Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Mehmet Sabri Toprak, (1877, Bosna, Osmanlı İmparatorluğu - 19 Şubat 1938, İstanbul) Türk Bürokrat, eski Tarım Bakanı ve Fenerbahçe Spor Kulübü'nün 10. başkanıdır.
| Mehmet Sabri Toprak | |
|---|---|
| Türkiye Tarım Bakanı | |
| Görev süresi 3 Mart 1925 - 30 Ekim 1927 | |
| Başbakan | İsmet İnönü |
| Yerine geldiği | Hasan Fehmi Ataç |
| Yerine gelen | Mustafa Rahmi Köken |
| Türkiye Büyük Millet Meclisi 2., 3., 4. ve 5. Dönem Milletvekili | |
| Görev süresi 11 Ağustos 1923 - 27 Aralık 1938 | |
| Seçim bölgesi | 1923 – Manisa 1927 – Manisa 1931 – Manisa 1935 – Manisa |
| Meclis-i Mebûsan 5. Dönem Mebusu | |
| Görev süresi 14 Mayıs 1914 - 21 Aralık 1918 | |
| Seçim bölgesi | 1914 – Denizli |
| 10. Fenerbahçe SK Başkanı | |
| Görev süresi 1915-1917 | |
| Yerine geldiği | Mehmet Hulusi Bey |
| Yerine gelen | Dr. Nâzım Bey |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 1877 Bosna, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 19 Şubat 1938 (61 yaşında) İstanbul, Türkiye |
| Partisi | İttihat ve Terakki Cumhuriyet Halk Partisi |
| Bitirdiği okul | İstanbul Hukuk Fakültesi Darüşşafaka Lisesi |
| Mesleği | Hukukçu, Bürokrat ve Siyasetçi |
Hayatı
Tüfekçizade Mehmet Bey'in oğlu olarak Bosna eyaletinde dünyaya gelen Sabri Bey, Darüşşafaka'yı 1898 yılında birincilikle bitirmesinin ardından Darülfünun'da (İstanbul Hukuk Fakültesi) Hukuk eğitimi alarak, mezun olmuştur.Darüşşafaka'da eğitim aldığı yıllardaki üstün başarısı sebebiyle Alman firması Siemens'in, Berlin'deki merkezine stajyer olarak Osmanlı Maarif Nazırlığı tarafından telgraf eğitimine gönderilmiştir.
Buradaki eğitiminden sonra yurda dönüp sırasıyla; Posta ve Telgraf Nezareti Tercüman Kalemi Memurluğu, Posta ve Telgraf Nezareti Ecnebi Muhasebatı Kalemi Baskatipliği, Mühendis Kalemi Fen Memurluğu, Telgraf Mektebi Müdürlüğü, Posta ve Telgraf Umum Müdürlüğü gibi çeşitli devlet kademelerinde görev aldıktan sonra İttihat ve Terakki Cemiyeti'ne üye olup, 1909 yılında da bu partinin umumi katipliği (genel sekreter) görevine getirilir.
II. Meşrutiyet ilan olunduktan sonra ilkin; 18 Nisan 1912’de Osmanlı Meclis-i Mebûsan II. Dönem Saruhan Mebusluğu’na seçilmiş, III. Dönemde de tekrar Saruhan Mebusluğu'na seçilmiş ve 1918 yılına kadar bu görevini sürdürmüştür. Cumhuriyetin kurulmasının ardından; TBMM II. Dönem Saruhan milletvekilliği, III. Dönem Cebelibereket ve Manisa milletvekilliği görevini üstlenmiştir. TBMM IV. ve V. Dönem Manisa Milletvekilliği, II. Dönem Posta ve Telgraf Encümeni Reisliği, III. Dönem Divan-ı Muhasebat Encümeni Reisliği, TBMM 1. Reis Vekilliği, 4. Hükûmet Ziraat Vekilliği (Tarım Bakanı) yapmıştır.
Osmanlı'nın son dönemlerinde İstanbul'un, İtilaf Devletleri tarafından işgal edilmesinin ardından işgalcilerin askeri kuvvetleri, dönemin Osmanlı asker, aydın ve bürokrat isimlerini Malta Adası'na sürgüne göndermiştir. Bu sürgüne gönderilen kişiler arasında Mehmet Sabri Bey de bulunmaktadır. İngiliz Amiral Calthorpe’un "ikinci sınıf sürgünler" olarak adlandırdığı esirler arasında bulunan Mehmet Sabri Bey, 28 Mayıs 1919 günü İstanbul Bekirağa Bölüğü ceza evinden alınıp 2 Haziran 1919 günü Malta’ya bırakılan 41 kişi ile birlikte Malta’da 14 ay boyunca esir tutulmuştur. 1926-1933 yılları arasında İngiltere’nin Türkiye büyükelçiliği görevini yürüten George Clerk, temsilcilik faaliyetinin yanı sıra 1927 yılında tutmuş olduğu özel bir raporda o dönem Türkiye’nin önde gelen devlet adamlarını "Notes on the Leading Personalities in Turkey" (Türkiye’de Önde Gelen Şahsiyetler Hakkında Notlar) başlığı altında bir anlamda fişlemiştir. Elçinin tutmuş olduğu bu rapor, daha çok asker ve siyasetçiler ile ilgili olup; belirli alanlarda dış politikaya katkı sağlaması için İngiltere Dışişleri Bakanı Austen Chamberlian’a gönderilmiştir. Raporda kendisi hakkında şu ifadeler geçmektedir;
George Clerk
National Archives, Foreign Office, 371/12321, 13.
Fenerbahçe Başkanlığı
Mehmet Sabri Bey, kuruluş dönemlerinde Fenerbahçe'nin üyesi olmuştur. İttihat ve Terakki Fırkası'nda başkatip olarak göreve başlamasının üzerine Kadıköy'ün Moda semtine yerleşmiş, Fenerbahçe'nin sportif faaliyetleri kendisini etkilemiş ve futbola da bu sayede ilgi duymuştur. Ardından, ikamet ettiği semtin kulübü olan Fenerbahçe'ye sempati beslemiş ve üye olmuştur.
1914 yılı sonlarında Hamit Hüsnü Kayacan’ın görevi bırakması üzerine Fenerbahçe başkanlığını devralan Mehmet Sabri Bey, düşman ganimeti olan "Belkıs Kotrası" ve birkaç futa ile bir araba dolusu spor malzemesini Fenerbahçe’ye tahsis etmiştir. Mehmet Sabri Bey, Fenerbahçe'ye I. Dünya Savaşı yıllarında büyük hizmetler sağlamıştır. Özellikle İttihat ve Terakki Fırkası’nın kapanmasının ardından partinin bütün kütüphanesini Fenerbahçe’ye tahsis etmiştir. O dönem Fenerbahçe yönetim kurulunda görev almış Elkatipzade Mustafa Bey; Mehmet Sabri Bey’in son derece dürüst bir şahsiyet olduğunu ve Fenerbahçe için çok hizmetler verdiğini ifade etmiştir.
Mehmet Sabri Bey ve Mustafa Kemal Paşa uzun yıllardan süregelen çok yakın 2 arkadaştırlar. Bu sebepten dolayı Mustafa Kemal Paşa, İstanbul’a gelişlerinde Mehmet Sabri Bey’in Moda’daki evinde kalmaktadır. 1918 yılının Mayıs ayında, Yıldırım Ordular Grubu Komutanı olarak Filistin Cephesi’ne giderken birkaç günlüğüne İstanbul’a uğrayan Kolağası Mustafa Kemal, 3 Mayıs 1918 tarihinde Fenerbahçe Spor Kulübü'nün Kuşdili Çayırı’nın yanındaki Kuşdili Lokali’ni ziyaret etmiştir. Mehmet Sabri Bey, arkadaşı Mustafa Kemal ile kulüp lokalini ziyarete geleceklerini önceden bildirdiği için, Fenerbahçeliler onları kulüp binasında hazır bir şekilde beklemişlerdir. Önce yorgunluk kahvesi içilmiş, ardından da Hamit Hüsnü ve Elkatipzade Mustafa Beyler ile birlikte lokalin ikinci katında kupaların olduğu bölüm gezilmiştir.
Mustafa Kemal, Fenerbahçe kulüp lokalinde yaklaşık olarak üç saat kadar kalmış ve buradan Fenerbahçe’nin yarış teknesiyle (kayık) deniz yoluyla ayrılmıştır. Mehmet Sabri Bey’in Fenerbahçe ile ilgisi Mütareke dönemi ve Millî Mücadele döneminde olduğu gibi; Cumhuriyetin ilk yıllarında da devam etmiştir. Nitekim, Fenerbahçe’nin 1922-1923 yılı şampiyonluğunda Mehmet Sabri Bey, Hamit Hüsnü Kayacan, Mustafa Elkatipzade, Nasuhi Baydar gibi yöneticiler başta olmak üzere futbolcu kadrosuyla beraber toplu fotoğrafta yer almıştır. Mehmet Sabri Bey, 1915-1916 ve 1923-1924 yıllarında da kulübün aralıklarla başkanlığını yapmıştır. Beş yıl süren işgal döneminde Fenerbahçe, diğer Türk kulüpleri gibi işgalci kuvvetlerin oluşturduğu futbol takımlarıyla elli maç yapmış; bunlardan 41’ini kazanmış, dört beraberlik ve beş yenilgi almıştır. Kulübün bu başarısı; işgal altında olan İstanbul halkına, hatta Sakarya Savaşı’nda da savaşan Türk askerleri üzerinde olumlu bir etki yaratmış ve bu maçlar sonucunda alınan galibiyetlerin ardından sempati toplayan Fenerbahçe, bu sayede ayrıca taraftar kitlesini oldukça genişletmiştir.
 |  | |
Mehmet Sabri Toprak'ın Zincirlikuyu Mezarlığı'nda bulunan kabri, İstanbul | ||
Kulübün Kuşdili’ndeki lokali; denize açılan bir dere ağzında olmasından dolayı Milli Mücadele döneminde Anadolu’ya erzak, silah ve cephane yollanan merkezlerden biri haline gelmiştir. Bu durum, işgal güçleri tarafından fark edilmiş ve lokal basılarak kulüp kapatılmıştır. Mehmet Sabri Bey, Mustafa Kemal Atatürk’ün uzun yıllardan beri yakın dostluğunu kazanmış bir isimdir. Hatta akşam sofralarının vazgeçilmez isimlerinden birisidir. Mehmet Sabri’nin bekâr olmasının getirdiği bir avantajla Kuşdili’ndeki Fenerbahçe Lokali’nden doğruca Mustafa Kemal Paşa’nın o dönem ikamet ettiği Dolmabahçe Sarayı’na gittiği çok olmuştur. Mehmet Sabri Bey, gerek Tarım Bakanı olduğunda; gerekse Fenerbahçe lokaline geldiğinde, Fenerbahçe’nin hizmetinde olduğunu, herhangi bir zorlukla karşılaşılırsa bunu çözmek için elinden geleni yapacağını ifade etmiştir. Mehmet Sabri Bey, Manisa Mebusu olarak vazifesini sürdürürken 19 Şubat 1938 tarihinde tedavi altında bulunduğu İstanbul’daki Alman Hastanesinde ölmüştür.
Notlar
- ^ Manisa’dan Milletvekili seçildi fakat Bükreş Büyükelçiliğine atanması sebebi ile 23 Mart 1929 tarihinde istifa etti. Aynı Dönem içinde 2. defa Cebelibereket Milletvekili seçildi.
- ^ Ufuk Erdem’in “İngiliz Elçisi George Clerk’in 1927 Raporu (1927 Yılı Türkiye Fişlemeleri)”, (Atatürk Dergisi 3, sy 2, 2014, 48, 59-60.) adlı makalesi aracılığıyla haberdar olunan raporun İngiltere’deki orijinal nüshasına ulaşılmış ve Erdem’in rapordaki “Ağustos 1926’daki İttihat ve Terakki Cemiyeti davaları sırasında, 1922’deki İttihat ve Terakki Cemiyeti liderleriyle olan ilişkisinin ifşasıyla pozisyonu zayıfladığı halde” ifadesine çalışmasında yer vermediği tespit edilmiştir.
- ^ Altınordu İdman Yurdu, Galatasaray, Anadolu Üsküdar ve Beşiktaş gibi diğer Türk futbol takımları, işgal kuvvetleriyle oynadıkları müsabakalardan bu derecede başarı sağlayamamışlardı.
Kaynakça
- ^ Darüşşafaka Türkiye’de İlk Halk Okulu, İstanbul: İsmail Akgün Matbaası, 1948, 81
- ^ Kazım Öztürk, Türk Parlamento Tarihi, TBMM-II.Dönem 1923-1927, c. III, Ankara: TBMM Vakfı Yayınları, 680.
- ^ . Darüşşafaka Resmi İnternet Sitesi. Darüşşafaka Cemiyeti. 20 Eylül 2016. 24 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2016.
- ^ Öztürk, Türk Parlamento Tarihi, 680.
- ^ Meclis-i Mebusan Zabıt Ceridesi (MMZC), 5 Temmuz 1330(1914), Devre:3, Cilt:2, İçtima Senesi:1, 37.Toplantı, 380-384.
- ^ "TBMM Albümü". tbmm.gov.tr. 29 Ekim 2012. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Temmuz 2013.
- ^ Milli Mücadele Döneminde Bekirağa, 281
- ^ Bilal N. Şimşir, Malta Sürgünleri, İstanbul: Milliyet Yayınlar, Nisan 1976, 120, 123-124.
- ^ Mehmet Akif Bal, Sürgün Türkler Milli Mücadele Döneminde Malta Sürgünleri, İstanbul: Gahura Kitabevi, 2007, 433.
- ^ a b Yalçın Doğan, Fenerbahçe Cumhuriyeti, Tekin Yayınevi, 2 nci baskı, İstanbul 1989, s.36-37.
- ^ a b Dağlaroğlu, Rüştü; 1907-1987 Fenerbahçe Spor Kulübü Tarihi, İstanbul 1988.
- ^ Altan Tanrıkulu, Fenerbahçe Tarihi Efsaneleriyle, Kahramanlarıyla, Rakamlarıyla, Yapı ve Kredi Bankası Yayınları, İstanbul 2002, s.19.
- ^ a b Halit Deringör, Fenerbahçe Cumhuriyeti ve Cumhurbaşkanları, Çağdaş Yayınları, 2. baskı, İstanbul 1998, s.261.
- ^ BCA, Fon Kodu:030.10.0.0., Yer No: 75.496..6., Tarih: 8.4.1938, Sayı:1291.
| Sportif görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Mehmet Hulusi Bey | 10. Fenerbahçe SK Başkanı 1915-1916 | Sonra gelen: Doktor Nâzım Bey |
| Siyasi görevi | ||
| Önce gelen: Hasan Fehmi Ataç | Türkiye Tarım Bakanı 3 Mart 1925 - 30 Ekim 1927 | Sonra gelen: Mustafa Rahmi Köken |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mehmet Sabri Toprak 1877 Bosna Osmanli Imparatorlugu 19 Subat 1938 Istanbul Turk Burokrat eski Tarim Bakani ve Fenerbahce Spor Kulubu nun 10 baskanidir Mehmet Sabri ToprakTurkiye Tarim BakaniGorev suresi 3 Mart 1925 30 Ekim 1927Basbakan Ismet InonuYerine geldigi Hasan Fehmi AtacYerine gelen Mustafa Rahmi KokenTurkiye Buyuk Millet Meclisi 2 3 4 ve 5 Donem MilletvekiliGorev suresi 11 Agustos 1923 27 Aralik 1938Secim bolgesi 1923 Manisa 1927 Manisa 1931 Manisa 1935 ManisaMeclis i Mebusan 5 Donem MebusuGorev suresi 14 Mayis 1914 21 Aralik 1918Secim bolgesi 1914 Denizli10 Fenerbahce SK BaskaniGorev suresi 1915 1917Yerine geldigi Mehmet Hulusi BeyYerine gelen Dr Nazim BeyKisisel bilgilerDogum 1877 Bosna Osmanli ImparatorluguOlum 19 Subat 1938 61 yasinda Istanbul TurkiyePartisi Ittihat ve Terakki Cumhuriyet Halk PartisiBitirdigi okul Istanbul Hukuk Fakultesi Darussafaka LisesiMeslegi Hukukcu Burokrat ve SiyasetciHayatiTufekcizade Mehmet Bey in oglu olarak Bosna eyaletinde dunyaya gelen Sabri Bey Darussafaka yi 1898 yilinda birincilikle bitirmesinin ardindan Darulfunun da Istanbul Hukuk Fakultesi Hukuk egitimi alarak mezun olmustur Darussafaka da egitim aldigi yillardaki ustun basarisi sebebiyle Alman firmasi Siemens in Berlin deki merkezine stajyer olarak Osmanli Maarif Nazirligi tarafindan telgraf egitimine gonderilmistir Buradaki egitiminden sonra yurda donup sirasiyla Posta ve Telgraf Nezareti Tercuman Kalemi Memurlugu Posta ve Telgraf Nezareti Ecnebi Muhasebati Kalemi Baskatipligi Muhendis Kalemi Fen Memurlugu Telgraf Mektebi Mudurlugu Posta ve Telgraf Umum Mudurlugu gibi cesitli devlet kademelerinde gorev aldiktan sonra Ittihat ve Terakki Cemiyeti ne uye olup 1909 yilinda da bu partinin umumi katipligi genel sekreter gorevine getirilir II Mesrutiyet ilan olunduktan sonra ilkin 18 Nisan 1912 de Osmanli Meclis i Mebusan II Donem Saruhan Mebuslugu na secilmis III Donemde de tekrar Saruhan Mebuslugu na secilmis ve 1918 yilina kadar bu gorevini surdurmustur Cumhuriyetin kurulmasinin ardindan TBMM II Donem Saruhan milletvekilligi III Donem Cebelibereket ve Manisa milletvekilligi gorevini ustlenmistir TBMM IV ve V Donem Manisa Milletvekilligi II Donem Posta ve Telgraf Encumeni Reisligi III Donem Divan i Muhasebat Encumeni Reisligi TBMM 1 Reis Vekilligi 4 Hukumet Ziraat Vekilligi Tarim Bakani yapmistir Osmanli nin son donemlerinde Istanbul un Itilaf Devletleri tarafindan isgal edilmesinin ardindan isgalcilerin askeri kuvvetleri donemin Osmanli asker aydin ve burokrat isimlerini Malta Adasi na surgune gondermistir Bu surgune gonderilen kisiler arasinda Mehmet Sabri Bey de bulunmaktadir Ingiliz Amiral Calthorpe un ikinci sinif surgunler olarak adlandirdigi esirler arasinda bulunan Mehmet Sabri Bey 28 Mayis 1919 gunu Istanbul Bekiraga Bolugu ceza evinden alinip 2 Haziran 1919 gunu Malta ya birakilan 41 kisi ile birlikte Malta da 14 ay boyunca esir tutulmustur 1926 1933 yillari arasinda Ingiltere nin Turkiye buyukelciligi gorevini yuruten George Clerk temsilcilik faaliyetinin yani sira 1927 yilinda tutmus oldugu ozel bir raporda o donem Turkiye nin onde gelen devlet adamlarini Notes on the Leading Personalities in Turkey Turkiye de Onde Gelen Sahsiyetler Hakkinda Notlar basligi altinda bir anlamda fislemistir Elcinin tutmus oldugu bu rapor daha cok asker ve siyasetciler ile ilgili olup belirli alanlarda dis politikaya katki saglamasi icin Ingiltere Disisleri Bakani Austen Chamberlian a gonderilmistir Raporda kendisi hakkinda su ifadeler gecmektedir Onun eski zamanlarina dair bilinen tek sey Ittihat ve Terakki nin umumi katipligini yapmasidir 1919 da savas zamanindaki faaliyetleri nedeniyle Malta ya surgun edildi Temmuz 1923 te Saruhan Milletvekili secildi ve Agustos 1923 te Meclis Baskan Yardimcisi oldu Mart 1925 te Tarim Bakani oldu ve Agustos 1926 daki Ittihat ve Terakki Cemiyeti davalari sirasinda 1922 deki Ittihat ve Terakki Cemiyeti liderleriyle olan iliskisinin ifsasiyla pozisyonu zayifladigi halde hala bu gorevi surduruyor Sabri Bey kaba ama guler yuzlu biridir Turkiye de tarimin gelismesi konusunda cok iyi fikirlere sahiptir Kasim 1925 te gerceklestirdigi Moskova ziyareti sirasinda Rus yanlisi olduguna dair guclu isaretler verdi George Clerk National Archives Foreign Office 371 12321 13 Fenerbahce Baskanligi1922 23 Sezonu nu namaglup sampiyon tamamlayan Fenerbahce futbolculari ve baskan Mehmet Sabri Bey ile kulup yoneticileri Hamit Husnu Kayacan Solda ve Nasuhi Esad Baydar in da Sagda bulundugu takim fotografi Mehmet Sabri Bey kurulus donemlerinde Fenerbahce nin uyesi olmustur Ittihat ve Terakki Firkasi nda baskatip olarak goreve baslamasinin uzerine Kadikoy un Moda semtine yerlesmis Fenerbahce nin sportif faaliyetleri kendisini etkilemis ve futbola da bu sayede ilgi duymustur Ardindan ikamet ettigi semtin kulubu olan Fenerbahce ye sempati beslemis ve uye olmustur 1914 yili sonlarinda Hamit Husnu Kayacan in gorevi birakmasi uzerine Fenerbahce baskanligini devralan Mehmet Sabri Bey dusman ganimeti olan Belkis Kotrasi ve birkac futa ile bir araba dolusu spor malzemesini Fenerbahce ye tahsis etmistir Mehmet Sabri Bey Fenerbahce ye I Dunya Savasi yillarinda buyuk hizmetler saglamistir Ozellikle Ittihat ve Terakki Firkasi nin kapanmasinin ardindan partinin butun kutuphanesini Fenerbahce ye tahsis etmistir O donem Fenerbahce yonetim kurulunda gorev almis Elkatipzade Mustafa Bey Mehmet Sabri Bey in son derece durust bir sahsiyet oldugunu ve Fenerbahce icin cok hizmetler verdigini ifade etmistir Mehmet Sabri Bey ve Mustafa Kemal Pasa uzun yillardan suregelen cok yakin 2 arkadastirlar Bu sebepten dolayi Mustafa Kemal Pasa Istanbul a gelislerinde Mehmet Sabri Bey in Moda daki evinde kalmaktadir 1918 yilinin Mayis ayinda Yildirim Ordular Grubu Komutani olarak Filistin Cephesi ne giderken birkac gunlugune Istanbul a ugrayan Kolagasi Mustafa Kemal 3 Mayis 1918 tarihinde Fenerbahce Spor Kulubu nun Kusdili Cayiri nin yanindaki Kusdili Lokali ni ziyaret etmistir Mehmet Sabri Bey arkadasi Mustafa Kemal ile kulup lokalini ziyarete geleceklerini onceden bildirdigi icin Fenerbahceliler onlari kulup binasinda hazir bir sekilde beklemislerdir Once yorgunluk kahvesi icilmis ardindan da Hamit Husnu ve Elkatipzade Mustafa Beyler ile birlikte lokalin ikinci katinda kupalarin oldugu bolum gezilmistir Mustafa Kemal Fenerbahce kulup lokalinde yaklasik olarak uc saat kadar kalmis ve buradan Fenerbahce nin yaris teknesiyle kayik deniz yoluyla ayrilmistir Mehmet Sabri Bey in Fenerbahce ile ilgisi Mutareke donemi ve Milli Mucadele doneminde oldugu gibi Cumhuriyetin ilk yillarinda da devam etmistir Nitekim Fenerbahce nin 1922 1923 yili sampiyonlugunda Mehmet Sabri Bey Hamit Husnu Kayacan Mustafa Elkatipzade Nasuhi Baydar gibi yoneticiler basta olmak uzere futbolcu kadrosuyla beraber toplu fotografta yer almistir Mehmet Sabri Bey 1915 1916 ve 1923 1924 yillarinda da kulubun araliklarla baskanligini yapmistir Bes yil suren isgal doneminde Fenerbahce diger Turk kulupleri gibi isgalci kuvvetlerin olusturdugu futbol takimlariyla elli mac yapmis bunlardan 41 ini kazanmis dort beraberlik ve bes yenilgi almistir Kulubun bu basarisi isgal altinda olan Istanbul halkina hatta Sakarya Savasi nda da savasan Turk askerleri uzerinde olumlu bir etki yaratmis ve bu maclar sonucunda alinan galibiyetlerin ardindan sempati toplayan Fenerbahce bu sayede ayrica taraftar kitlesini oldukca genisletmistir Mehmet Sabri Toprak in Zincirlikuyu Mezarligi nda bulunan kabri Istanbul Kulubun Kusdili ndeki lokali denize acilan bir dere agzinda olmasindan dolayi Milli Mucadele doneminde Anadolu ya erzak silah ve cephane yollanan merkezlerden biri haline gelmistir Bu durum isgal gucleri tarafindan fark edilmis ve lokal basilarak kulup kapatilmistir Mehmet Sabri Bey Mustafa Kemal Ataturk un uzun yillardan beri yakin dostlugunu kazanmis bir isimdir Hatta aksam sofralarinin vazgecilmez isimlerinden birisidir Mehmet Sabri nin bekar olmasinin getirdigi bir avantajla Kusdili ndeki Fenerbahce Lokali nden dogruca Mustafa Kemal Pasa nin o donem ikamet ettigi Dolmabahce Sarayi na gittigi cok olmustur Mehmet Sabri Bey gerek Tarim Bakani oldugunda gerekse Fenerbahce lokaline geldiginde Fenerbahce nin hizmetinde oldugunu herhangi bir zorlukla karsilasilirsa bunu cozmek icin elinden geleni yapacagini ifade etmistir Mehmet Sabri Bey Manisa Mebusu olarak vazifesini surdururken 19 Subat 1938 tarihinde tedavi altinda bulundugu Istanbul daki Alman Hastanesinde olmustur Notlar Manisa dan Milletvekili secildi fakat Bukres Buyukelciligine atanmasi sebebi ile 23 Mart 1929 tarihinde istifa etti Ayni Donem icinde 2 defa Cebelibereket Milletvekili secildi Ufuk Erdem in Ingiliz Elcisi George Clerk in 1927 Raporu 1927 Yili Turkiye Fislemeleri Ataturk Dergisi 3 sy 2 2014 48 59 60 adli makalesi araciligiyla haberdar olunan raporun Ingiltere deki orijinal nushasina ulasilmis ve Erdem in rapordaki Agustos 1926 daki Ittihat ve Terakki Cemiyeti davalari sirasinda 1922 deki Ittihat ve Terakki Cemiyeti liderleriyle olan iliskisinin ifsasiyla pozisyonu zayifladigi halde ifadesine calismasinda yer vermedigi tespit edilmistir Altinordu Idman Yurdu Galatasaray Anadolu Uskudar ve Besiktas gibi diger Turk futbol takimlari isgal kuvvetleriyle oynadiklari musabakalardan bu derecede basari saglayamamislardi Kaynakca Darussafaka Turkiye de Ilk Halk Okulu Istanbul Ismail Akgun Matbaasi 1948 81 Kazim Ozturk Turk Parlamento Tarihi TBMM II Donem 1923 1927 c III Ankara TBMM Vakfi Yayinlari 680 Darussafaka Resmi Internet Sitesi Darussafaka Cemiyeti 20 Eylul 2016 24 Haziran 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Eylul 2016 Ozturk Turk Parlamento Tarihi 680 Meclis i Mebusan Zabit Ceridesi MMZC 5 Temmuz 1330 1914 Devre 3 Cilt 2 Ictima Senesi 1 37 Toplanti 380 384 TBMM Albumu tbmm gov tr 29 Ekim 2012 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Temmuz 2013 Milli Mucadele Doneminde Bekiraga 281 Bilal N Simsir Malta Surgunleri Istanbul Milliyet Yayinlar Nisan 1976 120 123 124 Mehmet Akif Bal Surgun Turkler Milli Mucadele Doneminde Malta Surgunleri Istanbul Gahura Kitabevi 2007 433 a b Yalcin Dogan Fenerbahce Cumhuriyeti Tekin Yayinevi 2 nci baski Istanbul 1989 s 36 37 a b Daglaroglu Rustu 1907 1987 Fenerbahce Spor Kulubu Tarihi Istanbul 1988 Altan Tanrikulu Fenerbahce Tarihi Efsaneleriyle Kahramanlariyla Rakamlariyla Yapi ve Kredi Bankasi Yayinlari Istanbul 2002 s 19 a b Halit Deringor Fenerbahce Cumhuriyeti ve Cumhurbaskanlari Cagdas Yayinlari 2 baski Istanbul 1998 s 261 BCA Fon Kodu 030 10 0 0 Yer No 75 496 6 Tarih 8 4 1938 Sayi 1291 Sportif goreviOnce gelen Mehmet Hulusi Bey 10 Fenerbahce SK Baskani 1915 1916 Sonra gelen Doktor Nazim BeySiyasi goreviOnce gelen Hasan Fehmi Atac Turkiye Tarim Bakani 3 Mart 1925 30 Ekim 1927 Sonra gelen Mustafa Rahmi Koken