Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Batu (Moğolca: Бат Хаан, Rusça: Баты́й, Farsça: باتو Bātū, Çince: 拔都, bá dōu; 1205 - 1255), Cengiz Han'ın en büyük oğlu olan Cuci'nin oğludur. Moğol İmparatorluğu'na bağlı Altın Orda'nın kurucusudur. 1240 - 1255 yılları arasında Altın Orda Devleti'ni yönetmiştir. Lehistan ve Macaristan ordularını yendikten sonra kurduğu devlet Rus toprakları ve Kafkaslarda 250 yıl egemen olmuştur.
| Batu Han | |
|---|---|
| Altın Orda Hanı | |
 | |
| Hüküm süresi | 1240-1255 |
| Sonra gelen | Sartak |
| Doğum | 1207 Moğolistan |
| Ölüm | 1255 (47-48 yaşlarında) |
| Eş(ler)i | Borakçin Hatun |
| Çocuk(lar)ı | Sartak |
| Hanedan | Borjigin |
| Babası | Cuci |
| Dini | Tengricilik |
İlk yılları
Oğlu Cuci öldükten sonra Cengiz Han topraklarının oğullarını geçmesini buyurarak yönetimi Batu'ya verir. Batu’nun ağabeyi Orda Han da buna karşı çıkmaz. 1227 yılında Cengiz Han öldüğünde ise topraklar Batu ile Orda arasında yeniden dağıtılacaktır. Buna göre Batu İdil Nehri’nin batısındaki toprakları, Orda ise sonradan Ak Orda devletini kuracağı nehrin doğu kıyısındaki toprakları alacaktır. Batu, Ögeday komutasındaki Kuzey Çin seferine katılırken, kardeşi de batıda Kumanlar, Alanlar ve Bulgarlara karşı savaşır.
Rus topraklarının fethi
Kuzey Çin'in fethinden sonra Ögeday, kurultayda Batu’dan batıya doğru seferlere devam etmesini ister. 1235 yılına gelindiğinde Kırım topraklarını zaten fethetmiş olan Batu 130 bin kişilik orduyla Doğu Avrupa'ya ilerlemeye başlar. Ögeday’ın emriyle sefere Güyük, , Möngke, , Kadan, Baydar gibi Moğol asillerinin yanı sıra Sübedey, gibi önemli komutanlar katılır. Ordunun genel komutası Sübedey’dedir.
İdil Nehri'ni geçen ordu Volga Bulgarlarının topraklarını işgal eder. Volga Bulgarları, Kıpçaklar ve Alanların işgale karşı direnişleri bir yıl içinde bastırılır. 1237 yılının Kasım ayında Batu, Kiev Knezliği sarayına elçi göndererek II. Yuri’den bağlılığını bildirmesini ister. Yuri Moğollara teslim olmayı reddedince Ryazan kuşatılır. 6 gün süren muharebelerden sonra şehir tamamen yerle bir edilir. Yuri’nin, Moğol ordusunu durdurmak için oğullarının komutasında gönderdiği ordular yenilir. Kolomna ve Moskova şehirleri yakılır. 4 Şubat 1238 tarihinde kuşatılır. 3 gün içinde başkent yakılır ve tamamen yokolur. Kraliyet ailesinin çoğunluğu yangında ölecek, Yuri kuzeye çekilir. Yeni kurduğu ordu ise Moğollar tarafından 4 Mart 1238 tarihinde Sit Nehri'nde hezimete uğratılır.
Bundan sonra Moğol ordusu gruplara ayrılarak Rus şehirlerine saldırır. Rostov, Uglich, Yaroslavl, Kostroma, Kashin, Ksnyatin, Gorodets, Galich, Pereslavl-Zalessky, Yuriev-Polsky, Dmitrov, Volokolamsk, Tver ve Torzhok ele geçirilir. Moğollara karşı en başarıyla direnen şehir 7 hafta boyunca işgalcilere boyun eğmeyen Kozelsk olur. Moğollara bağlılığını ilan eden Smolensk yıkımdan kurtulurken, Novgorod ve Pskov coğrafi engeller ve uzaklıklarından dolayı işgale uğramaz. İşgal sırasında Moğollar arasında da sorunlar yaşanır. Batu ile gerilim yaşayan Güyük ve Buri geri çağrılacak, Ögeday sadece Güyük’ün cepheye geri dönmesine izin verecektir. 1240 yılının Aralık ayında kuşatmadan sonra Kiev de ele geçirilince tüm Rus toprakları Moğol boyunduruğuna girmiş olur.
Avrupa seferi
Moğolların ilerleyişinden kaçan Kumanlar Macaristan Krallığına sığınırlar. Batu, Macar kralı ’ya sayısız elçiler gönderecek ve cevap alamayacaktır. Batu, Moğollara ihanet ettiğini iddia ettiği Kumanların iadesini isteyerek Macarları tehdit eder. Tarihçiler arasında Batu’nun amaçları hakkında ortak bir görüş yoktur. Batu’nun tüm Avrupa’yı fethetmek mi istediği, yoksa sadece hakim olduğu toprakların güvencesini sağlamak için mi Doğu Avrupa seferi düzenlediği bilinmemektedir. Lehistan ve Macar topraklarına saldırmayı planlayan Sübedey ve Batu bu ülkelere casuslar göndererek durum hakkında bilgi sahibi olurlar. Genel komuta Sübedey’de olacak şekilde istila planı hazırlanır. Üçe bölünen ordunun ilk grubu Lehistan topraklarına girerken, ikinci grup Karpatlara girer, üçüncü grup ise Tuna Nehri boyunca ilerler. Lehistan Ordusu Legnica Muharebesi, Macar Ordusu ise Mohi Muharebesinde yenilir. Macaristan ovası, Avusturya ve Dalmaçya Moğol egemenliğine girer. Moğollardan kaçan Macar kralı IV. Bela’yı takip etmek için Kadan görevlendirilir. 1241 yılında Batu ve Sübedey İtalya ve Almanya topraklarına sefer düzenleme planları yaparken Aralık ayında Ögeday Han’ın ölüm haberi alınır. Yeni hanın seçilmesi için geri çağrılan Moğol asilleri başkent Karakurum’a gitmek üzere cepheyi terk edecektir. Sübedey geri dönse de Batu fethedilen topraklarda kalacaktır.
Güyük ile mücadele
Macar topraklarından Volga kıyılarına çekilen Batu, yeni hakanın seçilmesi için Töregene Hatun tarafından Karakurum’a davet edilse de gelemeyeceğini bildirir. Uzun bir zaman süren belirsizlikten sonra 1246 yılında tahta Güyük geçecektir. Börçigin hanedanının en yaşlı temsilcilerinden olan Batu, Moğol İmparatorluğunun batıdaki topraklarının hakimi olur. Rus toprakları ve Kafkaslarda egemenliğini ilan etse de Büyük Kağanın otoritesini hiçbir zaman reddetmeyecektir. Batu egemenliği altına aldığı Rus topraklarında Vladimirli Rus prens II. Yaroslav ile görüşür ve onu Kiev’de yetkili tayin eder. Batu daha sonra Yaroslav’ı Karakurum’a göndererek Güyük Han’ın tahta çıkış törenine katılmasını ister. Ancak Batu’nun başkentteki düşmanları Yaroslav’ı zehirleyerek öldürür. Batu Rus topraklarını ele geçirdikten sonra Rus prenslerinin kendisine bağlılıklarını ilan etmesini talep eder. Chernigovlu Mihail Cengiz Han döneminden kalan şaman geleneklerine göre iki ateşin önünden geçmeyi ve Cengiz Han’ın yazıtlarının önünde eğilmeyi reddedince Batu tarafından öldürülür.
Gürcistan’da soğuk savaş
Batu ile Güyük arasındaki çekişme Moğol istilası altındaki Gürcü Krallığında şiddetli şekilde hissedilir. Ögeday tarafından Moğol hakimiyetini yaymak üzere görevlendirilen Baycu Noyan, İran’daki ordusuyla Anadolu üzerine yürür. Anadolu Selçuklu Devleti 1243 yılında yapılan Kösedağ Muharebesinde yenilerek Moğol boyunduruğuna girer. Baycu Noyan, Selçukluların elindeki Gürcü prens VII. Davit Ulu’yu serbest bırakarak Güyük’ün sarayına gönderir. Gürcü tahtına kendi oğlunun çıkmasını isteyen kraliçe Rusudan ise Batu’nun sarayına oğlu VI. Davit Narin’i gönderir. Batu, VII. Davit Ulu’yu Gürcü topraklarının egemeni olarak tanıyarak desteklese de, Güyük Batu’nun kararını çiğneyerek VI. Davit Narin’i Gürcü kralı ilan eder.
Batu ile Güyük arasındaki gerginlik daha da artınca bölgedeki komutanı olan Baycu Noyan’ı görevden alacak ve Eljigidei adlı Moğol komutanı getirecektir. Bu dönemde Güyük, Rus topraklarında Batu’ya karşı ittifak yapmaya girişecek ve Aleksandr Nevski ile ittifak yapacaktır. Batu’yu huzuruna çağırdığı bir dönemde Güyük ölecektir.
Möngke ve Batu
Güyük ölünce Batu için Ögeday ve oğlu Güyük tarafından sürdürülen aile hanedanına son verme şansı ortaya çıkar. Tahta geçme şansı olan Batu, kendisi çok hasta iken ziyaretine gelen Möngke’nin bağlılığından etkilenecek ve 1250 yılında kendi hakimiyetindeki topraklarda yapılacak kurultayda Möngke’nin hanlığını destekleyecektir. Karara karşı çıkan Ögeday ve Çağatay soyundan Moğol prensler kurultayın Moğolistan’da yapılması gerektiğini öne sürerler. Batu, kardeşi Berke ve oğlu ’ın korumasında olduğu halde Möngke’yi Moğolistan’a gönderir ve resmî kurultayda han seçilmesini sağlar. Ögeday hanedanının devam etmesini isteyen prensler kurultay tanımayacaktır. Bunun üzerine 1251 yılında tahta geçen Möngke rakiplerini hızla tasifiye eder.
Batı Rus topraklarında ise Batu’ya karşı çıkan Rus prens II. Andrey isyancı Moğol prenslerine destek verir. Bunun üzerine Vladimir’e saldıran Batu’nun ilerleyişi Novgorod ve Pskov önlerinde Töton Şövalyeleri tarafından durdurulur. Bu bölgeyi ise Batu Han ve oğlu Sartak ile dostluğu olan Aleksandr Nevski yönetecektir.
Möngke’nin iktidarı sırasında ona yardım ettiği için Batu’nun prestiji en yüksek seviyededir. Kardeşi Berke’nin itirazlarına rağmen Hülagu’nun seferlerine asker gönderecektir. Ancak Moğol İmparatorluğunda belirginleşmeye başlayan ayrılık sonunda Moğollar kendi aralarında savaşmaya başlayacaktır.
Batu’nun soyu kurmuş olduğu Altın Orda haricinde de bölgede çok sayıda hanedanda sürdürülecektir.
Ailesi ve geleneği
Batu’nun en az dört çocuğu olduğu bilinmektedir. Bunlardan Sartak babası öldükten sonra 1255-56 yılları arasında Altın Orda tahtına çıkacak, ancak Möngke’yi Moğolistan’da ziyaretinden az sonra ölecektir. Ondan sonra tahta amcası Berke geçecektir. Müslümanlığı seçen Berke, Moğolistan İmparatorluğuna şeklen bağlı kalsa da Abbasileri yenen akrabası Hülagû Han ile savaşacaktır. Bu dönemde artık Moğol İmparatorluğundaki çatlak iyice artmış olacak ve Altın Orda bağımsız bir devlet konumuna gelecektir. Berke, Doğu Avrupa’ya karşı büyük seferlere girişmeyecek ve iktidarı döneminde bazı yağma seferleri yaşanmasına rağmen kardeşi Batu dönemine göre Avrupa’da Moğol istilası yaşanmayacaktır. Altın Orda diğer Moğol devletlerine göre en uzun süre ayakta kalan olacaktır.
Dipnotlar
Ayrıca bakınız
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Batu Mogolca Bat Haan Rusca Baty j Farsca باتو Batu Cince 拔都 ba dōu 1205 1255 Cengiz Han in en buyuk oglu olan Cuci nin ogludur Mogol Imparatorlugu na bagli Altin Orda nin kurucusudur 1240 1255 yillari arasinda Altin Orda Devleti ni yonetmistir Lehistan ve Macaristan ordularini yendikten sonra kurdugu devlet Rus topraklari ve Kafkaslarda 250 yil egemen olmustur Batu HanAltin Orda HaniHukum suresi1240 1255Sonra gelenSartakDogum1207 MogolistanOlum1255 47 48 yaslarinda Es ler iBorakcin HatunCocuk lar iSartakHanedanBorjiginBabasiCuciDiniTengricilikIlk yillariOglu Cuci oldukten sonra Cengiz Han topraklarinin ogullarini gecmesini buyurarak yonetimi Batu ya verir Batu nun agabeyi Orda Han da buna karsi cikmaz 1227 yilinda Cengiz Han oldugunde ise topraklar Batu ile Orda arasinda yeniden dagitilacaktir Buna gore Batu Idil Nehri nin batisindaki topraklari Orda ise sonradan Ak Orda devletini kuracagi nehrin dogu kiyisindaki topraklari alacaktir Batu Ogeday komutasindaki Kuzey Cin seferine katilirken kardesi de batida Kumanlar Alanlar ve Bulgarlara karsi savasir Rus topraklarinin fethiKuzey Cin in fethinden sonra Ogeday kurultayda Batu dan batiya dogru seferlere devam etmesini ister 1235 yilina gelindiginde Kirim topraklarini zaten fethetmis olan Batu 130 bin kisilik orduyla Dogu Avrupa ya ilerlemeye baslar Ogeday in emriyle sefere Guyuk Mongke Kadan Baydar gibi Mogol asillerinin yani sira Subedey gibi onemli komutanlar katilir Ordunun genel komutasi Subedey dedir Idil Nehri ni gecen ordu Volga Bulgarlarinin topraklarini isgal eder Volga Bulgarlari Kipcaklar ve Alanlarin isgale karsi direnisleri bir yil icinde bastirilir 1237 yilinin Kasim ayinda Batu Kiev Knezligi sarayina elci gondererek II Yuri den bagliligini bildirmesini ister Yuri Mogollara teslim olmayi reddedince Ryazan kusatilir 6 gun suren muharebelerden sonra sehir tamamen yerle bir edilir Yuri nin Mogol ordusunu durdurmak icin ogullarinin komutasinda gonderdigi ordular yenilir Kolomna ve Moskova sehirleri yakilir 4 Subat 1238 tarihinde kusatilir 3 gun icinde baskent yakilir ve tamamen yokolur Kraliyet ailesinin cogunlugu yanginda olecek Yuri kuzeye cekilir Yeni kurdugu ordu ise Mogollar tarafindan 4 Mart 1238 tarihinde Sit Nehri nde hezimete ugratilir Bundan sonra Mogol ordusu gruplara ayrilarak Rus sehirlerine saldirir Rostov Uglich Yaroslavl Kostroma Kashin Ksnyatin Gorodets Galich Pereslavl Zalessky Yuriev Polsky Dmitrov Volokolamsk Tver ve Torzhok ele gecirilir Mogollara karsi en basariyla direnen sehir 7 hafta boyunca isgalcilere boyun egmeyen Kozelsk olur Mogollara bagliligini ilan eden Smolensk yikimdan kurtulurken Novgorod ve Pskov cografi engeller ve uzakliklarindan dolayi isgale ugramaz Isgal sirasinda Mogollar arasinda da sorunlar yasanir Batu ile gerilim yasayan Guyuk ve Buri geri cagrilacak Ogeday sadece Guyuk un cepheye geri donmesine izin verecektir 1240 yilinin Aralik ayinda kusatmadan sonra Kiev de ele gecirilince tum Rus topraklari Mogol boyunduruguna girmis olur Avrupa seferiMogollarin ilerleyisinden kacan Kumanlar Macaristan Kralligina siginirlar Batu Macar krali ya sayisiz elciler gonderecek ve cevap alamayacaktir Batu Mogollara ihanet ettigini iddia ettigi Kumanlarin iadesini isteyerek Macarlari tehdit eder Tarihciler arasinda Batu nun amaclari hakkinda ortak bir gorus yoktur Batu nun tum Avrupa yi fethetmek mi istedigi yoksa sadece hakim oldugu topraklarin guvencesini saglamak icin mi Dogu Avrupa seferi duzenledigi bilinmemektedir Lehistan ve Macar topraklarina saldirmayi planlayan Subedey ve Batu bu ulkelere casuslar gondererek durum hakkinda bilgi sahibi olurlar Genel komuta Subedey de olacak sekilde istila plani hazirlanir Uce bolunen ordunun ilk grubu Lehistan topraklarina girerken ikinci grup Karpatlara girer ucuncu grup ise Tuna Nehri boyunca ilerler Lehistan Ordusu Legnica Muharebesi Macar Ordusu ise Mohi Muharebesinde yenilir Macaristan ovasi Avusturya ve Dalmacya Mogol egemenligine girer Mogollardan kacan Macar krali IV Bela yi takip etmek icin Kadan gorevlendirilir 1241 yilinda Batu ve Subedey Italya ve Almanya topraklarina sefer duzenleme planlari yaparken Aralik ayinda Ogeday Han in olum haberi alinir Yeni hanin secilmesi icin geri cagrilan Mogol asilleri baskent Karakurum a gitmek uzere cepheyi terk edecektir Subedey geri donse de Batu fethedilen topraklarda kalacaktir Guyuk ile mucadeleMacar topraklarindan Volga kiyilarina cekilen Batu yeni hakanin secilmesi icin Toregene Hatun tarafindan Karakurum a davet edilse de gelemeyecegini bildirir Uzun bir zaman suren belirsizlikten sonra 1246 yilinda tahta Guyuk gececektir Borcigin hanedaninin en yasli temsilcilerinden olan Batu Mogol Imparatorlugunun batidaki topraklarinin hakimi olur Rus topraklari ve Kafkaslarda egemenligini ilan etse de Buyuk Kaganin otoritesini hicbir zaman reddetmeyecektir Batu egemenligi altina aldigi Rus topraklarinda Vladimirli Rus prens II Yaroslav ile gorusur ve onu Kiev de yetkili tayin eder Batu daha sonra Yaroslav i Karakurum a gondererek Guyuk Han in tahta cikis torenine katilmasini ister Ancak Batu nun baskentteki dusmanlari Yaroslav i zehirleyerek oldurur Batu Rus topraklarini ele gecirdikten sonra Rus prenslerinin kendisine bagliliklarini ilan etmesini talep eder Chernigovlu Mihail Cengiz Han doneminden kalan saman geleneklerine gore iki atesin onunden gecmeyi ve Cengiz Han in yazitlarinin onunde egilmeyi reddedince Batu tarafindan oldurulur Gurcistan da soguk savas Batu ile Guyuk arasindaki cekisme Mogol istilasi altindaki Gurcu Kralliginda siddetli sekilde hissedilir Ogeday tarafindan Mogol hakimiyetini yaymak uzere gorevlendirilen Baycu Noyan Iran daki ordusuyla Anadolu uzerine yurur Anadolu Selcuklu Devleti 1243 yilinda yapilan Kosedag Muharebesinde yenilerek Mogol boyunduruguna girer Baycu Noyan Selcuklularin elindeki Gurcu prens VII Davit Ulu yu serbest birakarak Guyuk un sarayina gonderir Gurcu tahtina kendi oglunun cikmasini isteyen kralice Rusudan ise Batu nun sarayina oglu VI Davit Narin i gonderir Batu VII Davit Ulu yu Gurcu topraklarinin egemeni olarak taniyarak desteklese de Guyuk Batu nun kararini cigneyerek VI Davit Narin i Gurcu krali ilan eder Batu ile Guyuk arasindaki gerginlik daha da artinca bolgedeki komutani olan Baycu Noyan i gorevden alacak ve Eljigidei adli Mogol komutani getirecektir Bu donemde Guyuk Rus topraklarinda Batu ya karsi ittifak yapmaya girisecek ve Aleksandr Nevski ile ittifak yapacaktir Batu yu huzuruna cagirdigi bir donemde Guyuk olecektir Mongke ve BatuGuyuk olunce Batu icin Ogeday ve oglu Guyuk tarafindan surdurulen aile hanedanina son verme sansi ortaya cikar Tahta gecme sansi olan Batu kendisi cok hasta iken ziyaretine gelen Mongke nin bagliligindan etkilenecek ve 1250 yilinda kendi hakimiyetindeki topraklarda yapilacak kurultayda Mongke nin hanligini destekleyecektir Karara karsi cikan Ogeday ve Cagatay soyundan Mogol prensler kurultayin Mogolistan da yapilmasi gerektigini one surerler Batu kardesi Berke ve oglu in korumasinda oldugu halde Mongke yi Mogolistan a gonderir ve resmi kurultayda han secilmesini saglar Ogeday hanedaninin devam etmesini isteyen prensler kurultay tanimayacaktir Bunun uzerine 1251 yilinda tahta gecen Mongke rakiplerini hizla tasifiye eder Bati Rus topraklarinda ise Batu ya karsi cikan Rus prens II Andrey isyanci Mogol prenslerine destek verir Bunun uzerine Vladimir e saldiran Batu nun ilerleyisi Novgorod ve Pskov onlerinde Toton Sovalyeleri tarafindan durdurulur Bu bolgeyi ise Batu Han ve oglu Sartak ile dostlugu olan Aleksandr Nevski yonetecektir Mongke nin iktidari sirasinda ona yardim ettigi icin Batu nun prestiji en yuksek seviyededir Kardesi Berke nin itirazlarina ragmen Hulagu nun seferlerine asker gonderecektir Ancak Mogol Imparatorlugunda belirginlesmeye baslayan ayrilik sonunda Mogollar kendi aralarinda savasmaya baslayacaktir Batu nun soyu kurmus oldugu Altin Orda haricinde de bolgede cok sayida hanedanda surdurulecektir Ailesi ve gelenegiBatu nun en az dort cocugu oldugu bilinmektedir Bunlardan Sartak babasi oldukten sonra 1255 56 yillari arasinda Altin Orda tahtina cikacak ancak Mongke yi Mogolistan da ziyaretinden az sonra olecektir Ondan sonra tahta amcasi Berke gececektir Muslumanligi secen Berke Mogolistan Imparatorluguna seklen bagli kalsa da Abbasileri yenen akrabasi Hulagu Han ile savasacaktir Bu donemde artik Mogol Imparatorlugundaki catlak iyice artmis olacak ve Altin Orda bagimsiz bir devlet konumuna gelecektir Berke Dogu Avrupa ya karsi buyuk seferlere girismeyecek ve iktidari doneminde bazi yagma seferleri yasanmasina ragmen kardesi Batu donemine gore Avrupa da Mogol istilasi yasanmayacaktir Altin Orda diger Mogol devletlerine gore en uzun sure ayakta kalan olacaktir Dipnotlar Mihail putperestlik olarak gorulen bu uygulamaya karsi boyun egmektense olmeyi yeglediginden dolayi Ortodoks Kilisesince olumunden sonra aziz ilan edilir Olumune dair cok sayida iddia bulunmaktadir Timur saldirilariyla zayiflayan devlet 1502 yilinda cokecektir BakinizAyrica bakinizAvrupa nin Mogollar tarafindan istilasi Mogol Imparatorlugu Altin Orda Altin Orda hanlar listesi