Vize, Kırklareli'nin doğusunda, İstanbul'a 140 km uzaklıkta bir ilçedir. Cittaslow denilen sakin şehir unvanı ile Türkiye'deki 10 ilçeden birisi olmuştur. 2022 TÜİK verilerine göre ilçe nüfusu 28.669'dur. Vize Trakya'nın Karadeniz kıyısındaki ilçelerinden biridir. Merkez ilçeden sonra yüzölçümü bakımından Kırklareli'nin en büyük ilçesidir. Ayrıca Kofçaz'dan sonra Kırklareli'nin rakımı en yüksek ilçesidir.
Vize | |
---|---|
Türkiye'de bulunduğu yer | |
İlçe sınırları haritası | |
Ülke | Türkiye |
İl | Kırklareli |
Coğrafi bölge | Marmara Bölgesi |
İdare | |
• Kaymakam | Sedat Özdemir |
• Belediye başkanı | Ercan Özalp (CHP) |
Yüzölçümü | |
• Toplam | 1089 km² |
Rakım | 320 m |
Nüfus (2018) | |
• Toplam | 28,122 |
• Kır | 13,616 |
• Şehir | 14.990 |
Zaman dilimi | (TSİ) |
Posta kodu | 39400 |
İl alan kodu | 288 |
İl plaka kodu | 39 |
Resmî site Vize Belediyesi Vize Kaymakamlığı |
Tarihçe
Tarihte değişik isimlerle anılan kent Byzia, Bizye, Bida, Biza, Vyza, Vizii ve son olarak da Vize olarak bilinmektedir. İsmin kökü Byzas'tan gelmekte olup Byzas Poseidon'un bir oğlunun adıdır. Aynı zamanda Byzas, Trak dilinde keçi anlamına gelmekte olup Trakların çokça kullandıkları bir isimdir. Ayrıca Byzas isimli efsanevi bir Trak Kralının adından geldiği söylenir ki bu Byzas Su Perisi Semestra'nın oğludur. Ayrıca Yunan Mitolojisinde Kaynak Perisinin adı Byzia'dır. Vize'nin her dönemde isminin suyunun bolluğu ile anıldığı düşünülürse bu da akla yatkın bir ihtimaldir.
Strabon'a göre Vize, Antik Trakya kabilesi olan Asti'nin başkenti olarak hizmet etmiş ve birkaç antik çağ yazarları tarafından bahsedilmiştir. Daha sonra, şehir son Trak kralları Cotys IV, Rhoemetalces I, Rhoemetalces II ve Rhoemetalces III'ün başkenti ve ikametgâhı olarak görev yapmıştır. Şehrin Roma İmparatorluğu'nun Trakya eyaletine dahil edilmesinden sonraki ilk yetmiş yıl içinde Bizye hakkında başka bir şey bilmiyoruz. Epigrafik kanıtlar, Trajan yönetimindeki eski stratejik düzenin dağılması sırasında özerk bir polis statüsü kazandığını göstermektedir. Son olarak, Bizye, Hadrianus döneminde kendi sikkelerini basmaya başlamıştır. Bazı araştırmacılara göre, Roma İmparatoru Arap Philip MS 247 yılında Bizye bölgesinden geçmiş olabilir.
Kasabanın yukarısındaki tepedeki akropol bölümünde bazı eski yapılar ve muhtemelen MS 5. veya 6. yüzyıldan kalma mükemmel korunmuş bir Bizans Ayasofya Kilisesi (Küçük Ayasofya) vardır. Ayrıca akropolün yamacında bir antik tiyatronun kalıntıları bulunmaktadır. Tepedeki güzel konumuyla Vize, çevredeki alana hakim bir konumdadır. Kasabanın karşısındaki ovanın ötesinde, Traklar'ın hükümdarları için inşa edilmiş birçok tümülüs vardır. Vize ilçesinde daha çok Bizans dönemine ait kilise ve manastırlar bulunmaktadır. Kasaba ayrıca eski bir sinagogun yanı sıra bazı Osmanlı yapılarına da sahiptir.
Vize yöresi MÖ. XIII. yüzyılda Trakların yaşadığı bir bölgedir. Vize’deki Çömlektepe Höyüğü'nde 1962 yılında Feridun Dirimtekin’in, 1995’te Trakya Üniversitesi'nden Yard. Doç. Özkan Ertuğrul’un yaptığı araştırmalar, ardından Prof. Dr. Mehmet Özdoğan’ın çalışmaları yörenin Eskiçağ tarihini aydınlatmıştır. Vize yakınlarındaki Karakoçak Tepe mevkiinde Orta Tunç Çağı’na ait kaya sunağı bulunmuş, bunu Vize'nin Soğucak köyünde bulunan bir benzeri izlemiştir. Vize'nin Çakıllı Köyü’nün 1 km. güneyindeki Eski tekke mezarlığında bulunan el yapımı kaba hamurlu, deve tüyü rengindeki çanak çömlekler, yontma taş aletler, cilalı el baltaları Neolitik Çağ'da burada bir yerleşim olduğunu ortaya koymuştur. Özellikle Çömlektepe Höyüğü'nün MÖ. 3000 yıllarına kadar indiği belirlenmiş, aynı yerde Demir Çağı’na ait keramikler ele geçmiştir. Bunları Helenistik ve Roma keramikleri de tamamlayınca Vize yöresinin Neolitik Çağ'dan günümüze kadar kesintisiz bir yerleşime sahne olduğunu ortaya koymuştur.
Antik Çağ
Vize’de en eski devirler, Trakların tarihi ile başlar. Bu yıllarda Trakyayı işgal eden kavimlerin yayılma alanı Adriyatik Denizi'nden Karadeniz'e kadar uzanmaktadır. Trakya’ya ismini veren bu kavimler dalgalar halinde İstanbul ve Çanakkale’ye kadar uzanmışlardır. Özellikle MÖ.1200’de Trak kavimlerinden Bitinyalılar ve Frigler, Anadolu’ya geçmişlerdir. Trakya’da kalanlar ise ufak bir takım krallıklar kurmuşlardır.
MÖ. 3000-2500 arasında Adriyatik Denizi’nden, Karadeniz’e kadar uzanan bölgeye yerleşen Traklar, Trakya’da egemenliklerini sürdürmüştür. Bunlardan Astai Kavmi Istranca Dağları'nda yaşamış ve küçük bir prenslik kurmuşlardır. MÖ. 513’te Pers İmparatoru I. Darius tüm Trakya’nın yanı sıra Bizye’yi de ele geçirmiş, Med Savaşları'ndan sonra bölgenin tümünü Makedonyalılar'a bırakmak zorunda kalmıştır. Büyük İskender’in ölümünden sonra, generallerinden Trakya ile birlikte Bizye'ye de hakim olmuştur. Ancak bu dönemde Trakya Keltler tarafından yağmalanmıştır. Bütün bu karmaşayı MÖ.72’de Romanın yönetiminde kurulan Odrysian Krallığı izlemiştir.
Bizye en parlak dönemini Klasik Çağ'da (MÖ. 500-400) ve Helenistik Çağda (MÖ.300-MS.20) ve Roma İmparatorluğu döneminde yaşamıştır. Vize Hristiyanlığın yayılması ile birlikte Avrupa metropolitliğine bağlı bir piskoposluk merkezi olmuştur. Bu dönemde dış tehditler altında Bizyeliler ezilmiş, bazen kalelerini terk etmiş, bazen de vergi ve haraç vererek şehirlerini yağmalanmaktan kurtarmışlardır. MS. IV. yüzyılda Got akınlarını Hun, Bulgar ve Slav akınları izlemiştir.
, MS 303'te başlayan Diocletianus Zulmü'nün bir parçası olarak Bizye'de öldürülmüştür. MS 353'te, sürgündeki Antakyalı Eustathius, Bizye'ye yerleşmeyi seçmiş, burada ölmüştür. Şehir, 5. yüzyıl gibi erken bir tarihte Heraclea (Marmaraereğlisi)'nın süfragan'ı olarak bir başpiskoposun merkezi olarak belgelenmiştir.
Orta Çağ
6. yüzyıldan itibaren Bizye'den Konstantinopolis'e borularla su taşınmıştır ve boruların bir kısmı hala görülebilir durumdadır. İmparator V. Konstantin 773 ya da 774 yılında burada bir köprü inşa ettirmiştir.
Bizye, Hierocles'in Sinekdimos'unda ve daha sonra VII. Konstantinos'un De Administrando Imperio'sunda Avrupa eyaletinde bir şehir (polis) olarak tanımlanmaktadır.
Şehir, 692 yılında Trullo'da toplanan ve Geōrgios elachistos episkopos Uzusēs tēs Thrakōn chōras tarafından imzalanan Trullo Konsili'nde adı geçen "Uzusa" (Yunanca: Οὔζουσα) ile aynı görünmektedir. Belgede Bizye'nin bir temsilcisinin imzası bulunmadığından, aynı yer oldukları varsayılmaktadır.
Proto-Bulgar yazıtları Han Krum'un Bizye'yi ele geçirdiğini ve muhtemelen tahrip ettiğini göstermektedir. 9. ve 10. yüzyıllar boyunca şehir bir turma'nın başı olarak hizmet vermiştir. Slav Thomas'ın 823'teki isyanının ardından üvey oğlu Anastasios, Bizye'ye sığınmaya çalışmış ancak şehir sakinleri tarafından imparatora teslim edilmiştir. Halk azizi , 896 yılında burada turma olan ile evlendikten sonra Bizye'de yaşamıştır. Maria Nea, 903 yılında öldükten sonra azize olarak saygı görmüş ve kültü Bizye ve çevresindeki bölgelerde çok popüler hale gelmiştir.
Bulgar imparatoru I. Simeon beş yıl süren bir kuşatmanın ardından 925 civarında Bizye'yi ele geçirdi; şehrin surları yıkıldı ve nüfusunun çoğu yakınındaki Medea'ya (Kıyıköy) kaçtı. Bizye'nin daha sonra I. Petr'ın 927'de Doğu Trakya'ya yaptığı sefer sırasında hedef alınıp alınmadığı belirsizdir.
12. yüzyılda Arap coğrafyacı El-İdrisi, Bizye'yi verimli bir vadide, gelişen ticaret ve sanayiye sahip büyük ve iyi tahkim edilmiş bir şehir olarak tanımlamıştır. Kuman istilacılar 1199'da gelip Doğu Trakya'yı yağmaladığında, Bizye'den onları püskürtmek için bir Bizans ordusu gönderilmiştir. İlk başta başarılı olmuşlar, ancak Bizans birliklerinin açgözlülüğü yüzünden ilk zaferleri heba olmuştur.
Nisan 1204'te Konstantinopolis'in yağmalanması'nın ardından Bizye, Partitio Imperii Romaniae uyarınca yeni Latin İmparatorluğu'nun bir parçası oldu. 290 Şehir ilk başta Latinlere boyun eğmedi ve Mart 1205'e kadar benzer şekilde isyan eden Arcadiopolis (Lüleburgaz) ve Tzurulon (Çorlu) şehirleriyle birlikte dize getirilemedi. Ancak sadece bir ay sonra Latin ordusu, Çar Kaloyan liderliğindeki Bulgar ve Kumanlardan oluşan birleşik bir güç tarafından yenilgiye uğratıldı ve ardından Doğu Trakya'da bir dizi istila başlattı. Bizye, bölgedeki akınlardan etkilenmeyen birkaç şehirden biriydi. 1205 yılının sonlarına doğru, asilzade Anseau de Cayeux 120 şövalyeyle birlikte şehri garnizon haline getirmek üzere gönderildi. 1206 yılının Haziran ayında, Latin İmparatoru Henri, Latince: "Mult ere bone et forz" (Çok güzel ve güçlü) olarak onurlandırılan Bizye'de kamp kurdu.
1225'ten bir süre sonra, Theodore Komnenos Doukas komutasındaki bir Epir kuvveti Bizye'ye ilerledi, ancak şehri ele geçiremediler. 1237'de Kumanlar Trakya'yı tekrar işgal etti; Bizye sakinlerinin çoğu esir alındı ve köle olarak satıldı. Ağustos 1246'da Latin İmparatoru II. Baudouin, Aziz James Tarikatı ile Bizye ve Medea'yı (Kıyıköy) Konstantinopolis'teki mülklerle birlikte tarikata bırakacak bir anlaşma müzakere etti, ancak anlaşma hiçbir zaman yürürlüğe girmedi. 1147 yılında Bizye [Tzurulon, Medea ve Derkos (Durusu) ile birlikte] Bulgarlarla ittifak yapan III. İoannis'in kontrolüne geçti.
İmparator II. Theodoros, 1255'in sonunda ya da 1256'nın başında Bizye ile Bulgarophygon (Babaeski) arasında bir yerde birleşik bir Bulgar ve Kuman kuvvetini yenilgiye uğrattı. Ardından yukarı Meriç vadisinde yeni bir sınır belirleyen bir barış anlaşması imzaladı.
Bizye, 1286'dan 1355'e kadar olarak adlandırılan bilinen üç askeri bölgeden birinin merkeziydi (Diğer ikisi Selanik ve Serez'dir.) Bu bölge kabaca kuzeyde Mesembria'dan batıda Arcadiopolis'e ve doğuda Konstantinopolis'in banliyölerine kadar uzanan tüm alanı kapsıyordu.
1304 yılında, komutasındaki bir Bulgar akınını durdurmak amacıyla imparator IX. Mihail ve Michael Doukas Glabas Tarchaneiotes komutasında Bizye'de büyük bir Bizans ordusu toplandı. Bizanslılar 'ta zaten yenilmişlerdi ve ardından Bizye'de tekrar yenildiler.
1307 yılında, 'un protestoları üzerine, yerel halk komutasındaki Türk yardımcılarıyla birlikte bir Katalan kuvvetiyle savaşmaya çalıştı. Yenildiler ve Katalanlar şehri yağmaladılar. Şehir 1313'te bu kez Aydınoğullarından Halil Bey liderliğindeki bir Türk kuvveti tarafından tekrar yağmalandı; Türkler daha sonra 'taki savaşta yenildiler.
1322 kışında Sirgiannis Paleologos, Raidestos (Tekirdağ) ve Sergentzion () ile birlikte Bizye'yi ele geçirdi, ancak şehri neredeyse hemen III. Andronikos'un kuvvetlerine kaybetti. Andronikos'un kendisi de 1324 yazında hastalığı nedeniyle birkaç gün Bizye'de kalmıştır. O Eylül ayında Bizye'nin Konstantinopolis Patrikhanesi'ne yıllık bağışı 100 iperpiron olarak belirlendi. Andronikos 1328 yılında, eski müttefiki Mihail Şişman'ın hiç gerçekleşmeyen bir saldırısı beklentisiyle Bizye'ye bir orduyla geri döndü. 1332 yazında, Teolog , göreve atandığı Brysis'e (Pınarhisar) giderken Bizye'de durdu; sadece kısa bir süre kaldı, ancak bölgede Kutsal Ana'ye adanmış çok sayıda kutsal kuyu ve ayazma olduğunu yazdı. Bizye çevresindeki bölge, o dönemde soyguncuların varlığı nedeniyle güvensiz olarak tanımlanmıştır.
1344 yılında Bizye, VI. İoannis tarafından ele geçirildi ve generali 'i şehrin valisi olarak atadı. Birkaç yıl sonra, 1340'ların sonunda, 1.200 kişilik bir Türk atlı kuvveti Bizans topraklarına Bizye'ye kadar girdi. Matheos, imparatorluk tahtından çekilmek zorunda kaldıktan sonra, Bizye onun etkin kontrolü altında kaldı ve 1356'da birkaç kez burada kaldı.
Ağustos 1355'te imparator V. İoannis ile Çar İvan Aleksandr arasındaki ittifakı onaylayan bir konsil toplantısının parçası olarak, Bizye metropolitliği yaklaşık iki yıllık kısa bir süre için epidosis olarak Derkos başpiskoposluğuna verildi. Benzer bir durum Temmuz 1361'de Stauropolis (Afrodisias) piskoposluğunda da yaşandı.
Bizye sakinleri muhtemelen 1357 veya 58'de, belki de V. İoannis ve Matheos arasındaki çatışmalar nedeniyle şehrin garnizonunun tükenmiş olmasından yararlanan Türk eşkıyalar yüzünden yeniden yerleştirildi.
1358 sonbaharında, Matheos'un amcası olan , V. İoannis'den kendisini Bizye valisi yapmasını istedi.
Osmanlı Dönemi
1368 yılında Bizye, Güney Istranca Dağları'ndaki diğer bölgelerle birlikte Lala Şahin Paşa tarafından 1 aylık bir kuşatmanın ardından Osmanlı kontrolü altına girdi. Bizye metropoliti, Bizye'nin kaybını telafi etmek için Mesembria ve Anchialos'a yeniden atandı. Bizye 1403 yılında tekrar Türkler tarafından fethedilmiş ve ardından muhtemelen 1410 yılında II. Manuil yönetimindeki Bizanslılar tarafından yeniden fethedilmiştir. Bizye son kez 1453'ün başında, muhtemelen 'nın birlikleri tarafından Türk kontrolü altına girdi.
Osmanlı idaresine geçen yerleşim, Rumeli Eyalet'in bir sancağı olan Vize sancağının merkezi konumunda bulundu. Türk seyyah Evliya Çelebi, 1661'de altıncı seyahatinde Vize'yi ziyaret etti. Vize'yi bir sancak beyinin merkezi, Türk, Bulgar ve Rum karışımının yaşadığı ve pırasalarıyla ünlü bir yer olarak tanımladı.
Edirne Vilayet Matbaası Müdürü Şevket Dağdeviren'in yazdığı 1892 tarihli salnameye göre;
Kırkkilise sancağının kazası olan Vize kasabasına bağlı 47 köydeki 4466 hanede 23595 nüfus olup, çoğunluğu İslam ve Rum’dur.
Saray, Yenice, Örencik, Hasboğa nahiyeleri Vize’ye bağlıdır. Vize hükûmet konağı, 108 basamaklı merdivenle çıkılan bir tepe üzerindedir. Vize’de 4 cami, 3 mescit vardır. Bunlardan Gazi Süleyman Paşa’nın yaptırdığı cami Ayasofya’nın modelindedir. Diğer 3’ü Saka Baba, Hasan Bey ve Ferhat Bey tarafından yaptırılmıştır.
Kaza içinde 13 sağlam, 27 harap cami ve mescit, 2 hükûmet konağı, 32 okul, 1 ortaokul, 2 harap imaret, 1 telgrafhane, 1 tekke, 5 kiremithane, 5 sayak dolabı, 46 çeşme 1 metropolithane, 18 kilise ve manastır, 301 ev arsası, 42 mera, 775 çayır, 17759 tarla, 28 Bahçe, 3926 bağ, 6 çiftlik, 1522 ambar ve samanlık, 1 rakı fabrikası, 25 değirmen, 10 han, 2 hamam, 31 fırın, 35 İslam, 18 Hristiyan mezarlığı, 72 harman yeri, 6 tahta bıçkısı, 3 çiftlik arsası, 1 yağhane ve 376 dükkân vardır.
1914 yılı Osmanlı nüfus istatistiklerine göre Vize kazasının toplam nüfusu 10.020 Müslüman ve 4.089 Rum olmak üzere 14.109'dur.
Nüfus
Vize Kazası Nüfus Cetveli 1892 | |||
Kadın | Erkek | Toplam | |
İslam | 4.828 | 5.467 | 10.295 |
Rum | 5.928 | 6.182 | 12.110 |
Ermeni | 1 | 1 | |
Bulgar | 514 | 523 | 1.037 |
Çingene | 74 | 78 | 152 |
Toplam | 11.344 | 12.251 | 23.595 |
Yıl | Toplam | Şehir | Kır |
---|---|---|---|
1927 | 15.630 | 3.046 | 12.584 |
1935 | 24.959 | 6.303 | 18.656 |
1940 | 24.746 | 5.333 | 19.413 |
1945 | 24.052 | 4.900 | 19.152 |
1950 | 26.574 | 4.896 | 21.678 |
1955 | 29.344 | 5.882 | 23.462 |
1960 | 30.540 | 6.196 | 24.344 |
1965 | 32.533 | 6.998 | 25.535 |
1970 | 31.658 | 6.766 | 24.892 |
1975 | 32.449 | 8.203 | 24.246 |
1980 | 35.198 | 9.730 | 25.468 |
1985 | 34.659 | 10.082 | 24.577 |
1990 | 34.589 | 10.518 | 24.071 |
2000 | 32.276 | 10.628 | 21.648 |
2007 | 30.348 | 11.908 | 18.440 |
2008 | 30.086 | 11.966 | 18.120 |
2009 | 28.913 | 11.447 | 17.466 |
2010 | 29.153 | 12.196 | 16.957 |
2011 | 28.611 | 12.317 | 16.294 |
2012 | 28.228 | 12.543 | 15.685 |
2013 | 27.899 | 12.631 | 15.268 |
2014 | 27.700 | 12.887 | 14.813 |
2015 | 27.422 | 13.095 | 14.327 |
2016 | 27.556 | 13.484 | 14.072 |
2017 | 27.358 | 13.581 | 13.777 |
2018 | 28.122 | 13.986 | 14.136 |
2019 | 28.541 | 14.562 | 13.979 |
2020 | 28.606 | 14.990 | 13.616 |
Kültür, Turizm ve İlgi Çekici Yerler
Vize ilçesi 1.Viyana Seferi esnasında Kanuni Sultan Süleyman tarafından kullanılan Avyolu güzergâhı üzerindedir. Bu güzergâh günümüzde yeniden keşfedilerek Sultanlar Yolu ismiyle doğa, kültür ve tarih sevenlerin kullanımına açılmıştır. Sultanlar Yolu işaretlemeleri Vize içinde ve çevresinde yolu yeniden keşfeden Sedat Çakır tarafından yapılmıştır. Sultanlar Yolu Viyana-Simmering'den İstanbul'da Süleymaniye Camii ve Topkapı Sarayı'na kadar uzanan 2133 kilometrelik bir yoldur.
Küçük Ayasofya Kilisesi (Gazi Süleyman Paşa Camii): İmparator I. Justinianus (hükümdarlığı 527-565) döneminde inşa edilen ve daha sonra Osmanlı döneminde camiye dönüştürülen eski bir Bizans dönemi Ortodoks kilisesidir. Ortodoks Bazilika planında tasarlanan kilise, Apollon Tapınağı'nın temelleri üzerine yığma taş ve tuğla ile inşa edilmiştir. Haç şeklindeki kilise, üçer sütunlu iki sıra sütunlu bir nef, iki koridor ve bir uçta apsisten oluşmaktadır. Orijinal ahşap çatısı 12. ve 13. yüzyıllarda yüksek bir kubbe ile değiştirilmiştir. Yapı, normalde Bizans mimarisinde görülmeyen farklı bir tarz olan kubbe etrafında tonozludur. Camiye dönüştürüldükten sonra ismini Rumeli Fatihi Gazi Süleyman Paşa'dan almıştır.
Vize Kalesi: Antik Roma döneminde inşa edilmiş bir surdur. Şehrin kuzeybatısında yer almaktadır. Kalenin ilk olarak M.Ö. 72-76 yıllarında inşa edildiği ve I. Justinianus döneminde yeniden canlandırıldığı düşünülmektedir. Kale, 50 cm × 80 cm (20 inç × 31 inç) ve 100 cm × 150 cm (39 inç × 59 inç) boyutlarında taş bloklardan oluşan temeller üzerine temiz kesme taşlardan ve moloz taştan inşa edilmiştir. Kuzey duvarındaki taşların mavimsi rengi, bu bölümün Geç Bizans döneminde Paleologos Hanedanlığı döneminde yeniden inşa edildiğini göstermektedir. Kale iç içe geçmiş iki surdan oluşmaktadır. Batı ve güney sur duvarları sağlamdır. Kalede bulunan taş üzerine Grek harfleriyle kazınmış bir yazıtta "Burada Aulus Pores'in oğlu Firmus ile Kenthes'in oğlu Rytes'in oğlu Aulus Kenthes ve Hyakinthus'un oğlu Rabdus'un yönetiminde gözetleme kuleleri inşa edilmiştir." yazmaktadır. Kırklareli Müzesi'nde sergilenmektedir.
Antik Tiyatro (Odeon): Geç Roma döneminde 2. yüzyılda inşa edilen ve Trakya'da bilinen tek açık hava tiyatrosudur. Çömlektepe tümülüsü için yürütülen arkeolojik kazılar sırasında 1998 yılında keşfedilmiştir. Roma tiyatrosunun halen mevcut olan bölümleri, koltuklar arasında koridorlar bulunan cavea (seyirci koltukları), scaenae (sahne) ve orkestradır. Sahnenin arka planı olan scaenae frons'a ait kabartmalar Kırklareli Müzesi'nde sergilenmektedir.
Hasan Bey Camii: 14. yüzyılın sonlarında sinagog olarak kullanılmakta iken, Gelibolulu Hasan Bey tarafından camiye dönüştürmüştür. Minaresiz olduğundan, ayrıca şekil itibarıyla de adeta bir türbeyi anımsatmaktadır. Kare plan üzerine kalın duvar, iri kesme muntazam taş kaplama olup, kubbesi sekiz köşe tanbur üzerine oturtulmuştur. 2007 yılında Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından aslına uygun restorasyon yapılmıştır.
Diğer ilgi çekici yerler arasında Asma Kayalar Mağara Manastırı, Aya Nikola Manastırı (Kıyıköy'de), Cehennem Şelaleleri, 824 yıllık tarihi çınar ağacı (Çakıllı'da), kaya kiliseleri, Trak tümülüsleri, çeşmeler, ayazmalar, mağaralar sayılabilir. İlçede bulunan Yenesu Mağarası, 1620 m. uzunluğuyla Trakya'nın 3. büyük mağarasıdır.
Aya Nikola Manastırı: Dünyanın en eski taş oyma manastırlarından olan Aya Nikola Manastırı 6. yüzyıl, MS. 527-565 yıllarına ait bir kaya manastırına örnektir. Manastırın zemin katı kilise iken, bodrum katı ayazmadır. Bunun yanında keşişler için dinlenme hücreleri bulunmaktadır. Aya Nikola Manastırı
Galeri
- Vize surlarından kalan bir nöbetçi kulesi
- Vize'de bir göl
- Vize'de bir cadde
Kaynakça
- ^ "Vize Kaymakamlığı". 18 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Temmuz 2021.
- ^ "Harita Genel Komutanlığı - İl ve İlçe Yüzölçümleri" (PDF). 5 Nisan 2015 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 17 Aralık 2012.
- ^ . 22 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 28 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y . Wien: Börsedruck Ges.m.b.H. . Retrieved 13 November 2021. 14 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b c d "Antik Dönem - Bizye Antik Kenti".
- ^ a b Kazancıgil, Dr. Ratip - Gökçe, Nilüfer Dağdevirenzade M. Şevket Bey'in Edirne Tarihi ve Balkan Savaşı Anıları Türk Kütüphaneciler Derneği Edirne Şubesi Yayınları No: 41 Edirne 2005
- ^ . p. 170-171. 10 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Fasikül I: Mufassal Neticeler İcmal Tabloları" (PDF). 28 Teşrinevvel 1927 Umumî Nüfus Tahriri. DİE. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2021.
- ^ (PDF). 20 İlkteşrin 1935 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . (PDF). 20 İlkteşrin 1940 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2016.
- ^ . (PDF). 21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . (PDF). 22 Ekim 1950 Umumi Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021.
- ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- ^ a b c d e f
- "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
- "Vize Nüfusu - Kırklareli". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021.
- "Kırklareli Vize Nüfusu". nufusune.com.
- ^ "Sultanlar Yolu". 11 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 29 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "BU AĞAÇ OSMANLI İMPARATORLUĞU'NDAN DAHA YAŞLI". 23 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Temmuz 2022.
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Vize, Kırklareli ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Vize kaymakamlığı resmi sitesi 28 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Vize Belediyesi resmi sitesi 6 Eylül 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Vize Kirklareli nin dogusunda Istanbul a 140 km uzaklikta bir ilcedir Cittaslow denilen sakin sehir unvani ile Turkiye deki 10 ilceden birisi olmustur 2022 TUIK verilerine gore ilce nufusu 28 669 dur Vize Trakya nin Karadeniz kiyisindaki ilcelerinden biridir Merkez ilceden sonra yuzolcumu bakimindan Kirklareli nin en buyuk ilcesidir Ayrica Kofcaz dan sonra Kirklareli nin rakimi en yuksek ilcesidir VizeIlceTurkiye de bulundugu yerIlce sinirlari haritasiUlkeTurkiyeIlKirklareliCografi bolgeMarmara BolgesiIdare KaymakamSedat Ozdemir Belediye baskaniErcan Ozalp CHP Yuzolcumu Toplam1089 km Rakim320 mNufus 2018 Toplam28 122 Kir13 616 Sehir14 990Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Posta kodu39400Il alan kodu288Il plaka kodu39Resmi site Vize Belediyesi Vize KaymakamligiTarihceTarihte degisik isimlerle anilan kent Byzia Bizye Bida Biza Vyza Vizii ve son olarak da Vize olarak bilinmektedir Ismin koku Byzas tan gelmekte olup Byzas Poseidon un bir oglunun adidir Ayni zamanda Byzas Trak dilinde keci anlamina gelmekte olup Traklarin cokca kullandiklari bir isimdir Ayrica Byzas isimli efsanevi bir Trak Kralinin adindan geldigi soylenir ki bu Byzas Su Perisi Semestra nin ogludur Ayrica Yunan Mitolojisinde Kaynak Perisinin adi Byzia dir Vize nin her donemde isminin suyunun bollugu ile anildigi dusunulurse bu da akla yatkin bir ihtimaldir Strabon a gore Vize Antik Trakya kabilesi olan Asti nin baskenti olarak hizmet etmis ve birkac antik cag yazarlari tarafindan bahsedilmistir Daha sonra sehir son Trak krallari Cotys IV Rhoemetalces I Rhoemetalces II ve Rhoemetalces III un baskenti ve ikametgahi olarak gorev yapmistir Sehrin Roma Imparatorlugu nun Trakya eyaletine dahil edilmesinden sonraki ilk yetmis yil icinde Bizye hakkinda baska bir sey bilmiyoruz Epigrafik kanitlar Trajan yonetimindeki eski stratejik duzenin dagilmasi sirasinda ozerk bir polis statusu kazandigini gostermektedir Son olarak Bizye Hadrianus doneminde kendi sikkelerini basmaya baslamistir Bazi arastirmacilara gore Roma Imparatoru Arap Philip MS 247 yilinda Bizye bolgesinden gecmis olabilir Kasabanin yukarisindaki tepedeki akropol bolumunde bazi eski yapilar ve muhtemelen MS 5 veya 6 yuzyildan kalma mukemmel korunmus bir Bizans Ayasofya Kilisesi Kucuk Ayasofya vardir Ayrica akropolun yamacinda bir antik tiyatronun kalintilari bulunmaktadir Tepedeki guzel konumuyla Vize cevredeki alana hakim bir konumdadir Kasabanin karsisindaki ovanin otesinde Traklar in hukumdarlari icin insa edilmis bircok tumulus vardir Vize ilcesinde daha cok Bizans donemine ait kilise ve manastirlar bulunmaktadir Kasaba ayrica eski bir sinagogun yani sira bazi Osmanli yapilarina da sahiptir Vize yoresi MO XIII yuzyilda Traklarin yasadigi bir bolgedir Vize deki Comlektepe Hoyugu nde 1962 yilinda Feridun Dirimtekin in 1995 te Trakya Universitesi nden Yard Doc Ozkan Ertugrul un yaptigi arastirmalar ardindan Prof Dr Mehmet Ozdogan in calismalari yorenin Eskicag tarihini aydinlatmistir Vize yakinlarindaki Karakocak Tepe mevkiinde Orta Tunc Cagi na ait kaya sunagi bulunmus bunu Vize nin Sogucak koyunde bulunan bir benzeri izlemistir Vize nin Cakilli Koyu nun 1 km guneyindeki Eski tekke mezarliginda bulunan el yapimi kaba hamurlu deve tuyu rengindeki canak comlekler yontma tas aletler cilali el baltalari Neolitik Cag da burada bir yerlesim oldugunu ortaya koymustur Ozellikle Comlektepe Hoyugu nun MO 3000 yillarina kadar indigi belirlenmis ayni yerde Demir Cagi na ait keramikler ele gecmistir Bunlari Helenistik ve Roma keramikleri de tamamlayinca Vize yoresinin Neolitik Cag dan gunumuze kadar kesintisiz bir yerlesime sahne oldugunu ortaya koymustur Antik Cag Vize de en eski devirler Traklarin tarihi ile baslar Bu yillarda Trakyayi isgal eden kavimlerin yayilma alani Adriyatik Denizi nden Karadeniz e kadar uzanmaktadir Trakya ya ismini veren bu kavimler dalgalar halinde Istanbul ve Canakkale ye kadar uzanmislardir Ozellikle MO 1200 de Trak kavimlerinden Bitinyalilar ve Frigler Anadolu ya gecmislerdir Trakya da kalanlar ise ufak bir takim kralliklar kurmuslardir Ustunde Vize Kalesi ni iceren bir Roma donemi Bizye sikkesi MO 3000 2500 arasinda Adriyatik Denizi nden Karadeniz e kadar uzanan bolgeye yerlesen Traklar Trakya da egemenliklerini surdurmustur Bunlardan Astai Kavmi Istranca Daglari nda yasamis ve kucuk bir prenslik kurmuslardir MO 513 te Pers Imparatoru I Darius tum Trakya nin yani sira Bizye yi de ele gecirmis Med Savaslari ndan sonra bolgenin tumunu Makedonyalilar a birakmak zorunda kalmistir Buyuk Iskender in olumunden sonra generallerinden Trakya ile birlikte Bizye ye de hakim olmustur Ancak bu donemde Trakya Keltler tarafindan yagmalanmistir Butun bu karmasayi MO 72 de Romanin yonetiminde kurulan Odrysian Kralligi izlemistir Bizye en parlak donemini Klasik Cag da MO 500 400 ve Helenistik Cagda MO 300 MS 20 ve Roma Imparatorlugu doneminde yasamistir Vize Hristiyanligin yayilmasi ile birlikte Avrupa metropolitligine bagli bir piskoposluk merkezi olmustur Bu donemde dis tehditler altinda Bizyeliler ezilmis bazen kalelerini terk etmis bazen de vergi ve harac vererek sehirlerini yagmalanmaktan kurtarmislardir MS IV yuzyilda Got akinlarini Hun Bulgar ve Slav akinlari izlemistir MS 303 te baslayan Diocletianus Zulmu nun bir parcasi olarak Bizye de oldurulmustur MS 353 te surgundeki Antakyali Eustathius Bizye ye yerlesmeyi secmis burada olmustur Sehir 5 yuzyil gibi erken bir tarihte Heraclea Marmaraereglisi nin sufragan i olarak bir baspiskoposun merkezi olarak belgelenmistir Orta Cag 6 yuzyildan itibaren Bizye den Konstantinopolis e borularla su tasinmistir ve borularin bir kismi hala gorulebilir durumdadir Imparator V Konstantin 773 ya da 774 yilinda burada bir kopru insa ettirmistir Bizye Hierocles in Sinekdimos unda ve daha sonra VII Konstantinos un De Administrando Imperio sunda Avrupa eyaletinde bir sehir polis olarak tanimlanmaktadir Sehir 692 yilinda Trullo da toplanan ve Geōrgios elachistos episkopos Uzuses tes Thrakōn chōras tarafindan imzalanan Trullo Konsili nde adi gecen Uzusa Yunanca Oὔzoysa ile ayni gorunmektedir Belgede Bizye nin bir temsilcisinin imzasi bulunmadigindan ayni yer olduklari varsayilmaktadir Proto Bulgar yazitlari Han Krum un Bizye yi ele gecirdigini ve muhtemelen tahrip ettigini gostermektedir 9 ve 10 yuzyillar boyunca sehir bir turma nin basi olarak hizmet vermistir Slav Thomas in 823 teki isyaninin ardindan uvey oglu Anastasios Bizye ye siginmaya calismis ancak sehir sakinleri tarafindan imparatora teslim edilmistir Halk azizi 896 yilinda burada turma olan ile evlendikten sonra Bizye de yasamistir Maria Nea 903 yilinda oldukten sonra azize olarak saygi gormus ve kultu Bizye ve cevresindeki bolgelerde cok populer hale gelmistir Vize de bir dere Bulgar imparatoru I Simeon bes yil suren bir kusatmanin ardindan 925 civarinda Bizye yi ele gecirdi sehrin surlari yikildi ve nufusunun cogu yakinindaki Medea ya Kiyikoy kacti Bizye nin daha sonra I Petr in 927 de Dogu Trakya ya yaptigi sefer sirasinda hedef alinip alinmadigi belirsizdir 12 yuzyilda Arap cografyaci El Idrisi Bizye yi verimli bir vadide gelisen ticaret ve sanayiye sahip buyuk ve iyi tahkim edilmis bir sehir olarak tanimlamistir Kuman istilacilar 1199 da gelip Dogu Trakya yi yagmaladiginda Bizye den onlari puskurtmek icin bir Bizans ordusu gonderilmistir Ilk basta basarili olmuslar ancak Bizans birliklerinin acgozlulugu yuzunden ilk zaferleri heba olmustur Nisan 1204 te Konstantinopolis in yagmalanmasi nin ardindan Bizye Partitio Imperii Romaniae uyarinca yeni Latin Imparatorlugu nun bir parcasi oldu 290 Sehir ilk basta Latinlere boyun egmedi ve Mart 1205 e kadar benzer sekilde isyan eden Arcadiopolis Luleburgaz ve Tzurulon Corlu sehirleriyle birlikte dize getirilemedi Ancak sadece bir ay sonra Latin ordusu Car Kaloyan liderligindeki Bulgar ve Kumanlardan olusan birlesik bir guc tarafindan yenilgiye ugratildi ve ardindan Dogu Trakya da bir dizi istila baslatti Bizye bolgedeki akinlardan etkilenmeyen birkac sehirden biriydi 1205 yilinin sonlarina dogru asilzade Anseau de Cayeux 120 sovalyeyle birlikte sehri garnizon haline getirmek uzere gonderildi 1206 yilinin Haziran ayinda Latin Imparatoru Henri Latince Mult ere bone et forz Cok guzel ve guclu olarak onurlandirilan Bizye de kamp kurdu Vize Kalesi nin bir gravuru 1225 ten bir sure sonra Theodore Komnenos Doukas komutasindaki bir Epir kuvveti Bizye ye ilerledi ancak sehri ele geciremediler 1237 de Kumanlar Trakya yi tekrar isgal etti Bizye sakinlerinin cogu esir alindi ve kole olarak satildi Agustos 1246 da Latin Imparatoru II Baudouin Aziz James Tarikati ile Bizye ve Medea yi Kiyikoy Konstantinopolis teki mulklerle birlikte tarikata birakacak bir anlasma muzakere etti ancak anlasma hicbir zaman yururluge girmedi 1147 yilinda Bizye Tzurulon Medea ve Derkos Durusu ile birlikte Bulgarlarla ittifak yapan III Ioannis in kontrolune gecti Imparator II Theodoros 1255 in sonunda ya da 1256 nin basinda Bizye ile Bulgarophygon Babaeski arasinda bir yerde birlesik bir Bulgar ve Kuman kuvvetini yenilgiye ugratti Ardindan yukari Meric vadisinde yeni bir sinir belirleyen bir baris anlasmasi imzaladi Bizye 1286 dan 1355 e kadar olarak adlandirilan bilinen uc askeri bolgeden birinin merkeziydi Diger ikisi Selanik ve Serez dir Bu bolge kabaca kuzeyde Mesembria dan batida Arcadiopolis e ve doguda Konstantinopolis in banliyolerine kadar uzanan tum alani kapsiyordu 1304 yilinda komutasindaki bir Bulgar akinini durdurmak amaciyla imparator IX Mihail ve Michael Doukas Glabas Tarchaneiotes komutasinda Bizye de buyuk bir Bizans ordusu toplandi Bizanslilar ta zaten yenilmislerdi ve ardindan Bizye de tekrar yenildiler 1307 yilinda un protestolari uzerine yerel halk komutasindaki Turk yardimcilariyla birlikte bir Katalan kuvvetiyle savasmaya calisti Yenildiler ve Katalanlar sehri yagmaladilar Sehir 1313 te bu kez Aydinogullarindan Halil Bey liderligindeki bir Turk kuvveti tarafindan tekrar yagmalandi Turkler daha sonra taki savasta yenildiler Vize nin bir goruntusu Kale Mahallesi 1322 kisinda Sirgiannis Paleologos Raidestos Tekirdag ve Sergentzion ile birlikte Bizye yi ele gecirdi ancak sehri neredeyse hemen III Andronikos un kuvvetlerine kaybetti Andronikos un kendisi de 1324 yazinda hastaligi nedeniyle birkac gun Bizye de kalmistir O Eylul ayinda Bizye nin Konstantinopolis Patrikhanesi ne yillik bagisi 100 iperpiron olarak belirlendi Andronikos 1328 yilinda eski muttefiki Mihail Sisman in hic gerceklesmeyen bir saldirisi beklentisiyle Bizye ye bir orduyla geri dondu 1332 yazinda Teolog goreve atandigi Brysis e Pinarhisar giderken Bizye de durdu sadece kisa bir sure kaldi ancak bolgede Kutsal Ana ye adanmis cok sayida kutsal kuyu ve ayazma oldugunu yazdi Bizye cevresindeki bolge o donemde soyguncularin varligi nedeniyle guvensiz olarak tanimlanmistir 1344 yilinda Bizye VI Ioannis tarafindan ele gecirildi ve generali i sehrin valisi olarak atadi Birkac yil sonra 1340 larin sonunda 1 200 kisilik bir Turk atli kuvveti Bizans topraklarina Bizye ye kadar girdi Matheos imparatorluk tahtindan cekilmek zorunda kaldiktan sonra Bizye onun etkin kontrolu altinda kaldi ve 1356 da birkac kez burada kaldi Agustos 1355 te imparator V Ioannis ile Car Ivan Aleksandr arasindaki ittifaki onaylayan bir konsil toplantisinin parcasi olarak Bizye metropolitligi yaklasik iki yillik kisa bir sure icin epidosis olarak Derkos baspiskoposluguna verildi Benzer bir durum Temmuz 1361 de Stauropolis Afrodisias piskoposlugunda da yasandi Bizye sakinleri muhtemelen 1357 veya 58 de belki de V Ioannis ve Matheos arasindaki catismalar nedeniyle sehrin garnizonunun tukenmis olmasindan yararlanan Turk eskiyalar yuzunden yeniden yerlestirildi 1358 sonbaharinda Matheos un amcasi olan V Ioannis den kendisini Bizye valisi yapmasini istedi Osmanli Donemi 1368 yilinda Bizye Guney Istranca Daglari ndaki diger bolgelerle birlikte Lala Sahin Pasa tarafindan 1 aylik bir kusatmanin ardindan Osmanli kontrolu altina girdi Bizye metropoliti Bizye nin kaybini telafi etmek icin Mesembria ve Anchialos a yeniden atandi Bizye 1403 yilinda tekrar Turkler tarafindan fethedilmis ve ardindan muhtemelen 1410 yilinda II Manuil yonetimindeki Bizanslilar tarafindan yeniden fethedilmistir Bizye son kez 1453 un basinda muhtemelen nin birlikleri tarafindan Turk kontrolu altina girdi Osmanli idaresine gecen yerlesim Rumeli Eyalet in bir sancagi olan Vize sancaginin merkezi konumunda bulundu Turk seyyah Evliya Celebi 1661 de altinci seyahatinde Vize yi ziyaret etti Vize yi bir sancak beyinin merkezi Turk Bulgar ve Rum karisiminin yasadigi ve pirasalariyla unlu bir yer olarak tanimladi Edirne Vilayet Matbaasi Muduru Sevket Dagdeviren in yazdigi 1892 tarihli salnameye gore Kirkkilise sancaginin kazasi olan Vize kasabasina bagli 47 koydeki 4466 hanede 23595 nufus olup cogunlugu Islam ve Rum dur Saray Yenice Orencik Hasboga nahiyeleri Vize ye baglidir Vize hukumet konagi 108 basamakli merdivenle cikilan bir tepe uzerindedir Vize de 4 cami 3 mescit vardir Bunlardan Gazi Suleyman Pasa nin yaptirdigi cami Ayasofya nin modelindedir Diger 3 u Saka Baba Hasan Bey ve Ferhat Bey tarafindan yaptirilmistir Kaza icinde 13 saglam 27 harap cami ve mescit 2 hukumet konagi 32 okul 1 ortaokul 2 harap imaret 1 telgrafhane 1 tekke 5 kiremithane 5 sayak dolabi 46 cesme 1 metropolithane 18 kilise ve manastir 301 ev arsasi 42 mera 775 cayir 17759 tarla 28 Bahce 3926 bag 6 ciftlik 1522 ambar ve samanlik 1 raki fabrikasi 25 degirmen 10 han 2 hamam 31 firin 35 Islam 18 Hristiyan mezarligi 72 harman yeri 6 tahta bickisi 3 ciftlik arsasi 1 yaghane ve 376 dukkan vardir 1914 yili Osmanli nufus istatistiklerine gore Vize kazasinin toplam nufusu 10 020 Musluman ve 4 089 Rum olmak uzere 14 109 dur NufusVize Kazasi Nufus Cetveli 1892Kadin Erkek ToplamIslam 4 828 5 467 10 295Rum 5 928 6 182 12 110Ermeni 1 1Bulgar 514 523 1 037Cingene 74 78 152Toplam 11 344 12 251 23 595Yil Toplam Sehir Kir1927 15 630 3 046 12 5841935 24 959 6 303 18 6561940 24 746 5 333 19 4131945 24 052 4 900 19 1521950 26 574 4 896 21 6781955 29 344 5 882 23 4621960 30 540 6 196 24 3441965 32 533 6 998 25 5351970 31 658 6 766 24 8921975 32 449 8 203 24 2461980 35 198 9 730 25 4681985 34 659 10 082 24 5771990 34 589 10 518 24 0712000 32 276 10 628 21 6482007 30 348 11 908 18 4402008 30 086 11 966 18 1202009 28 913 11 447 17 4662010 29 153 12 196 16 9572011 28 611 12 317 16 2942012 28 228 12 543 15 6852013 27 899 12 631 15 2682014 27 700 12 887 14 8132015 27 422 13 095 14 3272016 27 556 13 484 14 0722017 27 358 13 581 13 7772018 28 122 13 986 14 1362019 28 541 14 562 13 9792020 28 606 14 990 13 616Kultur Turizm ve Ilgi Cekici YerlerVize ilcesi 1 Viyana Seferi esnasinda Kanuni Sultan Suleyman tarafindan kullanilan Avyolu guzergahi uzerindedir Bu guzergah gunumuzde yeniden kesfedilerek Sultanlar Yolu ismiyle doga kultur ve tarih sevenlerin kullanimina acilmistir Sultanlar Yolu isaretlemeleri Vize icinde ve cevresinde yolu yeniden kesfeden Sedat Cakir tarafindan yapilmistir Sultanlar Yolu Viyana Simmering den Istanbul da Suleymaniye Camii ve Topkapi Sarayi na kadar uzanan 2133 kilometrelik bir yoldur Kucuk Ayasofya nin bir gorunumu Kucuk Ayasofya Kilisesi Gazi Suleyman Pasa Camii Imparator I Justinianus hukumdarligi 527 565 doneminde insa edilen ve daha sonra Osmanli doneminde camiye donusturulen eski bir Bizans donemi Ortodoks kilisesidir Ortodoks Bazilika planinda tasarlanan kilise Apollon Tapinagi nin temelleri uzerine yigma tas ve tugla ile insa edilmistir Hac seklindeki kilise ucer sutunlu iki sira sutunlu bir nef iki koridor ve bir ucta apsisten olusmaktadir Orijinal ahsap catisi 12 ve 13 yuzyillarda yuksek bir kubbe ile degistirilmistir Yapi normalde Bizans mimarisinde gorulmeyen farkli bir tarz olan kubbe etrafinda tonozludur Camiye donusturuldukten sonra ismini Rumeli Fatihi Gazi Suleyman Pasa dan almistir Vize Kalesi nin bir gorunumu Vize Kalesi Antik Roma doneminde insa edilmis bir surdur Sehrin kuzeybatisinda yer almaktadir Kalenin ilk olarak M O 72 76 yillarinda insa edildigi ve I Justinianus doneminde yeniden canlandirildigi dusunulmektedir Kale 50 cm 80 cm 20 inc 31 inc ve 100 cm 150 cm 39 inc 59 inc boyutlarinda tas bloklardan olusan temeller uzerine temiz kesme taslardan ve moloz tastan insa edilmistir Kuzey duvarindaki taslarin mavimsi rengi bu bolumun Gec Bizans doneminde Paleologos Hanedanligi doneminde yeniden insa edildigini gostermektedir Kale ic ice gecmis iki surdan olusmaktadir Bati ve guney sur duvarlari saglamdir Kalede bulunan tas uzerine Grek harfleriyle kazinmis bir yazitta Burada Aulus Pores in oglu Firmus ile Kenthes in oglu Rytes in oglu Aulus Kenthes ve Hyakinthus un oglu Rabdus un yonetiminde gozetleme kuleleri insa edilmistir yazmaktadir Kirklareli Muzesi nde sergilenmektedir Antik tiyatronun bir gorunumu Antik Tiyatro Odeon Gec Roma doneminde 2 yuzyilda insa edilen ve Trakya da bilinen tek acik hava tiyatrosudur Comlektepe tumulusu icin yurutulen arkeolojik kazilar sirasinda 1998 yilinda kesfedilmistir Roma tiyatrosunun halen mevcut olan bolumleri koltuklar arasinda koridorlar bulunan cavea seyirci koltuklari scaenae sahne ve orkestradir Sahnenin arka plani olan scaenae frons a ait kabartmalar Kirklareli Muzesi nde sergilenmektedir Hasan Bey Camii 14 yuzyilin sonlarinda sinagog olarak kullanilmakta iken Gelibolulu Hasan Bey tarafindan camiye donusturmustur Minaresiz oldugundan ayrica sekil itibariyla de adeta bir turbeyi animsatmaktadir Kare plan uzerine kalin duvar iri kesme muntazam tas kaplama olup kubbesi sekiz kose tanbur uzerine oturtulmustur 2007 yilinda Vakiflar Genel Mudurlugu tarafindan aslina uygun restorasyon yapilmistir Diger ilgi cekici yerler arasinda Asma Kayalar Magara Manastiri Aya Nikola Manastiri Kiyikoy de Cehennem Selaleleri 824 yillik tarihi cinar agaci Cakilli da kaya kiliseleri Trak tumulusleri cesmeler ayazmalar magaralar sayilabilir Ilcede bulunan Yenesu Magarasi 1620 m uzunluguyla Trakya nin 3 buyuk magarasidir Aya Nikola Manastiri iceriden Aya Nikola Manastiri Dunyanin en eski tas oyma manastirlarindan olan Aya Nikola Manastiri 6 yuzyil MS 527 565 yillarina ait bir kaya manastirina ornektir Manastirin zemin kati kilise iken bodrum kati ayazmadir Bunun yaninda kesisler icin dinlenme hucreleri bulunmaktadir Aya Nikola ManastiriGaleriVize surlarindan kalan bir nobetci kulesi Vize de bir gol Vize de bir caddeKaynakca Vize Kaymakamligi 18 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Temmuz 2021 Harita Genel Komutanligi Il ve Ilce Yuzolcumleri PDF 5 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 17 Aralik 2012 22 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi 28 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y Wien Borsedruck Ges m b H ISBN 978 3 7001 3945 4 Retrieved 13 November 2021 14 Kasim 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi a b c d Antik Donem Bizye Antik Kenti a b Kazancigil Dr Ratip Gokce Nilufer Dagdevirenzade M Sevket Bey in Edirne Tarihi ve Balkan Savasi Anilari Turk Kutuphaneciler Dernegi Edirne Subesi Yayinlari No 41 Edirne 2005 p 170 171 10 Ekim 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Fasikul I Mufassal Neticeler Icmal Tablolari PDF 28 Tesrinevvel 1927 Umumi Nufus Tahriri DIE Erisim tarihi 28 Mayis 2021 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link PDF 20 Ilktesrin 1935 Genel Nufus Sayimi DIE 2 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2021 PDF 20 Ilktesrin 1940 Genel Nufus Sayimi DIE 20 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 20 Ekim 2016 PDF 21 Ekim 1945 Genel Nufus Sayimi DIE 15 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2021 PDF 22 Ekim 1950 Umumi Nufus Sayimi DIE 15 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2021 PDF 23 Ekim 1955 Genel Nufus Sayimi DIE 2 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2021 PDF 23 Ekim 1960 Genel Nufus Sayimi DIE 15 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 19 Subat 2021 1965 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1970 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1975 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1980 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1985 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1990 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2000 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2007 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2008 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2009 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2010 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2011 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2012 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 20 Subat 2013 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 8 Mart 2013 2013 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 15 Subat 2014 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 15 Subat 2014 2014 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 10 Subat 2015 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 10 Subat 2015 a b c d e f Merkezi Dagitim Sistemi html Dogrudan bir kaynak olmayip ilgili veriye ulasmak icin sorgulama yapilmalidir Turkiye Istatistik Kurumu Erisim tarihi 13 Nisan 2016 Vize Nufusu Kirklareli nufusu com Erisim tarihi 5 Subat 2021 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Kirklareli Vize Nufusu nufusune com Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Sultanlar Yolu 11 Eylul 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi 29 Temmuz 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi BU AGAC OSMANLI IMPARATORLUGU NDAN DAHA YASLI 23 Temmuz 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Temmuz 2022 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Vize Kirklareli ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Vize kaymakamligi resmi sitesi 28 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Vize Belediyesi resmi sitesi 6 Eylul 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde