Malta tarihi bugünkü Malta Cumhuriyeti topraklarının tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan tarihini kapsar.
Tarih Öncesi
Malta'da ilk yaşayan insan belirtileri Yeni Taş Çağına dayanmaktadır. Yeni Taş Çağı insanlarının varoluş kanıtlarına Malta'nın güneyinde, Birzebbuga'nın yakınındaki Ghar Dalam mağarasında rastlanmaktadır. Arkeologlar bu bölgede önceki dönemlerden kalma geyik, hipopotam ve bodur fillerin kalıntılarını da keşfetmişlerdir. Bu kalıntılar, Malta'nın günümüz Avrupa ve Afrika kıtalarına bağlı olduğu dönemlere aittir. Takip eden koloniler, büyük ihtimalle Sicilya'dan geldikleri tahmin edilen, tapınak inşa eden ırklar (topluluklar) getirmişlerdir. O dönem yaşamış olan Maltalılar, binlerce yıldan sonra bile bugün hala ayakta kalabilmeyi başarmış, hayat tarzları ve medeniyet düzeyleri hakkında bizleri hayrete düşüren yapılar bırakmışlardır.
Araştırmacılar Ggantija'da (Gozo) bulunan tapınakların yeryüzünün en eski, tek başına ayakta durabilen abideleri olarak nitelendirmektedirler. Restorasyon çalışmaları nedeniyle geçici olarak kapalı olan Paola'daki Hypogeum, tarih öncesi dönem mühendisliğinin olağanüstü başarısının bir göstergesi olarak, kayalardan oyulmuş odalar ve labirent geçişleriyle türünün tek yeraltı tapınağıdır. Diğer tapınaklar Mnajdra, Hagar Qim, Tarxien görülmeye değer pek çok yer gibi Malta'nın Kutsal Ada oluşu teorisini doğrulamaktadır.
İlk Çağ
MÖ 800 ile MS 870 yılları arasında Malta, adadaki varlıklarına dair belirgin izler bırakan ve art arda gelen uygarlıkların beşiği olmuştur. MÖ 8. yüzyılda Fenikelilerin adaya gelmesi tarih öncesi çağların sona ermesi ve Malta'nın tarih sayfalarına girmesinin müjdecisi olmuştur. Yeni hükümdarlarının ticari becerileri sayesinde Akdeniz komşularıyla artan ilişkiler ve ticaretin getirdiği yararlarla Malta Adaları'nın yalnızlığı da sona ermiştir. Fenikelilerin bölgedeki hakimiyeti MÖ 5. yüzyılda yavaş yavaş sönmeye başlamış ve yerini onları takip eden Kartacalılara bırakmıştır. Kartacalılar MÖ 480 dolaylarında Malta'yı devralmış ve yaklaşık iki yüzyıl hakimiyetlerini sürdürmüşlerdir.
MÖ 218 yılında Malta Adaları, bölgeye baştan başa yayılarak büyük bir imparatorluk olan Romalıların bir parçası olmuştur. Romalılar döneminde meydana gelen en önemli olay ise hiç şüphesiz MS 60'taki St.Paul gemi kazası ve akabinde de yerel nüfusun yeni bir din olan Hristiyanlığa geçmesidir. MS 4. yüzyılın sonlarına doğru Malta Doğu Roma İmparatorluğu'nun hakimiyetine geçmiştir. Malta'da 375 yıl süren Bizans dönemi, MS 870 yılında adayı ele geçiren Kuzey Afrikalı Berberi kuvvetlerinin ortaya çıkmasıyla sona ermiştir.
Orta Çağ
836 yılında Malta Takımadaları'na akın etmeye başlayan Kuzey Afrikalı Araplar, 869 yılında neredeyse adayı ele geçirmeyi başarmışlardı ama Bizanslılar tarafından geri çekilmek zorunda bırakıldılar. Ancak Sicilya'nın hemen yanından filolarını göndererek Hristiyan kuvvetlerinin üstesinden gelmeyi başardılar ve adalar 870 yılında Arapların eline geçti.
Arapların yaklaşık iki yüzyıl boyunca Malta'da sürdürdükleri hakimiyetleri süresince geliştirdikleri yeni tarım ve sulama sistemleri, pamuk ve narenciye gibi ürünlerle adaya refah ve huzuru getirmiştir. Fakat Arap hakimiyetinden kalan en temel miras, kökleri bakımından Arapçaya çok yakın olan Maltaca'dır. Bu etki Malta ve Gozo'daki pek çok kasaba ve köyün isminde de görülmektedir: Mdina, Mqabba, Ghajnsiele, Rabat, Xaghra, Zejtun ve Zurrieq.
Arap egemenliği 1090 yılında Normanların istilası ve adayı fethetmesiyle sona ermiş ancak Arap kültürünün etkileri 13. yüzyılın sonlarına kadar devam etmiştir. Norman dönemi nispeten kısa sürmüştür ve bu dönemden sonra Malta art arda gelen çeşitli devletlerin egemenliği dönemine girmiştir: Almanlar,Fransızlar ve İspanyollar. Bunların tamamı 1530 yılında St.John Şövalyelerinin adaya gelmeleriyle son bulmuştur.
Malta Şövalyeleri dönemi
Neolitik dönemden yüzlerce yıl sonra 1530 yılında adaya gelen St.John'un emrindeki şövalyeler beraberlerinde bambaşka, zengin bir kültür getirdiler. St. John şövalyelerinin tarihi, 11. yüzyılın ortalarında başlar. Şövalyelerin gerçek görevi, savunma yapmak, Hristiyan hacılara kutsal topraklara kadar refakat etmek ve zor durumda olan insanlara yardımda bulunmaktı. Fakat daha sonraları amaçları değişti. Hristiyan olmayanlara saldırmak en büyük görevleri haline geldi. Şövalyeler Hristiyanlık dininin askerleri durumuna geldiler. Kutsal topraklardaki bütün kaleleri, büyük arazileri, her şeyi ele geçirdiler ve bir donanma kurdular.
1291'de Müslümanların gelişiyle, şövalyelerin kaderi değişti. Rodos'u geri alarak Türklere karşı iki yüzyıl mücadele ettiler ama 1522'de Kanuni Sultan Süleyman Rodos'u ele geçirerek, şövalyeleri adanın dışına sürdü. Yeni bir vatana ihtiyaç duyan şövalyeler 1530'da Kutsal Roma İmparatoru V. Karl'ın verdiği imtiyazlarla Malta'ya yerleştiler. Gelir gelmez ticareti ve sosyal ilişkileri geliştirmeye başladılar, yeni hastaneler yaptılar, en önemlisi de adada güçlü bir kalkınma hareketi başlattılar. Fakat Kanuni Sultan Süleyman, Avrupa'nın geçiş yolları üzerinde bulunan Malta'yı da imparatorluk sınırlarına katmak istiyordu. 1565'te güçlü bir donanma ile Malta'ya geldi ve kuşatma başlattı. Kuşatma 4 ay kadar sürdü. Sonunda Sicilya'dan gelen yardımla şövalyeler galip geldiler. Şövalyeler bu savunmayla Güney Avrupa'nın ve Hristiyanlık aleminin güvenini kazandılar. Osmanlılara karşı kazanılan bu zaferden sonra, Malta ve Gozo'yu büyük bir şevkle geliştirmeye başladılar. Adalar, bu dönemde mimarlık, sanat ve kültür açısından altın devrini yaşadı. Malta'daki pek çok görkemli yapı bu dönemin eserlerindendir.Valletta şehri, ismini şövalyelerin büyük ustası Jean Parisot De La Vallette'den almıştır. Valletta en erken dönem raylı sistemin kullanıldığı şehirlerden biridir.
