Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddenin konusunda kuşkular bulunmaktadır. (Ağustos 2020) () |
Bu maddenin çeşitli fikir, olay ve tartışmalara düşünülmektedir. (Şubat 2021) () |
Muhammed Emin el-Hüseyni (Arapça: محمد أمين الحسيني) (d. 1897, Kudüs - ö. 4 Temmuz 1974, Beyrut), Filistinli bir Arap milliyetçisi ve Filistin Mandası'nda Müslüman liderdi. 1921-1948 yılları arasında Kudüs başmüftüsü olarak görev yapmış ve Arap Yüksek Komitesi'nin kurucusudur.
| Hacı Emin el-Hüseynî | |
|---|---|
 | |
| Kudüs Başmüftüsü | |
| Görev süresi 1921-1937 | |
| Yerine geldiği | Kamil el-Hüseynî |
| Yerine gelen | Hüsameddin Carullah |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 1897 Kudüs, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 4 Temmuz 1974 Beyrut, Lübnan |
| Partisi | Arap Yüksek Komitesi |
| Mesleği | Müftü |
| Dini | İslam |
| Askerî hizmeti | |
| Bağlılığı |  Osmanlı İmparatorluğu |
| Hizmet yılları | 1918 yılına kadar |
Hayatı
İlk yılları
1897'de doğdu. Eğitim için gittiği Mısır'da İslam dünyasının ileri gelenleri ile tanıştı. 1913'te, yaklaşık 16 yaşındayken annesi Zeynep ile birlikte Mekke'ye gitti, Hac ibadetini yerine getirdi ve hacı unvanını kazandı. 1915 yılında girdiği Mekteb-i Harbiye'den kurmay subay olarak mezun oldu. Kısa sürede II. Abdülhamid hayranı oldu. Çanakkale Savaşı sırasında Osmanlı ordusu'nda topçu subayı olarak görev yapan el-Hüseyni, bir süre İzmir'de yaşadı. Teşkilat-ı Mahsusa'da yükselerek Kudüs'te idaresi hızla yükseldi. Aralık 1916'da Kudüs'e döndükten sonra Arap isyanı sırasında olayları yatıştıramadı. Osmanlı idaresinden sonra Filistin topraklarından Yahudileri çıkarma çalışmalarına girişti. Antisemitist gösteriler ve sabotajlar düzenledi. Filistin'deki İngiliz yönetimi kendisini 10 yıl hapse mahkûm ettiyse de Şam'a gitti. 1921'de askeri yönetim sivilleşince yeni İngiliz yüksek komiseri kendisinden özür diledi.[]
Beyaz Belge Süreci ve Diplomatik Çabalar
Emin el-Hüseyni 1933'ten itibaren Almanya ile yakınlaşmaya başladı. 1936'da Filistin'de çıkan büyük Arap isyanının lideri olarak, Yahudilere toprak satışını, Filistin'e Yahudi göçünü önlemeye çalıştı. İngilizlerle yine arası bozuldu ve İngilizler dini liderliğini tanımadıklarını ilan ettiler. 1937'de Lübnan'a kaçtı. El-Hüseyni, Siyonizme karşı anahtar rol oynamıştı. 1939'da İngilizler "White Paper" ilan ederek Filistin devletinin kurulucağını ve Yahudi göçlerinin sınırlandırılacağını dünyaya duyurdular. 1941'de Berlin'e giderek bizzat Adolf Hitler ile görüştü. Yahudileri Filistin'e göçlerini engellemek için destek talep etti. Hitler resmî bir taahhüt vermedi ancak söz ile, Filistin ideallerini Almanya'nın paylaştığını beyan etti. Kafkaslar'ı tamamen ele geçirince Yahudileri Filistin'de devlet kurmlarını engelleyeceğini de ekledi. Himmler'le yaptığı görüşmede de Balkan Müslümanları ile arasının iyi olduğunu, Almanya için silahlı bir kuvvet oluşturabileceğini söyledi. Bunun üzerine Müslüman Boşnak ve Hırvat askerlerinden adlı bir tümen oluşturuldu.
Filistin'den Sürgünü ve ölümü
II. Dünya Savaşı'nda Nazi Almanyası'nın 1945'te yenilmesinden sonra el-Hüseyni İsviçre'ye sığınma talebinde bulundu ancak talebi reddedildi. 5 Mayıs 1945'te Fransız işgal birlikleri tarafından Konstanz'da gözaltına alındı ve 19 Mayıs'ta Paris bölgesine nakledilerek ev hapsine alındı.
Bu sıralarda, Filistin Suç Soruşturma Dairesi'nin İngiliz başkanı, bir Amerikan askerî ataşesine, Müftünün Filistinli Arapları birleştirebilecek ve "Siyonistleri sakinleştirebilecek" tek kişi olabileceğini söyledi.
Fransa'nın Suriye'deki eski büyükelçisi Henri Ponsot, onunla yapılan tartışmalara öncülük etti ve olaylar üzerinde belirleyici bir etkiye sahipti.
Fransız makamları, aracıları aracılığıyla Fransa'nın Arap dünyasındaki statüsünde bir iyileşme bekledi ve ona "özel gözaltı koşulları, avantajlar ve her zamankinden daha önemli ayrıcalıklar tanıdı ve sürekli olarak kendisinin ve maiyetinin iyiliği için endişelendi". Ekim ayında, sekreterlerinden biri adına bir araba satın almasına bile izin verildi ve biraz hareket özgürlüğüne sahipti ve ayrıca istediği kişiyle de tanışabiliyordu. El-Hüseyni, Fransa'daki durumundan çok memnundu ve tam bir yıl orada kaldı.
24 Mayıs gibi erken bir tarihte Büyük Britanya, Nazilerle iş birliği yapmış bir İngiliz vatandaşı olduğunu öne sürerek el-Hüseyni'nin iadesini talep etti. Savaş suçluları listesinde yer almasına rağmen Fransa onu siyasi tutsak olarak görmeye karar vermiş ve İngilizlerin isteğine uymayı reddetmişti. Fransa, hükûmetin onu Sırp katliamlarından kovuşturmak istediği Yugoslavya'ya iade etmeyi reddetti. Poussot, el-Hüseyni'nin Sırp katliamının kendisi tarafından değil, General Mihailoviç tarafından gerçekleştirildiği yönündeki iddialarına inanıyordu. El-Hüseyni ayrıca 200.000 Müslüman ve 40.000 Hristiyan'ın Sırplar tarafından öldürüldüğünü ve ancak Bosnalı Müslümanlar kendisinden yardım istedikten sonra bir asker tümeni kurduğunu, Alman ve İtalyanların onlara herhangi bir destek vermeyi reddettiğini açıkladı. Bu arada, Siyonist temsilciler - el-Hüseyni'nin kaçacağından korktular - Yugoslavya'nın iade talebini desteklediler. El-Hüseyni'nin Yunanistan'daki katliamlardan da sorumlu olduğunu iddia ettiler ve onun 1941'de Irak'taki Müttefiklere karşı eylemine dikkat çektiler; ayrıca bu konuda ABD'den de destek istediler.
29 Mayıs'ta, nüfuzlu bir Faslının kaçışını organize etmesi ve Fransız polisinin gözetimi askıya almasından sonra, el-Hüseyni, Müslüman Kardeşler'e yakın bir Suriyeli politikacı tarafından sağlanan seyahat kağıtlarını kullanarak Kahire'ye giden bir Trans World Airlines uçuşuyla Fransa'dan ayrıldı. Fransız dışişleri bakanının kaçtığını anlaması 12 günden fazla sürdü ve bu ülke ona siyasi sığınma hakkı verdikten sonra İngilizler onu Mısır'da tutuklayamadı.
12 Ağustos 1947'de el-Hüseyni, Fransız dışişleri bakanı Georges Bidault'a, Fransa'ya misafirperverliği için teşekkür ederek ve Fransa'nın tüm Müslümanların gözünde prestijini artırmak için bu politikasını sürdürmesini öneren bir mektup yazdı. Eylül'de Arap Yüksek Komitesi'nden bir heyet Paris'e gitti ve Arapların, Filistin sorununda Fransa'nın desteğine karşılık Kuzey Afrika sorununda tarafsız bir tutum benimsemelerini önerdi.
Nazi avcısı Siyonist gruplar İngiliz hükûmetine başvurup müftüyü savaş suçlusu olarak yargılanmak üzere geri istediler. İngilizler hâlen hem Mısır hem de Filistin'de kontrolü elinde tutmaları sebebiyle Araplar için böyle karizmatik bir liderin Yahudilere teslim edilmesi ile yaşanacak büyük bir kaostan çekindiler ve bu başvuruyu reddettiler. 1948'de Gazze Şeridi'nde Filistin hükûmetini kurduğunu ve hükûmet başkanı olduğunu ilan etti. Bu hükûmet, Mısır, Suriye, Lübnan, Irak ve Suudi Arabistan dışında hiçbir İslam ülkesince tanınmadı.
Emin el-Hüseyni 1974 yılında Beyrut'ta öldü. Kudüs'teki Harem-i Şerif'e gömülmek istemişti. Ancak İsrail, 1967 Altı Gün Savaşı sırasında Doğu Kudüs'ü ele geçirmişti. Yüksek Müslüman Konseyi, İsrail hükûmetinden onu oraya gömmek için izin istedi ancak izin verilmedi. Üç gün sonra el-Hüseyni Beyrut'ta toprağa verildi. İki yıl içinde, Lübnanlı Hristiyan Ketaib Partisi üyeleri onun villasını yağmaladı ve dosyalarını ve arşivlerini çaldı. Torunu, daha sonra Münih katliamına karıştığı için Mossad tarafından öldürülen FKÖ'nün Kara Eylül'ün kurucusu Ali Hassan Salameh ile evlendi. Zvi Elpeleg'e göre, hafızasının neredeyse tüm izleri bundan sonra Filistinlilerin bilincinden silindi ve Filistinliler onun anısına hiçbir anıt dikmediler ya da yaptıklarını anmak için kitaplar yazmadılar.
Galeri
-
![image]()
Bosnalı Müslüman bağlı gönüllüleri selamlıyor, Kasım 1943 -
![image]()
komutanı Karl-Gustav Sauberzweig (sol) ile Bosnalı Waffen-SS gönüllüleri teftiş ederken, SS-PK tarafından çekilen resim, Kasım 1943 -
![image]()
Azeri Lejyonu'nun gönüllüleriyle sohbet ederken (19 Aralık 1942, , Berlin) -
![image]()
Bosnalı SS üyesiyle, Kasım 1943 -
![image]()
Emin el-Hüseyni -
![image]()
Emin el-Hüseyni Adolf Hitler ile görüşüyor, Aralık 1941 -
![image]()
Emin el-Hüseyni Heinrich Himmler ile tokalaşıyor, 1943
| Wikimedia Commons'ta Emin el-Hüseynî ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Kaynakça
- ^ Peretz 1994, s. 290.
- ^ Mattar 1992, s. 156 Laurens 2002, s. 624, n.5; Laurens, üçlemesinin ilk cildinde (Laurens 1999, s. 425) Mattar'ın 1895 tarihini kullanmış, ancak ikinci cildinde bunu 1897 olarak revize etmiştir.
- ^ Weldon C. Matthews Confronting an Empire, Constructing a Nation: Arab Nationalists and Popular Politics in Mandate Palestine, I.B. Tauris, 2006 s. 31
- ^ . TDV İslam Ansiklopedisi. 7 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2021.
- ^ Kudüs Müftüsü Hacı Emin El- Hüseyni. Philip Mattar.
- ^ https://en.wikipedia.org/wiki/White_Paper_of_1939. 24 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2024. Eksik ya da boş
|başlık=() - ^ Kudüs’ten Beyrut’a Hacı Emîn el-Hüseynî. Ketebe.
- ^ Fisk 2006, s. 446.
- ^ a b c d e f g h i j k Hershco 2006.
- ^ Breitman & Goda 2012, s. 21.
- ^ Laurens 2002, s. 549.
- ^ Fisk 2006, s. 447.
- ^ Achcar 2010b, ss. 162–163.
Bibliyografya
- Laurens, Henry (1999). L'invention de la Terre sainte. La Question de Palestine (Fransızca). 1. Paris: Fayard. ISBN .
- Laurens, Henry (2002). Une mission sacrée de civilisation. La Question de Palestine (Fransızca). 2. Paris: Fayard. ISBN .
- Mattar, Philip (1992). The Mufti of Jerusalem: Al-Hajj Amin al-Husayni and the Palestinian National Movement. Columbia University Press. ISBN . 29 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Ağustos 2022.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddenin tarafsizligi konusunda kuskular bulunmaktadir Konuya dair fikir alisverisi tartisma sayfasinda bulunabilir Sablonu kaldirmadan once lutfen gerekli sartlarin olustugundan emin olun Agustos 2020 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Bu maddenin cesitli fikir olay ve tartismalara yersiz onem verdigi dusunulmektedir Lutfen farkli bakis acilarini ele alan dengeli bir bicimde uygun degisiklikleri yaparak maddeyi duzenlemeye yardim edin Subat 2021 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Muhammed Emin el Huseyni Arapca محمد أمين الحسيني d 1897 Kudus o 4 Temmuz 1974 Beyrut Filistinli bir Arap milliyetcisi ve Filistin Mandasi nda Musluman liderdi 1921 1948 yillari arasinda Kudus basmuftusu olarak gorev yapmis ve Arap Yuksek Komitesi nin kurucusudur Haci Emin el HuseyniKudus BasmuftusuGorev suresi 1921 1937Yerine geldigi Kamil el HuseyniYerine gelen Husameddin CarullahKisisel bilgilerDogum 1897 Kudus Osmanli ImparatorluguOlum 4 Temmuz 1974 Beyrut LubnanPartisi Arap Yuksek KomitesiMeslegi MuftuDini IslamAskeri hizmetiBagliligi Osmanli ImparatorluguHizmet yillari 1918 yilina kadarHayatiIlk yillari 1897 de dogdu Egitim icin gittigi Misir da Islam dunyasinin ileri gelenleri ile tanisti 1913 te yaklasik 16 yasindayken annesi Zeynep ile birlikte Mekke ye gitti Hac ibadetini yerine getirdi ve haci unvanini kazandi 1915 yilinda girdigi Mekteb i Harbiye den kurmay subay olarak mezun oldu Kisa surede II Abdulhamid hayrani oldu Canakkale Savasi sirasinda Osmanli ordusu nda topcu subayi olarak gorev yapan el Huseyni bir sure Izmir de yasadi Teskilat i Mahsusa da yukselerek Kudus te idaresi hizla yukseldi Aralik 1916 da Kudus e dondukten sonra Arap isyani sirasinda olaylari yatistiramadi Osmanli idaresinden sonra Filistin topraklarindan Yahudileri cikarma calismalarina giristi Antisemitist gosteriler ve sabotajlar duzenledi Filistin deki Ingiliz yonetimi kendisini 10 yil hapse mahkum ettiyse de Sam a gitti 1921 de askeri yonetim sivillesince yeni Ingiliz yuksek komiseri kendisinden ozur diledi kaynak belirtilmeli Beyaz Belge Sureci ve Diplomatik Cabalar Emin el Huseyni 1933 ten itibaren Almanya ile yakinlasmaya basladi 1936 da Filistin de cikan buyuk Arap isyaninin lideri olarak Yahudilere toprak satisini Filistin e Yahudi gocunu onlemeye calisti Ingilizlerle yine arasi bozuldu ve Ingilizler dini liderligini tanimadiklarini ilan ettiler 1937 de Lubnan a kacti El Huseyni Siyonizme karsi anahtar rol oynamisti 1939 da Ingilizler White Paper ilan ederek Filistin devletinin kurulucagini ve Yahudi goclerinin sinirlandirilacagini dunyaya duyurdular 1941 de Berlin e giderek bizzat Adolf Hitler ile gorustu Yahudileri Filistin e goclerini engellemek icin destek talep etti Hitler resmi bir taahhut vermedi ancak soz ile Filistin ideallerini Almanya nin paylastigini beyan etti Kafkaslar i tamamen ele gecirince Yahudileri Filistin de devlet kurmlarini engelleyecegini de ekledi Himmler le yaptigi gorusmede de Balkan Muslumanlari ile arasinin iyi oldugunu Almanya icin silahli bir kuvvet olusturabilecegini soyledi Bunun uzerine Musluman Bosnak ve Hirvat askerlerinden 13 SS Waffen Dag Tumeni Handschar adli bir tumen olusturuldu Filistin den Surgunu ve olumuII Dunya Savasi nda Nazi Almanyasi nin 1945 te yenilmesinden sonra el Huseyni Isvicre ye siginma talebinde bulundu ancak talebi reddedildi 5 Mayis 1945 te Fransiz isgal birlikleri tarafindan Konstanz da gozaltina alindi ve 19 Mayis ta Paris bolgesine nakledilerek ev hapsine alindi Bu siralarda Filistin Suc Sorusturma Dairesi nin Ingiliz baskani bir Amerikan askeri atasesine Muftunun Filistinli Araplari birlestirebilecek ve Siyonistleri sakinlestirebilecek tek kisi olabilecegini soyledi Fransa nin Suriye deki eski buyukelcisi Henri Ponsot onunla yapilan tartismalara onculuk etti ve olaylar uzerinde belirleyici bir etkiye sahipti Fransiz makamlari aracilari araciligiyla Fransa nin Arap dunyasindaki statusunde bir iyilesme bekledi ve ona ozel gozalti kosullari avantajlar ve her zamankinden daha onemli ayricaliklar tanidi ve surekli olarak kendisinin ve maiyetinin iyiligi icin endiselendi Ekim ayinda sekreterlerinden biri adina bir araba satin almasina bile izin verildi ve biraz hareket ozgurlugune sahipti ve ayrica istedigi kisiyle de tanisabiliyordu El Huseyni Fransa daki durumundan cok memnundu ve tam bir yil orada kaldi 24 Mayis gibi erken bir tarihte Buyuk Britanya Nazilerle is birligi yapmis bir Ingiliz vatandasi oldugunu one surerek el Huseyni nin iadesini talep etti Savas suclulari listesinde yer almasina ragmen Fransa onu siyasi tutsak olarak gormeye karar vermis ve Ingilizlerin istegine uymayi reddetmisti Fransa hukumetin onu Sirp katliamlarindan kovusturmak istedigi Yugoslavya ya iade etmeyi reddetti Poussot el Huseyni nin Sirp katliaminin kendisi tarafindan degil General Mihailovic tarafindan gerceklestirildigi yonundeki iddialarina inaniyordu El Huseyni ayrica 200 000 Musluman ve 40 000 Hristiyan in Sirplar tarafindan olduruldugunu ve ancak Bosnali Muslumanlar kendisinden yardim istedikten sonra bir asker tumeni kurdugunu Alman ve Italyanlarin onlara herhangi bir destek vermeyi reddettigini acikladi Bu arada Siyonist temsilciler el Huseyni nin kacacagindan korktular Yugoslavya nin iade talebini desteklediler El Huseyni nin Yunanistan daki katliamlardan da sorumlu oldugunu iddia ettiler ve onun 1941 de Irak taki Muttefiklere karsi eylemine dikkat cektiler ayrica bu konuda ABD den de destek istediler 29 Mayis ta nufuzlu bir Faslinin kacisini organize etmesi ve Fransiz polisinin gozetimi askiya almasindan sonra el Huseyni Musluman Kardesler e yakin bir Suriyeli politikaci tarafindan saglanan seyahat kagitlarini kullanarak Kahire ye giden bir Trans World Airlines ucusuyla Fransa dan ayrildi Fransiz disisleri bakaninin kactigini anlamasi 12 gunden fazla surdu ve bu ulke ona siyasi siginma hakki verdikten sonra Ingilizler onu Misir da tutuklayamadi 12 Agustos 1947 de el Huseyni Fransiz disisleri bakani Georges Bidault a Fransa ya misafirperverligi icin tesekkur ederek ve Fransa nin tum Muslumanlarin gozunde prestijini artirmak icin bu politikasini surdurmesini oneren bir mektup yazdi Eylul de Arap Yuksek Komitesi nden bir heyet Paris e gitti ve Araplarin Filistin sorununda Fransa nin destegine karsilik Kuzey Afrika sorununda tarafsiz bir tutum benimsemelerini onerdi Nazi avcisi Siyonist gruplar Ingiliz hukumetine basvurup muftuyu savas suclusu olarak yargilanmak uzere geri istediler Ingilizler halen hem Misir hem de Filistin de kontrolu elinde tutmalari sebebiyle Araplar icin boyle karizmatik bir liderin Yahudilere teslim edilmesi ile yasanacak buyuk bir kaostan cekindiler ve bu basvuruyu reddettiler 1948 de Gazze Seridi nde Filistin hukumetini kurdugunu ve hukumet baskani oldugunu ilan etti Bu hukumet Misir Suriye Lubnan Irak ve Suudi Arabistan disinda hicbir Islam ulkesince taninmadi Emin el Huseyni 1974 yilinda Beyrut ta oldu Kudus teki Harem i Serif e gomulmek istemisti Ancak Israil 1967 Alti Gun Savasi sirasinda Dogu Kudus u ele gecirmisti Yuksek Musluman Konseyi Israil hukumetinden onu oraya gommek icin izin istedi ancak izin verilmedi Uc gun sonra el Huseyni Beyrut ta topraga verildi Iki yil icinde Lubnanli Hristiyan Ketaib Partisi uyeleri onun villasini yagmaladi ve dosyalarini ve arsivlerini caldi Torunu daha sonra Munih katliamina karistigi icin Mossad tarafindan oldurulen FKO nun Kara Eylul un kurucusu Ali Hassan Salameh ile evlendi Zvi Elpeleg e gore hafizasinin neredeyse tum izleri bundan sonra Filistinlilerin bilincinden silindi ve Filistinliler onun anisina hicbir anit dikmediler ya da yaptiklarini anmak icin kitaplar yazmadilar GaleriBosnali Musluman 13 SS Waffen Dag Tumeni Handschar a bagli gonulluleri selamliyor Kasim 1943 Handschar Tumeni komutani Karl Gustav Sauberzweig sol ile Bosnali Waffen SS gonulluleri teftis ederken SS PK tarafindan cekilen resim Kasim 1943 Azeri Lejyonu nun gonulluleriyle sohbet ederken 19 Aralik 1942 Berlin Bosnali SS uyesiyle Kasim 1943 Emin el Huseyni Emin el Huseyni Adolf Hitler ile gorusuyor Aralik 1941 Emin el Huseyni Heinrich Himmler ile tokalasiyor 1943Wikimedia Commons ta Emin el Huseyni ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Kaynakca Peretz 1994 s 290 Mattar 1992 s 156 Laurens 2002 s 624 n 5 Laurens uclemesinin ilk cildinde Laurens 1999 s 425 Mattar in 1895 tarihini kullanmis ancak ikinci cildinde bunu 1897 olarak revize etmistir Weldon C Matthews Confronting an Empire Constructing a Nation Arab Nationalists and Popular Politics in Mandate Palestine I B Tauris 2006 s 31 TDV Islam Ansiklopedisi 7 Haziran 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Subat 2021 Kudus Muftusu Haci Emin El Huseyni Philip Mattar https en wikipedia org wiki White Paper of 1939 24 Mayis 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Mayis 2024 Eksik ya da bos baslik yardim Kudus ten Beyrut a Haci Emin el Huseyni Ketebe Fisk 2006 s 446 a b c d e f g h i j k Hershco 2006 Breitman amp Goda 2012 s 21 Laurens 2002 s 549 Fisk 2006 s 447 Achcar 2010b ss 162 163 Bibliyografya Laurens Henry 1999 L invention de la Terre sainte La Question de Palestine Fransizca 1 Paris Fayard ISBN 978 2 84406 388 5 Laurens Henry 2002 Une mission sacree de civilisation La Question de Palestine Fransizca 2 Paris Fayard ISBN 978 2 213 60349 0 Mattar Philip 1992 The Mufti of Jerusalem Al Hajj Amin al Husayni and the Palestinian National Movement Columbia University Press ISBN 978 0 231 06463 7 29 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Agustos 2022