Organizasyon(Örgüt) Sosyolojisi veya Örgütsel davranış (ÖD) : "örgütsel ortamlarda insan davranışının incelenmesi, insan davranışı ile organizasyon arasındaki arayüz ve organizasyonun kendisi"dir. ÖD araştırması en az üç şekilde kategorize edilebilir:
- Kuruluşlardaki bireyler (mikro düzeyde)
- Çalışma grupları (orta seviye)
- Kuruluşların davranış biçimi (makro düzeyde)
Genel bakış
, bireylerin organizasyondan bağımsız hareket ettiğinde, organizasyon rolde takındığı tutumdan farklı davrandığını keşfetmiştir. Örgütsel davranış araştırmacıları, bireylerin öncelikli olarak organizasyon rollerindeki davranışlarını araştırır. Örgütsel davranış araştırmasının ana hedeflerinden birisi "örgütsel teoriyi yeniden canlandırmak ve organizasyon hayatının daha iyi kavramsallaştırmasını geliştirmek"tir.
Endüstriyel ve örgütsel psikoloji ile ilişkisi
Miner (2006), 1940 veya 1950'de ortaya çıkmış olabileceğini öne sürerek; "hangi örgütsel davranışın, ayrı bir disiplin olarak kurulduğu noktasını" (p. 56) tanımlarken "mutlak bir " olduğundan bahsetmiştir. Ayrıca, APS'nin (American Psychological Association) endüstriyel psikoloji ayrımının, "örgütsel davranış açıkça var olduğunun ortaya çıktıktan uzun bir süre sonra" (p. 56) ki benzeri bir durumun sosyolojide de meydana geldiği not edilmesi göz önünde bulundurularak; 1970'e kadar ismine "örgütsel" adını eklemediği gerçeğinin altını çizmiştir. İki disiplin arasında benzerlikler ve farklılıklar olmasına rağmen örgütsel davranış ile örgütsel psikoloji arasındaki ayrımı yapma noktasında hala mevcuttur.
Tarih
Çoklu-disiplin bilimi olarak, örgütsel davranış, Sosyoloji, endüstriyel/örgütsel psikoloji ve ekonomik ile ilgili birçok gelişmeden etkilenmiştir.
Sanayi Devrimi, 1760'lardaki yeni üretim tekniklerinin ve artan mekanizasyonunu uyumu ile yeni teknolojilerin ortaya çıktığı bir dönemdir. Max Weber, meşhur örneğinde, din ve mesleki iş tecrübelerinin azalmasına ilişkin endişelerini dile getirmiştir. Weber, Sanayi Devrimindeki işçiye yüklenen verimlilik gereksiniminin bir çeşit "hapishane" ve "bireyselliği kısıtlanmış işçi" olduğunu öne sürdü. Sanayi devrimi ile meydana gelen önemli sosyal ve kültürel değişiklikler ayrıca yeni çeşit organizasyonların ortaya çıkmasına sebep olmuştur. Weber, bu organizasyonlardan birini analiz etti ve bürokrasinin "rasyonel-legal ilkelere dayanan ve azami teknik etkinliğe sahip bir organizasyon" olduğu sonucuna vardı.
Birkaç ÖD uygulayıcısı, yönetim ve organizasyon hakkındaki fikirlerini belgeledi. Bugün en iyi bilinen teorilerinin kökeni, Henri Fayol, Chester Barnard ve Mary Parker Follet'ten gelmiştir. Üçü de, etkili organizasyon yönetimi geliştirmek için bir model geliştirmek amacıyla tecrübelerinden istifade etti ve her bir teorisi bağımsız olarak insan davranışı ve motivasyonu üzerine odaklanmıştır. İlk yönetim danışmanlarından biri olan Frederick Taylor, bilimsel yöntem olarak bilinen yaklaşımı uygulayan 19. yüzyıl dönemi mühendistir. Taylor, bilimsel yöntem ile görev verimliliğini en üst noktaya taşımayı savunmuştur. Bilimsel yöntem, işçi verimliliğini arttırmak için zaman ve hareket çalışmalarını yapan Lillian ve Frank Gilbreth tarafından daha da geliştirilmiştir. Yirminci yüzyılın başlarında Fordizm fikri ortaya çıktı. Otomobil sektörünün öncüsü Henry Ford'dan adını alan metot, montaj hatları kullanımı ile üretimin standardizasyonu fikrine itimat etmiştir. Bu, vasıfsız işçilerin, karmaşık ürünleri etkili bir şekilde üretebilmesine imkan sağladı. Sorenson daha sonra Fordizm'in, Taylor'dan bağımsız geliştiğini açıklığa kavuşturdu. Fordizm, bütün üretim sürecine, bürokratik ve bilimsel yönetim ilkelerinin uygulanması olarak açıklanabilir. Bilimsel yöntemin başarısı ve Fordizm, bu teorilerin yaygın benimsenmesi şeklinde sonuçlandı.
1920'lerde, Hawthorne Works Western Electric fabrikası, Hawthorne olarak bilinen çalışmaların ilki ile görevlendirildi. Bu çalışmalar ilk başta geleneksel bilimsel yönteme bağlı kalmıştı fakat ayrıca işçilerin daha yüksek veya düşük aydınlatma seviyesinde daha üretken olup olmadığını araştırdı. Bu sonuçlar göstermiştir ki aydınlatma seviyesi ne olursa olsun, işçiler çalışırken üretkenlik artar ancak çalışmalar bittiğinde üretkenlik normale dönüyordu. Takip eden deneylerde, Elton Mayo, iş performansı ve sözde Hawthorne Etkisi'nin ciddi bir şekilde sosyal ilişkiler ve iş içeriği ile korelasyon içinde olduğu sonucuna vardı. Hawthorne araştırmalarını takiben, motivasyon ÖD topluluğunda odak noktası haline geldi. Teoriler, 1950'ler ve 1960'larda ortaya çıktı ve Frederick Herzberg, Abraham Maslow, David McClelland, Victor Vroom ve Douglas McGregor gibi kayda değer ÖD araştrmaclarınn teorilerini kapsar. Bu teoriler, işçi motivasyonunun, iş performansının ve iş tatmininin altını çizmektedir.
Herbert Simon'un Yönetimsel Davranış'ı, en kayda değeri karar vermek olan birçok önemli ÖD konseptini ortaya koymuştur. Simon, Chester Barnard ile beraber, insanların bir organizasyon dışındaki davranışlarına kıyasla organizasyon içinde verdiği kararların farklılıştığını ortaya sürdü. Klasik ekonomi teorileri, insanların rasyonel karar-verici olduğu varsayarken Simon zıttını iddia etti. Bilincin, sınırlı rasyonellik sebebi ile kısıtlı olduğunu iddia etmiştir. Örneğin, karar vericiler genellikle tatmin edici, en optimal çözüm yerine marjinal olarak kabul edilebilir ilk çözümü kullanır. Simon, organizasyonel karar-verme çalışmaları üzerine yaptığı çalışmalar sonucunda Nobel Ekonomi Ödülü'ne layık görülmüştür. 1960 ve 1970'lerde, alan daha nicel ve kaynağa bağımlı hale gelmeye başladı. Bu, tesadüf teorisi, enstitüsel teori ve organizasyonel ekolojinin meydana gelmesine sebep oldu. 1980'lerde başlayarak, antropoloji, psikoloji ve sosyoloji gibi alanlar ile uyum içinde olarak organizasyonların ve organizasyonel değişikliklerin kültürel açıklaması araştırma alanı haline gelmiştir.
Alanın mevcut durumu
ÖD'nin araştırılması ve öğretilmesi, üniversitelerin işletme bölümünün yönetim fakültesinde yapılır. Bazen ÖD konuları, endüstriyel ve örgütsel psikoloji mezuniyet programlarında öğretilir. ÖD araştırmaları ve uygulamasında ek gelişmeler olmuştur. Antropoloji, gitgide etkili hale gelmiştir ve örgütsel kültür, örgütsel ritüel ve simgesel eylemleri tanıtarak şirketleri bir topluluk gibi varsayma fikrine yol açmıştır. Tek bir birleştirme teorisi zor olmasına rağmen liderlik çalışmaları da ÖD'nin bir parçası haline gelmiştir. ÖD araştırmacıları, bir organizasyonda etik ve önemine ilginin arttığını göstermiştir. Bazı ÖD araştırmacıları, organizasyonların estetik katmanına ilgi duyar hale gelmiştir.
Kullanılan araştırma yöntemleri
Örgütsel davranışta, birçoğu diğer sosyal bilimlerde bulunan çeşitli metotlar kullanılır.
Nicel yöntemler
Ana madde:Nicel yöntemler
Ö.D. araştırmalarında kullanılan yaygın istatistiksel yöntemler şunlardır: korelasyon, varyans analizi, meta-analiz, çoklu-seviye modelleme, çoklu gerileme, yapısal eşitleme modeli ve zaman dizisi analizi.
Bilgisayar simülasyonu
Ana madde: Bilgisayar simülasyonu ve organizasyon çalışmaları
Bilgisayar simülasyonu, örgütsel davranışta öne çıkan yöntemdir. Bilgisayar simülasyonunun birçok kullanım alanı varken çoğu ÖD araştırmacıları organizasyonların veya şirketlerin nasıl işlediğini anlamak için kullanır. Ancak, son zamanlarda araştırmacılar, takım işini meydana getiren düşünce süreci ve davranışları gibi bireysel ve kişiler arası bilişsellik davranşlarına odaklanarak bilgisayar simülasyonunu bireysel davranışı mikro-düzeyde anlamak için uygulamaya başlamıştır.
Nitel yöntemler
Nitel araştırma, değişkenlerin miktarının genellikle dahil olmadığı yöntemler bütünüdür. Nitel yöntemler, röportajların içerik analizinden yazılı materyale veya gözlemlerin sesle yazılmış anlatımlarına kadar kapsayan bir menzilde yer alabilir. Yaygın metotlar arasında etnografya, durum çalışmaları, tarihsel yöntemler ve röportajlar vardır.
Konular
Danışmanlık
Danışmanlar, müşterilerinin örgütsel problemlerini tayin etmek ve yüksek kaliteli hizmet sağlamak için ÖD'de geliştirilmiş ilkeleri kullanır.
Üretkenlik karşıtı iş davranışı
Üretkenlik karşıtı iş davranışı, organizasyona zarar veren veya niyeti taşıyan işçi davranışıdır.
Karar verme
Birçok ÖD araştırmacısı rasyonel planlama modelini benimser. Karar-verme araştırması, kararların ne kadar sıradan yapıldığına (normatif karar-verme), düşünce sonucunda nasıl belirli bir yargıya varıldığına (deskriptif karar-verme) ve bu karar-vermeyi nasıl geliştirme gibi konulara yoğunlaşır.
Çalışanlara kötü muamele
Organizasyonlarda işçilerin karşılaştığı birçok kötü muamele tipi vardır. Bunlar şöyledir: Kötüye kullanım denetimi, zorbalık, kabalık ve cinsel taciz.
Kötüye kullanım denetimi
Kötüye kullanım denetimi, üstün, asta zarar verici davranış örüntüsünde bulunduğu kapsamdır.
Zorbalık
İşyerinde zorbalığın tanımları değişkenlik gösterse de, bireye yönelik tekrarlanan zararlı davranışlar örüntüsü şeklinde gerçekleşmektedir. Bir davranışın zorbalık olarak tanımlanabilmesi için, birey veya bireyler, kurbanın herhangi bir seviyesinden daha fazla (tekil veya beraber) güç sahibi olması gerekir.
Kabalık
İşyerinde kabalık, zarar verme kastı belirli olmamakla karakterize edilen düşün-yoğunluklu nezaketsizlik ve kaba davranışlardan meydana gelir ve iş ortamı davranışlarını kapsayan sosyal normların ihlalidir.
Cinsel taciz
Cinsel taciz, sıklıkla iş verimliliğine müdahale eden saldırgan bir iş ortamı oluşturarak bir bireyi cinsiyeti sebebiyle karalamak veya ona kötü tutumda bulunma davranışıdır.
Takımlar
Ana madde: Takım
İşle ilgili tutumlar ve duygular
Örgütsel davranış, iş memnuniyeti, organizasyonel bağlılık, iş katılımı ve duygusal işi kapsayan işçi tavırları ve hislerini kapsar. İş memnuniyeti, ücret veya idare gibi işçinin iş veya iş yönleri ile ilgili hislerini yansıtır. Organizasyonel bağlılık, işçilerin organizasyonuna bağlı hissettiği kapsam çerçevesini temsil eder. İş katılımı, bireyin işinin kimliği ve kendi öz değerinin maddesel bileşimi olarak değerlendirilmesidir. Duygusal iş, işçinin -müşterilere gülümsemek gibi- belirli duyguları göstermesidir ki işçinin göstermesi gerektiği duyguyu hissetmemesine rağmen göstermesi buna dahildir.
Liderlik
Liderliğe ilişkin çok sayıda teori mevcuttur. Önceki teoriler liderlerin karakterine odaklanırken sonraki teoriler lider davranış ve liderlerin etkili olabileceği şartlar üzerine odaklanmıştır. Bu yaklaşımların arasında şunlar vardır: beklenmedik durum teorisi, değerlendirme ve başlatma yapısal modeli, lider-üye değişimi veya LMX teorisi, yol-amaç teorisi, davranışsal düzenleme ve liderlik teorisi.
Beklenmedik durum teorisi, iyi liderliğin, liderin ve durumun karakteristik özelliğine bağlı olduğunu belirtir., değerlendirme(astlara ilgi ve saygı gösterme) ve başlatma kaynağı(görev tayini ve verimlilik hedefleri belirleme) olarak bilinen liderlik boyutlarını tanımlamıştır. LMX teorisi, üst-ast bireyleri arasındaki ilişkiler değişimi üzerine yoğunlaşır. Yol-amaç teorisi, uygun lider tarzını organizasyonel koşullara ve ast kişiliğine bağlayan bir beklenmedik durum teorisidir. Transformasyonel liderlik teorisi, liderlerin yüksek seviye motivasyon ile bağlılığını ve takipçilerinin verimliliğini dikkate alan bir fikirdir. Karizmatik liderlik, transformasyonel liderlik teorisinin bir parçasıdır. Davranışsal modifikasyonda' liderin ödül gücü(ödül verme/alma veya ceza verme becerisi) odak noktasıdır ve şarta bağlı ödüller(vs şarta-bağlı olmayan) öne çıkar.
Yönetim rolleri
1960'ların sonunda MIT mezunu öğrenci Henry Mintzberg, beş yönetim etkinlikleri üzerine özenle çalışmıştır. Gözlemlerinin temelinde, Mintzberg yönetim rollerinin üç alt kategoriye ayrıldığı sonucuna vardı: Kişilerarası roller, karar-verici roller ve bilgilendirici roller.
Motivasyon
Yetenekli ve başarılı işçileri elde tutmak, bir şirketin rekabetçi avantajını sürdürebilmesi için kilit etkendir. İnsanların yeteneklerini etkili bir şekilde kullanabildiği bir çevre; en zeki, çalışkan ve zor bireyleri bile motive etmesine yardımcı olabilir. İyi insanlar inşa etmenin temeli motivasyon ve davranışsal uygulamalardır. (O'Reilly, C., and Pfeffer, J., 2000). Baron and Greenberg (2008) motivasyonun "bir hedefe ulaşmak için direkt ve sürdürülen insan davranışı dizisi süreçleri" olduğunu yazmıştır. ÖD'ye ilişkin birkaç motivasyon teorisi vardır ve şunlardır: eşitlik teorisi, beklenti teorisi,Maslow'un ihtiyaçlar hiyerarşisi,, , Herzberg'in iki etkenli teorisi ve Teori X ve Teori Y.
Halkla ilişkiler
Halkla ilişkiler, halk ile organizasyon arasındaki ilişkinin yönetimi uygulamasıdır, bu yüzden halkla ilişkiler organizasyon davranışı ile de ilgilidir.
Milli kültür
Milli kültür, organizasyonlardaki bireylerin davranışını etkileme düşüncesidir. Bu fikir, Hofstede'nin kültürel boyutlar teorisi ile örneklenir. Hofstede, çok sayıda kültür ile anket yaptı ve organizasyonlardaki bireylerin davranışını etkileyelen milli kültürlerin altı boyutunu tanımladı. Bu boyutların arasında şunlar vardır: , bireycilik vs. kollektivizm, belirsizlikten kaçınma, vs feminizm, uzun-vadeli yönelim vs kısa-dönemli yönelim ve hoşgörü vs baskı.
