Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Gelişmiş Taktik Avcı (İngilizce: Advanced Tactical Fighter (ATF)), 1980'lerde Sovyet Suhoy Su-27 ve Mikoyan MiG-29 avcı uçakları da dahil olmak üzere dünya çapında ortaya çıkan tehditlere karşı gelecek nesil bir hava üstünlüğü avcısını geliştirmek için Amerika Birleşik Devletler Hava Kuvvetleri (USAF) tarafından gerçekleştirilen bir teknoloji gösterisi ve doğrulama programıdır. 1986 yılında Lockheed ve Northrop, YF-22 ve YF-23 teknoloji gösterisi uçaklarını geliştirmek için seçildi. Bu uçaklar 1991 yılında değerlendirildi ve kazanan Lockheed YF-22, daha sonra F-22 Raptor avcı uçağına temel oldu.
| Gelişmiş Taktik Avcı İngilizce: Advanced Tactical Fighter (ATF) | |
|---|---|
 YF-22 (önde) ve YF-23 (arkada) | |
| Türü | Avcı uçağı |
| Ulusal köken |  ABD |
| Üretici | Lockheed, Northrop |
| Ana kullanıcı | ABD Hava Kuvvetleri |
| Üretim sayısı | 2 YF-22, 2 YF-23 |
| Program maliyeti | Kazanan seçildiğinde 86.6 milyar ABD Doları |
| Gelişimi | Lockheed Martin F-22 Raptor |
| Değişimleri | Lockheed YF-22, Northrop YF-23 |
Tarih
Arka plan
1981'de ABD Hava Kuvvetlerı (İngilizce: United States Air Force - USAF), F-15 Eagle'ın yerini almak üzere yeni bir hava üstünlüğü avcı uçağı için gereksinimler oluşturmaya başladı. Haziran 1981'de ABD Hava Kuvvetleri tarafından Gelişmiş Taktik Avcı Uçağı (ATF) için bilgi talebi (İngilizce: request for information / RFI) yayınlandı. Tasarım konseptleri savunma sanayi şirketleri tarafından sağlandı. Konseptler arasındaki ortak noktalar hayalet uçak teknolojisi, STOL ve süperseyir gereksinimleriydi. ATF'nin gelişmiş alaşımlar, kompozit malzemeler, gelişmiş fly-by-wire uçuş kontrol sistemleri, daha yüksek güç üreten motor sistemleri ve düşük gözlemlenebilir veya hayalet teknoloji gibi yeni teknolojileri içereceği öngörülmüştür.
Eylül 1983'te, tasarımlarının daha detaylı tanımlanması için yedi gövde üreticisine çalışma sözleşmesi verildi. 1984'ün sonlarında, ATF gereklilikleri maksimum kalkış ağırlığı 50.000 pound (23.000 kg), 800 mil (1.300 km) harekât yarıçapı, Mach 1.4-1.5 süperseyir ve 2.000 fit (610 m) uzunluğunda pistleri kullanma yeteneği olarak belirlendi. Uçağın motoru için "Ortak Gelişmiş Avcı Motoru" (İngilizce: Joint Advanced Fighter Engine - JAFE) adı verilen bir teklif talebi (RFP) Mayıs 1983'te yayınlandı. Pratt & Whitney ve General Electric, Eylül 1983'te prototip motorların geliştirilmesi ve üretimi için sözleşmeler aldı.
Teklif talepleri
ATF için teklif talebi (RFP) Eylül 1985'te yayınlandı. Mayıs 1986'da Hava Kuvvetleri RFP'yi değiştirdi, böylece son seçim prototip uçuşlarını içerecekti. Temmuz 1986'da Boeing, General Dynamics, Lockheed, Northrop ve McDonnell Douglas tarafından teklifler verildi. İki savunma şirketi, Lockheed ve Northrop, Ekim 1986'da YF-22 ve YF-23'ün teknoloji gösterici prototiplerinin üretimi ve uçuş testiyle sonuçlanacak 50 aylık bir gösterim / onaylama aşaması gerçekleştirmek üzere seçildi. Lockheed, General Dynamics ve Boeing arasındaki anlaşmalar uyarınca bu şirketler, tasarımı seçilen şirketin geliştirme sürecini birlikte yürütmede anlaştılar. Northrop ve McDonnell Douglas da benzer bir anlaşmaya vardı.
Geliştirme sırasında, her iki yüklenici ekip de performans ve maliyet üzerine çalışmaları yürütmüş ve bunları USAF'a sistem gereksinim incelemelerinde (İngilizce: system requirement reviews - SRR) sunmuştur. Bu, USAF'in ATF gereksinimlerini ayarlamasını ve operasyonel değeri az olan ama önemli ağırlık ve maliyet getiren özelliklerden vazgeçmesini sağladı. F-15 S / MTD araştırma uçağındaki itiş vektörlemesi / itme ters çevirici (revers) nozullar ve ilgili sistemler için eklenmesi gereken ağırlık nedeniyle, Hava Kuvvetleri pist uzunluğu gereksinimini 2.000 fit (610 m) yerine 3.000 fit (910 m) değiştirdi ve 1987 sonlarında ATF üzerindekiitme ters çeviricilerini çıkardı. Aviyonikler önemli bir maliyet kalemi olduğundan, yana bakan radarlardan vazgeçildi, özel kızılötesi arama ve izleme (IRST) sistemi gereksinimden hedefe indirildi. Fırlatma koltuğu gereksinimi yeni bir tasarımdan mevcut McDonnell Douglas ACES II'ye düşürüldü. Yüklenici ekiplerinin ağırlıı sınırlama çabalarına rağmen kalkış brüt ağırlık tahmini 50.000 lb (22.700 kg) seviyesinden 60.000 lb (27.200 kg) seviyesine, motor gücü gereksinimi ise 30.000 lbf (133 kN) sınıfından 35.000 lbf (156 kN) sınıfına arttı.
Gösteri-Onaylama aşaması için her bir prototipin iki örneği üretildi. Prototiplerden biri General Electric YF120 motorlarla, diğeri ise motorlarıyla donatıldı. İlk YF-23 ilk uçuşunu 27 Ağustos 1990'da gerçekleştirdi. YF-22 ise ilk olarak 29 Eylül 1990'da uçtu. Uçuş testleri daha sonra başladı ve Ekim 1990 sonlarında her yarışmacı için ikinci prototipi ekledi. P&W motorlu ilk YF-23, 18 Eylül 1990'da süperseyirde Mach 1.43'te ulaştı. GE motorlu ikinci YF-23, 29 Kasım 1990'da süperseyirde Mach 1.6'ya ulaştı. GE motorlu YF-22, süperseyirde Mach 1.58'e ulaştı. Uçuş testleri Aralık 1990'a kadar devam etti. Uçuş testinin ardından üretici ekipleri ATF üretimi için tekliflerini sundu.
Seçim
Uçuş testi sonuçları ve önerilerinin gözden geçirilmesinin ardından Hava Kuvvetleri, 23 Nisan 1991'de Pratt & Whitney motorlu Lockheed YF-22'yi yarışma kazananı ilan etti. YF-23 tasarımı daha gizli ve daha hızlıydı, ancak YF-22 daha çevikti.Amerika Birleşik Devletleri Donanması ATF'nin 1986'da Donanma Gelişmiş Taktik Avcı (NATF) adlı bir versiyonunu düşünmeye başlamıştı. Havacılık basında YF-22'nin de NATF'a daha uyumlu olduğu yazıldı. Donanma NATF projesini 1992 yılında iptal etti.
Ağustos 1991'de Gelişmiş Taktik Avcı uçağı geliştirme ve inşa etme sözleşmesi Lockheed ekibine verildi. YF-22, üretim için geliştirilerek F-22 Raptor versiyonuna değiştirildi. Northrop YF-23 tasarımı daha sonra şirket tarafından bombardıman uçağı olarak değiştirilmek üzere yeniden incelendi, ancak tekliflerden sonuç çıkmadı.
Ayrıca bakınız
- Have Dash
- Müşterek Taarruz Uçağı programı
Kaynakça
- Özel
- ^ Miller 2005, pp. 14, 19.
- ^ Pike, John. "History of the F-22 program" 24 Temmuz 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Globalsecurity.org, 21 January 2008.
- ^ Sweetman 1991, p. 10-11, 21.
- ^ Sweetman 1991, pp. 12–13.
- ^ a b YF-22 fact sheet 19 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. National Museum.
- ^ Miller 2005, p. 13.
- ^ Sweetman 1991, p. 13.
- ^ Sweetman 1991, p. 14.
- ^ Miller 2005, p. 14.
- ^ Miller 2005, pp. 19-20.
- ^ Sweetman 1991, p. 23.
- ^ Miller 2005, p. 23.
- ^ Aronstein and Hirschberg 1998, pp. 105-108.
- ^ YF-23 fact sheet 16 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. National Museum.
- ^ Goodall 1992, p. 99.
- ^ Goodall 1992, pp. 102–103.
- ^ Miller 2005, pp. 38-39.
- ^ a b Miller 2005, p. 38.
- ^ Goodall 1992, p. 110.
- ^ Pace 1999, pp. 19-22.
- ^ The Lockheed Martin F/A-22 Raptor 6 Ocak 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Vectorsite.net, 1 Şubat 2007.
- ^ Miller 2005, p. 76.
- ^ Miller 2005, pp. 38, 42-46.
- ^ Hebert, Adam J. "The 2018 Bomber and Its Friends" 23 Eylül 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Air Force magazine, October 2006.
- Genel
- Goodall, James C. "The Lockheed YF-22 and Northrop YF-23 Advanced Tactical Fighters". America's Stealth Fighters and Bombers, B-2, F-117, YF-22, and YF-23. St. Paul, Minnesota: MBI Publishing Company, 1992. .
- Jenkins, Dennis R. and Tony R. Landis. Experimental & Prototype U.S. Air Force Jet Fighters. North Branch, Minnesota, USA: Specialty Press, 2008. .
- Miller, Jay. Lockheed Martin F/A-22 Raptor, Stealth Fighter. Hinckley, UK: Midland Publishing, 2005. .
- Pace, Steve. F-22 Raptor. New York: McGraw-Hill, 1999. .
- Sweetman, Bill. YF-22 and YF-23 Advanced Tactical Fighters. St. Paul, Minnesota: Motorbooks International Publishing, 1991. .
Dış bağlantılar
- Joebaugher.com'da13 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . YF-2223 Kasım 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . ve YF-23 sayfaları13 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Gelismis Taktik Avci Ingilizce Advanced Tactical Fighter ATF 1980 lerde Sovyet Suhoy Su 27 ve Mikoyan MiG 29 avci ucaklari da dahil olmak uzere dunya capinda ortaya cikan tehditlere karsi gelecek nesil bir hava ustunlugu avcisini gelistirmek icin Amerika Birlesik Devletler Hava Kuvvetleri USAF tarafindan gerceklestirilen bir teknoloji gosterisi ve dogrulama programidir 1986 yilinda Lockheed ve Northrop YF 22 ve YF 23 teknoloji gosterisi ucaklarini gelistirmek icin secildi Bu ucaklar 1991 yilinda degerlendirildi ve kazanan Lockheed YF 22 daha sonra F 22 Raptor avci ucagina temel oldu Gelismis Taktik Avci Ingilizce Advanced Tactical Fighter ATF YF 22 onde ve YF 23 arkada TuruAvci ucagiUlusal koken ABDUreticiLockheed NorthropAna kullaniciABD Hava KuvvetleriUretim sayisi2 YF 22 2 YF 23Program maliyetiKazanan secildiginde 86 6 milyar ABD DolariGelisimiLockheed Martin F 22 RaptorDegisimleriLockheed YF 22 Northrop YF 23TarihArka plan 1981 de ABD Hava Kuvvetleri Ingilizce United States Air Force USAF F 15 Eagle in yerini almak uzere yeni bir hava ustunlugu avci ucagi icin gereksinimler olusturmaya basladi Haziran 1981 de ABD Hava Kuvvetleri tarafindan Gelismis Taktik Avci Ucagi ATF icin bilgi talebi Ingilizce request for information RFI yayinlandi Tasarim konseptleri savunma sanayi sirketleri tarafindan saglandi Konseptler arasindaki ortak noktalar hayalet ucak teknolojisi STOL ve superseyir gereksinimleriydi ATF nin gelismis alasimlar kompozit malzemeler gelismis fly by wire ucus kontrol sistemleri daha yuksek guc ureten motor sistemleri ve dusuk gozlemlenebilir veya hayalet teknoloji gibi yeni teknolojileri icerecegi ongorulmustur Bilgi talebi RFI icin sunulan cesitli tasarimlarin diyagrami Eylul 1983 te tasarimlarinin daha detayli tanimlanmasi icin yedi govde ureticisine calisma sozlesmesi verildi 1984 un sonlarinda ATF gereklilikleri maksimum kalkis agirligi 50 000 pound 23 000 kg 800 mil 1 300 km harekat yaricapi Mach 1 4 1 5 superseyir ve 2 000 fit 610 m uzunlugunda pistleri kullanma yetenegi olarak belirlendi Ucagin motoru icin Ortak Gelismis Avci Motoru Ingilizce Joint Advanced Fighter Engine JAFE adi verilen bir teklif talebi RFP Mayis 1983 te yayinlandi Pratt amp Whitney ve General Electric Eylul 1983 te prototip motorlarin gelistirilmesi ve uretimi icin sozlesmeler aldi Teklif talepleri ATF icin teklif talebi RFP Eylul 1985 te yayinlandi Mayis 1986 da Hava Kuvvetleri RFP yi degistirdi boylece son secim prototip ucuslarini icerecekti Temmuz 1986 da Boeing General Dynamics Lockheed Northrop ve McDonnell Douglas tarafindan teklifler verildi Iki savunma sirketi Lockheed ve Northrop Ekim 1986 da YF 22 ve YF 23 un teknoloji gosterici prototiplerinin uretimi ve ucus testiyle sonuclanacak 50 aylik bir gosterim onaylama asamasi gerceklestirmek uzere secildi Lockheed General Dynamics ve Boeing arasindaki anlasmalar uyarinca bu sirketler tasarimi secilen sirketin gelistirme surecini birlikte yurutmede anlastilar Northrop ve McDonnell Douglas da benzer bir anlasmaya vardi Gelistirme sirasinda her iki yuklenici ekip de performans ve maliyet uzerine calismalari yurutmus ve bunlari USAF a sistem gereksinim incelemelerinde Ingilizce system requirement reviews SRR sunmustur Bu USAF in ATF gereksinimlerini ayarlamasini ve operasyonel degeri az olan ama onemli agirlik ve maliyet getiren ozelliklerden vazgecmesini sagladi F 15 S MTD arastirma ucagindaki itis vektorlemesi itme ters cevirici revers nozullar ve ilgili sistemler icin eklenmesi gereken agirlik nedeniyle Hava Kuvvetleri pist uzunlugu gereksinimini 2 000 fit 610 m yerine 3 000 fit 910 m degistirdi ve 1987 sonlarinda ATF uzerindekiitme ters ceviricilerini cikardi Aviyonikler onemli bir maliyet kalemi oldugundan yana bakan radarlardan vazgecildi ozel kizilotesi arama ve izleme IRST sistemi gereksinimden hedefe indirildi Firlatma koltugu gereksinimi yeni bir tasarimdan mevcut McDonnell Douglas ACES II ye dusuruldu Yuklenici ekiplerinin agirlii sinirlama cabalarina ragmen kalkis brut agirlik tahmini 50 000 lb 22 700 kg seviyesinden 60 000 lb 27 200 kg seviyesine motor gucu gereksinimi ise 30 000 lbf 133 kN sinifindan 35 000 lbf 156 kN sinifina artti Gosteri Onaylama asamasi icin her bir prototipin iki ornegi uretildi Prototiplerden biri General Electric YF120 motorlarla digeri ise Pratt amp Whitney YF119 motorlariyla donatildi Ilk YF 23 ilk ucusunu 27 Agustos 1990 da gerceklestirdi YF 22 ise ilk olarak 29 Eylul 1990 da uctu Ucus testleri daha sonra basladi ve Ekim 1990 sonlarinda her yarismaci icin ikinci prototipi ekledi P amp W motorlu ilk YF 23 18 Eylul 1990 da superseyirde Mach 1 43 te ulasti GE motorlu ikinci YF 23 29 Kasim 1990 da superseyirde Mach 1 6 ya ulasti GE motorlu YF 22 superseyirde Mach 1 58 e ulasti Ucus testleri Aralik 1990 a kadar devam etti Ucus testinin ardindan uretici ekipleri ATF uretimi icin tekliflerini sundu Secim Ucus testi sonuclari ve onerilerinin gozden gecirilmesinin ardindan Hava Kuvvetleri 23 Nisan 1991 de Pratt amp Whitney motorlu Lockheed YF 22 yi yarisma kazanani ilan etti YF 23 tasarimi daha gizli ve daha hizliydi ancak YF 22 daha cevikti Amerika Birlesik Devletleri Donanmasi ATF nin 1986 da Donanma Gelismis Taktik Avci NATF adli bir versiyonunu dusunmeye baslamisti Havacilik basinda YF 22 nin de NATF a daha uyumlu oldugu yazildi Donanma NATF projesini 1992 yilinda iptal etti Agustos 1991 de Gelismis Taktik Avci ucagi gelistirme ve insa etme sozlesmesi Lockheed ekibine verildi YF 22 uretim icin gelistirilerek F 22 Raptor versiyonuna degistirildi Northrop YF 23 tasarimi daha sonra sirket tarafindan bombardiman ucagi olarak degistirilmek uzere yeniden incelendi ancak tekliflerden sonuc cikmadi Ayrica bakinizHave Dash Musterek Taarruz Ucagi programiKaynakcaOzel Miller 2005 pp 14 19 Pike John History of the F 22 program 24 Temmuz 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Globalsecurity org 21 January 2008 Sweetman 1991 p 10 11 21 Sweetman 1991 pp 12 13 a b YF 22 fact sheet 19 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde National Museum Miller 2005 p 13 Sweetman 1991 p 13 Sweetman 1991 p 14 Miller 2005 p 14 Miller 2005 pp 19 20 Sweetman 1991 p 23 Miller 2005 p 23 Aronstein and Hirschberg 1998 pp 105 108 YF 23 fact sheet 16 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde National Museum Goodall 1992 p 99 Goodall 1992 pp 102 103 Miller 2005 pp 38 39 a b Miller 2005 p 38 Goodall 1992 p 110 Pace 1999 pp 19 22 The Lockheed Martin F A 22 Raptor 6 Ocak 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Vectorsite net 1 Subat 2007 Miller 2005 p 76 Miller 2005 pp 38 42 46 Hebert Adam J The 2018 Bomber and Its Friends 23 Eylul 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Air Force magazine October 2006 GenelGoodall James C The Lockheed YF 22 and Northrop YF 23 Advanced Tactical Fighters America s Stealth Fighters and Bombers B 2 F 117 YF 22 and YF 23 St Paul Minnesota MBI Publishing Company 1992 0 87938 609 6 Jenkins Dennis R and Tony R Landis Experimental amp Prototype U S Air Force Jet Fighters North Branch Minnesota USA Specialty Press 2008 978 1 58007 111 6 Miller Jay Lockheed Martin F A 22 Raptor Stealth Fighter Hinckley UK Midland Publishing 2005 1 85780 158 X Pace Steve F 22 Raptor New York McGraw Hill 1999 0 07 134271 0 Sweetman Bill YF 22 and YF 23 Advanced Tactical Fighters St Paul Minnesota Motorbooks International Publishing 1991 0 87938 505 7 Dis baglantilarJoebaugher com da13 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde YF 2223 Kasim 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde ve YF 23 sayfalari13 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde