Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kinnairdli James Bruce (14 Aralık 1730 - 27 Nisan 1794), Mavi Nil'in kaynağını doğrulayan bir İngiliz gezgin ve gezi yazarıydı. Kuzey Afrika ve Etiyopya'da on yıldan fazla zaman geçirdi ve 1770'te Mısır ve Sudan'da Mavi Nil'in kökeninin izini süren ilk Avrupalı oldu.
James Bruce | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 14 Aralık 1730 Stirlingshire, İskoçya |
| Ölüm | 27 Nisan 1794 (63 yaşında) Stirlingshire, İskoçya |
| Vatandaşlık | Britanyalı |
| Kariyeri | |
| Dalı | Coğrafya |
Erken dönem
James Bruce, Kinnaird, Stirlingshire'daki aile konağında doğdu ve Harrow School ve Edinburgh Üniversitesi'nde eğitim gördü. Baro için okumaya başladı, ancak bir şarap ithalatçısı ve tüccarın kızıyla evlenmesi onun yerine bu işe girmesine neden oldu. Karısı, evlilikten sonraki dokuz ay içinde Ekim 1754'te öldü ve Bruce daha sonra şarap ticaretinin bir parçası olarak Portekiz ve İspanya'yı gezdi. İspanya'daki Escorial'de Doğu el yazmalarının incelenmesi, onu Arapça ve Geez çalışmasına götürdü ve gelecekteki kariyerini belirledi. 1758'de babasının ölümü, onu Kinnaird malikanesinin sahibi yaptı.
Kuzey Afrika'ya yolculuk
1762'de İspanya ile savaşın patlak vermesi üzerine, İngiliz hükûmetine Ferrol'a bir saldırı planı sundu. Önerisi kabul edilmedi, ancak 2. Halifax Kontu tarafından Cezayir'deki İngiliz konsolosluğu görevine, Cezayir'de konsolosluk papazı olan Thomas Shaw (1694–1751) tarafından eve gönderilen betimlemelerin hakkında ilgi uyandırdığı o ülkedeki antik kalıntıları incelemek için bir komisyonla seçilmesini sağladı. İtalya'da altı ay antik eserleri inceleyerek geçiren Bruce, Mart 1763'te Cezayir'e ulaştı. Zamanının tamamı dayı korsan mahkemesindeki konsolosluk görevleriyle geçti ve söz verilen yardımdan mahrum bırakıldı. Ancak Ağustos 1765'te konsolosluğun halefi gelen Bruce, Berberi'deki Roma kalıntılarını keşfetmeye başladı. Doğu Cezayir'deki birçok harabeyi inceledikten sonra kara yoluyla Tunus'tan Trablus'a gitti ve Ptolemaida'da Kandiye'ye geçiş yaptı; ancak Bingazi yakınlarında kaza geçirdi ve karaya yüzmek zorunda kaldı. Sonunda Girit'e ulaştı ve oradan Sidon'a yelken açarak Palmira ve Baalbek'i ziyaret ederek Suriye üzerinden yolculuk etti. Bruce, Mağrip ve Levant'taki yolculukları boyunca incelediği birçok harabenin dikkatli çizimlerini yaptı. Ayrıca hekim olarak Doğu'ya geçmesini sağlayacak kadar tıp bilgisini de edindi.
Nil ve Etiyopya
Haziran 1768'de, Etiyopya'dan doğduğuna inandığı Nil'in kaynağını keşfetmeye karar vererek İskenderiye'ye geldi. Kahire'de Memluk hükümdarı Ali Bey'in desteğini aldı. Ramesses III'ün mezarına (KV11) girdiği Teb'i ziyaret ettikten sonra, çölü geçerek Kosseir'e gitti ve burada bir Türk denizcisi kılığına girdi. Yerel bir gemiyle Kızıldeniz'de kapsamlı bir seyirden sonra, Mayıs 1769'da Cidde'ye ulaştı ve Arabistan'da kaldıktan sonra Kızıldeniz'i tekrar geçerek 19 Eylül'de o zamanlar sözde Türklerin elinde olan, ancak aslında yerel Nevvab tarafından kontrol edilen Massava'ya indi. 14 Şubat 1770'te o zamanlar Etiyopya'nın başkenti olan Gondar'a ulaştı ve burada İmparator II. Tekle Haymanot, ülkenin gerçek hükümdarı Ras Mikael Sehul ve Ras'ın (Bruce'un "Esther" dediği) karısı Weizero Aster ve tüm Etiyopyalılar tarafından iyi karşılandı. İnce varlığı (1.93 boyundaydı), Geez bilgisi, spordaki mükemmelliği, cesareti, kaynakları ve öz saygısı, genel olarak hiçbir yabancıya güvenmeyen bir halk arasında onun lehine oldu. Has odabaşı ve İmparatorun maiyetindeki süvarileri olan Koccob Horse'un komutanı olarak saray görevleri aldı. Etiyopya'da iki yıl kaldı, bilgi edindi, kitapları kopyaladı ve daha sonra Fransız ve İtalyan hükümdarlarına hediye olarak sunduğu özel tıbbi bitkileri topladı.
Sıtmadan kurtulduktan sonra Mavi Nil'in kaynağına ulaşmaya kararlı olan Bruce, Ekim 1770'te yeniden yola çıktı. Bu kez, Balugani ve Strates adında bir Yunanlının da dahil olduğu kendi küçük grubuyla yolculuk etti. Son yürüyüş 4 Kasım 1770'de yapıldı. Öğleden sonra geç saatlerde, Bruce'un grubu 2895,6 metreye tırmandıktan sonra, rustik bir kiliseye geldi ve rehber, kilisenin ötesini işaret ederek, ortasından yükselen bir tümseğin olduğu küçük bir bataklığı gösterdi. Bunun Nil'in kaynağı olduğunu açıkladı. 14 Kasım 1770'de Küçük Abay'ın kaynağı olan Gish Abay'a ulaştı. Gish'teki kaynaklara vardıklarında, James Bruce başarısını, içki bardağı olarak kullandığı yarım hindistancevizi kabuğunu alıp kaynaktan doldurarak kutladı ve ardından Strates'i "Majesteleri Kral III. Georg ve uzun bir prensler soyu" şerefine kadeh kaldırmaya zorladı ve bir diğeri "Tüm Rusların İmparatoriçesi Catherine" - bu sonuncusu, Strates'in Yunan kökenine bir jestti, çünkü Büyük Katerina tam o sırada Ege Denizi'nde Türklerle savaş halindeydi- içindi. Daha fazla şerefe kadeh kaldırma birbirini izledi. Beyaz Nil'in daha büyük bir nehir olduğunu kabul etse de Bruce, Mavi Nil'in eskilerin Nil'i ve dolayısıyla kaynağı olduğunu iddia eden ilk Avrupalıydı.
Bir İspanyol olan Cizvit misyoner Pedro Paez, daha önce 1618'de Kızıldeniz kıyısından Etiyopya dağlarından geçerek Mavi Nil'in kaynağına ulaşmıştı Paez, Mavi Nil'in kaynağını iki ciltlik História da Ethiópia'da ("Etiyopya Tarihi") anlattı. Ancak Bruce, iddiasına itiraz etti ve Paez'in anılarındaki ilgili pasajın Athanasius Kircher tarafından uydurulduğunu öne sürdü. Mavi Nil'in kaynağı, 1629'da Portekizli misyoner Jeronimo Lobo tarafından tekrar ziyaret edildi, o da Paez gibi Kızıldeniz yolundan geldi; Bruce, Lobo'nun yazılarını gözden düşürmeye çalıştı, ancak daha yakın tarihli araştırmalar, Lobo'nun kaynak açıklamasının ayrıntılarda tamamen doğru olduğunu gösterdi. Bruce, (yanlış bir şekilde) Lobo'nun karada yelken açabildiğini iddia edecek kadar ileri gitti ve ayrıca Lobo tarafından tanımlanan tüküren bir kobranın varlığını reddetti.
Onun dönüşü
Aralık 1771'de Gondar'dan yola çıkan Bruce, büyük zorluklara rağmen Sennar üzerinden Nubia'ya gitti ve Mavi Nil'i Beyaz Nil ile birleştiği yere kadar izleyen ilk Avrupalı oldu. El Gadarif'te ("Teawa" adını verdiği) valisi Fidele tarafından alıkonuldu, ta ki arkadaşı Etiyopya valisi "Ras el Fils"in (Ras Filuk) kurnazlık, diplomasi ve güç gösterisinin bir birleşimi Fidele'yi onu serbest bırakması için ikna edene dek. Sennar'a vardığında kendini orada alıkonulmuş halde buldu ve 25 Ağustos gecesi kaldığı eve, Bruce'un haklı olarak Kral İsmail'in emriyle değilse bile bilgisi dahilinde hareket ettiklerinden kuşkulandığı hırsızlar tarafından saldırıya uğradı. O ve arkadaşları, Nil'in kıvrımının doğu tarafındaki çölü geçerken, birlikte yolculuk etmeyi umdukları Müslüman ileri gelen Mahomet Towash'ın kervanının cesetleriyle karşılaştılar; statüsüne rağmen, yerel kabile üyeleri tarafından pusuya düşürüldüler, soyuldular ve öldürüldüler. 29 Kasım 1772'de Asvan'a ulaştı ve anında tüm develerinin ölümü nedeniyle terk edilmiş olan günlüklerini ve bagajını almak için çöle döndü. Ocak 1773'te Bruce Kahire'ye ulaştı. Mart ayında Fransa'ya geldi ve Comte de Buffon ve diğer bilginler tarafından karşılandı.
Haziran 1774'te Londra'ya geldi ve London Magazine'de seyahatlerinin uzun bir açıklamasını yayınlayan James Boswell ile röportaj yaptı. Öyküsünün kuşkuyla karşılanmasından rahatsız olan Bruce, 44 yaşında Kinnaird'deki evine emekli oldu.
Yolculukları
Emekliliğinde, Bruce kendini mülkünün yönetimine ve maden ocaklarının gözetimine adadı. Mayıs 1776'da komşusunun kızı olan üç çocuklu Mary Dundas ile evlendi. Karısının 1785'te erken ölümünden sonra ve arkadaşı Daines Barrington'un ısrarı üzerine, Nil'in Kaynağını Keşfetmek İçin Seyahatler adıyla beş çeyrek cilt (toplam 3.000 sayfa) olarak yayınlanan yolculuklarını yazmaya başladı. Kitap çok başarılıydı, çok iyi sattı ve aylık dergilerde olumlu eleştiriler aldı, ancak diğer gezginler tarafından güvenilmeye değer olmadığı gerekçesiyle saldırıya uğradı. O zamandan bu yana Etiyopya yolculuklarının temel olarak doğruluğu kanıtlandı ve zamanının coğrafi bilgisine gerçek bir katkı yaptığı düşünülüyor.
Masonluk
Bruce İskoç bir Masondu. 1 Ağustos 1753'te Lodge Canongate Kilwinning, No. 2'de başlatıldı. Locadaki başlangıcını ayrıntılarıyla anlatan Loca tarihi şöyledir: 'Bruce, James, Younger of Kinnaird – Habeş Gezgini.'
Ölüm
Bruce, yaşamının büyük bir bölümünü, daha önce Carnwath'tan George Lockhart tarafından kullanılan ve Lockhart'ın sarayı olarak adlandırılan, Edinburgh'daki Royal Mile'da güzel bir evde yaşadı.
Bruce, son yıllarında çok şişmanladı. 27 Nisan 1794'te, önceki gün Kinnaird House'da merdivenlerden düştüğünde aldığı yaralar nedeniyle öldü. Larbert'in eski kilise bahçesinde karısının arkasına gömüldü. Oldukça sıra dışı anıt, yerel Carron Demir Fabrikası tarafından dökme demirden yapılmıştır ve kilise avlusunun güney doğu köşesinde durmaktadır.
Miras
- Bruce's Travels, ikinci baskı (1804-05) ve üçüncü baskı (1813) olarak yayınlandı, her ikisi de Bruce'un değerli bir çağdaş biyografisini (1808) yazan Alexander Murray tarafından Bruce'un makalelerinden düzenlendi.
- Bruce'un çizimlerinden birkaçı Kral George III'e sunuldu ve Windsor Kalesi'ndeki kraliyet koleksiyonundadır. Edward Ullendorff'a göre, "Bu ciltlerin Bruce'un çalışmalarının bir seçkisini içerdiğine dair çok az kuşku var ve 1862'de Kraliçe Victoria'nın izniyle Antikacılar Derneği'ne gösterildiklerinde, onları gören herkes çok etkilendi."
- Bruce ayrıca Etiyopya el yazmalarından oluşan seçkin bir koleksiyonu Avrupa'ya geri getirdi. Ullendorff, "Etiyopya dillerinin incelenmesi için tamamen yeni ufuklar açtılar ve Doğu biliminin bu dalını çok daha güvenli bir temele oturttular" diye yazıyor. "Çabalarıyla kaç tane el yazmasının Avrupa'ya ulaştığı bilinmemekle birlikte, bu yazar en az yirmi yedi tanesinin farkındadır ve bunların hepsi Etiyopya el yazması sanatının enfes örnekleridir. Bruce, Hanok Kitabı'nın güzel ve özel olarak hazırlanmış bir nüshasını Paris'te XV. Louis'ye sundu."Bu el yazmalarının çoğu Geezce olsa da, dikkate değer bir istisna, Ullendorff'un "bizim tarafımızdan yalnızca bu el yazmasından bilindiğini" belirttiği bir dil olan Gafatça yazılmış Şarkıların Şarkısı'nın bir versiyonudur.
- Etiyopya el yazmaları arasında Hanok Kitabı'nın üç nüshası vardı. Apokrif metin, Kilise Babaları'ndaki birkaç alıntı ve Bizans tarihçisi George Synkellos'un (IX sn.) çalışmasında korunan ve ilk olarak Joseph Justus Scaliger tarafından yayınlanan bazı Yunanca parçalar dışında, Orta Çağ'dan beri Avrupa'da kaybolmuştu. 1606'da 16. yüzyılın ortalarından beri tam metnin Etiyopya'da korunduğu bilinmesine rağmen, el yazmasını elde etme girişimleri başarısız oldu. Bruce, üç nüshadan birini 1773'te Fransız Ulusal Kütüphanesi için Paris'e gelişinde Kral XV. Louis'e sundu. İkinci nüsha bir yıl sonra Oxford Üniversitesi'ndeki Bodleian Kütüphanesine verildi, üçüncü nüsha ise Bruce'un kendisi tarafından saklandı ve 1794'teki ölümünden sonra o da Bodleian koleksiyonlarına eklendi. Bruce'un getirdiği üç el yazması, Hanok Kitabı üzerine modern çalışmaların başlangıcını işaretler.
- Bruce ayrıca Jeu Kitaplarının dayanan tek kopyasını içeren Bruce Codex'teki Koptça nadir bulunan Gnostik elyazmalarını da aldı.
- Bruce'un yolculukları ve keşifleri, Britanya Afrika Derneği'nin (1788) kurucularına, Nijer'in rotasını ve Timbuktu şehrini keşfetmek için seferleri teşvik etme çabalarında ilham verdi.
- Bruce'un bazı öyküleri, Rudolf Raspe'nin Baron Munchausen'in Şaşırtıcı Maceraları'nın gelişimini etkiledi.
Konuyla ilgili yayınlar
- James Boswell (1774), "Ünlü Bay Bruce'un Çok Olağanüstü Seyahatlerine İlişkin Bazı Açıklamalar". London Magazine, 43 (Ağustos – Eylül 1774), 388–91, 429–31. Facts and Inventions: Selections from the Journalism of James Boswell, ed. Paul Tankard. New Haven: Yale University Press, 2014; pp. 45–57.
- Binbaşı (daha sonra Sir) Francis Head (1830), The Life of Bruce, the Africa traveler, Londra.
- Sir Robert Lambert Playfair (1877), Cezayir ve Tunus'ta Bruce'un İzinde Seyahatler . Londra: Kegan Paul. İlk kez yayınlanan çizimlerinden bir seçki içerir.
- JM Reid (1968), Olağanüstü Gezgin: Kinnaird New York'tan James Bruce'un Hayatı, Norton.
- Miles Bredin (2001) Soluk Habeş: Afrikalı kaşif ve maceracı James Bruce'un hayatı, Flamingo.
Kitabının sürümleri
- 1768, 1769, 1770, 1771, 1772 ve 1773 Yıllarında Nil'in Kaynağını Keşfetmek İçin Seyahatler . Beş Cilt, GGJ ve J. Robinson, Londra, 1790.
- Seyahatler, ed. Alexander Murray . Yedi cilt, Londra: 1805 ve 1813.
- Bruce, James, Seyahatler . Kısaltılmış baskı. Horizon Press, New York, 1964.
- https://gutenberg.beic.it/view/action/nmets.do?DOCCHOICE=6953542.xml&dvs=1687388514862~830&locale=tr_TR&search_terms=DTL6&show_metadata=true&adjacency=&VIEWER_URL=/view/action/nmets.do?&DELIVERY_RULE_ID=7&divType=&usePid1=true&usePid2=true
- https://gutenberg.beic.it/view/action/nmets.do?DOCCHOICE=6882444.xml&dvs=1687388542037~892&locale=tr_TR&search_terms=DTL6&show_metadata=true&adjacency=&VIEWER_URL=/view/action/nmets.do?&DELIVERY_RULE_ID=7&divType=&usePid1=true&usePid2=true
- https://gutenberg.beic.it/view/action/nmets.do?DOCCHOICE=6890271.xml&dvs=1687388566513~572&locale=tr_TR&search_terms=DTL76&show_metadata=true&adjacency=&VIEWER_URL=/view/action/nmets.do?&DELIVERY_RULE_ID=7&divType=&usePid1=true&usePid2=true
Kaynakça
- ^ E.A. Wallis Budge, A history of Ethiopia, p 397
- ^ R.E. Cheesman, Lake Tana and the Blue Nile
- ^ Bruce, Travels to Discover the Source of the Nile (1805 edition), vol. 4, pp. 326–331
- ^ J.M. Reid, Traveller Extraordinary: The Life of James Bruce of Kinnaird (New York, Norton, 1968), pp. 219–236
- ^ Reid, Traveller Extraordinary, pp. 237–249
- ^ Reid, Traveller Extraordinary, pp. 250–266
- ^ History of the Lodge Canongate Kilwinning, No.2, compiled from the records 1677–1888. By Alan MacKenzie. 1888. p. 238.
- ^ Grant's Old and New Edinburgh vol.2 p.247
- ^ Edward Ullendorff, "James Bruce of Kinnaird" 15 Aralık 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., , 32 (1953), p. 132
- ^ Book of Enoch (መጽሐፈ ፡ ሄኖክ /Metsahaf Henoc), Bodleian Library of Oxford Mss 531 and Bibliothèque royale de Paris, cf. http://www.tau.ac.il/~hacohen/Biblia.html 17 Aralık 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . ; Book of Jubilees (መጽሐፈ ፡ ኩፋሌ /Metsahaf Kufale) ; The Conflict of Adam and Eve (/Gadla Adan wa Hewan), British Museum Oriental Ms 751.
- ^ Ullendorff, "James Bruce", p. 133
- ^ George W.E. Nicklelsburg, 1 Enoch: A Commentary, Minneapolis, MN: Fortress, 2001 (Hermeneia).
- ^ Wilson, Robert McLachlan, (Ed.) (1978). The Books of Jeu and the Untitled Text in the Bruce Codex. Nag Hammadi Studies. Leiden: Brill. s. ix–xiii. ISBN . Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(); Birden fazla|editör1=ve|editör-soyadı=kullanıldı () - ^ The Last Blank Spaces. Harvard University Press. 2013. s. 24. doi:10.4159/harvard.9780674074972. ISBN . 12 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Haziran 2023. Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=()
- Bu madde artık kamu malı olan bir yayından alınan metni içeriyor: Chisholm, Hugh, (Ed.) (1911). "Bruce, James". Encyclopædia Britannica (11. bas.). Cambridge University Press.
Dış bağlantılar
- James Bruce çalışmaları – Gutenberg Projesi
- Works by James Bruce in Internet Archive.
- Lodge Canongate Kilwinning, No. 2 (Edinburgh) 12 Nisan 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- The Grand Lodge of Scotland 18 Haziran 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
- Kinnaird House 22 Haziran 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., the home of the Bruces
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kinnairdli James Bruce 14 Aralik 1730 27 Nisan 1794 Mavi Nil in kaynagini dogrulayan bir Ingiliz gezgin ve gezi yazariydi Kuzey Afrika ve Etiyopya da on yildan fazla zaman gecirdi ve 1770 te Misir ve Sudan da Mavi Nil in kokeninin izini suren ilk Avrupali oldu James BruceDogum14 Aralik 1730 1730 12 14 Stirlingshire IskocyaOlum27 Nisan 1794 63 yasinda Stirlingshire IskocyaVatandaslikBritanyaliKariyeriDaliCografyaErken donemBruce un Portresi Pompeo Batoni 1762Bruce un Nil kaynaklari haritasi James Bruce Kinnaird Stirlingshire daki aile konaginda dogdu ve Harrow School ve Edinburgh Universitesi nde egitim gordu Baro icin okumaya basladi ancak bir sarap ithalatcisi ve tuccarin kiziyla evlenmesi onun yerine bu ise girmesine neden oldu Karisi evlilikten sonraki dokuz ay icinde Ekim 1754 te oldu ve Bruce daha sonra sarap ticaretinin bir parcasi olarak Portekiz ve Ispanya yi gezdi Ispanya daki Escorial de Dogu el yazmalarinin incelenmesi onu Arapca ve Geez calismasina goturdu ve gelecekteki kariyerini belirledi 1758 de babasinin olumu onu Kinnaird malikanesinin sahibi yapti Kuzey Afrika ya yolculuk1762 de Ispanya ile savasin patlak vermesi uzerine Ingiliz hukumetine Ferrol a bir saldiri plani sundu Onerisi kabul edilmedi ancak 2 Halifax Kontu tarafindan Cezayir deki Ingiliz konsoloslugu gorevine Cezayir de konsolosluk papazi olan Thomas Shaw 1694 1751 tarafindan eve gonderilen betimlemelerin hakkinda ilgi uyandirdigi o ulkedeki antik kalintilari incelemek icin bir komisyonla secilmesini sagladi Italya da alti ay antik eserleri inceleyerek geciren Bruce Mart 1763 te Cezayir e ulasti Zamaninin tamami dayi korsan mahkemesindeki konsolosluk gorevleriyle gecti ve soz verilen yardimdan mahrum birakildi Ancak Agustos 1765 te konsoloslugun halefi gelen Bruce Berberi deki Roma kalintilarini kesfetmeye basladi Dogu Cezayir deki bircok harabeyi inceledikten sonra kara yoluyla Tunus tan Trablus a gitti ve Ptolemaida da Kandiye ye gecis yapti ancak Bingazi yakinlarinda kaza gecirdi ve karaya yuzmek zorunda kaldi Sonunda Girit e ulasti ve oradan Sidon a yelken acarak Palmira ve Baalbek i ziyaret ederek Suriye uzerinden yolculuk etti Bruce Magrip ve Levant taki yolculuklari boyunca inceledigi bircok harabenin dikkatli cizimlerini yapti Ayrica hekim olarak Dogu ya gecmesini saglayacak kadar tip bilgisini de edindi Nil ve EtiyopyaHaziran 1768 de Etiyopya dan dogduguna inandigi Nil in kaynagini kesfetmeye karar vererek Iskenderiye ye geldi Kahire de Memluk hukumdari Ali Bey in destegini aldi Ramesses III un mezarina KV11 girdigi Teb i ziyaret ettikten sonra colu gecerek Kosseir e gitti ve burada bir Turk denizcisi kiligina girdi Yerel bir gemiyle Kizildeniz de kapsamli bir seyirden sonra Mayis 1769 da Cidde ye ulasti ve Arabistan da kaldiktan sonra Kizildeniz i tekrar gecerek 19 Eylul de o zamanlar sozde Turklerin elinde olan ancak aslinda yerel Nevvab tarafindan kontrol edilen Massava ya indi 14 Subat 1770 te o zamanlar Etiyopya nin baskenti olan Gondar a ulasti ve burada Imparator II Tekle Haymanot ulkenin gercek hukumdari Ras Mikael Sehul ve Ras in Bruce un Esther dedigi karisi Weizero Aster ve tum Etiyopyalilar tarafindan iyi karsilandi Ince varligi 1 93 boyundaydi Geez bilgisi spordaki mukemmelligi cesareti kaynaklari ve oz saygisi genel olarak hicbir yabanciya guvenmeyen bir halk arasinda onun lehine oldu Has odabasi ve Imparatorun maiyetindeki suvarileri olan Koccob Horse un komutani olarak saray gorevleri aldi Etiyopya da iki yil kaldi bilgi edindi kitaplari kopyaladi ve daha sonra Fransiz ve Italyan hukumdarlarina hediye olarak sundugu ozel tibbi bitkileri topladi Sitmadan kurtulduktan sonra Mavi Nil in kaynagina ulasmaya kararli olan Bruce Ekim 1770 te yeniden yola cikti Bu kez Balugani ve Strates adinda bir Yunanlinin da dahil oldugu kendi kucuk grubuyla yolculuk etti Son yuruyus 4 Kasim 1770 de yapildi Ogleden sonra gec saatlerde Bruce un grubu 2895 6 metreye tirmandiktan sonra rustik bir kiliseye geldi ve rehber kilisenin otesini isaret ederek ortasindan yukselen bir tumsegin oldugu kucuk bir batakligi gosterdi Bunun Nil in kaynagi oldugunu acikladi 14 Kasim 1770 de Kucuk Abay in kaynagi olan Gish Abay a ulasti Gish teki kaynaklara vardiklarinda James Bruce basarisini icki bardagi olarak kullandigi yarim hindistancevizi kabugunu alip kaynaktan doldurarak kutladi ve ardindan Strates i Majesteleri Kral III Georg ve uzun bir prensler soyu serefine kadeh kaldirmaya zorladi ve bir digeri Tum Ruslarin Imparatoricesi Catherine bu sonuncusu Strates in Yunan kokenine bir jestti cunku Buyuk Katerina tam o sirada Ege Denizi nde Turklerle savas halindeydi icindi Daha fazla serefe kadeh kaldirma birbirini izledi Beyaz Nil in daha buyuk bir nehir oldugunu kabul etse de Bruce Mavi Nil in eskilerin Nil i ve dolayisiyla kaynagi oldugunu iddia eden ilk Avrupaliydi Bir Ispanyol olan Cizvit misyoner Pedro Paez daha once 1618 de Kizildeniz kiyisindan Etiyopya daglarindan gecerek Mavi Nil in kaynagina ulasmisti Paez Mavi Nil in kaynagini iki ciltlik Historia da Ethiopia da Etiyopya Tarihi anlatti Ancak Bruce iddiasina itiraz etti ve Paez in anilarindaki ilgili pasajin Athanasius Kircher tarafindan uyduruldugunu one surdu Mavi Nil in kaynagi 1629 da Portekizli misyoner Jeronimo Lobo tarafindan tekrar ziyaret edildi o da Paez gibi Kizildeniz yolundan geldi Bruce Lobo nun yazilarini gozden dusurmeye calisti ancak daha yakin tarihli arastirmalar Lobo nun kaynak aciklamasinin ayrintilarda tamamen dogru oldugunu gosterdi Bruce yanlis bir sekilde Lobo nun karada yelken acabildigini iddia edecek kadar ileri gitti ve ayrica Lobo tarafindan tanimlanan tukuren bir kobranin varligini reddetti Onun donusuAralik 1771 de Gondar dan yola cikan Bruce buyuk zorluklara ragmen Sennar uzerinden Nubia ya gitti ve Mavi Nil i Beyaz Nil ile birlestigi yere kadar izleyen ilk Avrupali oldu El Gadarif te Teawa adini verdigi valisi Fidele tarafindan alikonuldu ta ki arkadasi Etiyopya valisi Ras el Fils in Ras Filuk kurnazlik diplomasi ve guc gosterisinin bir birlesimi Fidele yi onu serbest birakmasi icin ikna edene dek Sennar a vardiginda kendini orada alikonulmus halde buldu ve 25 Agustos gecesi kaldigi eve Bruce un hakli olarak Kral Ismail in emriyle degilse bile bilgisi dahilinde hareket ettiklerinden kuskulandigi hirsizlar tarafindan saldiriya ugradi O ve arkadaslari Nil in kivriminin dogu tarafindaki colu gecerken birlikte yolculuk etmeyi umduklari Musluman ileri gelen Mahomet Towash in kervaninin cesetleriyle karsilastilar statusune ragmen yerel kabile uyeleri tarafindan pusuya dusurulduler soyuldular ve oldurulduler 29 Kasim 1772 de Asvan a ulasti ve aninda tum develerinin olumu nedeniyle terk edilmis olan gunluklerini ve bagajini almak icin cole dondu Ocak 1773 te Bruce Kahire ye ulasti Mart ayinda Fransa ya geldi ve Comte de Buffon ve diger bilginler tarafindan karsilandi Haziran 1774 te Londra ya geldi ve London Magazine de seyahatlerinin uzun bir aciklamasini yayinlayan James Boswell ile roportaj yapti Oykusunun kuskuyla karsilanmasindan rahatsiz olan Bruce 44 yasinda Kinnaird deki evine emekli oldu YolculuklariKinnairdli James Bruce un mezari Larbert Churchyard Emekliliginde Bruce kendini mulkunun yonetimine ve maden ocaklarinin gozetimine adadi Mayis 1776 da komsusunun kizi olan uc cocuklu Mary Dundas ile evlendi Karisinin 1785 te erken olumunden sonra ve arkadasi Daines Barrington un israri uzerine Nil in Kaynagini Kesfetmek Icin Seyahatler adiyla bes ceyrek cilt toplam 3 000 sayfa olarak yayinlanan yolculuklarini yazmaya basladi Kitap cok basariliydi cok iyi satti ve aylik dergilerde olumlu elestiriler aldi ancak diger gezginler tarafindan guvenilmeye deger olmadigi gerekcesiyle saldiriya ugradi O zamandan bu yana Etiyopya yolculuklarinin temel olarak dogrulugu kanitlandi ve zamaninin cografi bilgisine gercek bir katki yaptigi dusunuluyor MasonlukBruce Iskoc bir Masondu 1 Agustos 1753 te Lodge Canongate Kilwinning No 2 de baslatildi Locadaki baslangicini ayrintilariyla anlatan Loca tarihi soyledir Bruce James Younger of Kinnaird Habes Gezgini OlumBruce yasaminin buyuk bir bolumunu daha once Carnwath tan George Lockhart tarafindan kullanilan ve Lockhart in sarayi olarak adlandirilan Edinburgh daki Royal Mile da guzel bir evde yasadi Bruce son yillarinda cok sismanladi 27 Nisan 1794 te onceki gun Kinnaird House da merdivenlerden dustugunde aldigi yaralar nedeniyle oldu Larbert in eski kilise bahcesinde karisinin arkasina gomuldu Oldukca sira disi anit yerel Carron Demir Fabrikasi tarafindan dokme demirden yapilmistir ve kilise avlusunun guney dogu kosesinde durmaktadir MirasBruce s Travels ikinci baski 1804 05 ve ucuncu baski 1813 olarak yayinlandi her ikisi de Bruce un degerli bir cagdas biyografisini 1808 yazan Alexander Murray tarafindan Bruce un makalelerinden duzenlendi Bruce un cizimlerinden birkaci Kral George III e sunuldu ve Windsor Kalesi ndeki kraliyet koleksiyonundadir Edward Ullendorff a gore Bu ciltlerin Bruce un calismalarinin bir seckisini icerdigine dair cok az kusku var ve 1862 de Kralice Victoria nin izniyle Antikacilar Dernegi ne gosterildiklerinde onlari goren herkes cok etkilendi Bruce ayrica Etiyopya el yazmalarindan olusan seckin bir koleksiyonu Avrupa ya geri getirdi Ullendorff Etiyopya dillerinin incelenmesi icin tamamen yeni ufuklar actilar ve Dogu biliminin bu dalini cok daha guvenli bir temele oturttular diye yaziyor Cabalariyla kac tane el yazmasinin Avrupa ya ulastigi bilinmemekle birlikte bu yazar en az yirmi yedi tanesinin farkindadir ve bunlarin hepsi Etiyopya el yazmasi sanatinin enfes ornekleridir Bruce Hanok Kitabi nin guzel ve ozel olarak hazirlanmis bir nushasini Paris te XV Louis ye sundu Bu el yazmalarinin cogu Geezce olsa da dikkate deger bir istisna Ullendorff un bizim tarafimizdan yalnizca bu el yazmasindan bilindigini belirttigi bir dil olan Gafatca yazilmis Sarkilarin Sarkisi nin bir versiyonudur Etiyopya el yazmalari arasinda Hanok Kitabi nin uc nushasi vardi Apokrif metin Kilise Babalari ndaki birkac alinti ve Bizans tarihcisi George Synkellos un IX sn calismasinda korunan ve ilk olarak Joseph Justus Scaliger tarafindan yayinlanan bazi Yunanca parcalar disinda Orta Cag dan beri Avrupa da kaybolmustu 1606 da 16 yuzyilin ortalarindan beri tam metnin Etiyopya da korundugu bilinmesine ragmen el yazmasini elde etme girisimleri basarisiz oldu Bruce uc nushadan birini 1773 te Fransiz Ulusal Kutuphanesi icin Paris e gelisinde Kral XV Louis e sundu Ikinci nusha bir yil sonra Oxford Universitesi ndeki Bodleian Kutuphanesine verildi ucuncu nusha ise Bruce un kendisi tarafindan saklandi ve 1794 teki olumunden sonra o da Bodleian koleksiyonlarina eklendi Bruce un getirdigi uc el yazmasi Hanok Kitabi uzerine modern calismalarin baslangicini isaretler Bruce ayrica Jeu Kitaplarinin dayanan tek kopyasini iceren Bruce Codex teki Koptca nadir bulunan Gnostik elyazmalarini da aldi Bruce un yolculuklari ve kesifleri Britanya Afrika Dernegi nin 1788 kurucularina Nijer in rotasini ve Timbuktu sehrini kesfetmek icin seferleri tesvik etme cabalarinda ilham verdi Bruce un bazi oykuleri Rudolf Raspe nin Baron Munchausen in Sasirtici Maceralari nin gelisimini etkiledi Konuyla ilgili yayinlarJames Boswell 1774 Unlu Bay Bruce un Cok Olaganustu Seyahatlerine Iliskin Bazi Aciklamalar London Magazine 43 Agustos Eylul 1774 388 91 429 31 Facts and Inventions Selections from the Journalism of James Boswell ed Paul Tankard New Haven Yale University Press 2014 pp 45 57 Binbasi daha sonra Sir Francis Head 1830 The Life of Bruce the Africa traveler Londra Sir Robert Lambert Playfair 1877 Cezayir ve Tunus ta Bruce un Izinde Seyahatler Londra Kegan Paul Ilk kez yayinlanan cizimlerinden bir secki icerir JM Reid 1968 Olaganustu Gezgin Kinnaird New York tan James Bruce un Hayati Norton Miles Bredin 2001 Soluk Habes Afrikali kasif ve maceraci James Bruce un hayati Flamingo Kitabinin surumleri1768 1769 1770 1771 1772 ve 1773 Yillarinda Nil in Kaynagini Kesfetmek Icin Seyahatler Bes Cilt GGJ ve J Robinson Londra 1790 Seyahatler ed Alexander Murray Yedi cilt Londra 1805 ve 1813 Bruce James Seyahatler Kisaltilmis baski Horizon Press New York 1964 https gutenberg beic it view action nmets do DOCCHOICE 6953542 xml amp dvs 1687388514862 830 amp locale tr TR amp search terms DTL6 amp show metadata true amp adjacency amp VIEWER URL view action nmets do amp DELIVERY RULE ID 7 amp divType amp usePid1 true amp usePid2 true https gutenberg beic it view action nmets do DOCCHOICE 6882444 xml amp dvs 1687388542037 892 amp locale tr TR amp search terms DTL6 amp show metadata true amp adjacency amp VIEWER URL view action nmets do amp DELIVERY RULE ID 7 amp divType amp usePid1 true amp usePid2 true https gutenberg beic it view action nmets do DOCCHOICE 6890271 xml amp dvs 1687388566513 572 amp locale tr TR amp search terms DTL76 amp show metadata true amp adjacency amp VIEWER URL view action nmets do amp DELIVERY RULE ID 7 amp divType amp usePid1 true amp usePid2 trueKaynakca E A Wallis Budge A history of Ethiopia p 397 R E Cheesman Lake Tana and the Blue Nile Bruce Travels to Discover the Source of the Nile 1805 edition vol 4 pp 326 331 J M Reid Traveller Extraordinary The Life of James Bruce of Kinnaird New York Norton 1968 pp 219 236 Reid Traveller Extraordinary pp 237 249 Reid Traveller Extraordinary pp 250 266 History of the Lodge Canongate Kilwinning No 2 compiled from the records 1677 1888 By Alan MacKenzie 1888 p 238 Grant s Old and New Edinburgh vol 2 p 247 Edward Ullendorff James Bruce of Kinnaird 15 Aralik 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde 32 1953 p 132 Book of Enoch መጽሐፈ ሄኖክ Metsahaf Henoc Bodleian Library of Oxford Mss 531 and Bibliotheque royale de Paris cf http www tau ac il hacohen Biblia html 17 Aralik 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Book of Jubilees መጽሐፈ ኩፋሌ Metsahaf Kufale The Conflict of Adam and Eve Gadla Adan wa Hewan British Museum Oriental Ms 751 Ullendorff James Bruce p 133 George W E Nicklelsburg 1 Enoch A Commentary Minneapolis MN Fortress 2001 Hermeneia Wilson Robert McLachlan Ed 1978 The Books of Jeu and the Untitled Text in the Bruce Codex Nag Hammadi Studies Leiden Brill s ix xiii ISBN 90 04 05754 4 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim Birden fazla editor1 ve editor soyadi kullanildi yardim The Last Blank Spaces Harvard University Press 2013 s 24 doi 10 4159 harvard 9780674074972 ISBN 978 0 674 07497 2 12 Temmuz 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Haziran 2023 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim Bu madde artik kamu mali olan bir yayindan alinan metni iceriyor Chisholm Hugh Ed 1911 Bruce James Encyclopaedia Britannica 11 bas Cambridge University Press Dis baglantilarJames Bruce calismalari Gutenberg Projesi Works by James Bruce in Internet Archive Lodge Canongate Kilwinning No 2 Edinburgh 12 Nisan 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde The Grand Lodge of Scotland 18 Haziran 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kinnaird House 22 Haziran 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde the home of the Bruces