Fransız ve Britanya egemenlikleri dönemi
Malta'daki Fransız hakimiyeti kısa ve inişli çıkışlı olmuştur. 1798'de adaya gelen Napolyon Bonapart'ın askerleri adalılar tarafından başta iyi karşılanmışlardı. Buna rağmen St. John şövalyeleri tarafından,Fransa'dan gelen devrimci fikirler nedeniyle hiç sevilmediler. Yeni hakimlerin getirdiği radikal değişiklikler hala kilise ve soylular tarafından yönetilen ve her iki kuruma da sadık yerlilerin gözüne fazla göründü. İlkokulların kurulması ve bunun gibi olumlu yasalar bunu kiliseye karşı bir hareket olarak nitelendiren halkta dengesizlikler yarattı.
Eylül 1800'de Malta'nın Fransa'dan özgürlüğüne kavuşmasına yardımcı olmaya gelen İngiliz kuvvetlerinin kuşatmasına kadar Fransızlar gelişlerinden 3 ay sonra ayaklanan halk tarafından Valletta ve Three Cities'in gerilerine sürülmüş ve orada kalmışlardır. Böylece Büyük Britanya filosu Grand Harbour'a girmiş ve 1.5 yüzyıl oradan ayrılmamıştır. Britanya hakimiyetinin Malta tarihinde önemi büyüktür. Fransızların kovulması için Maltalılara yardım eden İngilizler kendilerini adanın hakimi olarak buldular fakat başta toprakları ellerinde tutup tutmamakta tereddütlüydüler.
1802'de yapılan bir anlaşmayla Malta'nın St. John düzenine geri dönmesine karar verilmiş ancak halk eski hükümdarlarına geri dönme taraftarı olmamış ve İngiliz himayesi altında kalmak istemiştir. 1814 Paris Anlaşması'yla Britanya İmparatorluğu'na katılan Malta, Birleşik Krallık için Doğu'ya bir atlama taşı olarak stratejik önemini korumuştur. 21 Eylül 1964 yılında bağımsızlığını ilan eden Malta'da İngiliz kuvvetleri 31 Mart 1979 tarihine kadar varlıklarını korumuşlardır..
Yakın tarih
Malta, 1964'te bağımsızlığını kazanmasının ardından Milliyetçi Parti yönetimine geçmiş, aynı yıl İngiliz'lerle yapılan bir anlaşmayla,İngiltere'nin askerlerini beş yıl içinde geri çekmesi kararlaştırılmış,1965'te de Avrupa Konseyi'ne üye olmuştur.
1971 seçimlerinde İşçi Partisi iktidara gelmiş ve hükûmeti İngiliz egemenliğine karşı mücadele eden Dominic Mintoff kurmuştur. Yeni hükûmet dış politikada köklü değişikliklere gitmiş, Amerikan savaş gemilerinin Malta'ya uğraması yasaklanmış, Libya ile iyi ilişkiler kurulurken, Sovyetler Birliği ve Çin'e yaklaşılmış, bu durum NATO'nun yapmayı vadettiği yardımın üçte ikisini, Birleşik Krallık'ın da geri kalanını ödemesini sağlamıştır. İç politikada 18 yaşındaki gençlere oy hakkı verilmiş, eşit işe eşit ücret ilkesi benimsenmiş ve 1974'te Birleşik Krallık adına bir vali tarafından yönetilen Malta'da cumhuriyet ilan edilmiş devlet başkanlığına Antony Joseph Mamo seçilmiştir.
1976 seçimlerinde devlet başkanlığına Anton Buttigie getirilmiş, genel seçimlerde İşçi Partisi iktidarını korumuştur. Başbakanlık görevini sürdüren Dominic (Dom) Mintoff, Arap ülkelerine daha yakın bir politika izleyerek, Avrupa ile Arap ülkeleri arasında bir köprü olmaya çalışmış, Arap ülkelerinden Libya ve Cezayir, Batı ülkelerinden İtalya ve Fransa'nın Malta'nın tarafsızlığını garanti etmelerini sağlamak istemiştir.
1979'da, İngiliz askeri üsleri boşaltılmış, NATO'dan alınmış borçların ödenebilmesi için Fransa ve Çin'e başvurulmuş ve Çin'den alınan yardım giderek artmıştır. 1980'de Libyalı danışmanlar ülkeden sınır dışı edilmiş, ardından, İtalya ile Malta'nın tarafsızlığını gerekirse askerle korumayı güvenceye alan bir savunma antlaşması imzalanmıştır. 1981'de de eski NATO sarnıçlarından Sovyetler Birliği'ne yararlanma hakkı verilmiştir. Aynı yıl yapılan seçimlerde İşçi Partisi, Milliyetçi Parti'den daha az oy almasına karşın, seçim sisteminin sonucu iktidarını sürdürmüş, ancak 1987 Mayıs'ında yapılan seçimleri kazanan Milliyetçi Parti 14 yıllık İşçi Partisi iktidarına son vermiştir.
Malta 1 Mayıs 2004'te Avrupa Birliği'ne tam üye olmuştur. 1 Ocak 2008'de de Avro Alanı'na dahil olmuştur.
Kaynakça
- Malta tarihiyle ilgili siteler (İngilizce)
- Çağlar boyunca Malta (İngilizce) 25 Mart 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Malta tarihindeki önemli dönemler (İngilizce)25 Kasım 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Malta tarihi (İngilizce)
- Kaleler ve Askeri Mimarlık (İngilizce)
- Malta'nın neolitik tarihi (İngilizce) 6 Şubat 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- II. Dünya Savaşında Malta (İngilizce)5 Haziran 2001 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Malta'nın tarihi ve arkeolojisi (İngilizce)
- Malta'nın kısa tarihi (İngilizce)
- Stephenson, Charles. The Fortifications of Malta 1530-1945. Büyük Britanya, Osprey Publishing Ltd., 2004.
- Attard, Joseph. Britain and Malta. Malta, PEG Ltd.1988.
- Luke, Sir Harry. Malta - An Account and an Appreciation. Büyük Britanya, Harrap, 1949.
- Elliot, Peter. The Cross and the Ensign. Biyük Britanya, Patrick Stephens. 1980.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Malta tarihi bugunku Malta Cumhuriyeti topraklarinin tarih oncesi donemlerden gunumuze kadar uzanan tarihini kapsar Tarih OncesiMnajdra da bulunan Yeni Tas Cagi na ait tapinak Malta da ilk yasayan insan belirtileri Yeni Tas Cagina dayanmaktadir Yeni Tas Cagi insanlarinin varolus kanitlarina Malta nin guneyinde Birzebbuga nin yakinindaki Ghar Dalam magarasinda rastlanmaktadir Arkeologlar bu bolgede onceki donemlerden kalma geyik hipopotam ve bodur fillerin kalintilarini da kesfetmislerdir Bu kalintilar Malta nin gunumuz Avrupa ve Afrika kitalarina bagli oldugu donemlere aittir Takip eden koloniler buyuk ihtimalle Sicilya dan geldikleri tahmin edilen tapinak insa eden irklar topluluklar getirmislerdir O donem yasamis olan Maltalilar binlerce yildan sonra bile bugun hala ayakta kalabilmeyi basarmis hayat tarzlari ve medeniyet duzeyleri hakkinda bizleri hayrete dusuren yapilar birakmislardir Arastirmacilar Ggantija da Gozo bulunan tapinaklarin yeryuzunun en eski tek basina ayakta durabilen abideleri olarak nitelendirmektedirler Restorasyon calismalari nedeniyle gecici olarak kapali olan Paola daki Hypogeum tarih oncesi donem muhendisliginin olaganustu basarisinin bir gostergesi olarak kayalardan oyulmus odalar ve labirent gecisleriyle turunun tek yeralti tapinagidir Diger tapinaklar Mnajdra Hagar Qim Tarxien gorulmeye deger pek cok yer gibi Malta nin Kutsal Ada olusu teorisini dogrulamaktadir Ilk CagMO 800 ile MS 870 yillari arasinda Malta adadaki varliklarina dair belirgin izler birakan ve art arda gelen uygarliklarin besigi olmustur MO 8 yuzyilda Fenikelilerin adaya gelmesi tarih oncesi caglarin sona ermesi ve Malta nin tarih sayfalarina girmesinin mujdecisi olmustur Yeni hukumdarlarinin ticari becerileri sayesinde Akdeniz komsulariyla artan iliskiler ve ticaretin getirdigi yararlarla Malta Adalari nin yalnizligi da sona ermistir Fenikelilerin bolgedeki hakimiyeti MO 5 yuzyilda yavas yavas sonmeye baslamis ve yerini onlari takip eden Kartacalilara birakmistir Kartacalilar MO 480 dolaylarinda Malta yi devralmis ve yaklasik iki yuzyil hakimiyetlerini surdurmuslerdir MO 218 yilinda Malta Adalari bolgeye bastan basa yayilarak buyuk bir imparatorluk olan Romalilarin bir parcasi olmustur Romalilar doneminde meydana gelen en onemli olay ise hic suphesiz MS 60 taki St Paul gemi kazasi ve akabinde de yerel nufusun yeni bir din olan Hristiyanliga gecmesidir MS 4 yuzyilin sonlarina dogru Malta Dogu Roma Imparatorlugu nun hakimiyetine gecmistir Malta da 375 yil suren Bizans donemi MS 870 yilinda adayi ele geciren Kuzey Afrikali Berberi kuvvetlerinin ortaya cikmasiyla sona ermistir Orta CagSicilya Kontu Roger in Malta yi Araplardan almasi 1061 836 yilinda Malta Takimadalari na akin etmeye baslayan Kuzey Afrikali Araplar 869 yilinda neredeyse adayi ele gecirmeyi basarmislardi ama Bizanslilar tarafindan geri cekilmek zorunda birakildilar Ancak Sicilya nin hemen yanindan filolarini gondererek Hristiyan kuvvetlerinin ustesinden gelmeyi basardilar ve adalar 870 yilinda Araplarin eline gecti Araplarin yaklasik iki yuzyil boyunca Malta da surdurdukleri hakimiyetleri suresince gelistirdikleri yeni tarim ve sulama sistemleri pamuk ve narenciye gibi urunlerle adaya refah ve huzuru getirmistir Fakat Arap hakimiyetinden kalan en temel miras kokleri bakimindan Arapcaya cok yakin olan Maltaca dir Bu etki Malta ve Gozo daki pek cok kasaba ve koyun isminde de gorulmektedir Mdina Mqabba Ghajnsiele Rabat Xaghra Zejtun ve Zurrieq Arap egemenligi 1090 yilinda Normanlarin istilasi ve adayi fethetmesiyle sona ermis ancak Arap kulturunun etkileri 13 yuzyilin sonlarina kadar devam etmistir Norman donemi nispeten kisa surmustur ve bu donemden sonra Malta art arda gelen cesitli devletlerin egemenligi donemine girmistir Almanlar Fransizlar ve Ispanyollar Bunlarin tamami 1530 yilinda St John Sovalyelerinin adaya gelmeleriyle son bulmustur Malta Sovalyeleri donemiMalta Sovalyeleri 16 yuzyildaki askeri talimlerini canlandiriyorlar Valletta 2005 Neolitik donemden yuzlerce yil sonra 1530 yilinda adaya gelen St John un emrindeki sovalyeler beraberlerinde bambaska zengin bir kultur getirdiler St John sovalyelerinin tarihi 11 yuzyilin ortalarinda baslar Sovalyelerin gercek gorevi savunma yapmak Hristiyan hacilara kutsal topraklara kadar refakat etmek ve zor durumda olan insanlara yardimda bulunmakti Fakat daha sonralari amaclari degisti Hristiyan olmayanlara saldirmak en buyuk gorevleri haline geldi Sovalyeler Hristiyanlik dininin askerleri durumuna geldiler Kutsal topraklardaki butun kaleleri buyuk arazileri her seyi ele gecirdiler ve bir donanma kurdular Malta nin Osmanlilar tarafindan kusatilmasi 1565 1291 de Muslumanlarin gelisiyle sovalyelerin kaderi degisti Rodos u geri alarak Turklere karsi iki yuzyil mucadele ettiler ama 1522 de Kanuni Sultan Suleyman Rodos u ele gecirerek sovalyeleri adanin disina surdu Yeni bir vatana ihtiyac duyan sovalyeler 1530 da Kutsal Roma Imparatoru V Karl in verdigi imtiyazlarla Malta ya yerlestiler Gelir gelmez ticareti ve sosyal iliskileri gelistirmeye basladilar yeni hastaneler yaptilar en onemlisi de adada guclu bir kalkinma hareketi baslattilar Fakat Kanuni Sultan Suleyman Avrupa nin gecis yollari uzerinde bulunan Malta yi da imparatorluk sinirlarina katmak istiyordu 1565 te guclu bir donanma ile Malta ya geldi ve kusatma baslatti Kusatma 4 ay kadar surdu Sonunda Sicilya dan gelen yardimla sovalyeler galip geldiler Sovalyeler bu savunmayla Guney Avrupa nin ve Hristiyanlik aleminin guvenini kazandilar Osmanlilara karsi kazanilan bu zaferden sonra Malta ve Gozo yu buyuk bir sevkle gelistirmeye basladilar Adalar bu donemde mimarlik sanat ve kultur acisindan altin devrini yasadi Malta daki pek cok gorkemli yapi bu donemin eserlerindendir Valletta sehri ismini sovalyelerin buyuk ustasi Jean Parisot De La Vallette den almistir Valletta en erken donem rayli sistemin kullanildigi sehirlerden biridir Fransiz ve Britanya egemenlikleri donemiMalta daki Fransiz hakimiyeti kisa ve inisli cikisli olmustur 1798 de adaya gelen Napolyon Bonapart in askerleri adalilar tarafindan basta iyi karsilanmislardi Buna ragmen St John sovalyeleri tarafindan Fransa dan gelen devrimci fikirler nedeniyle hic sevilmediler Yeni hakimlerin getirdigi radikal degisiklikler hala kilise ve soylular tarafindan yonetilen ve her iki kuruma da sadik yerlilerin gozune fazla gorundu Ilkokullarin kurulmasi ve bunun gibi olumlu yasalar bunu kiliseye karsi bir hareket olarak nitelendiren halkta dengesizlikler yaratti Malta nin Birlesik Krallik donemindeki bayragi Eylul 1800 de Malta nin Fransa dan ozgurlugune kavusmasina yardimci olmaya gelen Ingiliz kuvvetlerinin kusatmasina kadar Fransizlar gelislerinden 3 ay sonra ayaklanan halk tarafindan Valletta ve Three Cities in gerilerine surulmus ve orada kalmislardir Boylece Buyuk Britanya filosu Grand Harbour a girmis ve 1 5 yuzyil oradan ayrilmamistir Britanya hakimiyetinin Malta tarihinde onemi buyuktur Fransizlarin kovulmasi icin Maltalilara yardim eden Ingilizler kendilerini adanin hakimi olarak buldular fakat basta topraklari ellerinde tutup tutmamakta tereddutluyduler 1802 de yapilan bir anlasmayla Malta nin St John duzenine geri donmesine karar verilmis ancak halk eski hukumdarlarina geri donme taraftari olmamis ve Ingiliz himayesi altinda kalmak istemistir 1814 Paris Anlasmasi yla Britanya Imparatorlugu na katilan Malta Birlesik Krallik icin Dogu ya bir atlama tasi olarak stratejik onemini korumustur 21 Eylul 1964 yilinda bagimsizligini ilan eden Malta da Ingiliz kuvvetleri 31 Mart 1979 tarihine kadar varliklarini korumuslardir Yakin tarihMalta Devlet Baskani Edward Fenech Adami Malta 1964 te bagimsizligini kazanmasinin ardindan Milliyetci Parti yonetimine gecmis ayni yil Ingiliz lerle yapilan bir anlasmayla Ingiltere nin askerlerini bes yil icinde geri cekmesi kararlastirilmis 1965 te de Avrupa Konseyi ne uye olmustur 1971 secimlerinde Isci Partisi iktidara gelmis ve hukumeti Ingiliz egemenligine karsi mucadele eden Dominic Mintoff kurmustur Yeni hukumet dis politikada koklu degisikliklere gitmis Amerikan savas gemilerinin Malta ya ugramasi yasaklanmis Libya ile iyi iliskiler kurulurken Sovyetler Birligi ve Cin e yaklasilmis bu durum NATO nun yapmayi vadettigi yardimin ucte ikisini Birlesik Krallik in da geri kalanini odemesini saglamistir Ic politikada 18 yasindaki genclere oy hakki verilmis esit ise esit ucret ilkesi benimsenmis ve 1974 te Birlesik Krallik adina bir vali tarafindan yonetilen Malta da cumhuriyet ilan edilmis devlet baskanligina Antony Joseph Mamo secilmistir 1976 secimlerinde devlet baskanligina Anton Buttigie getirilmis genel secimlerde Isci Partisi iktidarini korumustur Basbakanlik gorevini surduren Dominic Dom Mintoff Arap ulkelerine daha yakin bir politika izleyerek Avrupa ile Arap ulkeleri arasinda bir kopru olmaya calismis Arap ulkelerinden Libya ve Cezayir Bati ulkelerinden Italya ve Fransa nin Malta nin tarafsizligini garanti etmelerini saglamak istemistir 1979 da Ingiliz askeri usleri bosaltilmis NATO dan alinmis borclarin odenebilmesi icin Fransa ve Cin e basvurulmus ve Cin den alinan yardim giderek artmistir 1980 de Libyali danismanlar ulkeden sinir disi edilmis ardindan Italya ile Malta nin tarafsizligini gerekirse askerle korumayi guvenceye alan bir savunma antlasmasi imzalanmistir 1981 de de eski NATO sarniclarindan Sovyetler Birligi ne yararlanma hakki verilmistir Ayni yil yapilan secimlerde Isci Partisi Milliyetci Parti den daha az oy almasina karsin secim sisteminin sonucu iktidarini surdurmus ancak 1987 Mayis inda yapilan secimleri kazanan Milliyetci Parti 14 yillik Isci Partisi iktidarina son vermistir Malta 1 Mayis 2004 te Avrupa Birligi ne tam uye olmustur 1 Ocak 2008 de de Avro Alani na dahil olmustur KaynakcaMalta tarihiyle ilgili siteler Ingilizce Caglar boyunca Malta Ingilizce 25 Mart 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Malta tarihindeki onemli donemler Ingilizce 25 Kasim 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Malta tarihi Ingilizce Kaleler ve Askeri Mimarlik Ingilizce Malta nin neolitik tarihi Ingilizce 6 Subat 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi II Dunya Savasinda Malta Ingilizce 5 Haziran 2001 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Malta nin tarihi ve arkeolojisi Ingilizce Malta nin kisa tarihi Ingilizce Stephenson Charles The Fortifications of Malta 1530 1945 Buyuk Britanya Osprey Publishing Ltd 2004 Attard Joseph Britain and Malta Malta PEG Ltd 1988 Luke Sir Harry Malta An Account and an Appreciation Buyuk Britanya Harrap 1949 Elliot Peter The Cross and the Ensign Biyuk Britanya Patrick Stephens 1980