Ferhat Bey Hamamı, Vize Hamamı veya Ağa Hamamı,Kırklareli'nin doğusundaki Vize ilçesinde bulunan tarihi bir Türk hamamıdır. Çifte hamam olarak inşa edilmiş yapı, günümüzde harap durumdadır ve kullanılmamaktadır.
Ferhat Bey Hamamı'nın eski bir fotoğrafı | |
Diğer ad(lar) | Vize Hamamı, Ağa Hamamı |
---|---|
Genel bilgiler | |
Tür | Hamam |
Mimari tarz | Osmanlı mimarisi |
Konum | Vize, Kırklareli, Türkiye |
Koordinatlar | 41°34′38″K 27°45′53″D / 41.57722°K 27.76472°D |
Tamamlanma | 16. yüzyıl sonrası |
Teknik ayrıntılar | |
Malzeme | Moloz taş, tuğla |
Tarih
Yapının kitabesi olmadığından inşa tarihi hakkında bir bilgi bulunmamaktadır ve hamama yapılmış müdahaleler de inşa tarihinin belirlenmesini zorlaştırmaktadır. Bu sebeple yapının inşa tarihi hakkında farklı görüşler bulunmaktadır. Yapının ve etrafının eski fotoğraflarına göre, hamamın yanında günümüzde mevcut olmayan mescit ve günümüze ulaşmış Ferhat Bey Çeşmesi'nin yapı malzemeleri, hamamın erkekler bölümünün sıcaklık kısmındaki kurnaların palmet ve rumi motifleri ve kubbe geçiş elemenları göz önünde tutulduğunda hamamın 16. yüzyıl sonrasında inşa edildiği düşünülmektedir ancak aynı süslemelerin 14. veya 15. yüzyıllardaki Erken Osmanlı Dönemine tarihlenebileceği de ifade edilmiştir.
Ferhat Bey Hamamı, mevcut tamir levhasına göre 1938 yılında Kazım Dirik tarafından tamir edilmiştir. Bu onarımlar sırasında onarılan yerlerde betonarme kullanılmıştır. Erkekler bölümü 1993 yılına kadar kullanımına devam edilmiş, kadınlar bölümü ise Kurtuluş Savaşı sırasında ambar olarak kullanılmıştır.
Ayrıca arşiv belgelerine göre Hicri 25.03.1320 (Miladi 02.07.1902) tarihinde hamamın işletmeciliğini Vize'de mal müdürlüğü yapan Tahir Ağa isimli birinin yaptığı anlaşılmıştır.
Hamamın yanındaki Ferhat Bey Çeşmesi ve günümüze yalnızca temelleri ulaşmış mescit ile beraber Ferhat Bey'in burada bir külliye inşa ettirmiş olabileceği düşünülmektedir.
Hamam günümüzde harap durumdadır ve kullanılmamaktadır.
Mimari
Ferhat Bey Hamamı çifte hamam şeklinde doğu batı yönünde inşa edilmiş bir yapıdır. Kadınlar bölümü kuzeyde, erkekler bölümü güneyde yer almaktadır. Hamamda soyunmalık, soğukluk ve sıcaklık bölümleri olmak üzere üç bölüm bulunmaktadır. Yapının beden duvarlarında moloz taş; kubbe, tonoz ve kemerlerde ise tuğla malzeme kullanılmıştır. Hamamın Osmanlıca yazılı kurnaları günümüze ulaşmıştır.
Erkekler Bölümü
Çifte hamamın güney cephesinde yer almaktadır. Giriş kısmında mermer üzerine Latin harfleriyle kazınmış 1938 yılına ait tamir levhası bulunmaktadır. Kare planlı soyunmalık bölümüne yol ile olan kot farkından dolayı dört basamaklı bir merdivenle geçilmektedir ve bu bölümün ortasında üst örtüyü taşıyan bir kolon bulunmaktadır. Üst örtüsü beton malzemeli düz dam şeklindedir.
Soyunmalıktan yarım daire kemerli bir kapı ile girilen dikdörtgen planlı soğukluk bölümünün üst örtüsü tonoz şeklindedir. Bu tonozun üzerinde altı tane altıgen şekilli fil gözü ile mekanın aydınlatması sağlanmaktadır.:94
Soğukluk bölümünden mekanlarının üzeri kubbelerle örtülü sıcaklık bölümüne geçilmektedir. Sıcaklık mekanının orta mekanının aydınlatması şekizgen kasnaklı kubbesinin üzerindeki filgözleri ile sağlanmaktadır. Sıcaklığın kuzeyindeki sivri kemerli ve üzeri tonozla örtülü eyvan içerisinde mermer bir kurna bulunmaktadır. Bu kurnanın ön yüzünde talik hatla yazılmış silik metnin bir kısmı "...... feulemâ.... tâat...." şeklinde okunabilmiştir.:95
Kadınlar Bölümü
Çifte hamamın kuzey cephesinde yer almaktadır. Yakın zamana kadar samanlık olarak kullanılan kadınlar bölümü harap haldedir. Mimari olarak erkekler bölümü ile aynı özellikleri göstermektedir. Yol ile olan kot farkından ötürü altı basamaklı bir merdivenle soyunmalık bölümüne inilmektedir. Kare planlı soyunmalık bölümü oldukça harap durumdadır ve duvarlarında moloz taş ve dökülen sıvaların izleri görülebilmektedir. Mekanın ortasında üst örtüyü taşıyan beton bir kolon bulunmaktadır.:96
Hamamın batı cephesinde oldukça harap haldeki su deposu ve külhan bölümleri yer almaktadır.:97
Restorasyon
Ferhat Bey Hamamı'nın korunması ve onarılması adına Vakıflar Genel Müdürlüğünce projeleri hazırlanmış, Edirne Koruma Bölge Kurulu tarafından Rölöve, Restitüsyon ve Restorasyon Projeleri onaylanmıştır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b c d Özer, Mustafa (2006). "Vize'de Türk Mimarisi". Yöre Aylık Kültür Dergisi. 7 (80). ss. 31-32.
- ^ "Vize - Tarihçe". T.C. Vize Kaymakamlığı. 25 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2024.
- ^ a b c d "Vize Hamamı". 27 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2024.
- ^ a b c d e f g h Bulut, Ö. (2019). Kırklareli ve İlçelerindeki Tarihi Su Yapıları [Yüksek Lisans Tezi]. Selçuk Üniversitesi.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ferhat Bey Hamami Vize Hamami veya Aga Hamami Kirklareli nin dogusundaki Vize ilcesinde bulunan tarihi bir Turk hamamidir Cifte hamam olarak insa edilmis yapi gunumuzde harap durumdadir ve kullanilmamaktadir Ferhat Bey HamamiFerhat Bey Hamami nin eski bir fotografiDiger ad lar Vize Hamami Aga HamamiGenel bilgilerTurHamamMimari tarzOsmanli mimarisiKonumVize Kirklareli TurkiyeKoordinatlar41 34 38 K 27 45 53 D 41 57722 K 27 76472 D 41 57722 27 76472Tamamlanma16 yuzyil sonrasiTeknik ayrintilarMalzemeMoloz tas tuglaTarihYapinin kitabesi olmadigindan insa tarihi hakkinda bir bilgi bulunmamaktadir ve hamama yapilmis mudahaleler de insa tarihinin belirlenmesini zorlastirmaktadir Bu sebeple yapinin insa tarihi hakkinda farkli gorusler bulunmaktadir Yapinin ve etrafinin eski fotograflarina gore hamamin yaninda gunumuzde mevcut olmayan mescit ve gunumuze ulasmis Ferhat Bey Cesmesi nin yapi malzemeleri hamamin erkekler bolumunun sicaklik kismindaki kurnalarin palmet ve rumi motifleri ve kubbe gecis elemenlari goz onunde tutuldugunda hamamin 16 yuzyil sonrasinda insa edildigi dusunulmektedir ancak ayni suslemelerin 14 veya 15 yuzyillardaki Erken Osmanli Donemine tarihlenebilecegi de ifade edilmistir Ferhat Bey Hamami mevcut tamir levhasina gore 1938 yilinda Kazim Dirik tarafindan tamir edilmistir Bu onarimlar sirasinda onarilan yerlerde betonarme kullanilmistir Erkekler bolumu 1993 yilina kadar kullanimina devam edilmis kadinlar bolumu ise Kurtulus Savasi sirasinda ambar olarak kullanilmistir Ayrica arsiv belgelerine gore Hicri 25 03 1320 Miladi 02 07 1902 tarihinde hamamin isletmeciligini Vize de mal mudurlugu yapan Tahir Aga isimli birinin yaptigi anlasilmistir Hamamin yanindaki Ferhat Bey Cesmesi ve gunumuze yalnizca temelleri ulasmis mescit ile beraber Ferhat Bey in burada bir kulliye insa ettirmis olabilecegi dusunulmektedir Hamam gunumuzde harap durumdadir ve kullanilmamaktadir MimariFerhat Bey Hamami cifte hamam seklinde dogu bati yonunde insa edilmis bir yapidir Kadinlar bolumu kuzeyde erkekler bolumu guneyde yer almaktadir Hamamda soyunmalik sogukluk ve sicaklik bolumleri olmak uzere uc bolum bulunmaktadir Yapinin beden duvarlarinda moloz tas kubbe tonoz ve kemerlerde ise tugla malzeme kullanilmistir Hamamin Osmanlica yazili kurnalari gunumuze ulasmistir Erkekler Bolumu Cifte hamamin guney cephesinde yer almaktadir Giris kisminda mermer uzerine Latin harfleriyle kazinmis 1938 yilina ait tamir levhasi bulunmaktadir Kare planli soyunmalik bolumune yol ile olan kot farkindan dolayi dort basamakli bir merdivenle gecilmektedir ve bu bolumun ortasinda ust ortuyu tasiyan bir kolon bulunmaktadir Ust ortusu beton malzemeli duz dam seklindedir Soyunmaliktan yarim daire kemerli bir kapi ile girilen dikdortgen planli sogukluk bolumunun ust ortusu tonoz seklindedir Bu tonozun uzerinde alti tane altigen sekilli fil gozu ile mekanin aydinlatmasi saglanmaktadir 94 Sogukluk bolumunden mekanlarinin uzeri kubbelerle ortulu sicaklik bolumune gecilmektedir Sicaklik mekaninin orta mekaninin aydinlatmasi sekizgen kasnakli kubbesinin uzerindeki filgozleri ile saglanmaktadir Sicakligin kuzeyindeki sivri kemerli ve uzeri tonozla ortulu eyvan icerisinde mermer bir kurna bulunmaktadir Bu kurnanin on yuzunde talik hatla yazilmis silik metnin bir kismi feulema taat seklinde okunabilmistir 95 Kadinlar Bolumu Cifte hamamin kuzey cephesinde yer almaktadir Yakin zamana kadar samanlik olarak kullanilan kadinlar bolumu harap haldedir Mimari olarak erkekler bolumu ile ayni ozellikleri gostermektedir Yol ile olan kot farkindan oturu alti basamakli bir merdivenle soyunmalik bolumune inilmektedir Kare planli soyunmalik bolumu oldukca harap durumdadir ve duvarlarinda moloz tas ve dokulen sivalarin izleri gorulebilmektedir Mekanin ortasinda ust ortuyu tasiyan beton bir kolon bulunmaktadir 96 Hamamin bati cephesinde oldukca harap haldeki su deposu ve kulhan bolumleri yer almaktadir 97RestorasyonFerhat Bey Hamami nin korunmasi ve onarilmasi adina Vakiflar Genel Mudurlugunce projeleri hazirlanmis Edirne Koruma Bolge Kurulu tarafindan Rolove Restitusyon ve Restorasyon Projeleri onaylanmistir Ayrica bakinizTurkiye deki hamamlar listesiKaynakca a b c d Ozer Mustafa 2006 Vize de Turk Mimarisi Yore Aylik Kultur Dergisi 7 80 ss 31 32 Vize Tarihce T C Vize Kaymakamligi 25 Ekim 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Temmuz 2024 a b c d Vize Hamami 27 Temmuz 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Temmuz 2024 a b c d e f g h Bulut O 2019 Kirklareli ve Ilcelerindeki Tarihi Su Yapilari Yuksek Lisans Tezi Selcuk Universitesi