Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Sebzeli, Artvin ilinin Şavşat ilçesine bağlı bir köydür.
| Sebzeli | |
|---|---|
 | |
 Artvin'in Türkiye'deki konumu | |
  Sebzeli Sebzeli'nin Artvin'deki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Artvin |
| İlçe | Şavşat |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| Rakım | 1276 m |
| Nüfus (2021) | |
| • Toplam | 94 |
| Zaman dilimi | (TSİ) |
| İl alan kodu | 0466 |
| İl plaka kodu | 08 |
| Posta kodu | 08700 |
Tarihçe
Sebzeli köyünün eski adı Cvarishevi’dir. Gürcüce bir yer adı olan Cvarishevi (ჯვარისხევი), haç anlamındaki "cvari" (ჯვარი) ve dere veya vadi "hevi" (ხევი) kelimelerinden oluşur ve “haçdere” anlamına gelir. Hanak ilçesine bağlı Sulakçayır köyünün de eski adı olan Cvarishevi, Türkçeye erken dönemde Cvarishev (جوارسخو) ve geç dönemde değişime uğramış biçimde Carishev (جاریسخو) olarak girmiştir.
Cvarishevi köyü, Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Şavşeti'de yer alır. Nitekim bu bölgeyi Osmanlılar 16. yüzyılın ortalarında Gürcülerden ele geçirmiştir. Gürcüce bir ad taşıyor olması ve köydeki diğer Gürcüce yer adları da Cvarishevi'nin o dönemden kalma bir Gürcü yerleşimi olduğunu göstermektedir.
Osmanlı idaresinin 1835 yılındaki nüfus tespitinde "Surevan" köyü yer almasına karşın, Cvarishevi adı geçmemektedir. 1886 tarihli Rus nüfus tespitinde olduğu gibi, o tarihte Cvarishevi'nin Surevan köyünün bir mahallesi olduğu tahmin edilebilir.
Cvarishevi, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın ardından imzalanan Berlin Antlaşması uyarınca Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakıldı. Rus idaresinin “Cuvarishev” (Джуварисхевъ) olarak kaydettiği yerleşim, Artvin sancağının Şavşet-İmerhevi kazasında Daba nahiyesine bağlı Surevan köyünün bir mahallesiydi. Cvarishevi mahallesi 16 haneden oluşuyordu. Surevan köyünde ise, 72 hanede 453 kişi yaşıyordu. Köyde hane başına düşen ortalama kişi sayısı üzerinden Cvarishevi'de yaklaşık 100 kişinin yaşadığı söylenebilir. Bu nüfusun tamamı Gürcülerden oluşuyordu.
Rus idaresi sırasında bölgeyi gezen Gürcü tarihçiler de köyün adını Carishevi olarak not etmiştir. Bunlardan biri olan Niko Mari 1904’te Cvarishevi’yi Surevani’nin mahalleleri arasında sayar.
Cvarishevi köyü, Birinci Dünya Savaşı'nın sonlarında Rusların bölgeden çekilmesinin ardından Gürcistan'ın sınırları içinde kaldı. 7 Mayıs 1920 tarihinde imzalanan Moskova Antlaşması'yla Sovyet Rusya, Artvin sancağını Gürcistan'ın bir parçası olarak tanıdı. Ancak Kızıl Ordu'nun Gürcistan'ı işgali sırasında Sovyet Rusya ile Ankara Hükümeti arasında 16 Mart 1921 tarihinde imzalanan Moskova Antlaşması'yla Cvarishevi köyünü de kapsayan Artvin bölgesi Türkiye'ye bırakıldı.
Cvarishevi, 1922 yılında Artvin livasında yapılan nüfus tespitinden itibaren genel nüfus sayımlarında ayrı bir köy olarak kaydedilmemiştir. 1997 yılında Dutlu (Surevan) köyünden ayrılarak Sebzeli adıyla ayrı bir köy haline getirilmesi, uzun zaman boyunca Cvarishevi'nin bu köyün bir mahallesi olduğunu göstermektedir. Bu arada köyün adının Sebzeli olarak değiştirildiği anlaşılmaktadır.
Sebzeli köyünde Kvirala Deresi üzerindeki tek kemerli taş köprü günümüze büyük ölçüde sağlam ulaşmıştır. Bu köprü halk tarafından Gürcü kraliçesi Tamar'a atfen "Tamara Köprüsü" olarak adlandırılmaktadır.
Coğrafya
Sebzeli köyü Artvin il merkezine 92 km, Şavşat ilçe merkezine 27 km uzaklıktadır.
Nüfus
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2021 | 93 |
| 2020 | 94 |
| 2019 | 102 |
| 2018 | 99 |
| 2017 | 91 |
| 2016 | 92 |
| 2015 | 94 |
| 2014 | 71 |
| 2013 | 103 |
| 2012 | 121 |
| 2011 | 128 |
| 2010 | 129 |
| 2009 | 130 |
| 2008 | 125 |
| 2007 | 121 |
| 2000 | 179 |
Kaynakça
- ^ "Sebzeli, Turkey Page". Fallingrain.com. 31 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Şubat 2022.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p "Artvin Şavşat Sebzeli Köy Nüfusu". Nufusune.com. 31 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Şubat 2022.
- ^ "ჯვარი" - A Comprehensive Georgian-English Dictionary, Londra, 2006, 2 cilt 3 Haziran 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "ხევი" - A Comprehensive Georgian-English Dictionary, Londra, 2006, 2 cilt 24 Ekim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; II. cilt (1941), s. 479; III. cilt (1958), s. 541". 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Haziran 2023.
- ^ Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 762.
- ^ 2015 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2016, s. 194. 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Hasan Hüseyin Alemdar - Çıldır Eyaleti İmerhev Sancağı 2771 Numaralı Nüfus Defteri’nin Çevirisi ve Değerlendirmesi, Rize, 2020, s. 34-35, 119-123. 15 Eylül 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Yüksek lisans tezi
- ^ a b "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, Sıra no: 1453". 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Haziran 2023.
- ^ Niko Mari, Şavşeti ve Klarceti Gezi Günlükleri, Batum, 2015 (Birinci basım: 1911, Petersburg, Rusça), s. 150-151, 159. 9 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . .
- ^ ""Российско-грузинский договор 07.5.1920 г. (полный текст и карта) - один из многих нарушенных Кремлем" / "07.5.1920 tarihli Rus-Gürcü Anlaşması (tam metin ve harita) Kremlin Tarafından İhlal Edilen Birçok Anlaşmadan Biridir"". 11 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Haziran 2023.
- ^ "Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1969, 3 Cilt, 2. cilt s. 489". 8 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Haziran 2023.
- ^ ""Sebzeli Köyü (Charishev)" - Şavşat Belediyesi". 3 Haziran 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Haziran 2023.
- ^ 2015 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2016, s. 32. 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ a b . YerelNet.org.tr. 19 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2014.
Dış bağlantılar
- Sebzeli, Şavşat için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft
- Yerelnet27 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sebzeli Artvin ilinin Savsat ilcesine bagli bir koydur SebzeliKoyArtvin in Turkiye deki konumuSebzeliSebzeli nin Artvin deki konumuUlkeTurkiyeIlArtvinIlceSavsatCografi bolgeKaradeniz BolgesiRakim1276 mNufus 2021 Toplam94Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Il alan kodu0466Il plaka kodu08Posta kodu08700TarihceSebzeli koyunun eski adi Cvarishevi dir Gurcuce bir yer adi olan Cvarishevi ჯვარისხევი hac anlamindaki cvari ჯვარი ve dere veya vadi hevi ხევი kelimelerinden olusur ve hacdere anlamina gelir Hanak ilcesine bagli Sulakcayir koyunun de eski adi olan Cvarishevi Turkceye erken donemde Cvarishev جوارسخو ve gec donemde degisime ugramis bicimde Carishev جاریسخو olarak girmistir Cvarishevi koyu Orta Cag da Gurcistan i olusturan bolgelerden biri olan Savseti de yer alir Nitekim bu bolgeyi Osmanlilar 16 yuzyilin ortalarinda Gurculerden ele gecirmistir Gurcuce bir ad tasiyor olmasi ve koydeki diger Gurcuce yer adlari da Cvarishevi nin o donemden kalma bir Gurcu yerlesimi oldugunu gostermektedir Osmanli idaresinin 1835 yilindaki nufus tespitinde Surevan koyu yer almasina karsin Cvarishevi adi gecmemektedir 1886 tarihli Rus nufus tespitinde oldugu gibi o tarihte Cvarishevi nin Surevan koyunun bir mahallesi oldugu tahmin edilebilir Cvarishevi 1877 1878 Osmanli Rus Savasi nin ardindan imzalanan Berlin Antlasmasi uyarinca Osmanli Devleti tarafindan Rusya ya birakildi Rus idaresinin Cuvarishev Dzhuvarishev olarak kaydettigi yerlesim Artvin sancaginin Savset Imerhevi kazasinda Daba nahiyesine bagli Surevan koyunun bir mahallesiydi Cvarishevi mahallesi 16 haneden olusuyordu Surevan koyunde ise 72 hanede 453 kisi yasiyordu Koyde hane basina dusen ortalama kisi sayisi uzerinden Cvarishevi de yaklasik 100 kisinin yasadigi soylenebilir Bu nufusun tamami Gurculerden olusuyordu Rus idaresi sirasinda bolgeyi gezen Gurcu tarihciler de koyun adini Carishevi olarak not etmistir Bunlardan biri olan Niko Mari 1904 te Cvarishevi yi Surevani nin mahalleleri arasinda sayar Cvarishevi koyu Birinci Dunya Savasi nin sonlarinda Ruslarin bolgeden cekilmesinin ardindan Gurcistan in sinirlari icinde kaldi 7 Mayis 1920 tarihinde imzalanan Moskova Antlasmasi yla Sovyet Rusya Artvin sancagini Gurcistan in bir parcasi olarak tanidi Ancak Kizil Ordu nun Gurcistan i isgali sirasinda Sovyet Rusya ile Ankara Hukumeti arasinda 16 Mart 1921 tarihinde imzalanan Moskova Antlasmasi yla Cvarishevi koyunu de kapsayan Artvin bolgesi Turkiye ye birakildi Cvarishevi 1922 yilinda Artvin livasinda yapilan nufus tespitinden itibaren genel nufus sayimlarinda ayri bir koy olarak kaydedilmemistir 1997 yilinda Dutlu Surevan koyunden ayrilarak Sebzeli adiyla ayri bir koy haline getirilmesi uzun zaman boyunca Cvarishevi nin bu koyun bir mahallesi oldugunu gostermektedir Bu arada koyun adinin Sebzeli olarak degistirildigi anlasilmaktadir Sebzeli koyunde Kvirala Deresi uzerindeki tek kemerli tas kopru gunumuze buyuk olcude saglam ulasmistir Bu kopru halk tarafindan Gurcu kralicesi Tamar a atfen Tamara Koprusu olarak adlandirilmaktadir CografyaSebzeli koyu Artvin il merkezine 92 km Savsat ilce merkezine 27 km uzakliktadir NufusYillara gore koy nufus verileri2021 932020 942019 1022018 992017 912016 922015 942014 712013 1032012 1212011 1282010 1292009 1302008 1252007 1212000 179Kaynakca Sebzeli Turkey Page Fallingrain com 31 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Subat 2022 a b c d e f g h i j k l m n o p Artvin Savsat Sebzeli Koy Nufusu Nufusune com 31 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Subat 2022 ჯვარი A Comprehensive Georgian English Dictionary Londra 2006 2 cilt 3 Haziran 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 0 9535878 3 5 ხევი A Comprehensive Georgian English Dictionary Londra 2006 2 cilt 24 Ekim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 0 9535878 3 5 Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan Osmanlica ve Gurcuce Yayimlayan Sergi Cikia Tiflis 1941 1958 3 cilt II cilt 1941 s 479 III cilt 1958 s 541 22 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Haziran 2023 Son Teskilat i Mulkiyede Koylerimizin Adlari Osmanlica Istanbul 1928 s 762 2015 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari Gurcuce Tiflis 2016 s 194 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 9123 9 9 Hasan Huseyin Alemdar Cildir Eyaleti Imerhev Sancagi 2771 Numarali Nufus Defteri nin Cevirisi ve Degerlendirmesi Rize 2020 s 34 35 119 123 15 Eylul 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Yuksek lisans tezi a b Svod statisticheskih dannyh o naselenii Zakavkazskago kraya izvlechennyh iz posemejnyh spiskov 1886 g Transkafkasya Bolgesinin Nufusuna Dair 1886 Yili Aile Listelerinden Edinilmis istatistik Verilerin Ozeti Tiflis 1893 Sira no 1453 11 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Haziran 2023 Niko Mari Savseti ve Klarceti Gezi Gunlukleri Batum 2015 Birinci basim 1911 Petersburg Rusca s 150 151 159 9 Mayis 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 9789941434112 Rossijsko gruzinskij dogovor 07 5 1920 g polnyj tekst i karta odin iz mnogih narushennyh Kremlem 07 5 1920 tarihli Rus Gurcu Anlasmasi tam metin ve harita Kremlin Tarafindan Ihlal Edilen Bircok Anlasmadan Biridir 11 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Haziran 2023 Mustafa Kemal Ataturk Nutuk Istanbul 1969 3 Cilt 2 cilt s 489 8 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Haziran 2023 Sebzeli Koyu Charishev Savsat Belediyesi 3 Haziran 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Haziran 2023 2015 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari Gurcuce Tiflis 2016 s 32 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 9123 9 9 a b YerelNet org tr 19 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Haziran 2014 Dis baglantilarSebzeli Savsat icin uzaydan goruntu siteleri Google Yahoo Microsoft Yerelnet27 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde