Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu madde, uygun değildir. (Nisan 2011) |
Laodikeia, veya Lykos'un kıyısındaki Laodikeia (Yunanca: λαοδίκεια πρὸς τοῦ λύκου Laodikia pros tou Lykou; Latince: Laodicea ad Lycum, Laodiceia veya Laodikeia olarak da transliterasyonu yapılır) (Modern Türkçe: Laodikeia, Leodikya veya Laodikya), Lycus nehri kenarında (Çürüksu) kurulmuş bir antik kenttir.
Laodiceia | |
 Laodikeia antik kenti | |
| Konum |  Denizli |
|---|---|
| Bölge | Karya |
| Koordinatlar | 37°50′12″K 29°6′28″D / 37.83667°K 29.10778°D |
| Tür | Yerleşim |
| Tarihçe | |
| Kurucu | 2.Antiokhos |
| Kuruluş | M.Ö. 261-263 |
| Terk ediliş | M.S.60 |
| Devir(ler) | Helenistik Dönem, Roma Dönemi, Erken Bizans Dönemi, |
| Sit ayrıntıları | |
| Buluntu(lar) | Meclis binası, tapınak a, büyük kilise, stadyum ve gimnazyum, küçük tiyatro, büyük tiyatro |
| Durum | Restore |
| Kamusal erişim | Açık |
Erken Bizans Dönemi’nde metropollük seviyesinde dini bir merkez haline gelmiştir. | |
Helenistik dönemde Caria ve Lydia, Roma döneminde ise Phrygia Pacatiana adıyla anılan vilayet sınırlarında bulunuyordu. Günümüzde modern Denizli şehrinin 6 km kuzeyinde yer almaktadır. 2013 yılında, Dünya mirası geçici listesinde yerini almıştır.
Laodikeia ayrıca Vahiy kitabında belirtilen Yedi Asya Kilisesi arasındadır.
Tarihçe
Kentin adı antik kaynaklarda daha çok “Lykos'un kıyısındaki Laodikeia” şeklinde geçmektedir. Diğer antik kaynaklara göre ise, kent MÖ 261-263 yılları arasında II. Antiokhos tarafından kurulmuş ve kente Antiokhos'un karısı Laodike'nin adı verilmiştir.
M.Ö. 130/129 yılında ise bölge tamamen Roma’ya (önce Cumhuriyet, sonra İmparatorluk) bağlanmıştır. Hıristiyanlığın ilk 7 kilisesinden birine sahip olan kent, Erken Bizans Dönemi’nde metropollük seviyesinde dini bir merkez haline gelmiştir.
Kentteki büyük sanat eserlerinin MÖ 1. yüzyıla ait olduğu düşünülmektedir. Romalılar'da Laodikeia'ya özel bir önem vermişler ve Kıbyra (Gölhisar-Horzum) Conventus'unun merkezi yapmışlardır []. İmparator Caracalla zamanında Laodikeia'da bir seri kaliteli sikke basılmıştır. Laodikeia halkının da katkılarıyla kentte çok sayıda anıtsal yapı yapılmıştır. Küçük Asia'nın 7 ünlü kilisesinden birinin bu kentte bulunması, Hıristiyanlığın burada ne kadar önemli olduğunu göstermektedir. MS 60 yılında meydana gelen çok büyük bir deprem kenti yerle bir etmiştir.
Strabon'un bildirdiğine göre Leodikya, kuzguni siyah yününün yumuşaklığı ile ünlü bir tür koyun yetiştiriyordu. Yazar bu hayvanların Leodikyalılara büyük gelir sağladığını da anlatmaktadır. Kent ayrıca tanınmış bir tekstil endüstrisi geliştirmiştir. "Laodicean" olarak adlandırılan bir tür kumaştan Diocletianus fermanında söz edilmektedir. Leodikya'da yapılan ve "Trimita" adıyla bilinen tünikler o denli ünlüydü ki, kent "Trimitaria" olarak anılıyordu. Leodikya'daki kazılar 1961-1963 yılları arasında Kanada Quebec Laval Üniversitesi'nin araştırmacıları tarafından, Jean des Gagniers yönetiminde yapılmış ve çok ilginç bir çeşme yapısı bütünüyle ortaya çıkarılmıştır. Bu başarılı çalışmalar, özellikle çeşme yapısı üzerine çok iyi etüdler kapsayan bir bölümle birlikte yayımlanmıştır.
Konum
Laodikya, sularını Lycus'a boşaltan küçük Asopus ve Caprus nehirlerinin dar vadileri arasındaki bir tepenin uzun çıkıntısında yer almaktadır.
Büyük bir ticaret yolu üzerinde bulunuyordu ve çevresinde pek çok önemli antik kent bulunuyordu; Kolossai'nin 17 km batısında, Hierapolis'in 10 km güneyindedir.Efes'in 160 km doğusundadır. Her ne kadar bazı eski yazarlar Laodikya'yı farklı eyalet bölgelerine yerleştirse de, bu bölge antik Frigya bölgesindeydi; bu şaşırtıcı değildir çünkü bu bölgelerin kesin sınırları hem kötü tanımlanmış hem de değişkendi; örneğin Batlamyus ve Philostratus burayı Karya'nın bir kenti olarak adlandırırken, Bizanslı Stefanos burayı Lidya'ya ait olarak tanımlıyordu.
Büyük Tiyatro
Antik kentin kuzeydoğu tarafında, Grek tiyatrosu tipinde araziye uygun olarak Roma inşa tarzında yapılmıştır. Sahnesi tamamen yıkılmış olup, cavea ve orkestrası oldukça sağlam durumdadır. Yaklaşık 20.000 kişiliktir.
Küçük Tiyatro
Büyük tiyatronun 300 metre kadar kuzeybatısında yer almaktadır. Grek tiyatrosu tipinde araziye uygun olarak, Roma tarzında inşa edilmiştir. Sahnesi tamamen yıkılmış olup, cavea ve orkestrasında da bozulmalar mevcuttur. Yaklaşık 15.000 kişi alabilecek büyüklüktedir.
Stadyum ve Gimnazyum
Kentin güneybatısında, doğu-batı doğrultusunda uzanmaktadır. Stadyumun ek yapıları ile gimnazyum bir bütünlük teşkil edecek şekilde yapılmıştır. MS 79 yıllarında yapılan stadyumun uzunluğu 350 metre, genişliği 60 metredir. Amfiteatr şeklinde yapılmış olan yapının, 24 oturma basamak sırası bulunmaktadır. Büyük bölümü tahrip olmuştur. MS 2. yüzyılda yapılan gimnazyum Proconsul Gargilius Antioius tarafından inşa ettirilerek imparator Hadrianus ve eşi Sabina'ya ithaf edildiğine dair yazıt bulunmuştur.
Anıtsal Çeşme
Kentin ana caddesi ile ara caddesi köşesindedir. Roma dönemi yapısıdır. İki cepheli olarak yapılmış havuz ve nişleri vardır. Bizans zamanında onarım görmüştür.
Anıtsal çeşmede 1961-1963 yılları arasında Kanada Québec Üniversitesi adına Fransız arkeologlarca kazı yapılmıştır. Çeşme, Suriye Caddesi ve bunu güneybatı yönde kesen ve stadyuma doğru uzanan caddenin köşesindedir. Köşede yer alan kare bir havuz ve bunu iki yanda saran biri kuzeye, diğeri batıya bakan, iki niş havuzdan oluşmaktadır. Çeşmeye ikinci ana dağıtım terminalinden künklerle getirilen su, iki depoda toplanarak veriliyordu. Çeşme, Roma İmparatoru Caracalla'nın (MS 211-217) MS 215 yılında Laodikeia'yı ziyareti şerefine yapılmış olup, daha sonra birbiri arkasına dört onarım evresi geçirmiştir. En son onarım ise MS 5. yüzyılın başında yapılmıştır. Daha sonra çeşme yapısı vaftizhaneye dönüştürülmüştür. Havuzun korkuluk duvarları Theseus'un Minatauros'u öldürmesi, Zeus'un Ganimedes'i kaçırması gibi, mitolojik konuları anlatan kabartmalarla süslenmiştir. Çeşme yapısının bulunduğu alanda yayılmış durumda arşitrav, arşitrav-friz blokları, konsollu geison, postamentli Attik İon kaideleri, burma yivli sütun parçaları, kabartmalı tavan kasetleri gibi mimari parçalara yoğun şekilde rastlanmaktadır. Bu mimari kabartmalarda çeşmenin yapım aşamalarını görmek mümkündür.
Meclis Binası
Stadyumun kuzey tarafında yer almaktadır. Tahrip olan yapının bir kısım oturma sıraları görülmektedir. MS 2. yüzyılda yapılan bina, ön kısmındaki Güney Agora'ya bitişik olarak traverten ve mermer bloklardan yapılmıştır. Yapıya ait yüzeyde mermerden yapılmış, kompozit düzende başlıklar, sütunlar, postamentler, arşitrav-friz blokları, ranke bezemeli bloklar, konsollu geison gibi mimari parçaları görmek mümkündür. Ayrıca Meclis Binası’nın doğu yanında Prythaneion olabilecek yuvarlak bir yapı yer alır. Bu yapıya ait postament, kavisli arşitrav-friz blokları, geison gibi mimari parçaları görmek mümkündür.
Tapınak A
Suriye Kapısı'na ulaşan Sütunlu Ana Cadde'nin kuzey yanında avlusuyla birlikte bir tapınağın temelleri yer almaktadır. Dikdörtgen şeklindeki tapınak temenosu (kutsal avlu) içine sütunlu caddeden girilmektedir. Avlu etrafında görülen postamentler tapınak kutsal alanının üç tarafını çeviren portiklere aittir. Kutsal avlunun kuzey kısmında cephesi güneye bakan tapınak yer alır. Büyük olasılıkla prostylos planlı tapınağın sadece temelleri kalabilmiştir. Cephede mermerden yapılmış postamentli Attik-İon sütun kaideleri, burmalı ve yivli sütun parçaları, kabartmalı arşitrav ve geison gibi üst yapı elemanları görülmektedir. Yine aynı alanda görülen Korinth düzeninde sütun başlığı ve köşe başlığı parçaları yapının Korinth düzeninde olduğunu göstermektedir. Tapınağın mimari bloklarının çoğunluğu MS 4. yüzyıl sonunda yakınındaki başka yapılarda kullanılmak üzere taşınmıştır. Bununla ilgili blokların bir kısmı Suriye Caddesi kazılarında ortaya çıkarılmıştır.
İmparator Commodus (MS 180-192) ve Caracalla (MS 211-217) Dönemi'nde Laodikeia'ya “Laodikewn Newkorwn”, "Laodikeon Neokoron - Tapınak Koruyucusu" sıfatının verildiğini yazılı belgelerden öğrenmekteyiz. Şimdiye kadar yapılan araştırmalarda yukarıda tanımlanan bu yapının Sebasteion olabileceğine ilişkin bizim de desteklediğimiz fikirler ortaya atılmıştır. Mevcut mimari kalıntılar MS 2. yüzyıl sonu-3. yüzyıl başına tarihlenebilmektedir.
Büyük Kilise
Sütunlu caddenin güneyinde caddeye bitişik olarak inşa edilmiştir. Sadece taşıyıcı bölümlerinden bir kısmı ayakta kalmıştır. Ana giriş batısındadır.
Galeri
Kaynakça
- ^ Centre, UNESCO World Heritage. . UNESCO World Heritage Centre (İngilizce). 7 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2021.
- ^ VAHİY 3 | TCL02 Kutsal Kitap | YouVersion. 25 Kasım 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Kasım 2021.
- ^ . Araştırma yazısı,Yönetmen Tekin Gün. Mootol,Kültür Sanat.Tarih: Ekim 2019. 22 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Strabo 14.2.19.
- ^ Antonine Itinerary p. 337; Tabula Peutingeriana; Strabo xiii. p. 629.
- ^ v. 2. § 18.
- ^ Lives of the Sophists i. 25
Dış bağlantılar
- laodikeia 17 Eylül 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
| Wikimedia Commons'ta Laodikya ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu madde Vikipedi bicem el kitabina uygun degildir Maddeyi Vikipedi standartlarina uygun bicimde duzenleyerek Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Gerekli duzenleme yapilmadan bu sablon kaldirilmamalidir Nisan 2011 Laodikeia veya Lykos un kiyisindaki Laodikeia Yunanca laodikeia prὸs toῦ lykoy Laodikia pros tou Lykou Latince Laodicea ad Lycum Laodiceia veya Laodikeia olarak da transliterasyonu yapilir Modern Turkce Laodikeia Leodikya veya Laodikya Lycus nehri kenarinda Curuksu kurulmus bir antik kenttir LaodikeiaLaodiceiaLaodikeia yoluLaodikeia antik kentiKonumDenizliBolgeKaryaKoordinatlar37 50 12 K 29 6 28 D 37 83667 K 29 10778 D 37 83667 29 10778TurYerlesimTarihceKurucu2 AntiokhosKurulusM O 261 263Terk edilisM S 60Devir ler Helenistik Donem Roma Donemi Erken Bizans Donemi Sit ayrintilariBuluntu lar Meclis binasi tapinak a buyuk kilise stadyum ve gimnazyum kucuk tiyatro buyuk tiyatroDurumRestoreKamusal erisimAcikErken Bizans Donemi nde metropolluk seviyesinde dini bir merkez haline gelmistir Helenistik donemde Caria ve Lydia Roma doneminde ise Phrygia Pacatiana adiyla anilan vilayet sinirlarinda bulunuyordu Gunumuzde modern Denizli sehrinin 6 km kuzeyinde yer almaktadir 2013 yilinda Dunya mirasi gecici listesinde yerini almistir Laodikeia ayrica Vahiy kitabinda belirtilen Yedi Asya Kilisesi arasindadir TarihceBronz Roma Madalyasi 45 mm 45 6 g Caracalla portresini ve imparatorun Laodicea ad Lycum MS 216 217 ziyareti sirasinda Agora da iki yaninda askerlerin siralandigi iki sutunlu tapinagin onunde kent vatandaslari tarafindan karsilandigini gosterir Bati Agora sinin kenari2021 deki restorasyondan sonra bati tiyatrosu Kentin adi antik kaynaklarda daha cok Lykos un kiyisindaki Laodikeia seklinde gecmektedir Diger antik kaynaklara gore ise kent MO 261 263 yillari arasinda II Antiokhos tarafindan kurulmus ve kente Antiokhos un karisi Laodike nin adi verilmistir M O 130 129 yilinda ise bolge tamamen Roma ya once Cumhuriyet sonra Imparatorluk baglanmistir Hiristiyanligin ilk 7 kilisesinden birine sahip olan kent Erken Bizans Donemi nde metropolluk seviyesinde dini bir merkez haline gelmistir Kentteki buyuk sanat eserlerinin MO 1 yuzyila ait oldugu dusunulmektedir Romalilar da Laodikeia ya ozel bir onem vermisler ve Kibyra Golhisar Horzum Conventus unun merkezi yapmislardir kaynak belirtilmeli Imparator Caracalla zamaninda Laodikeia da bir seri kaliteli sikke basilmistir Laodikeia halkinin da katkilariyla kentte cok sayida anitsal yapi yapilmistir Kucuk Asia nin 7 unlu kilisesinden birinin bu kentte bulunmasi Hiristiyanligin burada ne kadar onemli oldugunu gostermektedir MS 60 yilinda meydana gelen cok buyuk bir deprem kenti yerle bir etmistir Strabon un bildirdigine gore Leodikya kuzguni siyah yununun yumusakligi ile unlu bir tur koyun yetistiriyordu Yazar bu hayvanlarin Leodikyalilara buyuk gelir sagladigini da anlatmaktadir Kent ayrica taninmis bir tekstil endustrisi gelistirmistir Laodicean olarak adlandirilan bir tur kumastan Diocletianus fermaninda soz edilmektedir Leodikya da yapilan ve Trimita adiyla bilinen tunikler o denli unluydu ki kent Trimitaria olarak aniliyordu Leodikya daki kazilar 1961 1963 yillari arasinda Kanada Quebec Laval Universitesi nin arastirmacilari tarafindan Jean des Gagniers yonetiminde yapilmis ve cok ilginc bir cesme yapisi butunuyle ortaya cikarilmistir Bu basarili calismalar ozellikle cesme yapisi uzerine cok iyi etudler kapsayan bir bolumle birlikte yayimlanmistir KonumLaodikya sularini Lycus a bosaltan kucuk Asopus ve Caprus nehirlerinin dar vadileri arasindaki bir tepenin uzun cikintisinda yer almaktadir Buyuk bir ticaret yolu uzerinde bulunuyordu ve cevresinde pek cok onemli antik kent bulunuyordu Kolossai nin 17 km batisinda Hierapolis in 10 km guneyindedir Efes in 160 km dogusundadir Her ne kadar bazi eski yazarlar Laodikya yi farkli eyalet bolgelerine yerlestirse de bu bolge antik Frigya bolgesindeydi bu sasirtici degildir cunku bu bolgelerin kesin sinirlari hem kotu tanimlanmis hem de degiskendi ornegin Batlamyus ve Philostratus burayi Karya nin bir kenti olarak adlandirirken Bizansli Stefanos burayi Lidya ya ait olarak tanimliyordu Buyuk TiyatroAntik kentin kuzeydogu tarafinda Grek tiyatrosu tipinde araziye uygun olarak Roma insa tarzinda yapilmistir Sahnesi tamamen yikilmis olup cavea ve orkestrasi oldukca saglam durumdadir Yaklasik 20 000 kisiliktir Kucuk TiyatroKucuk tiyatro ve arka planda Pamukkale Buyuk tiyatronun 300 metre kadar kuzeybatisinda yer almaktadir Grek tiyatrosu tipinde araziye uygun olarak Roma tarzinda insa edilmistir Sahnesi tamamen yikilmis olup cavea ve orkestrasinda da bozulmalar mevcuttur Yaklasik 15 000 kisi alabilecek buyukluktedir Stadyum ve GimnazyumStadyum Kentin guneybatisinda dogu bati dogrultusunda uzanmaktadir Stadyumun ek yapilari ile gimnazyum bir butunluk teskil edecek sekilde yapilmistir MS 79 yillarinda yapilan stadyumun uzunlugu 350 metre genisligi 60 metredir Amfiteatr seklinde yapilmis olan yapinin 24 oturma basamak sirasi bulunmaktadir Buyuk bolumu tahrip olmustur MS 2 yuzyilda yapilan gimnazyum Proconsul Gargilius Antioius tarafindan insa ettirilerek imparator Hadrianus ve esi Sabina ya ithaf edildigine dair yazit bulunmustur Anitsal CesmeKentin ana caddesi ile ara caddesi kosesindedir Roma donemi yapisidir Iki cepheli olarak yapilmis havuz ve nisleri vardir Bizans zamaninda onarim gormustur Anitsal cesmede 1961 1963 yillari arasinda Kanada Quebec Universitesi adina Fransiz arkeologlarca kazi yapilmistir Cesme Suriye Caddesi ve bunu guneybati yonde kesen ve stadyuma dogru uzanan caddenin kosesindedir Kosede yer alan kare bir havuz ve bunu iki yanda saran biri kuzeye digeri batiya bakan iki nis havuzdan olusmaktadir Cesmeye ikinci ana dagitim terminalinden kunklerle getirilen su iki depoda toplanarak veriliyordu Cesme Roma Imparatoru Caracalla nin MS 211 217 MS 215 yilinda Laodikeia yi ziyareti serefine yapilmis olup daha sonra birbiri arkasina dort onarim evresi gecirmistir En son onarim ise MS 5 yuzyilin basinda yapilmistir Daha sonra cesme yapisi vaftizhaneye donusturulmustur Havuzun korkuluk duvarlari Theseus un Minatauros u oldurmesi Zeus un Ganimedes i kacirmasi gibi mitolojik konulari anlatan kabartmalarla suslenmistir Cesme yapisinin bulundugu alanda yayilmis durumda arsitrav arsitrav friz bloklari konsollu geison postamentli Attik Ion kaideleri burma yivli sutun parcalari kabartmali tavan kasetleri gibi mimari parcalara yogun sekilde rastlanmaktadir Bu mimari kabartmalarda cesmenin yapim asamalarini gormek mumkundur Meclis BinasiStadyumun kuzey tarafinda yer almaktadir Tahrip olan yapinin bir kisim oturma siralari gorulmektedir MS 2 yuzyilda yapilan bina on kismindaki Guney Agora ya bitisik olarak traverten ve mermer bloklardan yapilmistir Yapiya ait yuzeyde mermerden yapilmis kompozit duzende basliklar sutunlar postamentler arsitrav friz bloklari ranke bezemeli bloklar konsollu geison gibi mimari parcalari gormek mumkundur Ayrica Meclis Binasi nin dogu yaninda Prythaneion olabilecek yuvarlak bir yapi yer alir Bu yapiya ait postament kavisli arsitrav friz bloklari geison gibi mimari parcalari gormek mumkundur Tapinak ATapinak A Suriye Kapisi na ulasan Sutunlu Ana Cadde nin kuzey yaninda avlusuyla birlikte bir tapinagin temelleri yer almaktadir Dikdortgen seklindeki tapinak temenosu kutsal avlu icine sutunlu caddeden girilmektedir Avlu etrafinda gorulen postamentler tapinak kutsal alaninin uc tarafini ceviren portiklere aittir Kutsal avlunun kuzey kisminda cephesi guneye bakan tapinak yer alir Buyuk olasilikla prostylos planli tapinagin sadece temelleri kalabilmistir Cephede mermerden yapilmis postamentli Attik Ion sutun kaideleri burmali ve yivli sutun parcalari kabartmali arsitrav ve geison gibi ust yapi elemanlari gorulmektedir Yine ayni alanda gorulen Korinth duzeninde sutun basligi ve kose basligi parcalari yapinin Korinth duzeninde oldugunu gostermektedir Tapinagin mimari bloklarinin cogunlugu MS 4 yuzyil sonunda yakinindaki baska yapilarda kullanilmak uzere tasinmistir Bununla ilgili bloklarin bir kismi Suriye Caddesi kazilarinda ortaya cikarilmistir A tapinagi Imparator Commodus MS 180 192 ve Caracalla MS 211 217 Donemi nde Laodikeia ya Laodikewn Newkorwn Laodikeon Neokoron Tapinak Koruyucusu sifatinin verildigini yazili belgelerden ogrenmekteyiz Simdiye kadar yapilan arastirmalarda yukarida tanimlanan bu yapinin Sebasteion olabilecegine iliskin bizim de destekledigimiz fikirler ortaya atilmistir Mevcut mimari kalintilar MS 2 yuzyil sonu 3 yuzyil basina tarihlenebilmektedir Buyuk KiliseSutunlu caddenin guneyinde caddeye bitisik olarak insa edilmistir Sadece tasiyici bolumlerinden bir kismi ayakta kalmistir Ana giris batisindadir GaleriKaynakca Centre UNESCO World Heritage UNESCO World Heritage Centre Ingilizce 7 Haziran 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Kasim 2021 VAHIY 3 TCL02 Kutsal Kitap YouVersion 25 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Kasim 2021 Arastirma yazisi Yonetmen Tekin Gun Mootol Kultur Sanat Tarih Ekim 2019 22 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Strabo 14 2 19 Antonine Itinerary p 337 Tabula Peutingeriana Strabo xiii p 629 v 2 18 Lives of the Sophists i 25Dis baglantilarlaodikeia 17 Eylul 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Wikimedia Commons ta Laodikya ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir