Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Sir Selman Rüşdi (d. 19 Haziran 1947, Bombay, Hindistan), Hint asıllı Britanyalı-Amerikalı yazar ve romancı.
Romanlarının çoğu Hindistan'ı konu alır. Anlatımı, mit ve fanteziyi gerçeklik ile iç içe geçiren bir tarzdır. Bunun yanında Günter Grass, Mihail Bulgakov gibi isimlerden de etkilenmiştir. Man Booker Ödülü yanında birçok ödül sahibidir.
Hayatı
Selman Rüşdi, Urduca ve İngilizce konuşan Müslüman bir ailenin oğlu olarak 1947'de (bağımsızlıktan iki ay önce) Bombay'da doğdu. 1961'de lise eğitimi için Birleşik Krallık'a gönderilen Rüşdi'nin ailesi, 1964'te diğer Müslümanlarla birlikte zorunlu olarak Pakistan'a göç etti ve Karaçi'ye yerleşti.
Cambridge'de tarih eğitimi gören Rüşdi, fantastik bir bilimkurgu denemesi olan ilk romanı Grimus (1975) ile eleştirmenlerin dikkatini çektikten sonra, Geceyarısı Çocukları (Metis, 2000) romanıyla (1981 Booker, 1982 James Tait Black, 1993 Booker of Bookers ödülleri) dünya çapında ün kazandı. Hindistan tarihi ve politikasına eleştirel yaklaşımı nedeniyle Hindistan'da yasaklanan bu romanı, bu kez Pakistan'da aynı akıbete uğrayan Utanç (Metis, 2005) izledi. Nikaragua anılarını aktardığı 'ın (1987, Jaguar Gülüşü, Pencere, 1989) ardından yazdığı The Satanic Verses (1988, Şeytan Ayetleri) ile 1988 Whitbread ödülünü kazandıysa da Müslümanlığa hakaret ettiği gerekçesiyle kitap Hindistan ve Güney Afrika'da yasaklandıktan sonra Humeyni tarafından yazar hakkında ölüm fetvası verildi.
Kasım 2005 ve Haziran 2008 tarihlerinde ABD'den Foreign Policy ve Birleşik Krallık'tan Prospect dergilerinin internet üzerinden okuyucu anketleri ile oluşturduğu listelerinde, 2005 yılında 10., 2008 yılında 23. sırada yer almıştır.
12 Ağustos 2022 tarihinde New York'ta bulunan gerçekleşen bir kongrede seyircilerden birisi sahneye çıkıp Rüşdi'ye yumruk attı, ardından da boynundan bıçakladı.
Şeytan Ayetleri tartışması
1989'da yayımlanan Şeytan Ayetleri romanı, İslam peygamberi Muhammed'e ithamda bulunduğu gerekçesiyle İslam dünyasından büyük tepkiler almış; Güney Afrika, Pakistan, Suudi Arabistan, Mısır, Somali, Bangladeş, Sudan, Malezya, Endonezya ve Katar'da kitabın yayımlanması yasaklanmış; 14 Şubat 1989'da İran lideri Ayetullah Ruhullah Humeyni tarafından fetva verilerek Rüşdi'nin başına üç milyon Amerikan doları ödül konmuştur. Dünyanın birçok ülkesinde aleyhinde yapılan kitlesel gösteriler Şubat 1989 gündemini oluşturmuştur. Türkçeye Aziz Nesin tarafından çevrilmiş ve bu yüzden 1993'te Madımak Katliamı zamanı Aziz Nesin hedef alınmıştır.
Bunu takip eden yıllarda da çeşitli ülkelerde kitabın çevirmen ve yayıncı kuruluşlarına yönelik saldırılar olmuştur. 1998'de İran, Birleşik Krallık ile ilişkilerini düzeltmeye yönelik bir adım olarak Selman Rüşdi hakkında aldığı ölüm cezası kararından vazgeçmişse de İran dini lideri Ali Hamaney 2005'te fetvayı sadece veren kişinin kaldıracağını, ancak bu kişinin yani Humeyni'nin 1989'da öldüğünü ifade etmiştir.
Başlıca eserleri
- (1975)
- Geceyarısı Çocukları (1981)
- (1983)
- (1987)
- Şeytan Ayetleri (1988)
- (1990)
- Hayali Vatanlar: Makale ve eleştiriler, 1981-1991 (1992)
- Doğu, Batı (1994)
- Mağribinin Son İç Çekişi (1995)
- Ayakların Altındaki Toprak (1999)
- Öfke (2001)
- Soytarı Şalimar (2005)
- İki Yıl Sekiz Ay Yirmi Sekiz Gece (2016)
Kaynakça
Dış bağlantılar
- Humeyni'nin Selman Rüşdi fetvası: Fundamentalist söylemler (Qantara.de)
- Selman Rüşdi'nin şövalye unvanı alması: Kuklalar yine yanıyor (Qantara.de)
- Yorum: Selman Rüşdi'ye şövalyelik unvanına tepkiler (Qantara.de)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sir Selman Rusdi d 19 Haziran 1947 Bombay Hindistan Hint asilli Britanyali Amerikali yazar ve romanci Selman Rusdi 2017 Romanlarinin cogu Hindistan i konu alir Anlatimi mit ve fanteziyi gerceklik ile ic ice geciren bir tarzdir Bunun yaninda Gunter Grass Mihail Bulgakov gibi isimlerden de etkilenmistir Man Booker Odulu yaninda bircok odul sahibidir HayatiSelman Rusdi Urduca ve Ingilizce konusan Musluman bir ailenin oglu olarak 1947 de bagimsizliktan iki ay once Bombay da dogdu 1961 de lise egitimi icin Birlesik Krallik a gonderilen Rusdi nin ailesi 1964 te diger Muslumanlarla birlikte zorunlu olarak Pakistan a goc etti ve Karaci ye yerlesti Cambridge de tarih egitimi goren Rusdi fantastik bir bilimkurgu denemesi olan ilk romani Grimus 1975 ile elestirmenlerin dikkatini cektikten sonra Geceyarisi Cocuklari Metis 2000 romaniyla 1981 Booker 1982 James Tait Black 1993 Booker of Bookers odulleri dunya capinda un kazandi Hindistan tarihi ve politikasina elestirel yaklasimi nedeniyle Hindistan da yasaklanan bu romani bu kez Pakistan da ayni akibete ugrayan Utanc Metis 2005 izledi Nikaragua anilarini aktardigi in 1987 Jaguar Gulusu Pencere 1989 ardindan yazdigi The Satanic Verses 1988 Seytan Ayetleri ile 1988 Whitbread odulunu kazandiysa da Muslumanliga hakaret ettigi gerekcesiyle kitap Hindistan ve Guney Afrika da yasaklandiktan sonra Humeyni tarafindan yazar hakkinda olum fetvasi verildi Kasim 2005 ve Haziran 2008 tarihlerinde ABD den Foreign Policy ve Birlesik Krallik tan Prospect dergilerinin internet uzerinden okuyucu anketleri ile olusturdugu listelerinde 2005 yilinda 10 2008 yilinda 23 sirada yer almistir 12 Agustos 2022 tarihinde New York ta bulunan gerceklesen bir kongrede seyircilerden birisi sahneye cikip Rusdi ye yumruk atti ardindan da boynundan bicakladi Seytan Ayetleri tartismasi1989 da yayimlanan Seytan Ayetleri romani Islam peygamberi Muhammed e ithamda bulundugu gerekcesiyle Islam dunyasindan buyuk tepkiler almis Guney Afrika Pakistan Suudi Arabistan Misir Somali Banglades Sudan Malezya Endonezya ve Katar da kitabin yayimlanmasi yasaklanmis 14 Subat 1989 da Iran lideri Ayetullah Ruhullah Humeyni tarafindan fetva verilerek Rusdi nin basina uc milyon Amerikan dolari odul konmustur Dunyanin bircok ulkesinde aleyhinde yapilan kitlesel gosteriler Subat 1989 gundemini olusturmustur Turkceye Aziz Nesin tarafindan cevrilmis ve bu yuzden 1993 te Madimak Katliami zamani Aziz Nesin hedef alinmistir Bunu takip eden yillarda da cesitli ulkelerde kitabin cevirmen ve yayinci kuruluslarina yonelik saldirilar olmustur 1998 de Iran Birlesik Krallik ile iliskilerini duzeltmeye yonelik bir adim olarak Selman Rusdi hakkinda aldigi olum cezasi kararindan vazgecmisse de Iran dini lideri Ali Hamaney 2005 te fetvayi sadece veren kisinin kaldiracagini ancak bu kisinin yani Humeyni nin 1989 da oldugunu ifade etmistir Baslica eserleri 1975 Geceyarisi Cocuklari 1981 1983 1987 Seytan Ayetleri 1988 1990 Hayali Vatanlar Makale ve elestiriler 1981 1991 1992 Dogu Bati 1994 Magribinin Son Ic Cekisi 1995 Ayaklarin Altindaki Toprak 1999 Ofke 2001 ISBN 978 975 07 3668 1 Soytari Salimar 2005 Iki Yil Sekiz Ay Yirmi Sekiz Gece 2016 ISBN 978 975 07 3361 1Kaynakca Haberturk 12 Agustos 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Agustos 2022 Sovalye Rusdi yi oldurene odul 12 Ocak 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Haziran 2012 Arsivlenmis kopya 26 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Haziran 2019 Dis baglantilarHumeyni nin Selman Rusdi fetvasi Fundamentalist soylemler Qantara de Selman Rusdi nin sovalye unvani almasi Kuklalar yine yaniyor Qantara de Yorum Selman Rusdi ye sovalyelik unvanina tepkiler Qantara de