Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Nail Çakırhan (14 Temmuz 1910, Ula - 10 Ekim 2008, Muğla), Türk gazeteci, şair, uluslararası ödüllü mimar ve restoratördür.
Nail Çakırhan | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 14 Temmuz 1910 Ula, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 10 Ekim 2008 (98 yaşında) Muğla, Türkiye |
| Milliyet | Türk |
| Meslek | Şair, gazeteci, yazar, mimar, restoratör |
Nail Vahdeti Çakırhan, ikinci ismi Vahdeti'den esinlenerek şiirlerinde kendini Nail V. imzası ile tanıttı. Geleneksel mimariyi günümüze taşıyarak inşa ettiği yapılarla güneybatı Anadolu geneline ve özellikle de Akyaka mimarisine damgasını vurmuş ve 1983 yılında Ağa Han Uluslararası Mimarlık Ödülü'nün sahibi olmuştur. Mimarlık eğitimi görmediği halde bu ödülü alan ilk kişidir. Türkiye'nin ilk kadın arkeologlarından Halet Çambel'in eşidir.
Yaşamı
1910 yılında Ula'da doğdu. Muğla İdadisindeki ilk ve orta öğreniminin ardından Konya Lisesine yatılı olarak girdi. Ahmet Hamdi Tanpınar, Saadettin Nüzhet Ergun gibi öğretmenlerin öğrencisi oldu.
Lisedeyken şiirler yazmaya başladı ve 17 yaşında Konya'da Kervan dergisini çıkardı. Lisenin son sınıfında yazdığı bir şiir yüzünden gözaltına alınması sonrasında Atatürk'ün telefon talimatıyla serbest bırakıldı. Fakat aynı şiir yüzünden İstanbul'da hakkında dava açıldı. Şiiri çok beğenen Nâzım Hikmet onu İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi öğrencilerinin yayımlamakta olduğu Hareket dergisinde de yayımlatmıştı. Bu dava vesilesiyle ünlü şairle tanıştı. Temyiz sonucu bu davadan da beraat etti.
Liseyi başarıyla tamamlayıp parasız yatılı olarak yüksek öğrenim yapma hakkı kazanan Çakırhan, İstanbul Tıp Fakültesinde başladığı öğrenimi yarıda bırakıp Hukuk Fakültesinde devam etti fakat bu mesleğe de ısınamayınca Edebiyat Fakültesine girdi ve Nâzım Hikmet'in önerisi ile (Zekeriya Sertel ve Sabiha Sertel çifitinin çıkardığı) Resimli Ay dergisinde onunla birlikte çalışmaya başladı. Bir yandan da Cumhuriyet gazetesinde düzeltmenlik yaptı, şiirler yazmaya devam etti. 1930'da Nazım Hikmet ile birlikte 1+1=Bir adlı ortak şiir kitabını çıkardılar. Bir süre Nazım'ın babasının evinde birlikte yaşadılar, Türkiye Komünist Partisi (TKP) içinde birlikte "devrimci muhalefet" yaptılar, partiden ihraç edildiler, komünist teşkilat kurmak suçundan birlikte gözaltına alındılar.
Çakırhan 1932-1933'te cezaevinde kaldı. Ardından kimseye haber vermeden Sovyetler Birliği'ne gitti, Nâzım'ı suçlayan bir "özeleştiri" vererek yeniden partiye döndü ve Moskova Doğu Emekçileri Komünist Üniversitesinde iki buçuk yıl eğitim gördü. Bir Rus kadınla ilk evliliğini yaptı ve bir oğlu oldu. 1937 yılında yaklaşmakta olan dünya savaşı tehlikesinden ötürü SSCB yönetiminin öğrencilerin ülkelerine dönmesi talimatı üzerine, 8 aylık eşinden boşanıp yurda dönmek zorunda kaldı. Oğlunu ancak 42 yıl sonra görebildi.
Çakırhan, yurda dönüşünün ilk ayında askere alındı. Aynı yılın sonlarında çürüğe çıkarak askerden ayrıldı ve 1938'de Sertellerin Tan gazetesinde çalışmaya başladı. Bu arada çeşitli başka işler de yaptı. Aynı yıl arkeolog profesör Halet Çambel ile tanıştı ve ailelerinin karşı çıkmasına rağmen evlendiler.
1945 sonunda Sabiha Sertel ve Zekeriya Sertel tarafından çıkarılan Görüşler dergisinin sekreterliğini yaptı. Tan Baskını ardından ilk sayısından sonra kapatılan bu dergi sonrasında 1946-1950 dönemini hapiste geçirdi. 1950-1951'de Halet Çambel ile birlikte İtalya, Fransa, İsviçre, Avusturya'da kaldılar.
Mimarlık kariyeri
Mimarlık kariyerine ilk adımını yine Halet Çambel'in Profesör Bossert ile birlikte kazılarını yürütmekte olduğu Karatepe'de attı. Karatepe çıplak beton açık hava müzesini, kazı evini ve diğer binaları inşa etti.
1963'te Ankara'da, projesi Turgut Cansever'e ait Türk Tarih Kurumu binasının inşaatını gerçekleştirdi. Almanya Büyükelçiliğine bağlı Alman Lisesinin yapımını üstlendi. Halet Çambel'in Chicago Üniversitesi ile iş birliği içinde kazılara başladığı Ergani'de bir kazı evi yaptı.
Halet Çambel - Nail Çakırhan çifti, Nail Çakırhan'ın bozulan sağlığı nedeniyle doktorların tavsiyesi üzerine 1970'te Akyaka'ya yerleşti. Nail Çakırhan burada geleneksel mimari özelliklerini günümüz şartlarıyla buluşturup çevre ve doğayla bütünleştiren bir ev inşaatı gerçekleştirdi. Ardından arkadaşlarından, özel kişilerden ve turizm işletmelerinden benzer evler yapması için teklifler aldı ve alanında bugün Akyaka Evleri diye bilinen ekolü oluşturdu.
Beton yerine ahşap evler inşa ederek çevreye saygılı mimariye öncülük etmesi kendisine 1983'te Ağa Han Mimarlık Ödülünü getirdi. Mimarlık eğitimi almamış bir kimse olarak bu ödülü alması mimarlık dünyasında alaylı-mektepli tartışması başlattı.
Çakırhan ödülden sağladığı kaynakla Muğla'daki Konakaltı Hanı'nı Kültür Evi olarak restore etti. Ardından yörede çeşitli evler, oteller, tatil köyleri inşa etti. Ona ödül getiren evi 1998 yılında kültür ve sanat merkezi olarak hizmete girdi. Sanatçı, 11 Ekim 2008'de Muğla'da kolon kanserinden öldü.
Bibliyografya
- Nail Çakırhan (2005). Yapı Sanatında Yarım Yüzyıl . Ege Yayınları.
- Nail Çakırhan (2008). Anılar . TÜSTAV Yayınları.
| Wikimedia Commons'ta Nail Çakırhan ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Kaynakça
- ^ Oktay Ekinci, Zeynep Oral, Özcan Özgür (12 Ekim 2008). "Nail Çakırhan yaşamını yitirdi (Haber)". Cumhuriyet. 23 Ekim 2008 tarihinde kaynağından .
- ^ Can Dündar (2005). Nâzım. İmge Kitabevi. s. 24.
Kolay mı Stalin zamanında Sovyet Komünist Partisi’nin verdiği kararların dışına çıkmak... Sibirya’ya da gider, kurşuna da gider. Nitekim kurşuna dizilmeyen olmadı değil ki; doktor Cevdet kurşuna dizildi. Sibirya’ya giden pek çok insan var o sırada. TKP’den, belki 200 kişi.
- ^ . Can Dündar. 17 Kasım 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . Archnet. 23 Ekim 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Nail Çakırhan'ı kaybettik (Haber)". Radikal. 11 Ekim 2008. 23 Ekim 2008 tarihinde kaynağından .
Dış bağlantılar
- "Revivalism and Twentieth-Century Architecture (Ders programı)" (İngilizce). Agha Khan Program for Islamic Architecture, Massachusetts Teknoloji Enstitüsü. 22 Ekim 2008 tarihinde kaynağından .
- "Some photos of the famous house, for which the "Aga Khan Prize" was given to Nail Çakırhan (Ödül evi fotoğrafları)" (İngilizce). akyaka.org. 22 Ekim 2008 tarihinde kaynağından .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Nail Cakirhan 14 Temmuz 1910 Ula 10 Ekim 2008 Mugla Turk gazeteci sair uluslararasi odullu mimar ve restoratordur Nail CakirhanDogum14 Temmuz 1910 Ula Osmanli ImparatorluguOlum10 Ekim 2008 98 yasinda Mugla TurkiyeMilliyetTurkMeslekSair gazeteci yazar mimar restorator Nail Vahdeti Cakirhan ikinci ismi Vahdeti den esinlenerek siirlerinde kendini Nail V imzasi ile tanitti Geleneksel mimariyi gunumuze tasiyarak insa ettigi yapilarla guneybati Anadolu geneline ve ozellikle de Akyaka mimarisine damgasini vurmus ve 1983 yilinda Aga Han Uluslararasi Mimarlik Odulu nun sahibi olmustur Mimarlik egitimi gormedigi halde bu odulu alan ilk kisidir Turkiye nin ilk kadin arkeologlarindan Halet Cambel in esidir Yasami1910 yilinda Ula da dogdu Mugla Idadisindeki ilk ve orta ogreniminin ardindan Konya Lisesine yatili olarak girdi Ahmet Hamdi Tanpinar Saadettin Nuzhet Ergun gibi ogretmenlerin ogrencisi oldu Lisedeyken siirler yazmaya basladi ve 17 yasinda Konya da Kervan dergisini cikardi Lisenin son sinifinda yazdigi bir siir yuzunden gozaltina alinmasi sonrasinda Ataturk un telefon talimatiyla serbest birakildi Fakat ayni siir yuzunden Istanbul da hakkinda dava acildi Siiri cok begenen Nazim Hikmet onu Istanbul Universitesi Hukuk Fakultesi ogrencilerinin yayimlamakta oldugu Hareket dergisinde de yayimlatmisti Bu dava vesilesiyle unlu sairle tanisti Temyiz sonucu bu davadan da beraat etti Liseyi basariyla tamamlayip parasiz yatili olarak yuksek ogrenim yapma hakki kazanan Cakirhan Istanbul Tip Fakultesinde basladigi ogrenimi yarida birakip Hukuk Fakultesinde devam etti fakat bu meslege de isinamayinca Edebiyat Fakultesine girdi ve Nazim Hikmet in onerisi ile Zekeriya Sertel ve Sabiha Sertel cifitinin cikardigi Resimli Ay dergisinde onunla birlikte calismaya basladi Bir yandan da Cumhuriyet gazetesinde duzeltmenlik yapti siirler yazmaya devam etti 1930 da Nazim Hikmet ile birlikte 1 1 Bir adli ortak siir kitabini cikardilar Bir sure Nazim in babasinin evinde birlikte yasadilar Turkiye Komunist Partisi TKP icinde birlikte devrimci muhalefet yaptilar partiden ihrac edildiler komunist teskilat kurmak sucundan birlikte gozaltina alindilar Cakirhan 1932 1933 te cezaevinde kaldi Ardindan kimseye haber vermeden Sovyetler Birligi ne gitti Nazim i suclayan bir ozelestiri vererek yeniden partiye dondu ve Moskova Dogu Emekcileri Komunist Universitesinde iki bucuk yil egitim gordu Bir Rus kadinla ilk evliligini yapti ve bir oglu oldu 1937 yilinda yaklasmakta olan dunya savasi tehlikesinden oturu SSCB yonetiminin ogrencilerin ulkelerine donmesi talimati uzerine 8 aylik esinden bosanip yurda donmek zorunda kaldi Oglunu ancak 42 yil sonra gorebildi Cakirhan yurda donusunun ilk ayinda askere alindi Ayni yilin sonlarinda curuge cikarak askerden ayrildi ve 1938 de Sertellerin Tan gazetesinde calismaya basladi Bu arada cesitli baska isler de yapti Ayni yil arkeolog profesor Halet Cambel ile tanisti ve ailelerinin karsi cikmasina ragmen evlendiler 1945 sonunda Sabiha Sertel ve Zekeriya Sertel tarafindan cikarilan Gorusler dergisinin sekreterligini yapti Tan Baskini ardindan ilk sayisindan sonra kapatilan bu dergi sonrasinda 1946 1950 donemini hapiste gecirdi 1950 1951 de Halet Cambel ile birlikte Italya Fransa Isvicre Avusturya da kaldilar Mimarlik kariyeriAkyaka daki uluslararasi Aga Han odullu Nail Cakirhan evi Mimarlik kariyerine ilk adimini yine Halet Cambel in Profesor Bossert ile birlikte kazilarini yurutmekte oldugu Karatepe de atti Karatepe ciplak beton acik hava muzesini kazi evini ve diger binalari insa etti 1963 te Ankara da projesi Turgut Cansever e ait Turk Tarih Kurumu binasinin insaatini gerceklestirdi Almanya Buyukelciligine bagli Alman Lisesinin yapimini ustlendi Halet Cambel in Chicago Universitesi ile is birligi icinde kazilara basladigi Ergani de bir kazi evi yapti Halet Cambel Nail Cakirhan cifti Nail Cakirhan in bozulan sagligi nedeniyle doktorlarin tavsiyesi uzerine 1970 te Akyaka ya yerlesti Nail Cakirhan burada geleneksel mimari ozelliklerini gunumuz sartlariyla bulusturup cevre ve dogayla butunlestiren bir ev insaati gerceklestirdi Ardindan arkadaslarindan ozel kisilerden ve turizm isletmelerinden benzer evler yapmasi icin teklifler aldi ve alaninda bugun Akyaka Evleri diye bilinen ekolu olusturdu Beton yerine ahsap evler insa ederek cevreye saygili mimariye onculuk etmesi kendisine 1983 te Aga Han Mimarlik Odulunu getirdi Mimarlik egitimi almamis bir kimse olarak bu odulu almasi mimarlik dunyasinda alayli mektepli tartismasi baslatti Cakirhan odulden sagladigi kaynakla Mugla daki Konakalti Hani ni Kultur Evi olarak restore etti Ardindan yorede cesitli evler oteller tatil koyleri insa etti Ona odul getiren evi 1998 yilinda kultur ve sanat merkezi olarak hizmete girdi Sanatci 11 Ekim 2008 de Mugla da kolon kanserinden oldu BibliyografyaNail Cakirhan 2005 Yapi Sanatinda Yarim Yuzyil ISBN 975 8071 13 0 Ege Yayinlari Nail Cakirhan 2008 Anilar ISBN 9758683667 TUSTAV Yayinlari Wikimedia Commons ta Nail Cakirhan ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Kaynakca Oktay Ekinci Zeynep Oral Ozcan Ozgur 12 Ekim 2008 Nail Cakirhan yasamini yitirdi Haber Cumhuriyet 23 Ekim 2008 tarihinde kaynagindan KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link Can Dundar 2005 Nazim Imge Kitabevi s 24 Kolay mi Stalin zamaninda Sovyet Komunist Partisi nin verdigi kararlarin disina cikmak Sibirya ya da gider kursuna da gider Nitekim kursuna dizilmeyen olmadi degil ki doktor Cevdet kursuna dizildi Sibirya ya giden pek cok insan var o sirada TKP den belki 200 kisi Can Dundar 17 Kasim 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Archnet 23 Ekim 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Nail Cakirhan i kaybettik Haber Radikal 11 Ekim 2008 23 Ekim 2008 tarihinde kaynagindan Dis baglantilar Revivalism and Twentieth Century Architecture Ders programi Ingilizce Agha Khan Program for Islamic Architecture Massachusetts Teknoloji Enstitusu 22 Ekim 2008 tarihinde kaynagindan Some photos of the famous house for which the Aga Khan Prize was given to Nail Cakirhan Odul evi fotograflari Ingilizce akyaka org 22 Ekim 2008 tarihinde kaynagindan