Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
İslam ve Protestanlık, Balkanlar'da genişleyen Osmanlı İmparatorluğu'nun bugünkü Macaristan ve Transilvanya'da ilk kez karşılaştığı 16. yüzyılın başlarında temas kurdu. Her iki taraf da Avusturya Kutsal Roma İmparatoru'na ve Katolik Kilisesi müttefiklerine karşı çıktıkça, dini benzerlikleri ve ticaret ve askeri ittifak olasılıklarını araştıran çok sayıda fikir alışverişinde bulundu.
İlk Protestanlar ve İslam, Kristolojideki teolojik farklılıklara rağmen birbirlerini Katoliklikten daha yakın kabul ederek karşılıklı hoşgörü ve anlayış duygusu oluşturdular. Osmanlı İmparatorluğu erken dönem Protestan kiliselerini destekledi ve zor zamanlarda ayakta kalmalarına katkıda bulundu. Martin Luther, Osmanlıları "Avrupa'nın günahlarına karşı Tanrı'nın gazabının asası" olarak görerek, papalığa karşı müttefik olarak görüyordu.
Başlangıç
Protestanlık, 16. yüzyılın başlarında Avrupa'da ortaya çıkan tek tanrılı Hristiyan dininin bir koludur. Doktrinsel olarak Teslis doktrinine ve Katolik Kilisesi ile Doğu Ortodoks Kilisesi'nin diğer teolojik doktrinlerine bağlıdır, ancak Roma Katolik Kilisesi'nden dini yozlaşmaya, pastoral tacizlere ve bazı doktrinlere karşı bir "Protesto" olarak ayrılmıştır. Protestanlığın kendisi, başından beri özellikle Martin Luther, Jean Calvin, Huldrych Zwingli ve daha sonra Thomas Cranmer'ın takipçileri arasında birçok varyasyona sahipti.
İslam, tek Tanrı inancına dayalı en yaygın İbrahimî dinlerden birisidir. İslam'da son peygamber olduğuna inanılan Muhammed aracılığıyla 610 yılında, Arabistan'ın Mekke şehrinde ortaya çıkmış ve yayılmıştır.
Tarihsel arka plan
Protestanlık ve İslam, 16. yüzyılda günümüz Macaristan ve Transilvanya'daki Kalvinist Protestanların Osmanlı İmparatorluğu'nun Balkanlar'daki genişlemesine denk gelmesiyle temasa geçti. Protestanlık birkaç belirgin kola ve Protestanlık içinde birden fazla mezhebe ayrıldığından, aralarındaki ilişkileri spesifik olarak belirlemek zordur. İlişkiler, erken modern ve modern dönemlerde daha düşmanca hale geldi, ancak son zamanlarda yakınlaşmaya yönelik girişimlerde bulunuldu. Karşılaştırmalı din açısından, özellikle Sünnilerle ilginç benzerlikler varken, Katolikler genellikle Şiilerle benzerlikler ve her iki dini yaklaşımdaki farklılıklarıda vardır.
1453'te Fatih Sultan Mehmed'in İstanbul'u fethetmesi ve Orta Doğu'nun I. Selim ve oğlu Kanuni Sultan Süleyman altında birleşmesi, Osmanlı hakimiyetini Orta Avrupa'ya yaymayı başardı.
Aynı zamanda, Kuzey ve Orta Avrupa'nın birçok bölgesinde, Papalık otoritesine ve İmparator V.Karl liderliğindeki Kutsal Roma İmparatorluğu'na sert bir muhalefetle Reform yaşanıyordu. Bu durum Protestanları, ortak Habsburg düşmanlarına karşı Müslüman dünyasıyla çeşitli işbirliği ve yakınlaşma biçimleri (dini, ticari, askeri) düşünmeye yöneltti.
Erken dini uyum (15. – 17. yüzyıllar)
Reformasyonun gelişmesi sırasında Protestanlık ve İslam, Katoliklikten çok birbirine daha yakın görülüyordu: "İslam, ibadet yerlerindeki resimleri yasaklaması, evliliği bir ayin olarak görmemesi ve manastır emirlerini reddetmesi ile Protestanlığa daha yakın görülüyordu."
Bölünmüş bir Avrupa'da Katolikler ve Protestanlar arasındaki çekişme, İslam'ın bir savaş alanına dönüşmesine yol açtı.
Karşılıklı hoşgörü
Osmanlı Padişahı, kendi hakimiyetindeki Hristiyan ve Yahudi inançlarına hoşgörülü davranmasıyla tanınırken aynı tarihlerde İspanya Kralı Protestan inancına hoşgörü göstermemiştir. Huguenotlar, bazı Anglikanlar, Quaker'lar, Anabaptistler ve hatta Cizvitler veya Kapusenler gibi çeşitli dindar mülteciler İstanbul'a ve kendilerine ikamet ve ibadet hakkı verilen Osmanlı İmparatorluğu'na sığınmayı başardılar. Osmanlı İmparatorluğu’na Cizvitler ilk 1583’te geldiler ve 1586'lı yıllarda III.Murad'a Hristiyan olma çağrısında bulunmuşlardır. Bunun üzerine Kapüsen rahipler tutuklanıp sınırdışı edilmişlerdir. Osmanlılar Transilvanya ve Macaristan'da ve aynı zamanda Fransa'da Kalvinistleri desteklediler. Çağdaş Fransız düşünür Jean Bodin şöyle yazdı:
III.Murad, atalarından aldığı dine dünyadaki herhangi bir prens kadar büyük bir bağlılıkla saygı gösterir ve uygular, ancak başkalarının garip dinlerinden nefret etmez; ama tam tersine, herkesin vicdanına göre yaşamasına izin verir: evet ve dahası, Pera'daki sarayına yakın, dört farklı dine yani. Yahudilerinki, Hıristiyanlarınki, Yunanlılar ve Müslümanlarınki.
Kaynakça
- ^ ""The Influence of the Ottoman Threat on the Protestant Reformation (Reformers)"". 15 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Haziran 2023.
- ^ مصطفى, رانيا (1 Ocak 2021). "الإسلام البروتستانتي (2)". جريدة الأمة الإلكترونية (Arapça). 28 Eylül 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Haziran 2023.
- ^ Bilici, Mucahit (Temmuz 2007). "Islam in Europe". Comparative Studies in Society and History (İngilizce). 49 (3): 744-745. doi:10.1017/S0010417507000710. ISSN 1475-2999.
- ^ Goffman, Daniel (25 Nisan 2002). The Ottoman Empire and Early Modern Europe (İngilizce). Cambridge University Press. ISBN .
- ^ Goffman, Daniel (25 Nisan 2002). The Ottoman Empire and Early Modern Europe (İngilizce). Cambridge University Press. ISBN .
- ^ Goffman, Daniel (25 Nisan 2002). The Ottoman Empire and Early Modern Europe (İngilizce). Cambridge University Press. ISBN .
- ^ Goffman, Daniel (25 Nisan 2002). The Ottoman Empire and Early Modern Europe (İngilizce). Cambridge University Press. ISBN .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Islam ve Protestanlik Balkanlar da genisleyen Osmanli Imparatorlugu nun bugunku Macaristan ve Transilvanya da ilk kez karsilastigi 16 yuzyilin baslarinda temas kurdu Her iki taraf da Avusturya Kutsal Roma Imparatoru na ve Katolik Kilisesi muttefiklerine karsi ciktikca dini benzerlikleri ve ticaret ve askeri ittifak olasiliklarini arastiran cok sayida fikir alisverisinde bulundu Ilk Protestanlar ve Islam Kristolojideki teolojik farkliliklara ragmen birbirlerini Katoliklikten daha yakin kabul ederek karsilikli hosgoru ve anlayis duygusu olusturdular Osmanli Imparatorlugu erken donem Protestan kiliselerini destekledi ve zor zamanlarda ayakta kalmalarina katkida bulundu Martin Luther Osmanlilari Avrupa nin gunahlarina karsi Tanri nin gazabinin asasi olarak gorerek papaliga karsi muttefik olarak goruyordu BaslangicProtestanlik 16 yuzyilin baslarinda Avrupa da ortaya cikan tek tanrili Hristiyan dininin bir koludur Doktrinsel olarak Teslis doktrinine ve Katolik Kilisesi ile Dogu Ortodoks Kilisesi nin diger teolojik doktrinlerine baglidir ancak Roma Katolik Kilisesi nden dini yozlasmaya pastoral tacizlere ve bazi doktrinlere karsi bir Protesto olarak ayrilmistir Protestanligin kendisi basindan beri ozellikle Martin Luther Jean Calvin Huldrych Zwingli ve daha sonra Thomas Cranmer in takipcileri arasinda bircok varyasyona sahipti Islam tek Tanri inancina dayali en yaygin Ibrahimi dinlerden birisidir Islam da son peygamber olduguna inanilan Muhammed araciligiyla 610 yilinda Arabistan in Mekke sehrinde ortaya cikmis ve yayilmistir Tarihsel arka planProtestanlik ve Islam 16 yuzyilda gunumuz Macaristan ve Transilvanya daki Kalvinist Protestanlarin Osmanli Imparatorlugu nun Balkanlar daki genislemesine denk gelmesiyle temasa gecti Protestanlik birkac belirgin kola ve Protestanlik icinde birden fazla mezhebe ayrildigindan aralarindaki iliskileri spesifik olarak belirlemek zordur Iliskiler erken modern ve modern donemlerde daha dusmanca hale geldi ancak son zamanlarda yakinlasmaya yonelik girisimlerde bulunuldu Karsilastirmali din acisindan ozellikle Sunnilerle ilginc benzerlikler varken Katolikler genellikle Siilerle benzerlikler ve her iki dini yaklasimdaki farkliliklarida vardir 1453 te Fatih Sultan Mehmed in Istanbul u fethetmesi ve Orta Dogu nun I Selim ve oglu Kanuni Sultan Suleyman altinda birlesmesi Osmanli hakimiyetini Orta Avrupa ya yaymayi basardi Ayni zamanda Kuzey ve Orta Avrupa nin bircok bolgesinde Papalik otoritesine ve Imparator V Karl liderligindeki Kutsal Roma Imparatorlugu na sert bir muhalefetle Reform yasaniyordu Bu durum Protestanlari ortak Habsburg dusmanlarina karsi Musluman dunyasiyla cesitli isbirligi ve yakinlasma bicimleri dini ticari askeri dusunmeye yoneltti Osmanli Imparatorlugu guneydoguda Hristiyan Avrupa ile bir sinir paylasti ve Kalvinist Lutheran ve Uniteryen azinliklarla temas kurdu Bu harita Protestanligin 16 ve 17 yuzyillarda modern sinirlarin uzerine bindirilmis yayilmasini gosteriyor Erken dini uyum 15 17 yuzyillar Reformasyonun gelismesi sirasinda Protestanlik ve Islam Katoliklikten cok birbirine daha yakin goruluyordu Islam ibadet yerlerindeki resimleri yasaklamasi evliligi bir ayin olarak gormemesi ve manastir emirlerini reddetmesi ile Protestanliga daha yakin goruluyordu Bolunmus bir Avrupa da Katolikler ve Protestanlar arasindaki cekisme Islam in bir savas alanina donusmesine yol acti Karsilikli hosgoru Osmanli Padisahi kendi hakimiyetindeki Hristiyan ve Yahudi inanclarina hosgorulu davranmasiyla taninirken ayni tarihlerde Ispanya Krali Protestan inancina hosgoru gostermemistir Huguenotlar bazi Anglikanlar Quaker lar Anabaptistler ve hatta Cizvitler veya Kapusenler gibi cesitli dindar multeciler Istanbul a ve kendilerine ikamet ve ibadet hakki verilen Osmanli Imparatorlugu na siginmayi basardilar Osmanli Imparatorlugu na Cizvitler ilk 1583 te geldiler ve 1586 li yillarda III Murad a Hristiyan olma cagrisinda bulunmuslardir Bunun uzerine Kapusen rahipler tutuklanip sinirdisi edilmislerdir Osmanlilar Transilvanya ve Macaristan da ve ayni zamanda Fransa da Kalvinistleri desteklediler Cagdas Fransiz dusunur Jean Bodin soyle yazdi III Murad atalarindan aldigi dine dunyadaki herhangi bir prens kadar buyuk bir baglilikla saygi gosterir ve uygular ancak baskalarinin garip dinlerinden nefret etmez ama tam tersine herkesin vicdanina gore yasamasina izin verir evet ve dahasi Pera daki sarayina yakin dort farkli dine yani Yahudilerinki Hiristiyanlarinki Yunanlilar ve Muslumanlarinki Kaynakca The Influence of the Ottoman Threat on the Protestant Reformation Reformers 15 Mayis 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Haziran 2023 مصطفى رانيا 1 Ocak 2021 الإسلام البروتستانتي 2 جريدة الأمة الإلكترونية Arapca 28 Eylul 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Haziran 2023 Bilici Mucahit Temmuz 2007 Islam in Europe Comparative Studies in Society and History Ingilizce 49 3 744 745 doi 10 1017 S0010417507000710 ISSN 1475 2999 Goffman Daniel 25 Nisan 2002 The Ottoman Empire and Early Modern Europe Ingilizce Cambridge University Press ISBN 978 0 521 45908 2 Goffman Daniel 25 Nisan 2002 The Ottoman Empire and Early Modern Europe Ingilizce Cambridge University Press ISBN 978 0 521 45908 2 Goffman Daniel 25 Nisan 2002 The Ottoman Empire and Early Modern Europe Ingilizce Cambridge University Press ISBN 978 0 521 45908 2 Goffman Daniel 25 Nisan 2002 The Ottoman Empire and Early Modern Europe Ingilizce Cambridge University Press ISBN 978 0 521 45908 2