TUSAş Hürjet Türk Havacılık ve Uzay Sanayii Aş tarafından geliştirilmekte olan turbofan motorlu ileri seviye jet

TUSAŞ Hürjet, Türk Havacılık ve Uzay Sanayii AŞ tarafından geliştirilmekte olan, turbofan motorlu, ileri seviye jet eğitimi ve yakın hava desteği uçağıdır.

TUSAŞ HÜRJET
Teknofest 2019 fuarında sergilenen Hürjet mock-up'ı
Türü	Jet motorlu eğitim uçağı Jet motorlu hafif taarruz uçağı
Ulusal köken	Türkiye
Üretici	TUSAŞ
Tasarımcı	TUSAŞ
İlk uçuş	25 Nisan 2023
Hizmete giriş	2025 (planlanan)
Durumu	Test aşamasında
Program maliyeti	600 milyon $ (tahmini)^[]

Hürjet’in, Türk Hava Kuvvetlerinin jet eğitim uçağı olarak kullandığı T-38 Talon uçaklarının yerine hizmete girmesi ve savaş pilotlarının yetiştirilmesi hedefleniyor. Ayrıca uçağın Türk Yıldızları tarafından kullanılan Northrop F-5 uçaklarının yerini alması planlanmakta. İlerleyen yıllar için Hürjet'in TCG Anadolu ve uçak gemilerine inip-kalkabilen bir deniz varyantının yapılması da değerlendiriliyor.

Gelişim

TUSAŞ yetkilileri, Hürjet'i Türkiye'de havacılık sanayisinin gelişimi açısından oldukça önemli görmekte ve projenin, başarılı sonuçlar alınan ve yeni sürümlerle sürdürülen Hürkuş ile çalışmaları devam eden Milli Muharip Uçak projesi arasındaki sanayi geçişini sağlayacağını belirttiler.

Hürjet'in 3000 kg faydalı yük kapasitesine sahip hafif taarruz uçağı modeli, Türkiye ile birlikte dost ve müttefik ülkelerin silahlı kuvvetlerinde, hafif taarruz, yakın hava destek, sınır güvenliği, terörle mücadele gibi görevlerde kullanılmak üzere silahlandırılacak.

12 Ocak 2022'de toplanan Savunma Sanayii İcra Komitesi, açıklamasında gelecek yıl ilk uçuşunu yapacak olan Hürjet için ilk etap seri üretim kararı alındığını duyurdu. Böylece ilk seri üretim Hürjet uçaklarının 2023 veya 2024 yılında göreve başlamaları beklenmekte. Mayıs 2022 itibarıyla ilk prototip uçağın parça üretimi tamamlandı.

Motor seçimi

Hürjet’in General Electric F404 motoru ile üretilmesi kararlaştırıldı. Kesin çözüm olarak yerli bir turbofan motorun üretilmesi planlanmasına rağmen ilk üretim Hürjet'lerde yerli motorun yetişmeyeceği düşünüldü. Bu süre zarfında üretilecek olan uçaklara General Electric F404 turbofan motoru entegre edilecek.

Gelişim kronolojisi

2022'nin son yarısında Hürjet son montaj hattına girdi.
23 Aralık 2022 tarihinde Hürjet hangardan çıkarıldı ve böylelikle ilk gösterimi yapılmış oldu.
18 Mart 2023'te Hürjet, piste çıkarak ilk taksi testini gerçekleştirdi.
25 Nisan 2023'te Hürjet, ilk uçuşunu gerçekleştirdi.

Özellikler

Teknik özellikler

Bilgi kaynağı: TUSAŞ

Mürettebat: 2
Uzunluk: 13,6 m (44,6 ft)
Kanat açıklığı: 9,5 m (31,2 ft)
Yükseklik: 5,1 m (16,7 ft)
Kanat alanı: 35 m² (377 ft²)
Motor: 1 adet General Electric F404-GE-102 turbofan motor
İtki: 17.600 lbf (78,3 kN)

Performans

Servis tavanı: 45.000 fit (13.716 m)
Kesintisiz dönüş: 5,5g @ 15,000 ft <0.9 Mach
Tırmanma oranı: 39.000 fit/dk (198 m/sn)
Menzil: 1.200 deniz mili (2.222 km)
Yük kapasitesi: 6.000 pound (2.722 kg)
Azami hız: 1.4 Mach
G limitleri: +8g / -3g

Kaynaklar: Türk Havacılık ve Uzay Sanayii A.Ş.

Kullanılabilecek muhtemel mühimmatlar

Havadan havaya füzeler

Seyir füzeleri

SOM

Bombalar

Minyatür Bomba
Sarb-83
HGK-3
KGK-83
KGK-82
Teber-82

Kullanıcılar

Sipariş veren ülkeler

Türkiye: 16 adet (ilk etap)

Potansiyel

Malezya: 3 tanesi Türkiye'de, 15 tanesi Malezya'da üretilmek üzere toplam 18 adetlik teklif edildi. Yapılan ihalede başarı kazanılamadı. İhalede yapılan yolsuzluk nedeniyle ihale soruşturulmaya başlandı.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

^ ^a ^b . savunmasanayist.com. Savunma Sanayi ST. 25 Nisan 2023. 25 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2023.
^ . defenceturk.net. 5 Ağustos 2021. 5 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2021.
^ . tolgaozbek.com. 28 Mart 2022. 28 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2023.
^ . defenceturk.net. Defence Turk. 30 Mart 2021. 29 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2023.
^ . Millisavunma.com WordPress blogu. 2017. 13 Şubat 2018 tarihinde kaynağından (HTML) arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2017.
^ . tusas.com.tr. Türk Havacılık ve Uzay Sanayii A.Ş. 2019. 28 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2019.
^ . savunmasanayist.com. Savunma Sanayi ST. 12 Ocak 2022. 12 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ . 1 Mayıs 2022. 1 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2022.
^ ^a ^b . savunmasanayist.com. Savunma Sanayi ST. 15 Kasım 2020. 15 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ "Hürjet Son Durum | TUSAŞ Hürjet - Sanal Savunma". www.sanalsavunma.com. 25 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Mayıs 2021.
^ "HÜRJET'in ilk prototipi hangardan çıktı". savunmatr.com. 23 Aralık 2022. 18 Mart 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Mart 2023.
^ "HÜRJET jet eğitim ve hafif taarruz uçağı taksi yaptı". defenceturk.net. Defence Turk. 18 Mart 2023. 18 Mart 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Mart 2023.
^ ^a ^b . tusas.com. 7 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2021.
^ Alemdar, Ahmet (13 Şubat 2022). . DefenceTurk. defenceturk.net. 13 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2022.
^ Alemdar, Ahmet (12 Şubat 2022). "TUSAŞ'tan Malezya'ya yerel üretim HÜRJET uçağı teklifi". DefenceTurk. defenceturk.net. 12 Şubat 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Şubat 2022.
^ Işık, Yusuf Emir (8 Aralık 2022). . DefenceTurk. 7 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2022.

Dış bağlantılar

TUSAŞ, HÜRJET ürün bilgilendirme sayfası28 Eylül 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .

[Hürjet_ilk_uçuş-1] . savunmasanayist.com. Savunma Sanayi ST. 25 Nisan 2023. 25 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2023.

[defenceturk.net1-2] . defenceturk.net. 5 Ağustos 2021. 5 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2021.

[3] . tolgaozbek.com. 28 Mart 2022. 28 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2023.

[4] . defenceturk.net. Defence Turk. 30 Mart 2021. 29 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2023.

[ms-hurjet-01-5] . Millisavunma.com WordPress blogu. 2017. 13 Şubat 2018 tarihinde kaynağından (HTML) arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2017.

[TUSAS-Hurjet-6] . tusas.com.tr. Türk Havacılık ve Uzay Sanayii A.Ş. 2019. 28 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2019.

[ssik-seri-üretim-7] . savunmasanayist.com. Savunma Sanayi ST. 12 Ocak 2022. 12 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[8] . 1 Mayıs 2022. 1 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2022.

[F404_motoru-9] . savunmasanayist.com. Savunma Sanayi ST. 15 Kasım 2020. 15 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[sanal-savunma-hürjet-10] "Hürjet Son Durum | TUSAŞ Hürjet - Sanal Savunma". www.sanalsavunma.com. 25 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Mayıs 2021.

[11] "HÜRJET'in ilk prototipi hangardan çıktı". savunmatr.com. 23 Aralık 2022. 18 Mart 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Mart 2023.

[12] "HÜRJET jet eğitim ve hafif taarruz uçağı taksi yaptı". defenceturk.net. Defence Turk. 18 Mart 2023. 18 Mart 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Mart 2023.

[tusas-13] . tusas.com. 7 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2021.

[14] Alemdar, Ahmet (13 Şubat 2022). . DefenceTurk. defenceturk.net. 13 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2022.

[15] Alemdar, Ahmet (12 Şubat 2022). "TUSAŞ'tan Malezya'ya yerel üretim HÜRJET uçağı teklifi". DefenceTurk. defenceturk.net. 12 Şubat 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Şubat 2022.

[16] Işık, Yusuf Emir (8 Aralık 2022). . DefenceTurk. 7 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2022.