Eklem bacaklılar ya da Arthropoda, omurgasızların en büyük şubesidir.
Eklem bacaklılar | |||||
---|---|---|---|---|---|
Biyolojik sınıflandırma | |||||
| |||||
Alt şubeler ve Sınıflar | |||||
|
Arthropoda (arthros: eklem, podos: ayak), "eklemli ayaklılar" anlamına gelmektedir. Vücutları; baş (caput veya cephalo), göğüs (thorax) ve karın (abdomen) olmak üzere üç bölgeden meydana gelir. Her bölge çeşitli sayıda segmentten (parçadan) ibarettir. Vücudun her bir segmenti esnek bir deriyle birbirine bağlanmıştır. Vücut yüzeyi, sert bir madde olan kitinden meydana gelen bir dış iskeletle örtülüdür. Kitin, dış epitelin salgısıdır ve hayvanların büyümesi için zaman zaman değiştirilerek atılır. Ekstremiteler (bacak, kanat, duyarga ve ağız parçaları gibi hareket edebilen çıkıntılar) daima eklemli parçalardan meydana gelmiştir. Sindirim sistemi ön, orta ve arka bağırsak olmak üzere üç bölümden ve bunların çeşitli kalınlıktaki kısımlarından meydana gelir. Kan dolaşımı açıktır. Kan oksijen taşımayıp, besin maddeleri, artık maddeler ve hormonları taşır. Dolaşım sistemi, sırtta bir yürek ve ana damardan meydana gelir. Bazılarında sırt damarından kollar da çıkar. Sinir sistemi, birbirine bağlantısı bulunan gonglion adı verilen boğumlardan ibarettir.
Ayrı eşeylidirler. Karada, havada ve suda yaşarlar. İnce derililer vücut yüzeyiyle, sudakiler solungaçla, karadakiler de trakealarla (borular sistemi) solunum yaparlar.
Yaklaşık 800.000 kadar türü bulunmaktadır.
Duyarga
Eklem bacaklılar şubesinin altı bacaklılar (Hexapoda), çok bacaklılar (Myriapoda), kabuklular (Crustacea) ve soyu tükenmiş trilobitler (Trilobitomorpha) alt şubelerinde görülen, duyu organı olarak gelişmiş hareketli baş uzantısı olan duyargalar, diğer alt şubesi olan ve akrep, kene ve örümceklerin yer aldığı keliserliler (Chelicerata) alt şubesinde yoktur. Kabuklularda iki çift, diğer gruplarda bir çift duyarga bulunur.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Martínez-Muñoz, Carlos A. (Mayıs 2023). "The correct authorship of Arthropoda—A reappraisal". Integrative Systematics: Stuttgart Contributions to Natural History. 6 (1): 1-8. doi:10.18476/2023.472723. ISSN 2628-2380. 2 Haziran 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Kasım 2023.
- ^ Telford MJ, Bourlat SJ, Economou A, Papillon D, Rota-Stabelli O (Nisan 2008). "The evolution of the Ecdysozoa". Philos. Trans. R. Soc. Lond., B, Biol. Sci. 363 (1496). ss. 1529–37. doi:10.1098/rstb.2007.2243. (PMC) 2614232 $2. (PMID) 18192181.
- ^ . www.britannica.com (İngilizce). 15 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2022.
- ^ . nhpbs.org. 21 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2022.
Dış bağlantılar
- Wikimedia Commons'ta Arthropoda ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Eklem bacaklilar ya da Arthropoda omurgasizlarin en buyuk subesidir Eklem bacaklilar Yasadigi donem araligi 540 0 myo Fanerozoyik Gunumuz PreYeYeOSDCPTJKPgNBiyolojik siniflandirmaAlem AnimaliaSube Arthropoda Gravenhorst 1843Alt subeler ve SiniflarTakim Sinif Megacheira muhtemelen parafiletik Alt sube Trilobitomorpha Trilobita Alt sube Chelicerata Merostomata Arachnida orumcegimsiler Pantopoda deniz orumcekleri Alt sube Crustacea Kabuklular Branchiopoda dalli bacaklilar Remipedia Cephalocarida Maxillopoda Ostracoda Malacostraca Alt sube Myriapoda cok bacaklilar Chilopoda ciyanlar Diplopoda kirkayaklar Pauropoda Symphyla Alt sube Hexapoda Alti ayaklar Insecta BoceklerTakim Diplura Takim Collembola Takim Protura Arthropoda arthros eklem podos ayak eklemli ayaklilar anlamina gelmektedir Vucutlari bas caput veya cephalo gogus thorax ve karin abdomen olmak uzere uc bolgeden meydana gelir Her bolge cesitli sayida segmentten parcadan ibarettir Vucudun her bir segmenti esnek bir deriyle birbirine baglanmistir Vucut yuzeyi sert bir madde olan kitinden meydana gelen bir dis iskeletle ortuludur Kitin dis epitelin salgisidir ve hayvanlarin buyumesi icin zaman zaman degistirilerek atilir Ekstremiteler bacak kanat duyarga ve agiz parcalari gibi hareket edebilen cikintilar daima eklemli parcalardan meydana gelmistir Sindirim sistemi on orta ve arka bagirsak olmak uzere uc bolumden ve bunlarin cesitli kalinliktaki kisimlarindan meydana gelir Kan dolasimi aciktir Kan oksijen tasimayip besin maddeleri artik maddeler ve hormonlari tasir Dolasim sistemi sirtta bir yurek ve ana damardan meydana gelir Bazilarinda sirt damarindan kollar da cikar Sinir sistemi birbirine baglantisi bulunan gonglion adi verilen bogumlardan ibarettir Ayri eseylidirler Karada havada ve suda yasarlar Ince derililer vucut yuzeyiyle sudakiler solungacla karadakiler de trakealarla borular sistemi solunum yaparlar Yaklasik 800 000 kadar turu bulunmaktadir DuyargaEklem bacaklilar subesinin alti bacaklilar Hexapoda cok bacaklilar Myriapoda kabuklular Crustacea ve soyu tukenmis trilobitler Trilobitomorpha alt subelerinde gorulen duyu organi olarak gelismis hareketli bas uzantisi olan duyargalar diger alt subesi olan ve akrep kene ve orumceklerin yer aldigi keliserliler Chelicerata alt subesinde yoktur Kabuklularda iki cift diger gruplarda bir cift duyarga bulunur Ayrica bakinizTirnaksillarKaynakca Martinez Munoz Carlos A Mayis 2023 The correct authorship of Arthropoda A reappraisal Integrative Systematics Stuttgart Contributions to Natural History 6 1 1 8 doi 10 18476 2023 472723 ISSN 2628 2380 2 Haziran 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Kasim 2023 Telford MJ Bourlat SJ Economou A Papillon D Rota Stabelli O Nisan 2008 The evolution of the Ecdysozoa Philos Trans R Soc Lond B Biol Sci 363 1496 ss 1529 37 doi 10 1098 rstb 2007 2243 PMC 2614232 2 PMID 18192181 KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link www britannica com Ingilizce 15 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Ekim 2022 nhpbs org 21 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Ekim 2022 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Arthropoda ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur