaldi Banglades in kisi basina dusen milli geliri 482 dolara yukseldi Banglades in doviz rezervi onceki 1 milyar dolardan 3 milyar dolari gecmisti Banglades in dogrudan yabanci yatirimlari 2 5 milyar dolara yukselmisti GSYIH nin sanayi sektoru Ziya nin gorevinin sonunda 17 yi asmisti 29 Ekim 2006 da Ziya nin gorev suresi sona erdi Anayasaya gore genel secimlerden onceki 90 gunluk ara donemde gecici bir hukumet yonetecek Son gunun arifesinde kimin Bas Danisman en baskani olacagi konusundaki belirsizlik nedeniyle Dakka nin merkezindeki sokaklarda isyan patlak verdi Anayasaya gore hemen onceki Bas Yargic atanacakti Ancak en Khondokar Mahmud Hasan K M Hasan pozisyonu reddetti Cumhurbaskani en anayasada ongoruldugu gibi 29 Ekim 2006 da en olarak goreve basladi Aylarca suren siddet olaylari sirasinda secimler duzenlemeye ve tum siyasi partileri masaya oturtmaya calisti Hukumetin Kasim 2006 daki istifasindan sonraki ilk ayda 40 kisi oldu ve yuzlerce kisi yaralandi Cumhurbaskanligi danismani en sorunlari cozmek ve secimleri planlamak icin Ziya Seyh Hasina ve diger siyasi partilerle bir araya geldi Muzakereler ekonomiyi tehdit eden siyasi cekismeler protestolar ve kutuplasma zemininde devam etti Resmi olarak 26 Aralik 2006 da tum siyasi partiler planlanan 22 Ocak 2007 secimlerine katildi Avami Birligi son dakikada cekildi ve Ocak ayinda ordu gecici hukumeti daha uzun bir ara donem icin desteklemek icin mudahale etti Aralik 2008 de genel secimlere kadar iktidarda kaldi Dis politika Suudi Arabistan Ziya 2012 nin sonlarinda bazi yuksek profilli dis ziyaretler yapti Agustos ayinda kraliyet ailesi tarafindan Suudi Arabistan a davet edilen Muhammed Suudi Veliaht Prensi ve en Selman bin Abdulaziz Al i Suud ile ikili iliskiler hakkinda gorusmek uzere bir araya geldi Bangladesli en o sirada dususte olan Suudi isgucu piyasasina daha iyi erisimini tesvik etmeye calisti Cin Halk Cumhuriyeti Ekim ayinda hukumetin daveti uzerine Cin Halk Cumhuriyeti ne gitti Baskan Yardimcisi Si Cinping ve Cin Komunist Partisi nin uluslararasi iliskiler sefi en de dahil olmak uzere Cinli liderlerle bir araya geldi Si Cinping 2012 de Cin in Ulu Lideri oldu Banglades teki ticaret ve olasi Cin yatirimlari ozellikle en finansmani konusuyla ilgili Cin deki gorusmeler 2012 nin basinda onemli bir finansor adayi olan Dunya Bankasi en yolsuzlukla suclayarak geri cekilmisti BNP ziyareti sirasinda Cin in ikinci bir Padma Koprusu icin fon sagladiginin dogrulandigini duyurdu Hindistan 28 Ekim 2012 de Ziya Cumhurbaskani Pranab Mukherjee Basbakan Manmohan Singh ve disisleri bakani en en en en en ve Hindistan Halk Partisi lideri ve muhalefet lideri Sushma Swaraj da dahil olmak uzere bir dizi yetkiliyle gorusmek uzere Hindistan i ziyaret etti Gorusmelerin ikili ticaret ve bolgesel guvenligi kapsamasi planlandi Ziya nin Hindistan ziyareti BNP nin rakibi Avami Birligi ne kiyasla en oldugu dusunuldugu icin dikkate deger kabul edildi Basbakan Singh ile yaptigi gorusmede Ziya partisinin cihatcilikla mucadele de dahil olmak uzere Hindistan ile karsilikli yarar icin calismak istedigini soyledi Hintli yetkililer teroristleri caydirmak icin daha buyuk bolgede ortak bir jeopolitik doktrin izlemek icin onunla anlasmaya vardiklarini acikladilar Basbakanlik sonrasi 2007 den beri Bu donemde Ziya hukumeti egitim alaninda bir dizi reformlara gitti Butcede egitime genis bir pay verdi ve zorunlu ucretsiz ilkogretimi devreye soktu Tarim alaninda ulusal hareket baslatti Jamuna Baraji nin insaatini baslatti Burokrasiye giris yasini 27 den 30 a cikartti 15 Subat 1996 tarihinde yapilan ve muhalefet partilerinin boykot ettigi secimde iktidar olan Begum Halide Ziya muhalefetin baskisina dayanamayip gecici hukumet baskanliginda yeniden secimlere gidilmesi karari aldi Bu secimler sonunda ulke tarihinin en buyuk sandalye cogunluguna sahip muhalefet partisi sifatiyla ana muhalefet siralarinda yerini aldi 1999 yilinda 4 partili bir ittifak olusturan Begum Halide Ziya Banglades in bagimsizligina karsi cikan ve Bati Pakistan da 3 milyon kisinin oldurulmesinden sorumlu olan Islami Cemaat Partisi ile ittifaki dolayisiyla elestirilere maruz kaldi 1 Ekim 2001 tarihinde yapilan secimlerde oylarin 46 sini alan Begum Halide Ziya 3 kez Banglades Basbakani olarak yemin etti Ucuncu devrinde yolsuzluk ve azinliklara baskiyla suclanan Ziya 27 Ekim 2006 tarihinde gorev suresi dolunca yerini kucuk bir krizden sonra Cumhurbaskanina birakarak ayrildi Gecici hukumet doneminde gozalti Eski en baskani en 12 Ocak 2007 de gecici gecici hukumetin Bas Danismani oldu Mart ayinda Ziya nin en buyuk oglu Tarik Rahman yolsuzluktan tutuklandi Olaganustu hal kapsaminda siyasi faaliyetlerin bastirilmasini uygulayan hukumet 9 Nisan dan itibaren siyasetcilerin Ziya nin konutunu ziyaret etmesini yasakladi Diger oglu Arafat Rahman Coco 16 Nisan da yolsuzluktan tutuklandi 17 Nisan da en Ziya nin Arafat la birlikte surgune gitmeyi kabul ettigini bildirdi Ailesi Suudi Arabistan hukumetinin kralliga girmesine izin vermeyi reddettigini soyledi gorunuse gore isteksiz bir misafir kabul etmek konusunda isteksiz oldugu icin Temyiz basvurusuna dayanarak 22 Nisan da Yuksek Mahkeme hukumetin onun eviyle sinirli olmadigini aciklamasi icin bir karar verdi 25 Nisan da hukumet hem Ziya hem de Seyh Hasina uzerindeki kisitlamalari kaldirdi 7 Mayis ta Yuksek Mahkeme hukumete Ziya uzerindeki devam eden kisitlamalari aciklamasini emretti 17 Temmuz da en hem Ziya hem de Hasina ya tebligatlar gondererek mal varliklarinin ayrintilarinin bir hafta icinde komisyona sunulmasini talep etti Ziya dan 27 Eylul de Daily Dinkal Publications Limited e yillardir hizmet beyannamesi vermedigi icin acilan bir davayla baglantili olarak mahkemeye cikmasi istendi 2 Eylul de hukumet 2003 yilinda Global Agro Trade Company ye sozlesmelerin verilmesiyle ilgili olarak Ziya ya karsi yolsuzluk suclamasinda bulundu 3 Eylul de tutuklandi Parlamento binasi binasindaki derme catma bir hapishanede gozaltina alindi Ayni gun Ziya partisi Genel Sekreteri en ve ortak genel sekreter parti denetcisi Ashraf Hossain i parti disiplinini ihlal ettikleri gerekcesiyle ihrac etti BNP daimi komite uyeleri partiye liderlik etmeleri icin eski Maliye Bakani en ve eski en en secti en daha sonra Ziya nin degil Hafizuddin in hizbini gorusmelere katilmaya davet etti ve birincisini mesru BNP olarak etkin bir sekilde tanidi Ziya buna mahkemede itiraz etti ancak temyiz basvurusu 10 Nisan 2008 de reddedildi Ziya bir yillik tutuklulugunun ardindan 11 Eylul 2008 de kefaletle serbest birakildi Aralik 2008 de gecici hukumet Ziya nin partisinin parlamentodaki sandalyelerin ucte iki cogunlugunu alan Avami Birligi ne ve Buyuk Ittifak a 13 kucuk partiyle kaybettigi genel secimler duzenledi Seyh Hasina basbakan oldu ve partisi 2009 un baslarinda hukumeti kurdu Ziya parlamentonun muhalefet lideri oldu kaynak belirtilmeli Kanton evinden tahliye Ziya nin ailesi 38 yildir en 2 72 Shaheed Mainul Road evindeki 6 donumluk arsa evinde yasiyordu Banglades Ordusu Genelkurmay Baskan Yardimcisi DCS olarak atandiginda kocasi Ziyaur Rahman in resmi ikametgahiydi Banglades Cumhurbaskani olduktan sonra evi ikametgahi olarak tuttu 1981 deki suikastin ardindan Cumhurbaskani Abdus Sattar evi omur boyu Ziya ya nominal bir 101 karsiliginda kiraladi Ordu 1983 te hukumeti devraldiginda Huseyin Muhammed Ersad bu duzenlemeyi dogruladi 20 Nisan 2009 tarihinde en Ziya dan kanton konutunu bosaltmasini isteyen bir bildiri verdi Bildirimde belirtilen cesitli iddialar ve usulsuzlukler Birincisi Ziya nin evden siyasi faaliyetler yurutmesi tahsisin bir kosuluna aykiriydi Ikincisi baskentte iki hukumet binasi tahsisi yapilamaz Ucuncusu bir sivil bir kanton icinde ikamet eden bir kira alamaz Ziya 13 Kasim 2010 da evi bosaltti Daha sonra kardesi Sayeed Iskandar in en mahallesindeki evine tasindi 2014 secimlerini boykot Ingiltere Disisleri Bakani Henry Bellingham in Ziya ile gorusmesi 2011 Ziya nin partisi partizan olmayan bir gecici hukumet altinda yonetilmedigi surece en katilmama konusunda bir durus sergiledi ancak o zamanki Basbakan Seyh Hasina talebi reddetti Hasina liderligindeki Banglades Avami Birligi secimleri 232 sandalyede 300 sandalyeden kazandi Dakka dan yapilan resmi sayimlar buradaki katilimin ortalama 22 civarinda oldugunu one surdu ABD Disisleri Bakani John Kerry Ziya yi ABD nin Dakka Buyukelciligi nde selamliyor 2016 2016 yilinda BNP Ziya nin baskanlik gorevini surdurdugu yeni Ulusal Daimi Komite yi duyurdu 2017 de polis Ziya nin evinde devlet karsiti belgeler icin yapilan aramaya baskin duzenledi 2018 deki suclamalar ve hapis cezasi 3 Temmuz 2008 de 2007 08 gecici hukumet yonetimi sirasinda ACC Ziya ve diger bes kisiyi yetimler icin hibe olarak yabanci bir bankadan gelen Tk 2 1 crore u zimmete gecirmekle suclayan bir rusvet davasi acmisti Davaya gore 9 Haziran 1991 de 1 255 milyon dolarlik Tk 4 45 crore hibe Birlesik Suudi Ticaret Bankasi ndan Basbakanlik Yetimhane Fonu na devredildi zimmete para gecirme planinin bir parcasi olarak hibenin devredilmesinden kisa bir sure once donemin Basbakani Ziya tarafindan olusturulan bir fon 5 Eylul 1993 te Bogra da bir yetimhane insa etme bahanesiyle Basbakanlik Yetimhane Fonu ndan Ziya Yetimhane Vakfi na 2 33 kronluk bir cek verdi Nisan 2006 ya kadar yatirilan miktar tahakkuk eden faizle birlikte 3 37 krona yukseldi Nisan Haziran ve Temmuz 2006 da paranin bir kismi diger uc sanigin Salimul Mominur ve Sharfuddin banka hesaplarina farkli islemlerle aktarildi 15 Subat 2007 de FDR hesaplarindan ikisinden odeme emirleri yoluyla Tk 2 10 crore cekildi Ziya miktari bir kamu fonundan ozel bir fona aktararak bu parayi zimmetine gecirmekle suclandi 8 Subat 2018 de Avami Birligi hukumeti yonetimi sirasinda Ziya bu yolsuzluk davasinda bes yil hapis cezasina carptirildi Karardan once Bakshibazar mahkeme binasina cep telefonu bozuculari yerlestirildi Partisi kararin siyasi olarak onyargili oldugunu iddia etti Ziya karardan sonra Eski Dakka Merkez Hapishanesine gonderildi Tum mahkumlar 2016 yilinda Keraniganj da yeni insa edilen Dakka Merkez Hapishanesine nakledildiginden beri hapishanedeki tek mahkum olarak hapsedildi 11 Subat 2018 de Dakka Ozel Yargic Mahkemesi 5 Dakka Merkez Hapishanesi yetkililerini Ziya ya birinci sinif bolunme saglamaya yonlendirdi 31 Ekim 2018 de Yuksek Mahkeme ACC nin revizyon talebinde bulunmasinin ardindan hapis cezasini 10 yila cikardi 30 Ekim 2018 de baska bir davada Ziya Charitable Trust Graft Case Ziya 7 yil agir hapis cezasina carptirildi Halide ayrica Gatco Greft Davasi Niko Greft Davasi Barapukuria Komur Madeni Greft Davasi Darussalam Polis Karakolu Davalari Jatrabari Polis Karakolu Davalari Isyan Davasi Denizcilik Bakani Davasina Bombali Saldiri Khulna Kundaklama Davasi Comilla Kundaklama Davasi Sahte Dogum Gunu Davasini Kutlamak Ulusal Bayragi Zayiflatmak Davasi ve Kredi Temerrut Durumu davalarindan yatgilanmistir Ziya nin 2018 genel secimlerinde Feni 1 Bogra 6 ve Bogra 7 secim bolgeleri icin yarismak uzere adaylik belgeleri reddedildi Anayasanin 66 2 d maddesine gore ahlaki ahlaksizlik iceren bir suctan hukum giymis bir kisi iki yildan az olmamak uzere hapis cezasina carptirilan bir milletvekili olarak veya milletvekili secilmekten diskalifiye edilebilir serbest birakilmasinin uzerinden bes yil gecmedikce Partisi bu genel secimleri Avami Birligi ne kaybetti Ziya 1 Nisan 2019 da tibbi tedavi icin Bangabandhu Seyh Mujib Tip Universitesi ne kabul edildi Yuksek Mahkeme ve Yuksek Mahkeme insani gerekcelerle kefalet talebini toplam dort kez reddetti 25 Mart 2020 de Ziya Gulsen deki evinde kalmasi ve ulkeyi terk etmemesi sartiyla alti ayligina hapishaneden serbest birakildi Hukumet bu yurutme kararini Ceza Muhakemeleri Usulu Kanunu nun CrPC 401 1 maddesi uyarinca vermistir Kasim 2021 itibariyla Serbest birakilma suresi simdiye kadar dort kez uzatildi Hastaligi Ziya kronik bobrek rahatsizliklari dekompanse karaciger hastaliklari kararsiz hemoglobin diyabet romatoid artrit ve yasa bagli diger komplikasyonlardan muzdariptir Nisan 2021 de Ziya nin evindeki birkac personelin COVID 19 testi pozitif cikti Ziya nin da viruse yakalandigi tespit edildi ancak hicbir semptom gostermedi ve daha sonra iyilesti 28 Kasim da Ziya nin tedavisi icin olusturulan saglik kurulu karaciger sirozundan muzdarip oldugunu acikladi Tibbi bakim icin yurtdisina ucmaya izin verilmesi talebi mahkeme tarafindan reddedildi Ziya 27 Nisan 19 Haziran 2021 12 Ekim 3 Kasim 2021 ve 14 Kasim 2021 den beri Dakka daki Evercare Hastanesinde tedavi gordu 9 Ocak 2022 de Ziya yogun bakim unitesinden YBU transfer edildi Dogum tarihi tutarsizligiZiya Banglades siyasetinde tartisma konusu olan 15 Agustos u kendisinin dogum gunu olarak iddia ediyor 15 Agustos Ziya nin siyasi rakibi Seyh Hasina nin babasi Seyh Mucibur Rahman da dahil olmak uzere bircok yakin aile uyesinin olduruldugu gundur Olumlerin bir sonucu olarak 15 Agustos resmen Banglades Ulusal Yas Gunu ilan edildi Ziya nin hukumet tarafindan verilen kimlik belgelerinin hicbiri 15 Agustos taki dogum gununu gostermemektedir Halide Ziya nin babasi kizinin dogum tarihinin 5 Eylul 1945 oldugunu iddia etmis ve kizinin politikacilar tarafindan somuruldugunu soylemistir Olgunluk sinavi sertifikasi 9 Agustos 1945 dogum tarihini listeler Evlilik cuzdaninda ise 5 Eylul 1945 yazmaktadir Ziya nin pasaportunda dogum tarihi 19 Agustos 1945 olarak belirtilmektedir Ziya nin siyasi muttefiki Kader Siddiki onu 15 Agustos ta dogum gununu kutlamamaya cagirdi Yuksek Mahkeme bu konuda Ziya aleyhine bir dilekce verdi Oduller ve onurlar24 Mayis 2011 de New Jersey Eyalet Senatosu Ziya yi Demokrasi Savascisi olarak onurlandirdi Eyalet Senatosu ilk kez herhangi bir yabanci lideri bu kadar onurlandirdi ve eyaletin artan gocmen nufusunu ve Guney Asya dan gelen torunlarini yansitiyor EponimBegum Khaleda Zia Salonu Kushtia Islam Universitesi nde bir yurt Deshnetri Begum Khaleda Zia Salonu Chittagong Universitesi nde bir yurt Begum Khaleda Zia Salonu Jahangirnagar Universitesi nde bir yurt Begum Khaleda Zia Salonu Rajshahi Universitesi nde bir yurt Kaynakca ব গম খ ল দ জ য হ র ল ইফ হ র স ট র র ম ড ক উন ম চন Bengali banglanews24 com 11 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Temmuz 2024 Sumon Mahmood 8 Subat 2018 এই প রথম দণ ড ন য বন দ খ ল দ Bengali bdnews24 com 17 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Temmuz 2024 a b c d e f Islam Sirajul Asiatic Society of Bangladesh Ed 2003 Banglapedia national encyclopedia of Bangladesh Ingilizce Dakka en ISBN 978 984 32 0576 6 9 Aralik 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Temmuz 2024 Skard Torild Skard Torild 2014 Women of power half a century of female presidents and prime ministers worldwide Bristol Policy Press ISBN 978 1 4473 1578 0 a b Bangladesh ex PM son detained Ingilizce Al Jazeera 16 Nisan 2007 1 Agustos 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Temmuz 2024 a b Ingilizce International Herald Tribune The Associated Press 2 Eylul 2007 12 Subat 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi a b Anis Ahmed 3 Eylul 2007 Ingilizce Reuters 6 Ocak 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Subat 2014 Sabah gazete 9 Mart 2007 5 Temmuz 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Temmuz 2024 Bangladesh billed as most corrupt country for 5th time 1st lead Ingilizce bdnews24 com 17 Ekim 2005 25 Subat 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Temmuz 2024 Md Sanaul Islam Tipu 30 Ekim 2018 No one should abuse state power in such manner Ingilizce dhakatribune com Erisim tarihi 8 Temmuz 2024 U S Department of State Bureau of Democracy Human Rights and Labor 30 Mart 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Temmuz 2024 Bangladesh Guarantee Access to Health Care and Fair Trial Rights to Detained Former Prime Minister Begum Khaleda Zia Ingilizce Amnesty International 19 Aralik 2019 8 Temmuz 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Temmuz 2024 Ingilizce The Business Standart 8 Subat 2020 31 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Temmuz 2024 Staff Correspondent 2 Nisan 2019 Ingilizce The Daily Star 25 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Temmuz 2024 Staff Correspondent 26 Mart 2020 Ingilizce The Daily Star 28 Mart 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Temmuz 2024 Vaishali Basu Sharma 29 Aralik 2022 Su anda 76 yasinda olan Halide Ziya serbest birakilmasindan bu yana herhangi bir siyasi hamle yapmaktan kacindi Siyasete yeniden girmeye yonelik herhangi bir girisim hapse geri donus anlamina gelmektedir Ingilizce The Wire 29 Aralik 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Temmuz 2024 Ministry agrees to extend Khaleda Zia s release period by another 6 months Ingilizce dhakatribune com 18 Eylul 2022 8 Temmuz 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Temmuz 2024 Forbes 14 Haziran 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Subat 2014 Forbes 5 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Subat 2014 Hasibur Rahman Bilu Bogra 1 Aralik 2008 Khaleda Zia claims to be self educated Ingilizce The Daily Star 8 Temmuz 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Temmuz 2024 Ingilizce bogra org 26 Temmuz 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Temmuz 2024 a b c d Bengali Jugantor 8 Subat 2018 13 Eylul 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Temmuz 2024 Ingilizce The Daily Star 23 Nisan 2018 23 Nisan 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Temmuz 2024 Ingilizce bdnews24 com 24 Ocak 2015 21 Aralik 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Agustos 2019 Ingilizce bdnews24 com 13 Haziran 2006 14 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Agustos 2019 Ingilizce The Daily Star 24 Eylul 2012 20 Aralik 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Temmuz 2024 Staff Correspondent 19 Temmuz 2008 Ingilizce The Daily Star 7 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Temmuz 2024 Court Correspondent 19 Agustos 2018 Ingilizce The Daily Star 7 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Temmuz 2024 Ingilizce The Daily Star 5 Haziran 2019 6 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Temmuz 2024 1981 Bangladeshi president assassinated Ingilizce BBC News 30 Mayis 1981 17 Aralik 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Temmuz 2024 Shakhawat Liton Chaitanya Chandra Halder 3 Mayis 2014 Ershad wanted to grab power after Zia killing Ingilizce The Daily Star Erisim tarihi 15 Temmuz 2024 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link a b c Rizvi Gowher 1991 Bangladesh Towards Civil Society The World Today Ingilizce 47 8 9 155 160 ISSN 0043 9134 Erisim tarihi 24 Subat 2021 a b c d e AKM Jamal Uddin Ocak 2006 The Movement for the Restoration of Democracy in Bangladesh 1982 1990 PDF Doktora Tezi Ingilizce White Rose eTheses Online Erisim tarihi 15 Temmuz 2024 Bangladesh Confines Opposition Leaders The New York Times 4 Mart 1985 Erisim tarihi 15 Temmuz 2024 Move Against Opposition Before Bangladesh Vote Ingilizce The New York Times 14 Ekim 1986 Erisim tarihi 15 Temmuz 2024 Bangladesh Frees Dissident Leaders Ingilizce The New York Times 11 Aralik 1987 Erisim tarihi 15 Temmuz 2024 Khana Manajura Rasida 2012 Amara sainika jibana Pakistana theke Baṃladesa Bengali Ḍhaka Prathama Prakasana s 196 ISBN 978 984 33 3879 2 a b c d Dieter Nohlen Florian Grotz Christof Hartmann 2001 Elections in Asia and the Pacific a data handbook Ingilizce Oxford New York Oxford University Press ss 525 537 ISBN 978 0 19 924958 9 OCLC 48628222 Barbara Crossette 1 Mart 1991 General s Widow Wins Bangladesh Vote The New York Times Erisim tarihi 15 Temmuz 2024 Jackson Guida M 23 Eylul 1999 Women Rulers Throughout the Ages An Illustrated Guide Ingilizce ABC CLIO s 433 Begum Khaleda Zia Ingilizce Iowa State University Erisim tarihi 15 Temmuz 2024 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Hossain Golam Subat 1995 Bangladesh in 1994 Democracy at Risk Asian Survey Ingilizce 35 2 176 doi 10 2307 2645027 ISSN 0004 4687 Erisim tarihi 7 Nisan 2022 Kabir Ahamed 2013 Bangladesh Education Statistics 2012 Bangladesh Bureau of Educational Information and Statistics s 261 Erisim tarihi 15 Temmuz 2024 BB Orders amp Other Statutes Ingilizce Bangladesh Bank Erisim tarihi 6 Nisan 2022 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Bhattacharya Debapriya 1998 Export Processing Zones in Bangladesh Economic impact and social issues PDF Ingilizce International Labour Office s 9 Erisim tarihi 15 Temmuz 2024 Hossain Golam 1 Subat 1995 Bangladesh in 1994 Democracy at Risk Asian Survey Ingilizce 35 2 171 178 doi 10 2307 2645027 ISSN 0004 4687 Islam Sirajul Asiatic Society of Bangladesh Ed 2003 Banglapedia national encyclopedia of Bangladesh Dakka Asiatic Society of Bangladesh ISBN 978 984 32 0576 6 Erisim tarihi 15 Temmuz 2024 a b Alastair Lawson 4 Ekim 2001 Analysis Challenges ahead for Bangladesh Ingilizce BBC News Erisim tarihi 15 Temmuz 2024 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Xinhua News Agency 27 Ekim 2006 Violence Breaks out in Bangladesh s Capital Dhaka Ingilizce china org cn Erisim tarihi 15 Temmuz 2024 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Renewed violence hits Bangladesh Ingilizce BBC News 28 Ekim 2006 Erisim tarihi 15 Temmuz 2024 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Pinaki Roy 28 Ekim 2006 Hasan unwilling to be caretaker chief Ingilizce The Daily Star Erisim tarihi 15 Temmuz 2024 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link KM Hasan steps aside for the sake of people Ingilizce The Daily Star 29 Ekim 2006 Erisim tarihi 15 Temmuz 2024 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Haroon Habib 22 Mart 2012 President takes over in Bangladesh Ingilizce The Hindu Erisim tarihi 15 Temmuz 2024 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Waliur Rahman 8 Ocak 2007 Is Bangladesh heading towards disaster Ingilizce BBC News Erisim tarihi 15 Temmuz 2024 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Iajuddin wants to open talks with alliances Ingilizce The Daily Star 30 Kasim 2006 Erisim tarihi 15 Temmuz 2024 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link a b Ingilizce bdnews24 com 7 Agustos 2012 22 Agustos 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Temmuz 2024 a b Xinhua Tongxunshe 18 Ekim 2012 21 Ekim 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Temmuz 2024 Staff Correspondent 21 Ekim 2012 Khaleda seeks China s help Ingilizce The Daily Star Erisim tarihi 15 Temmuz 2024 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Ingilizce Daily Sun 20 Eylul 2012 22 Subat 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Temmuz 2024 Ingilizce The New Nation 21 Ekim 2012 18 Ekim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Ekim 2012 China ready to help build 2nd Padma bridge BNP Ingilizce News Today 23 Ekim 2012 31 Aralik 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Ekim 2012 Ingilizce Deccan Herald 28 Ekim 2012 19 Mayis 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Ekim 2012 India and Bangladesh Embraceable you Ingilizce The Economist 30 Temmuz 2011 Erisim tarihi 15 Temmuz 2024 Mrs Zia s family dynasty is as against India as Sheikh Hasina s is for it Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Indo Asian News Service 29 Ekim 2012 Ingilizce Yahoo News 7 Ocak 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Ekim 2012 Subhojyoti Ghosh 29 Ekim 2012 ভ রতব র ধ কর মক ণ ড ব ল দ শ র ম ট ব যবহ র করত দ ওয হব ন খ ল দ জ য Bengali BBC Bengala Erisim tarihi 15 Temmuz 2024 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Ingilizce Hindu 11 Nisan 2007 30 Eylul 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Subat 2014 Ingilizce The Daily Star 17 Nisan 2007 11 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Agustos 2019 a b Opposition welcomes B desh U turn Ingilizce BBC News 26 Nisan 2007 Erisim tarihi 16 Temmuz 2024 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Ingilizce International Herald Tribune 8 Mayis 2007 1 Haziran 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Ingilizce The Daily Star 18 Temmuz 2007 9 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Subat 2014 Ingilizce The Daily Star 27 Agustos 2007 30 Kasim 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Bangladesh former PM is arrested Ingilizce BBC News 3 Eylul 2007 Erisim tarihi 16 Temmuz 2024 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link M Abul Kalam Azad Rashedul Hasan 4 Eylul 2008 Tarique freed on bail Ingilizce The Daily Star Erisim tarihi 16 Temmuz 2024 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Reuters Staff 15 Eylul 2007 Ingilizce Reuters 14 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Agustos 2019 Bangladesh court rejects Zia appeal Ingilizce Al Jazeera 10 Nisan 2008 Erisim tarihi 16 Temmuz 2024 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link M Abul Kalam Azad Rashidul Hasan 12 Eylul 2008 Freed Khaleda to join talks contest polls Ingilizce The Daily Star Erisim tarihi 16 Temmuz 2024 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Hasan Jahid Tusher M Abul Kalam Azad 9 Nisan 2009 Govt cancels lease of Khaleda s Cantt house Ingilizce The Daily Star Erisim tarihi 16 Temmuz 2024 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Staff Correspondent 15 Kasim 2010 Quiet day at Gulshan Ingilizce The Daily Star Erisim tarihi 16 Temmuz 2024 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Eviction notice for Khaleda Zia Ingilizce BBC News 8 Nisan 2009 Erisim tarihi 16 Temmuz 2024 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link a b Ingilizce bdnews24 com 13 Kasim 2010 13 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Eylul 2019 Rakib Hasnet Suman Hasan Jahid Tusher 14 Kasim 2010 I am evicted Ingilizce The Daily Star Erisim tarihi 16 Temmuz 2024 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Dozens hurt as Bangladesh s Khaleda Zia evicted Ingilizce BBC 13 Kasim 2010 Erisim tarihi 16 Temmuz 2024 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Farid Ahmed 6 Ocak 2014 Bangladesh ruling party wins elections marred by boycott violence Ingilizce CNN Erisim tarihi 16 Temmuz 2024 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Clashes and boycott mar Bangladesh election Ingilizce BBC 5 Ocak 2014 Erisim tarihi 16 Temmuz 2024 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Bangladesh election violence throws country deeper into turmoil Ingilizce The Guardian 6 Ocak 2014 Erisim tarihi 16 Temmuz 2024 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Ellen Barry 5 Ocak 2014 Low Turnout in Bangladesh Elections Amid Boycott and Violence Ingilizce The New York Times Erisim tarihi 16 Temmuz 2024 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Senior Correspondent 6 Agustos 2016 Ingilizce bdnews24 com 12 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Sumon Mahmud 6 Agustos 2016 Ingilizce bdnews24 com 12 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi PDF Ingilizce Prothom Alo 17 Mayis 2017 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 12 Haziran 2017 Swati Sharma 20 Mayis 2017 Bangladesh Police Raid Khaleda Zia s Office Ingilizce news18 com Erisim tarihi 16 Temmuz 2024 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Onursal unvanlarOnce gelen 1977 1981 Sonra gelenParti siyasi goreviOnce gelen Baskani 1984 gunumuz GorevdeOnce gelen Kazi Zafar Ahmed Meclis Lideri 1991 1996 Sonra gelen Seyh HasinaOnce gelen Milletvekili 1991 2001 Sonra gelenMilletvekili 2001 2006 Sonra gelenOnce gelen Seyh Hasina Meclis Lideri 2001 2006 Sonra gelen Seyh HasinaOnce gelen Milletvekili 2008 2014 Sonra gelenSiyasi goreviOnce gelen 1991 1996 Sonra gelen Basbakan vekili olarakOnce gelen Seyh Hasina Muhalefet Lideri 1996 2001 Sonra gelen Seyh HasinaOnce gelen Basbakan vekili olarak 2001 2006 Sonra gelen Basbakan vekili olarakOnce gelen Seyh Hasina Muhalefet Lideri 2008 2014 Sonra gelen

Yayın tarihi: Temmuz 19, 2024, 14:28 pm
En çok okunan
  • Kasım 07, 2024

    Preston North End

  • Kasım 08, 2024

    Premnornis

  • Kasım 08, 2024

    Premnoplex

  • Kasım 09, 2024

    Prekrasnoye dalyoko

  • Kasım 09, 2024

    Prekrasnoye Dalyoko

Günlük

  • Temel yük

  • Proton-elektron kütle oranı

  • Manyetizma

  • Kütleçekimsel dalga

  • Lorentz kuvveti

  • Zayıf etkileşim

  • Perküsyon

  • Pigment

  • Avusturya

  • UNESCO

NiNa.Az - Stüdyo

  • Vikipedi

Bültene üye ol

Mail listemize abone olarak bizden her zaman en son haberleri alacaksınız.
Temasta ol
Bize Ulaşın
DMCA Sitemap Feeds
© 2019 nina.az - Her hakkı saklıdır.
Telif hakkı: Dadaş Mammedov
Üst