Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Karl Paul Polanyi, (25 Ekim 1886, Viyana, Avusturya — 23 Nisan 1964, Ontario, Kanada) geleneksel iktisadi düşünceye karşı çıkışı ve önemli kitabı ile tanınmış Macar düşünür.
Hayatı
Erken dönem
Karl Polanyi, kimyager ve filozof Michael Polanyi'nin kardeşi, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun başkenti Viyana'da doğdu.
Demiryolu işiyle uğraşan ve burjuvazinin tanınmış üyelerinden birinin oğlu olan Polanyi, babasının şansında gözüken iniş çıkışlara rağmen iyi bir eğitim aldı ve Budapeşte'nin aktif düşünce ve sanat ortamına dalmakta gecikmedi. Macar entelektüel düşünü üzerinde etkisi büyük olan radikal ile Budapeşte Üniversitesinde iken tanıştı. Bu süre zarfında, György Lukács, Oszkár Jászi ve Karl Mannheim gibi diğer önemli düşünürlerle ilişkiler kurdu. Polanyi Felsefe alanındaki doktorasını 1908'de aldı ve 1912'de Hukuk bölümünden mezun oldu. 1914 yılında 'nin kurulmasında yardımcı oldu ve partinin sekreterlik görevini yürüttü.
Polanyi I. Dünya Savaşı sırasında 'nda süvari subayıydı, fakat Doğu Cephesine varışından sonra işgöremezlik nedeniyle çürüğe alındı. Savaş sonrasında tekrar siyasi olarak aktif hale geldiği Budapeşte'ye döndü. Polanyi Mihály Károlyi'nin Cumhuriyetçi hükûmetini ve onun sinin belirlediği rejimi destekledi. Ancak Cumhuriyetin ömrü kısa oldu. Béla Kun Macaristan Sovyet Cumhuriyeti'ni kurmak için Karolyi hükûmetini devirdiğinde Polanyi Viyana'yı terk etmek zorunda kaldı. 1924'ten 1933'e kadar Viyana'da gazeteci olarak çalıştı ve prestijli Der Oesterreichische Volkswirt'de ekonomik ve siyasi yorumlar yazdı. Bu dönemde ilk kez ekonomik süreçlerin maddi gerçeklik yanını yok sayarak, özet modeller oluşturduğunu düşündüğü Avusturya Okulu'na bağlı iktisatçıları eleştirdi. Polanyi 'e ve G. D. H. Cole'un çalışmalarına ilgi duyuyordu. Aynı zamanda gazetecilik yaptığı dönemde 'i ile ilgilenmeye başladı.
Amerika Birleşik Devletleri
Avusturya'yı, kısa ömürlü Birinci Avusturya Cumhuriyeti'nin çökmeye, 'in yeşermeye başladığı 1933 yılında terk etti. Yaşamını gazetecilik, eğitmenlik ve 'nde okutmanlık yaparak kazandığı Londra'ya taşındı. Polanyi bu dönemde ayrıca ileride 'ü oluşturacak araştırmalarının büyük bir kısmını gerçekleştirdi. 1940 yılında Bennington College'de görev almak için Vermont'a taşındı ve bu tarihe kadar kitabını yazmaya başlamadı. Kitap 1944 yılında basıldı ve büyük bir coşku ile karşılandı. Polanyi kitabında İngiltere'deki kapalı (inclosure) süreci ve 19. yüzyıl başındaki güncel ekonomik sistemin yaratılışını tanımladı.
II. Dünya Savaşı'ndan sonra (1947-1953) Columbia Üniversitesi'nden hocalık için teklif aldı. Ancak, eşinin eski bir komünist olması nedeniyle Birleşik Devletler'e giriş için vize alamadı. Sonuçta Kanada'ya taşındılar ve Polanyi New York City'e gidip gelerek çalışmaya başladı. 1950 li yılların başında, Polanyi antik imparatorlukların ekonomik sistemlerini çalışması karşılığında 'dan burs (bağış) aldı. Modern iktisadi sistemin ortaya çıkışını tanımlamış olan Polanyi, şimdi ise uzak geçmişte ekonominin nasıl ayrı bir dünya olarak ortaya çıktığını anlamaya çalışıyordu. 1957 yılında Trade and Market in the Early Empires (Eski İparatorluklarda Ticaret ve Piyasa) isimli eserle sonuçlanan Columbia'daki çalışmaları birçok düşünürün ilgisini çekmiş ve bir nesil öğretmeni derinden etkilemiştir. Polanyi hayatının daha sonraki dönemlerinde de yazmaya devam etti ve Coexistence (Bir arada varoluş) isimli yeni bir dergi kurdu. 1964 yılında öldü.
Mirası
Polanyi günümüzde ekonomiye kültürel bir yaklaşım olan ve ekonominin toplum ve kültürün içine yerleşmişliğini (embeddedness) açıklayan 'ın yaratıcısı olarak tanınmaktadır. Bu görüş geleneksel iktisata aykırıdır fakat antropoloji ve siyaset biliminde popülerdir. kitabı aynı zamanda tarihsel sosyoloji için bir model oluşturmuştur. Polanyi'nin teorileri ekonomik demokrasi hareketi için temel olmuştur. Polanyi'nin kızı, , McGill Üniversitesinden (Montreal) emekli İktisat Profesörüdür.
Yapıtları
- The Great Transformation (1944) (, çev. Ayşe Buğra, İletişim Yay.)
- Trade and Markets in the Early Empires (1957) (Eski İmparatorluklarda Ticaret ve Piyasa)
- Dahomey and the African slave trade (1966) (Dahomey ve Köle Ticareti)
- Primitive, Archaic, and Modern Economics: Essays of Karl Polanyi (1968) (İlkel, Arkaik ve Modern Ekonomiler)
- The Livelihood of Man (1977) (İnsanın Geçimi)
Kaynakça
- ^ Encyclopedia Britannica (Chicago: Encyclopedia Britannica Inc. 2003) vol 9. p.554
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Karl Paul Polanyi 25 Ekim 1886 Viyana Avusturya 23 Nisan 1964 Ontario Kanada geleneksel iktisadi dusunceye karsi cikisi ve onemli kitabi ile taninmis Macar dusunur HayatiErken donem Karl Polanyi kimyager ve filozof Michael Polanyi nin kardesi Avusturya Macaristan Imparatorlugu nun baskenti Viyana da dogdu Demiryolu isiyle ugrasan ve burjuvazinin taninmis uyelerinden birinin oglu olan Polanyi babasinin sansinda gozuken inis cikislara ragmen iyi bir egitim aldi ve Budapeste nin aktif dusunce ve sanat ortamina dalmakta gecikmedi Macar entelektuel dusunu uzerinde etkisi buyuk olan radikal ile Budapeste Universitesinde iken tanisti Bu sure zarfinda Gyorgy Lukacs Oszkar Jaszi ve Karl Mannheim gibi diger onemli dusunurlerle iliskiler kurdu Polanyi Felsefe alanindaki doktorasini 1908 de aldi ve 1912 de Hukuk bolumunden mezun oldu 1914 yilinda nin kurulmasinda yardimci oldu ve partinin sekreterlik gorevini yuruttu Polanyi I Dunya Savasi sirasinda nda suvari subayiydi fakat Dogu Cephesine varisindan sonra isgoremezlik nedeniyle curuge alindi Savas sonrasinda tekrar siyasi olarak aktif hale geldigi Budapeste ye dondu Polanyi Mihaly Karolyi nin Cumhuriyetci hukumetini ve onun sinin belirledigi rejimi destekledi Ancak Cumhuriyetin omru kisa oldu Bela Kun Macaristan Sovyet Cumhuriyeti ni kurmak icin Karolyi hukumetini devirdiginde Polanyi Viyana yi terk etmek zorunda kaldi 1924 ten 1933 e kadar Viyana da gazeteci olarak calisti ve prestijli Der Oesterreichische Volkswirt de ekonomik ve siyasi yorumlar yazdi Bu donemde ilk kez ekonomik sureclerin maddi gerceklik yanini yok sayarak ozet modeller olusturdugunu dusundugu Avusturya Okulu na bagli iktisatcilari elestirdi Polanyi e ve G D H Cole un calismalarina ilgi duyuyordu Ayni zamanda gazetecilik yaptigi donemde i ile ilgilenmeye basladi Amerika Birlesik Devletleri Avusturya yi kisa omurlu Birinci Avusturya Cumhuriyeti nin cokmeye in yesermeye basladigi 1933 yilinda terk etti Yasamini gazetecilik egitmenlik ve nde okutmanlik yaparak kazandigi Londra ya tasindi Polanyi bu donemde ayrica ileride u olusturacak arastirmalarinin buyuk bir kismini gerceklestirdi 1940 yilinda Bennington College de gorev almak icin Vermont a tasindi ve bu tarihe kadar kitabini yazmaya baslamadi Kitap 1944 yilinda basildi ve buyuk bir cosku ile karsilandi Polanyi kitabinda Ingiltere deki kapali inclosure sureci ve 19 yuzyil basindaki guncel ekonomik sistemin yaratilisini tanimladi II Dunya Savasi ndan sonra 1947 1953 Columbia Universitesi nden hocalik icin teklif aldi Ancak esinin eski bir komunist olmasi nedeniyle Birlesik Devletler e giris icin vize alamadi Sonucta Kanada ya tasindilar ve Polanyi New York City e gidip gelerek calismaya basladi 1950 li yillarin basinda Polanyi antik imparatorluklarin ekonomik sistemlerini calismasi karsiliginda dan burs bagis aldi Modern iktisadi sistemin ortaya cikisini tanimlamis olan Polanyi simdi ise uzak gecmiste ekonominin nasil ayri bir dunya olarak ortaya ciktigini anlamaya calisiyordu 1957 yilinda Trade and Market in the Early Empires Eski Iparatorluklarda Ticaret ve Piyasa isimli eserle sonuclanan Columbia daki calismalari bircok dusunurun ilgisini cekmis ve bir nesil ogretmeni derinden etkilemistir Polanyi hayatinin daha sonraki donemlerinde de yazmaya devam etti ve Coexistence Bir arada varolus isimli yeni bir dergi kurdu 1964 yilinda oldu MirasiPolanyi gunumuzde ekonomiye kulturel bir yaklasim olan ve ekonominin toplum ve kulturun icine yerlesmisligini embeddedness aciklayan in yaraticisi olarak taninmaktadir Bu gorus geleneksel iktisata aykiridir fakat antropoloji ve siyaset biliminde populerdir kitabi ayni zamanda tarihsel sosyoloji icin bir model olusturmustur Polanyi nin teorileri ekonomik demokrasi hareketi icin temel olmustur Polanyi nin kizi McGill Universitesinden Montreal emekli Iktisat Profesorudur YapitlariThe Great Transformation 1944 cev Ayse Bugra Iletisim Yay Trade and Markets in the Early Empires 1957 Eski Imparatorluklarda Ticaret ve Piyasa Dahomey and the African slave trade 1966 Dahomey ve Kole Ticareti Primitive Archaic and Modern Economics Essays of Karl Polanyi 1968 Ilkel Arkaik ve Modern Ekonomiler The Livelihood of Man 1977 Insanin Gecimi Kaynakca Encyclopedia Britannica Chicago Encyclopedia Britannica Inc 2003 vol 9 p 554