Örgütsel vatandaşlık davranışı
Örgütsel vatandaşlık davranışı, verilmiş görevlerin ötesine gitmek ve organizasyonların iyiliği için katkıda bulunmaktır.
Organizasyon kültürü
Organizasyon kültürü, yaygın bir şekilde organizasyon içinde gözlemlenen değer ve davranışları yansıtır. Bu konu üzerine araştırmacılar, organizasyonların, inanç gibi kültürel boyutlar, değerler, ritüeller şeklinde karakterize edilebileceğini varsaymıştır. Araştırmacılar, organizasyonun kültürünü veya organizasyonel kültürün geliştirlmiş tipolojilerini anlamak için modeller geliştirmiştir. Edgar Schein, organizasyonel kültürü anlamak için bir model geliştirmiştir. Organizasyonel kültürün üç seviyesini tanımlamıştır: (a) yapılar ve davranışlar, (b) benimsenmiş değerler ve (c) ortak basit varsayımlar. Spesifik kültürler, organizasyonun verimliliği ve etkileyiciliği ile ilişkilendirilmiştir.
Kişilik
Kişilik, istikrarlı davranış örüntüsü, bilişsellik ve bireylerdeki duygular ile ilgilidir. Organizasyonlardaki kişiliğin araştırılması genellikle işçi perormansının spesifik özellik ile ilgisine odaklanmıştır. Kişiliği oluşturan beş kişilik davranışı Büyük Beşli kişilik özelliği'ne özel bir ilgi vardır.
Mesleki stres
Mesleki stresi tanımlamak için yöntemler mevcuttur. Karakterize etmenin bir yöntemi, işin talep ettiği (işin gerektirdiği zihinsel veya fiziksel çaba) ve talep edilen kaynakları idare etmede dengesizliğe atıf edilir.
İş-aile çatışması
Chester Barnard, insanların, iş rolünde, iş rolünün dışında olduğunkinden farklı davrandığını ileri sürmüştür. iş-aile çatışması, ailenin talepleri ve iş rollerinin uyumsuz olduğu durumlarda meydana gelir ve ve bir rolün taleplerinden diğerine müdahale etmesi durumudur.
Organizasyon teorisi
Ana madde: Organizasyon teorisi
Organizasyon teorisi, bütün veya birçok organizasyonun çalışmalarını izah etme hakkındadır. Organizasyon teorisinin odak noktası, organizasyonlarn yapısını ile süreçlerini anlamak ve organizasyonların birbiri ve toplum ile nasıl etkileşim kurduğudur.
Bürokrasi
Max Weber, bürokrasinin, bürokrasiyi en çok teknik etkili organizasyon biçimi hale getirerek rasyonel-legal otoritenin iş organizasyonuna uygulanmasına dahil olduğunu savunmuştur. Weber, bürokratik organizasyonlardaki ilkeleri şunları kapsayacak şekilde numaralandırmıştır: resmi organizasyonel hiyerarşisi, kurallar ile yönetim, işlevsel özellik bakımından organizasyon, insanları yetenek ve teknik kalifikasyonlar temelli seçme, "yukarı-odakanmış"(organizasyonun kurulu veya pay sahipleri) veya "içe-odaklanmış"(organizasyonun kendisi) görevde veya kasıtlı kişiliksiz çevre (örneğin: aynı kuralları ve yapıları organizasyonun tüm üyelerine uygulama). Bu kurallar Weber tarzı "ideal tip"leri yansıtır ve organizasyonda nasıl uygulandıkları yasal koşullara göre değişir. Charles Perrow, Weber'in çalışmalarını, tüm organizasyonların bürokrasi şartlarınca anlaşılabileceğini ve bu organizasyonel hataların sıklıkla bürokratik ilkelerin uygulanmasının yetersiz olduğu durumlarda sonuçlandığını öne sürerek genişletmiştir.
Ekonomik organizasyon teorileri
Bahsi geçen üç teori vardır: firmanın teorisi, işlem maliyeti ekonomisi ve .
Örgütsel yapılar ile ilgili teoriler
Organizasyonel yapılar ve dinamiklere ilişkin teoriler şunlardır: kompleksite teorisi, French ve Raven'in gücün beş temeli,hibrit organizasyon teorisi, gayriresmi organizasyon teorisi, kaynak bağımlılığı teorisi ve Mintzberg'in organigraph'ı.
Kurumsal teori
Ana madde: Kurumsal teori
Sistem teorisi
Ana madde: Sistem teorisi
Sistemler ayrıca organizasyon teorisinin temelidir. Organizasyonlar, kompleks, hedef-odaklı kuruluşlardır. Alandaki ilk düşünürlerden Alexander Bogdanov, öncülü Bertalanffy'nin genel sistem teorisi olarak değerlendirilen tektolojisini geliştirdi. Genel sistem teorisinin amaçlarından birisi, insan organizasyonlarını modellemektir. Sosyal psikolog Kurt Lewin, organizasyonlar ile ilgili sistem perspektifi geliştirmede etkili olmuştur. Davranışçıl psikolojideki hüsranı kısmen temelli olmak üzere psikolojideki istikrarlı çalışmalarına engel olduğuna inandığı "ideoloji sistemleri" terimini ortaya atmıştır. Sosyolog Niklas Luhmann, geliştirmiştir.
Örgütsel ekoloji
Ana madde: Örgütsel ekoloji
Örgütsel ekoloji modelleri, doğum, büyüme, değişim ve ölüme(kesin ölüm) odaklanan çalşması konseptlerinin uygulanmasıdır. Bu bakış açısı ile, organizasyonlar, işlem gördüğü çevreye uyumu temel alınarak "seçilir".
Bilimsel yönetim
Ana madde: Bilimsel yönetim
Bilimsel yönetim, mühendislik ilkeleri temel alınarak yönetim yaklaşımı yapılmasına yapılan atıf anlamına gelir. Üretkenliği arttırmak için teşvikler ve diğer ampirik gözüken uygulamalara odaklanır.
Katkıda bulunan disiplinler
- Antropoloji
- İnsan kaynakları yönetimi
- Endüstriyel / organizasyonel psikoloji
- Kişilik psikoloji
- Sosyal psikoloji
- Sosyoloji
Akademik kaynaklar
- Academy of Management Journal 26 Kasım 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Academy of Management Review 18 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Administrative Science Quarterly 22 Ekim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Harvard Business Review
- Human Resource Management 9 Ekim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Human Resources Management Review
- Journal of Business and Psychology 26 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Journal of International Business Studies
- Journal of Management
- Journal of Management Studies
- Organizational Behavior and Human Decision Processes
- Organization Science
- Organization Studies
- Organizational Research Methods
- Sloan Management Review
- Systems Research and Behavioral Science
Kaynakça
- ^ Moorhead, G., & Griffin, R. W. (1995). Organizational behavior: Managing people and organizations (5th edition). Boston. Houghton Mifflin, (p.4)
- ^ Management which is the process of stated Objectives, Planning, Organizing, Directing, Controlling, and Staffing to achieve stated (formalized) objectives. Wagner, J. A., & Hollenbeck, J. R. (2010). Organizational behavior: Securing competitive advantage. New York: Routledge.
- ^ a b c Barnard, Chester I. (1938). The Functions of the Executive. Cambridge, MA: Harvard University Press. OCLC 555075.
- ^ Simms, L.M., Price, S.A., & Ervin, N.E. (1994). The professional practice of nursing administration. Albany, NY: Delmar Publishers. (p. 121)
- ^ a b Miner, J.B. (2006). Organizational behavior, Vol. 3: Historical origins, theoretical foundations, and the future. Armonk, NY and London: M.E. Sharpe.
- ^ Baden Eunson: Behaving – Managing Yourself and Others. McGraw-Hill, Sidney 1987, ISBN 978-0-0745-2022-2.
- ^ Jex, S. & Britt, T. (2008). Organizational psychology: A scientist-practitioner approach. 2nd ed. New York: Wiley.
- ^ Weber, M. (1993). The Protestant ethic and the spirit of capitalism (T. Parsons, Trans.). London, England: Routledge. (Original work published 1904–1905)
- ^ a b Weber, Max. The Theory of Social and Economic Organization. Translated by A.M. Henderson and Talcott Parsons. London: Collier Macmillan Publishers, 1947.
- ^ Fayol, Henri (1917), Administration industrielle et générale; prévoyance, organisation, commandement, coordination, controle (in French), Paris, H. Dunod et E. Pinat, OCLC 40224931
- ^ Follett, Henry C. (2003). Dynamic Administration: The Collected Papers of Mary Parker Follett. Routledge. ISBN 978-0415279857.
- ^ Taylor, Frederick Winslow (1911), The Principles of Scientific Management, New York, NY, USA and London, UK: Harper & Brothers, LCCN 11010339, OCLC 233134. Also available from Project Gutenberg.
- ^ Price, B 1989, ‘Frank and Lillian Gilbreth and the Manufacture and Marketing of Motion Study, 1908-1924’, Business and Economic History, vol. 18, no. 2
- ^ Sorensen, C. E. (1956). My forty years with Ford. New York, NY: Collier Books.
- ^ Cullen, David O'Donald. A new way of statecraft: The career of Elton Mayo and the development of the social sciences in America, 1920–1940. ProQuest Dissertations and Theses; 1992; ProQuest Dissertations & Theses Full Text.
- ^ Simon, Herbert A. (1997) Administrative Behavior: A Study of Decision-Making Processes in Administrative Organizations, 4th ed., The Free Press.
- ^ "Press Release: Studies of decision-making lead to prize in economics". Nobelprize.org. 16 October 1978. Retrieved 11 May 2014.
- ^ Covaleski, Mark A.; Dirsmith, Mark W.; Samuel, Sajay (1996). "Managerial Accounting Research: The Contributions of Organizational and Sociological Theories". Journal of Management Accounting Research. 8: 1–35.
- ^ Kilburg, Richard R.; Donohue, Marc D. (2011). "Toward a "grand unifying theory" of leadership: Implications for consulting psychology". Consulting Psychology Journal: Practice and Research. 63: 6–25. doi:10.1037/a0023053. Retrieved 13 December 2018.
- ^ Taylor, S.; Hansen, H. (2005). "Finding form: Looking at the field of organizational aesthetics drawing on theories and methods from the humanities, including theater, literature, music, and art". Journal of Management Studies. 42 (6): 1211–1231. doi:10.1111/j.1467-6486.2005.00539.x. S2CID 143896605.
- ^ a b Brewerton, P.M., & Millward, L.J. (2010). Organizational research methods: A guide for students and researchers. Thousand Oaks, CA: Sage.
- ^ "Organizational Research Methods". 10 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Harrison, Lin, Carroll, & Carley, 2007
- ^ Hughes, H. P. N.; Clegg, C. W.; Robinson, M. A.; Crowder, R. M. (2012). "Agent-based modelling and simulation: The potential contribution to organizational psychology". Journal of Occupational and Organizational Psychology. 85 (3): 487–502. doi:10.1111/j.2044-8325.2012.02053.x.
- ^ Crowder, R. M.; Robinson, M. A.; Hughes, H. P. N.; Sim, Y. W. (2012). "The development of an agent-based modeling framework for simulating engineering team work". IEEE Transactions on Systems, Man, and Cybernetics - Part A: Systems and Humans. 42 (6): 1425–1439. doi:10.1109/TSMCA.2012.2199304. S2CID 7985332.
- ^ "How to work with a demanding client – Organizational Behavior Guide for Consultants". Organizational Behavior Guide for Consultants. 6 February 2018. Retrieved 9 February 2018.
- ^ Spector, P. E., & Fox, S. (2005). The Stressor-Emotion Model of Counterproductive Work Behavior. In S. Fox, P. E. Spector (Eds.), Counterproductive work behavior: Investigations of actors and targets (pp. 151-174). Washington, DC, US: American Psychological Association. doi:10.1037/10893-007
- ^ Tepper, B. J. (2000). "Consequences of abusive supervision". Academy of Management Journal. 43 (2): 178–190. doi:10.2307/1556375. JSTOR 1556375.
- ^ Rayner, C., & Keashly, L. (2005). Bullying at Work: A Perspective From Britain and North America. In S. Fox & P. E. Spector (Eds.), Counterproductive work behavior: Investigations of actors and targets. (pp. 271-296). Washington, DC, US: American Psychological Association.
- ^ Andersson, L. M.; Pearson, C. M. (1999). "Tit for tat? The spiraling effect of incivility in the workplace". Academy of Management Review. 24 (3): 452–471. doi:10.5465/amr.1999.2202131.
- ^ Rospenda, K. M., & Richman, J. A. (2005). Harassment and discrimination. In J. Barling, E. K. Kelloway & M. R. Frone (Eds.), Handbook of work stress (pp. 149-188). Thousand Oaks, CA: Sage.
- ^ Balzer, W. K. & Gillespie, J. Z. (2007). Job satisfaction. In Rogelberg, S. G. (Ed.). Encyclopedia of industrial and organizational psychology Vol. 1 (pp. 406-413). Thousand Oaks, CA: Sage.
- ^ Allen, N. J. Organizational commitment. In Rogelberg, S. G. (Ed.). Encyclopedia of industrial and organizational psychology Vol. 2 (pp. 548-551). Thousand Oaks, CA: Sage.
- ^ Rahati, Alireza; Sotudeh-Arani, Hossein; Adib-Hajbaghery, Mohsen; Rostami, Majid (December 2015). "Job Involvement and Organizational Commitment of Employees of Prehospital Emergency Medical System". Nursing and Midwifery Studies. 4 (4): e30646. doi:10.17795/nmsjournal30646. ISSN 2322-1488. PMC 4733505. PMID 26835470.
- ^ Ashkanasy, N. M.; Härtel, C. E. J.; Daus, C. S. (2002). "Diversity and emotion: The new frontiers in organizational behavior research" (PDF). Journal of Management. 28 (3): 307–338. doi:10.1177/014920630202800304. S2CID 145258922.
- ^ Fiedler, F. E. (1978). The contingency model and the dynamics of the leadership process. In L. Berkowitz (Ed.), Advances in experimental social psychology (pp. 59-112). New York: Academic Press.
- ^ Fleishman, E. A.; Harris, E. F. (1962). "Patterns of leadership behavior related to employee grievances and turnover". Personnel Psychology. 15: 43–56. doi:10.1111/j.1744-6570.1962.tb01845.x.
- ^ Levy, P. E. (2006). Industrial/organizational psychology: Understanding the workplace. Boston: Houghton Mifflin.
- ^ Graen, G. B.; Novak, M. A.; Sommerkamp, P. (1982). "The effects of leader-member exchange and job design on productivity and satisfaction: Testing a dual attachment model". Organizational Behavior and Human Performance. 30 (1): 109–131. doi:10.1016/0030-5073(82)90236-7.
- ^ House, R. J.; Mitchell, T. R. (1974). "Path-goal theory of leadership". Contemporary Business. 3: 81–98.
- ^ Bass, B. M.; Avolio, B. J.; Atwater, L. E. (1996). "The transformational and transactional leadership of men and women". Applied Psychology: An International Review. 45: 5–34. doi:10.1111/j.1464-0597.1996.tb00847.x.
- ^ Robbins, S. P. (2009). Organizational behaviour. Cape Town, Pearson.
- ^ O'Reilly, C., & Pfeffer, J. _2000_. The "right" people or the "right" organization? Hidden value: How great companies achieve extraordinary results with ordinary people.
- ^ Baron, Robert A., and Greenberg, Jerald. Behavior in organizations – 9th edition. Pearson Education Inc., New Jersey: 2008. p.248
- ^ Adams, J. S. (1965). Inequity in social exchange. In L. Berkowitz (Ed.), Advances in experimental social psychology (pp. 276-299). New York: Academic Press.
- ^ Vroom, V. H. (1964). Work and motivation. New York: John Wiley.
- ^ Maslow, A. H. (1943). "A theory of human motivation". Psychological Review. 50 (4): 370–396. CiteSeerX 10.1.1.334.7586. doi:10.1037/h0054346.
- ^ Greenberg, J (1987). "A taxonomy of organizational justice theories". Academy of Management Review. 12: 9–22. doi:10.5465/amr.1987.4306437.
- ^ Herzberg, F. (1968, January/February). One more time: How do you motivate employees? Harvard Business Review, 52-62
- ^ McGregor, D. M. (1960). The human side of enterprise. New York: McGraw-Hill.
- ^ Hofstede, Geert, Gert Jan Hofstede and Michael Minkov.Cultures and Organizations: Software of the Mind, 3rd ed. New York: McGraw-Hill. 2010
- ^ Organ, D. W. (1988). Organizational citizenship behavior: The good soldier syndrome. Lexington, MA, England: Lexington Books/D C Heath and Com.f
- ^ Shein, Edgar (1992). Organizational Culture and Leadership: A Dynamic View. San Francisco, CA: Jossey-Bass.
- ^ Kotter, John and Heskett, James L. (1992) Corporate Culture and Performance, Free Press;
- ^ Denison, Daniel R. (1990) Corporate culture and organizational effectiveness, Wiley.
- ^ Michel, W., Shoda, Y., & Smith, R. E. (2004). Introduction to personality: Toward an integration. New York: Wiley
- ^ Demerouti, E.; Bakker, A. B.; Nachreiner, F.; Schaufeli, W. B. (2001). "The job demands-resources model of burnout". Journal of Applied Psychology. 86 (3): 499–512. doi:10.1037/0021-9010.86.3.499. PMID 11419809.
- ^ Greenhaus, J. H.; Beutell, N. J. (1985). "Sources and conflict between work and family roles". Academy of Management Review. 10 (1): 76–88. doi:10.5465/amr.1985.4277352.
- ^ Perrow, C. (1986). Complex organizations: A critical essay (3rd ed.). New York: McGraw-Hill.
- ^ French, J. R. P., Jr., & Raven, B. (1959). The bases of social power. In D. Cartwright (Ed.), Studies in social power (pp. 150-167). Ann Arbor, MI: Institute for Social Research.
- ^ Katz, D., & Kahn, R. L. (1978). The social psychology of organizations (2 ed.). New York: Wiley.
- ^ Ash, M.G. (1992). "Cultural contexts and scientific change in psychology: Kurt Lewin in Iowa". American Psychologist. 47 (2): 198–207. doi:10.1037/0003-066x.47.2.198.
- ^ "Human Resource Management Review | Journal | ScienceDirect.com by Elsevier". www.journals.elsevier.com (İngilizce). 24 Aralık 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2021.
- ^ "Journal of Management". SAGE Journals (İngilizce). 12 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2021.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Organizasyon Orgut Sosyolojisi veya Orgutsel davranis OD orgutsel ortamlarda insan davranisinin incelenmesi insan davranisi ile organizasyon arasindaki arayuz ve organizasyonun kendisi dir OD arastirmasi en az uc sekilde kategorize edilebilir Kuruluslardaki bireyler mikro duzeyde Calisma gruplari orta seviye Kuruluslarin davranis bicimi makro duzeyde Genel bakis bireylerin organizasyondan bagimsiz hareket ettiginde organizasyon rolde takindigi tutumdan farkli davrandigini kesfetmistir Orgutsel davranis arastirmacilari bireylerin oncelikli olarak organizasyon rollerindeki davranislarini arastirir Orgutsel davranis arastirmasinin ana hedeflerinden birisi orgutsel teoriyi yeniden canlandirmak ve organizasyon hayatinin daha iyi kavramsallastirmasini gelistirmek tir Endustriyel ve orgutsel psikoloji ile iliskisiMiner 2006 1940 veya 1950 de ortaya cikmis olabilecegini one surerek hangi orgutsel davranisin ayri bir disiplin olarak kuruldugu noktasini p 56 tanimlarken mutlak bir oldugundan bahsetmistir Ayrica APS nin American Psychological Association endustriyel psikoloji ayriminin orgutsel davranis acikca var oldugunun ortaya ciktiktan uzun bir sure sonra p 56 ki benzeri bir durumun sosyolojide de meydana geldigi not edilmesi goz onunde bulundurularak 1970 e kadar ismine orgutsel adini eklemedigi gerceginin altini cizmistir Iki disiplin arasinda benzerlikler ve farkliliklar olmasina ragmen orgutsel davranis ile orgutsel psikoloji arasindaki ayrimi yapma noktasinda hala mevcuttur TarihCoklu disiplin bilimi olarak orgutsel davranis Sosyoloji endustriyel orgutsel psikoloji ve ekonomik ile ilgili bircok gelismeden etkilenmistir Sanayi Devrimi 1760 lardaki yeni uretim tekniklerinin ve artan mekanizasyonunu uyumu ile yeni teknolojilerin ortaya ciktigi bir donemdir Max Weber meshur orneginde din ve mesleki is tecrubelerinin azalmasina iliskin endiselerini dile getirmistir Weber Sanayi Devrimindeki isciye yuklenen verimlilik gereksiniminin bir cesit hapishane ve bireyselligi kisitlanmis isci oldugunu one surdu Sanayi devrimi ile meydana gelen onemli sosyal ve kulturel degisiklikler ayrica yeni cesit organizasyonlarin ortaya cikmasina sebep olmustur Weber bu organizasyonlardan birini analiz etti ve burokrasinin rasyonel legal ilkelere dayanan ve azami teknik etkinlige sahip bir organizasyon oldugu sonucuna vardi Birkac OD uygulayicisi yonetim ve organizasyon hakkindaki fikirlerini belgeledi Bugun en iyi bilinen teorilerinin kokeni Henri Fayol Chester Barnard ve Mary Parker Follet ten gelmistir Ucu de etkili organizasyon yonetimi gelistirmek icin bir model gelistirmek amaciyla tecrubelerinden istifade etti ve her bir teorisi bagimsiz olarak insan davranisi ve motivasyonu uzerine odaklanmistir Ilk yonetim danismanlarindan biri olan Frederick Taylor bilimsel yontem olarak bilinen yaklasimi uygulayan 19 yuzyil donemi muhendistir Taylor bilimsel yontem ile gorev verimliligini en ust noktaya tasimayi savunmustur Bilimsel yontem isci verimliligini arttirmak icin zaman ve hareket calismalarini yapan Lillian ve Frank Gilbreth tarafindan daha da gelistirilmistir Yirminci yuzyilin baslarinda Fordizm fikri ortaya cikti Otomobil sektorunun oncusu Henry Ford dan adini alan metot montaj hatlari kullanimi ile uretimin standardizasyonu fikrine itimat etmistir Bu vasifsiz iscilerin karmasik urunleri etkili bir sekilde uretebilmesine imkan sagladi Sorenson daha sonra Fordizm in Taylor dan bagimsiz gelistigini acikliga kavusturdu Fordizm butun uretim surecine burokratik ve bilimsel yonetim ilkelerinin uygulanmasi olarak aciklanabilir Bilimsel yontemin basarisi ve Fordizm bu teorilerin yaygin benimsenmesi seklinde sonuclandi 1920 lerde Hawthorne Works Western Electric fabrikasi Hawthorne olarak bilinen calismalarin ilki ile gorevlendirildi Bu calismalar ilk basta geleneksel bilimsel yonteme bagli kalmisti fakat ayrica iscilerin daha yuksek veya dusuk aydinlatma seviyesinde daha uretken olup olmadigini arastirdi Bu sonuclar gostermistir ki aydinlatma seviyesi ne olursa olsun isciler calisirken uretkenlik artar ancak calismalar bittiginde uretkenlik normale donuyordu Takip eden deneylerde Elton Mayo is performansi ve sozde Hawthorne Etkisi nin ciddi bir sekilde sosyal iliskiler ve is icerigi ile korelasyon icinde oldugu sonucuna vardi Hawthorne arastirmalarini takiben motivasyon OD toplulugunda odak noktasi haline geldi Teoriler 1950 ler ve 1960 larda ortaya cikti ve Frederick Herzberg Abraham Maslow David McClelland Victor Vroom ve Douglas McGregor gibi kayda deger OD arastrmaclarinn teorilerini kapsar Bu teoriler isci motivasyonunun is performansinin ve is tatmininin altini cizmektedir Herbert Simon un Yonetimsel Davranis i en kayda degeri karar vermek olan bircok onemli OD konseptini ortaya koymustur Simon Chester Barnard ile beraber insanlarin bir organizasyon disindaki davranislarina kiyasla organizasyon icinde verdigi kararlarin farklilistigini ortaya surdu Klasik ekonomi teorileri insanlarin rasyonel karar verici oldugu varsayarken Simon zittini iddia etti Bilincin sinirli rasyonellik sebebi ile kisitli oldugunu iddia etmistir Ornegin karar vericiler genellikle tatmin edici en optimal cozum yerine marjinal olarak kabul edilebilir ilk cozumu kullanir Simon organizasyonel karar verme calismalari uzerine yaptigi calismalar sonucunda Nobel Ekonomi Odulu ne layik gorulmustur 1960 ve 1970 lerde alan daha nicel ve kaynaga bagimli hale gelmeye basladi Bu tesaduf teorisi enstitusel teori ve organizasyonel ekolojinin meydana gelmesine sebep oldu 1980 lerde baslayarak antropoloji psikoloji ve sosyoloji gibi alanlar ile uyum icinde olarak organizasyonlarin ve organizasyonel degisikliklerin kulturel aciklamasi arastirma alani haline gelmistir Alanin mevcut durumuOD nin arastirilmasi ve ogretilmesi universitelerin isletme bolumunun yonetim fakultesinde yapilir Bazen OD konulari endustriyel ve orgutsel psikoloji mezuniyet programlarinda ogretilir OD arastirmalari ve uygulamasinda ek gelismeler olmustur Antropoloji gitgide etkili hale gelmistir ve orgutsel kultur orgutsel rituel ve simgesel eylemleri tanitarak sirketleri bir topluluk gibi varsayma fikrine yol acmistir Tek bir birlestirme teorisi zor olmasina ragmen liderlik calismalari da OD nin bir parcasi haline gelmistir OD arastirmacilari bir organizasyonda etik ve onemine ilginin arttigini gostermistir Bazi OD arastirmacilari organizasyonlarin estetik katmanina ilgi duyar hale gelmistir Kullanilan arastirma yontemleriOrgutsel davranista bircogu diger sosyal bilimlerde bulunan cesitli metotlar kullanilir Nicel yontemler Ana madde Nicel yontemler O D arastirmalarinda kullanilan yaygin istatistiksel yontemler sunlardir korelasyon varyans analizi meta analiz coklu seviye modelleme coklu gerileme yapisal esitleme modeli ve zaman dizisi analizi Bilgisayar simulasyonu Ana madde Bilgisayar simulasyonu ve organizasyon calismalari Bilgisayar simulasyonu orgutsel davranista one cikan yontemdir Bilgisayar simulasyonunun bircok kullanim alani varken cogu OD arastirmacilari organizasyonlarin veya sirketlerin nasil isledigini anlamak icin kullanir Ancak son zamanlarda arastirmacilar takim isini meydana getiren dusunce sureci ve davranislari gibi bireysel ve kisiler arasi bilissellik davranslarina odaklanarak bilgisayar simulasyonunu bireysel davranisi mikro duzeyde anlamak icin uygulamaya baslamistir Nitel yontemler Nitel arastirma degiskenlerin miktarinin genellikle dahil olmadigi yontemler butunudur Nitel yontemler roportajlarin icerik analizinden yazili materyale veya gozlemlerin sesle yazilmis anlatimlarina kadar kapsayan bir menzilde yer alabilir Yaygin metotlar arasinda etnografya durum calismalari tarihsel yontemler ve roportajlar vardir KonularDanismanlik Danismanlar musterilerinin orgutsel problemlerini tayin etmek ve yuksek kaliteli hizmet saglamak icin OD de gelistirilmis ilkeleri kullanir Uretkenlik karsiti is davranisi Uretkenlik karsiti is davranisi organizasyona zarar veren veya niyeti tasiyan isci davranisidir Karar verme Bircok OD arastirmacisi rasyonel planlama modelini benimser Karar verme arastirmasi kararlarin ne kadar siradan yapildigina normatif karar verme dusunce sonucunda nasil belirli bir yargiya varildigina deskriptif karar verme ve bu karar vermeyi nasil gelistirme gibi konulara yogunlasir Calisanlara kotu muamele Organizasyonlarda iscilerin karsilastigi bircok kotu muamele tipi vardir Bunlar soyledir Kotuye kullanim denetimi zorbalik kabalik ve cinsel taciz Kotuye kullanim denetimi Kotuye kullanim denetimi ustun asta zarar verici davranis oruntusunde bulundugu kapsamdir Zorbalik Isyerinde zorbaligin tanimlari degiskenlik gosterse de bireye yonelik tekrarlanan zararli davranislar oruntusu seklinde gerceklesmektedir Bir davranisin zorbalik olarak tanimlanabilmesi icin birey veya bireyler kurbanin herhangi bir seviyesinden daha fazla tekil veya beraber guc sahibi olmasi gerekir Kabalik Isyerinde kabalik zarar verme kasti belirli olmamakla karakterize edilen dusun yogunluklu nezaketsizlik ve kaba davranislardan meydana gelir ve is ortami davranislarini kapsayan sosyal normlarin ihlalidir Cinsel taciz Cinsel taciz siklikla is verimliligine mudahale eden saldirgan bir is ortami olusturarak bir bireyi cinsiyeti sebebiyle karalamak veya ona kotu tutumda bulunma davranisidir Takimlar Ana madde Takim Isle ilgili tutumlar ve duygular Orgutsel davranis is memnuniyeti organizasyonel baglilik is katilimi ve duygusal isi kapsayan isci tavirlari ve hislerini kapsar Is memnuniyeti ucret veya idare gibi iscinin is veya is yonleri ile ilgili hislerini yansitir Organizasyonel baglilik iscilerin organizasyonuna bagli hissettigi kapsam cercevesini temsil eder Is katilimi bireyin isinin kimligi ve kendi oz degerinin maddesel bilesimi olarak degerlendirilmesidir Duygusal is iscinin musterilere gulumsemek gibi belirli duygulari gostermesidir ki iscinin gostermesi gerektigi duyguyu hissetmemesine ragmen gostermesi buna dahildir Liderlik Liderlige iliskin cok sayida teori mevcuttur Onceki teoriler liderlerin karakterine odaklanirken sonraki teoriler lider davranis ve liderlerin etkili olabilecegi sartlar uzerine odaklanmistir Bu yaklasimlarin arasinda sunlar vardir beklenmedik durum teorisi degerlendirme ve baslatma yapisal modeli lider uye degisimi veya LMX teorisi yol amac teorisi davranissal duzenleme ve liderlik teorisi Beklenmedik durum teorisi iyi liderligin liderin ve durumun karakteristik ozelligine bagli oldugunu belirtir degerlendirme astlara ilgi ve saygi gosterme ve baslatma kaynagi gorev tayini ve verimlilik hedefleri belirleme olarak bilinen liderlik boyutlarini tanimlamistir LMX teorisi ust ast bireyleri arasindaki iliskiler degisimi uzerine yogunlasir Yol amac teorisi uygun lider tarzini organizasyonel kosullara ve ast kisiligine baglayan bir beklenmedik durum teorisidir Transformasyonel liderlik teorisi liderlerin yuksek seviye motivasyon ile bagliligini ve takipcilerinin verimliligini dikkate alan bir fikirdir Karizmatik liderlik transformasyonel liderlik teorisinin bir parcasidir Davranissal modifikasyonda liderin odul gucu odul verme alma veya ceza verme becerisi odak noktasidir ve sarta bagli oduller vs sarta bagli olmayan one cikar Yonetim rolleri 1960 larin sonunda MIT mezunu ogrenci Henry Mintzberg bes yonetim etkinlikleri uzerine ozenle calismistir Gozlemlerinin temelinde Mintzberg yonetim rollerinin uc alt kategoriye ayrildigi sonucuna vardi Kisilerarasi roller karar verici roller ve bilgilendirici roller Motivasyon Yetenekli ve basarili iscileri elde tutmak bir sirketin rekabetci avantajini surdurebilmesi icin kilit etkendir Insanlarin yeteneklerini etkili bir sekilde kullanabildigi bir cevre en zeki caliskan ve zor bireyleri bile motive etmesine yardimci olabilir Iyi insanlar insa etmenin temeli motivasyon ve davranissal uygulamalardir O Reilly C and Pfeffer J 2000 Baron and Greenberg 2008 motivasyonun bir hedefe ulasmak icin direkt ve surdurulen insan davranisi dizisi surecleri oldugunu yazmistir OD ye iliskin birkac motivasyon teorisi vardir ve sunlardir esitlik teorisi beklenti teorisi Maslow un ihtiyaclar hiyerarsisi Herzberg in iki etkenli teorisi ve Teori X ve Teori Y Halkla iliskiler Halkla iliskiler halk ile organizasyon arasindaki iliskinin yonetimi uygulamasidir bu yuzden halkla iliskiler organizasyon davranisi ile de ilgilidir Milli kultur Milli kultur organizasyonlardaki bireylerin davranisini etkileme dusuncesidir Bu fikir Hofstede nin kulturel boyutlar teorisi ile orneklenir Hofstede cok sayida kultur ile anket yapti ve organizasyonlardaki bireylerin davranisini etkileyelen milli kulturlerin alti boyutunu tanimladi Bu boyutlarin arasinda sunlar vardir bireycilik vs kollektivizm belirsizlikten kacinma vs feminizm uzun vadeli yonelim vs kisa donemli yonelim ve hosgoru vs baski Orgutsel vatandaslik davranisi Orgutsel vatandaslik davranisi verilmis gorevlerin otesine gitmek ve organizasyonlarin iyiligi icin katkida bulunmaktir Organizasyon kulturu Organizasyon kulturu yaygin bir sekilde organizasyon icinde gozlemlenen deger ve davranislari yansitir Bu konu uzerine arastirmacilar organizasyonlarin inanc gibi kulturel boyutlar degerler ritueller seklinde karakterize edilebilecegini varsaymistir Arastirmacilar organizasyonun kulturunu veya organizasyonel kulturun gelistirlmis tipolojilerini anlamak icin modeller gelistirmistir Edgar Schein organizasyonel kulturu anlamak icin bir model gelistirmistir Organizasyonel kulturun uc seviyesini tanimlamistir a yapilar ve davranislar b benimsenmis degerler ve c ortak basit varsayimlar Spesifik kulturler organizasyonun verimliligi ve etkileyiciligi ile iliskilendirilmistir Kisilik Kisilik istikrarli davranis oruntusu bilissellik ve bireylerdeki duygular ile ilgilidir Organizasyonlardaki kisiligin arastirilmasi genellikle isci perormansinin spesifik ozellik ile ilgisine odaklanmistir Kisiligi olusturan bes kisilik davranisi Buyuk Besli kisilik ozelligi ne ozel bir ilgi vardir Mesleki stres Mesleki stresi tanimlamak icin yontemler mevcuttur Karakterize etmenin bir yontemi isin talep ettigi isin gerektirdigi zihinsel veya fiziksel caba ve talep edilen kaynaklari idare etmede dengesizlige atif edilir Is aile catismasi Chester Barnard insanlarin is rolunde is rolunun disinda oldugunkinden farkli davrandigini ileri surmustur is aile catismasi ailenin talepleri ve is rollerinin uyumsuz oldugu durumlarda meydana gelir ve ve bir rolun taleplerinden digerine mudahale etmesi durumudur Organizasyon teorisiAna madde Organizasyon teorisi Organizasyon teorisi butun veya bircok organizasyonun calismalarini izah etme hakkindadir Organizasyon teorisinin odak noktasi organizasyonlarn yapisini ile sureclerini anlamak ve organizasyonlarin birbiri ve toplum ile nasil etkilesim kurdugudur Burokrasi Max Weber burokrasinin burokrasiyi en cok teknik etkili organizasyon bicimi hale getirerek rasyonel legal otoritenin is organizasyonuna uygulanmasina dahil oldugunu savunmustur Weber burokratik organizasyonlardaki ilkeleri sunlari kapsayacak sekilde numaralandirmistir resmi organizasyonel hiyerarsisi kurallar ile yonetim islevsel ozellik bakimindan organizasyon insanlari yetenek ve teknik kalifikasyonlar temelli secme yukari odakanmis organizasyonun kurulu veya pay sahipleri veya ice odaklanmis organizasyonun kendisi gorevde veya kasitli kisiliksiz cevre ornegin ayni kurallari ve yapilari organizasyonun tum uyelerine uygulama Bu kurallar Weber tarzi ideal tip leri yansitir ve organizasyonda nasil uygulandiklari yasal kosullara gore degisir Charles Perrow Weber in calismalarini tum organizasyonlarin burokrasi sartlarinca anlasilabilecegini ve bu organizasyonel hatalarin siklikla burokratik ilkelerin uygulanmasinin yetersiz oldugu durumlarda sonuclandigini one surerek genisletmistir Ekonomik organizasyon teorileri Bahsi gecen uc teori vardir firmanin teorisi islem maliyeti ekonomisi ve Orgutsel yapilar ile ilgili teoriler Organizasyonel yapilar ve dinamiklere iliskin teoriler sunlardir kompleksite teorisi French ve Raven in gucun bes temeli hibrit organizasyon teorisi gayriresmi organizasyon teorisi kaynak bagimliligi teorisi ve Mintzberg in organigraph i Kurumsal teori Ana madde Kurumsal teori Sistem teorisi Ana madde Sistem teorisi Sistemler ayrica organizasyon teorisinin temelidir Organizasyonlar kompleks hedef odakli kuruluslardir Alandaki ilk dusunurlerden Alexander Bogdanov onculu Bertalanffy nin genel sistem teorisi olarak degerlendirilen tektolojisini gelistirdi Genel sistem teorisinin amaclarindan birisi insan organizasyonlarini modellemektir Sosyal psikolog Kurt Lewin organizasyonlar ile ilgili sistem perspektifi gelistirmede etkili olmustur Davraniscil psikolojideki husrani kismen temelli olmak uzere psikolojideki istikrarli calismalarina engel olduguna inandigi ideoloji sistemleri terimini ortaya atmistir Sosyolog Niklas Luhmann gelistirmistir Orgutsel ekoloji Ana madde Orgutsel ekoloji Orgutsel ekoloji modelleri dogum buyume degisim ve olume kesin olum odaklanan calsmasi konseptlerinin uygulanmasidir Bu bakis acisi ile organizasyonlar islem gordugu cevreye uyumu temel alinarak secilir Bilimsel yonetim Ana madde Bilimsel yonetim Bilimsel yonetim muhendislik ilkeleri temel alinarak yonetim yaklasimi yapilmasina yapilan atif anlamina gelir Uretkenligi arttirmak icin tesvikler ve diger ampirik gozuken uygulamalara odaklanir Katkida bulunan disiplinlerAntropoloji Insan kaynaklari yonetimi Endustriyel organizasyonel psikoloji Kisilik psikoloji Sosyal psikoloji SosyolojiAkademik kaynaklarAcademy of Management Journal 26 Kasim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Academy of Management Review 18 Agustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Administrative Science Quarterly 22 Ekim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Harvard Business Review Human Resource Management 9 Ekim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Human Resources Management Review Journal of Business and Psychology 26 Aralik 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Journal of International Business Studies Journal of Management Journal of Management Studies Organizational Behavior and Human Decision Processes Organization Science Organization Studies Organizational Research Methods Sloan Management Review Systems Research and Behavioral ScienceKaynakca Moorhead G amp Griffin R W 1995 Organizational behavior Managing people and organizations 5th edition Boston Houghton Mifflin p 4 Management which is the process of stated Objectives Planning Organizing Directing Controlling and Staffing to achieve stated formalized objectives Wagner J A amp Hollenbeck J R 2010 Organizational behavior Securing competitive advantage New York Routledge a b c Barnard Chester I 1938 The Functions of the Executive Cambridge MA Harvard University Press OCLC 555075 Simms L M Price S A amp Ervin N E 1994 The professional practice of nursing administration Albany NY Delmar Publishers p 121 a b Miner J B 2006 Organizational behavior Vol 3 Historical origins theoretical foundations and the future Armonk NY and London M E Sharpe Baden Eunson Behaving Managing Yourself and Others McGraw Hill Sidney 1987 ISBN 978 0 0745 2022 2 Jex S amp Britt T 2008 Organizational psychology A scientist practitioner approach 2nd ed New York Wiley Weber M 1993 The Protestant ethic and the spirit of capitalism T Parsons Trans London England Routledge Original work published 1904 1905 a b Weber Max The Theory of Social and Economic Organization Translated by A M Henderson and Talcott Parsons London Collier Macmillan Publishers 1947 Fayol Henri 1917 Administration industrielle et generale prevoyance organisation commandement coordination controle in French Paris H Dunod et E Pinat OCLC 40224931 Follett Henry C 2003 Dynamic Administration The Collected Papers of Mary Parker Follett Routledge ISBN 978 0415279857 Taylor Frederick Winslow 1911 The Principles of Scientific Management New York NY USA and London UK Harper amp Brothers LCCN 11010339 OCLC 233134 Also available from Project Gutenberg Price B 1989 Frank and Lillian Gilbreth and the Manufacture and Marketing of Motion Study 1908 1924 Business and Economic History vol 18 no 2 Sorensen C E 1956 My forty years with Ford New York NY Collier Books Cullen David O Donald A new way of statecraft The career of Elton Mayo and the development of the social sciences in America 1920 1940 ProQuest Dissertations and Theses 1992 ProQuest Dissertations amp Theses Full Text Simon Herbert A 1997 Administrative Behavior A Study of Decision Making Processes in Administrative Organizations 4th ed The Free Press Press Release Studies of decision making lead to prize in economics Nobelprize org 16 October 1978 Retrieved 11 May 2014 Covaleski Mark A Dirsmith Mark W Samuel Sajay 1996 Managerial Accounting Research The Contributions of Organizational and Sociological Theories Journal of Management Accounting Research 8 1 35 Kilburg Richard R Donohue Marc D 2011 Toward a grand unifying theory of leadership Implications for consulting psychology Consulting Psychology Journal Practice and Research 63 6 25 doi 10 1037 a0023053 Retrieved 13 December 2018 Taylor S Hansen H 2005 Finding form Looking at the field of organizational aesthetics drawing on theories and methods from the humanities including theater literature music and art Journal of Management Studies 42 6 1211 1231 doi 10 1111 j 1467 6486 2005 00539 x S2CID 143896605 a b Brewerton P M amp Millward L J 2010 Organizational research methods A guide for students and researchers Thousand Oaks CA Sage Organizational Research Methods 10 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Harrison Lin Carroll amp Carley 2007 Hughes H P N Clegg C W Robinson M A Crowder R M 2012 Agent based modelling and simulation The potential contribution to organizational psychology Journal of Occupational and Organizational Psychology 85 3 487 502 doi 10 1111 j 2044 8325 2012 02053 x Crowder R M Robinson M A Hughes H P N Sim Y W 2012 The development of an agent based modeling framework for simulating engineering team work IEEE Transactions on Systems Man and Cybernetics Part A Systems and Humans 42 6 1425 1439 doi 10 1109 TSMCA 2012 2199304 S2CID 7985332 How to work with a demanding client Organizational Behavior Guide for Consultants Organizational Behavior Guide for Consultants 6 February 2018 Retrieved 9 February 2018 Spector P E amp Fox S 2005 The Stressor Emotion Model of Counterproductive Work Behavior In S Fox P E Spector Eds Counterproductive work behavior Investigations of actors and targets pp 151 174 Washington DC US American Psychological Association doi 10 1037 10893 007 Tepper B J 2000 Consequences of abusive supervision Academy of Management Journal 43 2 178 190 doi 10 2307 1556375 JSTOR 1556375 Rayner C amp Keashly L 2005 Bullying at Work A Perspective From Britain and North America In S Fox amp P E Spector Eds Counterproductive work behavior Investigations of actors and targets pp 271 296 Washington DC US American Psychological Association Andersson L M Pearson C M 1999 Tit for tat The spiraling effect of incivility in the workplace Academy of Management Review 24 3 452 471 doi 10 5465 amr 1999 2202131 Rospenda K M amp Richman J A 2005 Harassment and discrimination In J Barling E K Kelloway amp M R Frone Eds Handbook of work stress pp 149 188 Thousand Oaks CA Sage Balzer W K amp Gillespie J Z 2007 Job satisfaction In Rogelberg S G Ed Encyclopedia of industrial and organizational psychology Vol 1 pp 406 413 Thousand Oaks CA Sage Allen N J Organizational commitment In Rogelberg S G Ed Encyclopedia of industrial and organizational psychology Vol 2 pp 548 551 Thousand Oaks CA Sage Rahati Alireza Sotudeh Arani Hossein Adib Hajbaghery Mohsen Rostami Majid December 2015 Job Involvement and Organizational Commitment of Employees of Prehospital Emergency Medical System Nursing and Midwifery Studies 4 4 e30646 doi 10 17795 nmsjournal30646 ISSN 2322 1488 PMC 4733505 PMID 26835470 Ashkanasy N M Hartel C E J Daus C S 2002 Diversity and emotion The new frontiers in organizational behavior research PDF Journal of Management 28 3 307 338 doi 10 1177 014920630202800304 S2CID 145258922 Fiedler F E 1978 The contingency model and the dynamics of the leadership process In L Berkowitz Ed Advances in experimental social psychology pp 59 112 New York Academic Press Fleishman E A Harris E F 1962 Patterns of leadership behavior related to employee grievances and turnover Personnel Psychology 15 43 56 doi 10 1111 j 1744 6570 1962 tb01845 x Levy P E 2006 Industrial organizational psychology Understanding the workplace Boston Houghton Mifflin Graen G B Novak M A Sommerkamp P 1982 The effects of leader member exchange and job design on productivity and satisfaction Testing a dual attachment model Organizational Behavior and Human Performance 30 1 109 131 doi 10 1016 0030 5073 82 90236 7 House R J Mitchell T R 1974 Path goal theory of leadership Contemporary Business 3 81 98 Bass B M Avolio B J Atwater L E 1996 The transformational and transactional leadership of men and women Applied Psychology An International Review 45 5 34 doi 10 1111 j 1464 0597 1996 tb00847 x Robbins S P 2009 Organizational behaviour Cape Town Pearson O Reilly C amp Pfeffer J 2000 The right people or the right organization Hidden value How great companies achieve extraordinary results with ordinary people Baron Robert A and Greenberg Jerald Behavior in organizations 9th edition Pearson Education Inc New Jersey 2008 p 248 Adams J S 1965 Inequity in social exchange In L Berkowitz Ed Advances in experimental social psychology pp 276 299 New York Academic Press Vroom V H 1964 Work and motivation New York John Wiley Maslow A H 1943 A theory of human motivation Psychological Review 50 4 370 396 CiteSeerX 10 1 1 334 7586 doi 10 1037 h0054346 Greenberg J 1987 A taxonomy of organizational justice theories Academy of Management Review 12 9 22 doi 10 5465 amr 1987 4306437 Herzberg F 1968 January February One more time How do you motivate employees Harvard Business Review 52 62 McGregor D M 1960 The human side of enterprise New York McGraw Hill Hofstede Geert Gert Jan Hofstede and Michael Minkov Cultures and Organizations Software of the Mind 3rd ed New York McGraw Hill 2010 Organ D W 1988 Organizational citizenship behavior The good soldier syndrome Lexington MA England Lexington Books D C Heath and Com f Shein Edgar 1992 Organizational Culture and Leadership A Dynamic View San Francisco CA Jossey Bass Kotter John and Heskett James L 1992 Corporate Culture and Performance Free Press ISBN 0 02 918467 3 Denison Daniel R 1990 Corporate culture and organizational effectiveness Wiley Michel W Shoda Y amp Smith R E 2004 Introduction to personality Toward an integration New York Wiley Demerouti E Bakker A B Nachreiner F Schaufeli W B 2001 The job demands resources model of burnout Journal of Applied Psychology 86 3 499 512 doi 10 1037 0021 9010 86 3 499 PMID 11419809 Greenhaus J H Beutell N J 1985 Sources and conflict between work and family roles Academy of Management Review 10 1 76 88 doi 10 5465 amr 1985 4277352 Perrow C 1986 Complex organizations A critical essay 3rd ed New York McGraw Hill French J R P Jr amp Raven B 1959 The bases of social power In D Cartwright Ed Studies in social power pp 150 167 Ann Arbor MI Institute for Social Research Katz D amp Kahn R L 1978 The social psychology of organizations 2 ed New York Wiley Ash M G 1992 Cultural contexts and scientific change in psychology Kurt Lewin in Iowa American Psychologist 47 2 198 207 doi 10 1037 0003 066x 47 2 198 Human Resource Management Review Journal ScienceDirect com by Elsevier www journals elsevier com Ingilizce 24 Aralik 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Aralik 2021 Journal of Management SAGE Journals Ingilizce 12 Mart 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Aralik 2021