Olgu-değer ayrımı, epistemolojik bir ayrımdır:
- Olgusal önermeler veya olgu önermeleri gerekçeye ve fiziksel gözleme dayanır. Empirik yöntemle incelenirler.
- Ahlaki önermeler veya değer önermeleri etik ve estetiğin alanına girer. Aksioloji alanında incelenirler.
'Olgu' ile 'değer' arasındaki bu bariyer olgusal argümanlardan ahlaki iddialar türetmeyi ya da tersini imkansız hale getiriyor.
Olgu-değer ayrımı ilk kez Hume tarafından dile getirilen olan-olması gereken sorunundan devşirilmiştir. Bununla birlikte, sıklıkla birbirleri yerine kullanılırlar.
David Hume'un kuşkuculuğu
David Hume'un 1739'da yayımladığı İnsan Doğası Üzerine bir İnceleme adlı eserinde olgusal önermeler ve ahlaki önermeler üzerinden olan ve olması gerekenler arasındaki ilişkiyi tartıştı. Hume'a göre bu mesele, ahlak felsefesinin temel sorunuydu.
Hume, Aydınlanma Çağı'ndaki Britanyalı filozoflar John Locke ve Thomas Hobbes'un görüşlerini paylaşıyordu. Hume özellikle, Avrupa toplumunu bir derece bölen dinin ve ulusal düşmanlıkların temelsiz inançlara dayandığını savundu. Gerçekte o, bu tür düşmanlıkların doğada bulunmadığını, ancak belirli bir zaman ve yere bağlı bir insan yaratımı olduğunu ve dolayısıyla ölümlü çatışmaya değmediğini iddia etti.
Doğalcılık yanılgısı
Olgu-değer ayrımı, ahlak felsefesi tartışmalarında ele alınan doğalcılık yanılgısıyla yakından ilişkilidir. George Edward Moore, bunun etik düşüncenin temelinde bulunduğunu savunuyordu ancak kimi günümüz düşünürleri buna katılmamaktadır.
Ahlakçılık yanılgısı
Olgu-değer ayrımı ahlakçılık yanılgısıyla da yakından ilişkilidir. "Herkesin eşit olması gerektiği için insanlar arasında doğuştan gelen bir fark yoktur." önermesi ahlakçılık yanılgısına bir örnektir. Doğalcılık yanılgısı ise bunun tam tersini yaparak olandan olması gerekene geçmektir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Väyrynen, Pekka (2019). Zalta, Edward N. (Ed.). . The Stanford Encyclopedia of Philosophy. Metaphysics Research Lab, Stanford University. 9 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2019.
- ^ Prior, AN (1960). The Autonomy of Ethics, Australasian Journal of Philosophy, 38(3): 199–206.
- ^ Priest, Stephen (2007). The British Empiricists. Routledge. ss. 177-78. ISBN .
- ^ Casimir Lewy 1965 – G. E. Moore on the naturalistic fallacy.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Olgu deger ayrimi epistemolojik bir ayrimdir Olgusal onermeler veya olgu onermeleri gerekceye ve fiziksel gozleme dayanir Empirik yontemle incelenirler Ahlaki onermeler veya deger onermeleri etik ve estetigin alanina girer Aksioloji alaninda incelenirler Olgu ile deger arasindaki bu bariyer olgusal argumanlardan ahlaki iddialar turetmeyi ya da tersini imkansiz hale getiriyor Olgu deger ayrimi ilk kez Hume tarafindan dile getirilen olan olmasi gereken sorunundan devsirilmistir Bununla birlikte siklikla birbirleri yerine kullanilirlar David Hume un kuskuculuguDavid Hume un 1739 da yayimladigi Insan Dogasi Uzerine bir Inceleme adli eserinde olgusal onermeler ve ahlaki onermeler uzerinden olan ve olmasi gerekenler arasindaki iliskiyi tartisti Hume a gore bu mesele ahlak felsefesinin temel sorunuydu Hume Aydinlanma Cagi ndaki Britanyali filozoflar John Locke ve Thomas Hobbes un goruslerini paylasiyordu Hume ozellikle Avrupa toplumunu bir derece bolen dinin ve ulusal dusmanliklarin temelsiz inanclara dayandigini savundu Gercekte o bu tur dusmanliklarin dogada bulunmadigini ancak belirli bir zaman ve yere bagli bir insan yaratimi oldugunu ve dolayisiyla olumlu catismaya degmedigini iddia etti Dogalcilik yanilgisiOlgu deger ayrimi ahlak felsefesi tartismalarinda ele alinan dogalcilik yanilgisiyla yakindan iliskilidir George Edward Moore bunun etik dusuncenin temelinde bulundugunu savunuyordu ancak kimi gunumuz dusunurleri buna katilmamaktadir Ahlakcilik yanilgisiOlgu deger ayrimi ahlakcilik yanilgisiyla da yakindan iliskilidir Herkesin esit olmasi gerektigi icin insanlar arasinda dogustan gelen bir fark yoktur onermesi ahlakcilik yanilgisina bir ornektir Dogalcilik yanilgisi ise bunun tam tersini yaparak olandan olmasi gerekene gecmektir Ayrica bakinizYeni Kantcilik Deneycilik Gorecilik Hakikat sonrasiKaynakca Vayrynen Pekka 2019 Zalta Edward N Ed The Stanford Encyclopedia of Philosophy Metaphysics Research Lab Stanford University 9 Kasim 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Ekim 2019 Prior AN 1960 The Autonomy of Ethics Australasian Journal of Philosophy 38 3 199 206 Priest Stephen 2007 The British Empiricists Routledge ss 177 78 ISBN 978 0 415 35723 4 Casimir Lewy 1965 G E Moore on the naturalistic fallacy