Moses (Moshe) Hess (Ocak veya 21 Haziran 1812 – 6 Nisan 1875), Alman-Fransız-Yahudi filozof, sosyalist ve İşçi Siyonizmi'nin kurucusu.
Hayatı
Hess, o dönemde Fransız yönetiminde olan Bonn'da doğdu. Fransızca doğum belgesinde "Moises" olarak yazılan ismi anne tarafından büyükbabasına aittir. Hess büyükbabasından Yahudi dini eğitimi aldı ve daha sonra Bonn Üniversitesi'nde felsefe bölümüne başladı ancak bitirmedi. Fakir bir Katolik terzi olan Sibylle Pesch ile evlendi. Hess'in ölümüne kadar mutlu bir evliliğe sahip olmalarına rağmen Sibylle, kocasıyla yeniden bir araya gelmesi için onu Belçika'dan Fransa'ya kaçırırken Friedrich Engels ile bir ilişki yaşamış olabilir.[] Ancak Sibylle, ilişkinin rıza dışı olduğunu iddia etti ve Engels'i tecavüzle suçladı. Bu olay, Hess'in Komünist hareketten ayrışmasını hızlandırmış olabilir.
Hess, sosyalizmin erken bir savunucusu ve daha sonra Siyonizm olarak adlandırılacak olanın habercisiydi. Renli liberal işadamları tarafından kurulan radikal bir gazete olan Rheinische Zeitung'un muhabiri olarak Paris'te yaşadı. Rheinische Zeitung'un editörü olan Karl Marx'ın arkadaşı ve önemli işbirlikçisiydi ve Friedrich Engels ile de arkadaş oldu. Hess başlangıçta Engels'i komünizme teorik yaklaşımıyla tanıttı.
Marx, Engels ve Hess 1845'te Belçika'nın Brüksel kentine sığınmışlar ve aynı sokakta yaşıyorlardı. On yılın sonunda, Marx ve Engels'in Hess ile arası bozuldu. Hess'in çalışması, Alman İdeolojisi'nin bir bölümünde Marx ve Engels tarafından da eleştirildi.
Hess, 1848 Devrimi'nin bastırılmasının ardından geçici olarak İsviçre'ye kaçtı. 1870-1871 Fransa-Prusya Savaşı sırasında da yurt dışına gitti. 1850'lerde Hess kendini doğa bilimlerini incelemeye adadı ve otodidaktik bir tarzda düşünceleri için bilimsel bir temel kazandı.
Hess, 1875'te Paris'te öldü. İsteği üzerine Köln'deki Yahudi mezarlığına gömüldü. 1961'de Nachman Syrkin, Ber Borochov ve Berl Katznelson gibi diğer Sosyalist-Siyonistlerle birlikte İsrail'deki Kinneret Mezarlığı'na yeniden gömüldü.
Görüşleri ve Fikirleri
Hess, (Marx ve Engels'in yaptığı gibi) tüm tarihi ekonomik nedenlere ve sınıf mücadelesine dayandırma konusunda isteksiz hale geldi ve ırkların veya milliyetlerin mücadelesini tarihin ana faktörü olarak görmeye başladı.
George Lichtheim'a göre, birçok konuda Marx'tan ayrılan Hess, Alexander Herzen'e yazdığı bir mektupta, kendisinin ve Herzen'in hakkında yazdıklarının "kağıda çizilmiş düzgün bir taslağı andırdığını, oysa Marx'ın bu olaylar (Avrupa ayaklanmaları) hakkındaki yargısı, sanki zamanın kayalarına demir bir güçle kazınmış gibidir"
1861'den 1863'e kadar Almanya'da yaşadı ve burada yükselen Alman antisemitizmiyle tanıştı. O zaman Yahudi asimilasyonunu protesto etmek için Yahudi adına Moses ismine geri döndü (Moritz Hess'ten sonra). 1862'de Roma ve Kudüs'ü yayımladı. Hess, tarihi bir ırklar ve ulusal mücadeleler çemberi olarak yorumluyordu. İtalyan milliyetçiliğinin yükselişini ve buna Alman tepkisini düşündü ve bundan Yahudi ulusal canlanması fikrine ulaştı ve Almanların başkalarının ulusal özlemlerine hoşgörülü olmayacağına ve özellikle hoşgörüsüz olacağına dair ileri görüşlü anlayışına ulaştı. Kitabı, Avrupa'da ortaya çıkan ulusal hareketlerle uyumlu olarak ve antisemitizme yanıt vermenin ve modern dünyada Yahudi kimliğini öne sürmenin tek yolu olarak, Filistin'de bir Yahudi sosyalist topluluğu kurulması çağrısında bulunuyor.
Bilimsel Çalışma
Hess'in Roma ve Kudüs: Son Ulusal Sorun, çoğu Alman Yahudisinin kültürel asimilasyonu tercih etmesi nedeniyle, onun zamanında fark edilmedi. Çalışmaları siyasi faaliyeti veya tartışmayı teşvik etmedi. Theodor Herzl, Roma ve Kudüs'ü ilk okuduğunda şöyle yazmıştı: "Spinoza Yahudiliğinden bu yana, unutulmuş Moses Hess'ten daha büyük bir düşünür yoktu. " Roma ve Kudüs'ü önceden bilseydi Der Judenstaat'ı (Yahudi Devleti) yazmamış olabileceğini söyledi. Vladimir Ze'ev Jabotinsky, I. Dünya Savaşı'ndaki Yahudi Lejyonu'nda Balfour Deklarasyonu'nu mümkün kılan kişilerden biri olarak Hess'i onurlandırdı.
Kaynakça
- ^ Shlomo Avineri, Moses Hess: Prophet of Communism and Zionism, p. 7
Bir Alman'ın biyografisi ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Moses Moshe Hess Ocak veya 21 Haziran 1812 6 Nisan 1875 Alman Fransiz Yahudi filozof sosyalist ve Isci Siyonizmi nin kurucusu Moses Hess 1846HayatiHess o donemde Fransiz yonetiminde olan Bonn da dogdu Fransizca dogum belgesinde Moises olarak yazilan ismi anne tarafindan buyukbabasina aittir Hess buyukbabasindan Yahudi dini egitimi aldi ve daha sonra Bonn Universitesi nde felsefe bolumune basladi ancak bitirmedi Fakir bir Katolik terzi olan Sibylle Pesch ile evlendi Hess in olumune kadar mutlu bir evlilige sahip olmalarina ragmen Sibylle kocasiyla yeniden bir araya gelmesi icin onu Belcika dan Fransa ya kacirirken Friedrich Engels ile bir iliski yasamis olabilir kaynak belirtilmeli Ancak Sibylle iliskinin riza disi oldugunu iddia etti ve Engels i tecavuzle sucladi Bu olay Hess in Komunist hareketten ayrismasini hizlandirmis olabilir Hess sosyalizmin erken bir savunucusu ve daha sonra Siyonizm olarak adlandirilacak olanin habercisiydi Renli liberal isadamlari tarafindan kurulan radikal bir gazete olan Rheinische Zeitung un muhabiri olarak Paris te yasadi Rheinische Zeitung un editoru olan Karl Marx in arkadasi ve onemli isbirlikcisiydi ve Friedrich Engels ile de arkadas oldu Hess baslangicta Engels i komunizme teorik yaklasimiyla tanitti Marx Engels ve Hess 1845 te Belcika nin Bruksel kentine siginmislar ve ayni sokakta yasiyorlardi On yilin sonunda Marx ve Engels in Hess ile arasi bozuldu Hess in calismasi Alman Ideolojisi nin bir bolumunde Marx ve Engels tarafindan da elestirildi Hess 1848 Devrimi nin bastirilmasinin ardindan gecici olarak Isvicre ye kacti 1870 1871 Fransa Prusya Savasi sirasinda da yurt disina gitti 1850 lerde Hess kendini doga bilimlerini incelemeye adadi ve otodidaktik bir tarzda dusunceleri icin bilimsel bir temel kazandi Hess 1875 te Paris te oldu Istegi uzerine Koln deki Yahudi mezarligina gomuldu 1961 de Nachman Syrkin Ber Borochov ve Berl Katznelson gibi diger Sosyalist Siyonistlerle birlikte Israil deki Kinneret Mezarligi na yeniden gomuldu Gorusleri ve FikirleriHess Marx ve Engels in yaptigi gibi tum tarihi ekonomik nedenlere ve sinif mucadelesine dayandirma konusunda isteksiz hale geldi ve irklarin veya milliyetlerin mucadelesini tarihin ana faktoru olarak gormeye basladi George Lichtheim a gore bircok konuda Marx tan ayrilan Hess Alexander Herzen e yazdigi bir mektupta kendisinin ve Herzen in hakkinda yazdiklarinin kagida cizilmis duzgun bir taslagi andirdigini oysa Marx in bu olaylar Avrupa ayaklanmalari hakkindaki yargisi sanki zamanin kayalarina demir bir gucle kazinmis gibidir 1861 den 1863 e kadar Almanya da yasadi ve burada yukselen Alman antisemitizmiyle tanisti O zaman Yahudi asimilasyonunu protesto etmek icin Yahudi adina Moses ismine geri dondu Moritz Hess ten sonra 1862 de Roma ve Kudus u yayimladi Hess tarihi bir irklar ve ulusal mucadeleler cemberi olarak yorumluyordu Italyan milliyetciliginin yukselisini ve buna Alman tepkisini dusundu ve bundan Yahudi ulusal canlanmasi fikrine ulasti ve Almanlarin baskalarinin ulusal ozlemlerine hosgorulu olmayacagina ve ozellikle hosgorusuz olacagina dair ileri goruslu anlayisina ulasti Kitabi Avrupa da ortaya cikan ulusal hareketlerle uyumlu olarak ve antisemitizme yanit vermenin ve modern dunyada Yahudi kimligini one surmenin tek yolu olarak Filistin de bir Yahudi sosyalist toplulugu kurulmasi cagrisinda bulunuyor Bilimsel CalismaHess in Roma ve Kudus Son Ulusal Sorun cogu Alman Yahudisinin kulturel asimilasyonu tercih etmesi nedeniyle onun zamaninda fark edilmedi Calismalari siyasi faaliyeti veya tartismayi tesvik etmedi Theodor Herzl Roma ve Kudus u ilk okudugunda soyle yazmisti Spinoza Yahudiliginden bu yana unutulmus Moses Hess ten daha buyuk bir dusunur yoktu Roma ve Kudus u onceden bilseydi Der Judenstaat i Yahudi Devleti yazmamis olabilecegini soyledi Vladimir Ze ev Jabotinsky I Dunya Savasi ndaki Yahudi Lejyonu nda Balfour Deklarasyonu nu mumkun kilan kisilerden biri olarak Hess i onurlandirdi Kaynakca Shlomo Avineri Moses Hess Prophet of Communism and Zionism p 7 Bir Alman in biyografisi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz