Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Andrey Dmitriyeviç Saharov (Rusça; Андре́й Дми́триевич Са́харов; d. 21 Mayıs 1921 - ö. 14 Aralık 1989), insan haklarının önde gelen savunucularından SSCB'li nükleer fizikçi. SSCB'de reformların yapılmasını ve komünist olmayan ülkelerle iyi ilişkiler kurulmasını desteklemiş, 1975'te Nobel Barış Ödülü'nü kazanmış, ama yönetimin baskısıyla karşılaşarak 1986'ya değin ülke içinde sürgünde yaşamıştır.
 | |
| İmha | |
Kullanımı
| |
Kurumlar | |
Yaşamı
Babası gibi fizik öğrenimi gören Saharov, doktora çalışmasını 1947'de tamamladı ve 32 yaşında SSCB Bilimler Akademisi tam üyeliğine seçildi. Bu dönemde İgor Tamm ile birlikte SSCB'nin ilk hidrojen bombasının yapım çalışmalarını gerçekleştirdi ve denetimli çekirdek kaynaşmasının (füzyon) kuramsal temellerini attı.
Saharov, 1961'de Başbakan Nikita Kruşçev'in 100 megatonluk bir hidrojen bombasının atmosferde denenmesi yolundaki planına, deney sonucu oluşacak radyoaktif serpintinin yaygın hastalıklara yol açabileceği kaygısıyla karşı çıktı. Üç yıl sonra, Stalin dönemi biyologlarından Trofim Lisenko'nun egemen öğretilerine karşı bir muhalefet grubu oluşturmayı başardı. 1968'de batı ülkelerinde yayımlanan İlerleme, Birlikte Yaşama ve Düşünce Özgürlüğü adlı yapıtında nükleer silahların azaltılması gerektiğini savundu ve komünist ve kapitalist sistemlerin sonunda demokratik sosyalizm temelinde birleşeceğini öne sürdü. 1971'de insan hakları savunucularından Yelena G. Bonner ile evlendi.
Saharov'un bu etkinlikleri ve daha sonraki yazıları, Sovyet yönetiminin tepkisini çekti. Yönetimi, ülke içinde çeşitli baskılar uygulamak, ülke dışında da düşmanca bir politika izlemekle suçlaması üzerine resmi sansür kuruluşunun hedefi haline geldi. 1979 yılında SSCB'nin Afganistan'a girmesi için bu Sovyetler'in sonu olacağını söylemesiyle tepki çekti. 1980'de Gorki (bugün Nijni Novgorod) kentine sürüldü. 1984'te Sovyet aleyhtarı etkinliklerde bulunmakla suçlanan karısı da Gorki'ye sürüldü. Sovyet yönetiminin kendisine verdiği nişanları geri almasına karşın Saharov, Bilimler Akademisi üyesi olarak kaldı.
1986'da Mihail Gorbaçov'un sürgün cezasını kaldırması üzerine Moskova'ya döndü. Nisan 1989'da Halk Temsilcileri Meclisine seçilen ve itibarı iade edilen Saharov, yıllarca uğruna mücadele ettiği pek çok amacın Gorbaçov döneminde gerçekleştiğine ve resmi politika haline geldiğine tanık oldu.
Kaynakça
- ^ (İngilizce). atomicarchive.com. 22 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2016.
Dış bağlantılar
- Karşı değerlendirme.26 Eylül 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Andrey Dmitriyevic Saharov Rusca Andre j Dmi trievich Sa harov d 21 Mayis 1921 o 14 Aralik 1989 insan haklarinin onde gelen savunucularindan SSCB li nukleer fizikci SSCB de reformlarin yapilmasini ve komunist olmayan ulkelerle iyi iliskiler kurulmasini desteklemis 1975 te Nobel Baris Odulu nu kazanmis ama yonetimin baskisiyla karsilasarak 1986 ya degin ulke icinde surgunde yasamistir AntimaddeImhaCihazlar Parcacik hizlandirici Penning tuzagi Bulut odasiAntiparcaciklar Pozitron Antiproton AntinotronKullanimi Pozitron emisyon tomografisi YakitKurumlar CERNKisiler Paul Dirac Carl David Anderson Andrey SaharovgtdYasamiBabasi gibi fizik ogrenimi goren Saharov doktora calismasini 1947 de tamamladi ve 32 yasinda SSCB Bilimler Akademisi tam uyeligine secildi Bu donemde Igor Tamm ile birlikte SSCB nin ilk hidrojen bombasinin yapim calismalarini gerceklestirdi ve denetimli cekirdek kaynasmasinin fuzyon kuramsal temellerini atti Saharov 1961 de Basbakan Nikita Kruscev in 100 megatonluk bir hidrojen bombasinin atmosferde denenmesi yolundaki planina deney sonucu olusacak radyoaktif serpintinin yaygin hastaliklara yol acabilecegi kaygisiyla karsi cikti Uc yil sonra Stalin donemi biyologlarindan Trofim Lisenko nun egemen ogretilerine karsi bir muhalefet grubu olusturmayi basardi 1968 de bati ulkelerinde yayimlanan Ilerleme Birlikte Yasama ve Dusunce Ozgurlugu adli yapitinda nukleer silahlarin azaltilmasi gerektigini savundu ve komunist ve kapitalist sistemlerin sonunda demokratik sosyalizm temelinde birlesecegini one surdu 1971 de insan haklari savunucularindan Yelena G Bonner ile evlendi Saharov un bu etkinlikleri ve daha sonraki yazilari Sovyet yonetiminin tepkisini cekti Yonetimi ulke icinde cesitli baskilar uygulamak ulke disinda da dusmanca bir politika izlemekle suclamasi uzerine resmi sansur kurulusunun hedefi haline geldi 1979 yilinda SSCB nin Afganistan a girmesi icin bu Sovyetler in sonu olacagini soylemesiyle tepki cekti 1980 de Gorki bugun Nijni Novgorod kentine suruldu 1984 te Sovyet aleyhtari etkinliklerde bulunmakla suclanan karisi da Gorki ye suruldu Sovyet yonetiminin kendisine verdigi nisanlari geri almasina karsin Saharov Bilimler Akademisi uyesi olarak kaldi 1986 da Mihail Gorbacov un surgun cezasini kaldirmasi uzerine Moskova ya dondu Nisan 1989 da Halk Temsilcileri Meclisine secilen ve itibari iade edilen Saharov yillarca ugruna mucadele ettigi pek cok amacin Gorbacov doneminde gerceklestigine ve resmi politika haline geldigine tanik oldu Kaynakca Ingilizce atomicarchive com 22 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Mayis 2016 Dis baglantilarKarsi degerlendirme 26 Eylul 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde