Iustinus, (Yunanca: Ἰουστῖνος ὁ Μάρτυρ Iustínos ho Mártyr, 100 Shechem, günümüzdeki Nablus - 164, Roma, Roma İmparatorluğu) Patristik felsefenin ilk döneminin adı anılmaya değer apolojistlerinden biridir. Yortusu 1 Hazirandadır.
Iustinus | |
---|---|
İman Şehidi - Kilise Babası | |
Doğum | 100 Flavia Neapolis, Judea, Roma İmparatorluğu |
Ölüm | 165 (65 yaşında) Roma, Roma İmparatorluğu |
Kutsayanlar | Katolik Kilisesi, Doğu Ortodoks Kilisesi, Lüterciler, Anglikan Komünyonu |
Türbe | Azize Anna ve Aziz Yoakim Cizvit kilisesi - Valletta - Malta |
Yortu | 1 Haziran (Batı Kilisesi) ve (Doğu Kilisesi) |
Pavlus ve Origenes arasında Hristiyan inancının önde gelen yorumcu ve destekleyicilerinden birisi olmuştur. İskenderiyeli Klement, Romalı Hipolit, Tertullianus ve Lyon'lu İreneus’u etkilemiştir.
Hayatı
Samiriye’deki Nabus şehrindendir. Romalı bir aileden gelmektedir ve gençliği hakkında bir bilgimiz yoktur. Felsefe okumuş, Hristiyanlığı yetişkinliğinde kabul etmiştir.Efes’te misyonerlik yaptıktan sonra Roma’da katekümenler ile ilgilendiği ve içinde Sinik Crescens’in de olduğu çeşitli filozoflar ve Yahudi hahamları ile hararetli tartışmalara girdiği bilinmektedir. Dinden dönmeyi reddettiği için 164 yılında idam edilmiştir.
Düşünceleri
Iustinus felsefesi
Onun esas önemi, felsefe karşısında takındığı açık ve olumlu tavırdan ve dolayısıyla dinin felsefeye olan ihtiyacını fark etmesinden kaynaklanmaktadır. Felsefenin mahiyeti, değeri ve öneminin, çok sayıda felsefe okulunun varlığından da çıkartılacağı üzere, insanların pek çoğu tarafından fark edilemediğini savunan Iustinus’a göre; felsefe Tanrı’nın insana sunduğu, onu Tanrı yoluna sokan, en değerli armağandır.
O, felsefeyi önce Stoalılardan öğrenmeye çalışmış, Stoalıların Tanrı anlayışını beğenmeyince, önce bir Peripatetiğin, sonra da bir Pitagorasçının öğrencisi olmuştur. En nihayetinde, Platoncu felsefeye yönelen Iustinus, maddi olmayan gerçeklikler olarak İdealar öğretisinden çok etkilenmiş, bu çerçeve içinde Tanrı’ya, iyi ideasına ilişkin açık bir görüye ulaşmayı beklerken Yunan felsefesinin yetersizliği nedeniyle Hristiyanlığa dönmüştür. Iustinus, bu dönüşün ardından, Tanrı’ya ilişkin sağlam, kesin ve emin bilgiye doğru felsefeye, ancak vahyin kabul edilmesi suretiyle ulaşılabileceğini öne sürmeye başlamış olmakla birlikte, maddi olmayan dünya ve özün ötesindeki varlık öğretisi nedeniyle, Platon’u övmeye devam etmiştir.
O, ayrıca Platon’un fail nedeni olan Demiurgos'u aynı adla kullanmış, ölümden sonraki ödül ve ceza söz konusu olduğunda, Hristiyanlıkla Platon’un öğretisi arasındaki benzerliklere işaret etmiştir. Bununla yetinmeyip, Sokrates’le İsa’nın durumu arasında bir koşutluk kuran Iustinus'a göre, nasıl ki insanları doğru yola getirmeye çalışan Sokrates’e dinsizlik suçlaması yöneltildiyse, İsa da ateizm suçlamasına muhatap olmuştur. Onun gözünde başta Sokrates olmak üzere, Platon ve diğer filozoflar Hristiyan vahyinin yetkin bir tarzda ortaya koyduğu hakikatin tohumlarına sahip olmuşlardır.
Iustinus, Aristeides’in öncülüğünü yaptığı teolojinin kapsamına irade özgürlüğü problemini dahil etmiştir. O, insan eylemlerinin, özellikle determinist Stoalıların düşündüğü gibi, belirlenmiş olmadığını, insanların özgür seçimlerine bağlı olarak, doğru ya da yanlış davranışlarda bulunduklarını öne sürmüştür. İlk günahtan pek söz etmeyen Iustinus'a göre, insan, iradesi özgür olduğu ve Stoalıların iddia etmiş oldukları gibi, değişmez bir yazgıya tâbi olmadığı için, eylemlerinden tamamen sorumludur. Felsefeyle teoloji ya da ilâhiyat arasında bir ayırım yapmayan Iustinus'a göre, tek bir hakikî bilgelik, ifadesini İsa’da bulan ve İsa aracılığıyla vahyedilen tek bir felsefe vardır. Bu felsefede, Hristiyanlıktan başkası değildir; Yunan felsefesinin en iyi ögeleri, özellikle de Platon’un felsefesi, Hristiyanlık için bir hazırlık olmaktan öteye geçemez.
Iustinus teolojisi
Iustinus’un teolojisi Doketizm, Gnostisizm ve Markionizmin reddi üzerine dayalıdır. Kayıp bir incelemesinde Iustinus, Doketizm ve Gnostizmin İncil’in tarihselliğini reddedip (Aksi halde İncil sadece mistik bir kitap olmakta ve tarihsel hiçbir gerçeklik barındırmayacaktır.) bedenin yeniden dirilmesine inanmamalarını (sadece ruh yeniden dirilmektedir) dolayısıyla sadece manevileştirmelerini çürütmüştür.
Iustinus’un Tanrı Algısı
Iustinus’a göre Tanrı’nın başlangıcı yoktur. Bu gerçekten yola çıkara Tanrı’nın bir adı olmadığı sonucuna ulaşılmalıdır. Baba, Yaratıcı, Efendi isimleri değil Tanrı’nın işlevleri ve eylemlerinden ulaşılmışmış unvanlarıdır.
Iustinus Tanrı’nın her yerde olması fikrini reddeder. Tanrı göklerin üstünde bir yerdedir. Olduğu yeri terk edemez ve dolayısıyla dünyada kendini gösteremez. (Tryphon ile Diyalog 127)
Tanrı ve insan arasındaki köprü Logos ile sağlanır. Tanrı kendisini sadece Logos aracılığıyla gösterir ve iletişim kurar. Mesih Logos’tur ve işlevi dünyayı yaratmak ve yönetmektir. Ve eğer Logos sadece Mesih’te bütün olarak var ise, Iustinus’a göre eskinin büyük pagan filozoflarının ruhlarında ve Eski Anlaşma'nın peygamberlerinde Logos’un tohumları vardır.
Eserleri
Eusebios birçok eserinden bahsetse de sadece üç eseri günümüze ulaşmıştır.
- İlk Apoloji, İmparatora Hristiyanlar için özgürlük ve adalet sağlanması için yazılmış bir çağrıdır. Hristiyanlar sadece Hristiyan oldukları için öldürülmemelidirler. Mantıksız bir nefretten ziyade sadece cezai bir kanıt olduğunda mahkeme önüne çıkmalıdırlar. Dönemin Hristiyanlar Roma tanrılarına inanmadıkları için ateist olmakla, ahlaksızlıkla ve İmparatora tanrı gibi tapınmadıkları için itaatsizlikle suçlanmaktaydılar.
- İkinci Apoloji, Roma senatosunu yazılmış ve Iustinus’un yakın zamanda kafaları kesilmiş Hristiyanlarla ilgili adaletsizliğe kızgınlığı ile ilgilidir. Bu eser Mesih’in acılarının anlamı üzerinde de bir tefekkür içermektedir. Iustinus, Hristiyanlarını gördükleri zulümde, Hristiyanlar için dinlerinin paganlarınkinden üstün olduğunu göstermek için etkili bir fırsat olduğunu düşünmektedir. Bu kitap Roma senatosunu kızdırmış, tutuklanmasına, işkence görmesine ve kafasının kesilmesine sebep olmuştur.
- Yahudi Trypho ile Diyalog, Eski Anlaşma üzerine ayrıntılı bir tefsirdir ve Kilise'nin gerçek İsrail (Tanrı’nın gerçek halkı) olduğunu ve Hristiyanlığın tüm insanlık için yeni ve ebedi yasa olduğunu göstermektedir.
Kaynakça
- ^ Hristiyan İlahiyatının Hikayesi – Gelenek ve Reformun Yirmi Yüzyılı. Roger E. Olson. Haberci Basın Yayın Dağıtım Turizm San. Ve Tic. Ltd. Şti. 2020. s. 59 .
- ^ Encyclopedia of Early Christianity – Second Edition. Theodore Stylianopoulos (İngilizce). Garland Publishing. 1998. ss. 647 .
- ^ The New Catholic Encyclopedia – Second Edition. H. Chadwick (İngilizce). Thomson and Gale. 2003. s. 93 Cilt 8 .
- ^ Hıristiyanlık Tarihi. Yeni Yaşam Yayınları. 2004. s. 94. ISBN .
- ^ Ahmet Cevizci, Ortaçağ Felsefesi Tarihi, 2000, s. 36.
- ^ Patrology - 1. Volume. Johannes Quasten (İngilizce). Christian Classics INC. 1986. ss. 196-219 .
- ^ Philippe Bobichon,"Fonctions et valeurs des noms dans les écrits de Justin Martyr", Apocrypha : Revue internationale des littératures apocryphes 11 (2000), pp. 93-121(p. 110).
- ^ Balthasar, Hans Urs von (1986). Les Personnes du drame. 1, L'Homme en Dieu (Fransızca). 2. Yves Claude Gélébart, Camille Dumont, Impr. de "L'Indépendant). Paris: Lethielleux. s. 115. ISBN . OCLC 416636122.
- ^ Tryphon ile Diyalog : Philippe Bobichon, Dialogue avec Tryphon, édition critique. Introduction, Texte grec, Traduction, Editions universitaires de Fribourg, 2003 vol. I 2 Nisan 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . vol. II 11 Nisan 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Iustinus Yunanca Ἰoystῖnos ὁ Martyr Iustinos ho Martyr 100 Shechem gunumuzdeki Nablus 164 Roma Roma Imparatorlugu Patristik felsefenin ilk doneminin adi anilmaya deger apolojistlerinden biridir Yortusu 1 Hazirandadir IustinusIman Sehidi Kilise BabasiDogum100 Flavia Neapolis Judea Roma ImparatorluguOlum165 65 yasinda Roma Roma ImparatorluguKutsayanlarKatolik Kilisesi Dogu Ortodoks Kilisesi Luterciler Anglikan KomunyonuTurbeAzize Anna ve Aziz Yoakim Cizvit kilisesi Valletta MaltaYortu1 Haziran Bati Kilisesi ve Dogu Kilisesi Pavlus ve Origenes arasinda Hristiyan inancinin onde gelen yorumcu ve destekleyicilerinden birisi olmustur Iskenderiyeli Klement Romali Hipolit Tertullianus ve Lyon lu Ireneus u etkilemistir HayatiSamiriye deki Nabus sehrindendir Romali bir aileden gelmektedir ve gencligi hakkinda bir bilgimiz yoktur Felsefe okumus Hristiyanligi yetiskinliginde kabul etmistir Efes te misyonerlik yaptiktan sonra Roma da katekumenler ile ilgilendigi ve icinde Sinik Crescens in de oldugu cesitli filozoflar ve Yahudi hahamlari ile hararetli tartismalara girdigi bilinmektedir Dinden donmeyi reddettigi icin 164 yilinda idam edilmistir DusunceleriIustinus felsefesi Onun esas onemi felsefe kar sisinda takindigi acik ve olumlu tavirdan ve dolayisiyla dinin felsefeye olan ihtiyacini fark etmesinden kaynaklanmaktadir Felsefenin mahiyeti degeri ve oneminin cok sayida felsefe okulunun varligindan da cikartilacagi uzere insanlarin pek cogu tarafindan fark edilemedigini savunan Iustinus a gore felsefe Tanri nin insana sundugu onu Tanri yoluna sokan en degerli armagandir Iustinus Felsefesi 1636 O felsefeyi once Stoalilardan ogrenmeye calismis Stoalilarin Tanri anlayisini begenmeyince once bir Peripatetigin sonra da bir Pitagorascinin ogrencisi olmustur En nihayetinde Platoncu felsefeye yonelen Iustinus maddi olmayan gerceklikler olarak Idealar ogretisinden cok etkilenmis bu cerceve icinde Tanri ya iyi ideasina iliskin acik bir goruye ulasmayi beklerken Yunan felsefesinin yetersizligi nedeniyle Hristiyanliga donmustur Iustinus bu donusun ardindan Tanri ya iliskin saglam kesin ve emin bilgiye dogru felsefeye ancak vahyin kabul edilmesi suretiyle ulasilabilecegini one surmeye baslamis olmakla birlikte maddi olmayan dunya ve ozun otesindeki varlik ogretisi nedeniyle Platon u ovmeye devam etmistir O ayrica Platon un fail nedeni olan Demiurgos u ayni adla kullanmis olumden sonraki odul ve ceza soz konusu oldugunda Hristiyanlikla Platon un ogretisi arasindaki benzerliklere isaret etmistir Bununla yetinmeyip Sokrates le Isa nin durumu arasinda bir kosutluk kuran Iustinus a gore nasil ki insanlari dogru yola getirmeye calisan Sokrates e dinsizlik suclamasi yoneltildiyse Isa da ateizm suclamasina muhatap olmustur Onun gozunde basta Sokrates olmak uzere Platon ve diger filozoflar Hristiyan vahyinin yetkin bir tarzda ortaya koydugu hakikatin tohumlarina sahip olmuslardir Iustinus Aristeides in onculugunu yaptigi teolojinin kapsamina irade ozgurlugu problemini dahil etmistir O insan eylemlerinin ozellikle determinist Stoalilarin dusundugu gibi belirlenmis olmadigini insanlarin ozgur secimlerine bagli olarak dogru ya da yanlis davranislarda bulunduklarini one surmustur Ilk gunahtan pek soz etmeyen Iustinus a gore insan iradesi ozgur oldugu ve Stoalilarin iddia etmis olduklari gibi degismez bir yazgiya tabi olmadigi icin eylemlerinden tamamen sorumludur Felsefeyle teoloji ya da ilahiyat arasinda bir ayirim yapmayan Iustinus a gore tek bir hakiki bilgelik ifadesini Isa da bulan ve Isa araciligiyla vahyedilen tek bir felsefe vardir Bu felsefede Hristiyanliktan baskasi degildir Yunan felsefesinin en iyi ogeleri ozellikle de Platon un felsefesi Hristiyanlik icin bir hazirlik olmaktan oteye gecemez Iustinus teolojisi Iustinus un teolojisi Doketizm Gnostisizm ve Markionizmin reddi uzerine dayalidir Kayip bir incelemesinde Iustinus Doketizm ve Gnostizmin Incil in tarihselligini reddedip Aksi halde Incil sadece mistik bir kitap olmakta ve tarihsel hicbir gerceklik barindirmayacaktir bedenin yeniden dirilmesine inanmamalarini sadece ruh yeniden dirilmektedir dolayisiyla sadece manevilestirmelerini curutmustur Iustinus un Tanri Algisi Iustinus a gore Tanri nin baslangici yoktur Bu gercekten yola cikara Tanri nin bir adi olmadigi sonucuna ulasilmalidir Baba Yaratici Efendi isimleri degil Tanri nin islevleri ve eylemlerinden ulasilmismis unvanlaridir Iustinus Tanri nin her yerde olmasi fikrini reddeder Tanri goklerin ustunde bir yerdedir Oldugu yeri terk edemez ve dolayisiyla dunyada kendini gosteremez Tryphon ile Diyalog 127 Tanri ve insan arasindaki kopru Logos ile saglanir Tanri kendisini sadece Logos araciligiyla gosterir ve iletisim kurar Mesih Logos tur ve islevi dunyayi yaratmak ve yonetmektir Ve eger Logos sadece Mesih te butun olarak var ise Iustinus a gore eskinin buyuk pagan filozoflarinin ruhlarinda ve Eski Anlasma nin peygamberlerinde Logos un tohumlari vardir EserleriEusebios bircok eserinden bahsetse de sadece uc eseri gunumuze ulasmistir Ilk Apoloji Imparatora Hristiyanlar icin ozgurluk ve adalet saglanmasi icin yazilmis bir cagridir Hristiyanlar sadece Hristiyan olduklari icin oldurulmemelidirler Mantiksiz bir nefretten ziyade sadece cezai bir kanit oldugunda mahkeme onune cikmalidirlar Donemin Hristiyanlar Roma tanrilarina inanmadiklari icin ateist olmakla ahlaksizlikla ve Imparatora tanri gibi tapinmadiklari icin itaatsizlikle suclanmaktaydilar Iustinus un sehitligi Mozaik 2011 Ikinci Apoloji Roma senatosunu yazilmis ve Iustinus un yakin zamanda kafalari kesilmis Hristiyanlarla ilgili adaletsizlige kizginligi ile ilgilidir Bu eser Mesih in acilarinin anlami uzerinde de bir tefekkur icermektedir Iustinus Hristiyanlarini gordukleri zulumde Hristiyanlar icin dinlerinin paganlarinkinden ustun oldugunu gostermek icin etkili bir firsat oldugunu dusunmektedir Bu kitap Roma senatosunu kizdirmis tutuklanmasina iskence gormesine ve kafasinin kesilmesine sebep olmustur Yahudi Trypho ile Diyalog Eski Anlasma uzerine ayrintili bir tefsirdir ve Kilise nin gercek Israil Tanri nin gercek halki oldugunu ve Hristiyanligin tum insanlik icin yeni ve ebedi yasa oldugunu gostermektedir Kaynakca Hristiyan Ilahiyatinin Hikayesi Gelenek ve Reformun Yirmi Yuzyili Roger E Olson Haberci Basin Yayin Dagitim Turizm San Ve Tic Ltd Sti 2020 s 59 ISBN 978 605 4707 62 1 Encyclopedia of Early Christianity Second Edition Theodore Stylianopoulos Ingilizce Garland Publishing 1998 ss 647 ISBN 0 8153 3319 6 The New Catholic Encyclopedia Second Edition H Chadwick Ingilizce Thomson and Gale 2003 s 93 Cilt 8 ISBN 0 7876 4012 3 Hiristiyanlik Tarihi Yeni Yasam Yayinlari 2004 s 94 ISBN 975 8318 86 1 Ahmet Cevizci Ortacag Felsefesi Tarihi 2000 s 36 Patrology 1 Volume Johannes Quasten Ingilizce Christian Classics INC 1986 ss 196 219 ISBN 087061 084 8 Philippe Bobichon Fonctions et valeurs des noms dans les ecrits de Justin Martyr Apocrypha Revue internationale des litteratures apocryphes 11 2000 pp 93 121 p 110 Balthasar Hans Urs von 1986 Les Personnes du drame 1 L Homme en Dieu Fransizca 2 Yves Claude Gelebart Camille Dumont Impr de L Independant Paris Lethielleux s 115 ISBN 2 283 61149 0 OCLC 416636122 Tryphon ile Diyalog Philippe Bobichon Dialogue avec Tryphon edition critique Introduction Texte grec Traduction Editions universitaires de Fribourg 2003 vol I 2 Nisan 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde vol II 11 Nisan 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde