Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
İspanya hükûmetinin ev sahipliğini üstlendiği, ABD ve SSCB tarafından desteklenen Madrid Konferansı 30 Ekim 1991 tarihinde başlamış ve üç gün sürmüştür. Konferansın amacı İsrail ile Filistin ve Suriye, Lübnan ve Ürdün'ün de içinde bulunduğu Arap ülkeleriyle bir başlatabilmekti. Körfez Savaşı'nın hemen ardından bir araya gelen ABD Başkanı George H.W. Bush ve Dışişleri Bakanı James Baker Sovyetler Birliği'ni de yanlarına alarak İsrail, Suriye, Lübnan, Ürdün ve Filistin'i Madrid Konferansı'na çağırmışlardır.
Konferans
İsrail'in itirazları nedeniyle Filistin tarafı konferansa Ürdünlülerden oluşan ortak bir delegasyonla katılmaktaydı. Ne var ki, delegasyonun Tunus'taki PLO yöneticileriyle sık sık görüşmesi bu kurumun adındaki bir görevliyi konferansı izlemek üzere yetkili kılmasıyla sonuçlanmıştır.
Konferansın amacı katılımcılar arasındaki sorunların tartışılabileceği açık bir ortam hazırlamaktı. Konferansın herhangi bir yaptırımı bulunmuyordu. İki tarafı doğrudan ilgilendiren sorunların ele alınmasıyla başlayan konferans daha sonra çok taraflı sorunlara eğildi. Suriyeli ve Lübnanlı temsilciler ortak bir strateji izleme kararı verdiler.
İsrail ve komşu devletler (Mısır dışında) arasındaki ilk ikili görüşmeler üç Arap devleti ile İsrail arasında bir anlaşmaya varılması yönünde ilerlerken Filistin ve İsrail arasındaki sorun iki aşamada tartışılmaktaydı. Bunlardan ilki Filistin'in kendi kendini yönetme hakkı, ikincisi ise kalıcı barışın sağlanması konusuydu (Bu plan, Oslo Barışı'nda aynen yinelenmiştir). 3 Kasım 1991'de Madrid'de başlayan görüşmeler 9 Aralık 1991 ile 24 Ocak 1994 tarihleri arasında Washington'da yapılan temaslarla sürmüştür.
Görüşülmeye 28 Ocak 1992 tarihinde başlanan çok taraflı sorunlar su, çevre, silah denetimi, göçmenler ve ekonomik kalkınma başlıklarında toplanmıştır. Kasım 1993'e dek süren görüşmeler Orta Doğu'nun yanı sıra birçok Avrupa başkentinde de yapılmıştır. İsrail, Batı Yakası ve Gazze dışından gelen temsilcilerin varlığını neden göstererek göçmenler ve ekonomi konusundaki toplantılara başlarda katılmak istememiştir. Suriye ve Lübnan ise iki taraflı sorunlar çözümlenmeden çok taraflı sorunlar üzerine konuşmak istemediklerini bildirmişlerdir.
Çok taraflı sorunlarla ilgili görüşmeler birkaç yıllık aksamanın ardından 31 Ocak 2000'de yeniden başlamıştır. Moskova'da yapılan ve İdari Kurul tarafından düzenlenen toplantıları çeşitli toplantıları izlemiştir.
İsrail ile Ürdün arasındaki görüşmeler 1994 tarihli bir anlaşmaya doğru evrilmiş ancak aynı başarı İsrail-Suriye görüşmelerinde elde edilememiştir.
İsrail ile Filistin arasındaki ikili görüşmeler kapalı kapılar ardına taşınmış (İsrail yasalarına aykırı biçimde), 9 ve 10 Eylül 1993 tarihli karşılıklı mektuplar ve bunu izleyen Oslo Barışı iki tarafı da çözüme bir adım daha yaklaştırmıştır. Bu anlaşmanın getirdiği hükümlerin Filistinlilerin Madrid'de geri çevirdiklerine olan benzerliği ilgi çekicidir.
Sonuçları
İsrail, konferansın yararlı bir uzlaşı zeminine doğru ilerlediğini düşünmekte ve aralarında Çin ve Hindistan'ın olduğu kimi ülkelerin sorunla daha yakından ilgilenmelerinden duyduğu hoşnutluğu belirtmektedir. Bu süre içinde İsrail'le diplomatik ilişkide bulunan ülke sayısı ikiye katlanmıştır. Bunda Arap boykotunun kalkması ve Umman, Katar, Tunus, Fas ve Moritanya gibi Arap ülkeleriyle geliştirilen ikili ilişkilerin payı büyüktür.
Gregory Harms ve Todd Ferry, Filistin-İsrail Sorunu: Basit Bir Giriş adlı kitaplarında Madrid Konferansı'nın imgesel öneminin konferans sonuçlarından çok öteye uzandığını savunmaktadırlar. Ayrıca, Madrid Konferansı bu ülkelerin ilk kez "yüz yüze" görüşmelerine de olanak sağlamıştır. Aslında, '1949 Rodos'tan 1991 Madrid'e' barışa yönelik adımlar pek sonuç vermemiştir. 1991 Madrid Barış Konferansı, soruna kalıcı bir çözüm getirememesine karşın Filistin sorununun enine boyuna tartışılmasına yardımcı olmuştur. Konferansın 'yüzleşme biçemini' sonlandırması ve Oslo Barışı'nın sınırlar, güvenlik, tutsaklar vb. konularda kısıtlı anlaşmalardan öteye gidememesi nedenleriyle bugün birçok kişi bu 'yeri yerinden oynatan atılıma' karşı görüş bildirmektedir. Öte yandan, Alman Dışişleri Bakanı Joschka Fischer 2002'deki yaptığı bir konuşmada İsrail'in işgal ettiği topraklardan çekilmesi konusuna ilişkin şunları söylemiştir:
"Amaç, başa dönmek değil Madrid'de sağlanan uzlaşı formülünü uygulamaya koymaktır. Bu, barış için toprak ödünü vermektir."
Madrid Konferansı'na katılan ülke yetkilileri konferansın gelecekteki yol haritasını belirlemeye yardımcı olacağından umutlu görünüyorlardı. Aşağıdaki kapanış konuşmaları bu kanıyı güçlendirmektedir.
İsrail Başbakanı Yitzhak Shamir, 1 Kasım 1991
“Arap önderlerini barış için uzattığımız bu yardım elini sıkmaya çağırıyorum.”
Filistin delegasyonu başkanı, Haydar Abd al-Shafi, 1 Kasım 1991
“Orta Doğu'da barışın sağlanmasını amaçlayan tüm taraflara bize tanıdıkları bu olanak için teşekkürlerimi sunuyorum.”
Amerikan Dışişleri Bakanı James Baker uzun zamandır gerçekleştirmeye çalıştığı bir düşü, Orta Doğu ülkelerinin bir araya gelip sorunlarını tartışabilecekleri bir ortamı, yaşama geçirmiş görünüyordu. Ne var ki, Orta Doğu uzmanı Louise Fawcett, İsrail ile Filistin arasındaki ikili görüşmelerin Clinton'ın görev başına geldiği 1993'ten itibaren sekteye uğradığını ileri sürmektedir. Madrid Konferansı, Orta Doğu'ya kesin barış getirememiş olsa da Orta Doğu ülkeleri arasındaki iletişimi güçlendiren bir etmen olarak görülmektedir.
Arap-İsrail barış diplomasisi ve antlaşmalar
Kaynakça
- Eisenberg, Laura Zittrain (1998). Arap-İsrail Barış Görüşmeleri: Taktikler, Sorunlar, Olasılıklar. Indiana University Press. .
- Shlaim, Avi (2001). Demir Perde: İsrail ve Arap dünyası. W. W. Norton & Company. .
Notlar
- ^ Haberman, Clyde (22 Ekim 1991). "Palestinian Says His Delegation Will Assert P.L.O. Ties at Talks". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 9 Şubat 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Ocak 2024.
- ^ "The Madrid Framework". 1 Şubat 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Ocak 2009.
- ^ . 19 Aralık 2003 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2009.
- ^ "The Multilateral Negotiations". 3 Şubat 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Ocak 2009.
- ^ "The Fruits of Peace". 21 Şubat 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Ocak 2009.
- ^ a b Harms, G, Ferry, T(2005) Filistin-İsrail Sorunu: Basit Bir Giriş Kanada: Pluto Press s. 153
- ^ Gelvin, J, L (2005) İsrail-Filistin Sorunu: Yüz Yıllık Savaş ABD: Cambridge University Press s. 228
- ^ Pappé, I (2004) Çağdaş Filistin Tarihi: Bir Ülke, İki Toplum ABD: Cambridge University Press s. 241
- ^ a b Moratinos, M, A (13 Kasım 2004) The Independent. Londra, İngiltere s. 41
- ^ Roula, K (16 Nisan 2002) Financial Times. Londra, İngiltere: 16 Nisan 2002. s. 08
- ^ Madrid Barış Konferansı Filistin Çalışmaları Dergisi, Cilt 21, Sayı 2 (1992 kış) s. 144
- ^ Madrid Barış Konferansı Filistin Çalışmaları Dergisi, Cilt 21, Sayı 2 (1992 kış) s. 146
- ^ Fawcett, L (2005) Orta Doğu'nun Uluslararası İlişkileri Büyük Britanya: Oxford University Press s. 295
Dış bağlantılar
- ABD-Sovyetler Birliği çağrı mektubu 18 Ekim 1991 13 Nisan 2002 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Madrid Konferansı 19 Aralık 2003 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Madrid Örüntüsü 1 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Madrid Örüntüsü Diyagramı 16 Mayıs 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Madrid Konferansı'nda yapılan tüm konuşmalar 22 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Çok taraflı görüşmeler 3 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Barışın Meyveleri 21 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ispanya hukumetinin ev sahipligini ustlendigi ABD ve SSCB tarafindan desteklenen Madrid Konferansi 30 Ekim 1991 tarihinde baslamis ve uc gun surmustur Konferansin amaci Israil ile Filistin ve Suriye Lubnan ve Urdun un de icinde bulundugu Arap ulkeleriyle bir baslatabilmekti Korfez Savasi nin hemen ardindan bir araya gelen ABD Baskani George H W Bush ve Disisleri Bakani James Baker Sovyetler Birligi ni de yanlarina alarak Israil Suriye Lubnan Urdun ve Filistin i Madrid Konferansi na cagirmislardir KonferansBaskan Bush Madrid deki Kraliyet Sarayi nda Orta Dogu Baris Konferansi nda konusma yaparken 1991 Israil in itirazlari nedeniyle Filistin tarafi konferansa Urdunlulerden olusan ortak bir delegasyonla katilmaktaydi Ne var ki delegasyonun Tunus taki PLO yoneticileriyle sik sik gorusmesi bu kurumun adindaki bir gorevliyi konferansi izlemek uzere yetkili kilmasiyla sonuclanmistir Konferansin amaci katilimcilar arasindaki sorunlarin tartisilabilecegi acik bir ortam hazirlamakti Konferansin herhangi bir yaptirimi bulunmuyordu Iki tarafi dogrudan ilgilendiren sorunlarin ele alinmasiyla baslayan konferans daha sonra cok tarafli sorunlara egildi Suriyeli ve Lubnanli temsilciler ortak bir strateji izleme karari verdiler Israil ve komsu devletler Misir disinda arasindaki ilk ikili gorusmeler uc Arap devleti ile Israil arasinda bir anlasmaya varilmasi yonunde ilerlerken Filistin ve Israil arasindaki sorun iki asamada tartisilmaktaydi Bunlardan ilki Filistin in kendi kendini yonetme hakki ikincisi ise kalici barisin saglanmasi konusuydu Bu plan Oslo Barisi nda aynen yinelenmistir 3 Kasim 1991 de Madrid de baslayan gorusmeler 9 Aralik 1991 ile 24 Ocak 1994 tarihleri arasinda Washington da yapilan temaslarla surmustur Gorusulmeye 28 Ocak 1992 tarihinde baslanan cok tarafli sorunlar su cevre silah denetimi gocmenler ve ekonomik kalkinma basliklarinda toplanmistir Kasim 1993 e dek suren gorusmeler Orta Dogu nun yani sira bircok Avrupa baskentinde de yapilmistir Israil Bati Yakasi ve Gazze disindan gelen temsilcilerin varligini neden gostererek gocmenler ve ekonomi konusundaki toplantilara baslarda katilmak istememistir Suriye ve Lubnan ise iki tarafli sorunlar cozumlenmeden cok tarafli sorunlar uzerine konusmak istemediklerini bildirmislerdir Cok tarafli sorunlarla ilgili gorusmeler birkac yillik aksamanin ardindan 31 Ocak 2000 de yeniden baslamistir Moskova da yapilan ve Idari Kurul tarafindan duzenlenen toplantilari cesitli toplantilari izlemistir Israil ile Urdun arasindaki gorusmeler 1994 tarihli bir anlasmaya dogru evrilmis ancak ayni basari Israil Suriye gorusmelerinde elde edilememistir Israil ile Filistin arasindaki ikili gorusmeler kapali kapilar ardina tasinmis Israil yasalarina aykiri bicimde 9 ve 10 Eylul 1993 tarihli karsilikli mektuplar ve bunu izleyen Oslo Barisi iki tarafi da cozume bir adim daha yaklastirmistir Bu anlasmanin getirdigi hukumlerin Filistinlilerin Madrid de geri cevirdiklerine olan benzerligi ilgi cekicidir SonuclariIsrail konferansin yararli bir uzlasi zeminine dogru ilerledigini dusunmekte ve aralarinda Cin ve Hindistan in oldugu kimi ulkelerin sorunla daha yakindan ilgilenmelerinden duydugu hosnutlugu belirtmektedir Bu sure icinde Israil le diplomatik iliskide bulunan ulke sayisi ikiye katlanmistir Bunda Arap boykotunun kalkmasi ve Umman Katar Tunus Fas ve Moritanya gibi Arap ulkeleriyle gelistirilen ikili iliskilerin payi buyuktur Gregory Harms ve Todd Ferry Filistin Israil Sorunu Basit Bir Giris adli kitaplarinda Madrid Konferansi nin imgesel oneminin konferans sonuclarindan cok oteye uzandigini savunmaktadirlar Ayrica Madrid Konferansi bu ulkelerin ilk kez yuz yuze gorusmelerine de olanak saglamistir Aslinda 1949 Rodos tan 1991 Madrid e barisa yonelik adimlar pek sonuc vermemistir 1991 Madrid Baris Konferansi soruna kalici bir cozum getirememesine karsin Filistin sorununun enine boyuna tartisilmasina yardimci olmustur Konferansin yuzlesme bicemini sonlandirmasi ve Oslo Barisi nin sinirlar guvenlik tutsaklar vb konularda kisitli anlasmalardan oteye gidememesi nedenleriyle bugun bircok kisi bu yeri yerinden oynatan atilima karsi gorus bildirmektedir Ote yandan Alman Disisleri Bakani Joschka Fischer 2002 deki yaptigi bir konusmada Israil in isgal ettigi topraklardan cekilmesi konusuna iliskin sunlari soylemistir Amac basa donmek degil Madrid de saglanan uzlasi formulunu uygulamaya koymaktir Bu baris icin toprak odunu vermektir Madrid Konferansi na katilan ulke yetkilileri konferansin gelecekteki yol haritasini belirlemeye yardimci olacagindan umutlu gorunuyorlardi Asagidaki kapanis konusmalari bu kaniyi guclendirmektedir Israil Basbakani Yitzhak Shamir 1 Kasim 1991 Arap onderlerini baris icin uzattigimiz bu yardim elini sikmaya cagiriyorum Filistin delegasyonu baskani Haydar Abd al Shafi 1 Kasim 1991 Orta Dogu da barisin saglanmasini amaclayan tum taraflara bize tanidiklari bu olanak icin tesekkurlerimi sunuyorum Amerikan Disisleri Bakani James Baker uzun zamandir gerceklestirmeye calistigi bir dusu Orta Dogu ulkelerinin bir araya gelip sorunlarini tartisabilecekleri bir ortami yasama gecirmis gorunuyordu Ne var ki Orta Dogu uzmani Louise Fawcett Israil ile Filistin arasindaki ikili gorusmelerin Clinton in gorev basina geldigi 1993 ten itibaren sekteye ugradigini ileri surmektedir Madrid Konferansi Orta Dogu ya kesin baris getirememis olsa da Orta Dogu ulkeleri arasindaki iletisimi guclendiren bir etmen olarak gorulmektedir Arap Israil baris diplomasisi ve antlasmalarParis Baris Konferansi Faysal Weizmann Anlasmasi Camp David Sozlesmesi Israil Misir Baris Antlasmasi 1991 Madrid Konferansi Oslo Barisi Israil Urdun Baris Antlasmasi 2000 Camp David ZirvesiKaynakcaEisenberg Laura Zittrain 1998 Arap Israil Baris Gorusmeleri Taktikler Sorunlar Olasiliklar Indiana University Press ISBN 0 253 21159 X Shlaim Avi 2001 Demir Perde Israil ve Arap dunyasi W W Norton amp Company ISBN 0 393 32112 6 Notlar Haberman Clyde 22 Ekim 1991 Palestinian Says His Delegation Will Assert P L O Ties at Talks The New York Times Ingilizce ISSN 0362 4331 9 Subat 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Ocak 2024 The Madrid Framework 1 Subat 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Ocak 2009 19 Aralik 2003 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Ocak 2009 The Multilateral Negotiations 3 Subat 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Ocak 2009 The Fruits of Peace 21 Subat 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Ocak 2009 a b Harms G Ferry T 2005 Filistin Israil Sorunu Basit Bir Giris Kanada Pluto Press s 153 Gelvin J L 2005 Israil Filistin Sorunu Yuz Yillik Savas ABD Cambridge University Press s 228 ISBN 978 0 521 85289 0 Pappe I 2004 Cagdas Filistin Tarihi Bir Ulke Iki Toplum ABD Cambridge University Press s 241 ISBN 0 521 55406 3 a b Moratinos M A 13 Kasim 2004 The Independent Londra Ingiltere s 41 Roula K 16 Nisan 2002 Financial Times Londra Ingiltere 16 Nisan 2002 s 08 Madrid Baris Konferansi Filistin Calismalari Dergisi Cilt 21 Sayi 2 1992 kis s 144 Madrid Baris Konferansi Filistin Calismalari Dergisi Cilt 21 Sayi 2 1992 kis s 146 Fawcett L 2005 Orta Dogu nun Uluslararasi Iliskileri Buyuk Britanya Oxford University Press s 295Dis baglantilarABD Sovyetler Birligi cagri mektubu 18 Ekim 1991 13 Nisan 2002 tarihinde Wayback Machine sitesinde Madrid Konferansi 19 Aralik 2003 tarihinde Wayback Machine sitesinde Madrid Oruntusu 1 Subat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Madrid Oruntusu Diyagrami 16 Mayis 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Madrid Konferansi nda yapilan tum konusmalar 22 Subat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Cok tarafli gorusmeler 3 Subat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Barisin Meyveleri 21 Subat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde