Türk Hava Yolları'nın 6491 sefer sayılı uçuşu, Türk Hava Yolları adına ACT Airlines tarafından işletilen ve 16 Ocak 2017 günü Hong Kong'dan İstanbul'a gitmesi planlanan bir kargo uçağının Kırgızistan'daki duraklama noktasına inmeye çalışırken yerleşim bölgesine düşmesiyle sonuçlanan uluslararası bir kargo uçuşudur. Uçağın 4 kişilik mürettebatı ve havalimanının yaklaşık 2 kilometre (1,2 mi) batısındaki Daça-Su yerleşim yerinde bulunan 17'si çocuk 35 yerel sakin olmak üzere toplam 39 kişi kaza sonucunda öldü, 36 yerel sakin de çeşitli şiddetli yaralanmalar geçirdi. Resmî açıklamalara göre uçağın kargo bölmesinde 85.618 kilogram tüketim malı vardı.
Özet | |
---|---|
Tarih | 16 Ocak 2017 |
Olay türü | Kaza |
Bölge | Manas Uluslararası Havalimanı, Bişkek, Kırgızistan |
Koordinatlar | 43°03′26″K 74°26′14″D / 43.05722°K 74.43722°D |
Toplam ölü sayısı | 39 |
Hava taşıtı | |
Kazadan beş gün önce çekilen TC-MCL | |
Kalkış | Hong Kong Uluslararası Havalimanı, Hong Kong |
Duraklama | Manas Uluslararası Havalimanı, Bişkek, Kırgızistan |
Destinasyon | İstanbul Atatürk Havalimanı, İstanbul, Türkiye |
Mürettebat | 4 |
Ölü sayısı | 4 |
Kurtulanlar | 0 |
Hava taşıtı modeli | Boeing 747-412F |
İşletmeci | Türk Hava Yolları adına ACT Airlines |
Sefer sayısı | TK6491 |
Kuyruk numarası | TC-MCL |
Zemin kayıpları | |
Zemin ölümleri | 35 |
Zemin yaralanmaları | 36 |
İnişe geçen uçak, Manas Uluslararası Havalimanı'ndaki 26 numaralı pistin tüm uzunluğu boyunca uçtu ve pistin son ucunun 900 metre ötesinde yere değdi. Kazanın ardından 17 Ocak 2017 Salı günü Kırgızistan'da 1 günlük ulusal yas ilan edildi. Kırgızistan Hükûmeti ve ACT Airlines uçağın yakıt ikmali ve mürettebat değişikliği için Bişkek'e inişe geçtiğini açıklasa da Kırgızistan muhalefeti uçağın kargo enkazında Rusça ve Kırgızca etiket basılı ürünler bulunduğu, ACT Airlines'ın uçakta Hong Kong'dan İstanbul'a direkt gidecek yakıt olduğunu açıklamasından dolayı kargoların Bişkek'te indirileceğini ve havalimanında kaçakçılık veya yolsuzluk yapılıyor olabileceğini söyledi.
Kazanın ardından Devletler Arası Havacılık Komitesi; yaptığı araştırma sonucunda uçağın herhangi bir arızasının olmadığını veya hava trafik kontrolörlerinin bir hata yapmadığını, uçağın pilotaj hatası nedeniyle yanlış süzülüş hattını yakalaması sonucunda kaza yaptığını açıkladı.
Uçak
13 Ocak 2003'te üretilen ve TC-MCL kuyruk numaralı Boeing 747-412F (üretici seri numarası 32897), Türk Hava Yolları adına ACT Airlines (günümüzde MyCARGO Airlines) tarafından işletiliyordu. 4 adet turbofan motoruyla donatılmıştı. Kaza anında 46.820 uçuş saati ve 8.308 inişi vardı.
Uçağın ilk uçuşu 13 Ocak 2003'te N5022E kuyruk numarasıyla Boeing tarafından gerçekleştirildi. 27 Şubat 2003 tarihinde Singapore Airlines Cargo'ya teslim edildi ve 9V-SFL kuyruk numarasını aldı. 5 Aralık 2015'te uçak MyCargo Airlines'a teslim edildi. 1 Ocak 2016'dan itibaren Qatar Airways Cargo için işletilmeye, 11 Ocak 2017'de ise Türk Hava Yolları için işletilmeye başlandı. Son (C türü bakım kontrolü) 6 Kasım 2015'te tamamlandı.
2 Aralık 2011'de Singapore Airlines Cargo tarafından işletildiği sıralarda uçak bir kaza yaptı. Singapur Changi Havalimanı'na indikten sonra pistten taksi yoluna dönerken çim araziye çıktı. İniş takımları, fren sistemlerinin bir kısmı ve 3 numaralı motorun fan kanatları zarar gördü. Singapur Hava Kazası Araştırma Bürosunun yaptığı araştırma sonucunda, uçağın taksi yoluna dönmesi için yeterince yavaşlamadığı anlaşıldı.
Mürettebat
Kargo uçuşu olması nedeniyle uçakta sadece 4 mürettebat bulunuyordu. Bunlar; kaptan pilot İbrahim Gürcan Dirancı, yardımcı pilot Kazım Öndül, yükleme uzmanı Melih Aslan ve uçuş mühendisi İhsan Koca idi. Kaza sonucunda mürettebattan kurtulan olmamıştır.
Kaptan pilot İbrahim Gürcan Dirancı kazanın gerçekleştiği gün 59 yaşındaydı. Pilotluk eğitimini 30 Ağustos 1981'de Hava Harp Okulunda tamamlayan Dirancı'nın 820 saati Boeing 747'de olmak üzere toplam 10.808 uçuş saati vardı. Kazadan önceki son bir ay içerisindeki uçuş saati 39 saat 36 dakikaydı. Yardımcı pilot Kazım Öndül ise kazanın gerçekleştiği gün 59 yaşındaydı. Pilotluk eğitimini 30 Ağustos 1980'de Hava Harp Okulunda tamamlayan Öndül'ün 1.758 saati Boeing 747'de olmak üzere toplam 5.894 uçuş saati vardı. Kazadan önceki son bir ay içerisindeki uçuş saati 32 saat 33 dakikaydı.
1 Mart 2010'da kaptan pilot İbrahim Gürcan Dirancı'nın komuta ettiği ACT Havayolları Airbus A300 TC-ACB kargo uçuşunda Bagram Havalimanı'na inişte uçağın sol ana iniş takımı açıldığında yerine kilitlenmedi. İniş sırasında sol ana iniş takımı kırıldı, uçak 03 pistinden sapmaya başladı ve pistten çıktı. Ölen veya yaralanan olmadı. Uçak 4 gün içinde hurdaya ayrıldı.
Uçuş ve kaza
15 Ocak 2017'yi 16 Ocak'a bağlayan gece, Boeing 747-412F TC-MCL uçağının mürettebatı, kargo yükünü taşımak için Hong Kong Uluslararası Havalimanı'ndan Manas Havalimanı (Bişkek) üzerinden İstanbul'daki Atatürk Havalimanı'na 6491 sefer sayılı uçuşu gerçekleştiriyordu. 85.618 kilo yük uçağa Hong Kong'da yüklenmişti. Kırgızistan makamlarının ve IAC'nin açıklamalarına göre Manas Havalimanı ise mürettebat değişikliği ve yakıt ikmali için transit havalimanı olarak planlanmıştı.
Kargo yükü tam olarak açıklanmasa da IAC'nin raporunda tüketim malı olarak belirtildi.Devlet Ulusal Güvenlik Komitesi ise uçakta ev aletleri, cep telefonu aksesuarları bulunduğunu açıkladı. Ayrıca kazanın ardından yerliler telefon ve su ısıtıcısı gibi elektronik cihazlar buldu.
Mürettebatın 12-15 Ocak 2017 tarihleri arasında Hong Kong'daki bir otelde 69 saatlik dinlenme süresi vardı. Hong Kong Havalimanı'ndan kalkış, planlanan saatten 2 saat 2 dakika gecikmeyle 15 Ocak 2017 saat 19.12'de gerçekleştirildi. Kalkış, tırmanış ve uçuş sırasında uçak sistemleri stabil bir şekilde çalışıyordu.
16 Ocak 2017 günü saat 00.41'de, uçak KAMUD referans noktası üzerinden 34.100 fit (10.400 m) uçuş seviyesinde Bişkek ATC Bölge Kontrol Merkezinin kontrol sahasına girdi (Çin'de belirlenmiş ayrılma sistemine göre). Saat 00.51'de mürettebat iniş için 22.000 fit (6.700 m) irtifaya alçalma izni istedi. Saat 00.59'da, mürettebat Manas Havalimanı için hava durumu bilgilerini aldı: "Pist görüş mesafesi; pist eşiğinde 400 m, pist orta noktasında ve pist sonunda 300 m, dikey görüş mesafesi 130 ft". Saat 01.01'de mürettebat açıkça belirtilen şu verileri aldı: pistin ortasında pist görüş mesafesi 300 m, dikey görüş mesafesi 150 ft.
01.03'te mürettebat alçalma talep etti, kontrolör 18.000 fit (5.500 m) irtifanın altına inilmeyecek şekilde alçalmaya izin verdi. 01.10'da kontrolör hava durumunu bildirdi: "rüzgâr sakin, görüş mesafesi 50 m, pist görüş mesafesi 300 m, (dondurucu sis) mevcut, dikey görüş mesafesi 160 ft" ve mürettebatın yaklaşıma devam edip etmeyeceğini sordu. Mürettebat yaklaşıma devam edeceklerini bildirdi.
Mürettebat, standart yaklaşma çizelgesine uygun olarak 26 numaralı piste yaklaşma gerçekleştirdi. 01.11'de kontrolör mürettebatı bilgilendirdi: "…geçiş seviyesi altı sıfır ve ILS, 26 numaralı piste yaklaşım için hazır." 01.15'te mürettebat kontrol kulesiyle iletişime geçti. Kule kontrolörü 26 numaralı pisti inmeleri için boşalttı ve hava durumunu bildirdi.
Uçak, 26 numaralı pistin eşiğine planlanan irtifadan çok daha yüksek bir irtifada yaklaştı. İnmeye devam eden uçak, pistin tüm uzunluğu boyunca uçtu ve pistin en uzak ucundan yaklaşık 900 m mesafede yere değdi. 20 m hareket ettikten sonra uçak, havalimanının dış beton bariyerine ve pistin ilerisindeki Daça-Su adlı yerleşim yerinde bulunan binalarına çarptı. Uçak sağa 90°'den daha büyük bir açıyla döndü, uçağın gövdesi parçalandı ve kokpit gövdeden ayrıldı. Yere ilk dokunduğu noktadan yaklaşık 440 m mesafede, uçağın kokpiti tuğla bir eve çarptı. Uçağın hareketi, kokpitin ayrıldığı yerden yaklaşık 60 m uzakta tamamen durdu. Uçağın kuyruk bölümü ve bazı parçalar uçağın yere ilk dokunduğu noktadan yaklaşık 470 m uzakta bulundu. Uçak tamamen parçalandı ve uçağın önemli bir kısmı yangın yüzünden hasar gördü.
01.17'de kule kontrolörü uçağın pozisyonunu istedi ancak mürettebattan cevap alamadı.
Enkaz alanı
Kaza, Manas Havalimanı'nın 26 numaralı pistinin sonunda meydana geldi. Havalimanının yakınındaki yüzey düzdür ve yerleşim alanı vardır. Bölgenin bazı bölümleri ağaçlarla kaplıdır.
Kaza sırasında uçak 255° başta iniyordu. Kaza alanı yaklaşık 550 m uzunluğunda ve 40–60 m genişliğinde olup alanda uçak enkazının yanı sıra hasarlı veya yıkılmış evler bulunmaktaydı. Daça-Su köyündeki kaza yerinde toplam 19 ev yıkıldı ve 7 ev hasar gördü. Köyde toplam 427 hane bulunuyordu ve 1.434 kişi yaşıyordu.
Kazadan sonra araştırmacıların pistte yaptığı muayene sırasında, pist yüzeyinde uçakla alakalı bir iz ya da parça bulunamadı. Uçağın inişi, pistin sonundan yaklaşık 900 m uzaklıkta gerçekleşmişti. Uçağın civardaki nesnelere verdiği hasardan uçağın iniş sırasında yavaşça alçaldığı anlaşılıyordu.
17 Ocak 2017'de Kırgızistan basını ACT Airlines'ın web sitesinde yaptığı bir basın açıklamasından ötürü mağdurlara tüm maddi ve maddi olmayan kayıplar için tazminat ödemeyi amaçladığını bildirdi. Ekim 2017'de tüm etkilenen kişilere ve yakınlarına (135 kişi) ACT Airlines tarafından tazminat ödendiği açıklandı ancak tazminatın miktarı açıklanmadı.
Kaza sonrası
Başbakan Yardımcısı Muhammedkalıy Abılgaziyev kaza günü sabahın sonlarına doğru olay yerinde 1000'den fazla kurtarma görevlisinin bulunduğunu bildirdi. Sağlık Bakanı Talantbek Batyraliyev yerel saatle 23.46'ya kadar yaklaşık 56 doktor ve psikolog ile 14 ambulans ekibinin olay yerine gönderildiğini bildirdi.
Görgü tanıkları bazı acil müdahale ekiplerinin ve yerlilerin uçağın kargo bölmesinde bulunan elektronik cihazları aldığını gördü. Bazı kişiler enkazı yağmaladıkları gerekçesiyle tutuklandı.
Bağımsız Devletler Topluluğu,Rusya devlet başkanı,Türkiye başbakanı,İran Dış İşleri Bakanı,ABD başkanı,Beyaz Rusya devlet başkanı ve Papa Franciscus başsağlığı diledi. Cumhurbaşkanı Atambayev 17 Ocak Salı günü Kırgızistan'da ulusal yas ilan etti. Ayrıca Çin'e yapacağı ziyareti iptal ederek Bişkek'e geri döndü. Kırgızistan otoriteleri mürettebatın inişi durdurup pas geçmek yerine inmek için kararlı bir girişimde bulunduklarını belirttiler.
Kazanın ardından birçok basın kuruluşu, kazayı yapan uçağın ACT Airlines'a ait olmasına rağmen haberlerinde bir Türk Hava Yolları uçağının kaza yaptığını belirtti. Türk Hava Yolları, uçağın ve mürettebatın onlara ait olmadığını ve kaza yapan uçağın ve mürettebatın ACT Airlines'a ait olduğunu söyleyen bir basın açıklaması yaptı. Yine de uçuş Türk Hava Yolları uçuş numarası altında gerçekleştirilmişti.
37 kişi Kırgızistan Sağlık Bakanlığına ait sağlık kuruluşlarına getirildi, başarılı bir tedaviden sonra 36 tanesi taburcu edildi, bir kişi hastanede öldü. Hastanede ölen kişinin 29 yaşında olduğu ve tüm müdahalelere rağmen başarılı olamadıkları açıklandı. 18 Ocak 2017'de Kırgızistan'daki Türkiye Büyükelçiliği temsilcisi, tanımlamak ve daha sonra Türkiye'ye geri götürmek için uçak mürettebatının cesetlerini aldı. 24 Ocak 2017'de, mürettebatın dördüncü üyesinin kimliğini belirlemek üzere Türkiye'den bir DNA inceleme uzmanı Cumhuriyet Adli Tıp Uzmanlık Merkezine geldi.
Anıt
13 Ocak 2018'de, kazadan yaklaşık bir yıl sonra kazanın gerçekleştiği Daça-Su yerleşim yerine ölenlerin anısına törenle bir anıt açıldı. Açılışı Kırgızistan Cumhurbaşkanlığı İdaresi Başkan Birinci Yardımcısı Muhammedkalıy Abılgaziyev yaptı. Abılgaziyev yaptığı konuşmada ölen yerlilerin ailelerine ACT Airlines tarafından tazminat ödendiğini açıkladı. Anıtın üstünde ölen 39 kişinin adı ve kaza yapan uçağın bir tasviri vardır.
Bişkek'e geliş sebebi
Acil Durum Bakanı Kubatbek Boronov; kazadan 2 gün sonra, 19 Ocak 2017'de uçağın taşıdığı kargonun Kırgızistan'a ait olmadığını ve İstanbul'da boşaltılmasının planlandığını ve tüm kargoların yandığını açıkladı. Ayrıca Kırgızistan Hükûmeti, uçağın yakıt ikmali yapmak için Bişkek'e geldiğini açıkladı. ACT Airlines, yaptığı bir basın açıklamasında uçağın Hong Kong'dan İstanbul'a aktarmasız uçmak için yeterli yakıtı olduğunu açıkladı. Aynı gün ACT Airlines genel müdür yardımcısı Hamza Tiglay, yakıt ikmali ve mürettebat değişikliği için Bişkek'e inildiğini söyledi.
Muhalefetteki Ata Meken Sosyalist Partisi milletvekili Ömürbek Tekebayev kargo enkazında Rusça ve Kırgızca etiket basılı ürünler bulunduğunu ve bu ürünlerin açıkça Kırgızistan pazarına yönelik olduğunu söyledi. Ayrıca katıldığı bir parlamento toplantısında bir Türkiye şirketinden mektup aldığını; uçakta Bişkek'e gelmeden direkt olarak İstanbul'a gitmesine yetecek yakıtın bulunduğunu ve uçağın, kargoların Bişkek'te boşaltılması için geldiğini ve hükûmetin doğruları sakladığını söyledi. Havalimanı gümrüğünün kargodan haberi olmadığı için bazı haberler kargonun kaçak olabileceğini yazdı. 27 Ocak'ta nakliye firması Global Link Logistics, Hong Kong'dan gelen bir ACT Airlines uçağının Manas Havalimanı'na varmasını beklediğini açıkladı. Tekebayev bunun ardından havalimanında kaçakçılık veya yolsuzluk yapılıyor olabileceğini söyledi.Kırgızistan Meclisi, kargonun sahibini ve planlanan varış yerini netleştirmek için 11 üyeli bir komisyon kurdu.
Devlet Ulusal Güvenlik Komitesi ise kargonun 1.902 kilogramlık bir kısmının JTI Kazakhstan LLC siparişi üzerine gerçekten Kırgızistan'a getirileceğini; ancak kaza günü Kırgızistan'da boşaltılmayacağını açıkladı. Komitenin açıklamasına göre uçak, Japonya'dan Türkiye'ye kargo taşıyordu. Uçağın Bişkek'te yakıt ikmali yapması gerekiyordu ve ardından tüm malların boşaltılması için Türkiye'ye gidecekti. Kırgızistan'a getirilecek kargo ise 1902 kg ağırlığında elektronik çakmaktı ve 19 Ocak'ta başka bir uçuşla Bişkek'e gönderilecekti. Geri kalan malların tamamının ise İstanbul'dan diğer ülkelere teslim edilmesi planlanıyordu. Kırgızistan Hava Seyrüsefer Devlet Teşkilatının verilerine göre kazadan önceki 2016-2017 yılları arasında 49 kez Hong Kong-Bişkek-İstanbul uçuşu gerçekleştirildi.
26 Şubat 2017'de Tekebayev yolsuzluk eylemleri yapmakla suçlandığı için tutuklandı, 1 Mart 2017'de avukatları aracılığıyla uçaktaki kargonun sahibinin Cumhurbaşkanı Almazbek Atambayev olabileceğini söyledi.
Araştırma
Kazanın nedeni başta belli değildi. Kırgızistan Acil Durumlar Bakanı Kubatbek Boronov, kaza anında Manas'ta sis olduğunu; ancak hava koşullarının kritik olmadığını belirtti. 16 Ocak günü öğleden sonra, iki uçuş kaydedicisinden biri bulundu; diğeri ise daha sonra, enkazı kaldırma sürecinde bulundu. Kazada hem uçuş veri kaydedicisi hem de kokpit ses kaydedicisi hasar gördü; ancak araştırmacılar yine de her iki kayıt cihazından da verileri alabildiler. Türkiye Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü yetkilileri, ACT Airlines'ın Kurtköy'deki merkezine geldi ve incelemek üzerine kaza yapan uçağın ve mürettebatın dosyalarına el koydu.
Başbakan Yardımcısı Abılgaziyev, aynı hava koşullarına rağmen on bir uçağın güvenli bir şekilde indiğini belirterek kazanın nedeninin pilotaj hatası olabileceğini ileri sürdü. Uçağın iki kez inmeye çalıştığını ve bir aşamada pist ışıklarına zarar verdiğini de ekledi. Bu açıklama, uçağın ilk iniş denemesinde düştüğünü söyleyen başka bir resmî açıklama ile çelişiyordu.
Kırgızistan'ın Sivil Havacılık ve Hava Sahası Kullanımı Çok Taraflı Anlaşması katılımcısı olması sebebiyle kazanın araştırmasını Devletler Arası Havacılık Komitesi (IAC) yaptı.Türkiye Ulaştırma Bakanlığı, Kırgızistan otoritelerine yardım etmek üzere kaza soruşturma kurulundan Bişkek'e iki uzman gönderdiğini söyledi. Ayrıca bir Boeing teknik ekibi, talep üzerine Amerika Birleşik Devletleri'nin kaza soruşturma kurumu olan Ulusal Ulaşım Güvenliği Kurulunun yönetimi altında kaza sahasına gitti.
Ayrıca Kırgızistan Hükûmeti, Başbakan Sooronbay Ceenbekov'un emriyle kazanın nedenlerini incelemek için bir hükûmet komisyonu oluşturuldu. Komisyonun başkanı olarak başbakan yardımcısı Abılgaziyev atandı.
IAC'nin kazadan iki ay sonra yayımladığı ön raporunda uçakta herhangi bir arıza bulunamadığına yer verildi. Ancak raporda uçağın yanlış bir süzülüş hattını yakaladığı açıklandı. Ayrıca ACT Airlines temsilcileri mürettebatın bu rota boyunca ilk defa uçuş yapmadığını ve mürettebatın bu rotada uçuş deneyimi olduğunu bildirdi.
4 Mart 2020'de IAC'nin yayımladığı nihai final raporunda kazanın ana nedeni, gece vakti ILS ile inişe geçilmesi sırasında mürettebatın uçağın süzülüş yoluna göre uçak pozisyonu üzerindeki kontrolünün eksik olması ve belirlenen iniş şemasından önemli sapmalar varken zamanında pas geçmek için önlemler almamasıdır. Ayrıca rapora göre ATC kontrolörlerinin talimatları ve eylemleri, belirlenen operasyonel prosedürler ve çizelgelerle uyumluydu.
Büyük olasılıkla kazaya yardımcı olan faktörler raporda şöyle belirtilmiştir:
- Mürettebatın Manas Havaalanı'na inmek için yaklaşma çizelgeleri ile ilgili yetersiz uçuş öncesi brifingi,
- Mürettebatın uçak irtifasının belirlenen grafikte gerekenden daha yüksek olduğunun farkında olmasına rağmen mürettebatın uçağın irtifasını azaltmak için etkili önlemlerinin olmaması ve yerleşik yaklaşım çizelgesi referans noktasına gelmesi,
- Kule kontrolörlerinin görev talimatlarında, uçak pozisyon sapmalarını takip etmelerinin bulunmaması. Bunun için gerekli teknik ekipman mevcuttu,
- Mürettebat üyelerinin karmaşık yaklaşım koşullarından kaynaklanan aşırı psiko-duygusal stresi (gece uçuşu, CAT II inişi, uzun süreli uçuş) ve uzun bir süre boyunca süzülüş hattından sapmalarını ortadan kaldıramamaları.
Galeri
- Önden çekilmiş enkaz alanı
- (Kokpit ses kaydedicisi)
- (Uçuş veri kaydedicisi)
- Yaklaşma çizelgesi (Jeppesen)
- Standart yaklaşma çizelgesi
- Uçuş güzergahı
Kaynakça
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v "Interstate Aviation Committee Air Accident Investigation Commission Final Report on Results of the Air Accident Investigation of Boeing 747-412F TC-MCL" (PDF) (İngilizce). Devletler Arası Havacılık Komitesi. 22 Haziran 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 21 Haziran 2020.
- ^ . Airfleets Aviation. 16 Ocak 2017. 9 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2017.
- ^ a b Kaza açıklaması için Havacılık Güvenlik Ağı'nda kaza açıklaması. 21 Haziran 2020 tarihinde alındı. (İngilizce) "Arşivlenmiş kopya". 2 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Temmuz 2020.
- ^ . Russian Aviation Insider. 16 Ocak 2017. 21 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2017.
- ^ "SIA Cargo B747F 9V-SFL Veering off runway - FR 2013-03-18" (PDF), Singapur Hava Kazası Araştırma Bürosu (İngilizce), 18 Mart 2013, 27 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından (PDF), erişim tarihi: 4 Kasım 2020
- ^ Ranter, Harro. "Incident Boeing 747-412F 9V-SFL, 02 Dec 2011". Havacılık Güvenlik Ağı. 26 Kasım 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Kasım 2020.
- ^ "Kırgızistan'da Türk kargo uçağı düştü! Ölü ve yaralılar var..." Milliyet. 16 Ocak 2017. 21 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Haziran 2020.
- ^ a b "Kırgızistan'daki uçak kazasında ölenlerin sayısı 39'a yükseldi". TRT. 22 Ocak 2017. 25 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Haziran 2020.
- ^ Kaza açıklaması için Havacılık Güvenlik Ağı'nda kaza açıklaması. 12 Ağustos 2020 tarihinde alındı. (İngilizce)
- ^ a b c "Трагедия в Дача-СУ. Вопросы без ответов, которые беспокоят кыргызстанцев" (Rusça). Stan Radar. 19 Nisan 2019. 22 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ağustos 2020.
- ^ a b c . Kaktus (Rusça). 27 Ocak 2017. 30 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2020.
- ^ a b . ELGEZIT (Rusça). 19 Nisan 2019. 30 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2020.
- ^ a b c d e f g h "Suspicions Of Smuggling Swirl Around Airline Tragedy In Kyrgyzstan". RadioFreeEurope/RadioLiberty (İngilizce). 1 Şubat 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ağustos 2020.
- ^ "OpenStreetMap". OpenStreetMap. 28 Ağustos 2004 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Ağustos 2020.
- ^ a b "Belarus' First Deputy Foreign Minister signs Book of Condolences at Kyrgyzstan's embassy". . 18 Ocak 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Ocak 2017.
- ^ a b c d "Interstate Aviation Committee Air Accident Investigation Commission Preliminary Report on Results of the Air Accident Investigation of Boeing 747-412F TC-MCL" (PDF) (İngilizce). Devletler Arası Havacılık Komitesi. 13 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 22 Haziran 2020.
- ^ "История села Дачи СУ, где рухнул грузовой Боинг". KBCITY.kg (Rusça). 22 Ocak 2017. 26 Kasım 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Ağustos 2020.
- ^ Li, Natalya (17 Ocak 2017). "АСТ Airlines выплатит компенсации всем пострадавшим в крушении Боинга" [ACT Airlines, Boeing kazasının tüm kurbanlarına tazminat ödeyecek] (Rusça). Veserni Bişkek. 18 Ocak 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Ocak 2017.
- ^ . Kaktus (Rusça). 10 Ekim 2017. 13 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2020.
- ^ a b "Turkish cargo jet crash kills at least 37 in Kyrgyzstan village". The Daily Telegraph. 16 Ocak 2017. 16 Ocak 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Ocak 2017.
- ^ a b "Kyrgyzstan Cargo Plane Crash: Turkish Airplane Crash Kills Dozens Near Bishkek". International Business Times. 16 Ocak 2017. 17 Ocak 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Ocak 2017.
- ^ "С места авиакатастрофы под Бишкеком мародер унес чайники и мобильные телефоны – СМИ". Gordon. 17 Ocak 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ağustos 2020.
- ^ ["Acıyı ve ıstırabı paylaşıyoruz": BDT liderleri Kırgızistan'a başsağlığı diliyor]. Mir 24 (Rusça). 16 Ocak 2017. 18 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2017.
- ^ "Putin offers condolences to Kyrgyzstan's president over Bishkek plane crash". TASS. 16 Ocak 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Ağustos 2020.
- ^ [Erdoğan, hava felaketiyle ilgili olarak Atambaev'e başsağlığı diledi]. Vestnik Kavkaza (Rusça). 16 Ocak 2017. 23 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2017.
- ^ "Iran Offers Condolences to Kyrgyzstan over Plane Crash - Society/Culture news". Tesnim Haber Ajansı (İngilizce). 7 Ocak 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Ağustos 2020.
- ^ . . 30 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2020.
- ^ . Belta (İngilizce). 16 Ocak 2017. 17 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2020.
- ^ (İngilizce). 30 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2020.
- ^ Tolga Özbek (16 Ocak 2017). "Türk kargo uçağı evlerin üzerine düştü... Çok sayıda ölü var". Hürriyet. 23 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Haziran 2020.
- ^ "Türk kargo uçağı Kırgızistan'da düştü". BirGün. 16 Ocak 2017. 22 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Haziran 2020.
- ^ "Kırgızistan: Türk kargo uçağı pilot hatası nedeniyle düştü". Sputnik Türkiye. 16 Ocak 2017. 23 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Haziran 2020.
- ^ a b [Kırgızistan Havacılık Dairesi Başkan Yardımcısı: Düşen Boeing 747, Pisti Pas Geçemedi, Mürettebat Hemen İnmeye Karar Verdi] (Rusça). AKIpress Haber Ajansı. 17 Ocak 2017. 18 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2017.
- ^ @TurkishAirlines (16 Ocak 2017). "Regarding the ACT Airlines accident in Kyrgyzstan:" (X gönderisi) – X vasıtasıyla.
- ^ . TRT (Kırgızca). 20 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2020.
- ^ "Ceenbekov, Kırgızistan'daki uçak kazasında yakınlarını kaybeden çocuklarla buluştu". Bağımsız Havacılar. 16 Ocak 2020. 11 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Temmuz 2020.
- ^ "Kırgızistan'da MyCargo uçağı kazası kurbanları için anıt". Kırım Haber Ajansı. 16 Ocak 2018. 14 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Temmuz 2020.
- ^ "Kırgızistan'da Boeing-747 uçak kazası kazazadelerine anıt açıldı". Kabar. 14 Ocak 2018. 11 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Temmuz 2020.
- ^ "Фамилии всех 39 погибших вписаны в каменную плиту" (Rusça). Sputnik. 13 Ocak 2018. 12 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Temmuz 2020.
- ^ уналгысы, Автор: Айданбек Акмат уулу Азаттык (23 Ocak 2017). gezitter.org (Rusça). 25 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2020.
- ^ PODOLSKAYA, Darya (19 Ocak 2017). . 24.kg (Rusça). 19 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2020.
- ^ "Аэропорт в Киргизии ответил на сообщения о контрабанде на упавшем Boeing". RBC (Rusça). 19 Ocak 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ağustos 2020.
- ^ a b . Radio Azattyk (Rusça). 26 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2020.
- ^ "Kyrgyzstan: Jailed Opposition Leader Sees Crash Link to Arrest | Eurasianet". eurasianet (İngilizce). 6 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Ağustos 2020.
- ^ "Turkish cargo jet crash kills at least 37 in Kyrgyzstan village". The Daily Telegraph. 16 Ocak 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Ocak 2017.
- ^ a b "Crashed 747's flight recorders badly damaged". Flightglobal. 21 Ocak 2017. 2 Şubat 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Ocak 2017.
- ^ "Türk kargo uçağı binaların üzerine düştü: 37 ölü". Cumhuriyet. 30 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ağustos 2020.
- ^ a b . Sputnik Türkiye. 3 Mart 2020. 3 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2020.
- ^ "Boeing 747-412F TC-MCL 16.01.2017". Devletler Arası Havacılık Komitesi. 16 Ocak 2017. 7 Şubat 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Temmuz 2020.
- ^ "News Releases/Statements". Boeing Mediaroom. 18 Ocak 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Ocak 2017.
- ^ . Sputnik Kırgızistan (Rusça). 18 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2020.
- ^ KABAR, KNIA. . Kabar. 3 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2020.
Dış bağlantılar
- Wikimedia Commons'ta Category:Turkish Airlines Flight 6491 ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
- Flightradar24'da Türk Hava Yolları'nın 6491 sefer sayılı uçuşun verileri 22 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Turk Hava Yollari nin 6491 sefer sayili ucusu Turk Hava Yollari adina ACT Airlines tarafindan isletilen ve 16 Ocak 2017 gunu Hong Kong dan Istanbul a gitmesi planlanan bir kargo ucaginin Kirgizistan daki duraklama noktasina inmeye calisirken yerlesim bolgesine dusmesiyle sonuclanan uluslararasi bir kargo ucusudur Ucagin 4 kisilik murettebati ve havalimaninin yaklasik 2 kilometre 1 2 mi batisindaki Daca Su yerlesim yerinde bulunan 17 si cocuk 35 yerel sakin olmak uzere toplam 39 kisi kaza sonucunda oldu 36 yerel sakin de cesitli siddetli yaralanmalar gecirdi Resmi aciklamalara gore ucagin kargo bolmesinde 85 618 kilogram tuketim mali vardi Turk Hava Yollari nin 6491 sefer sayili ucusuOzetTarih16 Ocak 2017Olay turuKazaBolgeManas Uluslararasi Havalimani Biskek KirgizistanKoordinatlar43 03 26 K 74 26 14 D 43 05722 K 74 43722 D 43 05722 74 43722Toplam olu sayisi39Hava tasitiKazadan bes gun once cekilen TC MCLKalkisHong Kong Uluslararasi Havalimani Hong KongDuraklamaManas Uluslararasi Havalimani Biskek KirgizistanDestinasyonIstanbul Ataturk Havalimani Istanbul TurkiyeMurettebat4Olu sayisi4Kurtulanlar0Hava tasiti modeliBoeing 747 412FIsletmeciTurk Hava Yollari adina ACT AirlinesSefer sayisiTK6491Kuyruk numarasiTC MCLZemin kayiplariZemin olumleri35Zemin yaralanmalari36 Inise gecen ucak Manas Uluslararasi Havalimani ndaki 26 numarali pistin tum uzunlugu boyunca uctu ve pistin son ucunun 900 metre otesinde yere degdi Kazanin ardindan 17 Ocak 2017 Sali gunu Kirgizistan da 1 gunluk ulusal yas ilan edildi Kirgizistan Hukumeti ve ACT Airlines ucagin yakit ikmali ve murettebat degisikligi icin Biskek e inise gectigini aciklasa da Kirgizistan muhalefeti ucagin kargo enkazinda Rusca ve Kirgizca etiket basili urunler bulundugu ACT Airlines in ucakta Hong Kong dan Istanbul a direkt gidecek yakit oldugunu aciklamasindan dolayi kargolarin Biskek te indirilecegini ve havalimaninda kacakcilik veya yolsuzluk yapiliyor olabilecegini soyledi Kazanin ardindan Devletler Arasi Havacilik Komitesi yaptigi arastirma sonucunda ucagin herhangi bir arizasinin olmadigini veya hava trafik kontrolorlerinin bir hata yapmadigini ucagin pilotaj hatasi nedeniyle yanlis suzulus hattini yakalamasi sonucunda kaza yaptigini acikladi Ucak13 Ocak 2003 te uretilen ve TC MCL kuyruk numarali Boeing 747 412F uretici seri numarasi 32897 Turk Hava Yollari adina ACT Airlines gunumuzde MyCARGO Airlines tarafindan isletiliyordu 4 adet Pratt amp Whitney PW4056 turbofan motoruyla donatilmisti Kaza aninda 46 820 ucus saati ve 8 308 inisi vardi Ucagin ilk ucusu 13 Ocak 2003 te N5022E kuyruk numarasiyla Boeing tarafindan gerceklestirildi 27 Subat 2003 tarihinde Singapore Airlines Cargo ya teslim edildi ve 9V SFL kuyruk numarasini aldi 5 Aralik 2015 te ucak MyCargo Airlines a teslim edildi 1 Ocak 2016 dan itibaren Qatar Airways Cargo icin isletilmeye 11 Ocak 2017 de ise Turk Hava Yollari icin isletilmeye baslandi Son C turu bakim kontrolu 6 Kasim 2015 te tamamlandi 2 Aralik 2011 de Singapore Airlines Cargo tarafindan isletildigi siralarda ucak bir kaza yapti Singapur Changi Havalimani na indikten sonra pistten taksi yoluna donerken cim araziye cikti Inis takimlari fren sistemlerinin bir kismi ve 3 numarali motorun fan kanatlari zarar gordu Singapur Hava Kazasi Arastirma Burosunun yaptigi arastirma sonucunda ucagin taksi yoluna donmesi icin yeterince yavaslamadigi anlasildi MurettebatKargo ucusu olmasi nedeniyle ucakta sadece 4 murettebat bulunuyordu Bunlar kaptan pilot Ibrahim Gurcan Diranci yardimci pilot Kazim Ondul yukleme uzmani Melih Aslan ve ucus muhendisi Ihsan Koca idi Kaza sonucunda murettebattan kurtulan olmamistir Kaptan pilot Ibrahim Gurcan Diranci kazanin gerceklestigi gun 59 yasindaydi Pilotluk egitimini 30 Agustos 1981 de Hava Harp Okulunda tamamlayan Diranci nin 820 saati Boeing 747 de olmak uzere toplam 10 808 ucus saati vardi Kazadan onceki son bir ay icerisindeki ucus saati 39 saat 36 dakikaydi Yardimci pilot Kazim Ondul ise kazanin gerceklestigi gun 59 yasindaydi Pilotluk egitimini 30 Agustos 1980 de Hava Harp Okulunda tamamlayan Ondul un 1 758 saati Boeing 747 de olmak uzere toplam 5 894 ucus saati vardi Kazadan onceki son bir ay icerisindeki ucus saati 32 saat 33 dakikaydi 1 Mart 2010 da kaptan pilot Ibrahim Gurcan Diranci nin komuta ettigi ACT Havayollari Airbus A300 TC ACB kargo ucusunda Bagram Havalimani na iniste ucagin sol ana inis takimi acildiginda yerine kilitlenmedi Inis sirasinda sol ana inis takimi kirildi ucak 03 pistinden sapmaya basladi ve pistten cikti Olen veya yaralanan olmadi Ucak 4 gun icinde hurdaya ayrildi Ucus ve kaza15 Ocak 2017 yi 16 Ocak a baglayan gece Boeing 747 412F TC MCL ucaginin murettebati kargo yukunu tasimak icin Hong Kong Uluslararasi Havalimani ndan Manas Havalimani Biskek uzerinden Istanbul daki Ataturk Havalimani na 6491 sefer sayili ucusu gerceklestiriyordu 85 618 kilo yuk ucaga Hong Kong da yuklenmisti Kirgizistan makamlarinin ve IAC nin aciklamalarina gore Manas Havalimani ise murettebat degisikligi ve yakit ikmali icin transit havalimani olarak planlanmisti Kargo yuku tam olarak aciklanmasa da IAC nin raporunda tuketim mali olarak belirtildi Devlet Ulusal Guvenlik Komitesi ise ucakta ev aletleri cep telefonu aksesuarlari bulundugunu