Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bizans sanatı genel olarak 4. yüzyıl ile 15. yüzyıl arasında varlığını sürdüren Bizans İmparatorluğu döneminde yapılan sanata verilen addır. Bunun dışında Bizans sanatından etkilenen Yakın Doğu, Kafkasya, Balkan, Hazar denizi ve Rusya gibi komşu bölgelerde de etkisini göstermiştir.İstanbul'un Fethi'nden sonra da devam eden Bizans sanatı etkisi Karolenj ve Otto dönemi sanatı ve mimarisini de etkilemiştir. Bizans sanatı daha çok dini sanat olarak da ele alınabilir. Mozaik, kitap sanatları, ikonalar, freskler vb. başlıca inceleme alanı arasındadır.
Bizans sanatı, dünyanın birçok ülkesinde üniversite düzeyinde araştırma konusudur. Türkiye'de Bizans sanatı ve tarihinin eğitimi hem sanat tarihi hem de arkeoloji bölümlerinde verilmektedir.
Giriş
Antik dönem sanatından doğan ve daha sonraları Hristiyan geleneğinde gelişen Bizans sanatı ve kültürü, günümüze değin önemini özellikle Ortodokslar nezdinde korumayı sürdürmektedir. Bizans sanatı Orta Çağ'dan bu yana batı Avrupa'da gelişmekte olan romanesk ve gotik sanata bir kutup oluşturmakla kalmamış, bu iki kültür arasında hem ideolojik hem de psikolojik bir sınırın ifadesi olmuştur. Bu nedendendir ki bu alan çoğu zaman batı sanatının gerisinde ele alınmıştır. Özellikle batı sanatı çerçevesinden Bizans sanatına yönelik negatif bakış açıları Giorgio Vasari ile başlamıştır.
Giorgio Vasari'nin orijinallik ve gelişim açısından yaptığı değerlendirmeler sertlik, devamlılık ve şematizm gibi ana başlıklar üzerinde yoğunlaşmıştır. Buna karşın batı sanatında daha özgür biçimler kullanılmaktadır. Vasari'nin düşüncesine göre bu durum batı sanatının üstünlüğünü kanıtlamak için yeterlidir. Ancak Vasari, inanış ile birlikte ilahileştirilen Bizans sanatı eserleri olan ikonalar, Freskler ve Mozaikler üzerine pek bir yorum getirememiştir. Edward Gibbon tarafından kaleme alınan bir diğer dikkat çekici eserde ise Bizans sanatı aşağılanmakla kalmamış, tüm bu dönem Roma imparatorluğu'nun "bin yıllık çürüme" süreci ve antik dönem sanatının çöküşü olarak ifade etmiştir. Bizans sanatının pozitif olarak değerlendirilmesi ilk olarak 20. yüzyılın başlarında modern ve soyut sanat anlayışının hayatımıza girmesi ile birlikte olmuştur. Bu dönemde birçok batılı sanatçı Bizans sanatında kullanılan figürlerden etkilenmiş ve model olarak kullanmıştır. Bu durum Bizans sanatı ve kültürünün önemi ve dünya sanatındaki yerinin kavranmasına yardımcı oldu.
Bizans sanatından etkilenerek eser veren modern sanatçılar arasında Andy Warhol sayılabilir.Marilyn Monroe Portresi, şema ve tip olarak Bizans ikonografisine uymaktadır.
Bizans Sanatının gelişimi
Erken dönem Bizans sanatı ve Justinianus Dönemi
Erken dönem Bizansı hem geç antik dönem hem de Orta Çağ'ın başlarında Akdeniz bölgesine hakim bir kültürdü.
Bu dönemde Bizans sanatını antik dönem sanatından ayırmak oldukça zordur. Kayser Jüstinyen döneminde yaşanan altın çağ, onun imparatorluğa özgü anıtsallığı ve mimarisi geç antik dönemi sanatından etkilenmiştir. Bazı araştırmacılara göre İsa'nın elçişi sayılan kaysere duyulan saygı Roma İmparatorluk kültünün bir devamı olarak görülmelidir. Bu durum Konstantin'in Konstantin Sütunu zamanından beri antik dönem paraları, fildişi oymaları ve mozaikler de olduğu gibi anıtsal heykellerde de kendisini kanıtlar niteliktedir. Örneğin Jüstinyen Augustaion'da üzerinde kendisinin at üstünde suretinin yer aldığı, bugün kaybolan zafer sütununu diktirmiştir. (Jüstinyen Sütunu) Ana kilise olarak inşa edilen Aya Sofya da erken dönem Bizans sanatının antik (mermer sütunlar antik kiliselerden getirilmişti), Hristiyan, oryantal ve yeni bir karışımı gibidir. San Vitale Kilisesi dışında illerde bulunan kiliseler çoğunlukla bazilikal şemayı takip etmişlerdir.
İkonoklazm
Bizans devleti tabiri caizse ilk olarak Jüstinyen'den sonra Orta Çağa girebilmiş ve geç antik köklerinden uzaklaşmıştır. İslam'ın yayılışı ve Bizans devletinin genişlemesini küçük asya, balkanlar ve güney İtalya ile sınırlayan 7. ve 9. yüzyıllar arası geçiş dönemi şiddetli teolojik tartışmalara sahne olmuştur.
Makedon ve Komnenoslar Dönemi
Makedon hanedanları ile güçlenen Bizans, Akdeniz bölgesinde tekrar güçleri eline almaya başlamıştır. Bu dönemde yaşanan canlanma Makedon Rönesansı olarak da adlandırılır. Bu dönem sanatında görülen yeni stiller Orta dönem Bizans sanatını (843-1204) da etkileyecektir.
Konstantinopolis'in 1204 yılındaLatinler tarafından ele geçirilmesi ile birlikte Bizans sanatı Yunan hanedanının yerleştiği Selanik ve Trabzon gibi şehirlerde kendini göstermeye başlamıştır denebilir.
Paleologos dönemi
Latinlerin Konstantinopolis'te sürdürdükleri hükümdarlık sonrası şehir bir hayli zarar görmüş ve eski ihtişamını kazanamamıştır. Şehir, eski dönemde elinde bulundurduğu kültür merkezi olma özelliğini yitirmiştir. Bu nedendendir ki çoğu sanatçı, farklı Ortodoks Slav ve balkan ülkelerine göç etmiştir, bu durum bu ülkelerde Bizans sanatının gelişmesi ve yayılmasına yol açmıştır. Özellikle erken Rönesans olarak nitelenebilecek ve manastırı freskleri, antik stilin üzerinde, doğal gerçekçilik ve figürlerin plastik tasvirleri açısından, Avrupa'da Paleologos Rönesansı olarak da bilinen döneme dair güzel örneklerdendir. İlk olarak başkentin Paleologos Hanedanı tarafından geri alınmasıyla Konstantinopolis şehri yenilenmeye ve geç dönem Bizans sanatının merkezi olmaya başlamıştır (1261–1453). Ancak geç döneme ait çoğu eser de İstanbul'un fethi'nden sonra kaybolmuş ya da zarar görmüştür.
İstanbul'un fethi'nden sonra Yunanistan'ın doğu kilisesi sanatı post bizans dönemi sanatı olarak adlandırılmıştır. Bizans sanatı ile akraba olan diğer Ortodoks ülkelere ait Hristiyan sanatı, bugünkü sınırlar eskileriyle aynı olmamasına rağmen, genellikle bugünkü ülkelerin isimleriyle (eski rus sanatı, eski bulgar sanatı gibi) ele alınır.
Resim
Bizans sanatında resim daha çok Fresko olarak karşımıza çıkmakta ve önemli bir rol oynamaktadır. Bununla birlikte ikonlar Bizans sanatının sembolünü teşkil etmektedirler. Resimli tasvirler teolojik metinlere dolayısıyla Hristiyanlık inancına bağlanmıştır. Bu anlamda dini resimlere gösterilen saygı neredeyse en az dinin kendisi kadar eski tarihlere uzanmaktadır. Resimlere yönelik ilk ifadelere Hristiyanlık dininin devlet dini haline geldiği 4. yüzyılda rastlanmaktadır. Burada ilk olarak bir tasvir ihtiyacı doğduğundan söz edilebilir. 6. yüzyılda Resimlere duyulan saygı kilise tarafından da onaylanıyordu. (Ancak burada normal ibadet ile resimlere yapılan ibadeti ayırmak gerekir.)
Dini alanda ilk olarak kabul edilen en ideal ikonografik şekil, Veronikanın mendili (İsa'nın son olarak terini sildiği mendil) üzerinde bulunan "Vera ikonu" olarak da adlandırılan, Arketip hakikat sembolü olarak da kabul edilen İsa'nın sureti idi. (Latince vera – "gerçek" ve Yunanca εικόνα – "Resim", yani "gerçek resim") bir rivayete göre insan tarafından değil, tanrı tarafından gönderilmiştir. Bu Arketip, bir portre'nin ideal formları olarak düşünülmüş, dolayısıyla sanatsal dünyayı da etkilemiştir. İkonların kült tarihi bu çeşit mucizevi resimler, doğaüstü olaylar ile başlamaktadır. Erken Hristiyanlık döneminde de resimlerin bir mucize ile taçlandırılması ve bu sayede kendilerini açıklamaları makbuldü. Aynı zamanda insan tarafından yapılmayan resme dair sanatsal bir ayrım da kendini gösteriyordu.
İkonlar
İkon diyerek fresk, mozaik yahut tuval vb. panel üzerine işlenmiş diğer sanat ürünlerini (alm: Bildtafel, eng:panel painting) bir kenara ayırmak doğru değildir, hem fresk hem mozaik hem de tuval üzerine yapılmış resimler ikon özelliği taşıyabilir.
Panel resimleri olarak işlenen İkonların yayılmasına yönelik kayıtlar hem erken hem de orta Bizans döneminde oldukça azdır. Bir yanda bu ikonların çoğu İkonoklazm süreci boyunca zarara uğratılmış, diğer bir yandan bu dönemden günümüze kalan organik materyaller (tahta gibi) zaman koşulları sebebiyle korunamamıştır. Stil olarak daha çok geç ve post bizans dönemi özelliklerini yansıtsalar da, bu dönemden ele geçirilen bazı ikonalar mevcuttur. (Örneğin; Katerina Manastırı'ndan ele geçen Petrus İkonası)
İkonlar ilk olarak 8. yüzyılda kiliselerin Naos bölümünde Bema ve Altar arasında bulunan özel ibadet resimleri olarak tanımlanmıştır. Altar önündeki sütunlar arasında yer alan tahta ikonalar ise, ilk olarak geç bizans döneminde kullanılmaya başlanmıştır. Kiliselerde gelişen ikonostasis ile birlikte özellikle 12. ve 15 yüzyıllar arasında ibadet için kullanılan ikonlara ihtiyaç artmış ve durum yine aynı tarihlerde ikon üretiminin artışına sebep olmuştur.
Büyük boy imal edilen ikonlar yanında, küçük boy imal edilen ikonlar da mevcuttur. Bu küçük ikonlar daha çok altın, gümüş, mücevher, fildişi gibi değerli materyallerden üretilmişlerdir. Büyük panel ve tuval resimlerinin oluşturduğu ikonlar erken dönemlerde çok nadir karşımıza çıkmaktadır. Buna karşın 12. yüzyılda sayıları hızla artmıştır. 12. yüzyıl başları ile yayılmaya başlayan büyük boy tahta ikonlar, 14. ve 15. yüzyıla gelindiğinde neredeyse 1 metreye ulaşmıştır.
Mimari
Bizans mimarisi kendi içinde erken dönem, orta dönem ve geç dönem Bizans mimarisi olarak üçe ayrılır. Bkz. Bizans Mimarisi
Bu alt başlığın genişletilmesi gerekiyor. Sayfayı düzenleyerek yardımcı olabilirsiniz. |
Bizans sanatının Slav halklarınca devralınışı
Bizans İmparatorluğu yıkıldıktan sonra bile Bizans sanatı Ortodoks kültüründe yaşamaya devam etmiştir. Balkanlarda yerleşen ve Hristiyan inancını kabul eden Slav halkları Bizans sanatının tamamen takipçisi olmuşlar, kiliselerdeki soylu tasvirlerini bile Bizans kayseri kıyafetleri ile tasvir etmişlerdir. Güney Slavları ve kuzey Slavları (Ruslar) arasında bugün bile Bizans sanatı hala varlığını sürdürmektedir.
Balkanlarda Bizans'tan devralınan ve 12. yüzyıldan itibaren artık Slavlarca da geliştirilen Bizans sanatı özellikle mimaride kendini açık bir biçimde göstermiştir. Bunu özellikle günümüz Makedonya coğrafyasına yayılan Orta Çağ Sırbistan mimarisi ile gözlemlemek mümkündür. Bizans geleneğini takip eden, öte yandan günbegün kendine özgün yeniliklerini de ortaya koyan Orta Çağ Sırbistan mimarisi bu anlamda yine Bizans sanatının inceleme alanı içine girer. Temel olarak Orta Çağ Sırbistan mimarisi kendi içinde 3 temel başlık altında Raška (1170–1282) Vardar (1282–1371) ve Morava (1371–1459) olarak ele alınır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Helen C. Evans (Hrsg.): Byzantium: Faith and Power (1261–1557). S. 4–63. Metropolitan Museum of Art, New York 2004.
- ^ Maryan W. Ainsworth: A la facon grèce: The Encounter of Northern Renaissance Artists with Byzantine Icons.
- ^ Jovan Ćirilov, Vizanija NIN, 2.
- ^ Gabriele Bickendorf, Maniera Greca Wahrnehmung und Verdrängung der Byzantinischen Kunst in der italienischen Kunstliteratur seit Vasari.
- ^ G. Charles Rump, Eine Überdosis Himmel-Vom Ikonenmaler zum Manieristen: Der spanische Künstler El Greco im Museum Thyssen-Bornemisza.
- ^ Edward Gibbon, Roma İmparatorluğu'nun Gerileyiş ve Çöküş Tarihi
- ^ Helen C. Evans, Kustorin des Departments Mittelalterlicher Kunst im Metropolitan Museum of Art, New York im Interview mit NIN, 5.
- ^ Claudia Beelitz: Eduard Steinberg.
- ^ Holger Alexander Klein: Byzanz, der Westen und das „wahre“ Kreuz 24 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Kolloquium an der Philosophischen Fakultät der Universität zu Köln, 2008 Kolloquium Byzanz und der Westen. 28 Temmuz 2012 tarihinde WebCite sitesinde arşivlendi
- ^ SWR2 Highlights, Radiobericht zur Warhol Ausstellung im Byzantinischen Museum Athen [//de.wikipedia.org/w/index.php?title=Wikipedia:Defekte_Weblinks&dwl=http://www.ardmediathek.de/ard/servlet/content/3256334;jsessionid=32EA9ED624E5D844C98DC6577D1BD3BB 16 Aralık 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Seite nicht mehr abrufbar], Suche im Webarchiv: @1[]@2 16 Aralık 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Vorlage:Toter Link/www.ardmediathek.de [https://wayback.archive.org/web/*/http://www.ardmediathek.de/ard/servlet/content/3256334;jsessionid=32EA9ED624E5D844C98DC6577D1BD3BB Andy Warhol neu entdecken.
- ^ Andy Warhol. 14 Mayıs 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Bill Broadway Washington Post Staff Writer, Saturday, September 19, 1998; Page C07 A Look at Andy Warhol's Spiritual Side 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ A New Start: FT: Andy Warhol’s paintings at Grand Palais 17 Ekim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. xinkaishi.typepad.com. 27.
- ^ Daniel Schreiber: Eine Ausstellung in Athen verknüpft Religion mit Pop-Art[]. monopol-magazin.de. 27.
- ^ Annemarie Weyl Carr: Images: Expressions of Faith and Power.
- ^ Annemarie Weyl Carr: S.144
- ^ Annemarie Weyl Carr: S. 143
Konuyla ilgili yayınlar
- Sevcan Yıldız, Bizans Tarihi, Kültürü, Sanatı ve Anadolu'daki İzleri, Detay yayıncılık, 2009.
- Engin Akyürek, Bizansta Sanat ve Ritüel, Kabalcı Yayınevi, 1996.
- Cyril Mango, Bizans Mimarisi, 2006
- Runchman, Hon. S. (1944). "Bizans sanatı" (PDF). Arkitekt. 1944 (147-148). ss. 77-79, 82. 1 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 28 Aralık 2019.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bizans sanati genel olarak 4 yuzyil ile 15 yuzyil arasinda varligini surduren Bizans Imparatorlugu doneminde yapilan sanata verilen addir Bunun disinda Bizans sanatindan etkilenen Yakin Dogu Kafkasya Balkan Hazar denizi ve Rusya gibi komsu bolgelerde de etkisini gostermistir Istanbul un Fethi nden sonra da devam eden Bizans sanati etkisi Karolenj ve Otto donemi sanati ve mimarisini de etkilemistir Bizans sanati daha cok dini sanat olarak da ele alinabilir Mozaik kitap sanatlari ikonalar freskler vb baslica inceleme alani arasindadir Bizans donemi kilisesi Ayasofya Istanbul Kayser I Justinianus Ravenna da bulunan San Vitale Kilisesi mozaigi Pantokrator Isa mozaigi Kariye IstanbulKayser Justinianus ya da I Anastasius fildisi kesimi Barberini Diptychon Paris Louvre Meryem in olumu fresko detayi Dormition yaklasik 1265 Sopocani Sirbistan Isa nin mezarindaki melek freskosu detayi yaklasik 1235 Mileseva Sirbistan Bizans sanati dunyanin bircok ulkesinde universite duzeyinde arastirma konusudur Turkiye de Bizans sanati ve tarihinin egitimi hem sanat tarihi hem de arkeoloji bolumlerinde verilmektedir GirisKayser Justinianus un tasvir edildigi kaybolan Augustaion aniti Justinjen Sutunu Nymphirios un cizimi Konstantinopolis te bulunuyordu Budapeste Universite Kutuphanesi Ms 35 fol 144 v Antik donem sanatindan dogan ve daha sonralari Hristiyan geleneginde gelisen Bizans sanati ve kulturu gunumuze degin onemini ozellikle Ortodokslar nezdinde korumayi surdurmektedir Bizans sanati Orta Cag dan bu yana bati Avrupa da gelismekte olan romanesk ve gotik sanata bir kutup olusturmakla kalmamis bu iki kultur arasinda hem ideolojik hem de psikolojik bir sinirin ifadesi olmustur Bu nedendendir ki bu alan cogu zaman bati sanatinin gerisinde ele alinmistir Ozellikle bati sanati cercevesinden Bizans sanatina yonelik negatif bakis acilari Giorgio Vasari ile baslamistir Giorgio Vasari nin orijinallik ve gelisim acisindan yaptigi degerlendirmeler sertlik devamlilik ve sematizm gibi ana basliklar uzerinde yogunlasmistir Buna karsin bati sanatinda daha ozgur bicimler kullanilmaktadir Vasari nin dusuncesine gore bu durum bati sanatinin ustunlugunu kanitlamak icin yeterlidir Ancak Vasari inanis ile birlikte ilahilestirilen Bizans sanati eserleri olan ikonalar Freskler ve Mozaikler uzerine pek bir yorum getirememistir Edward Gibbon tarafindan kaleme alinan bir diger dikkat cekici eserde ise Bizans sanati asagilanmakla kalmamis tum bu donem Roma imparatorlugu nun bin yillik curume sureci ve antik donem sanatinin cokusu olarak ifade etmistir Bizans sanatinin pozitif olarak degerlendirilmesi ilk olarak 20 yuzyilin baslarinda modern ve soyut sanat anlayisinin hayatimiza girmesi ile birlikte olmustur Bu donemde bircok batili sanatci Bizans sanatinda kullanilan figurlerden etkilenmis ve model olarak kullanmistir Bu durum Bizans sanati ve kulturunun onemi ve dunya sanatindaki yerinin kavranmasina yardimci oldu Bizans sanatindan etkilenerek eser veren modern sanatcilar arasinda Andy Warhol sayilabilir Marilyn MonroePortresi sema ve tip olarak Bizans ikonografisine uymaktadir Bizans Sanatinin gelisimiErken donem Bizans sanati ve Justinianus Donemi Erken donem Bizansi hem gec antik donem hem de Orta Cag in baslarinda Akdeniz bolgesine hakim bir kulturdu Bizans doneminden kalma haclar ve arkeolojik kalintilar Bu donemde Bizans sanatini antik donem sanatindan ayirmak oldukca zordur Kayser Justinyen doneminde yasanan altin cag onun imparatorluga ozgu anitsalligi ve mimarisi gec antik donemi sanatindan etkilenmistir Bazi arastirmacilara gore Isa nin elcisi sayilan kaysere duyulan saygi Roma Imparatorluk kultunun bir devami olarak gorulmelidir Bu durum Konstantin in Konstantin Sutunu zamanindan beri antik donem paralari fildisi oymalari ve mozaikler de oldugu gibi anitsal heykellerde de kendisini kanitlar niteliktedir Ornegin Justinyen Augustaion da uzerinde kendisinin at ustunde suretinin yer aldigi bugun kaybolan zafer sutununu diktirmistir Justinyen Sutunu Ana kilise olarak insa edilen Aya Sofya da erken donem Bizans sanatinin antik mermer sutunlar antik kiliselerden getirilmisti Hristiyan oryantal ve yeni bir karisimi gibidir San Vitale Kilisesi disinda illerde bulunan kiliseler cogunlukla bazilikal semayi takip etmislerdir Ikonoklazm Bizans devleti tabiri caizse ilk olarak Justinyen den sonra Orta Caga girebilmis ve gec antik koklerinden uzaklasmistir Islam in yayilisi ve Bizans devletinin genislemesini kucuk asya balkanlar ve guney Italya ile sinirlayan 7 ve 9 yuzyillar arasi gecis donemi siddetli teolojik tartismalara sahne olmustur Makedon ve Komnenoslar Donemi Makedon hanedanlari ile guclenen Bizans Akdeniz bolgesinde tekrar gucleri eline almaya baslamistir Bu donemde yasanan canlanma Makedon Ronesansi olarak da adlandirilir Bu donem sanatinda gorulen yeni stiller Orta donem Bizans sanatini 843 1204 da etkileyecektir Konstantinopolis in 1204 yilindaLatinler tarafindan ele gecirilmesi ile birlikte Bizans sanati Yunan hanedaninin yerlestigi Selanik ve Trabzon gibi sehirlerde kendini gostermeye baslamistir denebilir Paleologos donemi Latinlerin Konstantinopolis te surdurdukleri hukumdarlik sonrasi sehir bir hayli zarar gormus ve eski ihtisamini kazanamamistir Sehir eski donemde elinde bulundurdugu kultur merkezi olma ozelligini yitirmistir Bu nedendendir ki cogu sanatci farkli Ortodoks Slav ve balkan ulkelerine goc etmistir bu durum bu ulkelerde Bizans sanatinin gelismesi ve yayilmasina yol acmistir Ozellikle erken Ronesans olarak nitelenebilecek ve manastiri freskleri antik stilin uzerinde dogal gercekcilik ve figurlerin plastik tasvirleri acisindan Avrupa da Paleologos Ronesansi olarak da bilinen doneme dair guzel orneklerdendir Ilk olarak baskentin Paleologos Hanedani tarafindan geri alinmasiyla Konstantinopolis sehri yenilenmeye ve gec donem Bizans sanatinin merkezi olmaya baslamistir 1261 1453 Ancak gec doneme ait cogu eser de Istanbul un fethi nden sonra kaybolmus ya da zarar gormustur Istanbul un fethi nden sonra Yunanistan in dogu kilisesi sanati post bizans donemi sanati olarak adlandirilmistir Bizans sanati ile akraba olan diger Ortodoks ulkelere ait Hristiyan sanati bugunku sinirlar eskileriyle ayni olmamasina ragmen genellikle bugunku ulkelerin isimleriyle eski rus sanati eski bulgar sanati gibi ele alinir Resim ikonlari Stefan Dusan 1350 Bizans sanatinda resim daha cok Fresko olarak karsimiza cikmakta ve onemli bir rol oynamaktadir Bununla birlikte ikonlar Bizans sanatinin sembolunu teskil etmektedirler Resimli tasvirler teolojik metinlere dolayisiyla Hristiyanlik inancina baglanmistir Bu anlamda dini resimlere gosterilen saygi neredeyse en az dinin kendisi kadar eski tarihlere uzanmaktadir Resimlere yonelik ilk ifadelere Hristiyanlik dininin devlet dini haline geldigi 4 yuzyilda rastlanmaktadir Burada ilk olarak bir tasvir ihtiyaci dogdugundan soz edilebilir 6 yuzyilda Resimlere duyulan saygi kilise tarafindan da onaylaniyordu Ancak burada normal ibadet ile resimlere yapilan ibadeti ayirmak gerekir Dini alanda ilk olarak kabul edilen en ideal ikonografik sekil Veronikanin mendili Isa nin son olarak terini sildigi mendil uzerinde bulunan Vera ikonu olarak da adlandirilan Arketip hakikat sembolu olarak da kabul edilen Isa nin sureti idi Latince vera gercek ve Yunanca eikona Resim yani gercek resim bir rivayete gore insan tarafindan degil tanri tarafindan gonderilmistir Bu Arketip bir portre nin ideal formlari olarak dusunulmus dolayisiyla sanatsal dunyayi da etkilemistir Ikonlarin kult tarihi bu cesit mucizevi resimler dogaustu olaylar ile baslamaktadir Erken Hristiyanlik doneminde de resimlerin bir mucize ile taclandirilmasi ve bu sayede kendilerini aciklamalari makbuldu Ayni zamanda insan tarafindan yapilmayan resme dair sanatsal bir ayrim da kendini gosteriyordu Ikonlar Bizans ikonu Konstantinopolis 14 yuzyil baslari Ohri Ikon muzesi Ikon diyerek fresk mozaik yahut tuval vb panel uzerine islenmis diger sanat urunlerini alm Bildtafel eng panel painting bir kenara ayirmak dogru degildir hem fresk hem mozaik hem de tuval uzerine yapilmis resimler ikon ozelligi tasiyabilir Panel resimleri olarak islenen Ikonlarin yayilmasina yonelik kayitlar hem erken hem de orta Bizans doneminde oldukca azdir Bir yanda bu ikonlarin cogu Ikonoklazm sureci boyunca zarara ugratilmis diger bir yandan bu donemden gunumuze kalan organik materyaller tahta gibi zaman kosullari sebebiyle korunamamistir Stil olarak daha cok gec ve post bizans donemi ozelliklerini yansitsalar da bu donemden ele gecirilen bazi ikonalar mevcuttur Ornegin Katerina Manastiri ndan ele gecen Petrus Ikonasi Ikonlar ilk olarak 8 yuzyilda kiliselerin Naos bolumunde Bema ve Altar arasinda bulunan ozel ibadet resimleri olarak tanimlanmistir Altar onundeki sutunlar arasinda yer alan tahta ikonalar ise ilk olarak gec bizans doneminde kullanilmaya baslanmistir Kiliselerde gelisen ikonostasis ile birlikte ozellikle 12 ve 15 yuzyillar arasinda ibadet icin kullanilan ikonlara ihtiyac artmis ve durum yine ayni tarihlerde ikon uretiminin artisina sebep olmustur Eskisehir de bulunmus Bizans doneminden kalma Isa figuru Eskisehir Arkeoloji Muzesi nde sergilenmektedir Buyuk boy imal edilen ikonlar yaninda kucuk boy imal edilen ikonlar da mevcuttur Bu kucuk ikonlar daha cok altin gumus mucevher fildisi gibi degerli materyallerden uretilmislerdir Buyuk panel ve tuval resimlerinin olusturdugu ikonlar erken donemlerde cok nadir karsimiza cikmaktadir Buna karsin 12 yuzyilda sayilari hizla artmistir 12 yuzyil baslari ile yayilmaya baslayan buyuk boy tahta ikonlar 14 ve 15 yuzyila gelindiginde neredeyse 1 metreye ulasmistir MimariBizans mimarisi kendi icinde erken donem orta donem ve gec donem Bizans mimarisi olarak uce ayrilir Bkz Bizans MimarisiBu alt basligin genisletilmesi gerekiyor Sayfayi duzenleyerek yardimci olabilirsiniz Bizans sanatinin Slav halklarinca devralinisiBizans Imparatorlugu yikildiktan sonra bile Bizans sanati Ortodoks kulturunde yasamaya devam etmistir Balkanlarda yerlesen ve Hristiyan inancini kabul eden Slav halklari Bizans sanatinin tamamen takipcisi olmuslar kiliselerdeki soylu tasvirlerini bile Bizans kayseri kiyafetleri ile tasvir etmislerdir Guney Slavlari ve kuzey Slavlari Ruslar arasinda bugun bile Bizans sanati hala varligini surdurmektedir Balkanlarda Bizans tan devralinan ve 12 yuzyildan itibaren artik Slavlarca da gelistirilen Bizans sanati ozellikle mimaride kendini acik bir bicimde gostermistir Bunu ozellikle gunumuz Makedonya cografyasina yayilan Orta Cag Sirbistan mimarisi ile gozlemlemek mumkundur Bizans gelenegini takip eden ote yandan gunbegun kendine ozgun yeniliklerini de ortaya koyan Orta Cag Sirbistan mimarisi bu anlamda yine Bizans sanatinin inceleme alani icine girer Temel olarak Orta Cag Sirbistan mimarisi kendi icinde 3 temel baslik altinda Raska 1170 1282 Vardar 1282 1371 ve Morava 1371 1459 olarak ele alinir Ayrica bakinizKibris taki duvar resimli kiliseler listesiKaynakca Helen C Evans Hrsg Byzantium Faith and Power 1261 1557 S 4 63 Metropolitan Museum of Art New York 2004 ISBN 0 300 10278 X Maryan W Ainsworth A la facon grece The Encounter of Northern Renaissance Artists with Byzantine Icons Jovan Cirilov Vizanija NIN 2 Gabriele Bickendorf Maniera Greca Wahrnehmung und Verdrangung der Byzantinischen Kunst in der italienischen Kunstliteratur seit Vasari G Charles Rump Eine Uberdosis Himmel Vom Ikonenmaler zum Manieristen Der spanische Kunstler El Greco im Museum Thyssen Bornemisza Edward Gibbon Roma Imparatorlugu nun Gerileyis ve Cokus Tarihi Helen C Evans Kustorin des Departments Mittelalterlicher Kunst im Metropolitan Museum of Art New York im Interview mit NIN 5 Claudia Beelitz Eduard Steinberg Holger Alexander Klein Byzanz der Westen und das wahre Kreuz 24 Eylul 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kolloquium an der Philosophischen Fakultat der Universitat zu Koln 2008 Kolloquium Byzanz und der Westen 28 Temmuz 2012 tarihinde WebCite sitesinde arsivlendi SWR2 Highlights Radiobericht zur Warhol Ausstellung im Byzantinischen Museum Athen de wikipedia org w index php title Wikipedia Defekte Weblinks amp dwl http www ardmediathek de ard servlet content 3256334 jsessionid 32EA9ED624E5D844C98DC6577D1BD3BB 16 Aralik 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Seite nicht mehr abrufbar Suche im Webarchiv 1 olu kirik baglanti 2 16 Aralik 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Vorlage Toter Link www ardmediathek de https wayback archive org web http www ardmediathek de ard servlet content 3256334 jsessionid 32EA9ED624E5D844C98DC6577D1BD3BB Andy Warhol neu entdecken Andy Warhol 14 Mayis 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Bill Broadway Washington Post Staff Writer Saturday September 19 1998 Page C07 A Look at Andy Warhol s Spiritual Side 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde A New Start FT Andy Warhol s paintings at Grand Palais 17 Ekim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde xinkaishi typepad com 27 Daniel Schreiber Eine Ausstellung in Athen verknupft Religion mit Pop Art olu kirik baglanti monopol magazin de 27 Annemarie Weyl Carr Images Expressions of Faith and Power Annemarie Weyl Carr S 144 Annemarie Weyl Carr S 143Konuyla ilgili yayinlarSevcan Yildiz Bizans Tarihi Kulturu Sanati ve Anadolu daki Izleri Detay yayincilik 2009 Engin Akyurek Bizansta Sanat ve Rituel Kabalci Yayinevi 1996 Cyril Mango Bizans Mimarisi 2006 Runchman Hon S 1944 Bizans sanati PDF Arkitekt 1944 147 148 ss 77 79 82 1 Agustos 2014 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 28 Aralik 2019