Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Tersiyer Latincedeki "tertiarius" kelimesinden gelmektedir. Kimyada üçüncül manasında kullanılmaktadır.
| Kırmızı ile işaretlenen atomlar farklı atom gruplarındaki merkez atomlarını temsil etmektedirler. Bu şemada tersiyer, primer, sekunder ve kuartet merkez atomları karşılaştırılmıştır. | ||||
| primer | sekunder | tersiyer | Kuartet | |
| Karbonun Organik kimyadaki bağları |  |  |  |  |
| Alkol |  |  |  | Bulunmamaktadır. |
| Amin |  |  |  |  |
 |  |  | Bulunmamaktadır | |
| Fosfin |  |  |  |  |
Organik kimyada tersiyer (üçüncül) kelimesinin anlamı merkezdeki atomun (Karbon, Azot, Fosfor) üç bağı organik kısımla (R) yapması ve merkezdeki atomun cinsine bağlı olarak, bir hidrojen atomuyla ya bağ yapar ya da sadece üç tane organik kısımla bağ yapmasıyla yetinilmiş bileşiklerdir.
Burada organik kısımlar alkil, aril, alkil-aril, vb… olabilirler. Tersiyer alkoller merkez atom olarak karbon atomu (merkez atom = Karbon ), tersiyer aminler merkez atom olarak Azot (merkez atom = Azot ) ve tersiyer fosfinlerde ise merkez atomu olarak fosfor atomu (merkez atom = Fosfor ) yer almaktadır.
Örnek olarak:
- Alkanlarda merkez atomu olan karbon atomuna üç tane sübstitüentin yanı sıra bir tane hidrojen atomu bağlıdır.
- Tersiyer alkollerde ise merkezdeki karbon atomuna üç sübstitüen bağlı iken bu karbonla başka bir hidrojen direkt bağ yapmamıştır. Çünkü bu moleküllerde fonksiyonel grup olan hidroksil (OH) grubu bağlıdır.
- Tersiyer aminler de bu durum pek farklı değildir bu sefer merkez atomu olan azota sadece üç tane sübstitüent bağlıdır.
Tersiyer bileşiklerin yapısında fonksiyonel grubunu engelleyebilecek başka üç tane fonksiyonel grubun daha olması, bu bileşiklerde çok güçlü sterio engellemenin oluşmasına neden olmaktadır. Bu nedenle bu tür molekülleri yapılarında barındıran bileşiklerin klasik yöntemlerle tepkimeye girmesi çok zor hatta imkânsızdır denilebilir. Bu tepkimelere örnek olarak tersiyer alkoller(2-Metil-2-propanol), tersiyer aminler ve tersiyer fosfinler verilebilir. Tersiyer karbonlar için örnek olarak verilebilir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Otto-Albrecht Neumüller (Herausgeber): Römpps Chemie Lexikon, Frank'sche Verlagshandlung, Stuttgart, 1983, 8. Auflage, S. 4170, .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Tersiyer Latincedeki tertiarius kelimesinden gelmektedir Kimyada ucuncul manasinda kullanilmaktadir Kirmizi ile isaretlenen atomlar farkli atom gruplarindaki merkez atomlarini temsil etmektedirler Bu semada tersiyer primer sekunder ve kuartet merkez atomlari karsilastirilmistir primer sekunder tersiyer KuartetKarbonun Organik kimyadaki baglariAlkol Bulunmamaktadir AminBulunmamaktadirFosfin Organik kimyada tersiyer ucuncul kelimesinin anlami merkezdeki atomun Karbon Azot Fosfor uc bagi organik kisimla R yapmasi ve merkezdeki atomun cinsine bagli olarak bir hidrojen atomuyla ya bag yapar ya da sadece uc tane organik kisimla bag yapmasiyla yetinilmis bilesiklerdir Burada organik kisimlar alkil aril alkil aril vb olabilirler Tersiyer alkoller merkez atom olarak karbon atomu merkez atom Karbon tersiyer aminler merkez atom olarak Azot merkez atom Azot ve tersiyer fosfinlerde ise merkez atomu olarak fosfor atomu merkez atom Fosfor yer almaktadir Ornek olarak Alkanlarda merkez atomu olan karbon atomuna uc tane substituentin yani sira bir tane hidrojen atomu baglidir Tersiyer alkollerde ise merkezdeki karbon atomuna uc substituen bagli iken bu karbonla baska bir hidrojen direkt bag yapmamistir Cunku bu molekullerde fonksiyonel grup olan hidroksil OH grubu baglidir Tersiyer aminler de bu durum pek farkli degildir bu sefer merkez atomu olan azota sadece uc tane substituent baglidir Tersiyer bilesiklerin yapisinda fonksiyonel grubunu engelleyebilecek baska uc tane fonksiyonel grubun daha olmasi bu bilesiklerde cok guclu sterio engellemenin olusmasina neden olmaktadir Bu nedenle bu tur molekulleri yapilarinda barindiran bilesiklerin klasik yontemlerle tepkimeye girmesi cok zor hatta imkansizdir denilebilir Bu tepkimelere ornek olarak tersiyer alkoller 2 Metil 2 propanol tersiyer aminler ve tersiyer fosfinler verilebilir Tersiyer karbonlar icin ornek olarak verilebilir Ayrica bakinizPrimer Sekunder KuartetKaynakca Otto Albrecht Neumuller Herausgeber Rompps Chemie Lexikon Frank sche Verlagshandlung Stuttgart 1983 8 Auflage S 4170 ISBN 3 440 04513 7