acikladi Ayrica kazanin ardindan yerliler telefon ve su isiticisi gibi elektronik cihazlar buldu Murettebatin 12 15 Ocak 2017 tarihleri arasinda Hong Kong daki bir otelde 69 saatlik dinlenme suresi vardi Hong Kong Havalimani ndan kalkis planlanan saatten 2 saat 2 dakika gecikmeyle 15 Ocak 2017 saat 19 12 de gerceklestirildi Kalkis tirmanis ve ucus sirasinda ucak sistemleri stabil bir sekilde calisiyordu 16 Ocak 2017 gunu saat 00 41 de ucak KAMUD referans noktasi uzerinden 34 100 fit 10 400 m ucus seviyesinde Biskek ATC Bolge Kontrol Merkezinin kontrol sahasina girdi Cin de belirlenmis ayrilma sistemine gore Saat 00 51 de murettebat inis icin 22 000 fit 6 700 m irtifaya alcalma izni istedi Saat 00 59 da murettebat Manas Havalimani icin hava durumu bilgilerini aldi Pist gorus mesafesi pist esiginde 400 m pist orta noktasinda ve pist sonunda 300 m dikey gorus mesafesi 130 ft Saat 01 01 de murettebat acikca belirtilen su verileri aldi pistin ortasinda pist gorus mesafesi 300 m dikey gorus mesafesi 150 ft 01 03 te murettebat alcalma talep etti kontrolor 18 000 fit 5 500 m irtifanin altina inilmeyecek sekilde alcalmaya izin verdi 01 10 da kontrolor hava durumunu bildirdi ruzgar sakin gorus mesafesi 50 m pist gorus mesafesi 300 m dondurucu sis mevcut dikey gorus mesafesi 160 ft ve murettebatin yaklasima devam edip etmeyecegini sordu Murettebat yaklasima devam edeceklerini bildirdi Murettebat standart yaklasma cizelgesine uygun olarak 26 numarali piste yaklasma gerceklestirdi 01 11 de kontrolor murettebati bilgilendirdi gecis seviyesi alti sifir ve ILS 26 numarali piste yaklasim icin hazir 01 15 te murettebat kontrol kulesiyle iletisime gecti Kule kontroloru 26 numarali pisti inmeleri icin bosaltti ve hava durumunu bildirdi Ucak 26 numarali pistin esigine planlanan irtifadan cok daha yuksek bir irtifada yaklasti Inmeye devam eden ucak pistin tum uzunlugu boyunca uctu ve pistin en uzak ucundan yaklasik 900 m mesafede yere degdi 20 m hareket ettikten sonra ucak havalimaninin dis beton bariyerine ve pistin ilerisindeki Daca Su adli yerlesim yerinde bulunan binalarina carpti Ucak saga 90 den daha buyuk bir aciyla dondu ucagin govdesi parcalandi ve kokpit govdeden ayrildi Yere ilk dokundugu noktadan yaklasik 440 m mesafede ucagin kokpiti tugla bir eve carpti Ucagin hareketi kokpitin ayrildigi yerden yaklasik 60 m uzakta tamamen durdu Ucagin kuyruk bolumu ve bazi parcalar ucagin yere ilk dokundugu noktadan yaklasik 470 m uzakta bulundu Ucak tamamen parcalandi ve ucagin onemli bir kismi yangin yuzunden hasar gordu 01 17 de kule kontroloru ucagin pozisyonunu istedi ancak murettebattan cevap alamadi Enkaz alaniKus bakisi enkaz alani Kaza Manas Havalimani nin 26 numarali pistinin sonunda meydana geldi Havalimaninin yakinindaki yuzey duzdur ve yerlesim alani vardir Bolgenin bazi bolumleri agaclarla kaplidir Kaza sirasinda ucak 255 basta iniyordu Kaza alani yaklasik 550 m uzunlugunda ve 40 60 m genisliginde olup alanda ucak enkazinin yani sira hasarli veya yikilmis evler bulunmaktaydi Daca Su koyundeki kaza yerinde toplam 19 ev yikildi ve 7 ev hasar gordu Koyde toplam 427 hane bulunuyordu ve 1 434 kisi yasiyordu Kazadan alti ay sonra enkaz alani Kazadan sonra arastirmacilarin pistte yaptigi muayene sirasinda pist yuzeyinde ucakla alakali bir iz ya da parca bulunamadi Ucagin inisi pistin sonundan yaklasik 900 m uzaklikta gerceklesmisti Ucagin civardaki nesnelere verdigi hasardan ucagin inis sirasinda yavasca alcaldigi anlasiliyordu 17 Ocak 2017 de Kirgizistan basini ACT Airlines in web sitesinde yaptigi bir basin aciklamasindan oturu magdurlara tum maddi ve maddi olmayan kayiplar icin tazminat odemeyi amacladigini bildirdi Ekim 2017 de tum etkilenen kisilere ve yakinlarina 135 kisi ACT Airlines tarafindan tazminat odendigi aciklandi ancak tazminatin miktari aciklanmadi Kaza sonrasiBasbakan Yardimcisi Muhammedkaliy Abilgaziyev kaza gunu sabahin sonlarina dogru olay yerinde 1000 den fazla kurtarma gorevlisinin bulundugunu bildirdi Saglik Bakani Talantbek Batyraliyev yerel saatle 23 46 ya kadar yaklasik 56 doktor ve psikolog ile 14 ambulans ekibinin olay yerine gonderildigini bildirdi Gorgu taniklari bazi acil mudahale ekiplerinin ve yerlilerin ucagin kargo bolmesinde bulunan elektronik cihazlari aldigini gordu Bazi kisiler enkazi yagmaladiklari gerekcesiyle tutuklandi Bagimsiz Devletler Toplulugu Rusya devlet baskani Turkiye basbakani Iran Dis Isleri Bakani ABD baskani Beyaz Rusya devlet baskani ve Papa Franciscus bassagligi diledi Cumhurbaskani Atambayev 17 Ocak Sali gunu Kirgizistan da ulusal yas ilan etti Ayrica Cin e yapacagi ziyareti iptal ederek Biskek e geri dondu Kirgizistan otoriteleri murettebatin inisi durdurup pas gecmek yerine inmek icin kararli bir girisimde bulunduklarini belirttiler Kazanin ardindan bircok basin kurulusu kazayi yapan ucagin ACT Airlines a ait olmasina ragmen haberlerinde bir Turk Hava Yollari ucaginin kaza yaptigini belirtti Turk Hava Yollari ucagin ve murettebatin onlara ait olmadigini ve kaza yapan ucagin ve murettebatin ACT Airlines a ait oldugunu soyleyen bir basin aciklamasi yapti Yine de ucus Turk Hava Yollari ucus numarasi altinda gerceklestirilmisti 37 kisi Kirgizistan Saglik Bakanligina ait saglik kuruluslarina getirildi basarili bir tedaviden sonra 36 tanesi taburcu edildi bir kisi hastanede oldu Hastanede olen kisinin 29 yasinda oldugu ve tum mudahalelere ragmen basarili olamadiklari aciklandi 18 Ocak 2017 de Kirgizistan daki Turkiye Buyukelciligi temsilcisi tanimlamak ve daha sonra Turkiye ye geri goturmek icin ucak murettebatinin cesetlerini aldi 24 Ocak 2017 de murettebatin dorduncu uyesinin kimligini belirlemek uzere Turkiye den bir DNA inceleme uzmani Cumhuriyet Adli Tip Uzmanlik Merkezine geldi Anit 13 Ocak 2018 de kazadan yaklasik bir yil sonra kazanin gerceklestigi Daca Su yerlesim yerine olenlerin anisina torenle bir anit acildi Acilisi Kirgizistan Cumhurbaskanligi Idaresi Baskan Birinci Yardimcisi Muhammedkaliy Abilgaziyev yapti Abilgaziyev yaptigi konusmada olen yerlilerin ailelerine ACT Airlines tarafindan tazminat odendigini acikladi Anitin ustunde olen 39 kisinin adi ve kaza yapan ucagin bir tasviri vardir Biskek e gelis sebebiAcil Durum Bakani Kubatbek Boronov kazadan 2 gun sonra 19 Ocak 2017 de ucagin tasidigi kargonun Kirgizistan a ait olmadigini ve Istanbul da bosaltilmasinin planlandigini ve tum kargolarin yandigini acikladi Ayrica Kirgizistan Hukumeti ucagin yakit ikmali yapmak icin Biskek e geldigini acikladi ACT Airlines yaptigi bir basin aciklamasinda ucagin Hong Kong dan Istanbul a aktarmasiz ucmak icin yeterli yakiti oldugunu acikladi Ayni gun ACT Airlines genel mudur yardimcisi Hamza Tiglay yakit ikmali ve murettebat degisikligi icin Biskek e inildigini soyledi Muhalefetteki Ata Meken Sosyalist Partisi milletvekili Omurbek Tekebayev kargo enkazinda Rusca ve Kirgizca etiket basili urunler bulundugunu ve bu urunlerin acikca Kirgizistan pazarina yonelik oldugunu soyledi Ayrica katildigi bir parlamento toplantisinda bir Turkiye sirketinden mektup aldigini ucakta Biskek e gelmeden direkt olarak Istanbul a gitmesine yetecek yakitin bulundugunu ve ucagin kargolarin Biskek te bosaltilmasi icin geldigini ve hukumetin dogrulari sakladigini soyledi Havalimani gumrugunun kargodan haberi olmadigi icin bazi haberler kargonun kacak olabilecegini yazdi 27 Ocak ta nakliye firmasi Global Link Logistics Hong Kong dan gelen bir ACT Airlines ucaginin Manas Havalimani na varmasini bekledigini acikladi Tekebayev bunun ardindan havalimaninda kacakcilik veya yolsuzluk yapiliyor olabilecegini soyledi Kirgizistan Meclisi kargonun sahibini ve planlanan varis yerini netlestirmek icin 11 uyeli bir komisyon kurdu Devlet Ulusal Guvenlik Komitesi ise kargonun 1 902 kilogramlik bir kisminin JTI Kazakhstan LLC siparisi uzerine gercekten Kirgizistan a getirilecegini ancak kaza gunu Kirgizistan da bosaltilmayacagini acikladi Komitenin aciklamasina gore ucak Japonya dan Turkiye ye kargo tasiyordu Ucagin Biskek te yakit ikmali yapmasi gerekiyordu ve ardindan tum mallarin bosaltilmasi icin Turkiye ye gidecekti Kirgizistan a getirilecek kargo ise 1902 kg agirliginda elektronik cakmakti ve 19 Ocak ta baska bir ucusla Biskek e gonderilecekti Geri kalan mallarin tamaminin ise Istanbul dan diger ulkelere teslim edilmesi planlaniyordu Kirgizistan Hava Seyrusefer Devlet Teskilatinin verilerine gore kazadan onceki 2016 2017 yillari arasinda 49 kez Hong Kong Biskek Istanbul ucusu gerceklestirildi 26 Subat 2017 de Tekebayev yolsuzluk eylemleri yapmakla suclandigi icin tutuklandi 1 Mart 2017 de avukatlari araciligiyla ucaktaki kargonun sahibinin Cumhurbaskani Almazbek Atambayev olabilecegini soyledi ArastirmaUcagin kaza yaptigi yerin Manas Havalimani na gore konumu kirmizi kare Kazanin nedeni basta belli degildi Kirgizistan Acil Durumlar Bakani Kubatbek Boronov kaza aninda Manas ta sis oldugunu ancak hava kosullarinin kritik olmadigini belirtti 16 Ocak gunu ogleden sonra iki ucus kaydedicisinden biri bulundu digeri ise daha sonra enkazi kaldirma surecinde bulundu Kazada hem ucus veri kaydedicisi hem de kokpit ses kaydedicisi hasar gordu ancak arastirmacilar yine de her iki kayit cihazindan da verileri alabildiler Turkiye Sivil Havacilik Genel Mudurlugu yetkilileri ACT Airlines in Kurtkoy deki merkezine geldi ve incelemek uzerine kaza yapan ucagin ve murettebatin dosyalarina el koydu Basbakan Yardimcisi Abilgaziyev ayni hava kosullarina ragmen on bir ucagin guvenli bir sekilde indigini belirterek kazanin nedeninin pilotaj hatasi olabilecegini ileri surdu Ucagin iki kez inmeye calistigini ve bir asamada pist isiklarina zarar verdigini de ekledi Bu aciklama ucagin ilk inis denemesinde dustugunu soyleyen baska bir resmi aciklama ile celisiyordu Kirgizistan in Sivil Havacilik ve Hava Sahasi Kullanimi Cok Tarafli Anlasmasi katilimcisi olmasi sebebiyle kazanin arastirmasini Devletler Arasi Havacilik Komitesi IAC yapti Turkiye Ulastirma Bakanligi Kirgizistan otoritelerine yardim etmek uzere kaza sorusturma kurulundan Biskek e iki uzman gonderdigini soyledi Ayrica bir Boeing teknik ekibi talep uzerine Amerika Birlesik Devletleri nin kaza sorusturma kurumu olan Ulusal Ulasim Guvenligi Kurulunun yonetimi altinda kaza sahasina gitti Ayrica Kirgizistan Hukumeti Basbakan Sooronbay Ceenbekov un emriyle kazanin nedenlerini incelemek icin bir hukumet komisyonu olusturuldu Komisyonun baskani olarak basbakan yardimcisi Abilgaziyev atandi IAC nin kazadan iki ay sonra yayimladigi on raporunda ucakta herhangi bir ariza bulunamadigina yer verildi Ancak raporda ucagin yanlis bir suzulus hattini yakaladigi aciklandi Ayrica ACT Airlines temsilcileri murettebatin bu rota boyunca ilk defa ucus yapmadigini ve murettebatin bu rotada ucus deneyimi oldugunu bildirdi 4 Mart 2020 de IAC nin yayimladigi nihai final raporunda kazanin ana nedeni gece vakti ILS ile inise gecilmesi sirasinda murettebatin ucagin suzulus yoluna gore ucak pozisyonu uzerindeki kontrolunun eksik olmasi ve belirlenen inis semasindan onemli sapmalar varken zamaninda pas gecmek icin onlemler almamasidir Ayrica rapora gore ATC kontrolorlerinin talimatlari ve eylemleri belirlenen operasyonel prosedurler ve cizelgelerle uyumluydu Buyuk olasilikla kazaya yardimci olan faktorler raporda soyle belirtilmistir Murettebatin Manas Havaalani na inmek icin yaklasma cizelgeleri ile ilgili yetersiz ucus oncesi brifingi Murettebatin ucak irtifasinin belirlenen grafikte gerekenden daha yuksek oldugunun farkinda olmasina ragmen murettebatin ucagin irtifasini azaltmak icin etkili onlemlerinin olmamasi ve yerlesik yaklasim cizelgesi referans noktasina gelmesi Kule kontrolorlerinin gorev talimatlarinda ucak pozisyon sapmalarini takip etmelerinin bulunmamasi Bunun icin gerekli teknik ekipman mevcuttu Murettebat uyelerinin karmasik yaklasim kosullarindan kaynaklanan asiri psiko duygusal stresi gece ucusu CAT II inisi uzun sureli ucus ve uzun bir sure boyunca suzulus hattindan sapmalarini ortadan kaldiramamalari GaleriOnden cekilmis enkaz alani Kokpit ses kaydedicisi Ucus veri kaydedicisi Yaklasma cizelgesi Jeppesen Standart yaklasma cizelgesi Ucus guzergahiKaynakca a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v Interstate Aviation Committee Air Accident Investigation Commission Final Report on Results of the Air Accident Investigation of Boeing 747 412F TC MCL PDF Ingilizce Devletler Arasi Havacilik Komitesi 22 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 21 Haziran 2020 Airfleets Aviation 16 Ocak 2017 9 Haziran 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Ocak 2017 a b Kaza aciklamasi icin Havacilik Guvenlik Agi nda kaza aciklamasi 21 Haziran 2020 tarihinde alindi Ingilizce Arsivlenmis kopya 2 Mayis 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Temmuz 2020 Russian Aviation Insider 16 Ocak 2017 21 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Ocak 2017 SIA Cargo B747F 9V SFL Veering off runway FR 2013 03 18 PDF Singapur Hava Kazasi Arastirma Burosu Ingilizce 18 Mart 2013 27 Agustos 2018 tarihinde kaynagindan PDF erisim tarihi 4 Kasim 2020 Ranter Harro Incident Boeing 747 412F 9V SFL 02 Dec 2011 Havacilik Guvenlik Agi 26 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Kasim 2020 Kirgizistan da Turk kargo ucagi dustu Olu ve yaralilar var Milliyet 16 Ocak 2017 21 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Haziran 2020 a b Kirgizistan daki ucak kazasinda olenlerin sayisi 39 a yukseldi TRT 22 Ocak 2017 25 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Haziran 2020 Kaza aciklamasi icin Havacilik Guvenlik Agi nda kaza aciklamasi 12 Agustos 2020 tarihinde alindi Ingilizce a b c Tragediya v Dacha SU Voprosy bez otvetov kotorye bespokoyat kyrgyzstancev Rusca Stan Radar 19 Nisan 2019 22 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Agustos 2020 a b c Kaktus Rusca 27 Ocak 2017 30 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Agustos 2020 a b ELGEZIT Rusca 19 Nisan 2019 30 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Agustos 2020 a b c d e f g h Suspicions Of Smuggling Swirl Around Airline Tragedy In Kyrgyzstan RadioFreeEurope RadioLiberty Ingilizce 1 Subat 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Agustos 2020 OpenStreetMap OpenStreetMap 28 Agustos 2004 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Agustos 2020 a b Belarus First Deputy Foreign Minister signs Book of Condolences at Kyrgyzstan s embassy 18 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Ocak 2017 a b c d Interstate Aviation Committee Air Accident Investigation Commission Preliminary Report on Results of the Air Accident Investigation of Boeing 747 412F TC MCL PDF Ingilizce Devletler Arasi Havacilik Komitesi 13 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 22 Haziran 2020 Istoriya sela Dachi SU gde ruhnul gruzovoj Boing KBCITY kg Rusca 22 Ocak 2017 26 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Agustos 2020 Li Natalya 17 Ocak 2017 AST Airlines vyplatit kompensacii vsem postradavshim v krushenii Boinga ACT Airlines Boeing kazasinin tum kurbanlarina tazminat odeyecek Rusca Veserni Biskek 18 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Ocak 2017 Kaktus Rusca 10 Ekim 2017 13 Ekim 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Agustos 2020 a b Turkish cargo jet crash kills at least 37 in Kyrgyzstan village The Daily Telegraph 16 Ocak 2017 16 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Ocak 2017 a b Kyrgyzstan Cargo Plane Crash Turkish Airplane Crash Kills Dozens Near Bishkek International Business Times 16 Ocak 2017 17 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Ocak 2017 S mesta aviakatastrofy pod Bishkekom maroder unes chajniki i mobilnye telefony SMI Gordon 17 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Agustos 2020 Aciyi ve istirabi paylasiyoruz BDT liderleri Kirgizistan a bassagligi diliyor Mir 24 Rusca 16 Ocak 2017 18 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Ocak 2017 Putin offers condolences to Kyrgyzstan s president over Bishkek plane crash TASS 16 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Agustos 2020 Erdogan hava felaketiyle ilgili olarak Atambaev e bassagligi diledi Vestnik Kavkaza Rusca 16 Ocak 2017 23 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Ocak 2017 Iran Offers Condolences to Kyrgyzstan over Plane Crash Society Culture news Tesnim Haber Ajansi Ingilizce 7 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Agustos 2020 30 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Agustos 2020 Belta Ingilizce 16 Ocak 2017 17 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Agustos 2020 Ingilizce 30 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Agustos 2020 Tolga Ozbek 16 Ocak 2017 Turk kargo ucagi evlerin uzerine dustu Cok sayida olu var Hurriyet 23 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Haziran 2020 Turk kargo ucagi Kirgizistan da dustu BirGun 16 Ocak 2017 22 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Haziran 2020 Kirgizistan Turk kargo ucagi pilot hatasi nedeniyle dustu Sputnik Turkiye 16 Ocak 2017 23 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Haziran 2020 a b Kirgizistan Havacilik Dairesi Baskan Yardimcisi Dusen Boeing 747 Pisti Pas Gecemedi Murettebat Hemen Inmeye Karar Verdi Rusca AKIpress Haber Ajansi 17 Ocak 2017 18 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Ocak 2017 TurkishAirlines 16 Ocak 2017 Regarding the ACT Airlines accident in Kyrgyzstan X gonderisi X vasitasiyla TRT Kirgizca 20 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Agustos 2020 Ceenbekov Kirgizistan daki ucak kazasinda yakinlarini kaybeden cocuklarla bulustu Bagimsiz Havacilar 16 Ocak 2020 11 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Temmuz 2020 Kirgizistan da MyCargo ucagi kazasi kurbanlari icin anit Kirim Haber Ajansi 16 Ocak 2018 14 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Temmuz 2020 Kirgizistan da Boeing 747 ucak kazasi kazazadelerine anit acildi Kabar 14 Ocak 2018 11 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Temmuz 2020 Familii vseh 39 pogibshih vpisany v kamennuyu plitu Rusca Sputnik 13 Ocak 2018 12 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Temmuz 2020 unalgysy Avtor Ajdanbek Akmat uulu Azattyk 23 Ocak 2017 gezitter org Rusca 25 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Agustos 2020 PODOLSKAYA Darya 19 Ocak 2017 24 kg Rusca 19 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Agustos 2020 Aeroport v Kirgizii otvetil na soobsheniya o kontrabande na upavshem Boeing RBC Rusca 19 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Agustos 2020 a b Radio Azattyk Rusca 26 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Agustos 2020 Kyrgyzstan Jailed Opposition Leader Sees Crash Link to Arrest Eurasianet eurasianet Ingilizce 6 Mayis 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Agustos 2020 Turkish cargo jet crash kills at least 37 in Kyrgyzstan village The Daily Telegraph 16 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Ocak 2017 a b Crashed 747 s flight recorders badly damaged Flightglobal 21 Ocak 2017 2 Subat 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Ocak 2017 Turk kargo ucagi binalarin uzerine dustu 37 olu Cumhuriyet 30 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Agustos 2020 a b Sputnik Turkiye 3 Mart 2020 3 Mart 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Haziran 2020 Boeing 747 412F TC MCL 16 01 2017 Devletler Arasi Havacilik Komitesi 16 Ocak 2017 7 Subat 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Temmuz 2020 News Releases Statements Boeing Mediaroom 18 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Ocak 2017 Sputnik Kirgizistan Rusca 18 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Agustos 2020 KABAR KNIA Kabar 3 Mayis 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Agustos 2020 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Category Turkish Airlines Flight 6491 ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur Flightradar24 da Turk Hava Yollari nin 6491 sefer sayili ucusun verileri 22 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde